NET 8.0.401 SDK. منتشر شد
Today, we are releasing an update to .NET 8.0.400 SDK due to an issue with (MSBuild Crash when publishing containers)[dotnet/sdk#42731].
The .NET 8.0.401 release is available for download. This SDK includes the previously released .NET 8.0.8 Runtime and is in support of Visual Studio 17.11 release. The latest 8.0 release is always listed at .NET 8.0 Releases.
Starting in .NET 5.0, Roslyn analyzers are included with the .NET SDK. Roslyn analyzers are enabled, by default, for projects that target .NET 5.0 or later. You can enable them on projects that target earlier .NET versions by setting the EnableNETAnalyzers property to true.
docker-compose چیست؟
فرض کنید برنامهی ما، از یک قسمت منطق خود برنامه و قسمت دیگر بانک اطلاعاتی آن تشکیل شدهاست. در این حالت برای توزیع آن توسط کانتینرها، نیاز به دو کانتینر مجزا خواهد بود؛ یکی برای برنامه و دیگری برای بانک اطلاعاتی:
dockerrun --name db` -d ` -p 3306:3306 ` -e MYSQL_ROOT_PASSWORD=my-secret-pw ` -v db:/var/lib/mysql` mysql dockerinspect db # extract ipaddress dockerrun --name web ` -d ` -p 8080:80 ` -e MY_DB_PORT=3306 ` -e MY_DB_HOST=? ` -v /my/php/app:/usr/share/nginx/html ` nginx
- دستور اول مطابق توضیحات قسمت قبل، یک بانک اطلاعاتی MySQL را در پس زمینه، با نام db که در آن، پورت 3306 میزبان به پورت 3306 کانتینر نگاشت شدهاست و همچنین بانک اطلاعاتی آن در یک volume نامدار به نام db با مسیر نگاشت شدهی به /var/lib/mysql/ داخل کانتینر ایجاد میشود، اجرا میکند.
- دستور دوم کار استخراج اطلاعات این کانتینر را انجام میدهد که شامل آدرس IP آن نیز میباشد. از این IP در برنامهی وب استفاده خواهیم کرد.
- دستور سوم مطابق توضیحات قسمت پنجم، یک وب سرور nginx را برای هاست یک برنامهی PHP که در آن پورت 8080 میزبان به پورت 80 کانتینر نگاشت شدهاست و همچنین فایلهای آن از مسیر /my/php/app/ میزبان به مسیر /usr/share/nginx/html/ داخل کانتینر نگاشت و تامین میشوند، اجرا میکند. در اینجا از پارامتر e برای تعریف یک سری متغیر محیطی مانند شمارهی پورت و IP کانتینر اجرا کنندهی mysql، استفاده شدهاست.
در این مثال دو کانتینر به هم وابسته را اجرا کردهایم و برای اجرای کانتینر دوم، نیاز است حداقل IP کانتینر اول را دانست و در قسمت MY_DB_HOST مقدار دهی کرد. روش دیگری نیز برای مدیریت سادهتر اجرای چندین کانتینر به هم وابسته توسط ابزاری به نام docker-compose وجود دارد. اگر از Dockerfile (که آنرا در قسمت پنجم معرفی کردیم) جهت ایجاد Imageهای سفارشی بکار میرود، فایل docker-compose.yml، کار خودکار سازی ایجاد و اجرای چندین کانتینر را انجام میدهد که با قالب YAML تعریف میشود:
version: '2' services: db: image: mysql ports: -3306:3306 environment: -MYSQL_ROOT_PASSWORD=my-secret-pw volumes: -db:/var/lib/mysql web: image: nginx ports: -8080:80 environment: -MY_DB_PORT=3306 -MY_DB_HOST=db volumes: -/my/php/app:/usr/share/nginx/html
در ابتدای این فایل، شماره نگارش قالب YAML مورد استفاده، مشخص شدهاست. در این نگارش، به کانتینرها، services گفته میشود که در اینجا دو سرویس db و web را مشاهده میکنید. در فایلهای yml، فضاهای خالی و indentations مهم هستند و بر این اساس است که کانتینرها و سپس مشخصات این کانتینرها، تمیز داده میشوند.
