EF Code First #7
گزارش برای کاغذ های از پیش طراحی شده
ASP.NET Web API فریم ورکی برای ساختن APIهای وب بر روی فریم ورک دات نت است. در این مقاله با استفاده از این فریم ورک، API وبی خواهیم ساخت که لیستی از محصولات را بر میگرداند. صفحه وب کلاینت، با استفاده از jQuery نتایج را نمایش خواهد داد.
یک پروژه Web API بسازید
در ویژوال استودیو 2013 پروژه جدیدی از نوع ASP.NET Web Application بسازید و نام آن را "ProductsApp" انتخاب کنید.
در دیالوگ New ASP.NET Project قالب Empty را انتخاب کنید و در قسمت "Add folders and core references for" گزینه Web API را انتخاب نمایید.
می توانید از قالب Web API هم استفاده کنید. این قالب با استفاده از ASP.NET MVC صفحات راهنمای API را خواهد ساخت. در این مقاله از قالب Empty استفاده میکنیم تا تمرکز اصلی، روی خود فریم ورک Web API باشد. بطور کلی برای استفاده از این فریم ورک لازم نیست با ASP.NET MVC آشنایی داشته باشید.
افزودن یک مدل
یک مدل (model) آبجکتی است که داده اپلیکیشن شما را معرفی میکند. ASP.NET Web API میتواند بصورت خودکار مدل شما را به JSON, XML و برخی فرمتهای دیگر مرتب (serialize) کند، و سپس داده مرتب شده را در بدنه پیام HTTP Response بنویسد. تا وقتی که یک کلاینت بتواند فرمت مرتب سازی دادهها را بخواند، میتواند آبجکت شما را deserialize کند. اکثر کلاینتها میتوانند XML یا JSON را تفسیر کنند. بعلاوه کلاینتها میتوانند فرمت مورد نظرشان را با تنظیم Accept header در پیام HTTP Request مشخص کنند.
بگذارید تا با ساختن مدلی ساده که یک محصول (product) را معرفی میکند شروع کنیم.
کلاس جدیدی در پوشه Models ایجاد کنید.
نام کلاس را به "Product" تغییر دهید، و خواص زیر را به آن اضافه کنید.
namespace ProductsApp.Models { public class Product { public int Id { get; set; } public string Name { get; set; } public string Category { get; set; } public decimal Price { get; set; } } }
افزودن یک کنترلر
در Web API کنترلرها آبجکت هایی هستند که درخواستهای HTTP را مدیریت کرده و آنها را به اکشن متدها نگاشت میکنند. ما کنترلری خواهیم ساخت که میتواند لیستی از محصولات، یا محصولی بخصوص را بر اساس شناسه برگرداند. اگر از ASP.NET MVC استفاده کرده اید، با کنترلرها آشنا هستید. کنترلرهای Web API مشابه کنترلرهای MVC هستند، با این تفاوت که بجای ارث بری از کلاس Controller از کلاس ApiController مشتق میشوند.
کنترلر جدیدی در پوشه Controllers ایجاد کنید.
در دیالوگ Add Scaffold گزینه Web API Controller - Empty را انتخاب کرده و روی Add کلیک کنید.
در دیالوگ Add Controller نام کنترلر را به "ProductsController" تغییر دهید و روی Add کلیک کنید.
توجه کنید که ملزم به ساختن کنترلرهای خود در پوشه Controllers نیستید، و این روش صرفا قراردادی برای مرتب نگاه داشتن ساختار پروژهها است. کنترلر ساخته شده را باز کنید و کد زیر را به آن اضافه نمایید.
using ProductsApp.Models; using System; using System.Collections.Generic; using System.Linq; using System.Net; using System.Web.Http; namespace ProductsApp.Controllers { public class ProductsController : ApiController { Product[] products = new Product[] { new Product { Id = 1, Name = "Tomato Soup", Category = "Groceries", Price = 1 }, new Product { Id = 2, Name = "Yo-yo", Category = "Toys", Price = 3.75M }, new Product { Id = 3, Name = "Hammer", Category = "Hardware", Price = 16.99M } }; public IEnumerable<Product> GetAllProducts() { return products; } public IHttpActionResult GetProduct(int id) { var product = products.FirstOrDefault((p) => p.Id == id); if (product == null) { return NotFound(); } return Ok(product); } }
کنترلر ما دو متد برای دریافت محصولات تعریف میکند:
- متد GetAllProducts لیست تمام محصولات را در قالب یک <IEnumerable<Product بر میگرداند.
- متد GetProductById سعی میکند محصولی را بر اساس شناسه تعیین شده پیدا کند.
