اگر قرار باشه کسی یک کتابخانه 500 کیلوبایتی یا بیشتر رو مورد استفاده قرار بده، فقط برای اینکه بتونه برنامه‌های دسکتاپ رو در مرورگر شبیه سازی کنه، چرا نره از سیلورلایت استفاده کنه ؟
زمانیکه صحبت از توزیع برنامه‌های Blazor بر روی IIS است، عموما تنظیمات مرتبط با برنامه‌های Blazor Server و یا Hosted Blazor Apps که همان ترکیب WASM+Web API هستند، مطرح است؛ در غیراینصورت اگر برنامه‌ای صرفا از فایل‌های Blazor WASM تشکیل شده باشد، توزیع آن حتی بر روی صفحات static مربوط به GitHub هم میسر است و وابستگی خاصی به سروری ندارند. بنابراین در اینجا بیشتر هدف تنظیمات IIS مرتبط با قسمت ASP.NET Core این برنامه‌ها است و این مورد را پیشتر در مطلب «ارتقاء به ASP.NET Core 1.0 - قسمت 22 - توزیع برنامه توسط IIS» بررسی کرده‌ایم و نکته‌ی اضافه‌تری را به همراه ندارد.
مروری بر نحوه‌ی توزیع برنامه‌های Blazor بر روی IIS
1- پیش از هر کاری باید مطابق نگارش ASP.NET Core در حال استفاده (که به عنوان هاست Blazor Server و یا ارائه دهنده‌ی قسمت Web API برنامه‌ی سمت کلاینت WASM مطرح است)، بسته‌ی NET Core hosting bundle. را نصب کرد که عموما تحت عنوان «Hosting Bundle Installer» قابل دریافت است.
نکته‌ی مهم: همانند تمام نگارش‌های دات نت، در اینجا نیز باید Hosting Bundle را پس از نصب IIS، بر روی سیستم نصب کرد. اگر این ترتیب تغییر کند، یکبار دیگر نصاب آنرا اجرا کرده و گزینه‌ی ترمیم نصب را انتخاب کنید تا یکپارچگی آن با IIS صورت گیرد.
2- نیاز است برنامه‌ی خود را اصطلاحا publish کرد تا به همراه فایل‌های نهایی قابل کپی باشد که در پوشه‌ای توسط IIS هاست خواهند شد. برای اینکار اگر از نگارش کامل ویژوال استودیو استفاده میکنید، فقط کافی است بر روی پروژه‌ی مدنظر کلیک راست کرده و از منوی باز شده، گزینه‌ی publish را انتخاب کنید و مراحل آنرا طی نمائید و یا این مراحل را میتوان توسط دستور خط فرمان زیر نیز خلاصه کرد که وابستگی خاصی، به IDE ویژه‌ای ندارد و چند سکویی است:
این دستور، کار Build و توزیع پروژه را در پوشه‌ای که مشخص شده انجام میدهد. همچنین برای حالت build، نوع release را انتخاب میکند که به همراه بهینه سازی‌های بسیاری به همراه کاهش حجم نهایی فایلها نیز هست.
و یا اگر فقط دستور dotnet publish -c Release را در ریشه‌ی پروژه اجرا کنیم، خروجی نهایی را در پوشه‌ی bin\Release\net5.0\publish میتوان مشاهده کرد که به همراه یک web.config مخصوص برنامه‌های blazor هم هست و در آن mime typeهای متناظری، به همراه URL rewriting مناسب برنامه‌های تک صفحه‌ای وب از پیش تنظیم شدهاست. بنابراین در اینجا نصب ماژول URL rewrite بر روی IIS نیز الزامی است.
3- در اینجا نیز همانند تنظیمات برنامه‌های ASP.NET Core، باید application pool منتسب به برنامه را ویرایش کرده و NET Clr Version. آنرا بر روی No Managed Code قرار داد.
روش فعالسازی توزیع مبتنی بر فشرده سازی Brotli در IIS
در حین عملیات publish استاندارد، به صورت پیش‌فرض از تمام فایلها، سه نسخه‌ی اصلی، gz شده (gzip) و یا br شده (فشرده سازی Brotli که فایل‌های کم حجم‌تری را نسبت به gz ارائه میدهد) نیز تهیه می‌شوند که بسته به نوع مرورگر و پشتیبانی آن از روش‌های مختلف فشرده سازی، یکی از آنها در اختیار کلاینت قرار خواهد گرفت که به این صورت کاربران، تجربه‌ی دریافت کم حجم‌تر و سریعتری را خواهند داشت.
باید دقت داشت Web.config ای که به همراه دستور dotnet publish ایجاد میشود، روش توزیع پیش‌فرض فایل‌های br. تولیدی را ندارد. برای اینکار نیاز است تنظیمات این فایل web.config توصیه شده‌ی توسط تیم Blazor را به web.config خود اضافه کرد تا در نهایت حجم دریافتی از سرور به شدت کاهش یابد.
یک نکته: اگر می‌خواهید فایل web.config سفارشی خودتان را داشته باشید، نمونه‌ای از آنرا در ریشه‌ی پروژه قرار داده و سپس فایل csproj را به نحو زیر ویرایش کنید تا از آن در حین publish استفاده کند:
در حین publish برنامه‌های Blazor WASM کار IL trimming نیز انجام میشود
برای کاهش حجم نهایی برنامه‌های Blazor WASM، در حین publish در حالت release، کار IL Trimming نیز به صورت خودکار انجام میشود تا کدهای IL ای که در برنامه نقش نداشته‌اند و مستقیما در جائی استفاده نشده‌اند، به صورت خودکار حذف شوند و به این ترتیب حجم ارائه‌ی نهایی به شدت کاهش یابد.
فقط باید دقت داشت که در این حالت اگر عملیات پویایی مانند reflection در کدهای شما صورت می‌گیرد، به علت نداشتن ارجاع استاتیکی به منابع مورد استفاده، در زمان اجرا با مشکل مواجه خواهد شد. اگر می‌خواهید اخطارهایی را در این زمینه مشاهده کنید، گزینه‌ی زیر را به فایل csproj اضافه نمائید:
حذف مباحث بومی سازی در صورت عدم نیاز
اگر در برنامه‌ی خود از مباحث time-zones استفاده نمی‌کنید، میتوانید با غیرفعال کردن آن در فایل csproj، حداقل 100 کیلوبایت از حجم برنامه‌ی نهایی را کاهش دهید:
و یا اگر نمی‌خواهید خروجی‌های تاریخ و یا مقادیر، بر اساس فرهنگ بومی کاربر تطابق پیدا کنند، میتوانید invariant culture را فعال کنید:
مروری بر نحوه‌ی توزیع برنامه‌های Blazor بر روی IIS
1- پیش از هر کاری باید مطابق نگارش ASP.NET Core در حال استفاده (که به عنوان هاست Blazor Server و یا ارائه دهنده‌ی قسمت Web API برنامه‌ی سمت کلاینت WASM مطرح است)، بسته‌ی NET Core hosting bundle. را نصب کرد که عموما تحت عنوان «Hosting Bundle Installer» قابل دریافت است.
نکته‌ی مهم: همانند تمام نگارش‌های دات نت، در اینجا نیز باید Hosting Bundle را پس از نصب IIS، بر روی سیستم نصب کرد. اگر این ترتیب تغییر کند، یکبار دیگر نصاب آنرا اجرا کرده و گزینه‌ی ترمیم نصب را انتخاب کنید تا یکپارچگی آن با IIS صورت گیرد.
2- نیاز است برنامه‌ی خود را اصطلاحا publish کرد تا به همراه فایل‌های نهایی قابل کپی باشد که در پوشه‌ای توسط IIS هاست خواهند شد. برای اینکار اگر از نگارش کامل ویژوال استودیو استفاده میکنید، فقط کافی است بر روی پروژه‌ی مدنظر کلیک راست کرده و از منوی باز شده، گزینه‌ی publish را انتخاب کنید و مراحل آنرا طی نمائید و یا این مراحل را میتوان توسط دستور خط فرمان زیر نیز خلاصه کرد که وابستگی خاصی، به IDE ویژه‌ای ندارد و چند سکویی است:
dotnet publish -o "c:\dir1\dir2" -c Release
و یا اگر فقط دستور dotnet publish -c Release را در ریشه‌ی پروژه اجرا کنیم، خروجی نهایی را در پوشه‌ی bin\Release\net5.0\publish میتوان مشاهده کرد که به همراه یک web.config مخصوص برنامه‌های blazor هم هست و در آن mime typeهای متناظری، به همراه URL rewriting مناسب برنامه‌های تک صفحه‌ای وب از پیش تنظیم شدهاست. بنابراین در اینجا نصب ماژول URL rewrite بر روی IIS نیز الزامی است.
3- در اینجا نیز همانند تنظیمات برنامه‌های ASP.NET Core، باید application pool منتسب به برنامه را ویرایش کرده و NET Clr Version. آنرا بر روی No Managed Code قرار داد.
روش فعالسازی توزیع مبتنی بر فشرده سازی Brotli در IIS
در حین عملیات publish استاندارد، به صورت پیش‌فرض از تمام فایلها، سه نسخه‌ی اصلی، gz شده (gzip) و یا br شده (فشرده سازی Brotli که فایل‌های کم حجم‌تری را نسبت به gz ارائه میدهد) نیز تهیه می‌شوند که بسته به نوع مرورگر و پشتیبانی آن از روش‌های مختلف فشرده سازی، یکی از آنها در اختیار کلاینت قرار خواهد گرفت که به این صورت کاربران، تجربه‌ی دریافت کم حجم‌تر و سریعتری را خواهند داشت.
باید دقت داشت Web.config ای که به همراه دستور dotnet publish ایجاد میشود، روش توزیع پیش‌فرض فایل‌های br. تولیدی را ندارد. برای اینکار نیاز است تنظیمات این فایل web.config توصیه شده‌ی توسط تیم Blazor را به web.config خود اضافه کرد تا در نهایت حجم دریافتی از سرور به شدت کاهش یابد.
یک نکته: اگر می‌خواهید فایل web.config سفارشی خودتان را داشته باشید، نمونه‌ای از آنرا در ریشه‌ی پروژه قرار داده و سپس فایل csproj را به نحو زیر ویرایش کنید تا از آن در حین publish استفاده کند:
<PropertyGroup>
<PublishIISAssets>true</PublishIISAssets>
</PropertyGroup> در حین publish برنامه‌های Blazor WASM کار IL trimming نیز انجام میشود
برای کاهش حجم نهایی برنامه‌های Blazor WASM، در حین publish در حالت release، کار IL Trimming نیز به صورت خودکار انجام میشود تا کدهای IL ای که در برنامه نقش نداشته‌اند و مستقیما در جائی استفاده نشده‌اند، به صورت خودکار حذف شوند و به این ترتیب حجم ارائه‌ی نهایی به شدت کاهش یابد.
فقط باید دقت داشت که در این حالت اگر عملیات پویایی مانند reflection در کدهای شما صورت می‌گیرد، به علت نداشتن ارجاع استاتیکی به منابع مورد استفاده، در زمان اجرا با مشکل مواجه خواهد شد. اگر می‌خواهید اخطارهایی را در این زمینه مشاهده کنید، گزینه‌ی زیر را به فایل csproj اضافه نمائید:
<SuppressTrimAnalysisWarnings>false</SuppressTrimAnalysisWarnings>
حذف مباحث بومی سازی در صورت عدم نیاز
اگر در برنامه‌ی خود از مباحث time-zones استفاده نمی‌کنید، میتوانید با غیرفعال کردن آن در فایل csproj، حداقل 100 کیلوبایت از حجم برنامه‌ی نهایی را کاهش دهید:
<BlazorEnableTimeZoneSupport>false</BlazorEnableTimeZoneSupport>
<InvariantGlobalization>true</InvariantGlobalization>
خیر. به WinRT یا Windows run time جدید به چشم Silverlight run time نگاه کنید. لایه‌ای است بالاتر از Win32 API که برفراز آن میشود برنامه توسعه داد (WPF فقط یک روش طراحی رابط کاربری جدید است، run time نیست). WinRT شبیه به همان مدل امنیتی بسته سیلورلایت را به ارث برده. همان لایه نمایش XAML را به ارث برده. با این تفاوت که این run time جدید آن علاوه بر XAML ، امکان کار با HTML5 و جاوا اسکریپت را هم میدهد و محدود به XAML نیست. برخلاف سیلورلایت، این run time فقط محدود به دات نت هم نیست و با CPP و Native کد هم میشود با آن کار کرد. به این نتیجه رسیدند که طراحی خوبی انجام دادن، خوب چرا فقط دات نت استفاده کند؟
ضمنا این محدودیت‌های امنیتی ذکر شده برای آن قطعا برای خیلی از برنامه نویس‌ها خوشایند نخواهد بود. برای دسترسی بیشتر، مجبور خواهند شد به سیستم‌های دسکتاپ سابق رجوع کنند.
ضمنا این محدودیت‌های امنیتی ذکر شده برای آن قطعا برای خیلی از برنامه نویس‌ها خوشایند نخواهد بود. برای دسترسی بیشتر، مجبور خواهند شد به سیستم‌های دسکتاپ سابق رجوع کنند.
SQL Server Express LocalDB یا به صورت خلاصه LocalDB، یک بانک اطلاعاتی‌است که به صورت متصل به پروسه‌ی برنامه‌ی جاری اجرا میشود؛ برخلاف رویه‌ی متداول بانک‌های اطلاعاتی که به صورت یک سرویس مستقل اجرا می‌شوند. هدف آن، جایگزین کردن نگارش Express نیست و بیشتر حجم کم و سهولت توزیع آن مدنظر بوده‌است. برای مثال نگارش Express به صورت یک سرویس مجزا و مستقل بر روی سیستم نصب میشود؛ اما LocalDB به همراه و متصل به برنامه‌ی نوشته شده، اجرا میشود:
اگر به تصویر فوق دقت کنید، یک child process جدید به نام sqlservr.exe نیز به همراه برنامه‌ی آزمایشی ما به صورت خودکار اجرا شدهاست. این child process به همراه پارامترهای ذیل است (که توسط NET Framework. مقدار دهی می‌شوند و مدیریت نهایی آن خودکار است):
بنابراین LocalDB برخلاف SQL Server CE، یک بانک اطلاعاتی in-process نیست و به صورت یک پروسه‌ی مجزا اجرا میشود. زمانیکه از SQL Server CE استفاده میشود، موتور این بانک اطلاعاتی چند فایل DLL بیشتر نیستند و نهایتا اجرای آن داخل پروسه‌ی برنامه‌ی ما و همانند اجرای سایر DLLهای متصل و مورد استفاده‌ی به آن است.