راه اندازی TeamCity به کمک فایل docker-compose.yml آن
در اینجا محتویات فایل docker-compose.yml مخصوص راه اندازی TeamCity را مشاهده میکنید که از سه کانتینر تشکیل شدهاست و از بانک اطلاعاتی postgres استفاده میکند:
version: '2' services: teamcity: image: sjoerdmulder/teamcity ports: - 8111:8111 teamcity-agent: image: sjoerdmulder/teamcity-agent environment: - TEAMCITY_SERVER=http://teamcity:8111 postgres: image: postgres environment: - POSTGRES_DB=teamcity
در ادامه برای کار با آن، ابتدا این محتویات را به صورت یک فایل متنی docker-compose.yml ذخیره کنید. سپس از طریق خط فرمان به پوشهی آن وارد شده و دستور docker-compose up را صادر کنید. docker-compose یکی دیگر از ابزارهای خط فرمان نصب شدهی به همراه داکر است و پارامتر up آن کار راه اندازی و اجرای کانتینرهای ذکر شدهی در فایل yml موجود را انجام میدهد. نام پوشهای که این فایل در آن قرار دارد، به عنوان نام پروژهی مشترک بین این کانتینرها در گزارشات آن مورد استفاده قرار میگیرد.
پس از صدور این فرمان، ابتدا تمام imageهای ذکر شدهی در فایل yml دریافت میشوند (سه image در اینجا) و هر سه کانتینر راه اندازی میشوند. اکنون میتوان در سیستم میزبان به آدرس http://localhost:8111 مراجعه کرد و از برنامهی teamcity استفاده نمود. البته صفحهی ابتدایی آن کار تنظیمات بانک اطلاعاتی آنرا انجام میدهد و جائیکه در مورد database type سؤال میپرسد میتوان postgres را انتخاب کرد و سپس در ذیل آن مقدار database host را نیز postgres وارد میکنیم. علت آنرا نیز پیشتر توضیح دادیم. postgres در اینجا نام کانتینر نیز هست و ذکر نام آن، با ذکر IP مرتبط با آن کانتینر، یکی است. نام بانک اطلاعاتی را teamcity وارد کنید (مطابق تنظیمات فایل yml فوق) و نام کاربری آن نیز postgres است؛ بدون کلمهی عبور. البته میشد در فایل yml فوق، متغیر محیطی POSTGRES_PASSWORD=xyz را نیز تنظیم کرد و سپس از آن در اینجا استفاده نمود.
docker-compose و ایجاد شبکههای ایزوله
توسط دستور docker network ls میتوان لیست شبکههای مجازی ایجاد شدهی توسط docker را مشاهده کرد (و همچنین سایر network adapters موجود). اگر این دستور را اجرا کنید، کارت شبکهی مجازی متناظر با شبکهی خصوصی teamcity_default را که پیشتر در مورد آن توضیح داده شد، میتوانید مشاهده کنید. این teamcity در اینجا همان نام پروژه و یا در اصل نام پوشهای است که فایل docker-compose را از آنجا اجرا کردیم.
برای دریافت اطلاعات بیشتری در مورد این کارت شبکهی به خصوص، میتوان دستور docker network inspect teamcity_default را صادر کرد. یکی از قسمتهای خروجی این گزارش، لیست کانتینرهایی است که هم اکنون به این شبکه متصل هستند؛ که در اینجا teamcity و بانک اطلاعاتی آن است.
مزیت ایجاد یک شبکهی خصوصی مخصوص کانتینرهای به هم پیوسته، علاوه بر سادگی تشکیل فایل docker-compose آنها با اشارهی به نام کانتینرها، بجای ذکر مستقیم آدرس IP هر کدام، ایزوله ساختن این شبکه، از شبکهی پیشفرض docker و بالا بردن میزان امنیت سایر کانتینرهایی است که هم اکنون از آن شبکه استفاده میکنند.
