تا اینجا، تنها با یک تک کامپوننت کار کردیم؛ اما یک برنامه‌ی واقعی ترکیبی است از چندین کامپوننت که در نهایت درخت کامپوننت‌ها را در React تشکیل می‌دهند. به همین جهت در طی چند قسمت، نکات ترکیب کامپوننت‌ها را بررسی می‌کنیم.
ترکیب کامپوننت‌ها
در ادامه، همان برنامه‌ی
تا قسمت 5 را که کار نمایش یک counter را انجام می‌دهد، تکمیل می‌کنیم. در این برنامه اگر به فایل index.js دقت کنید، کار رندر تک کامپوننت Counter را انجام می‌دهیم:
ReactDOM.render(<Counter />, document.getElementById("root"));
اما یک برنامه‌ی واقعی React، متشکل از درختی از کامپوننت‌ها است. به این ترتیب با ترکیب و در کنار هم قرار دادن کامپوننت‌های مختلف، می‌توان به UI ای کارآمد و پیچیده رسید.
برای نمایش این مفهوم، کامپوننت جدید src\components\counters.jsx را ایجاد می‌کنیم. قصد داریم در این کامپوننت، لیستی از کامپوننت‌های Counter را رندر کنیم. سپس در index.js، بجای رندر کامپوننت Counter، کامپوننت جدید Counters را رندر می‌کنیم. به این ترتیب درخت کامپوننت‌های برنامه، در سطح بالایی خودش از کامپوننت Counters شروع می‌شود و سپس فرزندان آنرا کامپوننت‌های Counter تشکیل می‌دهند. به همین جهت فایل index.js را به صورت زیر ویرایش می‌کنیم تا به کامپوننت Counters اشاره کند:
import Counters from "./components/counters";
ReactDOM.render(<Counters />, document.getElementById("root"));
سپس به فایل جدید src\components\counters.jsx مراجعه کرده و با استفاده از قطعه کدهای کمکی imrc و cc که در قسمت‌های قبل با آنها آشنا شدیم، ساختار بدنه‌ی کامپوننت جدید Counters را ایجاد می‌کنیم. اکنون در متد render آن، یک div را ایجاد کرده و داخل آن، چندین کامپوننت Counter را رندر می‌کنیم:
import React, { Component } from "react";
import Counter from "./counter";
class Counters extends Component {
state = {};
render() {
return (
<div>
<Counter />
<Counter />
<Counter />
<Counter />
</div>
);
}
}
export default Counters;
در این حالت اگر به مرورگر مراجعه کنیم، مشاهده خواهیم کرد که هر کامپوننت، state خاص خودش را دارد و از سایر کامپوننت‌ها ایزوله است:
در مرحله‌ی بعد، بجای رندر و درج دستی این کامپوننت‌ها، آرایه‌ای از اشیاء counter را ایجاد کرده و سپس آنها را توسط متد Array.map رندر می‌کنیم:
import React, { Component } from "react";
import Counter from "./counter";
class Counters extends Component {
state = {
counters: [
{ id: 1, value: 0 },
{ id: 2, value: 0 },
{ id: 3, value: 0 },
{ id: 4, value: 0 }
]
};
render() {
return (
<div>
{this.state.counters.map(counter => (
<Counter key={counter.id} />
))}
</div>
);
}
}
export default Counters;
در اینجا یک خاصیت جدید را به شیء منتسب به خاصیت state به نام counters اضافه کرده‌ایم. این خاصیت حاوی آرایه‌ای از اشیاء counter است که هر کدام دارای یک id (که در قسمت key ذکر خواهد شد) و مقداری اولیه است. سپس آرایه‌ی this.state.counters را توسط متد map، رندر کرده‌ایم. تا اینجا پس از ذخیره‌ی فایل و بارگذاری مجدد برنامه، همان خروجی قبلی را مشاهده خواهیم کرد.