اما LocalDB یک بانک اطلاعاتی user-mode است و در پروفایل کاربر جاری سیستم اجرا میشود. این بانک اطلاعاتی یک بار بر روی سیستم نصب میشود و در هر برنامه‌ای که از آن استفاده میکنید، یک child process مجزای خاص خودش را (sqlservr.exe) اجرا خواهد کرد. اجرا و خاتمه‌ی این child processها نیز خودکار هستند و نیازی به دخالت مستقیم برنامه ندارند.
البته به نظر توسعه‌ی SQL Server CE متوقف شدهاست و دیگر پشتیبانی نمی‌شود. بنابراین گزینه‌ی ترجیح داده شده‌ی برای کارهایی با حجم‌های بانک اطلاعاتی زیر 10 گیگابایت ، میتواند LocalDB باشد. به علاوه اینکه قابلیت‌های T-SQL بیشتری را نیز پشتیبانی میکند و همچنین پشتیبانی منظمی نیز از آن وجود دارد. برای مثال پیش نمایش نگارش 2016 آن نیز موجود است.
در ادامه، یک سری پرسش و پاسخ متداول جهت کار با LocalDB را مرور خواهیم کرد.
محل دریافت آخرین نگارش مستقل آن کجاست؟
همانطور که عنوان شد، یکی از مهم‌ترین اهداف LocalDB، سهولت توزیع آن است و عدم نیاز به یک Admin سیستم، برای نصب و نگهداری آن. نگارش 2014 SP1 آنرا از آدرس ذیل میتوانید دریافت کنید:
https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=46697
در اینجا نسخه‌های متعددی وجود دارند. برای مثال اگر سیستم شما 64 بیتی است، تنها نیاز است ENU\x64\SqlLocalDB.msi را دریافت و نصب کنید:
پارامترهای نصب خاموش آن برای توزیع ساده‌ی برنامه کدامند؟
اگر می‌خواهید نصاب LocalDB را به همراه setup برنامه‌ی خود توزیع کنید، میتوانید روش توزیع خاموش را با ذکر پارامترهای ذیل، مورد استفاده قرار دهید:
رشته‌ی اتصالی مخصوص آن کدام است؟
اگر نگارش 2014 SP1 آنرا نصب کرده باشید، رشته‌ی اتصالی فوق، تمام آن‌چیزی است که برای شروع به کار با آن، نیاز دارید و دارای دو قسمت مهم است:
الف) ذکر وهله‌ی مدنظر
در اینجا وهله‌ی MSSQLLocalDB ذکر شدهاست؛ اما چه وهله‌هایی بر روی سیستم نصب هستند و چطور میتوان وهله‌ی دیگری را ایجاد کرد؟ برای این منظور، به پارامترهای sqlservr.exe ابتدای بحث دقت کنید. اکثر آنها به پوشه‌ی ذیل اشاره می‌کنند:
با یک چنین محتوایی
به علاوه، این لیست را توسط برنامه‌ی کمکی SqlLocalDB.exe، به همراه پارامتر info یا i نیز میتوانید دریافت و بررسی کنید:
برنامه‌ی کمکی SqlLocalDB.exe به همراه نصاب LocalDB، نصب میشود و توسط آن میتوان نگارش‌های مختلف نصب شده‌را با پارامتر v و وهله‌ی مختلف موجود را با پارامتر i مشاهده کرد.
همچنین اگر می‌خواهید وهله‌ی جدیدی را بجز وهله‌ی پیش فرض MSSQLLocalDB ایجاد کنید، میتوانید از پارامتر create آن به نحو ذیل استفاده نمائید:
ب) ذکر DataDirectory
در رشته‌ی اتصالی فوق، پارامتر DataDirectory نیز ذکر شدهاست تا بتوان مسیر بانک اطلاعاتی را به صورت نسبی و بدون ذکر عبارت دقیق آن که ممکن است در سیستم‌های دیگر متفاوت باشد، پردازش کرد. این پارامتر در برنامه‌های وب به پوشه‌ی استاندارد app_data اشاره میکند و نیازی به تنظیم اضافه‌تری ندارد. اما در برنامه‌های دسکتاپ باید به نحو ذیل به صورت دستی، در آغاز برنامه مقدار دهی شود:
به این ترتیب DataDirectory به محل قرارگیری فایل exe برنامه اشاره میکند. بدیهی است در اینجا هر پوشه‌ی دیگری را نیز میتوانید ذکر کنید:
برای نمونه تنظیم فوق به زیر پوشه‌ی db، در کنار فایل exe برنامه اشاره میکند.
محل نصب بانک‌های اطلاعاتی پیش فرض آن کدام است؟
ذکر AttachDbFilename در رشته‌ی اتصالی فوق، اختیاری است. در صورت عدم ذکر آن، بانک اطلاعاتی ایجاد شده را در یکی از مسیرهای ذیل میتوانید جستجو کنید:
همچنین در این محل‌ها فایل‌های log متنی خطاهای این بانک اطلاعاتی را نیز میتوان مشاهده کرد. بنابراین اگر به خطای خاصی برخوردید، بهترین کار، بررسی این فایلها است.
آیا میتوان فایل‌های mdf و ldf آنرا به نگارش کامل SQL Server متصل (attach) کرد؟
بله. اما باید دقت داشته باشید که SQL Server به محض اتصال یک بانک اطلاعاتی با نگارش پایین‌تر به آن، ابتدا شماره نگارش آنرا به روز میکند. یعنی دیگر نخواهید توانست این بانک اطلاعاتی را با نگارش پایین‌تر LocalDB باز کنید و یک چنین پیام خطایی را دریافت خواهید کرد:
چگونه محتوای بانک‌های اطلاعاتی LocalDB را با VS.NET مشاهده کنیم؟
از منوی view گزینه‌ی server explorer را انتخاب کنید. بر روی data connections کلیک راست کرده و گزینه‌ی Add connection را انتخاب کنید.
در صفحه‌ی باز شده، گزینه‌ی Microsoft SQL server را انتخاب کنید. در صفحه‌ی بعد، ذکر server name مطابق data source رشته‌ی اتصالی بحث شده و سپس انتخاب گزینه‌ی attach a database file کفایت میکند:
پس از کلیک بر روی ok، امکان کار با اجزای این بانک اطلاعاتی را خواهید داشت:
چگونه از LocalDB با EF استفاده کنیم؟
EF 6.x به صورت پیش فرض از بانک اطلاعاتی LocalDB استفاده میکند و تنها داشتن یک چنین تنظیمی در فایل کانفیگ برنامه، برای کار با آن کافی است:
یک قسمت آن ذکر رشته‌ی اتصالی است که در مورد آن بحث شد و قسمت دوم آن، ذکر connection factory مخصوص localdb است که به صورت فوق می‌باشد. تنظیم دیگری برای کار با LocalDB و EF 6.x نیازی نیست.
البته باید دقت داشت که اسمبلی EntityFramework.SqlServer نیز به صورت خودکار به همراه بسته‌ی نیوگت EF 6.x به برنامه اضافه میشود که استفاده‌ی از connection factory ذکر شده را میسر میکند.
استفاده‌ی از LocalDB به همراه برنامه‌های وب چگونه است؟
سه نکته را باید در حین استفاده‌ی از LocalDB، در برنامه‌های وب اجرا شده‌ی بر روی IIS مدنظر داشت:
الف) LocalDB یک بانک اطلاعاتی user-mode است و child process آن تحت مجوز اکانت تنظیم شده‌ی برای آن کار میکند.
ب) همانطور که عنوان شد، در رشته‌ی اتصالی ذکر شده، پارامتر DataDirectory به پوشه‌ی استاندارد app_data اشاره میکند که فایل‌های قرار گرفته‌ی در آن توسط IIS محافظت می‌شوند و از طریق وب قابل دسترسی و دانلود نیستند.
ج) child process مربوط به LocalDB، نیاز به دسترسی write، برای کار با فایل‌های mdf و ldf خود دارد.
برای مورد الف نیاز است تا به تنظیمات application pool برنامه مراجعه کرده و سپس بر روی آن کلیک راست کرد و گزینه‌ی advanced settings را انتخاب نمود. در اینجا گزینه‌ی load user profile باید true باشد:
تنظیم load user profile ضروری است اما کافی نیست. پس از آن باید setProfileEnvironment را نیز به true تنظیم کرد. تنظیم این مورد در کنسول مدیریتی IIS به صورت زیر است.
ابتدا ریشه‌ی اصلی سرور را انتخاب کنید و سپس به configuration editor آن وارد شوید:
در ادامه از دارپ داون آن، گزینه‌ی system.applicationHost و زیر شاخه‌ی applicationPools آنرا انتخاب کنید:
در اینجا application pool defaults و سپس در آن processModel را نیز باز کنید:
اکنون امکان ویرایش setProfileEnvironment را به true خواهید داشت:
پس از این تنظیم، ابتدا بر روی دکمه‌ی apply سمت راست صفحه کلیک کرده و سپس نیاز است یکبار IIS را نیز ریست کنید تا تنظیمات اعمال شوند.
در ادامه برای تنظیم دسترسی write (موارد ب و ج)، ابتدا بر روی پوشه‌ی app_data برنامه، کلیک راست کرده و برگه‌ی security آنرا باز کنید. سپس بر روی دکمه‌ی edit کلیک کرده و در صفحه‌ی باز شده بر روی دکمه‌ی add کلیک کنید تا بتوان به کاربر application pool برنامه دسترسی write داد:
در اینجا iis apppool\TestLocalDB را وارد کرده و بر روی دکمه‌ی check name کلیک کنید.
iis apppool آن که مشخص است. عبارت TestLocalDB نام application pool ایی است که برای برنامه‌ی وب خود ایجاد کرده‌ایم (بهتر است به ازای هر برنامه‌ی وب، یک application pool مجزا تعریف شود).
در اینجا بر روی OK کلیک کرده و به این کاربر جدید اضافه شده، دسترسی full control را بدهید تا برنامه و یوزر آن بتواند فایل‌های mdf و ldf را ایجاد کرده و به روز رسانی کنند.
پس از تنظیم load user profile و همچنین set profile environment و دادن دسترسی write به کاربر application pool برنامه، اکنون child process مربوط به local db را میتوان ذیل پروسه‌ی IIS مشاهده کرد و برنامه قادر به استفاده‌ی از LocalDB خواهد بود:
اگر به تصویر فوق دقت کنید، یک child process جدید به نام sqlservr.exe نیز به همراه برنامه‌ی آزمایشی ما به صورت خودکار اجرا شدهاست. این child process به همراه پارامترهای ذیل است (که توسط NET Framework. مقدار دهی می‌شوند و مدیریت نهایی آن خودکار است):
"C:\Program Files\Microsoft SQL Server\120\LocalDB\Binn\\sqlservr.exe" -c -SMSSQL12E.LOCALDB -sLOCALDB#5657074F -d"C:\Users\Vahid\AppData\Local\Microsoft\Microsoft SQL Server Local DB\Instances\MSSQLLocalDB\master.mdf" -l"C:\Users\Vahid\AppData\Local\Microsoft\Microsoft SQL Server Local DB\Instances\MSSQLLocalDB\mastlog.ldf" -e"C:\Users\Vahid\AppData\Local\Microsoft\Microsoft SQL Server Local DB\Instances\MSSQLLocalDB\error.log"
اما LocalDB یک بانک اطلاعاتی user-mode است و در پروفایل کاربر جاری سیستم اجرا میشود. این بانک اطلاعاتی یک بار بر روی سیستم نصب میشود و در هر برنامه‌ای که از آن استفاده میکنید، یک child process مجزای خاص خودش را (sqlservr.exe) اجرا خواهد کرد. اجرا و خاتمه‌ی این child processها نیز خودکار هستند و نیازی به دخالت مستقیم برنامه ندارند.
البته به نظر توسعه‌ی SQL Server CE متوقف شدهاست و دیگر پشتیبانی نمی‌شود. بنابراین گزینه‌ی ترجیح داده شده‌ی برای کارهایی با حجم‌های بانک اطلاعاتی زیر 10 گیگابایت ، میتواند LocalDB باشد. به علاوه اینکه قابلیت‌های T-SQL بیشتری را نیز پشتیبانی میکند و همچنین پشتیبانی منظمی نیز از آن وجود دارد. برای مثال پیش نمایش نگارش 2016 آن نیز موجود است.
در ادامه، یک سری پرسش و پاسخ متداول جهت کار با LocalDB را مرور خواهیم کرد.
محل دریافت آخرین نگارش مستقل آن کجاست؟
همانطور که عنوان شد، یکی از مهم‌ترین اهداف LocalDB، سهولت توزیع آن است و عدم نیاز به یک Admin سیستم، برای نصب و نگهداری آن. نگارش 2014 SP1 آنرا از آدرس ذیل میتوانید دریافت کنید:
https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=46697
در اینجا نسخه‌های متعددی وجود دارند. برای مثال اگر سیستم شما 64 بیتی است، تنها نیاز است ENU\x64\SqlLocalDB.msi را دریافت و نصب کنید:
پارامترهای نصب خاموش آن برای توزیع ساده‌ی برنامه کدامند؟
اگر می‌خواهید نصاب LocalDB را به همراه setup برنامه‌ی خود توزیع کنید، میتوانید روش توزیع خاموش را با ذکر پارامترهای ذیل، مورد استفاده قرار دهید:
msiexec /i SqlLocalDB.msi /qn IACCEPTSQLLOCALDBLICENSETERMS=YES
رشته‌ی اتصالی مخصوص آن کدام است؟
<connectionStrings> <add name="Sample35Context" connectionString="Data Source=(LocalDB)\MSSQLLocalDB;AttachDbFilename=|DataDirectory|\test.mdf;Integrated Security=True;" providerName="System.Data.SqlClient" /> </connectionStrings>
الف) ذکر وهله‌ی مدنظر
در اینجا وهله‌ی MSSQLLocalDB ذکر شدهاست؛ اما چه وهله‌هایی بر روی سیستم نصب هستند و چطور میتوان وهله‌ی دیگری را ایجاد کرد؟ برای این منظور، به پارامترهای sqlservr.exe ابتدای بحث دقت کنید. اکثر آنها به پوشه‌ی ذیل اشاره می‌کنند:
C:\Users\your_user_name_here\AppData\Local\Microsoft\Microsoft SQL Server Local DB\Instances
به علاوه، این لیست را توسط برنامه‌ی کمکی SqlLocalDB.exe، به همراه پارامتر info یا i نیز میتوانید دریافت و بررسی کنید:
برنامه‌ی کمکی SqlLocalDB.exe به همراه نصاب LocalDB، نصب میشود و توسط آن میتوان نگارش‌های مختلف نصب شده‌را با پارامتر v و وهله‌ی مختلف موجود را با پارامتر i مشاهده کرد.
