مطالب
روش های مختلف پردازش یک رشته و تبدیل آن به نوع داده تاریخ
DateTime در طبقه بندی سی شارپ، جزء Strcut Type‌ها قرار می‌گیرد . عمدتا از DateTime برای مدیریت تاریخ، زمان و یا تاریخ-زمان استفاده می‌شود. خیلی از اوقات ما نیاز داریم تا رشته‌ای را به نوع تاریخ تبدیل کنیم تا بتوانیم عملیات مختلفی، همچون محاسبه‌ی اختلاف دو تاریخ، روز هفته، روز ماه و غیره را بدست آوریم. در دات نت متد‌های مختلفی وجود دارند که جداسازی تاریخ را از یک رشته برای ما فراهم می‌کنند:
  • Convert.ToDateTime()
  • DateTime.Parse()
  • DateTime.ParseExact()
  • DateTime.TryParse()
  • DateTime.TryParseExact()
در این مطلب این متد‌ها و تفاوت آنها را بررسی می‌کنیم.

تابع ()Convert.ToDateTime 
این تابع یک رشته‌ی با فرمت مشخص را به تاریخ و زمان تبدیل می‌کند. overload‌ها مختلف این تابع را در بخش زیر مشاهده می‌کنید:
• ToDateTime(string value)
Value  : رشته‌ای از تاریخ و زمان است.
 • ToDateTime(string value,IFormatProvider provide)
Value  : رشته‌ای از تاریخ و زمان است.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
CultureInfo culture = new CultureInfo("en-US");    
DateTime tempDate = Convert.ToDateTime("1/1/2010 12:10:15 PM", culture);
در اینجا en-us اطلاعاتی را درباره‌ی فرهنگ کشور آمریکا، ارائه می‌دهد. لیست کامل فرهنگ‌های موجود در net. را می‌توانید در اینجا مشاهده کنید.
اگر رشته‌ی ما تهی (null) نباشد، بصورت درونی متد ()DateTime.Parse فراخوانی و نتیجه‌ی آن بازگردانده می‌شود. اما در صورتیکه رشته‌ی ارسالی ما تهی باشد، مقدار بازگردانده شده مقدار DateTime.MinValue که برابر با 0001/1/1 می‌باشد، بازگردانده می‌شود.
نمونه‌ای از خروجی این تابع با ورودی‌های مختلف :
string datestr = null;
Console.WriteLine(Convert.ToDateTime(datestr));//0001-01-01T00:00:00
datestr = "wrong string";
Console.WriteLine(Convert.ToDateTime(datestr));
//Unhandled Exception: System.FormatException: 
//The string was not recognized as a valid DateTime. 
//There is an unknown word starting at index 0.
datestr = "Tue Dec 30,2015";
Console.WriteLine(Convert.ToDateTime(datestr));
//Unhandled Exception: System.FormatException: 
//String was not recognized as a valid DateTime.

تابع () DateTime.Parse :
این تابع یک رشته‌ی با فرمت مشخص را به تاریخ و زمان تبدیل می‌کند. دو overload این تابع را در زیر می‌بینیم:
• DateTime.Parse(string value)
Value  : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
• DateTime.Parse(String value, IFormatProvider provider)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
  • DateTime.Parse(String value, IFormatProvider provider, DateTypeStyles styles)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند 
Styles  : از طریق این پارامتر، تنظیمات قالب بندی رشته‌ی دریافتی برای سفارشی سازی کردن عملیات پردازش تعریف می‌شود. فرض کنید می‌خواهید کلیه‌ی فضاهای خالی (Space) را که قبل و بعد از رشته‌ی تاریخ هستند و نه در داخل رشته‌ی تاریخ، در زمان جداسازی و پردازش در نظر نگیرید. این پارامتر می‌تواند در اینجا به کمک ما بیاید (DateTimeStyles.AllowWhiteSpaces). مشاهده‌ی لیست کامل این خصوصیت از اینجا.
اگر مقدار رشته تهی باشد، استثنای Null نمایش داده خواهد شد (ArgumentNullException ) و اگر فرمت تاریخ ورودی صحیح نباشد، با استثنای فرمت غیرمعتبر روبرو خواهیم شد (FormatException).
string datestr = null;
Console.WriteLine(DateTime.Parse(datestr));
//// Exception: Argument null exception
datestr = "wrong string";            
Console.WriteLine(DateTime.Parse(datestr));
//// Exception: The string was not recognized as a valid DateTime. 
//// There is an unknown word starting at index 0.  
datestr = "Tue Dec 30, 2015";
//Unhandled Exception: System.FormatException: 
//String was not recognized as a valid DateTime. 
Console.WriteLine(DateTime.Parse(datestr));  

تابع ()DateTime.ParsExact
این تابع رشته‌ای شامل تاریخ و زمان را به‌همراه فرهنگ ارسالی، دریافت و آن را تبدیل به نوع DateTime می‌کند. فرمت رشته‌ی ارسالی باید با فرمت استاندارد رشته‌ی تاریخ یکسان باشد. overload‌های مختلف این تابع را در زیر مشاهده می‌کنید:
 • DateTime.ParseExact(string value, string format, IFormatProvider provider)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.

• DateTime.ParseExact(string value, string format, IFormatProvider provider, DateTimeStyles style)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Format : فرمت مورد نظر برای نمایش تاریخ بعد از تبدیل را مشخص می‌کند.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
Styles  : از طریق این پارامتر تنظیمات قالب بندی رشته برای سفارشی کردن عملیات جداسازی و پردازش تعریف می‌شود.
• DateTime.ParseExact(string value, string[] formats, IFormatProvider provider, DateTimeStyles style)
 
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Format : فرمت مورد نظر برای نمایش تاریخ بعد از تبدیل را مشخص می‌کند. تفاوت این حالت با حالت قبل این است که لیستی از فرمت‌ها را قبول می‌کند و حداقل باید یک فرمت با رشته‌ی ارسالی قابل انطباق باشد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
Styles : از طریق این پارامتر تنظیمات قالب بندی رشته برای سفارشی کردن عملیات جداسازی تعریف می‌شود. 
اگر مقدار رشته تهی باشد، استثنای Null نمایش داده خواهد شد (ArgumentNullException) و اگر فرمت تاریخ ورودی صحیح نباشد، با استثنای فرمت غیرمعتبر روبرو خواهیم شد(FormatException).
فرمت رشته‌ی تاریخ حتما باید با فرمت نوع تاریخ منطبق باشد. به همین منظور حالت‌های مختلفی را در آرایه می‌توان پیش بینی کرد. بطور مثال ممکن است رشته‌ی ما بصورت "2012-2-1" و یا "2012/2/1" باشد. بنابر این فرمت‌های "MM/dd/yyyy" و "MM-dd-yyyy" را از طریق آرایه ارسال می‌کنیم.
برای درک بهتر این موضوع، کد‌های زیر را مشاهده کنید: 
string datestr = null;
CultureInfo provider = CultureInfo.InvariantCulture;
Console.WriteLine(DateTime.ParseExact(datestr, "mm/dd/yyyy", provider));
//Unhandled Exception: System.ArgumentNullException: 
//String reference not set to an instance of a String.
datestr = "wrong date";
Console.WriteLine(DateTime.ParseExact(datestr, "mm/dd/yyyy", provider));
//Unhandled Exception: System.FormatException: 
//String was not recognized as a valid DateTime
datestr = "Tue Dec 30, 2015";
Console.WriteLine(DateTime.ParseExact(datestr, "mm/dd/yyyy", provider));
//Unhandled Exception: System.FormatException: 
//String was not recognized as a valid DateTime.
datestr = "10-22-2015";
Console.WriteLine(DateTime.ParseExact(datestr, "MM-dd-yyyy", provider));
//30/07/1394 12:00:00 ق.ظ
datestr = "10-22-2015";
Console.WriteLine(DateTime.ParseExact(datestr, new string[]
    {"MM-dd-yyyy", "MM/dd/yyyy", "MM.dd.yyyy"}, provider, DateTimeStyles.None));
//30/07/1394 12:00:00 ق.ظ

تابع ()DateTime.TryParse
این تابع رشته‌ای شامل تاریخ و زمان را به‌همراه فرهنگ مشخصی، دریافت و آن را تبدیل به نوع DateTime می‌کند و یک مقدار bool را برای اعلان این موضوع که عملیات تبدیل با موفقیت انجام شده است یا خیر، باز می‌گرداند. فرمت رشته‌ی ارسالی باید با فرمت رشته‌ی تاریخ یکسان باشد. overload‌های مختلف این تابع را در زیر مشاهده می‌کنید:
 
• DateTime.TryParse (String value, out DateTime result)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Result : مقدار تاریخ را بعد از جداسازی در خود ذخیره می‌کند.