همین! حالا یک Web API ساده دارید. هر یک از متدهای این کنترلر، به یک یا چند URI پاسخ میدهند:
URI | Controller Method |
api/products/ | GetAllProducts |
api/products/id/ | GetProductById |
برای اطلاعات بیشتر درباره نحوه نگاشت درخواستهای HTTP به اکشن متدها توسط Web API به این لینک مراجعه کنید.
فراخوانی Web API با جاوا اسکریپت و jQuery
در این قسمت یک صفحه HTML خواهیم ساخت که با استفاده از AJAX متدهای Web API را فراخوانی میکند. برای ارسال درخواستهای آژاکسی و بروز رسانی صفحه بمنظور نمایش نتایج دریافتی از jQuery استفاده میکنیم.
در پنجره Solution Explorer روی نام پروژه کلیک راست کرده و گزینه Add, New Item را انتخاب کنید.
در دیالوگ Add New Item قالب HTML Page را انتخاب کنید و نام فایل را به "index.html" تغییر دهید.
حال محتوای این فایل را با لیست زیر جایگزین کنید.
<!DOCTYPE html> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <title>Product App</title> </head> <body> <div> <h2>All Products</h2> <ul id="products" /> </div> <div> <h2>Search by ID</h2> <input type="text" id="prodId" size="5" /> <input type="button" value="Search" onclick="find();" /> <p id="product" /> </div> <script src="http://ajax.aspnetcdn.com/ajax/jQuery/jquery-2.0.3.min.js"></script> <script> var uri = 'api/products'; $(document).ready(function () { // Send an AJAX request $.getJSON(uri) .done(function (data) { // On success, 'data' contains a list of products. $.each(data, function (key, item) { // Add a list item for the product. $('<li>', { text: formatItem(item) }).appendTo($('#products')); }); }); }); function formatItem(item) { return item.Name + ': $' + item.Price; } function find() { var id = $('#prodId').val(); $.getJSON(uri + '/' + id) .done(function (data) { $('#product').text(formatItem(data)); }) .fail(function (jqXHR, textStatus, err) { $('#product').text('Error: ' + err); }); } </script> </body> </html>
گرفتن لیستی از محصولات
برای گرفتن لیستی از محصولات، یک درخواست HTTP GET به آدرس "api/products/" ارسال کنید.
تابع getJSON یک درخواست آژاکسی ارسال میکند. پاسخ دریافتی هم آرایه ای از آبجکتهای JSON خواهد بود. تابع done در صورت موفقیت آمیز بودن درخواست، اجرا میشود. که در این صورت ما DOM را با اطلاعات محصولات بروز رسانی میکنیم.
$(document).ready(function () { // Send an AJAX request $.getJSON(apiUrl) .done(function (data) { // On success, 'data' contains a list of products. $.each(data, function (key, item) { // Add a list item for the product. $('<li>', { text: formatItem(item) }).appendTo($('#products')); }); }); });
گرفتن محصولی مشخص
برای گرفتن یک محصول توسط شناسه (ID) آن کافی است یک درخواست HTTP GET به آدرس "api/products/id/" ارسال کنید.
function find() { var id = $('#prodId').val(); $.getJSON(apiUrl + '/' + id) .done(function (data) { $('#product').text(formatItem(data)); }) .fail(function (jqXHR, textStatus, err) { $('#product').text('Error: ' + err); }); }
اجرای اپلیکیشن
اپلیکیشن را با F5 اجرا کنید. صفحه وب باز شده باید چیزی مشابه تصویر زیر باشد.
برای گرفتن محصولی مشخص، شناسه آن را وارد کنید و روی Search کلیک کنید.
اگر شناسه نامعتبری وارد کنید، سرور یک خطای HTTP بر میگرداند.
استفاده از F12 برای مشاهده درخواستها و پاسخ ها
هنگام کار با سرویسهای HTTP، مشاهدهی درخواستهای ارسال شده و پاسخهای دریافتی بسیار مفید است. برای اینکار میتوانید از ابزار توسعه دهندگان وب استفاده کنید، که اکثر مرورگرهای مدرن، پیاده سازی خودشان را دارند. در اینترنت اکسپلورر میتوانید با F12 به این ابزار دسترسی پیدا کنید. به برگه Network بروید و روی Start Capturing کلیک کنید. حالا صفحه وب را مجددا بارگذاری (reload) کنید. در این مرحله اینترنت اکسپلورر ترافیک HTTP بین مرورگر و سرور را تسخیر میکند. میتوانید تمام ترافیک HTTP روی صفحه جاری را مشاهده کنید.
