نظرات مطالب
بررسی روش مشاهده خروجی SQL حاصل از کوئری‌های Entity framework Core
یک نکته‌ی تکمیلی: روش مشاهده‌ی مقدار پارامترها در لاگ‌های SQL
در حالت معمولی، خروجی SQL لاگ شده‌ی توسط EF Core به صورت زیر است:
Microsoft.EntityFrameworkCore.Database.Command[20101] Executed DbCommand (41ms) 
[Parameters=[@__id_0='?' (DbType = Int32)], 
CommandType='Text', CommandTimeout='30']
 SELECT TOP(2) [m].[Id], [m].[Address], [m].[City], [m].[Email], [m].[Name], [m].[Phone], [m].[PostalCode], [m].[State] FROM [Contact] AS [m] WHERE [m].[Id] = @__id_0
برای مشاهده‌ی مقدار پارامترها نیاز است SensitiveDataLogging را فعال کرد:
services.AddDbContext<ContactsContext>(options => { 
  options.UseSqlServer(Configuration["Data:ContactsContext:ConnectionString"]); 
  options.EnableSensitiveDataLogging(); 
});
اینبار خروجی لاگ شده، مقدار پارامترها را نیز به همراه دارد:
Microsoft.EntityFrameworkCore.Database.Command[20100] Executing DbCommand
 [Parameters=[@__id_0='1' (Nullable = true)], 
CommandType='Text', CommandTimeout='30'] 
SELECT TOP(2) [m].[Id], [m].[Address], [m].[City], [m].[Email], [m].[Name], [m].[Phone], [m].[PostalCode], [m].[State] FROM [Contact] AS [m] WHERE [m].[Id] = @__id_0
مطالب
به روز رسانی View ها و رویه‌های ذخیره شده در SQL server

یکی دیگر از معایب کوئری‌های select * در SQL server این است که تغییرات حاصل در فیلدهای جداول یک بانک اطلاعاتی را در view های ساخته شده از این نوع کوئری‌ها منعکس نمی‌کند.
برای مثال جدول tblTreeItems را با سه فیلد id ، parent و title در نظر بگیرید. فرض کنید بر این اساس view زیر را ساخته‌ایم:

CREATE VIEW GetData
as
SELECT * FROM tblTreeItems

اکنون به جدول فوق ، فیلد جدید isActive را اضافه می‌کنیم. پس از این عملیات اگر کوئری ساده SELECT * FROM GetData را اجرا کنیم، فیلد جدید isActive را در آن نخواهیم دید (برخلاف انتظار که می‌بایست کوئری select * رکوردهای تمام فیلدهای جدول را بر می‌گرداند. در این‌جا ممکن است مدتی وقت صرف دیباگ کردن سیستم شود که چرا تغییرات جدید اعمال نشده و چرا سیستمی که تا چند لحظه پیش داشت کار می‌کرد الان از کار افتاد!).
باید در نظر داشت که هنگام ایجاد یک view ، تصویری از تمامی فیلدهای مورد استفاده در آن زمان، جهت بالابردن کارآیی کوئری و عدم محاسبه مجدد فیلدها در جداول سیستمی ذخیره می‌گردد ( * با نام فیلدهای همان زمان ایجاد (نه زمان فعلی)، جایگزین خواهد شد). این تصویر ایستا است و با تغییر فیلدهای یک جدول به روز نخواهد شد.
برای به روز کردن view ها و stored procedures پس از تغییرات ساختاری در جداول، باید مجددا آنها را کامپایل کرد. برای این منظور راه‌های زیادی وجود دارد، برای مثال drop کردن یک view و ایجاد مجدد آن. یا باز کردن آن view در management studio (حالت alter query) و سپس فشردن دکمه F5 جهت اجرای مجدد کوئری که این‌بار بر اساس اطلاعات جدید به روز خواهد شد. یا استفاده از رویه‌های سیستمی sp_refreshview و sp_recompile که برای کامپایل مجدد view ها و رویه‌های ذخیره شده بکار می‌روند.

برای مدیریت ساده‌تر این موارد ، اسکریپت زیر تمامی view ها و رویه‌های ذخیره شده یک دیتابیس را به صورت خودکار یافته و آنها را مجددا کامپایل می‌کند: (جهت مشاهده آن نیاز به ثبت نام دارد و رایگان است)
Refreshing Views and Recompiling Stored Procs

مطالب
بررسی ابزار SQL Server Profiler

مقدمه

Profiler یک ابزار گرافیکی برای ردیابی و نظارت بر کارآئی SQL Server است. امکان ردیابی اطلاعاتی در خصوص رویدادهای مختلف و ثبت این داده‌ها در یک فایل (با پسوند trc) یا جدول برای تحلیل‌های آتی نیز وجود دارد. برای اجرای این ابزار مراحل زیر را انجام دهید:

Start > Programs> Microsoft SQL Server > Performance Tools> SQL Server Profiler
و یا در محیط  Management Studio از منوی Tools گزینه SQL Server Profiler را انتخاب نمائید.


1- اصطلاحات

1-1- رویداد (Event):

یک رویداد، کاری است که توسط موتور بانک اطلاعاتی (Database Engine) انجام می‌شود. برای مثال هر یک از موارد زیر یک رویداد هستند.
-  متصل شدن کاربران (login connections) قطع شدن ارتباط یک login
-  اجرای دستورات T-SQL، شروع و پایان اجرای یک رویه، شروع و پایان یک دستور در طول اجرای یک رویه، اجرای رویه‌های دور Remote Procedure Call
-  باز شدن یک Cursor
-  بررسی و کنترل مجوزهای امنیتی

1-2- کلاس رویداد (Event Class):

برای بکارگیری رویدادها در Profiler، از یک Event Class استفاده می‌کنیم. یک Event Class رویدادی است که قابلیت ردیابی دارد. برای مثال بررسی ورود و اتصال کاربران با استفاده از کلاس Audit Login قابل پیاده سازی است. هر یک از موارد زیر یک Event Class هستند.
-  SQL:BatchCompleted
-  Audit Login
-  Audit Logout
-  Lock: Acquired
-  Lock: Released

1-3- گروه رویداد (Event Category):

یک گروه رویداد شامل رویدادهایی است که به صورت مفهومی دسته بندی شده اند. برای مثال، کلیه رویدادهای مربوط به قفل‌ها از جمله Lock: Acquired (بدست آوردن قفل) و Lock: Released (رها کردن قفل) در گروه رویداد Locks قرار  دارند.

1-4- ستون داده ای (Data Column):

یک ستون داده ای، خصوصیت و جزئیات یک رویداد را شامل می‌شود. برای مثال در یک Trace که رویدادهای Lock: Acquired را نظارت می‌کند، ستون Binary Data شامل شناسه (ID) یک صفحه و یا یک سطر قفل شده است و یا اینکه ستون Duration مدت زمان اجرای یک رویه را نمایش می‌دهد.

1-5- الگو (Template):

یک الگو، مشخص کننده تنظیمات پیش گزیده برای یک Trace است، این تنظیمات شامل رویدادهایی است که نیاز دارید بر آنها نظارت داشته باشید. هنگامیکه یک Trace براساس یک الگو اجرا شود، رویدادهای مشخص شده، نظارت می‌شوند و نتیجه به صورت یک فایل یا جدول قابل مشاهده خواهد بود.