• DateTime.TryParse(String value, IFormatProvider provider, DateTimeStyles styles, out DateTime result)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
Styles  : از طریق این پارامتر می‌توانیم قالب پارامتر ارسالی را مشخص کنیم (مثلا نادیده گرفتن فضاهای خالی).
Result : مقدار تاریخ را بعد از جداسازی در خود ذخیره می‌کند.
این تابع همیشه سعی می‌کند رشته‌ی تاریخ را جداسازی کند. در صورت موفقیت در عملیات جداسازی رشته، تاریخ معتبر را بر می‌گرداند و در غیر اینصورت میزان کوچکترین تاریخ یا همان MinValue را که قبلا در همین مطلب اشاره شد، باز می‌گرداند. در صورتی هم که رشته‌، null یا با فرمت رشته‌ای غیر معتبر باشد، همان مقدار DateTime.MinValue بازگردانده می‌شود. همیشه با کنترل مقدار بازگشتی صحت انجام عملیات را می‌توان متوجه شد (true موفقیت در عملیات جداسازی و false عدم موفقیت در عملیات جداسازی).
نکته‌ی مهم عدم پرتاب استثتاء در صورت عدم موفقیت در عملیات جداسازی می‌باشد.
string datestr = null;
            DateTime temp;
            Console.WriteLine(DateTime.TryParse(datestr, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //0001 - 01 - 01T00: 00:00

            datestr = "wrong date";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParse(datestr, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //0001 - 01 - 01T00: 00:00

            datestr = "Tue Dec 30, 2015";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParse(datestr, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //0001 - 01 - 01T00: 00:00

تابع ()DateTime.TryParseExact
این تابع رشته‌ای شامل تاریخ و زمان را به‌همراه فرهنگ مشخصی دریافت و آن را تبدیل به نوع DateTime می‌کند. رشته‌ی ارسالی باید منطبق با فرمت تاریخ باشد. overload‌های مختلف این تابع را در زیر مشاهده می‌کنید:

• DateTime.ParseExact(string value, string format, IFormatProvider provider, DateTimeStyles style)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Format : فرمت مورد نظر را برای نمایش تاریخ بعد از تبدیل، مشخص می‌کند.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
Styles  : از طریق این پارامتر می‌توانیم قالب پارامتر ارسالی را مشخص کنیم (مثلا نادیده گرفتن فضاهای خالی).

• DateTime.ParseExact(string value, string[] formats, IFormatProvider provider, DateTimeStyles style)
Value : رشته‌ای از تاریخ و زمان می‌باشد.
Format : فرمت مورد نظر برای نمایش تاریخ بعد از تبدیل را مشخص می‌کند و می‌توان آرایه‌ای از فرمت‌ها را در اینجا ارسال کرد.
Provider : اطلاعات فرهنگ مورد نظر را فراهم می‌کند.
Styles  : از طریق این پارامتر می‌توانیم قالب پارامتر ارسالی را مشخص کنیم (مثلا نادیده گرفتن فضاهای خالی).
این تابع را در شرایط زیر، مقدار (MinValue( 1/1/0001 12:00:00 AM را باز می‌گرداند:
• رشته null  باشد.
• رشته خالی باشد "".
• فرمت رشته‌ی تاریخ غلط باشد.
• رشته با فرمت معرفی شده‌ی در provider، انطباق نداشته باشد.
• تنها در صورتی که مقدار انتخابی DateTimeStyle معتبر نباشد، استثنایی رخ می‌دهد.
همچنین همیشه پس از انجام عملیات، مقداری بولین را برای نمایش موفقیت یا عدم موفقیت جدا سازی، باز می‌گرداند.
  string datestr = null;
            DateTime temp;
            CultureInfo provider = CultureInfo.InvariantCulture;
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(datestr, "MM/dd/yyyy", provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //1/1/0001 12:00:00 AM

            datestr = "wrong date";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(datestr, "MM/dd/yyyy", provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //1/1/0001 12:00:00 AM

            datestr = "Tue Dec 30, 2015";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(datestr, "MM/dd/yyyy", provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //1/1/0001 12:00:00 AM

            datestr = "10‐22‐2015";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(datestr, "MM/dd/yyyy", provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //False
            //1/1/0001 12:00:00 AM

            datestr = "10‐22‐2015";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(
            datestr, "MM‐dd‐yyyy", provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //True
            //30/07/1394 12:00:00 ق.ظ

            datestr = "10‐12‐2015";
            Console.WriteLine(DateTime.TryParseExact(datestr, new string[] { "MM/dd/yyyy", "MM‐dd‐yyyy", "MM.dd.yyyy" }, provider, DateTimeStyles.None, out temp));
            Console.WriteLine(temp);
            //True
            //20/07/1394 12:00:00 ق.ظ


آنالیز متد‌های معرفی شده 
نوع DateTime متد‌های مختلفی را برای جداسازی رشته و تبدیل آن به تاریخ دارد. تفاوت‌های این متد‌ها را در بخش زیر بررسی می‌کنیم :

تفاوت Parse و ConvertToDateTime:
این دو متد شبیه به هم هستند، اما چند تفاوت کوچک با هم دارند:
• اگر مقدار رشته‌ی ارسالی null باشد، متد Parse، یک استثناء را ارسال می‌کند و متد ConvertToDateTime مقدار MinValue را باز می‌گرداند.
• در متد Parse می‌توان یک پارامتر اضافه‌تر نیز ارسال کرد که DateTimeStyle نامیده می‌شود. اما متد ConvertToDateTime این قابلیت را ندارد.
• تابع ConvertToDateTime به‌صورت داخلی از متد DateTime.Parse به‌همراه فرهنگ جاری استفاده می‌کند.

تفاوت تابع Parseو ParseExact:
این دو تابع شبیه به هم هستند، اما می‌توان یک پارامتر اضافی format را نیز به تابع ParseExact ارسال کرد. این پارامتر به ما کمک می‌کند تا رشته‌ای را که فرمت متفاوتی از حالت معمولی دارد، به تاریخ تبدیل کنیم. مثلا اگر رشته‌ی "11232015" بدین شکل باشد، فرمت باید به شکل "MMddyyyy" تعریف شود.

تفاوت تابع Parse و TryParse:
این دو متد شبیه به هم هستند، با این تفاوت که تابع TryParse در صورت عدم موفقیت جداسازی رشته، استثنائی را ارسال نمی‌کند و همیشه مقدار MinValue را در صورت عدم موفقیت در تبدیل، باز می‌گرداند.

تفاوت تابع TryParse و TryParseExact:
هر دو تابع شبیه به هم هستند؛ بجز در پارامتر format. تابع TryParseExact از یک پارامتر اضافه‌ی format استفاده می‌کند. ولی تابع TryParse اگر نتواند فرمت مورد نیاز را فراهم کند، مقدار minValue را باز می‌گرداند.
 