به دنبال آدرس نسبی "api/products/" بگردید و آن را انتخاب کنید. سپس روی Go to detailed view کلیک کنید تا جزئیات ترافیک را مشاهده کنید. در نمای جزئیات، میتوانید headerها و بدنه درخواستها و پاسخها را ببینید. مثلا اگر روی برگه Request headers کلیک کنید، خواهید دید که اپلیکیشن ما در Accept header دادهها را با فرمت "application/json" درخواست کرده است.
اگر روی برگه Response body کلیک کنید، میتوانید ببینید چگونه لیست محصولات با فرمت JSON سریال شده است. همانطور که گفته شده مرورگرهای دیگر هم قابلیتهای مشابهی دارند. یک ابزار مفید دیگر Fiddler است. با استفاده از این ابزار میتوانید تمام ترافیک HTTP خود را مانیتور کرده، و همچنین درخواستهای جدیدی بسازید که این امر کنترل کاملی روی HTTP headers به شما میدهد.
قدمهای بعدی
آشنایی با Leaflet
<script src="http://cdn.leafletjs.com/leaflet-0.7.3/leaflet.js"></script> <link rel="stylesheet" href="http://cdn.leafletjs.com/leaflet-0.7.3/leaflet.css" />
#map { height: 600px; }
var map = L.map('map').setView([29.6760859,52.4950737], 13);
var osmUrl='http://{s}.tile.openstreetmap.org/{z}/{x}/{y}.png'; var osmAttrib='Map data © <a href="http://openstreetmap.org">OpenStreetMap</a> contributors'; var osm = new L.TileLayer(osmUrl, { maxZoom: 18, attribution: osmAttrib}).addTo(map);
Marker، دایره و چندضلعی
در کنار نمایش Tileها میتوان اشکال گرافیکی نیز به نقشه اضافه کرد؛ مثل مارکر(نقطه)، مستطیل، دایره و یا یک Popup. اضافه کردن یک Marker به سادگی، با کد زیر صورت میپذیرد:
var marker = L.marker([29.623116,52.497856]).addTo(map);
محل مورد نظر به شیء مارکر پاس داده شده و مقدار بازگشتی به map اضافه شده است.
نمایش چند ضلعی و دایره هم کار ساده ای است. برای دایره باید ابتدا مختصات مرکز دایره و شعاع به متر را به L.circle پاس داد:
var circle = L.circle([29.6308217,52.5048021], 500, { color: 'red', fillColor: '#f03', fillOpacity: 0.5 }).addTo(map);
در کد بالا علاوه بر محل و اندازه دایره، رنگ محیط، رنگ داخل و شفافیت (opacity) نیز مشخص شدهاند.
برای چند ضلعیها میتوان به این صورت عمل کرد:
var polygon = L.polygon([ [29.628453, 52.488838], [29.637368, 52.493987], [29.637168, 52.503987] ]).addTo(map);
کار کردن با Popup ها
از Popup میتوان برای نمایش اطلاعات اضافهای بر روی یک محل خاص یا یک عنوان به مانند Marker استفاده کرد. برای مثال میتوان اطلاعاتی دربارهی محل یک Marker یا دایره نمایش داد. در هنگام ایجاد marker، دایره و چندضلعی مقادیر بازگشتی در متغیرهای جدایی ذخیره شدند. اکنون میتوان به آن اشیاء یک popup اضافه کرد:
marker.bindPopup("باغ عفیف آباد").openPopup(); circle.bindPopup("I am a circle."); polygon.bindPopup("I am a polygon.");
به علت اینکه openPopup برای Marker صدا زده شده، به صورت پیشفرض popup را نمایش میدهد. اما برای بقیه، نمایش با کلیک خواهد بود. البته الزاما نیازی نیست که popup روی یک شیء نمایش داده شود، میتوان popupهای مستقلی نیز ایجاد کرد:
var popup = L.popup() .setLatLng([51.5, -0.09]) .setContent("I am a standalone popup.") .openOn(map);
آموزش WAF
اما نکته ای که ذکر آن خالی از لطف نیست این است که قبلا از این کتابخانه در یک پروژه بزرگ و ماژولار WPF استفاده کردم و نتیجه مطلوب نیز حاصل شد.
معرفی:
WPF Application Framework یا به اختصار WAF کتابخانه کم حجم سبک و البته با کارایی عالی برای طراحی پروژههای ماژولار WPF در مقیاس بزرگ طراحی شده است که مدل پیاده سازی ان بر مبنای مدل MVVM و MVC است. شاید برایتان جالب باشد که این کتابخانه دقیقا مدل MVC را با مدل MVVM ترکیب کرده در نتیجه مفاهیم آن بسیار شبیه به پروژههای تحت وب MVC است. همانطور که از نام آن پیداست این کتابخانه صرفا برای پروژههای WPF طراحی شده، در نتیجه در پروژههای Silverlight نمیتوان از آن استفاده کرد.