1-6- ردیاب (Trace):

یک Trace داده‌ها را براساس رویدادهای انتخاب شده، جمع آوری می‌کند. امکان اجرای بلافاصله یک Trace برای جمع آوری اطلاعات با توجه به رویدادهای انتخاب شده و ذخیره کردن آن برای اجرای آتی وجود دارد.

1-7- فیلتر (Filter):

هنگامی که یک Trace یا الگو ایجاد می‌شود، امکان تعریف شرایطی برای فیلتر کردن داده‌های جمع آوری شده نیز وجود دارد. این کار باعث کاهش حجم داده‌های گزارش شده می‌شود. برای مثال اطلاعات مربوط به یک کاربر خاص جمع آوری می‌شود و یا اینکه رشد یک بانک اطلاعاتی مشخص بررسی می‌شود.


2- انتخاب الگو (Profiler Trace Templates)

از آنجائیکه اصولاً انتخاب Eventهای مناسب، کار سخت و تخصصی می‌باشد برای راحتی کار تعدادی Template‌های آماده وجود دارد، برای مثال TSQL_Duration تاکیدش روی مدت انجام کار است و یا SP_Counts در مواردی که بخواهیم رویه‌های ذخیره شده را بهینه کنیم استفاده می‌شود در جدول زیر به شرح هر یک پرداخته شده است:
 الگو  هدف 
 Blank   ایجاد یک Trace کلی 
 SP_Counts   ثبت اجرای هر رویه ذخیره شده برای تشخیص اینکه هر رویه چند بار اجرا شده است 
 Standard   ثبت آمارهای کارائی برای هر رویه ذخیره شده و Query‌های عادی SQL که اجرا می‌شوند و عملیات ورود و خروج هر Login (پیش فرض) 
 TSQL   ثبت یک لیست از همه رویه‌های ذخیره شده و Query‌های عادی SQL که اجرا می‌شوند ولی آمارهای کارائی را شامل نمی‌شود 
 TSQL_Duration   ثبت مدت زمان اجرای هر رویه ذخیره شده و هر Query عادی SQL 
 TSQL_Grouped   ثبت تمام  login‌ها و logout‌ها در طول اجرای رویه‌های ذخیره شده و هر Query عادی SQL، شامل اطلاعاتی برای شناسائی برنامه و کاربری که درخواست را اجرا می‌کند 
 TSQL_Locks   ثبت اطلاعات انسداد (blocking) و بن بست (deadlock) از قبیل blocked processes، deadlock chains، deadlock graphs,... . این الگو همچنین درخواست‌های تمام رویه‌های ذخیره شده و تمامی دستورات هر رویه و  هر Query عادی SQL را دریافت می‌کند 
 TSQL_Replay   ثبت اجرای رویه‌های ذخیره شده و Query‌های SQL در یک SQL Instance و  مهیا کردن امکان اجرای دوباره عملیات در سیستمی دیگر 
 TSQL_SPs   ثبت کارائی برای Query‌های SQL، رویه‌های ذخیره شده و تمامی دستورات درون یک رویه ذخیره شده و نیز عملیات ورود و خروج هر Login 
 Tuning   ثبت اطلاعات کارائی برای Query‌های عادی SQL و رویه‌های ذخیره شده و یا تمامی دستورات درون یک رویه ذخیره شده 

3- انتخاب رویداد (SQL Trace Event Groups)

رویداد‌ها در 21 گروه رویداد دسته بندی می‌شوند که در جدول زیر لیست شده اند:
 گروه رویداد  هدف 
 Broker  13 رویداد برای واسطه سرویس (Service Broker) 
 CLR   1 رویداد برای بارگذاری اسمبلی‌های CLR (Common Language Runtime) 
 Cursors   7 رویداد برای ایجاد، دستیابی و در اختیار گرفتن Cursor 
 Database   6 رویداد برای رشد/کاهش  (grow/shrink) فایل های  Data/Log همچنین تغییرات حالت انعکاس (Mirroring) 
 Deprecation   2 رویداد برای آگاه کردن وضعیت نابسامان درون یک SQL Instance 
 Errors and
Warnings 
 16 رویداد برای خطاها، هشدارها و پیغام‌های اطلاعاتی که ثبت شده است 
 Full Text   3  رویداد برای پیگیری یک شاخص متنی کامل 
 Locks   9 رویداد برای بدست آوردن، رها کردن قفل و بن بست (Deadlock) 
 OLEDB   5 رویداد برای درخواست‌های توزیع شده و RPC (اجرای رویه‌های دور) 
 Objects   3 رویداد برای وقتی که یک شی ایجاد، تغییر یا حذف می‌شود 
 Performance   14 رویداد برای ثبت نقشه درخواست‌ها (Query Plan) برای استفاده نقشه راهنما (Plan Guide) به منظور بهینه سازی کارائی درخواست ها،  همچنین این گروه رویداد در خواست‌های متنی کامل (full text) را ثبت می‌کند 
 Progress Report   10 رویداد برای ایجاد Online Index 
 Query
Notifications 
 4 رویداد برای سرویس اطلاع رسان (Notification Service) 
 Scans   2 رویداد برای وقتی که یک جدول یا شاخص، پویش می‌شود 
 Security Audit   44 رویداد برای وقتی که مجوزی استفاده شود، جابجائی هویتی رخ دهد، تنظیمات امنیتی اشیائی تغییر کند،یک  SQL Instance  شروع و متوقف شود و یک  Database جایگزین شود یا از آن پشتیبان گرفته شود 
 Server  3 رویداد برای Mount Tape، تغییر کردن حافظه سرور و بستن یک فایل Trace 
 Sessions   3 رویداد برای وقتی که Connection‌ها موجود هستند و یک Trace فعال می‌شود، همچنین یک Trigger  و یک تابع دسته بندی(classification functions) مربوط به مدیریت منابع(resource governor) رخ دهد 
 Stored Procedures   12 رویداد برای اجرای یک رویه ذخیره شده و دستورات درون آن ، کامپایل مجدد و استفاده از حافظه نهانی (Cache) 
 Transactions   13 رویداد برای شروع، ذخیره ، تائید و لغو یک تراکنش 
 TSQL   9  رویداد برای اجرای Query‌های SQL و جستجوهای XQUERY (در داده‌های XML)  
 User Configurable   10 رویداد که شما می‌توانید پیکربندی کنید 
به طور معمول بیشتر از گروه رویدادهای Locks، Performance، Security Audit، Stored Procedures و TSQL استفاده می‌شود.


4- انتخاب ستون‌های داده ای ( Data Columns)

اگرچه می‌توان همه‌ی 64 ستون داده ای ممکن را برای ردیابی انتخاب کرد ولیکن داده‌های Trace شما زمانی مفید خواهند بود که اطلاعات ضروری را ثبت کرده باشید. برای مثال شماره ترتیب تراکنش‌ها را،  برای یک رویداد RPC:Completed می‌توانید برگردانید، اما همه رویه‌های ذخیره شده مقادیر را تغییر نمی‌دهند بنابراین شماره ترتیب تراکنش‌ها فضای بیهوده ای را مصرف می‌کند. بعلاوه همه ستون‌های داده ای برای تمامی رویداد‌های Trace معتبر نیستند. برای مثال Read ، Write ،CPU و Duration برای رویداد‌های RPC:Starting و SQL:BatchStarting معتبر نیستند.
ApplicationName، NTUserName، LoginName، ClientProcessID، SPID، HostName، LoginSID، NTDomainName و SessionLoginName ، مشخص می‌کنند چه کسی و از چه منشاء دستور را اجرا کرده است.
ستون SessionLoginName معمولاً نام Login ای که از آن برای متصل شدن به SQL Instance استفاده شده است را نشان می‌دهد. در حالیکه ستون LoginName نام کاربری را که دستور را اجرا می‌کند نشان می‌دهد (EXECUTE AS). ستون ApplicationName خالی است مگر اینکه در ConnectionString برنامه کاربردیمان این خصوصیت (Property) مقداردهی شده باشد. ستون StartTime و EndTime زمان سرحدی برای هر رویداد را ثبت می‌کند این ستون‌ها بویژه در هنگامی که به عملیات Correlate  نیاز دارید مفید هستند.