مطالب
لینک‌های هفته‌ی سوم اسفند

وبلاگ‌ها ، سایت‌ها و مقالات ایرانی (داخل و خارج از ایران)

امنیت


Visual Studio

ASP. Net

طراحی و توسعه وب

PHP

اس‌کیوال سرور

سی شارپ

عمومی دات نت

ویندوز

مسایل اجتماعی و انسانی برنامه نویسی

متفرقه

نظرات اشتراک‌ها
تصحیح Optional Calendar در تقویم فارسی دات نت

آقای نصیری برداشت من اینه که این کد‌ها کلا تاریخ رو در سطح برنامه فارسی میکنن. ولی چیزی که مد نظر منه اینه که آیا میشه کنترهای تاریخ درون ویژوال استدیو رو کاری کرد که فارسی نمایش داده بشه ؟

اگر میشه که ممنون میشم یک مثال صرفا برای فارسی کردن monthcalendar بزنید

با تشکر

شهریار عباسپور

نظرات مطالب
فعال سازی و پردازش جستجوی پویای jqGrid در ASP.NET MVC
با سلام؛ قصد داریم در نوار ابزار  جستجو به کاربر امکانی را بدهیم که محدوده تاریخ مورد نظرش را انتخاب کند (یعنی از تاریخ فلان تا تاریخ فلان را فیلتر کنیم) و می‌خواهیم این تاریخ هم یک Date picker سفارشی شمسی باشد.آیا چنین کاری امکان پذیر هست؟
نظرات مطالب
مخفی کردن کوئری استرینگ‌ها در ASP.NET MVC توسط امکانات Routing
اکثر خزنده‌ها با آدرس‌های فارسی مشکل دارند. اگر لاگ‌های خطای سرور رو بررسی کنید عموما عاجزند از درک encoding این نوع urlها و مدام به خطای 404 برخورد می‌کنند. برای نمونه این تصویر خروجی یکی از همین خزنده‌هایی است که سایت را برای بودن آدرس یا جستجوی خاصی در سایت مدام چک می‌کند. به نظر Bing است.

بنابراین آدرس شما باید چند قسمتی باشد؛ اگر عبارت فارسی یا یونیکد قرار است در آن درج شود. قسمت ابتدایی آن باید به نحوی انگلیسی باشد و قسمت نهایی آن فارسی و این قسمت فارسی باید در کار مسیریابی بی‌اهمیت باشد تا اگر خزنده در تفسیر آن اشتباه کرد، به خطای 404 برخورد نکند.
نظرات مطالب
شمسی سازی Date-Picker توکار Angular Material 6x
باید خروجیهای date تمامی متدهای فایل material.persian-date.adapter.ts رو مجهز به متد utc با پارامتر true کنید. با جواب بالا اونوقت هر وقت که بخواهید تاریخ رو به سمت سرور post کنید مجبورید value رو اصلاح کنید. ولی با روشی که گفتم فقط یکبار تغیرات اساسی لازمه ...

اصلاح شده فایل material.persian-date.adapter.ts رو در کد زیر میتونید ببینید:

import { DateAdapter } from "@angular/material/core";
import * as jalaliMoment from "jalali-moment";

export const PERSIAN_DATE_FORMATS = {
  parse: {
    dateInput: "jYYYY/jMM/jDD"
  },
  display: {
    dateInput: "jYYYY/jMM/jDD",
    monthYearLabel: "jYYYY jMMMM",
    dateA11yLabel: "jYYYY/jMM/jDD",
    monthYearA11yLabel: "jYYYY jMMMM"
  },
};

export class MaterialPersianDateAdapter extends DateAdapter<jalaliMoment.Moment> {

  constructor() {
    super();
    super.setLocale("fa");
  }

  getYear(date: jalaliMoment.Moment): number {
    return this.clone(date).utc(true).jYear();
  }

  getMonth(date: jalaliMoment.Moment): number {
    return this.clone(date).utc(true).jMonth();
  }

  getDate(date: jalaliMoment.Moment): number {
    return this.clone(date).utc(true).jDate();
  }

  getDayOfWeek(date: jalaliMoment.Moment): number {
    return this.clone(date).utc(true).day();
  }

  getMonthNames(style: "long" | "short" | "narrow"): string[] {
    switch (style) {
      case "long":
      case "short":
        return jalaliMoment.localeData("fa").jMonths().slice(0);
      case "narrow":
        return jalaliMoment.localeData("fa").jMonthsShort().slice(0);
    }
  }

  getDateNames(): string[] {
    const valuesArray = Array(31);
    for (let i = 0; i < 31; i++) {
      valuesArray[i] = String(i + 1);
    }
    return valuesArray;
  }

  getDayOfWeekNames(style: "long" | "short" | "narrow"): string[] {
    switch (style) {
      case "long":
        return jalaliMoment.localeData("fa").weekdays().slice(0);
      case "short":
        return jalaliMoment.localeData("fa").weekdaysShort().slice(0);
      case "narrow":
        return ["ی", "د", "س", "چ", "پ", "ج", "ش"];
    }
  }

  getYearName(date: jalaliMoment.Moment): string {
    return this.clone(date).utc(true).jYear().toString();
  }

  getFirstDayOfWeek(): number {
    return jalaliMoment.localeData("fa").firstDayOfWeek();
  }

  getNumDaysInMonth(date: jalaliMoment.Moment): number {
    return this.clone(date).utc(true).jDaysInMonth();
  }

  clone(date: jalaliMoment.Moment): jalaliMoment.Moment {
    return date.clone().utc(true).locale("fa");
  }

  createDate(year: number, month: number, date: number): jalaliMoment.Moment {
    if (month < 0 || month > 11) {
      throw Error(
        `Invalid month index "${month}". Month index has to be between 0 and 11.`
      );
    }
    if (date < 1) {
      throw Error(`Invalid date "${date}". Date has to be greater than 0.`);
    }
    const result = jalaliMoment()
      .jYear(year).jMonth(month).jDate(date)
      .hours(0).minutes(0).seconds(0).milliseconds(0)
      .locale("fa").utc(true);

    if (this.getMonth(result) !== month) {
      throw Error(`Invalid date ${date} for month with index ${month}.`);
    }
    if (!result.isValid()) {
      throw Error(`Invalid date "${date}" for month with index "${month}".`);
    }
    return result;
  }

  today(): jalaliMoment.Moment {
    return jalaliMoment().locale("fa").utc(true);;
  }

  parse(value: any, parseFormat: string | string[]): jalaliMoment.Moment | null {
    if (value && typeof value === "string") {
      return jalaliMoment(value, parseFormat, "fa").utc(true);
    }
    return value ? jalaliMoment(value).locale("fa").utc(true) : null;
  }

  format(date: jalaliMoment.Moment, displayFormat: string): string {
    date = this.clone(date).utc(true);
    if (!this.isValid(date)) {
      throw Error("JalaliMomentDateAdapter: Cannot format invalid date.");
    }
    return date.format(displayFormat);
  }

  addCalendarYears(date: jalaliMoment.Moment, years: number): jalaliMoment.Moment {
    return this.clone(date).utc(true).add(years, "jYear");
  }

  addCalendarMonths(date: jalaliMoment.Moment, months: number): jalaliMoment.Moment {
    return this.clone(date).utc(true).add(months, "jmonth");
  }

  addCalendarDays(date: jalaliMoment.Moment, days: number): jalaliMoment.Moment {
    return this.clone(date).utc(true).add(days, "jDay");
  }

  toIso8601(date: jalaliMoment.Moment): string {
    return this.clone(date).utc(true).format();
  }

  isDateInstance(obj: any): boolean {
    return jalaliMoment.isMoment(obj);
  }

  isValid(date: jalaliMoment.Moment): boolean {
    return this.clone(date).utc(true).isValid();
  }

  invalid(): jalaliMoment.Moment {
    return jalaliMoment.invalid();
  }

  deserialize(value: any): jalaliMoment.Moment | null {
    let date;
    if (value instanceof Date) {
      date = jalaliMoment(value).utc(true);
    }
    if (typeof value === "string") {
      if (!value) {
        return null;
      }
      date = jalaliMoment(value).utc(true).locale("fa");
    }
    if (date && this.isValid(date)) {
      return date;
    }
    return super.deserialize(value);
  }
}

مطالب
پَرباد - آموزش پیاده‌سازی پرداخت آنلاین در دات نت - آموزش پیشرفته
در قسمت قبل، با تنظیمات پَرباد آشنا شدیم. در این مقاله قصد داریم سایر امکانات قابل استفاده را آموزش دهیم.

آنچه شما در این مقاله یاد خواهید گرفت:

  • ایجاد صورت حساب پرداخت با استفاده از InvoiceBuilder
  • درگاه مجازی
  • استفاده از پروکسی
  • توکن پرداخت
  • تزریق وابستگی
  • Logging


ایجاد صورت حساب با استفاده از InvoiceBuilder

InvoiceBuilder به شما کمک می‌کند تا یک صورت حساب را جهت پرداخت آماده کنید.
مثال زیر را در نظر بگیرید:
var result = _onlinePayment.Request(Gateways.Mellat, 123, 25000, "http://www.mywebsite.com/foo/bar/");
همانطور که مشخص است، در این مثال یک صورت حساب با شماره رهگیری ۱۲۳ به مبلغ ۲۵۰۰۰ با یک آدرس بازگشتی به درگاه بانک ملت درخواست داده می‌شود.