همچنین اگر می‌خواهید وهله‌ی جدیدی را بجز وهله‌ی پیش فرض MSSQLLocalDB ایجاد کنید، میتوانید از پارامتر create آن به نحو ذیل استفاده نمائید:
For LocalDB SQL EXPRESS 2014 "C:\Program Files\Microsoft SQL Server\120\Tools\Binn\SqlLocalDB.exe" create "v12.0" 12.0 -s For LocalDB SQL Express 2012 "C:\Program Files\Microsoft SQL Server\110\Tools\Binn\SqlLocalDB.exe" create "v11.0" 11.0 -s
ب) ذکر DataDirectory
در رشته‌ی اتصالی فوق، پارامتر DataDirectory نیز ذکر شدهاست تا بتوان مسیر بانک اطلاعاتی را به صورت نسبی و بدون ذکر عبارت دقیق آن که ممکن است در سیستم‌های دیگر متفاوت باشد، پردازش کرد. این پارامتر در برنامه‌های وب به پوشه‌ی استاندارد app_data اشاره میکند و نیازی به تنظیم اضافه‌تری ندارد. اما در برنامه‌های دسکتاپ باید به نحو ذیل به صورت دستی، در آغاز برنامه مقدار دهی شود:
AppDomain.CurrentDomain.SetData("DataDirectory", AppDomain.CurrentDomain.BaseDirectory); AppDomain.CurrentDomain.SetData("DataDirectory", Path.Combine(AppDomain.CurrentDomain.BaseDirectory, "db")); محل نصب بانک‌های اطلاعاتی پیش فرض آن کدام است؟
ذکر AttachDbFilename در رشته‌ی اتصالی فوق، اختیاری است. در صورت عدم ذکر آن، بانک اطلاعاتی ایجاد شده را در یکی از مسیرهای ذیل میتوانید جستجو کنید:
C:\Users\USERNAME\AppData\Local\Microsoft\Microsoft SQL Server Local DB\Instances C:\Users\USERNAME\AppData\Local\Microsoft\VisualStudio\SSDT
آیا میتوان فایل‌های mdf و ldf آنرا به نگارش کامل SQL Server متصل (attach) کرد؟
بله. اما باید دقت داشته باشید که SQL Server به محض اتصال یک بانک اطلاعاتی با نگارش پایین‌تر به آن، ابتدا شماره نگارش آنرا به روز میکند. یعنی دیگر نخواهید توانست این بانک اطلاعاتی را با نگارش پایین‌تر LocalDB باز کنید و یک چنین پیام خطایی را دریافت خواهید کرد:
The database xyz cannot be opened because it is version 706. This server supports version 663 and earlier. A downgrade path is not supported.
چگونه محتوای بانک‌های اطلاعاتی LocalDB را با VS.NET مشاهده کنیم؟
از منوی view گزینه‌ی server explorer را انتخاب کنید. بر روی data connections کلیک راست کرده و گزینه‌ی Add connection را انتخاب کنید.
در صفحه‌ی باز شده، گزینه‌ی Microsoft SQL server را انتخاب کنید. در صفحه‌ی بعد، ذکر server name مطابق data source رشته‌ی اتصالی بحث شده و سپس انتخاب گزینه‌ی attach a database file کفایت میکند:
پس از کلیک بر روی ok، امکان کار با اجزای این بانک اطلاعاتی را خواهید داشت:
چگونه از LocalDB با EF استفاده کنیم؟
EF 6.x به صورت پیش فرض از بانک اطلاعاتی LocalDB استفاده میکند و تنها داشتن یک چنین تنظیمی در فایل کانفیگ برنامه، برای کار با آن کافی است:
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <configuration> <configSections> <section name="entityFramework" type="System.Data.Entity.Internal.ConfigFile.EntityFrameworkSection, EntityFramework, Version=6.0.0.0, Culture=neutral, PublicKeyToken=b77a5c561934e089" requirePermission="false" /> </configSections> <connectionStrings> <add name="Sample35Context" connectionString="Data Source=(LocalDB)\MSSQLLocalDB;AttachDbFilename=|DataDirectory|\test.mdf;Integrated Security=True;" providerName="System.Data.SqlClient" /> </connectionStrings> <startup> <supportedRuntime version="v4.0" sku=".NETFramework,Version=v4.5" /> </startup> <entityFramework> <defaultConnectionFactory type="System.Data.Entity.Infrastructure.LocalDbConnectionFactory, EntityFramework"> <parameters> <parameter value="mssqllocaldb" /> </parameters> </defaultConnectionFactory> <providers> <provider invariantName="System.Data.SqlClient" type="System.Data.Entity.SqlServer.SqlProviderServices, EntityFramework.SqlServer" /> </providers> </entityFramework> </configuration>
البته باید دقت داشت که اسمبلی EntityFramework.SqlServer نیز به صورت خودکار به همراه بسته‌ی نیوگت EF 6.x به برنامه اضافه میشود که استفاده‌ی از connection factory ذکر شده را میسر میکند.
استفاده‌ی از LocalDB به همراه برنامه‌های وب چگونه است؟
سه نکته را باید در حین استفاده‌ی از LocalDB، در برنامه‌های وب اجرا شده‌ی بر روی IIS مدنظر داشت:
الف) LocalDB یک بانک اطلاعاتی user-mode است و child process آن تحت مجوز اکانت تنظیم شده‌ی برای آن کار میکند.
ب) همانطور که عنوان شد، در رشته‌ی اتصالی ذکر شده، پارامتر DataDirectory به پوشه‌ی استاندارد app_data اشاره میکند که فایل‌های قرار گرفته‌ی در آن توسط IIS محافظت می‌شوند و از طریق وب قابل دسترسی و دانلود نیستند.
ج) child process مربوط به LocalDB، نیاز به دسترسی write، برای کار با فایل‌های mdf و ldf خود دارد.
برای مورد الف نیاز است تا به تنظیمات application pool برنامه مراجعه کرده و سپس بر روی آن کلیک راست کرد و گزینه‌ی advanced settings را انتخاب نمود. در اینجا گزینه‌ی load user profile باید true باشد:
تنظیم load user profile ضروری است اما کافی نیست. پس از آن باید setProfileEnvironment را نیز به true تنظیم کرد. تنظیم این مورد در کنسول مدیریتی IIS به صورت زیر است.
ابتدا ریشه‌ی اصلی سرور را انتخاب کنید و سپس به configuration editor آن وارد شوید:
در ادامه از دارپ داون آن، گزینه‌ی system.applicationHost و زیر شاخه‌ی applicationPools آنرا انتخاب کنید:
در اینجا application pool defaults و سپس در آن processModel را نیز باز کنید:
اکنون امکان ویرایش setProfileEnvironment را به true خواهید داشت:
پس از این تنظیم، ابتدا بر روی دکمه‌ی apply سمت راست صفحه کلیک کرده و سپس نیاز است یکبار IIS را نیز ریست کنید تا تنظیمات اعمال شوند.
در ادامه برای تنظیم دسترسی write (موارد ب و ج)، ابتدا بر روی پوشه‌ی app_data برنامه، کلیک راست کرده و برگه‌ی security آنرا باز کنید. سپس بر روی دکمه‌ی edit کلیک کرده و در صفحه‌ی باز شده بر روی دکمه‌ی add کلیک کنید تا بتوان به کاربر application pool برنامه دسترسی write داد:
در اینجا iis apppool\TestLocalDB را وارد کرده و بر روی دکمه‌ی check name کلیک کنید.
iis apppool آن که مشخص است. عبارت TestLocalDB نام application pool ایی است که برای برنامه‌ی وب خود ایجاد کرده‌ایم (بهتر است به ازای هر برنامه‌ی وب، یک application pool مجزا تعریف شود).
در اینجا بر روی OK کلیک کرده و به این کاربر جدید اضافه شده، دسترسی full control را بدهید تا برنامه و یوزر آن بتواند فایل‌های mdf و ldf را ایجاد کرده و به روز رسانی کنند.
پس از تنظیم load user profile و همچنین set profile environment و دادن دسترسی write به کاربر application pool برنامه، اکنون child process مربوط به local db را میتوان ذیل پروسه‌ی IIS مشاهده کرد و برنامه قادر به استفاده‌ی از LocalDB خواهد بود:
NET Core. چیست؟
برای اغلب توسعه دهنده‌های دات نت (برنامه‌های وب و دسکتاپ) تنها یک دات نت فریم ورک شناخته شده وجود دارد: The `Full` .NET Framework
که تنها بر روی ویندوز قابل اجرا است و آخرین نگارش پایدار آن در زمان نگارش این مطلب، 4.6.1 است. این فریم ورک بزرگ، از اجزایی تشکیل شدهاست که در تصویر ذیل قابل مشاهده‌اند:
مهم‌ترین قسمت‌های این فریم ورک «بزرگ» شامل مواردی مانند CLR که کار تبدیل کدهای IL را به کدهای ماشین انجام میدهد، BCL که کلاس‌های پایه‌ای را جهت کار با IO، Text و غیره، فراهم می‌کنند، هستند؛ به علاوه کتابخانه‌هایی مانند Windows Forms، WPF و ASP.NET که برفراز BCL و CLR کار می‌کنند.
هرچند تعدادی از توسعه دهنده‌های دات نت تنها با Full framework کار می‌کنند، اما در طی سال‌های اخیر انشعابات بسیار دیگری از آن به وجود آمده‌اند؛ مانند دات نت‌های ویژه‌ی ویندوزهای 8 و Universal Windows Platform، دات نت مخصوص ویندوز فون 8 و ویندوز فون مبتنی بر پلتفرم سیلورلایت، به علاوه دات نت پلتفرم زامارین برای توسعه‌ی برنامه‌های iOS و Android نیز هم اکنون وجود دارند (البته در اینجا Mono، دات نت میکرو و غیره را هم باید ذکر کرد). این فریم ورک‌ها و انشعابات، به همراه پیاده سازی یک سری موارد مشترک و مواردی کاملا اختصاصی هستند که به سایر پلتفرم‌های دیگر قابل انتقال نیستند.
با زیاد شدن تعداد انشعابات دات نت «بزرگ»، نوشتن کدی که قابل اجرای بر روی تمام پلتفرم‌های یاد شده باشد، مشکل شد. اینجا بود که مفهومی را به نام PCL یا Portable class libraries معرفی کردند:
هدف از PCLها، ساده سازی کامپایل و به اشتراک گذاری کد بین پلتفرم‌های مختلف بود و پشتیبانی قابل توجهی هم از آن در VS.NET وجود دارد. هرچند این روش نسبتا موفق بود اما مشکلاتی را هم به همراه داشت. برای مثال با ارائه‌ی یک انشعاب و پلتفرم دیگری از دات نت «بزرگ»، کتابخانه‌ی PCL موجود، باید برای این انشعاب جدید مجددا کامپایل شود. به علاوه در اینجا تنها محدود به انتخاب امکانات مشترک بین پلتفرم‌های مختلف هستید.
برای رفع این مشکلات در پایان سال 2014، یک «دات نت فریم ورک جدید» به نام NET Core. معرفی شد که سورس باز است و همچنین چندسکویی (از ویندوز، لینوکس و OSX پشتیبانی میکند).
هرچند پیشتر Windows Store و ASP.NET Core app به صورت پلتفرم‌هایی مجزا ارائه شده بودند، اما اکنون از یک BCL مشترک به نام CoreFX استفاده می‌کنند و نحوه‌ی توزیع آنها صرفا از طریق نیوگت است. به عبارتی اینبار بجای دریافت یک فریم ورک «بزرگ»، تنها اجزایی را دریافت میکنید که از طریق نیوگت سفارش داده‌اید.
به این ترتیب نه تنها کار توزیع برنامه‌های مبتنی بر NET Core. با سهولت بیشتری انجام خواهد شد، بلکه به روز رسانی اجزای یک برنامه، تاثیری بر روی سایر برنامه‌ها نخواهد داشت و مشکلات جانبی را به وجود نمی‌آورد. به علاوه دیگر نیازی نیست تا منتظر یک نگارش «بزرگ» دیگر باشید تا بتوانید آخرین به روز رسانی‌ها را دریافت کنید. اینبار به روز رسانی بسته‌های نیوگت برنامه معادل هستند با به روز رسانی کل فریم ورک در نگارش‌های قبلی «بزرگ» آن. در اینجا حتی CoreCLR و NET Native runtime. که مربوط به Windows runtime است هم از طریق نیوگت به روز رسانی میشود.
البته NET Core. انتهای مسیر نیست و هم اکنون NETStandard نیز جهت رفع مشکلات کامپایل مجدد PCLها در حال توسعه است و پس از ارائه‌ی آن، PCLها منسوخ شده درنظر گرفته می‌شوند. در این حالت با انتخاب target platform ایی به نام NETStandard (بجای مثلا انتخاب دات نت 4.5 و ویندوز فون 8)، اینبار دات نت 4.5 و ویندوز فون 8 و تمام پلتفرم‌های دیگر، به صورت یکجا انتخاب می‌شوند و اگر پلتفرم جدیدی برای مثال از NETStandard نگارش 1.1 پشتیبانی کند، به این معنا است که کتابخانه‌ی شما هم اکنون با آن سازگار است و دیگر نیازی به کامپایل مجدد آن نخواهد بود.
به علاوه هر برنامه‌ای که بر اساس NETStandard تهیه شود، قابلیت اجرای بر روی NET Core. را نیز خواهد داشت. به عبارتی برنامه‌های NETStandard همان برنامه‌های مبتنی بر NET Core. هستند.
ASP.NET Core چیست؟
در زمان نگارش این مطلب، دو گزینه‌ی برنامه‌های وب ASP.NET Core 1.0 و همچنین Windows Store apps (مبتنی بر NET Native Runtime.) قابلیت استفاده‌ی از این پلتفرم جدید NET Core. دارند.
ASP.NET Core 1.0، که پیشتر با نام ASP.NET 5 معرفی شده بود، بازنویسی کامل ASP.NET است که با ایده‌ی کاملا ماژولار بودن، تهیه شدهاست و از طریق آن، قابلیت به روز رسانی منظم و توزیع آسان از طریق نیوگت، میسر خواهد شد. به علاوه در آن، بسیاری از الگوهای برنامه نویسی شیء‌گرا مانند تزریق وابستگی‌ها، به صورت توکار و از ابتدا پشتیبانی می‌شوند.
ASP.NET Core 1.0 از WebForms ، VB ، WebPages و SignalR پشتیبانی نمی‌کند. البته در این بین عدم پشتیبانی از «وب فرم‌ها» قطعی است؛ اما افزودن سه مورد دیگر یاد شده، جزو لیست کارهای پس از ارائه‌ی نگارش 1 این فریم ورک قرار دارند و به زودی ارائه خواهند شد.