5- بررسی چند سناریو نمونه

•  یافتن درخواست هائی (Queries) که بدترین کارایی را دارا هستند.

برای ردیابی درخواست‌های ناکارا، از رویداد RPC:Completed از دسته Stored Procedure و رویداد SQL:BatchCompleted از دسته TSQL استفاده می‌شود.

•  نظارت بر کارایی رویه ها

برای ردیابی کارائی رویه ها، از رویدادهای SP:Starting، SP:Completed، SP:StmtCompleted و SP:StmtStaring از کلاس Stored Procedure و رویدادهای SQL:BatchStarting ، SQL:BatchCompleted از کلاس TSQL استفاده می‌شود.

•  نظارت بر اجرای دستورات T-SQL توسط هر کاربر

برای ردیابی دستوراتی که توسط یک کاربر خاص اجرا می‌شود، نیاز به ایجاد یک Trace برای نظارت بر رویدادهای کلاس‌های Sessions، ExistingConnection و TSQL داریم همچنین لازم است نام کاربر در قسمت فیلتر  و با استفاده از DBUserName مشخص شود.

•  اجرا دوباره ردیاب (Trace Replay)

این الگو  معمولاً برای debugging استفاده می‌شود برای این منظور  از الگوی Replay استفاده می‌شود. در ضمن امکان اجرای دوباره عملیات در سیستمی دیگر با استفاده از این الگو مهیا می‌شود.

•  ابزار Tuning Advisor (راهنمای تنظیم کارائی)

این ابزاری برای تحلیل کارائی یک یا چند بانک اطلاعاتی و تاثیر عملکرد آنها بر بار کاری (Workload) سرویس دهنده است. یک بار کاری مجموعه ای از دستورات T-SQL است که روی بانک اطلاعاتی اجرا می‌شود. بعد از تحلیل تاثیر بارکاری بر بانک اطلاعاتی، Tuning Advisor توصیه هائی برای اضافه کردن، حذف و یا تغییر طراحی فیزیکی ساختار بانک اطلاعاتی ارائه می‌دهد این تغییرات ساختاری شامل پیشنهاد برای تغییر ساختاری موارد Clustered Indexes، Nonclustered Indexes، Indexed View و Partitioning است.
برای ایجاد بارکاری می‌توان از یک ردیاب تهیه شده در SQL Profiler استفاده کرد برای این منظور از الگوی Tuning استفاده می‌شود و یا رویدادهای RPC:Completed، SQL:BatchCompleted و SP:StmtCompleted را ردیابی نمائید.

•  ترکیب ابزارهای نظارتی (Correlating Performance and Monitoring Data)

یک Trace برای ثبت اطلاعاتی که در یک SQL Instance رخ می‌دهد، استفاده می‌شود. System Monitor  برای ثبت شمارنده‌های کارائی(performance counters) استفاده می‌شود و همچنین از منابع سخت افزاری و اجزای دیگر که روی سرور اجرا می‌شوند، تصاویری فراهم می‌کند. توجه شود که در مورد  Correlating یک فایل ردیاب (trace file) و یک Counter Log (ابزار Performance )، ستون داده ای StartTime و EndTime باید انتخاب شود، برای این کار از منوی File گزینه Import Performance Data انتخاب می‌شود.

•  جستجوی علت رخ دادن یک بن بست

برای ردیابی علت رخ دادن یک بن بست، از رویدادهای RPC:Starting، SQLBatchStarting از دسته Stored Procedure و رویدادهای Deadlock graph، Lock:Deadlock و Lock:Deadlock Chain از دسته Locks استفاده می‌شود. ( در صورتی که نیاز به یک ارائه گرافیکی دارید از  Deadlock graph استفاده نمائید، خروجی مطابق تصویر زیر می‌شود).


5-1- ایجاد یک Trace

1-  Profiler را اجرا کنید از منوی File گزینه New Trace را انتخاب کنید و به SQL Instance مورد نظرتان متصل شوید.
2-  مطابق تصویر زیر برای Trace یک نام و الگو و تنظیمات ذخیره سازی فایل را مشخص کنید.


3-  بر روی قسمت Events Selection کلیک نمائید.
4-  مطابق تصویر زیر رویداد‌ها و کلاس رویداد‌ها را انتخاب کنید، ستون‌های TextData، NTUserName، LoginName، CPU،Reads،Writes، Duration، SPID، StartTime، EndTime، BinaryData، DataBaseName، ServerName و ObjectName را انتخاب کنید.

5-  روی Column Filters کلیک کنید و مطابق تصویر زیر برای DatabaseName فیلتری تنظیم کنید.


6-  روی Run کلیک کنید. تعدادی Query و رویه ذخیره شده مرتبط با پایگاه داده AdventureWorks اجرا کنید .


5-2- ایجاد یک Counter Log

برای ایجاد یک Counter Log  مراحل زیر  را انجام دهید:
1-  ابزار Performance را اجرا کنید (برای این کار عبارتPerfMon را در قسمت Run بنویسید).
2-  در قسمت Counter Logs یک log ایجاد کنید.
3-  روی Add Counters کلیک کرده و مطابق تصویر موارد زیر را انتخاب کنید.
Select counters from list 
Performance Object 
 Output Queue Length  Network Interface 
 % Processor Time  Processor 
 Processor Queue Length  System 
 Buffer Manager:Page life expectancy  SQLServer 
 
4-  روی Ok کلیک کنید تا Counter Log ذخیره شود سپس روی آن راست کلیک کرده و آنرا Start کنید.


5-3- ترکیب ابزارهای نظارتی (Correlating SQL Trace and System Monitor Data)

1-  Profiler را اجرا کنید از منوی File گزینه Open و سپس Trace File را انتخاب کنید فایل trc را که در گام اول ایجاد کردید، باز نمائید.
2-  از منوی File گزینه Import Performance Data را انتخاب کنید و فایل counter log  را که در مرحله قبل ایجاد کردید  انتخاب کنید.



نکته: اطلاعات فایل trc را می‌توان درون یک جدول وارد کرد، بدین ترتیب می‌توان آنالیز بیشتری داشت به عنوان مثال دستورات زیر این عمل را انجام می‌دهند.


 SELECT * INTO dbo.BaselineTrace
FROM fn_trace_gettable(' c:\performance baseline.trc ', default);
با اجرای دستور زیر جدولی با نام  BaselineTrace ایجاد و محتویات Trace مان (performance baseline.trc) در آن درج می‌گردد.
 