اما همین دستور را با کمک InvoiceBuilder نیز می‌توان ایجاد کرد.
نمونه مثال بالا با استفاده از InvoiceBuilder
var result = _onlinePayment.Request(invoice =>
{
    invoice
          .SetTrackingNumber(123)
          .SetAmount(25000)
          .SetCallbackUrl("http://www.mywebsite.com/foo/bar/")
          .UseGateway(Gateways.Mellat);
});

مسلما استفاده از روش اول ساده‌تر به نظر می‌رسد. اما InvoiceBuilder امکانات دیگری را نیز به شما جهت ایجاد یک صورت حساب می‌دهد. در واقع InvoiceBuilder ایجاد یک صورت حساب را به هر روشی که در نظر داشته باشید برای شما میسر می‌کند و همچنین قابل توسعه در اپلیکیشن شما توسط خودتان است.

در زیر نمونه‌هایی از کارایی آن را بررسی می‌کنیم.

  • تولید اتوماتیک کد رهگیری به صورت افزایشی
  • تولید اتوماتیک کد رهگیری به صورت تصادفی
  • ایجاد یک تولید کننده کد رهگیری توسط شما
  • صورت حساب سفارشی برای امکانات اختصاصی درگاه‌های بانکی

تولید اتوماتیک کد رهگیری به صورت افزایشی

در این روش، کد رهگیری (TrackingNumber) که مورد نیاز درگاه‌های بانکی است، به صورت اتوماتیک در هنگام ایجاد درخواست پرداخت، توسط پَرباد تولید می‌شود.
var result = _onlinePayment.Request(invoice =>
{
    invoice
          .UseAutoIncrementTrackingNumber()
          .SetAmount(25000)
          .SetCallbackUrl("http://www.mywebsite.com/foo/bar/")
          .UseGateway(Gateways.Mellat);
});
کد تولید شده، به صورت افزایشی است. در واقع در هر درخواست پرداخت جدید، یک کد رهگیری تولید می‌شود که یک واحد از کد تولید شده‌ی قبلی بیشتر است. 

شما همچنین می‌توانید مقدار اولیه این عدد را جهت شروع تولید، در پارامتر متد تعیین کنید. این مقدار همچنین در قسمت تنظیمات پَرباد نیز توسط متد ConfigureAutoTrackingNumber قابل تنظیم است.

تولید اتوماتیک کد رهگیری به صورت تصادفی

var result = _onlinePayment.Request(invoice =>
{
    invoice
          .UseAutoRandomTrackingNumber()
          .SetAmount(25000)
          .SetCallbackUrl("http://www.mywebsite.com/foo/bar/")
          .UseGateway(Gateways.Mellat);
});
در این روش کد رهگیری، به صورت تصادفی در محدوده Int64 توسط پَرباد تولید خواهد شد. کد‌های تولید شده در این روش تقریبا ٪۹۹.۹ غیر تکراری هستند. اما اگر به تمیز بودن کدهای تولید شده اهمیت می‌دهید، بهتر است از روش AutoIncrement که بالاتر توضیح داده شد، استفاده کنید.

ایجاد یک تولید کننده کد رهگیری توسط شما

اگر بنا به دلایلی قصد دارید خودتان نیز یک منبع تولید کد رهگیری را ایجاد کنید، می‌توانید به روش زیر عمل کنید.
public class MyTrackingNumberProvider : ITrackingNumberProvider
{
    public Task<long> ProvideAsync(CancellationToken cancellationToken = new CancellationToken())
    {
        // تولید و برگشت کد در اینجا
    }
}

نکته ۱: شما همچنین می‌توانید در منبع خود، از تزریق وابستگی‌ها نیز استفاده کنید. بدیهی است سرویسی را که تزریق می‌کنید، باید از قبل توسط سیستم تزریق وابستگی‌های اپلیکیشن شما، ثبت شده باشد.
نکته ۲؛ شما همچنین می‌توانید بدون ایجاد هیچ منبعی، به راحتی از متد SetTrackingNumber در InvoiceBuilder (که بالاتر توضیح داده شده) استفاده کنید.

سپس در هنگام ایجاد درخواست پرداخت به روش زیر از منبع خود استفاده کنید:
var result = _onlinePayment.Request(invoice =>
{
    invoice
          .UseTrackingNumberProvider<MyTrackingNumberProvider>()
          //  یا 
          .UseTrackingNumberProvider(new MyTrackingNumberProvider())
          //  یا 
          .UseTrackingNumberProvider(services => new MyTrackingNumberProvider())
});
همانطور که می‌بینید، متد‌های مختلفی جهت استفاده از منبع مورد نظر شما موجود است.

صورت حساب سفارشی برای امکانات اختصاصی درگاه‌های بانکی

درگاه‌های بانکی علاوه بر سرویس‌های پرداخت عادی، امکانات مختلفی دیگری را نیز ارائه می‌کنند. برای مثال بانک ملت دارای سرویسی به نام "باشگاه مشتریان بانک ملت" است که امکان واریز مبلغ را از حساب مشتری، به چندین حساب مختلف می‌دهد.
نکته مهم: همانطور که می‌دانید قبل از استفاده از این گونه سرویس‌ها، کلیه شماره حساب‌هایی که قصد واریز مبلغ به آنها را دارید، باید از قبل (در هنگام عقد قرارداد با بانک) به بانک مورد نظر داده شده باشد. در غیر اینصورت امکان استفاده از این گونه سرویس‌ها را ندارید.
نکته: در هنگام نوشتار این مقاله، این سرویس هنوز در پَرباد آماده نیست و در حال توسعه است.


درگاه مجازی

درگاه مجازی پَرباد، یک درگاه بانکی شبیه سازی شده و بسیار ساده است که از آن جهت تست اپلیکیشن خود و عملیات پرداخت می‌توانید استفاده کنید. به عبارت دیگر، برای تست اپلیکیشن خود، نیازی به داشتن یک حساب واقعی در یک درگاه بانکی ندارید و می‌توانید از این درگاه مجازی استفاده کنید.

ابتدا در قسمت تنظیمات پَرباد،  آدرس مورد نظر برای درگاه مجازی را مانند کد زیر مشخص می‌کنیم:
services.AddParbad()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
               .AddParbadVirtual()
               .WithOptions(options => options.GatewayPath = "/MyVirtualGateway");
        });


در مثال بالا، درگاه مجازی توسط آدرس داده شده در دسترس خواهد بود. توجه داشته باشید که این آدرس حتما باید با یک ( / ) آغاز شده باشد.
سپس درگاه مجازی را در اپلیکیشن خود ثبت می‌کنید:
ASP.NET CORE (Startup.cs)
public void Configure(IApplicationBuilder app, IHostingEnvironment env)
{
    app.UseMvc(routes =>
    {
        routes.MapRoute(
                    name: "default",
                    template: "{controller=Home}/{action=Index}/{id?}");
    });

    // ثبت درگاه مجازی
    app.UseParbadVirtualGateway();
}

ASP.NET WebForms, ASP.NET MVC (Startup.cs)
public void Configuration(IAppBuilder app)
{
    var parbad = ParbadBuilder.CreateDefaultBuilder()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
               .AddParbadVirtual()
               .WithOptions(options => options.GatewayPath = "/MyVirtualGateway");
        })
        .Build();

    app.UseParbadVirtualGateway(parbad.Services);
}


تنظیمات درگاه مجازی تا اینجا به پایان رسیده و فقط در هنگام ایجاد درخواست پرداخت، از میان درگاه‌ها، درگاه مجازی پَرباد را انتخاب کنید.
var result = _onlinePayment.Request(Gateways.ParbadVirtualGateway, 123, 25000, "http://www.mywebsite.com/foo/bar/");

و در نهایت به درگاه مجازی هدایت خواهید شد:

نمونه پروژه‌های کامل را در انتهای مقاله می‌توانید مشاهده کنید.