اکنون وضعیت ASP.NET MVC 5 و ASP.NET Web API 2 چگونه است؟
ASP.NET Core 1.0 مدل برنامه نویسی ASP.NET MVC و Web API را به صورت یکپارچه ارائه میدهد و دیگر خبری از ارائه‌ی مجزای اینها نخواهد بود و دقیقا بر مبنای مفاهیم برنامه نویسی این دو بنا شدهاست. به صورت خلاصه MVC + Web API + Web Pages = Core MVC 1.0
پیشتر فضای نام System.Web.MVC مخصوص ASP.NET MVC بود و فضای نام مجزای دیگری به نام System.Web.Http مخصوص ASP.NET Web API. اما اکنون تنها یک فضای نام مشترک و یکپارچه به نام Microsoft.AspNet.Mvc هر دوی اینها را پوشش میدهد.
در این نگارش جدید وابستگی از system.web مبتنی بر IIS حذف شدهاست و با استفاده از هاست جدید چندسکویی به نام Kesterl، به سرعتی 5 برابر سرعت NodeJS دست یافته‌اند.
آخرین تاریخ به روز رسانی ASP.NET MVC 5.x دوشنبه، 20 بهمن 1393 است (با ارائه نگارش 5.2.3 که آخرین نگارش رسمی و پایدار آن است) و آخرین تاریخ به روز رسانی ASP.NET Web API 2.x نیز همان روز است.
هرچند مایکروسافت عادت به اعلام رسمی پایان پشتیبانی از بسیاری از محصولات خود را ندارد اما تمام فناوری‌های «قدیمی» خودش را بر روی CodePlex نگهداری میکند و تمام فناوری‌های «جدید» را به GitHub منتقل کرده‌است. بنابراین اگر در مورد فناوری خاصی به Codeplex رسیدید، یعنی «دیگر ادامه‌ی رسمی نخواهد یافت» و حداکثر در حد رفع یک سری باگ‌ها و مشکلات گزارش شده باقی می‌مانند.
مثال 1: هم اکنون نگارش دوم ASP.NET Identity را بر روی Codeplex میتوانید مشاهده کنید. نگارش سوم آن به GitHub منتقل شدهاست که این نگارش صرفا با ASP.NET Core 1.0 سازگار است. در مورد ASP.NET MVC و Web API نیز چنین حالتی رخ داده‌است. نگارش‌های 5 و 2 آنها بر روی Codeplex موجود هستند و نگارش ششم که به ASP.NET Core 1.0 تغییر نام یافت و ترکیبی است از MVC و Web API، در GitHub توسعه می‌یابد.
مثال 2: WCF به علت پیچیدگی بیش از حد و مدرن نبودن طراحی آن، رقابت را به ASP.NET Web API 2.x واگذار کرد و مدل برنامه نویسی ASP.NET Web API 2.x نیز هم اکنون جزئی از ASP.NET Core 1.0 است. بنابراین اگر قصد ایجاد پروژه‌ی جدیدی را بر این مبنا دارید، بهتر است با APS.NET Core 1.0 کار را شروع کنید.
اما هنوز تعداد زیادی از کتابخانه‌های Full framework به NET Core. انتقال پیدا نکرده‌اند
برای نمونه هنوز EF Core 1.0 که پیشتر نام EF 7.x به آن داده شده بود، به مرحله‌ی نهایی تکمیل قابلیت‌های آن نرسیده‌است. اما باید دانست که ASP.NET Core 1.0 صرفا بر فراز NET Core. قابل اجرا نیست؛ بلکه قابلیت اجرای بر فراز NET 4.6. و یا همان دات نت «بزرگ و کامل» را نیز دارد. بنابراین به سادگی قابلیت اجرای EF 6.x و یا NHibernate را نیز دارا است. تنها مزیتی را که در اینجا از دست خواهید، قابلیت چندسکویی بودن ASP.NET Core 1.0 است؛ زیرا EF 6.x با چنین دیدی طراحی نشده‌است.
همانطور که ملاحظه میکنید، ASP.NET Core 1.0 قابلیت اجرای بر روی هر دوی NET Core 1.0. و NET 4.6. را دارا است. اما یکی، چندسکویی است و دیگری صرفا مختص به ویندوز.
فناورهای منسوخ شده‌ی در NET Core.
یکسری از فناوری‌ها و کتابخانه‌ها احتمالا هیچگاه قابلیت انتقال به NET Core. را نخواهند یافت و یا حداقل باید تا چندنگارش بعدی آن صبر کنند. فناوری‌های خاتمه یافته‌ی با NET Core. به شرح زیر هستند:
- Reflection: همانطور که عنوان شد، NET Core. بر فراز CoreCLR و همچنین NET Native runtime. اجرا میشود و تولید برنامه‌های native و static linking آنها مانند برنامه‌های ++C، نیاز به دانستن اجزایی دارد که به صورت پویا فراخوانی نمی‌شوند و بلافاصله و در زمان کامپایل، توسط کامپایلر قابل تشخیص هستند. همین محدودیت سبب شدهاست که استفاده‌ی از Reflection در NET Core. به حداقل ممکن آن برسد. برای مثال در System.Object متد GetType آن تنها نام نوع را باز می‌گرداند و نه اطلاعات بیشتری را مانند GetMembers سابق.
- App Domains: هرچند CoreCLR از App Domains پشتیبانی میکند اما NET Native runtime. خیر. به همین جهت برای ایزوله سازی برنامه‌ها توصیه شدهاست که از containerهایی مانند docker استفاده شود.
- Remoting: پیش از WCF جهت برقراری ارتباط بین برنامه‌ها مطرح شده بود و هم اکنون در دات نت کامل هم آنچنان استفاده‌ای از آن نمی‌شود.
- binary serialization: البته کتابخانه‌هایی مانند JSON.NET و امثال آن، نگارش NET Core. هم دارند؛ اما چون binary serialization نیاز به اطلاعات reflection قابل توجهی دارد دیگر پشتیبانی نخواهد شد.
فناور‌هایی که به زودی به NET Core. منتقل می‌شوند
یکسری از فناوری‌ها مانند XAML هنوز معادل NET Core. ندارند و لیست زیر قرار است از طرف مایکروسافت سورس باز شده و همچنین به NET Core. منتقل شود:
System.Data
System.DirectoryServices
System.Drawing
System.Transactions
System.Xml.Xsl and System.Xml.Schema
System.Net.Mail
System.IO.Ports
System.Workflow
System.Xaml
مراحل نصب ASP.NET Core 1.0
پیش از نصب نگارش 1.0 RTM باید به این نکته دقت داشت که نصاب آن، نگارش‌های آزمایشی قبلی را حذف و یا بازنویسی نمی‌کند و همین مساله ممکن است سبب بروز تداخل‌هایی و یا حتی از کار افتادن VS.NET شما شود. بنابراین اگر نگارش‌های RC یا بتا را پیشتر نصب کرده‌اید، به Add remove programs ویندوز مراجعه کرده و سه مورد ذیل را حتما حذف کنید (خیلی مهم):
- Preview Tooling (all versions)
- NET Core Runtime SDK (all versions).
- NET Core Runtime (all Versions).
پس از حذف بسته‌های قدیمی، برای نصب نگارش 1.0 RTM، ابتدا نیاز است Visual Studio 2015 Update 3 را نصب کنید و پس از آن با استفاده از NET Core for Visual Studio Official MSI Installer. کار نصب اجزای مورد نیاز آن انجام خواهد شد.
بررسی شماره نگارش 1.0 RTM
پس از نصب اجزای عنوان شده، خط فرمان را گشوده و دستور ذیل را صادر کنید:
همانطور که مشاهده میکنید، نگارش ذکر شده هنوز در مرحله‌ی preview است و صرفا مرتبط است به tooling و یا ابزارهای مرتبط با آن.
اگر یک پروژه‌ی خالی ASP.NET Core Web Application را نیز شروع کنید (با طی مراحل زیر جهت ایجاد یک پروژه‌ی جدید):
در اینجا فایل جدیدی را به نام global.json مشاهده میکنید که محتوایات آن شامل دقیقا همین شماره نگارش است؛ به همراه معرفی پوشه‌های اصلی پروژه:
برای اغلب توسعه دهنده‌های دات نت (برنامه‌های وب و دسکتاپ) تنها یک دات نت فریم ورک شناخته شده وجود دارد: The `Full` .NET Framework
که تنها بر روی ویندوز قابل اجرا است و آخرین نگارش پایدار آن در زمان نگارش این مطلب، 4.6.1 است. این فریم ورک بزرگ، از اجزایی تشکیل شدهاست که در تصویر ذیل قابل مشاهده‌اند:
مهم‌ترین قسمت‌های این فریم ورک «بزرگ» شامل مواردی مانند CLR که کار تبدیل کدهای IL را به کدهای ماشین انجام میدهد، BCL که کلاس‌های پایه‌ای را جهت کار با IO، Text و غیره، فراهم می‌کنند، هستند؛ به علاوه کتابخانه‌هایی مانند Windows Forms، WPF و ASP.NET که برفراز BCL و CLR کار می‌کنند.
هرچند تعدادی از توسعه دهنده‌های دات نت تنها با Full framework کار می‌کنند، اما در طی سال‌های اخیر انشعابات بسیار دیگری از آن به وجود آمده‌اند؛ مانند دات نت‌های ویژه‌ی ویندوزهای 8 و Universal Windows Platform، دات نت مخصوص ویندوز فون 8 و ویندوز فون مبتنی بر پلتفرم سیلورلایت، به علاوه دات نت پلتفرم زامارین برای توسعه‌ی برنامه‌های iOS و Android نیز هم اکنون وجود دارند (البته در اینجا Mono، دات نت میکرو و غیره را هم باید ذکر کرد). این فریم ورک‌ها و انشعابات، به همراه پیاده سازی یک سری موارد مشترک و مواردی کاملا اختصاصی هستند که به سایر پلتفرم‌های دیگر قابل انتقال نیستند.
با زیاد شدن تعداد انشعابات دات نت «بزرگ»، نوشتن کدی که قابل اجرای بر روی تمام پلتفرم‌های یاد شده باشد، مشکل شد. اینجا بود که مفهومی را به نام PCL یا Portable class libraries معرفی کردند:
هدف از PCLها، ساده سازی کامپایل و به اشتراک گذاری کد بین پلتفرم‌های مختلف بود و پشتیبانی قابل توجهی هم از آن در VS.NET وجود دارد. هرچند این روش نسبتا موفق بود اما مشکلاتی را هم به همراه داشت. برای مثال با ارائه‌ی یک انشعاب و پلتفرم دیگری از دات نت «بزرگ»، کتابخانه‌ی PCL موجود، باید برای این انشعاب جدید مجددا کامپایل شود. به علاوه در اینجا تنها محدود به انتخاب امکانات مشترک بین پلتفرم‌های مختلف هستید.
برای رفع این مشکلات در پایان سال 2014، یک «دات نت فریم ورک جدید» به نام NET Core. معرفی شد که سورس باز است و همچنین چندسکویی (از ویندوز، لینوکس و OSX پشتیبانی میکند).
هرچند پیشتر Windows Store و ASP.NET Core app به صورت پلتفرم‌هایی مجزا ارائه شده بودند، اما اکنون از یک BCL مشترک به نام CoreFX استفاده می‌کنند و نحوه‌ی توزیع آنها صرفا از طریق نیوگت است. به عبارتی اینبار بجای دریافت یک فریم ورک «بزرگ»، تنها اجزایی را دریافت میکنید که از طریق نیوگت سفارش داده‌اید.
به این ترتیب نه تنها کار توزیع برنامه‌های مبتنی بر NET Core. با سهولت بیشتری انجام خواهد شد، بلکه به روز رسانی اجزای یک برنامه، تاثیری بر روی سایر برنامه‌ها نخواهد داشت و مشکلات جانبی را به وجود نمی‌آورد. به علاوه دیگر نیازی نیست تا منتظر یک نگارش «بزرگ» دیگر باشید تا بتوانید آخرین به روز رسانی‌ها را دریافت کنید. اینبار به روز رسانی بسته‌های نیوگت برنامه معادل هستند با به روز رسانی کل فریم ورک در نگارش‌های قبلی «بزرگ» آن. در اینجا حتی CoreCLR و NET Native runtime. که مربوط به Windows runtime است هم از طریق نیوگت به روز رسانی میشود.
البته NET Core. انتهای مسیر نیست و هم اکنون NETStandard نیز جهت رفع مشکلات کامپایل مجدد PCLها در حال توسعه است و پس از ارائه‌ی آن، PCLها منسوخ شده درنظر گرفته می‌شوند. در این حالت با انتخاب target platform ایی به نام NETStandard (بجای مثلا انتخاب دات نت 4.5 و ویندوز فون 8)، اینبار دات نت 4.5 و ویندوز فون 8 و تمام پلتفرم‌های دیگر، به صورت یکجا انتخاب می‌شوند و اگر پلتفرم جدیدی برای مثال از NETStandard نگارش 1.1 پشتیبانی کند، به این معنا است که کتابخانه‌ی شما هم اکنون با آن سازگار است و دیگر نیازی به کامپایل مجدد آن نخواهد بود.
به علاوه هر برنامه‌ای که بر اساس NETStandard تهیه شود، قابلیت اجرای بر روی NET Core. را نیز خواهد داشت. به عبارتی برنامه‌های NETStandard همان برنامه‌های مبتنی بر NET Core. هستند.
ASP.NET Core چیست؟
در زمان نگارش این مطلب، دو گزینه‌ی برنامه‌های وب ASP.NET Core 1.0 و همچنین Windows Store apps (مبتنی بر NET Native Runtime.) قابلیت استفاده‌ی از این پلتفرم جدید NET Core. دارند.
ASP.NET Core 1.0، که پیشتر با نام ASP.NET 5 معرفی شده بود، بازنویسی کامل ASP.NET است که با ایده‌ی کاملا ماژولار بودن، تهیه شدهاست و از طریق آن، قابلیت به روز رسانی منظم و توزیع آسان از طریق نیوگت، میسر خواهد شد. به علاوه در آن، بسیاری از الگوهای برنامه نویسی شیء‌گرا مانند تزریق وابستگی‌ها، به صورت توکار و از ابتدا پشتیبانی می‌شوند.
ASP.NET Core 1.0 از WebForms ، VB ، WebPages و SignalR پشتیبانی نمی‌کند. البته در این بین عدم پشتیبانی از «وب فرم‌ها» قطعی است؛ اما افزودن سه مورد دیگر یاد شده، جزو لیست کارهای پس از ارائه‌ی نگارش 1 این فریم ورک قرار دارند و به زودی ارائه خواهند شد.
اکنون وضعیت ASP.NET MVC 5 و ASP.NET Web API 2 چگونه است؟
ASP.NET Core 1.0 مدل برنامه نویسی ASP.NET MVC و Web API را به صورت یکپارچه ارائه میدهد و دیگر خبری از ارائه‌ی مجزای اینها نخواهد بود و دقیقا بر مبنای مفاهیم برنامه نویسی این دو بنا شدهاست. به صورت خلاصه MVC + Web API + Web Pages = Core MVC 1.0
پیشتر فضای نام System.Web.MVC مخصوص ASP.NET MVC بود و فضای نام مجزای دیگری به نام System.Web.Http مخصوص ASP.NET Web API. اما اکنون تنها یک فضای نام مشترک و یکپارچه به نام Microsoft.AspNet.Mvc هر دوی اینها را پوشش میدهد.