مطالب
صفحه بندی پویا در Entity Framework
در اکثر برنامه‌ها ما نیازمند این موضوع هستیم که بتوانیم اطلاعاتی را به کاربر نشان دهیم. در بعضی از موارد این اطلاعات بسیار زیاد هستند و نیاز است در این حالت از صفحه بندی اطلاعات یا Data Paging استفاده کنیم. در ASP.NET برای ارائه اطلاعات به کاربر معمولا از کنترلهای Gridview ، ListView و امثالهم استفاده می‌شود. مشکل اساسی این کنترل‌ها این است که آنها اطلاعات را به صورت کامل از سرور دریافت کرده، سپس اقدام به نمایش صفحه بندی شده آن می‌نمایند که این موضوع باعث استفاده بی مورد از حافظه سرور شده و هزینه زیادی برای برنامه ما خواهد داشت.
صفحه بندی در سطح پایگاه داده بهترین روش برای استفاده بهینه از منابع است. برای رسیدن به این مقصود ما نیاز به یک کوئری خواهیم داشت که فقط همان صفحه مورد نیاز را به کنترلر تحویل دهد.
با استفاده از متد توسعه یافته زیر می‌توان به این مقصود دست یافت:
/// <summary>
/// صفحه بندی کوئری
/// </summary>
/// <param name="query">کوئری مورد نظر شما</param>
/// <param name="pageNum">شماره صفحه</param>
/// <param name="pageSize">سایز صفحه</param>
/// <param name="orderByProperty">ترتیب خواص</param>
/// <param name="isAscendingOrder">اگر برابر با <c>true</c> باشد صعودی است</param>
/// <param name="rowsCount">تعداد کل ردیف ها</param>
/// <returns></returns>
private static IQueryable<T> PagedResult<T, TResult>(IQueryable<T> query, int pageNum, int pageSize,
                Expression<Func<T, TResult>> orderByProperty, bool isAscendingOrder, out int rowsCount)
{
    if (pageSize <= 0) pageSize = 20;
    
    //مجموع ردیف‌های به دست آمده
    rowsCount = query.Count();

// اگر شماره صفحه کوچکتر از 0 بود صفحه اول نشان داده شود
    if (rowsCount <= pageSize || pageNum <= 0) pageNum = 1;
    
// محاسبه ردیف هایی که نسبت به سایز صفحه باید از آنها گذشت
    int excludedRows = (pageNum - 1) * pageSize;

    query = isAscendingOrder ? query.OrderBy(orderByProperty) : query.OrderByDescending(orderByProperty);
    
// ردشدن از ردیف‌های اضافی و  دریافت ردیف‌های مورد نظر برای صفحه مربوطه
    return query.Skip(excludedRows).Take(pageSize);
}

نحوه استفاده : 
فرض کنید که کوئری مورد نظر قرار است تا یکسری از مطالب را از جدول Articles نمایش دهد. برای دریافت 20 ردیف اول جهت استفاده در صفحه اول، از کد زیر استفاده می‌کنیم :
var articles = (from article in Articles
                where article.Author == "Abc"
                select article);

int totalArticles;    

var firstPageData =  PagedResult(articles, 1, 20, article => article.PublishedDate, false, out totalArticles);
یا به صورت ساده‌تر و قابل اجرا به صورت کلی‌تر :
var context = new AtricleEntityModel(); 
var query = context.ArticlesPagedResult(articles, <pageNumber>, 20, article => article.PublishedDate, false, out totalArticles);
مطالب
بررسی مفاهیم Covariant و Contravariant در زبان سی‌شارپ
یکی از مفاهیمی که بنظر پیچیده می‌آمد و هر دفعه موقع مطالعه از آن فرار می‌کردم، همین بحث COVARIANCE و CONTRAVARIANCE بود. در اینجا قصد دارم به زبان ساده این مفاهیم را شرح دهم.

Covariance 
A را در نظر بگیرید که قابل تبدیل به B باشد. در اینصورت X، دارای پارامتر کواریانس است اگر <X<A قابل تبدیل به <X<B باشد. بدون ذکر مثال شاید این تعریف خیلی ملموس نباشد. پس بهتر است با ذکر مثال به تشریح مفاهیم بپردازیم.
نکته: در اینجا منظور از قابل تبدیل بودن، قابل تبدیل بودن به صورت ضمنی (implicit) می‌باشد. برای مثال A از B ارث بری داشته باشد و یا A، تایپ B را پیاده سازی کند (در صورتی که B یک اینترفیس باشد). تبدیلات عددی، Boxing و تبدیلات کاستوم مجاز نیستند.
برای نمونه نوع <IFoo<T پارامتر کوواریانس T دارد، اگر کد زیر معتبر باشد:
IFoo<string> s = ...;
IFoo<object> b = s;
از C# 4.0، اینترفیسها و delegateها مجاز به استفاده از پارامتر کوواریانس T هستند؛ اما در مورد کلاس‌ها اینطور نیست. آرایه‌ها نیز مجاز هستند که در ادامه تشریح خواهند شد (اگر A قابل تبدیل به B باشد در اینصورت []A قابل تبدیل به []B خواهد بود. هر چند ممکن است به run-time exception منجر گردد که ظاهرا این پشتیبانی آرایه‌ها از پارامترهای کوواریانس دلایل تاریخی دارد!).

Variance is not automatic
برای حصول اطمینان از static type safety، پارامترها به صورت پیش فرض variant نمی‌باشند:
class Animal {}
class Bear : Animal {}
class Camel : Animal {}
public class Stack<T>
{
   int position;
   T[] data = new T[100];
   public void Push (T obj) => data[position++] = obj;
   public T Pop() => data[--position];
}
کد زیر کامپایل نخواهد شد:
Stack<Bear> bears = new Stack<Bear>();
Stack<Animal> animals = bears; // Compile-time error 
دلیل اینکه کد فوق کامپایل نمی‌شود، در کد زیر آورده شده است:
animals.Push (new Camel()); // Trying to add Camel to bears
اگر کامپایل انجام می‌شد، کد بالا در زمان اجرا خطا صادر می‌کرد؛ چرا که نوع واقعی animals، در واقع <Stack<Bear بوده و نمی‌توان به آن، شیء ای از جنس Camel اضافه کرد. عدم پشتیبانی از کوواریانس، به هرحال مانع از امکان استفاده مجدد (re-usability) خواهد شد. برای مثال فرض کنید می‌خواهیم متدی بنویسیم که وظیفه آن صادر کردن دستور شستن حیوانات موجود در پشته باشد:
public class ZooCleaner
{
  public static void Wash (Stack<Animal> animals) {...}
}
فراخوانی متد Wash با پارامتری از جنس <Stack<Bear در زمان کامپایل خطا خواهد داد (اعمال این محدودیت منطقی است. برای مثال ممکن است مثلا در بدنه متد Wash با استفاده از متد Pop کلاس Stack یک Animal برداشته شده و به Camel کست گردد که با توجه به نوع اصلی آن (Bear) خطای run-time صادر خواهد شد. اما به هرحال محدودیت ایجاد شده، جلوی خطاهایی که ممکن است در run-time اتفاق بیافتد را می‌گیرد). 
یک راه حل برای این موضوع، تعریف متد Wash به صورت جنریک و با constraint است:
class ZooCleaner
{
  public static void Wash<T> (Stack<T> animals) where T : Animal { ... }
}
با کد فوق می‌توان متد Wash را به صورت زیر فراخوانی نمود:
Stack<Bear> bears = new Stack<Bear>();
ZooCleaner.Wash(bears);
کامپایلر، ورژن جنریک متد Wash را کامپایل میکند. در این حالت میتوان با چک کردن نوع واقعی T و کست کردن به آن نوع، عملیات را بدون خطا انجام داد.
نکته: اگر reusable بودن مد نظر نبود، باید برای هر sub-type از Animal یک متد جداگانه Wash مینوشتیم (یکی برای Bear، یکی برای Camel،...).