استفاده از پروکسی

با توجه به تغییرات اخیر در بانکداری کشور، احتمال آن وجود دارد که در آینده، بعضی از درگاه‌های بانکی فقط به IP‌های داخل کشور سرویس دهی کنند. اگر وب سایت شما بنا به دلایلی در سروری خارج از کشور میزبانی می‌شود، شما جهت استفاده از درگاه‌های بانکی، نیاز به یک سرور در داخل کشور دارید که نقش پروکسی را برای شما بازی کند. پَرباد این امکان را برای شما محیا کرده و کافیست اطلاعات پروکسی سرور خود را به شکل زیر برای درگاه بانکی مورد نظر ثبت کنید.
services.AddParbad()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
               .AddMellat()
               .WithOptions(options => 
               {
                    options.TerminalId = 123;
                    options.UserName = "abc";
                    options.UserPassword = "xyz;
               )
               .WithProxy(new Uri("Proxy Server URL"), "UserName", "Password");
        });
در مثال بالا، درگاه بانک ملت (صرفا جهت مثال) با یک پروکسی تنظیم شده است. برای سایر درگاه‌های بانکی، فرمت تنظیمات، کاملا مشابه مثال بالا است.

توکن پرداخت

پَرباد جهت شناسایی و تبادل اطلاعات پرداخت با خارج از سیستم خود و بانک‌ها، از یک توکن به ازاء هر پرداخت استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، به ازاء هر درخواست پرداخت یک توکن تولید می‌شود. به این صورت، درخواست‌های پرداخت، غیر قابل دستکاری و غیر قابل حدس زدن توسط کاربران می‌شود.
نکته: پَرباد از یک تولید کننده پیش فرض توکن استفاده می‌کند و شما نیازی به انجام هیچگونه تنظیماتی ندارید. تولید کننده پیش فرض، از یک GUID در Query String استفاده می‌کند.
اگر قصد دارید روش مورد نظر خود را برای تولید توکن جهت شناسایی یک پرداخت پیاده‌سازی کنید، می‌توانید به روش زیر عمل کنید:
ابتدا تولید کننده توکن را تعریف کنید.
public class MyTokenProvider : IPaymentTokenProvider
{
    public Task<string> ProvideTokenAsync(Invoice invoice, CancellationToken cancellationToken = new CancellationToken())
    {
        // تولید و برگرداندن توکن در اینجا
    }

    public Task<string> RetrieveTokenAsync(CancellationToken cancellationToken = new CancellationToken())
    {
        // خواندن و برگرداندن توکن در اینجا
    }
}

نکته: شما همچنین می‌توانید از تزریق وابستگی‌ها نیز استفاده کنید. بدیهی است که در اینصورت باید سرویسی که تزریق می‌کنید، از قبل در سیستم تزریق وابستگی‌های اپلیکیشن شما ثبت شده باشد.
سپس تولید کننده توکن خود را در تنظیمات به پَرباد معرفی کنید:
services.AddParbad()
        .ConfigurePaymentToken(builder => builder.AddPaymentTokenProvider<MyTokenProvider>(ServiceLifetime.Transient));

ServiceLifetime، تایین کننده طول عمر سرویس شما است.
به این صورت پَرباد، شناسایی و ردیابی یک صورت حساب را با استفاده از تولید کننده توکن شما انجام خواهد داد.


تزریق وابستگی

همانطور که قبلا در مقاله آموزش تنظیمات نیز گفته شد، پَرباد به صورت توکار، از تزریق وابستگی استاندارد مایکروسافت استفاده می‌کند. بنابراین اگر اپلیکیشن شما نیز از تزریق وابستگی مشابهی استفاده می‌کند، نیازی به خواندن و یاد گرفتن این بخش ندارید و به راحتی می‌توانید از اینترفیس IOnlinePayment در هر کجا که نیاز داشتید جهت عملیات پرداخت استفاده کنید.
اما در صورتیکه در اپلیکیشن خود از تزریق وابستگی دیگری ( مانند Autofac ) استفاده می‌کنید، باید این دو سیستم را با یکدیگر هماهنگ کنید. خوشبختانه تمام کتابخانه‌های معروف تزریق وابستگی ( مانند Autofac )  از قبل این کار را برای شما محیا کرده‌اند و شما فقط نیاز به افزودن چند خط کد به اپلیکیشن فعلی خود را دارید.
جهت فهم بهتر و آموزش عملی، یک اپلیکیشن کامل ASP.NET MVC برای شما تهیه شده که از Autofac جهت تزریق وابستگی استفاده می‌کند. در این پروژه خواهید دید چگونه به راحتی پَرباد و Autofac را با یکدیگر هماهنگ کرده و هچنین اینترفیس IOnlinePayment را درون کنترلر تزریق می‌کنیم.
لینک پروژه‌ها در انتهای همین مقاله قابل مشاهده هستند.


Logging
لاگ کردن در پَرباد توسط سیستم استاندارد مایکروسافت انجام می‌شود. این بدان معنی است که شما امکان استفاده از کتابخانه‌های Logging بسیار زیادی را دارید. نحوه استفاده و تنظیم کتابخانه‌های معروف Logging در وب سایت آنها آورده شده و به راحتی می‌توانید آنها را با لاگ مایکروسافت تطابق دهید.