ساختار کلی آن به شکل زیر میباشد:
همانطور که مشاهده میکنید پروژههای مبتنی بر این کتابخانه همانند سایر کتابخانههای MVVM از سه بخش تشکیل شده اند. بخش اول با عنوان Shell یا Presentation معرف فایلهای Xaml پروژه است، بخش دوم یا Application معرف ViewModel و Controller و البته IView میباشد. بخش Domain نیز در برگیرنده مدلهای برنامه است.
معرفی برخی مفاهیم:
»Shell : این کلاس معادل یک فایل Xaml است که حتما باید یک اینترفیس IView را پیاده سازی نماید.
»IView : معرف یک اینترفیس جهت برقراری ارتباط بین ViewModel و Shell
»ViewModel : در این جا ViewModel با مفهوم ViewModel در سایر کتابخانههای MVVM کمی متفاوت است. در این کتابخانه ViewModel فقط شامل تعاریف است و هیچ گونه پیاده سازی در اینجا صورت نمیگیرد. دقیقا معادل مفهوم ViewModel در پروژههای MVC تحت وب.
»Controller : پیاده سازی ViewModel و تعریف رفتارها در این قسمت انجام میگیرد.
اما در بسیاری از پروژها نیاز به پیاده سازی الگوی DataModel-View-ViewModel است که این کتابخانه با دراختیار داشتن برخی کلاسهای پایه این مهم را برایمان میسر کرده است.
همانطور که میبینید در این حالت بر خلاف حالت قبلی ViewModel و کنترلرهای پروژه به جای ارتباط با مدل با مفهوم DataModel تغذیه میشوند که یک پیاده سازی سفارشی از مدلهای پروژه است. هم چنین این کتابخانه یک سری Converterهای سفارشی جهت تبدیل Model به DataModel و برعکس را ارائه میدهد.
سرویسهای پیش فرض: که شامل DialogBox جهت نمایش پیغامها و Save|Open File Dialog سفارشی نیز میباشد.
»برای پیاده سازی Modularity از کتابخانه MEF استفاده شده است.
Commandهای سفارشی: پیاده سازی خاص از اینترفیس ICommand
»مفاهیم مربوط به Weak Event Pattern به صورت توکار در این کتابخانه تعبیه شده است.
»به صورت پیش فرض مباحث مربوط به اعتبارسنجی با استفاده از DataAnnotation و IDataErrorInfo در این کتابخانه تعبیه شده است.
»ارائه Extensionهای مربوط به UnitTest نظیر Exceptions و CanExecuteChangedEvent و PopertyChanged جهت سهولت در تهیه unit test
دانلود و نصب
با استفاده از nuget و دستور زیر میتوانید این کتابخانه را نصب نمایید:
Install-Package waf
WebStorage
- مکانیزم ذخیره سازی:
- چند نسخه از مرورگر
- محدودیت حجمی
- session storage
- local storage
- SessionStorage
- LocalStorage
با اینکه توصیه نامه W3C از پایان کار پیاده سازی این قابلیت خبر میدهد ولی در حال حاضر که این مقاله تدوین شده است هنوز نهایی اعلام نشده است. برای پشتیبانی مرورگرهای قدیمی از webstorage میتوان از فایل جاوااسکریپتی Store.js کمک گرفت.
مفاهیم امنیتی و محافظت از داده ها
محدودیتهای حمایتی و حفاظتی webstorage دقیقا همانند کوکی هاست. به این معنی که وب سایتهای دیگر توانایی اتصال به webstorage سایت دیگری را ندارند. البته این مورد ممکن است برای وب سایت هایی که بر ساب دومین تکیه کردهاند ایجاد مشکل کند. برای حل این مسائل میتوانید از کتابخانههای سورس بازی چون Cross Storage که توسط Zendesk ارائه شده است، استفاده کرد.
همانند هر مکانیزم ذخیره سازی سمت کلاینت، مواردی توصیه میگردد که رعایت آنها از لحاظ امنیتی پر اهمیت است. به عنوان نمونه ذخیرهی اطلاعات شخصی و موارد حساس توصیه نمیگردد؛ چرا که احتمال دسترسی آسان نفوذگران به دادههای محلی و خواندن آنها وجود دارد.
Data Integrity یا یکپارچگی دادهها نیز در نظر گرفته شده است. باید حفاظتی در برابر عدم موفقیت ذخیره سازی دادهها نیز وجود داشته باشد. این عدم موفقیتها میتواند به دلایل زیر رخ دهد:
- اگر کاربر قابلیت webstorage را غیرفعال کرده باشد.
- اگر فضایی برای کاربر باقی نمانده باشد.
- با محدودیت حجمی webstorage مواجه شده است.