docker-compose و ایجاد DNS Server توکار
همانطور که عنوان شد، در این شبکهی خصوصی ویژهی کانتینرهای به هم پیوسته که توسط docker-compse اجرا و مدیریت شدهاند، میتوان از نام containerها بجای آدرس IP آنها استفاده کرد و این مورد با وجود یک DNS Server توکار در این شبکه میسر شدهاست. برای آزمایش بیشتر این قابلیت، ابتدا دستور docker ps را صادر میکنیم تا نام کانتینرهای در حال اجرا را بدست بیاوریم. سپس سعی میکنیم پروسهی bash shell داخل کانتینر بانک اطلاعاتی را اجرا کنیم:
docker ps docker exec -it teamcity_postgres_1 bash #exit
docker-compose exec postgres bash
پس از دسترسی به شل، دستور زیر را اجرا کنید:
#ping teamcity #exit
یک نکته: اگر بخواهیم از وضعیت بانکهای اطلاعاتی postgres توسط برنامهی psql آن گزارش بگیریم نیز روش اجرای آن به همین صورت است:
docker-compose exec postgres psql -U postgres postgres=#\l postgres=#\q
اتصال یک کانتینر خارج از شبکهی مجازی ایجاد شدهی توسط docker-compose به آن
فرض کنید میخواهید کانتینر کم حجم لینوکس alpine را اجرا کنید و توسط آن به شبکهی مجازی ایجاد شدهی توسط docker-compose متصل شوید. روش آن به صورت زیر است:
docker run --name apline -it --rm --net teamcity_default alpine sh
این دستور، کانتینر لینوکس alpine را در حالت interactive جهت اجرای shell آن، راه اندازی میکند. سپس به شبکهی مجازی teamcity_default متصل میشود. برای آزمایش این اتصال، در این shell راه اندازی شده، دستور ping teamcity را میتوان صادر کرد. همچنین از داخل کانتینر teamcity نیز میتوان این کانتینر را با نام آن ping کرد.
راه اندازی مجدد کانتینرها توسط docker-compose
اگر دستور docker-compose ps را دقیقا در پوشهای که فایل yml آن قرار دارد اجرا کنیم، میتوان گزارشی را صرفا از وضعیت کانتینرهای مرتبط با این فایل yml بدست آورد. دستور docker ps، لیست وضعیت تمام کانتینرهای در حال اجرای موجود را بر میگرداند. اکنون فرض کنید یکی از کانتینرهای اجرای شدهی توسط docker-compose، دیگر در حال اجرا نیست. برای راه اندازی مجدد آن میتوان از دستور docker-compose start teamcity-agent استفاده کرد. همچنین دستور docker-compose logs teamcity-agent، لیست آخرین لاگهای مرتبط با یک کانتینر را بر میگرداند که میتواند برای رفع اشکال بسیار مفید باشد.
حذف کانتینرهای به هم پیوستهی ایجاد شدهی توسط docker-compose
در ذیل ابتدا یک سری دستور را جهت مشاهدهی وضعیت سیستم مشاهده میکنید. سپس دستور docker-compose stop، کار متوقف کردن کانتینرهای مرتبط با فایل yml آنرا انجام میدهد. دستور docker-compose rm -v، علاوه بر حذف این کانتینرها، volumeهای بانکهای اطلاعاتی مرتبط را نیز حذف میکند. در آخر دستور docker-compose down، شبکهی مجازی مرتبط را نیز حذف خواهد کرد. سپس مجددا از وضعیت سیستم گزارش گیری شدهاست.
docker ps docker-compose ps docker volume ls docker network ls docker-compose stop docker-compose rm -v docker-compose down docker ps -a docker volume ls docker network ls
اجرای پروژهی ASP.NET Core Music Store توسط docker-compose
پروژهی معروف Music Store مایکروسافت را به همراه فایل docker-compose.windows.yml آن، در اینجا میتوانید مشاهده کنید. محتوای این فایل نیز به صورت زیر است:
version: '3' services: db: image: microsoft/mssql-server-windows-developer environment: sa_password: "Password1" ACCEPT_EULA: "Y" ports: - "1433:1433" # REMARK: This is currently required, needs investigation healthcheck: test: [ "CMD", "sqlcmd", "-U", "sa", "-P", "Password1", "-Q", "select 1" ] interval: 1s retries: 30 web: build: context: . dockerfile: Dockerfile.windows environment: - "Data:DefaultConnection:ConnectionString=Server=db,1433;Database=MusicStore;User Id=sa;Password=Password1;MultipleActiveResultSets=True" depends_on: - db ports: - "5000:5000"
- کانتینر db که بر اساس image مخصوص mssql-server-windows-developer راه اندازی میشود. تنظیمات آن نیز بسیار شبیه به مطلب «کار با Docker بر روی ویندوز - قسمت ششم - کار با بانکهای اطلاعاتی درون Containerها» است که پیشتر در مورد آن بحث کردیم.