راه حل دیگر این است که کلاس <Stack<T یک اینترفیس با پارامتر covariant پیاده سازی نماید که در ادامه به این مورد بازخواهیم گشت.

Arrays 
آرایه‌ها از covariance پشتیبانی می‌کنند. برای مثال:
Bear[] bears = new Bear[3];
Animal[] animals = bears; // OK
این مورد باعث ایجاد قابلیت استفاده مجدد می‌شود؛ به قیمت اینکه ممکن است چنین خطاهایی ایجاد شوند:
animals[0] = new Camel(); // Runtime error

Declaring a covariant type parameter  
از C# 4.0 و بالاتر، پارامترهای اینترفیسها و delegateها می‌توانند با استفاده از کلمه کلیدی out از covariance پشتیبانی کنند؛ یا به زبان ساده‌تر covariant گردند. در این صورت برخلاف آرایه‌ها از type safety اطمینان کامل خواهیم داشت.
برای نشان دادن این مورد، در کلاس <Stack<T اینترفیس زیر را پیاده سازی می‌کنیم:
public interface IPoppable<out T> { T Pop(); }
کلمه کلیدی out نشان می‌دهد که T فقط در موقعیت خروجی مورد استفاده واقع می‌گردد (برای مثال نوع برگشتی یک متد). این مورد سبب می‌شود تا پارامتر covariant باشد و کد زیر کامپایل گردد:
var bears = new Stack<Bear>();
bears.Push (new Bear());
// Bears implements IPoppable<Bear>. We can convert to IPoppable<Animal>:
IPoppable<Animal> animals = bears; // Legal
Animal a = animals.Pop();
در اینجا کامپایلر اجازه تبدیل bears را به animals می‌دهد. چرا که موردی که کامپایلر از آن جلوگیری می‌کرد (Push کردن Camel به Stack با اعضایی از جنس Bear) در اینجا نمی‌تواند رخ دهد. چرا که در اینجا پارامتر T فقط می‌تواند به عنوان خروجی استفاده گردد و امکان Push کردن وجود ندارد.

نکته: پارامترهای متدی که مزین به کلمه کلیدی out شده‌اند، واجد شرایط covariant بودن نمی‌باشند (به دلیل وجود محدودیتی در CLR).

با استفاده از کد زیر قابلیت استفاده مجددی که در ابتدا بحث کردیم فراهم می‌شود:
public class ZooCleaner
{
 public static void Wash (IPoppable<Animal> animals) { ... } //cast covariantly to solve the reusability problem 
}

نکته: Covariance (و contravariance) فقط در موارد تبدیل ارجاعی کار می‌کنند (نه تبدیل boxing). بنابراین اگر متدی داشته باشیم که دارای پارامتری از جنس IPoppa
<ble<object باشد، امکان فراخوانی آن متد با ورودی از جنس <IPoppable<string وجود دارد؛ اما پاس دادن متغیر از جنس <IPoppable<int امکانپذیر نمی‌باشد.

Contravariance   
در تعریف covaraince داشتیم:  A را در نظر بگیرید که قابل تبدیل به B باشد. در اینصورت X، دارای پارامتر کواریانس است اگر <X<A قابل تبدیل به <X<B باشد.  Contravariance 
زمانی است که تبدیل در جهت عکس صورت گیرد (تبدیل از <X<B به <X<A). این مورد فقط برای پارامترهای ورودی صحیح است و با کلمه کلیدی in تعیین می‌گردد. با استفاده از پیاده سازی اینترفیس:
public interface IPushable<in T> { void Push (T obj); }
می‌توانیم کد زیر را بنویسیم:
IPushable<Animal> animals = new Stack<Animal>();
IPushable<Bear> bears = animals; // Legal
bears.Push (new Bear());
هیچ عضوی از اینترفیس IPushable خروجی T را بر نمی‌گرداند و لذا با casting اشتباه، مواجه نخواهیم شد (برای نمونه از طریق این اینترفیس راهی برای Pop کردن نداریم).
توجه: کلاس <Stack<T هر دو اینترفیس <IPushable<T و <IPoppable<T را پیاده سازی کرده است (با وجود اینکه T هم out است و هم in). اما این مورد مشکلی ایجاد نمی‌کند. زیرا قبل از تبدیل، ارجاعی فقط به یکی از اینترفیسها صورت می‌گیرد (نه همزمان به هردو!). این مورد نشان می‌دهد که چرا class‌ها از پارامترهای variant پشتیبانی نمی‌کنند. 

برای مثال اینترفیس زیر را در نظر بگیرید:
public interface IComparer<in T>
{
// Returns a value indicating the relative ordering of a and b
  int Compare (T a, T b);
}
از آنجاییکه T در اینجا contravariant است می‌توان از <IComparer<object برای مقایسه دو string استفاده نمود:
var objectComparer = Comparer<object>.Default;
// objectComparer implements IComparer<object>
IComparer<string> stringComparer = objectComparer;
int result = stringComparer.Compare ("Hashem", "hashem");


برای مطالعه‌ی بیشتر
Covariant and Contravariant  
مطالب
شروع به کار با EF Core 1.0 - قسمت 10 - استفاده از امکانات بومی بانک‌های اطلاعاتی
در قسمت بعد، ارتباطات self referencing را بررسی خواهیم کرد و چون EF Core هیچ راه حل بهینه‌ای را برای کوئری گرفتن از این نوع روابط سلسله مراتبی ارائه نمی‌دهد (درEF 6.x نیز به همین ترتیب)، نیاز است مستقیما SQL نویسی کرد. به همین جهت در این قسمت نحوه‌ی نوشتن کوئری‌های مستقیم SQL و اجرای آن‌ها را در EF Core بررسی می‌کنیم.


اجرای کوئری‌های خام SQL بر روی بانک اطلاعاتی، توسط EF Core

گاهی از اوقات نیاز به استفاده‌ی قابلیت خاصی از بانک اطلاعاتی مدنظر وجود دارد که توسط LINQ پشتیبانی نمی‌شود و یا کوئری SQL حاصل از LINQ to Entities آنچنان بهینه نیست. در یک چنین حالاتی راهی بجز نوشتن کوئر‌ی‌های خام SQL وجود ندارد. امکان اجرای یک چنین کوئری‌هایی توسط EF Core پیش بینی شده‌است؛ اما با این محدودیت‌ها:
 - خروجی کوئری SQL، تنها باید معادل یکی از کلاس‌های موجودیت‌های شما باشد. قرار است این محدودیت در نگارش 1.1 برطرف شود.
 - کوئری SQL نوشته شده باید تمام خواص موجودیتی را که قرار است به آن نگاشت شود، بازگشت دهد.
 - نام ستون‌های بازگشت داده شده‌ی توسط کوئری SQL باید با نام خواص موجودیت در حال کار، یکی باشند و برخلاف EF 6.x، از یک چنین عدم تطابق‌هایی صرفنظر نخواهد شد.
 -  کوئری SQL نوشته شده نباید به همراه اطلاعات ارتباطات موجودیت‌ها باشد.