- با مواجه شدن با خطاها یک استثنا صادر میشود که میتوانید آن را دریافت و کنترلی را روی برنامه تحت وب داشته باشید. یک نمونه استثنا QuotaExceededError
IndexedDB
یکی از فرایندهای ذخیره سازی دادهها که همان مزایای webstorage را ارائه میدهد indexed Database API است. این قابلیت از HTML 5 اضافه شده است و قسمتی از مشخصات webstorage شناخته نمیشود. برای همین مستنداتی در حوزهی webstorage برای آن پیدا نخواهید کرد ولی قابلیتهایی فراتر از webstorage دارد.
این قابلیت پیچیدگی بیشتری را نسبت به خود webstorage ایجاد میکند، ولی فرصتهای بسیاری را برای ذخیره سازی دادههایی با معماریهای پیچیدهتر و رابطهها را میدهد. با استفاده از IndexedDB دادهها به شکل دیتابیسهای سمت سرور RDMS ذخیره میشوند و این قابلیت را دارید که به سمت آن کوئری هایی مشابه بانکهای اطلاعاتی سمت سرور را ارسال کنید.
در قسمت آتی نحوه کدنویسی آن را فرا خواهیم گرفت.
از جمله مفاهیم استفاده شده در فریم ورک AUA
طراحی دامنه محور (DDD) Domain Driven Design
Clean Architecture
Clean Code
Domain-driven design (DDD)
SOLID Principle
Code Refactoring
GRASP pattern
GRASP pattern امکان توسعهی نرم افزار به شکلی ساده و سریع
مبتنی بر اصول SOLID
طراحی پیمانه ای یا ماژولار
معماری لایه بندی شده
آدرس سایت فریم ورک AUA
در نگارش 2
public virtual DateTime? LockoutEndDateUtc { get; set; }
public virtual DateTimeOffset? LockoutEnd { get; set; }
مشکل ساختار DateTime چیست؟
تمام کسانیکه مدتی با NET Framework. کار کردهاند، قطعا از ساختار DateTime برای ذخیره سازی اطلاعاتی زمانی محلی استفاده کردهاند. اما مشکل DateTime چیست؟
فرض کنید در حال استفادهی از یک وب سرویس قرار گرفتهی در یک منطقهی زمانی غربی هستید و این وب سرویس تاریخ تولد افراد را با یک چنین فرمتی ارائه میدهد:
2012-03-01 00:00:00-05:00
var dateString = "2012-03-01 00:00:00-05:00"; var birthDay = DateTime.Parse(dateString);
2012-02-29 11:00:00 PM
چگونه میتوان offset را در تاریخ ذکر کرد، اما از تبدیل آن به زمان محلی جلوگیری کرد؟ این مورد جاییاست که ساختار DateTimeOffset بکار خواهد آمد.
DateTimeOffset و ذخیرهی DateTime به همراه Offset
ساختار کلی DateTimeOffset بسیار واضح بوده و تشکیل شدهاست از Date + Time + Offset. اهمیت آن نیز به ذخیره سازی اطلاعات منطقهی زمانی، در قسمت Offset ساختار ارائه شده بر میگردد. ساختار DateTimeOffset در بسیاری از موارد با DateTime متداول یکسان است و تفاوتهای آن شامل خواص اضافی ذیل هستند:
- DateTime: قسمت DateTime مقدار را بدون توجه به offset باز میگرداند (به زمان محلی تبدیل نخواهد شد).
- LocalDateTime: قسمت DateTime را با توجه به منطقه زمانی سروری که برنامه بر روی آن اجرا میشود، بر میگرداند.
- Offset: فاصلهی زمانی با UTC را بیان میکند. یک TimeSpan است که فاصلهی با UTC را بیان میکند.
- UtcDateTime: قسمت DateTime را با توجه به UTC time ارائه میکند.
در این ساختار خواص Now و UtcNow نیز یک DateTimeOffset را باز میگردانند.
چه زمانی از DateTime و چه زمانی از DateTimeOffset استفاده کنیم؟
اگر هدف شما ذخیره سازی اطلاعات زمانی محلی (جایی که سرور برنامه قرار دارد) است، از DateTime استفاده کنید. اما اگر میخواهید مقادیر زمانی را در مناطق زمانی دیگری نیز مورد استفاده قرار دهید و علاقمندید که قسمت TimeZone این اطلاعات نیز حفظ شود، از DateTimeOffset استفاده نمائید.