ارسال داده‌ها به کامپوننت‌ها
مشکل! مقدار value هر شیء شمارشگر تعریف شده، به کامپوننت‌های مرتبط رندر شده اعمال نشده‌است. برای مثال اگر value اولین شیء را به 4 تغییر دهیم، هنوز هم این کامپوننت با همان مقدار صفر شروع به کار میکند. برای رفع این مشکل، به همان روشی که ویژگی key کامپوننت Counter را مقدار دهی کردیم، می‌توان ویژگی‌های سفارشی دیگری را تعریف و مقدار دهی کرد:
render() {
return (
<div>
{this.state.counters.map(counter => (
<Counter key={counter.id} value={counter.value} selected={true} />
))}
</div>
);
پس از تعریف ویژگی‌های دلخواه value و selected که یکی از آنها به مقدار value شیء counter مرتبط متصل است، به خود کامپوننت Counter مراجعه کرده و سپس در ابتدای متد render آن، خاصیت props به ارث رسیده شده‌ی از کلاس پایه‌ی Component را جهت بررسی بیشتر لاگ می‌کنیم:
class Counter extends Component {
state = {
count: 0
};
render() {
console.log("props", this.props);
//...
پس از ذخیره‌ی فایل counter.jsx و بارگذاری مجدد برنامه، یک چنین خروجی در کنسول توسعه دهندگان مرورگر قابل مشاهده است:
خاصیت this.props، یک شیء ساده‌ی جاوا اسکریپتی است و شامل تمام ویژگی‌هایی می‌باشد که ما در کامپوننت Counters برای هر کدام از کامپوننت‌های Counter رندر شده‌ی توسط آن، تعریف کردیم. برای نمونه دو ویژگی جدید value و selected را که به تعاریف المان‌های Counter در کامپوننت Counters اضافه کردیم، در اینجا به همراه مقادیر منتسب به آنها، قابل مشاهده هستند. البته در این خروجی، key را ملاحظه نمی‌کنید؛ چون هدف اصلی آن، معرفی یکتای المان‌ها در DOM مجازی React است.
بنابراین اکنون می‌توان به value تنظیم شده‌ی در کامپوننت Counters به صورت this.props.value در کامپوننت Counter دسترسی یافت و سپس از آن جهت مقدار دهی اولیه‌ی counter استفاده کرد.
class Counter extends Component {
state = {
count: this.props.value
};
اکنون اگر تغییرات کامپوننت Counter را ذخیره کرده و به مرورگر مراجعه کنیم، در اولین بار نمایش برنامه و بدون اعمال هیچگونه تغییری، یک چنین خروجی حاصل می‌شود:
یک نکته: در اینجا selected={true} را داریم. اگر مقدار آنرا حذف کنیم، یعنی selected تنها درج شود، مقدار آن، همان true دریافت خواهد شد.
تعریف فرزند برای المان‌های کامپوننت‌ها
ویژگی‌های اضافه شده‌ی به تعاریف المان‌های کامپوننت‌ها، توسط خاصیت this.props، به هر کدام از آن کامپوننت‌ها منتقل می‌شوند. این خاصیت props، یک خاصیت ویژه را به نام children، نیز دارا است و از آن برای دسترسی به المان‌های تعریف شده‌ی بین تگ‌های یک المان اصلی استفاده می‌شود:
render() {
return (
<div>
{this.state.counters.map(counter => (
<Counter key={counter.id} value={counter.value} selected={true}>
<h4>Counter #{counter.id}</h4>
</Counter>
))}
</div>
);
}
در اینجا بین تگ‌های ابتدا و انتهای تعریف المان Counter، یک محتوا نیز تعریف شده‌است. اکنون اگر به خروجی کنسول توسعه دهندگان مرورگر دقت کنیم، خاصیت جدید اضافه شده‌ی children را نیز می‌توان مشاهده کرد:
یک نمونه مثال واقعی این قابلیت، امکان تعریف محتوای دیالوگ باکس‌ها، توسط استفاده کنند‌ه‌ی از آن است.