- کانتینر web آن که از فایل Dockerfile.windows برای build سپس publish و در آخر run خودکار این برنامهی ASP.NET Core، کمک میگیرد. در اینجا context به پوشهی جاری اشاره میکند. در قسمت تنظیمات بانک اطلاعاتی آن، استفادهی از نام کانتینر db را در قسمت رشتهی اتصالی مشاهده میکنید. قسمت depends_on آن ترتیب اجرای این کانتینرها را مشخص میکند. یعنی ابتدا باید کانتینر db اجرا شود و سپس web.
محتوای فایل Dockerfile.windows آن نیز به صورت زیر است که بر اساس دستورات NET Core CLI. تهیه شدهاست:
FROM microsoft/dotnet-nightly:2.0-sdk-nanoserver SHELL ["powershell", "-Command", "$ErrorActionPreference = 'Stop'; $ProgressPreference = 'SilentlyContinue';"] ENV NUGET_XMLDOC_MODE skip ENV DOTNET_SKIP_FIRST_TIME_EXPERIENCE 1 RUN New-Item -Path \MusicStore\samples\MusicStore -Type Directory WORKDIR app ADD samples/MusicStore/MusicStore.csproj samples/MusicStore/MusicStore.csproj ADD build/dependencies.props build/dependencies.props ADD NuGet.config . RUN dotnet restore --runtime win10-x64 .\samples\MusicStore ADD samples samples RUN dotnet publish --output /out --configuration Release --framework netcoreapp2.0 --runtime win10-x64 .\samples\MusicStore FROM microsoft/dotnet-nightly:2.0-runtime-nanoserver WORKDIR /app COPY --from=0 /out . EXPOSE 5000 ENV ASPNETCORE_URLS http://0.0.0.0:5000 CMD dotnet musicstore.dll
docker-compose -f .\docker-compose.windows.yml build docker-compose -f .\docker-compose.windows.yml up
The "Blazor United" effort is really a collection of features we're adding to Blazor so that you can get the best of server & client based web development. These features include: Server-side rendering, streaming rendering, enhanced navigations & form handling, add client interactivity per page or component, and determining the client render mode at runtime. We've started delivering server-side rendering support for Blazor with .NET 8 Preview 3, which is now available to try out. We plan to deliver the remaining features in upcoming previews. We hope to deliver them all for .NET 8, but we'll see how far we get.
امکان نمونه سازی بدون قید و شرط کلاسها
تعریف کلاس Article1 را به صورت زیر درنظر بگیرید:
public class Article1 { public string Title { get; set; } public string? Subtitle { get; set; } public string Author { get; set; } public DateTime Published { get; set; } }
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk"> <PropertyGroup> <OutputType>Exe</OutputType> <TargetFramework>net7.0</TargetFramework> <ImplicitUsings>enable</ImplicitUsings> <Nullable>enable</Nullable> </PropertyGroup> </Project>
Non-nullable property 'Title' must contain a non-null value when exiting constructor. Consider declaring the property as nullable. [CS11Tests]csharp(CS8618) Non-nullable property 'Author' must contain a non-null value when exiting constructor. Consider declaring the property as nullable. [CS11Tests]csharp(CS8618)
مدیریت کردن نحوهی نمونه سازی کلاسها، با وابستگی به سازندههای آن
یکی از روشهای مدیریت مشکلی که تا اینجا بررسی شد، تعریف سازندههای متعددی برای یک کلاس است؛ تا توسط آن بتوان مقدار دهی یک سری از خواص را اجباری کرد:
public class Article2 { public Article2(string title, string subtitle, string author, DateTime published) { Title = title; Subtitle = subtitle; Author = author; Published = published; } public Article2(string title, string author, DateTime published) { Title = title; Author = author; Published = published; } public string Title { get; set; } public string? Subtitle { get; set; } public string Author { get; set; } public DateTime Published { get; set; } }
- تعداد سطرهای تعریف این کلاس، به شدت افزایش یافتهاست.
- با اضافه شدن خواص بیشتری به کلاس، به تعاریف بیشتری نیاز خواهد بود.