در این حالت روش پردازش صحیح مثال ابتدای بحث به صورت ذیل خواهد بود:
string birthDay = "2012-03-01 00:00:00-05:00"; var dtOffset = DateTimeOffset.Parse(birthDay);
var theDay = dtOffset.Date;
SQL Server و پشتیبانی از DateTimeOffset
ساختار دادهای datetime در SQL Server نیز اطلاعات منطقهی زمانی را ذخیره نمیکند و درصورت بازیابی آن در برنامه، این زمان، به زمان محلی تبدیل خواهد شد. برای رفع این مشکل، از زمان ارائهی SQL Server 2008، ساختار DateTimeOffset نیز به نوعهای دادهآی SQL Server اضافه شدهاست:
این ساختار، اطلاعات +00:00 timezone را نیز ذخیره میکند.
مشکلات نوع datetime در بانکهای اطلاعاتی برای ذخیره سازی اطلاعات UTC در آنها
یکی از روشهای توصیه شدهی جهت ذخیره سازی اطلاعات زمانی در بانکهای اطلاعاتی، استفادهی از DateTime.UtcNow است. اما زمانیکه از DateTime.UtcNow برای ذخیره سازی اطلاعاتی زمانی استفاده میکنیم، به معنای دریافت زمان محلی بر اساس و نسبت به UTC است. در این حالت هنگامیکه آنرا از یک فیلد datetime بانک اطلاعاتی بازیابی میکنیم، از نوع Unspecified خواهد بود (DateTimeKind.Unspecified) و به صورت خودکار به DateTimeKind.Local ترجمه میشود. یعنی مقدار آن مجددا به زمان محلی شیفت پیدا خواهد کرد چون نوع datetime بانک اطلاعاتی درکی از DateTimeKind و منطقهی زمانی ندارد.
به همین جهت روش بازیابی صحیح این زمان UTC، نیاز به قید صریح DateTimeKind.Utc را خواهد داشت:
public static class SqlDataReaderExtensions { public static DateTime GetDateTimeUtc(this SqlDataReader reader, string name) { int fieldOrdinal = reader.GetOrdinal(name); DateTime unspecified = reader.GetDateTime(fieldOrdinal); return DateTime.SpecifyKind(unspecified, DateTimeKind.Utc); } }
خلاصهی بحث
اگر برنامهی وب شما امروز در یک سرور در اروپا هاست میشود و سال بعد در یک سرور کانادایی، استفادهی DateTime.UtcNow کمک زیادی به برنامه نکرده و خروجی SQL Server در این حالت DateTimeKind.Unspecified است و این زمان مجددا بر اساس محل سرور جدید و تنظیمات منطقهی زمانی آن، به حالت DateTimeKind.Local شیفت داده میشود که الزاما خروجی صحیحی را به همراه نخواهد داشت و یا اگر قرار است از وب سرویس شما در مناطق زمانی مختلفی استفاده کنند نیز DateTime.UtcNow انتخاب مناسبی نیست. جهت درج فاصلهی صحیح با UTC و ذخیره سازی آن در بانک اطلاعاتی، روش توصیه شده، استفاده از نوع DateTimeOffset است و در این حالت دیگر SQL Server اطلاعات را با فرمت زمانی Unspecified بازگشت نمیدهد و در سمت کلاینت نیازی به تبدیلات خاصی نخواهد بود.
تعدادی از فناوریهایی که توسط این کتابخانه پشتیبانی میشوند در زیر آمده است:
Web Service: این فناوری اجازهی ارسال و دریافت پیامهای تحت شبکه را به خصوص بر روی اینترنت، فراهم میکند و باعث ارتباط جامعتر بین برنامهها و فناوریهای مختلف میگردد. در انواع جدیدتر WCF و Web Api نیز به بازار ارائه شدهاند.
webform و MVC : فناوریهای تحت وب که باعث سهولت در ساخت وب سایتها میشوند که وب فرم رفته رفته به سمت منسوخ شدن پیش میرود و در صورتی که قصد دارید طراحی وب را آغاز کنید توصیه میکنم از همان اول به سمت MVC بروید.
Rich Windows GUI Application : برای سهولت در ایجاد برنامههای تحت وب حالا چه با فناوری WPF یا فناوری قدیمی و البته منسوخ شده Windows Form.
Windows Console Application: برای ایجاد برنامههای ساده و بدون رابط گرافیکی.
Windows Services: شما میتوانید یک یا چند سرویس تحت ویندوز را که توسط Service Control Manager یا به اختصار SCM کنترل میشوند، تولید کنید.
Database stored Procedure: نوشتن stored procedure بر روی دیتابیسهایی چون sql server و اوراکل و ... توسط فریم ورک دات نت مهیاست.
Component Libraray: ساخت اسمبلیهای واحدی که میتوانند با انواع مختلفی از موارد بالا ارتباط برقرار کنند.