روش دیباگ برنامه‌های React
افزونه‌ی مفید
React developer tools را می‌توانید برای مرورگرهای کروم و فایرفاکس، دریافت و نصب کنید. برای نمونه پس از نصب آن در مرورگر کروم، یک برگه‌ی جدید به لیست برگه‌های کنسول توسعه دهندگان آن اضافه می‌شود:
همانطور که مشاهده کنید، درخت کامپوننت‌های برنامه را در برگه‌ی جدید Components، می‌توان مشاهده کرد. در اینجا با انتخاب هر کدام از فرزندان این درخت، مشخصات آن نیز مانند props و state، در کنار صفحه ظاهر می‌شوند. همچنین در بالای همین قسمت، 4 آیکن مشاهده‌ی سورس، مشاهده‌ی DOM و یا لاگ کردن جزئیات شیء کامپوننت انتخابی در کنسول هم درج شده‌اند:
که برای نمونه چنین خروجی را لاگ میکند:
بررسی تفاوت‌های خواص props و state
در کامپوننت Counter، از props برای مقدار دهی اولیه‌ی state استفاده می‌کنیم:
class Counter extends Component {
state = {
count: this.props.value
};
اکنون این سؤال مطرح می‌شود که چه تفاوتی بین props و state وجود دارد؟
- props حاوی اطلاعاتی است که به یک کامپوننت ارسال می‌کنیم؛ اما state حاوی اطلاعاتی است که مختص به آن کامپوننت بوده و private است. یعنی سایر کامپوننت‌ها نمی‌توانند به state کامپوننت دیگری دسترسی پیدا کنند. برای مثال در کامپوننت Counters، تمام attributes سفارشی تنظیم شده‌ی بر روی تعاریف المان‌های کامپوننت Counter، جزئی از اطلاعات props خواهند بود. در اینجا نمی‌توان به state کامپوننت مدنظری دسترسی یافت و آنرا مقدار دهی کرد. به همین ترتیب state کامپوننت Counters نیز در سایر کامپوننت‌ها قابل دسترسی نیست.
- همچنین باید درنظر داشت که props، در مقایسه با state، فقط خواندنی است. به عبارتی مقدار ورودی به یک کامپوننت را داخل آن کامپوننت نمی‌توان تغییر داد. برای مثال سعی کنید در داخل متد رویدادگردان کلیک موجود در کامپوننت Counter، مقدار this.props.value را به صفر تنظیم کنید. در این حالت با کلیک بر روی دکمه‌ی Increment، بلافاصله خطای readonly بودن خواص شیء منتسب به props را دریافت می‌کنیم. در اینجا اگر نیاز است این مقدار را داخل کامپوننت تغییر دهیم، باید ابتدا این مقدار را دریافت کرده و سپس آنرا داخل state قرار دهیم. پس از آن امکان ویرایش اطلاعات منتسب به state، داخل یک کامپوننت وجود خواهد داشت.
صدور و مدیریت رخ‌دادها
در ادامه می‌خواهیم در کنار هر دکمه‌ی Increment کامپوننت شمارشگر، یک دکمه‌ی Delete هم قرار دهیم:
مشکل! اگر کد مدیریتی handleDelete را در کامپوننت Counter قرار دهیم، چگونه باید به لیست آرایه‌ی اشیاء counters والد آن، یعنی کامپوننت Counters که سبب رندر شدن کامپوننت‌های شمارشگر شده (state = { counters: [ ] })، دسترسی یافت و شیء‌ای را از آن حذف کرد؟ در React، کامپوننتی که state ای را تعریف میکند، باید کامپوننتی باشد که قرار است آنرا تغییر دهد و اطلاعات state هر کامپوننت، صرفا متعلق به آن کامپوننت بوده و جزو اطلاعات خصوصی آن است. بنابراین مدیریت حذف و یا افزودن کامپوننت‌ها در لیست نمایش داده شده، باید جزو وظایف کامپوننت Counters باشد و نه Counter.
برای حل این مشکل، کامپوننت Counter تعریف شده (کامپوننت فرزند) باید سبب بروز رخ‌داد onDelete شود تا کامپوننت Counters (کامپوننت والد)، آنرا توسط متد handleDelete مدیریت کند. بنابراین ابتدا به کامپوننت Counters (کامپوننت والد) مراجعه کرده و متد رویدادگردان handleDelete را به آن اضافه می‌کنیم:
handleDelete = () => {
console.log("handleDelete called.");
};
سپس ارجاعی از این متد را به صورت خاصیتی از props به کامپوننت Counter (کامپوننت فرزند) ارسال خواهیم کرد؛ برای این منظور در کامپوننت Counters (کامپوننت والد)، ویژگی onDelete را به تعریف المان Counter اضافه کرده و آنرا با ارجاعی به متدhandleDelete مقدار دهی می‌کنیم:
<Counter
key={counter.id}
value={counter.value}
selected={true}
onDelete={this.handleDelete}
/>
پس از آن به کامپوننت Counter مراجعه کرده و دکمه‌ی جدید Delete را به صورت زیر در کنار دکمه‌ی Increment تعریف می‌کنیم:
<button
onClick={this.props.onDelete}
className="btn btn-danger btn-sm m-2"
>
Delete
</button>
در اینجا onClick، به خاصیت onDelete شیء props ارسالی به کامپوننت متصل شده‌است.