در این نگارش جدید وابستگی از system.web مبتنی بر IIS حذف شدهاست و با استفاده از هاست جدید چندسکویی به نام Kesterl، به سرعتی 5 برابر سرعت NodeJS دست یافته‌اند.
آخرین تاریخ به روز رسانی ASP.NET MVC 5.x دوشنبه، 20 بهمن 1393 است (با ارائه نگارش 5.2.3 که آخرین نگارش رسمی و پایدار آن است) و آخرین تاریخ به روز رسانی ASP.NET Web API 2.x نیز همان روز است.
هرچند مایکروسافت عادت به اعلام رسمی پایان پشتیبانی از بسیاری از محصولات خود را ندارد اما تمام فناوری‌های «قدیمی» خودش را بر روی CodePlex نگهداری میکند و تمام فناوری‌های «جدید» را به GitHub منتقل کرده‌است. بنابراین اگر در مورد فناوری خاصی به Codeplex رسیدید، یعنی «دیگر ادامه‌ی رسمی نخواهد یافت» و حداکثر در حد رفع یک سری باگ‌ها و مشکلات گزارش شده باقی می‌مانند.
مثال 1: هم اکنون نگارش دوم ASP.NET Identity را بر روی Codeplex میتوانید مشاهده کنید. نگارش سوم آن به GitHub منتقل شدهاست که این نگارش صرفا با ASP.NET Core 1.0 سازگار است. در مورد ASP.NET MVC و Web API نیز چنین حالتی رخ داده‌است. نگارش‌های 5 و 2 آنها بر روی Codeplex موجود هستند و نگارش ششم که به ASP.NET Core 1.0 تغییر نام یافت و ترکیبی است از MVC و Web API، در GitHub توسعه می‌یابد.
مثال 2: WCF به علت پیچیدگی بیش از حد و مدرن نبودن طراحی آن، رقابت را به ASP.NET Web API 2.x واگذار کرد و مدل برنامه نویسی ASP.NET Web API 2.x نیز هم اکنون جزئی از ASP.NET Core 1.0 است. بنابراین اگر قصد ایجاد پروژه‌ی جدیدی را بر این مبنا دارید، بهتر است با APS.NET Core 1.0 کار را شروع کنید.
اما هنوز تعداد زیادی از کتابخانه‌های Full framework به NET Core. انتقال پیدا نکرده‌اند
برای نمونه هنوز EF Core 1.0 که پیشتر نام EF 7.x به آن داده شده بود، به مرحله‌ی نهایی تکمیل قابلیت‌های آن نرسیده‌است. اما باید دانست که ASP.NET Core 1.0 صرفا بر فراز NET Core. قابل اجرا نیست؛ بلکه قابلیت اجرای بر فراز NET 4.6. و یا همان دات نت «بزرگ و کامل» را نیز دارد. بنابراین به سادگی قابلیت اجرای EF 6.x و یا NHibernate را نیز دارا است. تنها مزیتی را که در اینجا از دست خواهید، قابلیت چندسکویی بودن ASP.NET Core 1.0 است؛ زیرا EF 6.x با چنین دیدی طراحی نشده‌است.
همانطور که ملاحظه میکنید، ASP.NET Core 1.0 قابلیت اجرای بر روی هر دوی NET Core 1.0. و NET 4.6. را دارا است. اما یکی، چندسکویی است و دیگری صرفا مختص به ویندوز.
فناورهای منسوخ شده‌ی در NET Core.
یکسری از فناوری‌ها و کتابخانه‌ها احتمالا هیچگاه قابلیت انتقال به NET Core. را نخواهند یافت و یا حداقل باید تا چندنگارش بعدی آن صبر کنند. فناوری‌های خاتمه یافته‌ی با NET Core. به شرح زیر هستند:
- Reflection: همانطور که عنوان شد، NET Core. بر فراز CoreCLR و همچنین NET Native runtime. اجرا میشود و تولید برنامه‌های native و static linking آنها مانند برنامه‌های ++C، نیاز به دانستن اجزایی دارد که به صورت پویا فراخوانی نمی‌شوند و بلافاصله و در زمان کامپایل، توسط کامپایلر قابل تشخیص هستند. همین محدودیت سبب شدهاست که استفاده‌ی از Reflection در NET Core. به حداقل ممکن آن برسد. برای مثال در System.Object متد GetType آن تنها نام نوع را باز می‌گرداند و نه اطلاعات بیشتری را مانند GetMembers سابق.
- App Domains: هرچند CoreCLR از App Domains پشتیبانی میکند اما NET Native runtime. خیر. به همین جهت برای ایزوله سازی برنامه‌ها توصیه شدهاست که از containerهایی مانند docker استفاده شود.
- Remoting: پیش از WCF جهت برقراری ارتباط بین برنامه‌ها مطرح شده بود و هم اکنون در دات نت کامل هم آنچنان استفاده‌ای از آن نمی‌شود.
- binary serialization: البته کتابخانه‌هایی مانند JSON.NET و امثال آن، نگارش NET Core. هم دارند؛ اما چون binary serialization نیاز به اطلاعات reflection قابل توجهی دارد دیگر پشتیبانی نخواهد شد.
فناور‌هایی که به زودی به NET Core. منتقل می‌شوند
یکسری از فناوری‌ها مانند XAML هنوز معادل NET Core. ندارند و لیست زیر قرار است از طرف مایکروسافت سورس باز شده و همچنین به NET Core. منتقل شود:
System.Data
System.DirectoryServices
System.Drawing
System.Transactions
System.Xml.Xsl and System.Xml.Schema
System.Net.Mail
System.IO.Ports
System.Workflow
System.Xaml
مراحل نصب ASP.NET Core 1.0
پیش از نصب نگارش 1.0 RTM باید به این نکته دقت داشت که نصاب آن، نگارش‌های آزمایشی قبلی را حذف و یا بازنویسی نمی‌کند و همین مساله ممکن است سبب بروز تداخل‌هایی و یا حتی از کار افتادن VS.NET شما شود. بنابراین اگر نگارش‌های RC یا بتا را پیشتر نصب کرده‌اید، به Add remove programs ویندوز مراجعه کرده و سه مورد ذیل را حتما حذف کنید (خیلی مهم):
- Preview Tooling (all versions)
- NET Core Runtime SDK (all versions).
- NET Core Runtime (all Versions).
پس از حذف بسته‌های قدیمی، برای نصب نگارش 1.0 RTM، ابتدا نیاز است Visual Studio 2015 Update 3 را نصب کنید و پس از آن با استفاده از NET Core for Visual Studio Official MSI Installer. کار نصب اجزای مورد نیاز آن انجام خواهد شد.
بررسی شماره نگارش 1.0 RTM
پس از نصب اجزای عنوان شده، خط فرمان را گشوده و دستور ذیل را صادر کنید:
C:\Users\Vahid>dotnet --version 1.0.0-preview2-003121
اگر یک پروژه‌ی خالی ASP.NET Core Web Application را نیز شروع کنید (با طی مراحل زیر جهت ایجاد یک پروژه‌ی جدید):
.NET Core -> ASP.NET Core Web Application (.NET Core) -> Select `Empty` Template
در اینجا فایل جدیدی را به نام global.json مشاهده میکنید که محتوایات آن شامل دقیقا همین شماره نگارش است؛ به همراه معرفی پوشه‌های اصلی پروژه:
{
"projects": [ "src", "test" ],
"sdk": {
"version": "1.0.0-preview2-003121"
}
} 
پیش از اینکه آموزش AngularJs را شروع کنیم بهتر است با مفهوم برنامه‌های تک صفحه ای وب و یا Single Page Web Applications آشنا شویم؛ چرا که AngularJS برای توسعه هر چه ساده‌تر و قوی‌تر این گونه برنامه‌ها متولد شده است.
Single Page Application
برای درک چگونگی کارکرد این برنامه ها، مثالی را میزنیم که هر روزه با آن سرو کار دارید، یکی از نمونه‌های کامل و قدرتمند برنامه‌های Single Page Application و یا به اختصار SPA، سرویس پست الکترونیکی Google و یا همان Gmail است.
اجازه بدهید تا ویژگی‌های SPA را با بررسی Gmail انجام دهم، تا به درک روشنی از آن برسید:
Reload نشدن صفحات
در Gmail هیچ گاه صفحه Reload و یا اصطلاحا بارگیری مجدد نمی‌شود. برای مثال، وقتی شما لیست ایمیل‌های خود را مشاهده میکنید و سپس بر روی یکی از آنها کلیک میکنید، بدون اینکه به صفحه ای دیگر هدایت شوید؛ایمیل مورد نظر را میبینید. در حقیقت تمامی اطلاعات در همان صفحه نمایش داده می‌شوند و بر عکس وب سایت‌های معمول است که از صفحه ای به صفحه‌ی دیگر هدایت میشوید ، در یک صفحه تمام کارهای مورد نیاز خود را انجام می‌دهید و احتیاجی به بارگیری مجدد صفحات نیست. با توجه به این صحبت‌ها برای توسعه دهنده‌های وب آشکار است که تکنیک AJAX، نقشی اساسی در این گونه برنامه‌ها دارد، چون کلیه‌ی عملیات ارتباط با سرور در پشت زمینه انجام می‌شوند.
تغییر URL در نوار آدرس مرورگر
وقتی شما بر روی یک ایمیل کلیک میکنید و آن ایمیل را بدون Reload شدن مجدد صفحه مشاهده میکنید، آدرس صفحه در مرورگر نیز تغییر میکند. خب مزیت این ویژگی چیست؟ مزیت این ویژگی در این است که هر ایمیل شما دارای یک آدرس منحصر به فرد است و به شما امکان Bookmark کردن آن لینک، باز کردن آن در یک Tab جدید و یا حتی ارسال آن به دوستان خود را دارید. حتی اگر این مطلب را جدا از Gmail در نظر بگیریم، به موتور‌های جست و جو کمک میکند، تا هر صفحه را جداگانه Index کنند؛ جدا از اینکه وبسایت ما SPA است. همچنین این کار یک مزیت مهم دیگر نیز دارد؛ و آن کار کردن کلیدهای back و forward مرورگر، برای بازگشت به صفحات پیمایش شده قبلی است.
شاید قبل از بیان این ویژگی با خود گفته باشید که پیاده سازی Reload نشدن صفحات با AJAX آن چنان کار پیچیده ای نیست. بله درست است، اما آیا شما قبل از این راه حلی برای تغییر URL اندیشیده بودید؟ مطمئنا شما هم صفحات وب زیادی را دیده اید که همه‌ی صفحات آن دارای یک URL در نوار آدرس مرورگر هستند و هیچگاه تغییر نمی‌کنند و با باز کردن یک لینک در یک Tab جدید، باز همان صفحه‌ی تکراری را مشاهده می‌کنند! و یا بدتر از همه که دکمه‌ی back مرورگر غیر عادی عمل میکند. بله، اینها تنها تعدادی از صدها مشکلات رایج سیستم‌های نوشته شده ای است که سعی کردند همه‌ی کارها در یک صفحه انجام شود.
Cache شدن اطلاعات دریافتی
شاید خیلی‌ها ویژگی‌های فوق را برای یک SPA کافی بدانند، اما تعدادی هم مانند نگارنده وجود یک کمبود را حس می‌کنند و آن کش شدن اطلاعات دریافتی در مرورگر است. Gmail این امکان را به خوبی پیاده سازی کرده است. لیست ایمیل‌های دریافتی در بار اول از سرور دریافت میشود، سپس شما بر روی یک ایمیل کلیک و آن را مشاهده میکنید. حال به لیست ایمیل‌های دریافتی بازگردید، آیا رفت و برگشتی به سرور انجام میشود؟ مسلما خیر. حتی اگر دوباره بر روی آن ایمیل مشاهده شده ، کلیک کنید، بدون رفت و برگشتی به سرور آن ایمیل را مشاهده میکنید.
کش شدن اطلاعات سبب میشود که بار سرور خیلی کاهش یابد و رفت و آمدهای بیهوده صورت نگیرد. کش شدن داده‌ها یک مزیت دیگر نیز دارد و آن تبدیل برنامه‌های معمول وب stateless به برنامه‌های شبه دسکتاپ state full است.
تکنیک AJAX در پیاده سازی امکانات فوق نقشی اساسی را بازی میکند. کمی به عقب برمیگردیم یعنی زمانی که AJAX برای اولین بار مطرح شد و هدف اصلی به وجود آمدن آن پیاده سازی برنامه‌های وب به شکل دسکتاپ بود و این کار از طریق انجام تمامی ارتباطات سرور با XMLHttpRequest امکان پذیر می‌شد. شاید آن زمان با توجه به محدودیت تکنولوژی‌ها موجود این کار به صورت تمام و کمال امکان پذیر نبود، اما امروزه به بهترین شکل ممکن قابل پیاده سازی است.
شاید اکنون این سوال پیش بیاید که چرا باید وبسایت خود را به شکل SPA طراحی کنیم؟
برای پاسخ دادن به این سوال باید گفت که سیستم‌های وب امروزی به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:
- Web Documents و یا همان وب سایت‌های معمول
- Web Applications و یا همان Single Page Web Applications
اگر هدف شما طراحی یک وب سایت معمول است که هدف آن، نمایش یک سری اطلاعات است و به قولی دارای محتواست، مطمئنا پیاده سازی این سیستم به صورت SPA کاری بیهوده به نظر می‌آید؛ ولی اگر هدفتان نوشتن سیستم هایی مثل Gmail، Google Maps، Azure، Facebook و ... است، پیاده سازی آنها به صورت وب سایت‌های معمولی، غیر معقول به نظر می‌آید. حتی بخش‌های مدیریتی یک وبسایت هم میتواند به خوبی توسط SPA پیاده سازی شود، چرا که واقعا برای مدیریت اطلاعات یک وب سایت احتیاجی نیست، که از این صفحه به آن صفحه جا به جا شد.
معرفی کتابخانه‌ی AngularJS
AngularJS فریم ورکی متن باز و نوشته شده به زبان جاوا اسکریپت است. هدف از به وجود آمدن این فریم ورک، توسعه هر چه ساده‌تر SPAها با الگوی طراحی MVC و تست پذیری هر چه آسان‌تر آنها است. این فریم ورک توسط یکی از محققان Google در سال 2009 به وجود آمد. بعد‌ها این فریم ورک تحت مجوز MIT به صورت متن باز در آمد و اکنون گوگل آن را حمایت میکند و توسط هزاران توسعه دهنده در سرتاسر دنیا، توسعه داده میشود.