در اینجا برای نوشتن کوئری‌های خام SQL می‌توان از متد FromSql مرتبط با یکی از DbSetهای برنامه استفاده کرد:
var blogs = context.Blogs
    .FromSql("SELECT * FROM dbo.Blogs")
    .ToList();
و یا حتی می‌توان از رویه‌ی ذخیره شده‌ای استفاده کرد که خروجی ستون‌های آن، معادل تمام خواص کلاس Blog باشد:
var blogs = context.Blogs
  .FromSql("EXECUTE dbo.GetMostPopularBlogs")
  .ToList();

بنابراین رفتار EF Core اندکی متفاوت است با EF 6.x. در اینجا اگر می‌خواهید از عبارت SQL خود خروجی بگیرید، باید از یکی از DbSetهای خود شروع کنید و متد FromSql را بر روی آن فراخوانی نمائید. همچنین کوئری نوشته شده باید اولا تمام ستون‌های آن DbSet رابازگشت دهد و به علاوه این ستون‌ها دقیقا با نام‌های خواص آن کلاس، تطابق داشته باشند.
علت این مسایل نیز به این دلیل است که بتوان نتیجه‌ی کوئری را به صورت خودکار وارد سیستم change tracking کرد و همچنین کوئری‌های ترکیبی LINQ را نیز در اینجا فعال کرد.


ارسال پارامترها به کوئری‌های خام SQL

تنها حالتی در EF Core که مستعد به حملات تزریق SQL است، دقیقا همین مورد دور شدن از LINQ و نوشتن عبارات مستقیم SQL است. در اینجا برای نوشتن کوئری‌های پارامتری دو حالت پیش بینی شده‌است:
الف) روش parameter place holders
در اینجا متد FromSql، بسیار شبیه به متد String.Format است، اما در عمل اینطور نیست و تمام place holders آن به صورت خودکار تبدیل به پارامتر می‌شوند:
var user = "johndoe";

var blogs = context.Blogs
  .FromSql("EXECUTE dbo.GetMostPopularBlogsForUser {0}", user)
  .ToList();
ب) روش ساخت دستی DbParameterها
اگر می‌خواهید از پارامترهای نام دار استفاده کنید، با وهله‌ای از SqlParameter شروع کرده و سپس آن‌را به متد FromSql ارسال کنید:
var user = new SqlParameter("user", "johndoe");
var blogs = context.Blogs
  .FromSql("EXECUTE dbo.GetMostPopularBlogsForUser @user", user)
  .ToList();
و یا این حالت را به شکل ساده شده‌ی ذیل نیز می‌توان مورد استفاده قرار داد:
 var results = _context.Contacts.FromSql(
@"SELECT Id, Name Address, City, State, Zip 
    FROM Contacts 
    WHERE Name IN (@p0, @p1)", name1, name2);
که در اینجا p0@ به name1 و p1@ به name2 نگاشت خواهد شد.
مزیت کار کردن با SqlParameter این است که می‌توان برای مثال Direction و SqlDbType را نیز صریحا ذکر کرد (بسته به نوع پارامترهای رویه‌ی ذخیره شده):
var nameParameter = new SqlParameter
{
  ParameterName = "@name",
  Value = "doc",
  Direction = ParameterDirection.Input,
  SqlDbType = SqlDbType.NVarChar
};


امکان ترکیب کوئری‌های SQL و LINQ نیز پیش بینی شده‌است

در کوئری ذیل، قسمت select از جدولی به صورت SQL و قسمت where و order by آن توسط LINQ تهیه شده‌اند که در نهایت به یک کوئری ترجمه شده و بر روی بانک اطلاعاتی اجرا می‌شوند.
یک مثال جالب آن، امکان کوئری گرفتن از Table Value Function‌ها و سپس ترکیب آن‌ها با LINQ است (این ترکیب، تنها یک کوئری SQL نهایی را تولید می‌کند):
var posts = context.Posts
  .FromSql("SELECT * FROM dbo.GetMatchingPostByTitle({0})", searchTerm)
  .Where(p => p.BlogId == 1)
  .OrderByDescending(p => p.CreateDate)
  .ToList();


واکشی ارتباطات یک موجودیت توسط SQL و LINQ

در ابتدای بحث در قسمت محدودیت‌های کوئری‌های SQL نوشته شده، ذکر شد «کوئری SQL نوشته شده نباید به همراه اطلاعات ارتباطات موجودیت‌ها باشد». برای رفع این محدودیت می‌توان از ترکیب SQL و LINQ به صورت ذیل استفاده کرد:
var searchTerm = ".NET";
var blogs = context.Blogs
  .FromSql("SELECT * FROM dbo.SearchBlogs {0}", searchTerm)
  .Include(b => b.Posts)
  .ToList();
در اینجا برای واکشی ارتباطات یک موجودیت از متد Include استفاده شده‌است.


اجرای عبارات SQL، بدون بازگشت مقداری

تا اینجا در مورد عبارات SQL از نوع Select و یا اجرای رویه‌های ذخیره شده، بحث شد. برای اجرای عبارات SQL ایی مانند update و delete می‌توان از متد ExecuteSqlCommand مربوط به  context.Database استفاده کرد:
  context.Database.ExecuteSqlCommand("UPDATE dbo.People SET FirstName = 'Jane' WHERE PersonId = 30");
و یا برای ارسال پارامترها به آن می‌توان به این صورت عمل کرد (اجرای یک رویه‌ی ذخیره شده با دو پارامتر ارسالی به آن):
context.Database.ExecuteSqlCommand("usp_CreateShipper @p0, @p1",
  parameters: new[] { "hello", "world" });


اجرای عبارات SQL و دریافت خروجی‌هایی به غیر از موجودیت‌های برنامه

در ابتدا بحث عنوان شد که محدودیت فعلی کوئری‌های FromSQL که می‌توانند خروجی را نیز ارائه دهند، مقید بودن آن‌ها به DbSet در حال استفاده است و محدود بودن آن‌ها به خواص کلاس متناظر تعریف شده. در این حالت اگر بخواهیم یک محاسبه‌ی عددی را بازگشت دهیم چه باید کرد؟
متد ExecuteSqlCommand تنها وضعیت نهایی اجرای عملیات را بازگشت می‌دهد و FromSQL مقید است به DbSet متناظر. برای رفع این محدودیت‌ها می‌توان مستقیما به DbConnection دسترسی یافت و سپس کوئری گرفت؛ به نحو ذیل:
using (var connection = context.Database.GetDbConnection())
{
    connection.Open();
 
    using (var command = connection.CreateCommand())
    {
        command.CommandText = "SELECT COUNT(*) FROM Contacts";
        var result = command.ExecuteScalar().ToString();
    }
}
به عبارتی در اینجا امکان بازگشت به حالت ADO.NET خام نیز پیش بینی شده‌است.
مطالب
آشنایی با NHibernate - قسمت چهارم

در این قسمت یک مثال ساده از insert ، load و delete را بر اساس اطلاعات قسمت‌های قبل با هم مرور خواهیم کرد. برای سادگی کار از یک برنامه Console استفاده خواهد شد (هر چند مرسوم شده است که برای نوشتن آزمایشات از آزمون‌های واحد بجای این نوع پروژه‌ها استفاده شود). همچنین فرض هم بر این است که database schema برنامه را مطابق قسمت قبل در اس کیوال سرور ایجاد کرده اید (نکته آخر بحث قسمت سوم).

یک پروژه جدید از نوع کنسول را به solution برنامه (همان NHSample1 که در قسمت‌های قبل ایجاد شد)، اضافه نمائید.
سپس ارجاعاتی را به اسمبلی‌های زیر به آن اضافه کنید:
FluentNHibernate.dll
NHibernate.dll
NHibernate.ByteCode.Castle.dll
NHSample1.dll : در قسمت‌های قبل تعاریف موجودیت‌ها و نگاشت‌ آن‌ها را در این پروژه class library ایجاد کرده بودیم و اکنون قصد استفاده از آن را داریم.