نمونه پروژه‌ها
مقاله‌های مرتبط
مطالب
SignalR
چند وقتی هست که در کنار بدنه اصلی دات‌نت فریم‌ورک چندین کتابخونه به صورت متن‌باز در حال توسعه هستند. این مورد در ASP.NET بیشتر فعاله و مثلا دو کتابخونه SignalR و WebApi توسط خود مایکروسافت توسعه داده میشه.
SignalR همونطور که در سایت بسیار خلاصه و مفید یک صفحه‌ای! خودش توضیح داده شده (^) یک کتابخونه برای توسعه برنامه‌های وب «زمان واقعی»! (real-time web) است:
Async library for .NET to help build real-time, multi-user interactive web applications.
برنامه‌های زمان واقعی به صورت خلاصه و ساده به‌صورت زیر تعریف میشن (^):
The real-time web is a set of technologies and practices that enable users to receive information as soon as it is published by its authors, rather than requiring that they or their software check a source periodically for updates.
یعنی کاربر سیستم ما بدون نیاز به ارسال درخواستی صریح! برای دریافت آخرین اطلاعات به روز شده در سرور، در برنامه کلاینتش از این تغییرات آگاه بشه. مثلا برنامه‌هایی که برای نمایش نمودارهای آماری داده‌ها استفاده میشه (بورس، قیمت ارز و طلا و ...) و یا مهمترین مثالش میتونه برنامه «چت» باشه. متاسفانه پروتوکل HTTP مورد استفاده در وب محدودیت‌هایی برای پیاده‌سازی این گونه برنامه‌ها داره. روش‌های گوناگونی برای پیاده‌سازی برنامه‌های زمان واقعی در وب وجود داره که کتابخونه SignalR فعلا از موارد زیر استفاده میکنه:
  1. تکنولوژی جدید WebSocket (^) که خوشبختانه پشتیبانی کاملی از اون در دات نت 4.5 (چهار نقطه پنج! نه چهار و نیم!) وجود داره. اما تمام مرورگرها و تمام وب سرورها از این تکنولوژی پشتیبانی نمیکنند و تنها برخی نسخه‌های جدید قابلیت استفاده از آخرین ورژن WebSocket رو دارند که میشه به کروم 16 به بالا و فایرفاکس 11 به بالا و اینترنت اکسپلورر 10 اشاره کرد (برای استفاده از این تکنولوژی در ویندوز نیاز به IIS 8.0 است که متاسفانه فقط در ویندوز 8.0 موجوده):
    Chrome 16, Firefox 11 and Internet Explorer 10 are currently the only browsers supporting the latest specification (RFC 6455).
  2.  یه روش دیگه Server-sent Events نام داره که داده‌های جدید رو به فرم رویدادهای DOM به سمت کلاینت میفرسته(^).
  3. روش دیگه‎‌ای که موجوده به Forever Frame معروفه که در این روش یک iframe مخفی درون کد html مسئول تبادل داده‌هاست. این iframe مخفی به‌صورت یک بلاک Chunked (^) به سمت کلاینت فرستاده میشه. این iframe که مسئول رندر داده‌های جدید در سمت کلاینت هست ارتباط خودش رو با سرور تا ابد! (برای همین بهش forever میگن) حفظ میکنه. هر وقت رویدادی سمت سرور رخ میده با استفاده از این روش داده‌ها به‌صورت تگ‌های script به این فریم مخفی فرستاده می‌شوند و چون مرورگرها محتوای html رو به صورت افزایشی (incrementally) رندر میکنن بنابراین این اسکریپتها به‌ترتیب زمان دریافت اجرا می‌شوند. (البته ظاهرا عبارت forever frame در صنعت عکاسی! معروف‌تره بنابراین در جستجو در زمینه این روش ممکنه کمی مشکل داشته باشین) (^).
  4. روش آخر که در کتابخونه SignalR ازش استفاده میشه long-polling نام داره. در روش polling معمولی پس از ارسال درخواست توسط کلاینت، سرور بلافاصله نتیجه حاصله رو به سمت کلاینت میفرسته و ارتباط قطع میشه. بنابراین برای داده‌های جدید درخواست جدیدی باید به سمت سرور فرستاده بشه که تکرار این روش باعث افزایش شدید بار بر روی سرور و کاهش کارآمدی اون می‌شه. اما در روش long-polling پس از برقراری ارتباط کلاینت با سرور این ارتباط تا مدت زمان معینی (که توسط یه مقدار تایم اوت مشخص میشه و مقدار پیش‌فرضش 2 دقیقه است) برقرار میمونه. بنابراین کلاینت میتونه بدون ایجاد مشکلی در کارایی، داده‌های جدید رو از سرور دریافت کنه. به این روش در برنامه‌نویسی وب اصطلاحا برنامه‌نویسی کامت (Comet Programming) میگن (^ ^).
(البته روش‌های دیگری هم برای پیاده‌سازی برنامه‌های زمان اجرا وجود داره مثل کتابخونه node.js که جستجوی بیشتر به خوانندگان واگذار میشه)
SignalR برای برقراری ارتباط ابتدا بررسی میکنه که آیا هر دو سمت سرور و کلاینت قابلیت پشتیبانی از WebSocket رو دارند. در غیراینصورت سراغ روش Server-sent Events میره. اگر باز هم موفق نشد سعی به برقراری ارتباط با روش forever frame میکنه و اگر باز هم موفق نشد در آخر سراغ long-polling میره.
با استفاده از SignalR شما میتونین از سرور، متدهایی رو در سمت کلاینت فراخونی کنین. یعنی درواقع با استفاده از کدهای سی شارپ میشه متدهای جاوااسکریپت سمت کلاینت رو صدا زد!
بطور خلاصه در این کتابخونه دو کلاس پایه وجود داره:
  1. کلاس سطح پایین PersistentConnection
  2. کلاس سطح بالای Hub
علت این نامگذاری به این دلیله که کلاس سطح پایین پیاده‌سازی پیچیده‌تر و تنظیمات بیشتری نیاز داره اما امکانات بیشتری هم در اختیار برنامه‌نویس قرار می‌ده.
خوب پس از این مقدمه نسبتا طولانی برای دیدن یک مثال ساده میتونین با استفاده از نوگت (Nuget) مثال زیر رو نصب و اجرا کنین (اگه تا حالا از نوگت استفاده نکردین قویا پیشنهاد میکنم که کار رو با دریافتش از اینجا آغاز کنین) :
PM> Install-Package SignalR.Sample
پس از کامل شدن نصب این مثال اون رو اجرا کنین. این یک مثال فرضی ساده از برنامه نمایش ارزش آنلاین سهام برخی شرکتهاست. میتونین این برنامه رو همزمان در چند مرورگر اجرا کنین و نتیجه رو مشاهده کنین.
حالا میریم سراغ یک مثال ساده. میخوایم یک برنامه چت ساده بنویسیم. ابتدا یک برنامه وب اپلیکیشن خالی رو ایجاد کرده و با استفاده از دستور زیر در خط فرمان نوگت، کتابخونه SignalR رو نصب کنین:
PM> Install-Package SignalR
پس از کامل شدن نصب این کتابخونه، ریفرنس‌های زیر به برنامه اضافه میشن:
Microsoft.Web.Infrastructure
Newtonsoft.Json
SignalR
SignalR.Hosting.AspNet
SignalR.Hosting.Common
برای کسب اطلاعات مختصر و مفید از تمام اجزای این کتابخونه به اینجا مراجعه کنین.
همچنین اسکریپت‌های زیر به پوشه Scripts اضافه میشن (این نسخه‌ها مربوط به زمان نگارش این مطلب است):
jquery-1.6.4.js
jquery.signalR-0.5.1.js
بعد یک کلاس با نام SimpleChat به برنامه اضافه و محتوای زیر رو در اون وارد کنین:
using SignalR.Hubs;
namespace SimpleChatWithSignalR
{
  public class SimpleChat : Hub
  {
    public void SendMessage(string message)
    {
      Clients.reciveMessage(message);
    }
  }
} 
دقت کنین که این کلاس از کلاس Hub مشتق شده و همچنین خاصیت Clients از نوع dynamic است. (در مورد جزئیات این کتابخونه در قسمت‌های بعدی توضیحات مفصل‌تری داده میشه)
سپس یک فرم به برنامه اضافه کرده و محتوای زیر رو در اون اضافه کنین:
<input type="text" id="msg" />
<input type="button" value="Send" id="send" /><br />
<textarea id='messages' readonly="true" style="height: 200px; width: 200px;"></textarea>
<script src="Scripts/jquery-1.6.4.min.js" type="text/javascript"></script>
<script src="Scripts/jquery.signalR-0.5.1.min.js" type="text/javascript"></script>
<script src="signalr/hubs" type="text/javascript"></script>
<script type="text/javascript">
  var chat = $.connection.simpleChat;
  chat.reciveMessage = function (msg) {
   $('#messages').val($('#messages').val() + "-" + msg + "\r\n"); 
  };
  $.connection.hub.start();
  $('#send').click(function () {
    chat.sendMessage($('#msg').val());
  });
</script>
همونطور که میبینین برنامه چت ما آماده شد! حالا برنامه رو اجرا کنین و با استفاده از دو مرورگر مختلف نتیجه رو مشاهده کنین.
نکته کلیدی کار SignalR در خط زیر نهفته است:
<script src="signalr/hubs" type="text/javascript"></script>
اگر محتوای آدرس فوق رو دریافت کنین می‌بینین که موتور این کتابخانه تمامی متدهای موردنیاز در سمت کلاینت رو با استفاده از کدهای جاوااسکریپت تولید کرده. البته در این کد تولیدی از نامگذاری camel Casing استفاده میشه، بنابراین متد SendMessage در سمت سرور به‌صورت sendMessage در سمت کلاینت در دسترسه.
امیدوارم تا اینجا تونسته باشم علاقه شما به استفاده از این کتابخونه رو جلب کرده باشم. در قسمت‌های بعد موارد پیشرفته‌تر این کتابخونه معرفی میشه.
اگه علاقه‌مند باشین میتونین از این ویکی اطلاعات بیشتری بدست بیارین.


به روز رسانی
در دوره‌ای به نام SignalR در سایت، به روز شده‌ای این مباحث را می‌توانید مطالعه کنید.
مطالب
الگوهای طراحی API - مکانیزم جلوگیری از پردازش تکراری درخواست ها - Request Deduplication

در فضایی که همواره هیچ تضمینی وجود ندارد که درخواست ارسال شده‌ی به یک API، همواره مسیر خود را همانطور که انتظار می‌رود طی کرده و پاسخ مورد نظر را در اختیار ما قرار می‌دهد، بی‌شک تلاش مجدد برای پردازش درخواست مورد نظر، به دلیل خطاهای گذرا، یکی از راهکارهای مورد استفاده خواهد بود. تصور کنید قصد طراحی یک مجموعه API عمومی را دارید، به‌نحوی که مصرف کنندگان بدون نگرانی از ایجاد خرابی یا تغییرات ناخواسته، امکان تلاش مجدد در سناریوهای مختلف مشکل در ارتباط با سرور را داشته باشند. حتما توجه کنید که برخی از متدهای HTTP مانند GET، به اصطلاح Idempotent هستند و در طراحی آنها همواره باید این موضوع مدنظر قرار بگیرد و خروجی مشابهی برای درخواست‌های تکراری همانند، مهیا کنید.

در تصویر بالا، حالتی که درخواست، توسط کلاینت ارسال شده و در آن لحظه ارتباط قطع شده‌است یا با یک خطای گذرا در سرور مواجه شده‌است و همچنین سناریویی که درخواست توسط سرور دریافت و پردازش شده‌است ولی کلاینت پاسخی را دریافت نکرده‌است، قابل مشاهده‌است.