قبل از اینکه به بررسی ویژگی‌های Angular بپردازم، بهتر است ابتدا مطلبی درباره‌ی به کارگیری Angular از Brad Green که کارمند گوگل است، بیان کنم.
در سال 2009 تیمی در گوگل مشغول انجام پروژه ای به نام Google Feedback بودند. آنها سعی داشتند تا در طی چند ماه، به سرعت کدهای خوب و تست پذیر بنویسند. پس از 6 ماه کدنویسی، نتیجه‌ی کار 17000 خط کد شد. در آن موقع یکی از اعضای تیم به نام Misko Hevery، ادعا کرد که میتواند کل این پروژه را در دو هفته به کمک کتابخانه‌ی متن بازی که در اوقات فراغت توسعه داده است، بازنویسی کند. Misko نتوانست در دو هفته این کار را انجام دهد. اما پس از سه هفته همه‌ی اعضای تیم را شگفت زده کرد. نتیجه‌ی کار تنها 1500 خط بود! همین باعث شد که ما بفهمیم که، Misko بر روی چیزی کاری میکند که ارزش دنبال کردن دارد.
پس از آن قضیه Misko و Brad بر روی Angular کار کردند و اکنون هم Angular توسط تیمی در گوگل و هزاران توسعه دهنده‌ی متن باز حرفه ای در سرتاسر جهان، درحال توسعه است.
فکر کنم همین داستان ذکر شده، قدرت فوق العاده زیاد این فریم ورک را برای همگان آشکار سازد.
ویژگی‌های AngularJS:
- قالب‌های سمت کاربر (Client Side Templates): انگولار دارای یک template engine قدرتمند برای تعریف قالب است.
- پیروی از الگوی طراحی MVC: انگولار، الگوی طراحی MVC را برای توسعه پیشنهاد میدهد و امکانات زیادی برای توسعه هر چه راحت‌تر با این الگو فراهم کرده است.
- Data Binding: امکان تعریف انقیاد داده دوطرفه (Two-Way Data Binding) در این فریم ورک به راحتی هرچه تمام، امکان پذیر است.
- Dependency Injection: این فریم ورک برای دریافت وابستگی‌های تعریف شده، دارای یک سیستم تزریق وابستگی توکار است.
- تعریف Serviceهای سفارشی: در این فریم ورک امکان تعریف سرویس‌های دلخواه به صورت ماژول وجود دارد. این ماژول‌های مجزا را به کمک سیستم تزریق وابستگی توکار Angular، به راحتی در هر جای برنامه میتوان تزریق کرد.
- تعریف Directiveهای سفارشی: یکی از جذاب‌ترین و قدرتمند‌ترین امکانات این فریم ورک، تعریف Directiveهای سفارشی است. Directive ها، امکان توسعه HTML را فراهم کرده اند. توسعه‌ی HTML اکنون در قالب Web Componentsها فراهم شده است، اما هنوز هم خیلی از مرورگرهای جدید نیز از آن پشتیبانی نمی‌کنند.
- فرمت کردن اطلاعات با استفاده از فیلترهای سفارشی: با استفاده از فیلترها میتوانید چگونگی الحاق شدن اطلاعات را برای نمایش به کاربر تایین کنید ؛ انگولار همراه با فیلترهای گوناگون مختلفی عرضه میشود که میتوان برایه مثال به فیلتر currency ، date ،uppercase کردن رشته‌ها و .... اشاره کرد همچنین شما محدود به فیلترهای تعریف شده در انگولار نیستید و آزادید که فیلترهای سفارشی خودتان را نیز تعریف کنید.
- سیستم Routing: دارا بودن سیستم Routing قدرتمند، توسعه SPAها را بسیار ساده کرده است.
- سیستم اعتبار سنجی: Angular دارای سیستم اعتبار سنجی توکار قدرتمند برای بررسی داده‌های ورودی است.
- سرویس تو کار برای ارتباط با سرور: Angular دارای سرویس پیش فرض ارتباط با سرور به صورت AJAX است.
- تست پذیری: Angular دارای بستری آماده برای تست کردن برنامه‌های نوشته شده است و از Unit Tests و Integrated End-to-End Test هم پشتیبانی میکند.
- جامعه‌ی متن باز بسیار قوی
اینها فقط یک مرور کلی بر توانایی‌های این فریم ورک بود و در ادامه هر کدام از این ویژگی را به صورت دقیق بررسی خواهیم کرد.
در مقاله‌ی بعدی، به چگونگی نصب AngularJS خواهیم پرداخت. سپس، اولین کد خود را با استفاده از آن خواهیم نوشت و مطالب Client Side Templates و MVC را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
webstorage تقریبا فناوری جدیدی است که برای نگهداری ثابت داده‌ها بر روی سیستم کاربر استفاده میشود. webstorage مزایای زیادی برای برنامه‌های تحت وب دارد. برای مثال با استفاده از آن میتوان فعالیت‌های کاربر را رصد کرد، بدون اینکه کد و دیتابیس سمت سرور را دخالت دهیم. حتی اگر سیستم کاربر آفلاین هم بشود برنامه میتواند همچنان به فعالیتش ادامه دهد. در این مقاله به مزایای این روش می‌پردازیم.
WebStorage در برابر کوکی ها
یکی از روش‌های سنتی ذخیره اطلاعات در سیستم کاربر، کوکی‌ها در بستر Http هستند. تفاوت‌های زیادی بین این دو وجود دارد که تعدادی از آنها را در زیر بررسی می‌کنیم:
- مکانیزم ذخیره سازی:
کوکی‌ها داده‌های ساخت یافته‌ای هستند که از وب سرور به سمت مرورگر کاربر به عنوان پاسخی در ازای درخواستی ارسال می‌شوند. درخواست و پاسخ کوکی‌ها شامل بخش هدر بوده که اطلاعات آن باعث شناسایی کوکی برای مدیریت و شناسایی آنها میگردد تا هر موقع درخواستی صورت بگیرد، به سمت سرور برگشت خواهد خورد.
به طور خلاصه اینکه کوکی‌ها توسط درخواست‌ها و پاسخ‌ها ایجاد یا به روز می‌شوند. در نتیجه داده‌ها چه تغییر کرده باشند چه تغییر نکرده باشند، همیشه بخشی از هدر Http هستند. در سوی دیگر webstorage به طور کامل به صورت کلاینتی پیاده سازی گشته است و وب سرور را درگیر کار خودشان نمی‌کنند و کارایی بهتری را ارائه می‌دهند. از آنجا که همه چیز در خود سیستم کاربر اتفاق می‌افتد، در صورت از دست دادن کانکشن شبکه، کاربر میتواند همچنان به فعالیت‌های به روزرسانی و تغییر ادامه دهد.
- چند نسخه از مرورگر
کاربری که با وب سایت مدنظر کار میکند میتواند توسط چند مرورگر مختلف یا چند تب و پنجره مختلف به طور همزمان کار کند و اطلاعات آن در همه‌ی مرورگرها و دیگر پنجره‌های آن مرورگر قابل دسترس می‌باشد.
- محدودیت حجمی
محدودیت کوکی‌ها و webstorage از نظر حجم ذخیره سازی بین مروگرهای مختلف، متفاوت است. ولی در حالت کلی در بیشتر مرورگرها محدودیت حجم 4 کیلوبایت برای کوکی‌ها موجود است. (این ابزار می تواند نهایت حجمی را که که مرورگر شما از کوکی پشتیبانی میکند، نشان دهد.)
در مورد webstorage استاندارد W3C محدودیتی اعلام نکرده است و تصمیم گیری بر سر این موضوع را به سازندگان مرورگرها واگذار کرده است. ولی در حالت کلی حجم بیشتری از کوکی را ذخیره میکند و عموما تا 5 مگابایت توانایی ذخیره سازی وجود دارد. بدین ترتیب حجم آن 124,527% بیشتر از کوکی‌ها است. (این ابزار میتواند نهایت حجمی را که مرورگر شما از webstorage پشتیبانی میکند، ببینید).
انواع Webstorage
دو نوع متد ذخیره سازی در webstorage داریم:
- session storage
- local storage
- SessionStorage
داده‌هایی که بدین صورت ذخیره می‌شوند تنها تا زمانی دوام آورده و پایدار هستند که session مرورگر فعال است؛ یعنی تا زمانیکه کاربر در سایت فعلی حضور دارد.
استفاده از این روش برای ذخیره سازی‌های موقت عالی است. برای نمونه مقادیر ورودی فرمی که کاربر در حال کار با آن است، میتواند به طور موقت ذخیره شوند تا زمانی که کاربر بتواند تمامی مراحل را طی کرده، بدون اینکه ارجاعی به دیتابیس سمت سرور داشته باشد. همچنین ذخیره موقت داده‌ها میتواند به کاربر کمک کند تا در صورت rereshهای ناگهانی یا بسته شدن‌های ناگهانی مرورگرها، نیازی به ورود مجدد داده‌ها نداشته باشد.
- LocalStorage
در این روش داده‌ها با از دست رفتن session مرورگر جاری از بین نمی‌رود و برای بازدیدهای آتی کاربر از سایت، داده‌ها همچنان در دسترس هستند.
پشتیبانی مرورگرها
وب سایت caniuse گزارش میدهد که اکثر مرورگرها پشتیبانی خوبی از webstorage دارند.
با اینکه توصیه نامه W3C از پایان کار پیاده سازی این قابلیت خبر میدهد ولی در حال حاضر که این مقاله تدوین شده است هنوز نهایی اعلام نشده است. برای پشتیبانی مرورگرهای قدیمی از webstorage میتوان از فایل جاوااسکریپتی Store.js کمک گرفت.
مفاهیم امنیتی و محافظت از داده ها
محدودیت‌های حمایتی و حفاظتی webstorage دقیقا همانند کوکی هاست. به این معنی که وب سایت‌های دیگر توانایی اتصال به webstorage سایت دیگری را ندارند. البته این مورد ممکن است برای وب سایت هایی که بر ساب دومین تکیه کرده‌اند ایجاد مشکل کند. برای حل این مسائل میتوانید از کتابخانه‌های سورس بازی چون Cross Storage که توسط Zendesk ارائه شده است، استفاده کرد.
همانند هر مکانیزم ذخیره سازی سمت کلاینت، مواردی توصیه میگردد که رعایت آنها از لحاظ امنیتی پر اهمیت است. به عنوان نمونه ذخیره‌ی اطلاعات شخصی و موارد حساس توصیه نمی‌گردد؛ چرا که احتمال دسترسی آسان نفوذگران به داده‌های محلی و خواندن آنها وجود دارد.
Data Integrity یا یکپارچگی داده‌ها نیز در نظر گرفته شده است. باید حفاظتی در برابر عدم موفقیت ذخیره سازی داده‌ها نیز وجود داشته باشد. این عدم موفقیت‌ها میتواند به دلایل زیر رخ دهد:
- اگر کاربر قابلیت webstorage را غیرفعال کرده باشد.
- اگر فضایی برای کاربر باقی نمانده باشد.
- با محدودیت حجمی webstorage مواجه شده است.
- با مواجه شدن با خطاها یک استثنا صادر میشود که میتوانید آن را دریافت و کنترلی را روی برنامه تحت وب داشته باشید. یک نمونه استثنا QuotaExceededError
IndexedDB
یکی از فرایندهای ذخیره سازی داده‌ها که همان مزایای webstorage را ارائه میدهد indexed Database API است. این قابلیت از HTML 5 اضافه شده است و قسمتی از مشخصات webstorage شناخته نمی‌شود. برای همین مستنداتی در حوزه‌ی webstorage برای آن پیدا نخواهید کرد ولی قابلیت‌هایی فراتر از webstorage دارد.
این قابلیت پیچیدگی بیشتری را نسبت به خود webstorage ایجاد میکند، ولی فرصت‌های بسیاری را برای ذخیره سازی داده‌هایی با معماری‌های پیچیده‌تر و رابطه‌ها را میدهد. با استفاده از IndexedDB داده‌ها به شکل دیتابیس‌های سمت سرور RDMS ذخیره می‌شوند و این قابلیت را دارید که به سمت آن کوئری هایی مشابه بانک‌های اطلاعاتی سمت سرور را ارسال کنید.
در قسمت آتی نحوه کدنویسی آن را فرا خواهیم گرفت.
در فصل دوم کتاب تا به الان یاد گرفتیم چگونه ماژول‌ها را کامپایل کنیم و چگونه آنها را در یک اسمبلی قرار دهیم. حال وقت آن فرا رسیده است که با بسته بندی کردن (Package) و انتشار آن (Deploy) به طوری که کاربران بتوانند برنامه را اجرا کنند آشنا شویم.
نصب برنامه از طریق فروشگاه ویندوز
در فروشگاه ویندوز Windows Store Apps قوانین سخت و شدیدی برای بسته بندی کردن اسمبلی‌ها وجود دارد. ویژوال استودیو تمام اسمبلی‌های مورد نیاز برنامه را در یک فایل با پسوند appx قرار داده و آن را به سمت فروشگاه آپلود میکند. هر کاربری که این فایل appx را نصب کند، همه‌ی اسمبلی‌هایی را که در دایرکتوری مربوطه قرار گرفته است، توسط CLR بار شده و آیکن برنامه هم در صفحه‌ی start ویندوز قرار می‌گیرد و اگر دیگر کاربران همان سیستم هم این فایل appx را نصب کنند، از آنجا که قبلا روی سیستم موجود هست، تنها آیکن برنامه به صفحه‌ی start اضافه میگردد و برای حذف هم تنها آیکن برنامه از روی این صفحه حذف میشود؛ مگر اینکه تنها کاربری باشد که این برنامه را نصب کرده‌است که در آن صورت کلا همه‌ی اسمبلی‌های آن از روی سیستم حذف میشود.
در صورتیکه کاربرهای مختلف نسخه‌های مختلفی از همان برنامه را روی سیستم نصب کنند، برای اسمبلی‌ها هر کدام یک دایرکتوری ایجاد شده و به ازای نسخه‌ی نصب شده آن کاربر، یکی از این دایرکتوری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربران مختلف می‌توانند روی سیستم به طور همزمان از نسخه‌های مختلف برنامه استفاده کنند.
روش‌های پکیج گذاری
برای برنامه‌های دسکتاپ که ربطی به فروشگاه ندارند و بین ایرانیان طرفدار زیادی دارد، نیازی به استفاده از هیچ روش خاصی نیست و یک کپی معمولی هم کفایت میکند. همه‌ی فایل‌های مثل اسمبلی، باید در یک دایرکتوری قرار گرفته و به روش کپی کردن آن را انتقال داد. یا برای بسته بندی از یک فایل batch کمک گرفت و آن را روی سیستم نصب کرد و نیازی به هیچ تغییری در رجیستری نیست. برای حذف برنامه هم، حذف معمولی دایرکتوری مربوطه کفایت میکند.