Portable Class Libary : این نوع پروژهها شما را قادر میسازد تا کلاسهایی با قابلیت انتقال پذیری برای استفاده در سیلور لایت، ویندوز فون و ایکس باکس و فروشگاه ویندوز و ... تولید کنید.
ازآنجا که یک کتابخانه شامل زیادی نوع میگردد سعی شده است گروه بندیهای مختلفی از آن در قالبی به اسم فضای نام namespace تقسیم بندی گردند که شما آشنایی با آنها دارید. به همین جهت فقط تصویر زیر را که نمایشی از فضای نامهای اساسی و مشترک و پرکاربرد هستند، قرار میدهم.
در CLR مفهومی به نام Common Type System یا CTS وجود دارد که توضیح میدهد نوعها باید چگونه تعریف شوند و چگونه باید رفتار کنند که این قوانین از آنجایی که در ریشهی CLR نهفته است، بین تمامی زبانهای دات نت مشترک میباشد. تعدادی از مشخصات این CTS در زیر آورده شده است ولی در آینده بررسی بیشتری روی آنان خواهیم داشت:
- فیلد
- متد
- پراپرتی
- رویدادها
CTS همچنین شامل قوانین زیادی در مورد وضعیت کپسوله سازی برای اعضای یک نوع دارد:
- private
- public
- Family یا در زبانهایی مثل سی ++ و سی شارپ با نام protected شناخته میشود.
- family and assembly: این هم مثل بالایی است ولی کلاس مشتق شده باید در همان اسمبلی باشد. در زبانهایی چون سی شارپ و ویژوال بیسیک، چنین امکانی پیاده سازی نشدهاست و دسترسی به آن ممکن نیست ولی در IL Assembly چنین قابلیتی وجود دارد.
- Assembly یا در بعضی زبانها به نام internal شناخته میشود.
- Family Or Assembly: که در سی شارپ با نوع Protected internal شناخته میشود. در این وضعیت هر عضوی در هر اسمبلی قابل ارث بری است و یک عضو فقط میتواند در همان اسمبلی مورد استفاده قرار بگیرد.
موارد دیگری که تحت قوانین CTS هستند مفاهیم ارث بری، متدهای مجازی، عمر اشیاء و .. است.
یکی دیگر از ویژگیهای CTS این است که همهی نوعها از نوع شیء Object که در فضای نام system قرار دارد ارث بری کردهاند. به همین دلیل همهی نوعها حداقل قابلیتهایی را که یک نوع object ارئه میدهد، دارند که به شرح زیر هستند:
- مقایسهی دو شیء از لحاظ برابری.
- به دست آوردن هش کد برای هر نمونه از یک شیء
- ارائهای از وضعیت شیء به صورت رشته ای
- دریافت نوع شیء جاری
وجود COMها به دلیل ایجاد اشیاء در یک زبان متفاوت بود تا با زبان دیگر ارتباط برقرار کنند. در طرف دیگر CLR هم بین زبانهای برنامه نویسی یکپارچگی ایجاد کرده است. یکپارچگی زبانهای برنامه نویسی علل زیادی دارند. اول اینکه رسیدن به هدف یا یک الگوریتم خاص در زبان دیگر راحتتر از زبان پایه پروژه است. دوم در یک کار تیمی که افراد مختلف با دانش متفاوتی حضور دارند و ممکن است زیان هر یک متفاوت باشند.
برای ایجاد این یکپارچگی، مایکروسافت سیستم CLS یا Common Language Specification را راه اندازی کرد. این سیستم برای تولیدکنندگان کامپایلرها جزئیاتی را تعریف میکند که کامپایلر آنها را باید با حداقل ویژگیهای تعریف شدهی CLR، پشتیبانی کند.
CLR/CTS مجموعهای از ویژگیها را شامل میشود و گفتیم که هر زبانی بسیاری از این ویژگیها را پشتیبانی میکند ولی نه کامل. به عنوان مثال برنامه نویسی که قصد کرده از IL Assembly استفاده کند، قادر است از تمامی این ویژگیهایی که CLR/CTS ارائه میدهند، استفاده کند ولی تعدادی دیگر از زبانها مثل سی شارپ و فورترن و ویژوال بیسیک تنها بخشی از آن را استفاده میکنند و CLS حداقل ویژگی که بین همه این زبانها مشترک است را ارائه میکند.