نکته: Idempotence یکی از ویژگی های پایه‌ای عملیاتی در ریاضیات و علوم کامپیوتر است و فارغ از اینکه چندین بار اجرا شوند، نتیجه یکسانی را برای آرگومان‌های همسان، خروجی خواهند داد. این خصوصیت در کانتکست‌های مختلفی از جمله سیستم‌های پایگاه داده و وب سرویس‌ها قابل توجه می‌باشد.

Idempotent and Safe HTTP Methods

طبق HTTP RFC، متدهایی که پاسخ یکسانی را برای درخواست‌های همسان مهیا می‌کنند، به اصطلاح Idempotent هستند. همچنین متدهایی که باعث نشوند تغییری در وضعیت سیستم در سمت سرور ایجاد شود، به اصطلاح Safe در نظر گرفته خواهند شد. برای هر دو خصوصیت عنوان شده، سناریوهای استثناء و قابل بحثی وجود دارند؛ به‌عنوان مثال در مورد خصوصیت Safe بودن، درخواست GET ای را تصور کنید که یکسری لاگ آماری هم ثبت می‌کند یا عملیات بازنشانی کش را نیز انجام می‌دهد که در خیلی از موارد به عنوان یک قابلیت شناسایی خواهد شد. در این سناریوها و طبق RFC، باتوجه به اینکه هدف مصرف کننده، ایجاد Side-effect نبوده‌است، هیچ مسئولیتی در قبال این تغییرات نخواهد داشت. لیست زیر شامل متدهای مختلف HTTP به همراه دو خصوصیت ذکر شده می باشد:

HTTP MethodSafeIdempotent
GETYesYes
HEADYesYes
OPTIONSYesYes
TRACEYesYes
PUTNoYes
DELETENoYes
POSTNoNo
PATCHNoNo

Request Identifier as a Solution

راهکاری که عموما مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از یک شناسه‌ی یکتا برای درخواست ارسالی و ارسال آن به سرور از طریق هدر HTTP می باشد. تصویر زیر از کتاب API Design Patterns، روش استفاده و مراحل جلوگیری از پردازش درخواست تکراری با شناسه‌ای همسان را نشان می‌دهد:

در اینجا ابتدا مصرف کننده درخواستی با شناسه «۱» را برای پردازش به سرور ارسال می‌کند. سپس سرور که لیستی از شناسه‌های پردازش شده‌ی قبلی را نگهداری کرده‌است، تشخیص می‌دهد که این درخواست قبلا دریافت شده‌است یا خیر. پس از آن، عملیات درخواستی انجام شده و شناسه‌ی درخواست، به همراه پاسخ ارسالی به کلاینت، در فضایی ذخیره سازی می‌شود. در ادامه اگر همان درخواست مجددا به سمت سرور ارسال شود، بدون پردازش مجدد، پاسخ پردازش شده‌ی قبلی، به کلاینت تحویل داده می شود.

Implementation in .NET

ممکن است پیاده‌سازی‌های مختلفی را از این الگوی طراحی در اینترنت مشاهده کنید که به پیاده سازی یک Middleware بسنده کرده‌اند و صرفا بررسی این مورد که درخواست جاری قبلا دریافت شده‌است یا خیر را جواب می دهند که ناقص است. برای اینکه اطمینان حاصل کنیم درخواست مورد نظر دریافت و پردازش شده‌است، باید در منطق عملیات مورد نظر دست برده و تغییراتی را اعمال کنیم. برای این منظور فرض کنید در بستری هستیم که می توانیم از مزایای خصوصیات ACID دیتابیس رابطه‌ای مانند SQLite استفاده کنیم. ایده به این شکل است که شناسه درخواست دریافتی را در تراکنش مشترک با عملیات اصلی ذخیره کنیم و در صورت بروز هر گونه خطا در اصل عملیات، کل تغییرات برگشت خورده و کلاینت امکان تلاش مجدد با شناسه‌ی مورد نظر را داشته باشد. برای این منظور مدل زیر را در نظر بگیرید:

public class IdempotentId(string id, DateTime time)
{
    public string Id { get; private init; } = id;
    public DateTime Time { get; private init; } = time;
}

هدف از این موجودیت ثبت و نگهداری شناسه‌های درخواست‌های دریافتی می‌باشد. در ادامه واسط IIdempotencyStorage را برای مدیریت نحوه ذخیره سازی و پاکسازی شناسه‌های دریافتی خواهیم داشت:

public interface IIdempotencyStorage
{
    Task<bool> TryPersist(string idempotentId, CancellationToken cancellationToken);
    Task CleanupOutdated(CancellationToken cancellationToken);
    bool IsKnownException(Exception ex);
}

در اینجا متد TryPersist سعی می‌کند با شناسه دریافتی یک رکورد را ثبت کند و اگر تکراری باشد، خروجی false خواهد داشت. متد CleanupOutdated برای پاکسازی شناسه‌هایی که زمان مشخصی (مثلا ۱۲ ساعت) از دریافت آنها گذشته است، استفاده خواهد شد که توسط یک وظیفه‌ی زمان‌بندی شده می تواند اجرا شود؛ به این صورت، امکان استفاده‌ی مجدد از آن شناسه‌ها برای کلاینت‌ها مهیا خواهد شد. پیاده سازی واسط تعریف شده، به شکل زیر خواهد بود:

/// <summary>
/// To prevent from race-condition, this default implementation relies on primary key constraints.
/// </summary>
file sealed class IdempotencyStorage(
    AppDbContext dbContext,
    TimeProvider dateTime,
    ILogger<IdempotencyStorage> logger) : IIdempotencyStorage
{
    private const string ConstraintName = "PK_IdempotentId";

    public Task CleanupOutdated(CancellationToken cancellationToken)
    {
        throw new NotImplementedException(); //TODO: cleanup the outdated ids based on configurable duration
    }

    public bool IsKnownException(Exception ex)
    {
        return ex is UniqueConstraintException e && e.ConstraintName.Contains(ConstraintName);
    }

    // To tackle race-condition issue, the implementation relies on storage capabilities, such as primary constraint for given IdempotentId.
    public async Task<bool> TryPersist(string idempotentId, CancellationToken cancellationToken)
    {
        try
        {
            dbContext.Add(new IdempotentId(idempotentId, dateTime.GetUtcNow().UtcDateTime));
            await dbContext.SaveChangesAsync(cancellationToken);

            return true;
        }
        catch (UniqueConstraintException e) when (e.ConstraintName.Contains(ConstraintName))
        {
            logger.LogInformation(e, "The given idempotentId [{IdempotentId}] already exists in the storage.", idempotentId);
            return false;
        }
    }
}

همانطور که مشخص است در اینجا سعی شده‌است تا با شناسه‌ی دریافتی، یک رکورد جدید ثبت شود که در صورت بروز خطای UniqueConstraint، خروجی با مقدار false را خروجی خواهد داد که می توان از آن نتیجه گرفت که این درخواست قبلا دریافت و پردازش شده‌است (در ادامه نحوه‌ی استفاده از آن را خواهیم دید).