اگر دیتابیس قسمت قبل را هنوز ایجاد نکرده‌اید، کلاس CDb را به برنامه افزوده و سپس متد CreateDb آن‌را به برنامه اضافه نمائید.

using FluentNHibernate;
using FluentNHibernate.Cfg;
using FluentNHibernate.Cfg.Db;
using NHSample1.Mappings;

namespace ConsoleTestApplication
{
class CDb
{
public static void CreateDb(IPersistenceConfigurer dbType)
{
var cfg = Fluently.Configure().Database(dbType);

PersistenceModel pm = new PersistenceModel();
pm.AddMappingsFromAssembly(typeof(CustomerMapping).Assembly);
var sessionSource = new SessionSource(
cfg.BuildConfiguration().Properties,
pm);

var session = sessionSource.CreateSession();
sessionSource.BuildSchema(session, true);
}
}
}
اکنون برای ایجاد دیتابیس اس کیوال سرور بر اساس نگاشت‌های قسمت قبل، تنها کافی است دستور ذیل را صادر کنیم:

CDb.CreateDb(
MsSqlConfiguration
.MsSql2008
.ConnectionString("Data Source=(local);Initial Catalog=HelloNHibernate;Integrated Security = true")
.ShowSql());

تمامی جداول و ارتباطات مرتبط در دیتابیسی که در کانکشن استرینگ فوق ذکر شده است، ایجاد خواهد شد.

در ادامه یک کلاس جدید به نام Config را به برنامه کنسول ایجاد شده اضافه کنید:

using FluentNHibernate.Cfg;
using FluentNHibernate.Cfg.Db;
using NHibernate;
using NHSample1.Mappings;

namespace ConsoleTestApplication
{
class Config
{
public static ISessionFactory CreateSessionFactory(IPersistenceConfigurer dbType)
{
return
Fluently.Configure().Database(dbType
).Mappings(m => m.FluentMappings.AddFromAssembly(typeof(CustomerMapping).Assembly))
.BuildSessionFactory();
}
}
}
اگر بحث را دنبال کرده باشید، این کلاس را پیشتر در کلاس FixtureBase آزمون واحد خود، به نحوی دیگر دیده بودیم. برای کار با NHibernate‌ نیاز به یک سشن مپ شده به موجودیت‌های برنامه می‌باشد که توسط متد CreateSessionFactory کلاس فوق ایجاد خواهد شد. این متد را به این جهت استاتیک تعریف کرده‌ایم که هیچ نوع وابستگی به کلاس جاری خود ندارد. در آن نوع دیتابیس مورد استفاده ( برای مثال اس کیوال سرور 2008 یا هر مورد دیگری که مایل بودید)، به همراه اسمبلی حاوی اطلاعات نگاشت‌های برنامه معرفی شده‌اند.

اکنون سورس کامل مثال برنامه را در نظر بگیرید:

کلاس CDbOperations جهت اعمال ثبت و حذف اطلاعات:

using System;
using NHibernate;
using NHSample1.Domain;

namespace ConsoleTestApplication
{
class CDbOperations
{
ISessionFactory _factory;

public CDbOperations(ISessionFactory factory)
{
_factory = factory;
}

public int AddNewCustomer()
{
using (ISession session = _factory.OpenSession())
{
using (ITransaction transaction = session.BeginTransaction())
{
Customer vahid = new Customer()
{
FirstName = "Vahid",
LastName = "Nasiri",
AddressLine1 = "Addr1",
AddressLine2 = "Addr2",
PostalCode = "1234",
City = "Tehran",
CountryCode = "IR"
};

Console.WriteLine("Saving a customer...");

session.Save(vahid);
session.Flush();//چندین عملیات با هم و بعد

transaction.Commit();

return vahid.Id;
}
}
}

public void DeleteCustomer(int id)
{
using (ISession session = _factory.OpenSession())
{
using (ITransaction transaction = session.BeginTransaction())
{
Customer customer = session.Load<Customer>(id);
Console.WriteLine("Id:{0}, Name: {1}", customer.Id, customer.FirstName);

Console.WriteLine("Deleting a customer...");
session.Delete(customer);

session.Flush();//چندین عملیات با هم و بعد

transaction.Commit();
}
}
}
}
}
و سپس استفاده از آن در برنامه

using System;
using FluentNHibernate.Cfg.Db;
using NHibernate;
using NHSample1.Domain;

namespace ConsoleTestApplication
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
//CDb.CreateDb(SQLiteConfiguration.Standard.ConnectionString("data source=sample.sqlite").ShowSql());
//return;

//todo: Read ConnectionString from app.config or web.config
using (ISessionFactory session = Config.CreateSessionFactory(
MsSqlConfiguration
.MsSql2008
.ConnectionString("Data Source=(local);Initial Catalog=HelloNHibernate;Integrated Security = true")
.ShowSql()
))
{
CDbOperations db = new CDbOperations(session);
int id = db.AddNewCustomer();
Console.WriteLine("Loading a customer and delete it...");
db.DeleteCustomer(id);
}

Console.WriteLine("Press a key...");
Console.ReadKey();
}
}
}
توضیحات:
نیاز است تا ISessionFactory را برای ساخت سشن‌های دسترسی به دیتابیس ذکر شده در تنظمیات آن جهت استفاده در تمام تردهای برنامه، ایجاد نمائیم. لازم به ذکر است که تا قبل از فراخوانی BuildSessionFactory این تنظیمات باید معرفی شده باشند و پس از آن دیگر اثری نخواهند داشت.
ایجاد شیء ISessionFactory هزینه بر است و گاهی بر اساس تعداد کلاس‌هایی که باید مپ شوند، ممکن است تا چند ثانیه به طول انجامد. به همین جهت نیاز است تا یکبار ایجاد شده و بارها مورد استفاده قرار گیرد. در برنامه به کرات از using استفاده شده تا اشیاء IDisposable را به صورت خودکار و حتمی، معدوم نماید.

بررسی متد AddNewCustomer :
در ابتدا یک سشن را از ISessionFactory موجود درخواست می‌کنیم. سپس یکی از بهترین تمرین‌های کاری جهت کار با دیتابیس‌ها ایجاد یک تراکنش جدید است تا اگر در حین اجرای کوئری‌ها مشکلی در سیستم، سخت افزار و غیره پدید آمد، دیتابیسی ناهماهنگ حاصل نشود. زمانیکه از تراکنش استفاده شود، تا هنگامیکه دستور transaction.Commit آن با موفقیت به پایان نرسیده باشد، اطلاعاتی در دیتابیس تغییر نخواهد کرد و از این لحاظ استفاده از تراکنش‌ها جزو الزامات یک برنامه اصولی است.
در ادامه یک وهله از شیء Customer را ایجاد کرده و آن‌را مقدار دهی می‌کنیم (این شیء در قسمت‌های قبل ایجاد گردید). سپس با استفاده از session.Save دستور ثبت را صادر کرده، اما تا زمانیکه transaction.Commit فراخوانی و به پایان نرسیده باشد، اطلاعاتی در دیتابیس ثبت نخواهد شد.
نیازی به ذکر سطر فلاش در این مثال نبود و NHibernate اینکار را به صورت خودکار انجام می‌دهد و فقط از این جهت عنوان گردید که اگر چندین عملیات را با هم معرفی کردید، استفاده از session.Flush سبب خواهد شد که رفت و برگشت‌ها به دیتابیس حداقل شود و فقط یکبار صورت گیرد.
در پایان این متد، Id ثبت شده در دیتابیس بازگشت داده می‌شود.