- سازندهها کار خاصی را بجز نگاشت مقادیر ارائه شده، به خواص کلاس، انجام نمیدهند.
- نمونه سازی این کلاسها، شکل طولانی و غیرواضح زیر را پیدا میکند و زیبایی inline object initializers را ندارند:
Article2 article = new("C# 11 Required Keyword", "A new language feature", "Name", new DateTime(2022, 11, 12));
البته روش دیگر مدیریت یک چنین اخطارهایی، استفاده از مقدار ویژهی !default است که سبب محو اخطارهای یاد شده میشود؛ اما باز هم مقدار دهی آنرا الزامی نمیکند. فقط به این معنا است که قول میدهیم این خاصیت را در جای دیگری مقدار دهی کنیم و هیچگاه نال نباشد!
public string Title { get; set; } = default!;
مدیریت کردن نحوهی نمونه سازی کلاسها، بدون وابستگی به سازندههای آن در C# 11.0
C# 11 به همراه واژهی کلیدی جدیدی به نام required است تا دیگر نیازی نباشد همانند راه حل فوق، سازندههای متعددی را جهت اجبار به مقدار دهی خواص یک شیء، تعریف کنیم. در این حالت تعریف کلاس Article به صورت زیر خلاصه میشود و دیگر به همراه اخطارهای کامپایلر نمایش داده شده نیز نیست:
public class Article3 { public required string Title { get; set; } public string? Subtitle { get; set; } public required string Author { get; set; } public DateTime Published { get; set; } }
معرفی ویژگی جدید SetsRequiredMembers
کلاس Book زیر را که به همراه یک خاصیت required و دو سازندهاست، درنظر بگیرید:
public class Book { public Book() => Name = string.Empty; public Book(string name) => Name = name; public required string Name { get; set; } }
Book book = new("Book's Name");
Required member 'Book.Name' must be set in the object initializer or attribute constructor. [CS11Tests]csharp(CS9035)
public class Book { [SetsRequiredMembers] public Book() => Name = string.Empty; [SetsRequiredMembers] public Book(string name) => Name = name; public required string Name { get; set; } }
محدودیتهای کار با خواص required
- واژهی کلیدی required را میتوان تنها به خواص و فیلدهای نوعهای class, record, record struct اعمال کرد. امکان اعمال این واژهی کلیدی به اجزای یک اینترفیس وجود ندارد.
- میدان دید اعضای required باید حداقل در حد نوعهای دربرگیرندهی آنها باشند. برای مثال اگر کلاسی public است، نمیتوان در آن یک فیلد required با میدان دید protected را تعریف کرد.
- نوعهای مشتق شدهی از یک نوع پایه، نمیتوانند اعضای required آنرا مخفی کنند و اگر قصد بازنویسی آنرا دارند، باید حتما واژهی کلیدی required را لحاظ کنند.
- اگر سازندهای به سازندهی دیگری از طریق ذکر ()base و یا ()this زنجیر شده باشد نیز باید ویژگی SetsRequiredMembers مرتبط را تکرار کند.
انواع ارجاعی
قبلا در مورد مقادیر ارجاعی صحبت کردیم. در اینجا نیز به این موضوع اشاره میکنیم که هر مقدار ارجاعی، نمونهای ایجاد شده از یک نوع ارجاعی میباشد. انواع ارجاعی در واقع ساختارهایی هستند که جهت گروه بندی دادهها و عملکرد بین آنها استفاده میشوند. در سایر زبانهای برنامه نویسی شیء گرا، به انواع ارجاعی، کلاس و به مقادیر ارجاعی، شیء میگویند. در جاوا اسکریپت نیز، به مقادیر ارجاعی و یا نمونههای ایجاد شده از انواع ارجاعی، شیء میگویند. به انواع ارجاعی، توصیف گر شیء نیز میگویند؛ زیرا ویژگیها و متدهای آن شیء را معرفی و توصیف مینماید.