البته گزینه‌های دیگری هم برای پکیج کردن این نوع برنامه‌ها وجود دارند:
یکی از روش‌های پکیج کردن فایلها به صورت cab هست که عموما برای سناریوهای اینترنتی و فشرده سازی و کاهش زمان دانلود به کار می‌رود.
روش دوم استفاده از پکیج MSI است که توسط سرویس نصب مایکروسافت Microsoft Installer Service یا MSIExec.exe انجام می‌گیرد. فایل‌های MSI به اسمبلی‌ها اجازه می‌دهند که بر اساس زمان تقاضای CLR برای بارگیری اولیه نصب شوند. البته این ویژگی جدیدی نیست و برای فایل‌های exe یا dll مدیریت نشده هم به کار می‌رود.
استفاده از نصاب سازها
بهتر هست که برای انتشار برنامه از برنامه‌های نصاب سازی استفاده کنید که با واسطی جذاب‌تر به نصب پرداخته و امکاناتی از قبیل shotrcutها، حذف و بازیابی و نصب و .. را هم به کاربر می‌دهند.
نصاب سازهای متفاوتی وجود دارند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
Install Shield (+ ) : این برنامه نسخه‌های متفاوتی را با قیمت‌های متفاوتی، عرضه میکند و در این زمینه، جزء بهترین‌ها نام برده میشود. حتی ویژگی‌های مخصوصی هم برای ویژوال استودیو دارد. شرکت سازنده، برنامه‌ی دیگری را هم اخیر تحت نام Install Anywhere عرضه کرده است که اجازه میدهد از روی یک برنامه برای پلتفرم‌های مختلف setup بسازد.
NSIS : این برنامه هم در زمینه‌ی ساخت setup محبوبیت زیادی دارد. این برنامه به صورت متن باز منتشر شده و رایگان است. امکانات این برنامه ساده است و برای راه اندازی سریع یک setup و اجرای راحت آن توسط کاربر، کاملا کاربردی است.
Tarma Installmate : این نرم افزار نسبت به InstallShield ساده‌تر و کم حجم‌تر است. حداقل برای برنامه‌های عادی امکانات مناسبی دارد.
DeployMaster : یک برنامه‌ی دیگر با امکانات حرفه‌ای جهت انشار برنامه‌های دسکتاپ، که از ویندوز 98 تا 8.1 را در حال حاضر پشتیبانی میکند.
QSetup Installation Suite : یک برنامه‌ی نصب حرفه‌ای که فایل نهایی آن میتواند به دو فرمت exe یا MSI باشد و قابلیت‌هایی چون پشتیبانی از زبان فارسی، ورود لایسنس، سریال نرم افزار و ... را نیز پشتیبانی میکند.
Inno Setup : این برنامه هم امکانات خوبی را برای ساخت یک نصاب ساز دارد و همچنین از زبان پاسکال جهت اسکریپت نویسی جهت توسعه امکانات بهره می‌برد.
Visual Patch : وب سایت پی سی دانلود این برنامه را اینگونه توضیح میدهد:
انتشار توسط ویژوال استودیو
ویژوال استودیو هم امکانات خوبی برای انتشار در بخش Properties پروژه، برگه‌ی publish ارائه میکند و فایل MSI نتیجه را به سمت وب سرور، FTP Server یا روی دیسک ارسال میکند. یکی از خصوصیات خوب این روش این است که میتواند پیش نیازهایی مانند فریم ورک دات نت یا sql server Express را به سیستم اضافه کنید؛ در نهایت با مزیت آپدیت و نصب تک کلیکی، کاربر، برنامه را بر روی سیستم نصب کند.
اسمبلی‌های انتشاریافته اختصاصی
در روش‌هایی که ذکر کردیم، از آنجا که اسمبلی‌ها در همان شاخه یا دایرکتوری برنامه قرار گرفته‌اند و نمی‌توان آنها را با برنامه‌های دیگر به اشتراک گذاشت (مگر اینکه برنامه دیگری را هم در همان دایرکتوری قرار داد) به این روش Privately Deployed Assemblies می‌گویند. این روش برگ برنده بزرگی برای برنامه نویسان، کاربران و مدیران سیستم‌ها محسوب میشود. زیرا که جابجایی آنها راحت بوده و CLR در همانجا اسمبلی‌ها را در حافظه بار کرده و اجرا میکند. در این نوع برنامه‌ها عملیات نصب/جابجایی/ حذف به راحتی صورتی میگرد و نیازی به تنظیمات خارجی مانند رجیستری ندارد. یکی از خصوصیات مهمی که دارد این هست که جداول متادیتا به اسمبلی اشاره می‌کنند که برنامه بر پایه آن ساخته شده و با آن تست شده است؛ نه با اسمبلی موجود دیگر در سیستم که شاید نام نوع مورد استفاده آن یا اسمبلی آن به طور تصادفی با آن یکی است.
در مقالات آتی در مورد اشتراک گذاری اسمبلی‌ها بین چند برنامه مفصل‌تر صحبت خواهیم کرد.
نصب برنامه از طریق فروشگاه ویندوز
در فروشگاه ویندوز Windows Store Apps قوانین سخت و شدیدی برای بسته بندی کردن اسمبلی‌ها وجود دارد. ویژوال استودیو تمام اسمبلی‌های مورد نیاز برنامه را در یک فایل با پسوند appx قرار داده و آن را به سمت فروشگاه آپلود میکند. هر کاربری که این فایل appx را نصب کند، همه‌ی اسمبلی‌هایی را که در دایرکتوری مربوطه قرار گرفته است، توسط CLR بار شده و آیکن برنامه هم در صفحه‌ی start ویندوز قرار می‌گیرد و اگر دیگر کاربران همان سیستم هم این فایل appx را نصب کنند، از آنجا که قبلا روی سیستم موجود هست، تنها آیکن برنامه به صفحه‌ی start اضافه میگردد و برای حذف هم تنها آیکن برنامه از روی این صفحه حذف میشود؛ مگر اینکه تنها کاربری باشد که این برنامه را نصب کرده‌است که در آن صورت کلا همه‌ی اسمبلی‌های آن از روی سیستم حذف میشود.
در صورتیکه کاربرهای مختلف نسخه‌های مختلفی از همان برنامه را روی سیستم نصب کنند، برای اسمبلی‌ها هر کدام یک دایرکتوری ایجاد شده و به ازای نسخه‌ی نصب شده آن کاربر، یکی از این دایرکتوری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربران مختلف می‌توانند روی سیستم به طور همزمان از نسخه‌های مختلف برنامه استفاده کنند.
روش‌های پکیج گذاری
برای برنامه‌های دسکتاپ که ربطی به فروشگاه ندارند و بین ایرانیان طرفدار زیادی دارد، نیازی به استفاده از هیچ روش خاصی نیست و یک کپی معمولی هم کفایت میکند. همه‌ی فایل‌های مثل اسمبلی، باید در یک دایرکتوری قرار گرفته و به روش کپی کردن آن را انتقال داد. یا برای بسته بندی از یک فایل batch کمک گرفت و آن را روی سیستم نصب کرد و نیازی به هیچ تغییری در رجیستری نیست. برای حذف برنامه هم، حذف معمولی دایرکتوری مربوطه کفایت میکند.
البته گزینه‌های دیگری هم برای پکیج کردن این نوع برنامه‌ها وجود دارند:
یکی از روش‌های پکیج کردن فایلها به صورت cab هست که عموما برای سناریوهای اینترنتی و فشرده سازی و کاهش زمان دانلود به کار می‌رود.
روش دوم استفاده از پکیج MSI است که توسط سرویس نصب مایکروسافت Microsoft Installer Service یا MSIExec.exe انجام می‌گیرد. فایل‌های MSI به اسمبلی‌ها اجازه می‌دهند که بر اساس زمان تقاضای CLR برای بارگیری اولیه نصب شوند. البته این ویژگی جدیدی نیست و برای فایل‌های exe یا dll مدیریت نشده هم به کار می‌رود.
استفاده از نصاب سازها
بهتر هست که برای انتشار برنامه از برنامه‌های نصاب سازی استفاده کنید که با واسطی جذاب‌تر به نصب پرداخته و امکاناتی از قبیل shotrcutها، حذف و بازیابی و نصب و .. را هم به کاربر می‌دهند.
نصاب سازهای متفاوتی وجود دارند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
Install Shield (+ ) : این برنامه نسخه‌های متفاوتی را با قیمت‌های متفاوتی، عرضه میکند و در این زمینه، جزء بهترین‌ها نام برده میشود. حتی ویژگی‌های مخصوصی هم برای ویژوال استودیو دارد. شرکت سازنده، برنامه‌ی دیگری را هم اخیر تحت نام Install Anywhere عرضه کرده است که اجازه میدهد از روی یک برنامه برای پلتفرم‌های مختلف setup بسازد.
NSIS : این برنامه هم در زمینه‌ی ساخت setup محبوبیت زیادی دارد. این برنامه به صورت متن باز منتشر شده و رایگان است. امکانات این برنامه ساده است و برای راه اندازی سریع یک setup و اجرای راحت آن توسط کاربر، کاملا کاربردی است.
Tarma Installmate : این نرم افزار نسبت به InstallShield ساده‌تر و کم حجم‌تر است. حداقل برای برنامه‌های عادی امکانات مناسبی دارد.
DeployMaster : یک برنامه‌ی دیگر با امکانات حرفه‌ای جهت انشار برنامه‌های دسکتاپ، که از ویندوز 98 تا 8.1 را در حال حاضر پشتیبانی میکند.
QSetup Installation Suite : یک برنامه‌ی نصب حرفه‌ای که فایل نهایی آن میتواند به دو فرمت exe یا MSI باشد و قابلیت‌هایی چون پشتیبانی از زبان فارسی، ورود لایسنس، سریال نرم افزار و ... را نیز پشتیبانی میکند.
Inno Setup : این برنامه هم امکانات خوبی را برای ساخت یک نصاب ساز دارد و همچنین از زبان پاسکال جهت اسکریپت نویسی جهت توسعه امکانات بهره می‌برد.
Visual Patch : وب سایت پی سی دانلود این برنامه را اینگونه توضیح میدهد:
نرم افزار Visual Patch یک ابزار توسعه یافته‌ی نرم افزاری برای ساخت پچ و آپدیت برنامه‌ها می‌باشد. این سازنده پچ باینری، استفاده از فشرده سازی داده DeltaMAX برای سریع‌تر کردن توسعه‌ی نرم افزار، یکپارچگی با نصب نرم افزار و ابزارهای مدیریت پچ از فروشندگانی نظیر Installshield, Lumension, Patchlink, Shavlik, Indigo Rose و ...، را به طور برجسته نمایان ساخته است.و ...
با استفاده از این ابزار پچ کردن برنامه‌ها که برای توسعه دهندگان نرم افزار و برنامه نویسان طراحی شده است، توزیع نرم افزار و سیستم گسترش پچ بهبود می‌یابد. Visual Patch الگوریتم‌های فشرده سازی و state-of- the-art binary differencing را نمایان می‌سازد و این کمک میکند که شما به کوچکتر شدن و بهتر شدن پچ‌های نرم افزار اطمینان داشته باشید.
انتشار توسط ویژوال استودیو
ویژوال استودیو هم امکانات خوبی برای انتشار در بخش Properties پروژه، برگه‌ی publish ارائه میکند و فایل MSI نتیجه را به سمت وب سرور، FTP Server یا روی دیسک ارسال میکند. یکی از خصوصیات خوب این روش این است که میتواند پیش نیازهایی مانند فریم ورک دات نت یا sql server Express را به سیستم اضافه کنید؛ در نهایت با مزیت آپدیت و نصب تک کلیکی، کاربر، برنامه را بر روی سیستم نصب کند.
اسمبلی‌های انتشاریافته اختصاصی
در روش‌هایی که ذکر کردیم، از آنجا که اسمبلی‌ها در همان شاخه یا دایرکتوری برنامه قرار گرفته‌اند و نمی‌توان آنها را با برنامه‌های دیگر به اشتراک گذاشت (مگر اینکه برنامه دیگری را هم در همان دایرکتوری قرار داد) به این روش Privately Deployed Assemblies می‌گویند. این روش برگ برنده بزرگی برای برنامه نویسان، کاربران و مدیران سیستم‌ها محسوب میشود. زیرا که جابجایی آنها راحت بوده و CLR در همانجا اسمبلی‌ها را در حافظه بار کرده و اجرا میکند. در این نوع برنامه‌ها عملیات نصب/جابجایی/ حذف به راحتی صورتی میگرد و نیازی به تنظیمات خارجی مانند رجیستری ندارد. یکی از خصوصیات مهمی که دارد این هست که جداول متادیتا به اسمبلی اشاره می‌کنند که برنامه بر پایه آن ساخته شده و با آن تست شده است؛ نه با اسمبلی موجود دیگر در سیستم که شاید نام نوع مورد استفاده آن یا اسمبلی آن به طور تصادفی با آن یکی است.
در مقالات آتی در مورد اشتراک گذاری اسمبلی‌ها بین چند برنامه مفصل‌تر صحبت خواهیم کرد.
نحوه‌ی نصب و راه اندازی برنامه‌های ASP.NET Core را در IIS، پیشتر در مطلب «ارتقاء به ASP.NET Core 1.0 - قسمت 22 - توزیع برنامه توسط IIS» بررسی کردیم. در این مطلب می‌خواهیم به تعدادی از خطاهای ممکن در حین راه اندازی اولیه‌ی این نوع برنامه‌ها بپردازیم.
خطای 500.19
این خطا زمانی رخ میدهد که ماژول هاستینگ ASP.NET Core، توسط IIS شناسایی نشده باشد. نصب مجدد آن این مشکل را برطرف میکند.
لیست تمام ماژول‌های هاستینگ را همواره در اینجا میتوانید پیدا کنید.
خطای 502.5 و یا گاهی از اوقات 502
باید دقت داشته باشید که اگر تنظیم disableStartUpErrorPage در IIS فعال باشد (قابل افزودن به تگ aspNetCore تنظیمات وب کانفیگ ذیل)، صرفا خطای 502 را دریافت میکنید.
این خطا به معنای شکست در اجرای ماژول هاستینگ ASP.NET Core است و ممکن است به یکی از دلایل ذیل ایجاد شده باشد:
الف) در حین اجرای برنامه‌ی شما، استثنایی در کدهای فایل آغازین startup.cs برنامه، رخ داده‌است.
ب) پورت مورد استفاده‌ی برنامه، توسط پروسه‌ی دیگری در حال استفاده است.
ج) برنامه‌ی شما برای SDK با نگارش 1.1.2 تنظیم و کامپایل شدهاست؛ اما بر روی سرور حداکثر، SDK نگارش 1.1.1 نصب شدهاست.