شکل زیر را نگاه کنید:
یعنی
اگر شما دارید نوع جدیدی را در یک زبان ایجاد میکنید که قصد دارید در یک
زبان دیگر استفاده شود، نباید از امتیازات ویژهای که آن زبان در اختیار شما میگذارد و به بیان بهتر CLS آنها را پشتیبانی نمیکند، استفاده کنید؛ چرا
که کد شما ممکن است در زبان دیگر مورد استفاده قرار نگیرد.
using System; // Tell compiler to check for CLS compliance [assembly: CLSCompliant(true)] namespace SomeLibrary { // Warnings appear because the class is public public sealed class SomeLibraryType { // Warning: Return type of 'SomeLibrary.SomeLibraryType.Abc()' // is not CLScompliant public UInt32 Abc() { return 0; } // Warning: Identifier 'SomeLibrary.SomeLibraryType.abc()' // differing only in case is not CLScompliant public void abc() { } // No warning: this method is private private UInt32 ABC() { return 0; } } }
دومین اخطار اینکه دو متد یکسان وجود دارند که در حروف بزرگ و کوچک تفاوت دارند. ولی زبان هایی چون ویژوال بیسیک نمیتوانند تفاوتی بین دو متد abc و ABC بیابند.
نکتهی جالب اینکه اگر شما کلمه public را از جلوی نام کلاس بردارید تمامی این اخطارها لغو میشود. به این خاطر که اینها اشیای داخلی آن اسمبلی شناخته شده و قرار نیست از بیرون به آن دسترسی صورت بگیرد. عضو خصوصی کد بالا را ببینید؛ کامنت بالای آن میگوید که چون خصوصی است هشداری نمیگیرد، چون قرار نیست در زبان مقصد از آن به طور مستقیم استفاده کند.
برای دیدن قوانین CLS به این صفحه مراجعه فرمایید.
در بالا در مورد یکپارچگی و سازگاری کدهای مدیریت شده توسط CLS صحبت کردیم ولی در مورد ارتباط با کدهای مدیریت نشده چطور؟
مایکروسافت موقعیکه CLR را ارئه کرد، متوجه این قضیه بود که بسیاری از شرکتها توانایی اینکه کدهای خودشون را مجددا طراحی و پیاده سازی کنند، ندارند و خوب، سورسهای مدیریت نشدهی زیادی هم موجود هست که توسعه دهندگان علاقه زیادی به استفاده از آنها دارند. در نتیجه مایکروسافت طرحی را ریخت که CLR هر دو قسمت کدهای مدیریت شده و نشده را پشتیبانی کند. دو نمونه از این پشتیبانی را در زیر بیان میکنیم:
یک. کدهای مدیریت شده میتوانند توابع مدیریت شده را در قالب یک dll صدا زده و از آنها استفاده کنند.
دو. کدهای مدیریت شده میتوانند از کامپوننتهای COM استفاده کنند: بسیاری از شرکتها از قبل بسیاری از کامپوننتهای COM را ایجاد کرده بودند که کدهای مدیریت شده با راحتی با آنها ارتباط برقرار میکنند. ولی اگر دوست دارید روی آنها کنترل بیشتری داشته باشید و آن کدها را به معادل CLR تبدیل کنید؛ میتوانید از ابزار کمکی که مایکروسافت همراه فریم ورک دات نت ارائه کرده است استفاده کنید. نام این ابزار TLBIMP.exe میباشد که از Type Library Importer گرفته شده است.
سه. اگر کدهای مدیریت نشدهی زیادتری دارید شاید راحتتر باشد که برعکس کار کنید و کدهای مدیریت شده را در در یک برنامهی مدیریت نشده اجرا کنید. این کدها میتوانند برای مثال به یک Activex یا shell Extension تبدیل شده و مورد استفاده قرار گیرند. ابزارهای TLBEXP .exe و RegAsm .exe برای این منظور به همراه فریم ورک دات نت عرضه شده اند.
سورس کد Type Library Importer را میتوانید در کدپلکس بیابید.
در ویندوز 8 به بعد مایکروسافت API جدید را تحت عنوان WinsowsRuntime یا winRT ارائه کرده است . این api یک سیستم داخلی را از طریق کامپوننتهای com ایجاد کرده و به جای استفاده از فایلهای کتابخانهای، کامپوننتها api هایشان را از طریق متادیتاهایی بر اساس استاندارد ECMA که توسط تیم دات نت طراحی شده است معرفی میکنند.
زیبایی این روش اینست که کد نوشته شده در زبانهای دات نت میتواند به طور مداوم با apiهای winrt ارتباط برقرار کند. یعنی همهی کارها توسط CLR انجام میگیرد بدون اینکه لازم باشد از ابزار اضافی استفاده کنید. در آینده در مورد winRT بیشتر صحبت میکنیم.
سخن پایانی: ممنون از دوستان عزیز بابت پیگیری مطالب تا بدینجا. تا این قسمت فصل اول کتاب با عنوان اصول اولیه CLR بخش اول مدل اجرای CLR به پایان رسید.
ادامهی مطالب بعد از تکمیل هر بخش در دسترس دوستان قرار خواهد گرفت.