نحوهی ایجاد شیء از نوع ارجاعی Object
از آنجاییکه نوع ارجاعی Object هیچ ویژگی و متد خاصی ندارد، متداولترین نوع ارجاعی جهت ایجاد اشیاء سفارشی میباشد. به دو روش میتوان نمونهای را از یک Object ایجاد نمود. روش اول استفاده از عملگر new و بصورت زیر میباشد:
var person = new Object (); person . name = "Meysam" ; person . age = 32 ;
با استفاده از عملگر new، شیء person را
از نوع Object
ایجاد نمودیم که شامل دو ویژگی (Property) به
نامهای name و age میباشد. در واقع شیء person
ساختاری را جهت نگهداری اطلاعات یک شخص معرفی میکند. این عمل موجب جلوگیری از
پراکندگی تعریف متغیرها و گروه بندی آنها در قالب یک شیء میشود. روش دوم استفاده
از Object Literal Notation یا
نماد تحت الفظی شیء و بصورت زیر میباشد:
var person = { name : "Meysam" , age : 32 };
Object Literal Notation ،
دستور میانبری برای ایجاد یک شیء از نوع Object میباشد. در مثال فوق هم، همانند
روش اول، شیء person را
با دو ویژگی name و age ایجاد
نمودهایم. در این روش، نام ویژگیها میتوانند به
صورت رشتهای و عددی نیز به یک شیء اختصاص یابد.
var person = { "name" : "Meysam" , "age" : 32 };
معمولا از دو روش فوق زمانی استفاده میشود که میخواهیم اشیایی را ایجاد نماییم که ویژگیهای آنها فقط خواندنی باشند. با استفاده
از روش دوم، حتی میتوان یک شیء خالی را ایجاد نمود که در ابتدا هیچ ویژگی ای
ندارد و در مراحل بعد، ویژگیهایی را به آن
اضافه نمود.
var person = {}; // var person = new Object(); person . name = "Meysam" ; person . age = 32 ;
در مثال فوق شیء person بدون ویژگیها تعریف شده است؛ سپس به آن ویژگیهایی را اضافه نمودهایم.
استفاده از روش Object Literal Notation ، یکی از روشهای محبوب برنامه نویسان جاوا اسکریپت میباشد. زیرا با کمترین کد و بصورت بصری، شیء ای را ایجاد نموده و مثلا به یک متد ارسال مینمایند. به مثال زیر توجه کنید:
function displayInfo ( arg ) { var output = "" ; if ( arg . name != undefined ) output += "Name: " + arg . name + "\n" ; if ( arg . age != undefined ) output += "Age: " + arg . age + "\n" ; return output ; } alert (displayInfo ({ name : "Meysam" , age : 32 })); alert (displayInfo ({ name : "Sohrab" }));
در این مثال یک تابع تعریف شده است که آرگومان
ورودی آن یک شیء میباشد. در تابع بررسی میشود که اگر ویژگی name و یا age
برای این آرگومان تعریف شده بود، خروجی تابع را تولید نماید. در واقع این ویژگیها اختیاری میباشند و میتوانند ارسال نگردند. در زمان فراخوانی تابع نیز شیء ای را
بصورت Object Literal Notation
ایجاد نموده و به تابع ارسال کردیم.
این الگو برای ارسال آرگومان، زمانی استفاده میشود که تعداد زیادی آرگومان اختیاری داریم و میخواهیم به تابع ارسال نماییم. معمولا کار با آرگومانهای نامی (Named Arguments) راحتتر است ولی زمانیکه تعداد آرگومانهای اختیاری زیاد باشند، مدیریت و نگهداری آنها سخت و طاقت فرسا میگردد و ظاهر زشتی را به تابع میدهد. بهترین راهکار جهت مدیریت چنین شرایطی این است که آرگومانهای اجباری را به صورت آرگومانهای نامی تعریف کنیم و آرگومانهای اختیاری را به صورت یک شیء به تابع ارسال کنیم.
نکتهی دیگری که باید به آن توجه نمود این است که جهت دسترسی به ویژگیهای یک شیء از (.) استفاده میشود. همچنین میتوان به یک ویژگی با استفاده از [] و بصورت یک آرایه دسترسی داشت که در این صورت نام ویژگی بصورت رشتهای در [] ذکر خواهد شد.
alert ( person . name ); alert ( person [ "name" ]);
در عمل تفاوتی بین دو مورد فوق وجود ندارد. مهمترین
مزیت استفاده از [] این است که میتوانید توسط یک متغیر به ویژگیهای یک شیء دسترسی
داشته باشید. همچنین اگر نام ویژگی شامل کاراکترهایی باشد که خطای گرامری رخ میدهد یا از اسامی رزرو شده استفاده کرده باشید، میتوانید از [] جهت دسترسی به
ویژگی استفاده نمایید.
var propertyName = "name" ; alert ( person [ propertyName ]); alert ( person [ "first name" ]);
در دستور alert اول، با استفاده از یک متغیر به ویژگی name از شیء person دسترسی پیدا نمودیم. در دستور آخر نیز، به دلیل وجود space در نام ویژگی، مجبور هستیم جهت دسترسی به ویژگی first name از [] استفاده نماییم.