د) ممکن است پروسه‌ی IIS قادر به یافتن و حتی اجرای dotnet.exe نباشد.
برای لاگ کردن مورد «الف»، باید لاگ کردن خطاهای برنامه را در web.config آن فعالسازی کنید:
چند نکته:
- اگر این مورد به مسیر logs\stdout\. تنظیم شدهاست، باید پوشه‌ی logs را در ریشه‌ی پروژه به صورت دستی ایجاد کنید؛ و گرنه IIS آنرا به صورت خودکار ایجاد نخواهد کرد.
- کاربر App Pool برنامه (با نام پیش‌فرض « IIS AppPool\DefaultAppPool») باید دسترسی نوشتن در این پوشه را داشته باشد؛ وگرنه فایل لاگی در آن ایجاد نخواهد شد.
- همچنین اگر با رعایت تمام این موارد، محتوای این فایل تولید شده باز هم خالی بود، یکبار IIS را ری‌استارت کنید. ممکن است IIS کار نوشتن در فایل لاگ را تمام نکرده باشد و با این کار مجبور به تکمیل و بستن فایل میشود.
- برای حالت «ب» قبل از هر تغییری، یکبار کل سرور را ری‌استارت کنید.
- برای مورد «ج» نیز باید آخرین SDK هاستینگ را بر روی سرور نصب کنید.
لیست تمام SDKهای نصب شده‌ی بر روی سیستم را در مسیر «C:\Program Files\dotnet\sdk» میتوانید مشاهده کنید. همچنین دستور «dotnet --list-sdks» نیز لیست SDKهای نصب شده را نمایش میدهد.
- برای رفع حالت «د»، نیاز است این موارد را بررسی کنید:
1- «Load User Profile» را به true تنظیم کنید.
برای اینکار به قسمت Application pools مراجعه کرده و تنظیمات پیشرفته‌ی App pool مورد استفاده را ویرایش کنید (تصویر فوق).
این تنظیم برای دائمی کردن کلیدهای رمزنگاری برنامه‌های ASP.NET Core نیز ضروری است و باید جزو چک لیست نصب برنامه‌های ASP.NET Core قرار گیرد.
2- مورد «د» حتی میتواند به علت عدم تعریف مسیر «C:\Program Files\dotnet\» در path ویندوز باشد. برای این منظور دستور env:path$ را در power shell اجرا کنید و بررسی کنید که آیا این مسیر در خروجی آن موجود است یا خیر؟ اگر نبود، پس از اضافه کردن آن به path ویندوز، باید یکبار IIS را هم ریست کنید تا این تنظیمات جدید را بخواند.
3- مورد «د» ممکن است به علت اشتباه تنظیم پوشه‌ی اصلی برنامه در IIS نیز باشد. یعنی dotnet.exe قادر به یافتن اسمبلی‌های برنامه نیست.
4- برای رفع مورد «د» دو دسترسی دیگر را نیز باید بررسی کنید:
الف) آیا کاربر Application pool برنامه به پوشه‌ی برنامه دسترسی read & execute را دارد یا خیر؟
ب) آیا کاربر Application pool برنامه به پوشه‌ی C:\Program Files\dotnet دسترسی read & execute را دارد یا خیر؟
اگر خیر، نحوه‌ی دسترسی دادن به آنها به صورت زیر است:
خطای 502.3 و یا گاهی از اوقات 500
این خطا به صورت خلاصه به معنای «Bad Gateway: Forwarder Connection Error» است و زمانی رخ میدهد که پروسه‌ی dotnet.exe به درخواست رسیده شده یا پاسخی نداده‌است (مشاهده خطای 0x80072EE2 یا ERROR_WINHTTP_TIMEOUT) و یا بیش از اندازه این پاسخ دهی طول کشیده‌است (این تنظیمات را در configuration editor میتوانید مشاهده کنید که در حقیقت همان تگ aspNetCore در تنظیمات وب کانفیگ فوق است).
برای دیباگ بهتر این مورد نیاز است علاوه بر تنظیم web.config فوق، به فایل appsettings.json مراجعه کرده و سطح پیش فرض لاگ کردن اطلاعات را که warning است به information تغییر دهید:
در این حالت درخواستی که پردازش نشده‌است نیز در لاگ‌ها حضور خواهد داشت و ممکن است این درخواست به علت عدم تنظیم CORS بدون پاسخ باقی مانده باشد.
و یا اگر پردازشی دارید که بیش از 2 دقیقه طول می‌کشد (مطابق تنظیمات تصویر فوق)، میتوانید مقدار request time out را بیشتر کنید.
خطای 0x80004005 : 80008083
خطای 0x80008083 به معنای تداخل نگارش‌ها است و خطای 0x80004005 به معنای مفقود بودن یک فایل یا عدم دسترسی به آن است.
این خطا زمانی رخ میدهد که برنامه‌ی خود را ارتقاء داده باشید، اما ماژول هاستینگ ASP.NET Core را بر روی سرور به روز رسانی نکرده باشید.
خطای 500.19
اگر برنامه‌ی شما از امکانات URL Rewrite خود IIS استفاده میکند، عدم نصب بودن آن بر روی سرور، این خطا را سبب خواهد شد.
برای اینکار ابتدا IIS را متوقف کنید. سپس SDK جدید را نصب و پس از آن IIS را مجددا راه اندازی نمائید.
خطای 503
برنامه اجرا نشده و سطر ذیل در Event Viewer ویندوز قابل مشاهده است:
اگر اخیرا سیستم عامل را ارتقاء داده‌اید، ممکن است این خطا را دریافت کنید. راه حل آن نصب مجدد ماژول هاستینگ ASP.NET Core است تا نصب قبلی تعمیر شود.
خطای 500.19
این خطا زمانی رخ میدهد که ماژول هاستینگ ASP.NET Core، توسط IIS شناسایی نشده باشد. نصب مجدد آن این مشکل را برطرف میکند.
لیست تمام ماژول‌های هاستینگ را همواره در اینجا میتوانید پیدا کنید.
خطای 502.5 و یا گاهی از اوقات 502
باید دقت داشته باشید که اگر تنظیم disableStartUpErrorPage در IIS فعال باشد (قابل افزودن به تگ aspNetCore تنظیمات وب کانفیگ ذیل)، صرفا خطای 502 را دریافت میکنید.
این خطا به معنای شکست در اجرای ماژول هاستینگ ASP.NET Core است و ممکن است به یکی از دلایل ذیل ایجاد شده باشد:
الف) در حین اجرای برنامه‌ی شما، استثنایی در کدهای فایل آغازین startup.cs برنامه، رخ داده‌است.
ب) پورت مورد استفاده‌ی برنامه، توسط پروسه‌ی دیگری در حال استفاده است.
ج) برنامه‌ی شما برای SDK با نگارش 1.1.2 تنظیم و کامپایل شدهاست؛ اما بر روی سرور حداکثر، SDK نگارش 1.1.1 نصب شدهاست.
د) ممکن است پروسه‌ی IIS قادر به یافتن و حتی اجرای dotnet.exe نباشد.
برای لاگ کردن مورد «الف»، باید لاگ کردن خطاهای برنامه را در web.config آن فعالسازی کنید:
<system.webServer>
<handlers>
<add name="aspNetCore" path="*" verb="*"
modules="AspNetCoreModule" resourceType="Unspecified" />
</handlers>
<aspNetCore processPath="dotnet" arguments=".\MyApp.dll" stdoutLogEnabled="true"
stdoutLogFile=".\logs\stdout" forwardWindowsAuthToken="true" />
</system.webServer> - اگر این مورد به مسیر logs\stdout\. تنظیم شدهاست، باید پوشه‌ی logs را در ریشه‌ی پروژه به صورت دستی ایجاد کنید؛ و گرنه IIS آنرا به صورت خودکار ایجاد نخواهد کرد.
- کاربر App Pool برنامه (با نام پیش‌فرض « IIS AppPool\DefaultAppPool») باید دسترسی نوشتن در این پوشه را داشته باشد؛ وگرنه فایل لاگی در آن ایجاد نخواهد شد.
- همچنین اگر با رعایت تمام این موارد، محتوای این فایل تولید شده باز هم خالی بود، یکبار IIS را ری‌استارت کنید. ممکن است IIS کار نوشتن در فایل لاگ را تمام نکرده باشد و با این کار مجبور به تکمیل و بستن فایل میشود.
- برای حالت «ب» قبل از هر تغییری، یکبار کل سرور را ری‌استارت کنید.
- برای مورد «ج» نیز باید آخرین SDK هاستینگ را بر روی سرور نصب کنید.
لیست تمام SDKهای نصب شده‌ی بر روی سیستم را در مسیر «C:\Program Files\dotnet\sdk» میتوانید مشاهده کنید. همچنین دستور «dotnet --list-sdks» نیز لیست SDKهای نصب شده را نمایش میدهد.
- برای رفع حالت «د»، نیاز است این موارد را بررسی کنید:
1- «Load User Profile» را به true تنظیم کنید.
برای اینکار به قسمت Application pools مراجعه کرده و تنظیمات پیشرفته‌ی App pool مورد استفاده را ویرایش کنید (تصویر فوق).
این تنظیم برای دائمی کردن کلیدهای رمزنگاری برنامه‌های ASP.NET Core نیز ضروری است و باید جزو چک لیست نصب برنامه‌های ASP.NET Core قرار گیرد.
2- مورد «د» حتی میتواند به علت عدم تعریف مسیر «C:\Program Files\dotnet\» در path ویندوز باشد. برای این منظور دستور env:path$ را در power shell اجرا کنید و بررسی کنید که آیا این مسیر در خروجی آن موجود است یا خیر؟ اگر نبود، پس از اضافه کردن آن به path ویندوز، باید یکبار IIS را هم ریست کنید تا این تنظیمات جدید را بخواند.
3- مورد «د» ممکن است به علت اشتباه تنظیم پوشه‌ی اصلی برنامه در IIS نیز باشد. یعنی dotnet.exe قادر به یافتن اسمبلی‌های برنامه نیست.
4- برای رفع مورد «د» دو دسترسی دیگر را نیز باید بررسی کنید:
الف) آیا کاربر Application pool برنامه به پوشه‌ی برنامه دسترسی read & execute را دارد یا خیر؟
ب) آیا کاربر Application pool برنامه به پوشه‌ی C:\Program Files\dotnet دسترسی read & execute را دارد یا خیر؟
اگر خیر، نحوه‌ی دسترسی دادن به آنها به صورت زیر است:
Right click on the folder -> Properties -> Security tab -> Click at Edit button -> Enter `IIS AppPool\DefaultAppPool` user (IIS AppPool\<app_pool_name>) -> Click at Check names -> OK -> Then give it `read & execute` or other permissions.
خطای 502.3 و یا گاهی از اوقات 500
این خطا به صورت خلاصه به معنای «Bad Gateway: Forwarder Connection Error» است و زمانی رخ میدهد که پروسه‌ی dotnet.exe به درخواست رسیده شده یا پاسخی نداده‌است (مشاهده خطای 0x80072EE2 یا ERROR_WINHTTP_TIMEOUT) و یا بیش از اندازه این پاسخ دهی طول کشیده‌است (این تنظیمات را در configuration editor میتوانید مشاهده کنید که در حقیقت همان تگ aspNetCore در تنظیمات وب کانفیگ فوق است).
برای دیباگ بهتر این مورد نیاز است علاوه بر تنظیم web.config فوق، به فایل appsettings.json مراجعه کرده و سطح پیش فرض لاگ کردن اطلاعات را که warning است به information تغییر دهید:
"Console": {
"LogLevel": {
"Default": "Information"
}
} و یا اگر پردازشی دارید که بیش از 2 دقیقه طول می‌کشد (مطابق تنظیمات تصویر فوق)، میتوانید مقدار request time out را بیشتر کنید.
خطای 0x80004005 : 80008083
Application ‘<IIS path>’ with physical root ‘<Application path>’ failed to start process with commandline ‘”dotnet” .\MyApp.dll’, ErrorCode = ‘0x80004005 : 80008083.
این خطا زمانی رخ میدهد که برنامه‌ی خود را ارتقاء داده باشید، اما ماژول هاستینگ ASP.NET Core را بر روی سرور به روز رسانی نکرده باشید.
خطای 500.19
HTTP Error 500.19 - Internal Server Error The requested page cannot be accessed because the related configuration data for the page is invalid.
برای اینکار ابتدا IIS را متوقف کنید. سپس SDK جدید را نصب و پس از آن IIS را مجددا راه اندازی نمائید.
خطای 503
برنامه اجرا نشده و سطر ذیل در Event Viewer ویندوز قابل مشاهده است:
The Module DLL C:\WINDOWS\system32\inetsrv\aspnetcore.dll failed to load. The data is the error.
- در مقدمه مطلب «ذخیره سازی اطلاعات در مرورگر توسط برنامه‌های Angular» در مورد محدودیت حجم‌های حالت‌های مختلف ذخیره سازی اطلاعات در سمت کلاینت، بیشتر توضیح داده شدهاست.
- روش پیاده سازی dynamic permission شما و قرار دادن اطلاعات آن در توکن، در این حالت بی‌مورد است. از این جهت که به نظر قصد ندارید از اطلاعات آن در سمت کلاینت استفاده کنید (محدود کردن دسترسی به صفحات یک برنامه‌ی SPA و نه یک برنامه‌ی MVC). توکن و هرچیزی که در آن است جهت کاربردهای سمت کلاینت بیشتر باید مورد استفاده قرارگیرند تا سمت سرور. این بحث JWT برای برنامه‌های Angular و کلا SPA (تک صفحه‌ای وب) بیشتر استفاده میشود (سمت سرور Web API خالص، سمت کاربر SPA خالص). اگر برنامه‌ی شما چنین چیزی نیست، از آن استفاده نکنید.
چون اطلاعات دسترسی به صفحات به نظر سایت MVC شما مطلقا کاربردی در سمت کلاینت ندارند، آنرا به توکن اضافه نکنید. در عوض در متد CanUserAccess، قسمت user.HasClaim را با کوئری گرفتن از بانک اطلاعاتی جایگزین کنید.
- مثال سمت کلاینت بحث جاری در سری «احراز هویت و اعتبارسنجی کاربران در برنامه‌های Angular» عمیق‌تر بررسی شدهاست و هدف از قسمت‌های مختلف توکن آنرا جهت استفاده‌ی در سمت کلاینت (استفاده از نقش‌ها جهت دسترسی به صفحات برنامه‌ی سمت کلاینت Angular، استفاده از تاریخ انقضای توکن جهت بررسی اعتبار آن، استفاده از نام نمایشی قرار گرفته‌ی در توکن برای نمایش آن در سمت کلاینت و غیره)، بهتر درک خواهید کرد. در سمت سرور با داشتن Id شخص، مابقی را میتوان از بانک اطلاعاتی کوئری گرفت و نیازی به سنگین کردن توکن نیست.