اکنون اگر برنامه را ذخیره کرده و پس از بارگذاری مجدد برنامه در مرورگر بر روی دکمه‌ی Delete کلیک کنیم، پیام «handleDelete called» در کنسول توسعه دهندگان مرورگر لاگ می‌شود. به این ترتیب کامپوننت فرزند سبب بروز رخ‌دادی شده و والد آن، این رخ‌داد را مدیریت میکند.
به روز رسانی state
تا اینجا دکمه‌ی Delete فرزند، به متد handleDelete والد متصل شده‌است. مرحله‌ی بعد، پیاده سازی واقعی حذف یک المان از DOM مجازی و به روز رسانی state است. برای اینکار ابتدا به رخ‌دادگردان onClick، در کامپوننت شمارشگر، مراجعه کرده و id دریافتی را به سمت والد ارسال می‌کنیم:
onClick={() => this.props.onDelete(this.props.id)}
البته در سمت والد نیز باید این id را به صورت یک خاصیت جدید به props اضافه کنیم (تا this.props.id فوق کار کند)؛ چون ویژگی key، مختص DOM مجازی بوده و به props اضافه نمی‌شود:
<Counter
key={counter.id}
value={counter.value}
selected={true}
onDelete={this.handleDelete}
id={counter.id}
/>
اکنون این id را در کامپوننت والد دریافت و به آن واکنش نشان می‌دهیم:
handleDelete = counterId => {
console.log("handleDelete called.", counterId);
const counters = this.state.counters.filter(
counter => counter.id !== counterId
);
this.setState({ counters }); // = this.setState({ counters: counters });
};
همانطور که پیشتر نیز در این سری عنوان شده، در React، مقدار state را به صورت مستقیم تغییر نمی‌دهیم و اینکار باید از طریق متد setState آن صورت گیرد. به عبارت دیگر مستقیما خاصیت counters شیء منتسب به خاصیت state را تغییر نمی‌دهیم. ابتدا یک آرایه‌ی جدید از المان‌ها را تولید کرده و به متد setState ارسال می‌کنیم. سپس React، هم خاصیت counters و هم UI را بر این اساس به روز رسانی خواهد کرد. در اینجا، لیست جدید counters، بر اساس id دریافتی از کامپوننت فرزند، تولید شده و به متد this.setState ارسال می‌شود. در این حالت اگر برنامه را ذخیره کرده و پس از بارگذاری مجدد آن در مرورگر، بر روی دکمه‌ی Delete هر ردیف کلیک کنیم، آن ردیف از UI حذف خواهد شد.
البته پیاده سازی ما تا به اینجا بدون مشکل کار میکند، اما به ازای هر خاصیت counter، یک ویژگی جدید را به تعریف المان مرتبط اضافه کرده‌ایم که در طول زمان بیش از اندازه طولانی خواهد شد. برای رفع این مشکل، خود شیء counter را به صورت یک ویژگی جدید به کامپوننت مرتبط با آن ارسال می‌کنیم. به این ترتیب اگر در آینده خاصیتی را به این شیء اضافه کردیم، دیگر نیازی نیست تا آنرا به صورت دستی و مجزا تعریف کنیم. به همین جهت ابتدا تعریف المان Counter را به صورت زیر خلاصه می‌کنیم که در آن ویژگی جدید counter، حاوی کل شیء counter است:
<Counter
key={counter.id}
counter={counter}
onDelete={this.handleDelete}
/>
سپس در سمت کامپوننت فرزند شمارشگر، دو تغییر this.props.counter.value و this.props.counter.id باید صورت گیرند تا مقادیر شیء counter به درستی خوانده شوند.
کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:
sample-07.zip 