بررسی نوع ارجاعی Function
توابع در واقع یک شیء و نمونهای از نوع ارجاعی Function میباشند که میتوانند همانند سایر اشیاء ویژگیها و متدهای خاص خود را داشته باشند. بنابراین میتوان در یک عبارت، تابعی را به یک شیء نسبت داد. به مثال زیر توجه کنید:
var sum = function ( a , b ) { return a + b ; }; alert ( sum ( 10 , 20 ));
خروجی :
30
شیء sum را تعریف نموده و یک تابع را به آن اختصاص دادیم که شامل دو آرگومان ورودی میباشد. حال میتوان با شیء sum همانند یک تابع رفتار نمود و تابع مورد نظر را فراخوانی کرد. توجه داشته باشید که هیچ نامی را در زمان تعریف تابع به آن اختصاص ندادهایم. به این شکل تعریف تابع، Function Expression میگویند.
همانند سایر اشیاء، نام تابع نیز اشارهگری به تابع میباشد. بنابراین میتوان توابع را نیز به یکدیگر نسبت داد. به مثال زیر توجه کنید:
function sum ( a , b ) { return a + b ; } alert ( sum ( 10 , 10 )); var anotherSum = sum ; alert ( anotherSum ( 10 , 10 )); sum = null ; alert ( anotherSum ( 10 , 10 )); alert ( sum ( 10 , 10 )); // Error: Object is not a function;
خروجی :
20
20
20
Error: Object is not a function
ابتدا تابعی را به نام sum ایجاد نمودیم که دو عدد را با هم جمع میکند. دقت داشته باشید که به این شکل تعریف تابع sum ، اعلان تابع یا Function Declaration میگویند. سپس متغیری را به نام anotherSum ، تعریف نموده و sum را به آن نسبت دادیم. توجه داشته باشید که در زمان انتساب یک تابع به یک متغیر نباید () را ذکر کنیم، زیرا ذکر () به منزلهی فراخوانی تابع و اختصاص خروجی آن به متغیر میباشد و نه انتساب اشاره گر تابع به آن متغیر. فراخوانی sum و anotherSum خروجی یکسانی را دارند؛ زیرا هر دو به یک تابع اشاره میکنند. در خطوط بعدی، شیء sum را با مقدار null تنظیم نمودیم. در واقع با این کار اشارهگر sum برابر null شده است؛ یعنی دیگر به هیچ تابعی اشاره نمیکند. ولی تابع همچنان در حافظه وجود دارد؛ زیرا اشارهگر دیگری به نام anotherSum در حال اشاره نمودن به آن میباشد. در مرحلهی بعدی که sum را فراخوانی نمودیم، به دلیل null بودن آن، خطا رخ خواهد داد.
بازنگری مجدد به مبحث Overloading
در اینجا فقط میخواهیم اشارهای کنیم به مبحث Overloading که قبلا در مورد آن بحث کردیم تا دلیل فنی عدم وجود Overloading را در جاوا اسکریپت درک کنیم. همانطور که قبلا بیان شد، نام تابع در واقع اشاره گری به تابع میباشد؛ بنابراین تعریف دو تابع هم نام، همانند اختصاص مجدد مقدار یا تغییر مقدار یک متغیر میباشد. به مثال زیر توجه کنید:
function calc ( num1 , num2 ) { return num1 + num2 ; } function calc ( num1 , num2 ) { return num1 - num2 ; }
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، تابع دوم جایگزین تابع اول میگردد. در واقع تعریف فوق همانند تعریف زیر میباشد:
var calc = function ( num1 , num2 ) { return num1 + num2 ; }; calc = function ( num1 , num2 ) { return num1 - num2 ; };
همانطور که میبینید، ابتدا متغیری به نام calc تعریف شدهاست و با یک تابع مقداردهی اولیه شده است. سپس با تابع دوم مقداردهی مجدد گردیده است و دیگر به تابع قبلی اشاره نمیکند. بنابراین همیشه تابع آخر جایگزین توابع قبلی میگردد.