در این پیاده سازی از کتابخانه MediatR استفاده می کنیم؛ در همین راستا برای مدیریت تراکنش ها به صورت زیر می توان TransactionBehavior را پیاده سازی کرد:

internal sealed class TransactionBehavior<TRequest, TResponse>(
    AppDbContext dbContext,
    ILogger<TransactionBehavior<TRequest, TResponse>> logger) :
    IPipelineBehavior<TRequest, TResponse>
    where TRequest : IBaseCommand
    where TResponse : IErrorOr
{
    public async Task<TResponse> Handle(
        TRequest command,
        RequestHandlerDelegate<TResponse> next,
        CancellationToken cancellationToken)
    {
        string commandName = typeof(TRequest).Name;
        await using var transaction = await dbContext.Database.BeginTransactionAsync(IsolationLevel.ReadCommitted, cancellationToken);

        TResponse? result;
        try
        {
            logger.LogInformation("Begin transaction {TransactionId} for handling {CommandName} ({@Command})", transaction.TransactionId, commandName, command);

            result = await next();
            if (result.IsError)
            {
                await transaction.RollbackAsync(cancellationToken);

                logger.LogInformation("Rollback transaction {TransactionId} for handling {CommandName} ({@Command}) due to failure result.", transaction.TransactionId, commandName, command);

                return result;
            }

            await transaction.CommitAsync(cancellationToken);

            logger.LogInformation("Commit transaction {TransactionId} for handling {CommandName} ({@Command})", transaction.TransactionId, commandName, command);
        }
        catch (Exception ex)
        {
            await transaction.RollbackAsync(cancellationToken);

            logger.LogError(ex, "An exception occured within transaction {TransactionId} for handling {CommandName} ({@Command})", transaction.TransactionId, commandName, command);

            throw;
        }

        return result;
    }
}

در اینجا مستقیما AppDbContext تزریق شده و با استفاده از خصوصیت Database آن، کار مدیریت تراکنش انجام شده‌است. همچنین باتوجه به اینکه برای مدیریت خطاها از کتابخانه‌ی ErrorOr استفاده می کنیم و خروجی همه‌ی Command های سیستم، حتما یک وهله از کلاس ErrorOr است که واسط IErrorOr را پیاده سازی کرده‌است، یک محدودیت روی تایپ جنریک اعمال کردیم که این رفتار، فقط برروی IBaseCommand ها اجرا شود. تعریف واسط IBaseCommand به شکل زیر می‌باشد:

 
/// <summary>
/// This is marker interface which is used as a constraint of behaviors.
/// </summary>
public interface IBaseCommand
{
}

public interface ICommand : IBaseCommand, IRequest<ErrorOr<Unit>>
{
}

public interface ICommand<T> : IBaseCommand, IRequest<ErrorOr<T>>
{
}

public interface ICommandHandler<in TCommand> : IRequestHandler<TCommand, ErrorOr<Unit>>
    where TCommand : ICommand
{
    Task<ErrorOr<Unit>> IRequestHandler<TCommand, ErrorOr<Unit>>.Handle(TCommand request, CancellationToken cancellationToken)
    {
        return Handle(request, cancellationToken);
    }

    new Task<ErrorOr<Unit>> Handle(TCommand command, CancellationToken cancellationToken);
}

public interface ICommandHandler<in TCommand, T> : IRequestHandler<TCommand, ErrorOr<T>>
    where TCommand : ICommand<T>
{
    Task<ErrorOr<T>> IRequestHandler<TCommand, ErrorOr<T>>.Handle(TCommand request, CancellationToken cancellationToken)
    {
        return Handle(request, cancellationToken);
    }

    new Task<ErrorOr<T>> Handle(TCommand command, CancellationToken cancellationToken);
}

در ادامه برای پیاده‌سازی IdempotencyBehavior و محدود کردن آن، واسط IIdempotentCommand را به شکل زیر خواهیم داشت:

/// <summary>
/// This is marker interface which is used as a constraint of behaviors.
/// </summary>
public interface IIdempotentCommand
{
    string IdempotentId { get; }
}

public abstract class IdempotentCommand : ICommand, IIdempotentCommand
{
    public string IdempotentId { get; init; } = string.Empty;
}

public abstract class IdempotentCommand<T> : ICommand<T>, IIdempotentCommand
{
    public string IdempotentId { get; init; } = string.Empty;
}

در اینجا یک پراپرتی، برای نگهداری شناسه‌ی درخواست دریافتی با نام IdempotentId در نظر گرفته شده‌است. این پراپرتی باید از طریق مقداری که از هدر درخواست HTTP دریافت می‌کنیم مقداردهی شود. به عنوان مثال برای ثبت کاربر جدید، به شکل زیر باید عمل کرد:

[HttpPost]
public async Task<ActionResult<long>> Register(
     [FromBody] RegisterUserCommand command,
     [FromIdempotencyToken] string idempotentId,
     CancellationToken cancellationToken)
{
     command.IdempotentId = idempotentId;
     var result = await sender.Send(command, cancellationToken);

     return result.ToActionResult();
}

در اینجا از همان Command به عنوان DTO ورودی استفاده شده‌است که وابسته به سطح Backward compatibility مورد نیاز، می توان از DTO مجزایی هم استفاده کرد. سپس از طریق FromIdempotencyToken سفارشی، شناسه‌ی درخواست، دریافت شده و بر روی command مورد نظر، تنظیم شده‌است.

رفتار سفارشی IdempotencyBehavior از ۲ بخش تشکیل شده‌است؛ در قسمت اول سعی می شود، قبل از اجرای هندلر مربوط به command مورد نظر، شناسه‌ی دریافتی را در storage تعبیه شده ثبت کند:

internal sealed class IdempotencyBehavior<TRequest, TResponse>(
    IIdempotencyStorage storage,
    ILogger<IdempotencyBehavior<TRequest, TResponse>> logger) :
    IPipelineBehavior<TRequest, TResponse>
    where TRequest : IIdempotentCommand
    where TResponse : IErrorOr
{
    public async Task<TResponse> Handle(
        TRequest command,
        RequestHandlerDelegate<TResponse> next,
        CancellationToken cancellationToken)
    {
        string commandName = typeof(TRequest).Name;

        if (string.IsNullOrWhiteSpace(command.IdempotentId))
        {
            logger.LogWarning(
                "The given command [{CommandName}] ({@Command}) marked as idempotent but has empty IdempotentId",
                commandName, command);
            return await next();
        }

        if (await storage.TryPersist(command.IdempotentId, cancellationToken) == false)
        {
            return (dynamic)Error.Conflict(
                $"The given command [{commandName}] with idempotent-id [{command.IdempotentId}] has already been received and processed.");
        }

        return await next();
    }
}

در اینجا IIdempotencyStorage تزریق شده و در صورتی که امکان ذخیره سازی وجود نداشته باشد، خطای Confilict که به‌خطای 409 ترجمه خواهد شد، برگشت داده می‌شود. در غیر این صورت ادامه‌ی عملیات اصلی باید اجرا شود. پس از آن اگر به هر دلیلی در زمان پردازش عملیات اصلی،‌ درخواست همزمانی با همان شناسه، توسط سرور دریافت شده و پردازش شود، عملیات جاری با خطای UniqueConstaint برروی PK_IdempotentId در زمان نهایی سازی تراکنش جاری، مواجه خواهد شد. برای این منظور بخش دوم این رفتار به شکل زیر خواهد بود:

internal sealed class IdempotencyExceptionBehavior<TRequest, TResponse>(IIdempotencyStorage storage) :
    IPipelineBehavior<TRequest, TResponse>
    where TRequest : IIdempotentCommand
    where TResponse : IErrorOr
{
    public async Task<TResponse> Handle(
        TRequest command,
        RequestHandlerDelegate<TResponse> next,
        CancellationToken cancellationToken)
    {
        if (string.IsNullOrWhiteSpace(command.IdempotentId)) return await next();

        string commandName = typeof(TRequest).Name;
        try
        {
            return await next();
        }
        catch (Exception ex) when (storage.IsKnownException(ex))
        {
            return (dynamic)Error.Conflict(
                $"The given command [{commandName}] with idempotent-id [{command.IdempotentId}] has already been received and processed.");
        }
    }
}

در اینجا عملیات اصلی در بدنه try اجرا شده و در صورت بروز خطایی مرتبط با Idempotency، خروجی Confilict برگشت داده خواهد شد. باید توجه داشت که نحوه ثبت رفتارهای تعریف شده تا اینجا باید به ترتیب زیر انجام شود:

services.AddMediatR(config =>
{
   config.RegisterServicesFromAssemblyContaining(typeof(DependencyInjection));

   // maintaining the order of below behaviors is crucial.
   config.AddOpenBehavior(typeof(LoggingBehavior<,>));
   config.AddOpenBehavior(typeof(IdempotencyExceptionBehavior<,>));
   config.AddOpenBehavior(typeof(TransactionBehavior<,>));
   config.AddOpenBehavior(typeof(IdempotencyBehavior<,>));
});

به این ترتیب بدنه اصلی هندلرهای موجود در سیستم هیچ تغییری نخواهند داشت و به صورت ضمنی و انتخابی، امکان تعیین command هایی که نیاز است به صورت Idempotent اجرا شوند را خواهیم داشت.

References

https://www.mscharhag.com/p/rest-api-design

https://www.manning.com/books/api-design-patterns

https://codeopinion.com/idempotent-commands/