Function Declaration در مقابل Function Expression
این دو روش تعریف و استفاده از توابع تقریبا مشابه هم میباشند و فقط یک تفاوت اصلی بین آنها وجود دارد و آن به نحوهی رفتار موتور پردازشی جاوا اسکریپت بر میگردد. Function Declaration قبل از اینکه کدهای جاوا اسکریپت خوانده و اجرا شوند، خوانده شده و در دسترس خواهند بود؛ اما Function Expression تا زمانی که روال اجرای کد به این خط از کد نرسد، اجرا نخواهد شد و در دسترس نخواهد بود. به مثال Function Declaration زیر توجه کنید:
alert ( sum ( 10 , 20 )); function sum ( a , b ) { return a + b ; }
خروجی :
30
قبل از اعلان تابع sum ، این تابع فراخوانی شده است؛ ولی هیچ خطایی رخ نمیدهد. زیرا قبل از اجرای دستورات، تابع sum خوانده و در دسترس خواهد بود. اما اگر تابع فوق بصورت Function Expression تعریف شده بود، خطا رخ میداد و برنامه اجرا نمیشد.
alert ( sum ( 10 , 20 )); // Error: undefined is not a function var sum = function ( a , b ) { return a + b ; };
خروجی :
Error: undefined is not a function
همانطور که میبینید، در خط اول برنامه، خطای اجرایی رخ داده است. زیرا هنوز روال اجرایی برنامه به خط تعریف تابع sum نرسیدهاست. بنابراین تابع sum در دسترس نخواهد بود و فراخوانی آن موجب بروز خطا میگردد.
ارسال تابع به عنوان ورودی یا خروجی توابع دیگر
همانطور که قبلا بیان شد، نام تابع در واقع یک متغیر میباشد که به تابع مورد نظر اشاره میکند. بنابراین میتوان همانند یک متغیر با آن رفتار نموده و به عنوان آرگومان ورودی و یا مقدار خروجی یک تابع آن را ارسال نمود. به مثال زیر توجه کنید:
function add ( a , b ) { return a + b ; } function mult ( a , b ) { return a * b ; } function calc ( a , b , fn ) { return a * b + fn ( a , b ); } alert ( calc ( 10 , 20 , add )); alert ( calc ( 10 , 20 , mult ));
خروجی :
230
400
دو تابع به نامهای add و mult با دو آرگومان ورودی تعریف شدهاند که به ترتیب حاصل جمع و حاصل ضرب دو آرگومان را بر میگردانند. تابع calc نیز با 3 آرگومان ورودی تعریف شدهاست که قصد داریم برای آرگومان سوم یک تابع را ارسال نماییم. تابع calc در 2 مرحله فراخوانی شدهاست که در یک مرحله تابع add و در مرحلهی دیگر تابع mult به عنوان آرگومان ورودی ارسال شدهاند. همانطور که از قبل میدانید، نام تابع اشارهگری به خود تابع میباشد. در تابع calc نیز با فراخوانی آرگومان fn در واقع داریم تابع ارسالی را فراخوانی مینماییم. حال به مثال زیر توجه کنید که یک تابع را به عنوان خروجی بر میگرداند:
function createFunction ( a , b ) { return function ( c ) { var d = ( a + b ) * c ; return d ; }; } var fn = createFunction ( 10 , 20 ); alert ( fn ( 30 ));
خروجی :
900
تابع createFunction دارای 2 آرگومان ورودی میباشد و یک تابع را با 1 آرگومان ورودی بر میگرداند. در ابتدا تابع createFunction را با آرگومانهای 10 و 20 فراخوانی نمودیم. خروجی این تابع که خود یک تابع با یک آرگومان ورودی میباشد، به عنوان خروجی برگردانده شده و در متغیر fn قرار میگیرد. سپس تابع fn با آرگومان ورودی 30 فراخوانی میگردد که مقادیر 10 و 20 را با هم جمع نموده و در 30 ضرب مینماید.