چون در متد CreateSessionFactory ، متد ShowSql را نیز ذکر کرده بودیم، هنگام اجرای برنامه، عبارات SQL ایی که در پشت صحنه توسط NHibernate تولید می‌شوند را نیز می‌توان مشاهده نمود:



بررسی متد DeleteCustomer :
ایجاد سشن و آغاز تراکنش آن همانند متد AddNewCustomer است. سپس در این سشن، یک شیء از نوع Customer با Id ایی مشخص load‌ خواهد گردید. برای نمونه، نام این مشتری نیز در کنسول نمایش داده می‌شود. سپس این شیء مشخص و بارگذاری شده را به متد session.Delete ارسال کرده و پس از فراخوانی transaction.Commit ، این مشتری از دیتابیس حذف می‌شود.

برای نمونه خروجی SQL پشت صحنه این عملیات که توسط NHibernate مدیریت می‌شود، به صورت زیر است:

Saving a customer...
NHibernate: select next_hi from hibernate_unique_key with (updlock, rowlock)
NHibernate: update hibernate_unique_key set next_hi = @p0 where next_hi = @p1;@p0 = 17, @p1 = 16
NHibernate: INSERT INTO [Customer] (FirstName, LastName, AddressLine1, AddressLine2, PostalCode, City, CountryCode, Id) VALUES (@p0, @p1, @p2, @p3, @p4, @p5, @p6, @p7);@p0 = 'Vahid', @p1 = 'Nasiri', @p2 = 'Addr1', @p3 = 'Addr2', @p4 = '1234', @p5 = 'Tehran', @p6 = 'IR', @p7 = 16016
Loading a customer and delete it...
NHibernate: SELECT customer0_.Id as Id2_0_, customer0_.FirstName as FirstName2_0_, customer0_.LastName as LastName2_0_, customer0_.AddressLine1 as AddressL4_2_0_, customer0_.AddressLine2 as AddressL5_2_0_, customer0_.PostalCode as PostalCode2_0_, customer0_.City as City2_0_, customer0_.CountryCode as CountryC8_2_0_ FROM [Customer] customer0_ WHERE customer0_.Id=@p0;@p0 = 16016
Id:16016, Name: Vahid
Deleting a customer...
NHibernate: DELETE FROM [Customer] WHERE Id = @p0;@p0 = 16016
Press a key...
استفاده از دیتابیس SQLite بجای SQL Server در مثال فوق:

فرض کنید از هفته آینده قرار شده است که نسخه سبک و تک کاربره‌ای از برنامه ما تهیه شود. بدیهی است SQL server برای این منظور انتخاب مناسبی نیست (هزینه بالا برای یک مشتری، مشکلات نصب، مشکلات نگهداری و امثال آن برای یک کاربر نهایی و نه یک سازمان بزرگ که حتما ادمینی برای این مسایل در نظر گرفته می‌شود).
اکنون چه باید کرد؟ باید برنامه را از صفر بازنویسی کرد یا قسمت دسترسی به داده‌های آن‌را کلا مورد باز بینی قرار داد؟ اگر برنامه اسپاگتی ما اصلا لایه دسترسی به داده‌ها را نداشت چه؟! همه جای برنامه پر است از SqlCommand و Open و Close ! و عملا استفاده از یک دیتابیس دیگر یعنی باز نویسی کل برنامه.
همانطور که ملاحظه می‌کنید، زمانیکه با NHibernate کار شود، مدیریت لایه دسترسی به داده‌ها به این فریم ورک محول می‌شود و اکنون برای استفاده از دیتابیس SQLite تنها باید تغییرات زیر صورت گیرد:
ابتدا ارجاعی را به اسمبلی System.Data.SQLite.dll اضافه نمائید (تمام این اسمبلی‌های ذکر شده به همراه مجموعه FluentNHibernate ارائه می‌شوند). سپس:
الف) ایجاد یک دیتابیس خام بر اساس کلاس‌های domain و mapping تعریف شده در قسمت‌های قبل به صورت خودکار

CDb.CreateDb(SQLiteConfiguration.Standard.ConnectionString("data source=sample.sqlite").ShowSql());
ب) تغییر آرگومان متد CreateSessionFactory

//todo: Read ConnectionString from app.config or web.config
using (ISessionFactory session = Config.CreateSessionFactory(
SQLiteConfiguration.Standard.ConnectionString("data source=sample.sqlite").ShowSql()
))
{
...

نمایی از دیتابیس SQLite تشکیل شده پس از اجرای متد قسمت الف ، در برنامه Lita :




دریافت سورس برنامه تا این قسمت

نکته:
در سه قسمت قبل، تمام خواص پابلیک کلاس‌های پوشه domain را به صورت معمولی و متداول معرفی کردیم. اگر نیاز به lazy loading در برنامه وجود داشت، باید تمامی کلاس‌ها را ویرایش کرده و واژه کلیدی virtual را به کلیه خواص پابلیک آن‌ها اضافه کرد. علت هم این است که برای عملیات lazy loading ، فریم ورک NHibernate باید یک سری پروکسی را به صورت خودکار جهت کلاس‌های برنامه ایجاد نماید و برای این امر نیاز است تا بتواند این خواص را تحریف (override) کند. به همین جهت باید آن‌ها را به صورت virtual تعریف کرد. همچنین تمام سطرهای Not.LazyLoad نیز باید حذف شوند.

ادامه دارد ...


نظرات مطالب
آشنایی با Window Function ها در SQL Server بخش چهارم
سلام،
من SQL Server 2012 ندارم، ولی تا اونجایی که متوجه شدم بر اساس شواهد دو کوئری زیر باید یک نتیجه رو برگردانند. منظورم اینکه که با first_value میشه last_value هم شبیه سازی کرد، فقط کافیه که در ماده order by از کلید واژه DESC استفاده بشه. اگه من اشتباه میکنم لطفا راهنمایی بفرمایید.
SELECT s.SalesOrderID,s.SalesOrderDetailID,s.OrderQty,
       LAST_VALUE(SalesOrderDetailID) OVER (PARTITION BY SalesOrderID
       ORDER BY SalesOrderDetailID)  LstValue
FROM Test_First_Last_Value s
     WHERE SalesOrderID IN (43670, 43669, 43667, 43663)
     ORDER BY s.SalesOrderID,s.SalesOrderDetailID,s.OrderQty     

SELECT s.SalesOrderID,s.SalesOrderDetailID,s.OrderQty,
       FITST_VALUE(SalesOrderDetailID) OVER (PARTITION BY SalesOrderID
       ORDER BY SalesOrderDetailID DESC) FstValue
FROM Test_First_Last_Value s
     WHERE SalesOrderID IN (43670, 43669, 43667, 43663)
     ORDER BY s.SalesOrderID,s.SalesOrderDetailID,s.OrderQty


نظرات مطالب
ویژگی Batching در EF Core
کدهای معادل مطلب فوق در EF 6.x را از اینجا دریافت کنید: EF6TestBatching.zip
این کدها برای حالت انجام 2 به روز رسانی و 6 ثبت، کدهای SQL زیر را تولید می‌کنند:
UPDATE [dbo].[Blogs]
SET [Url] = @0
WHERE ([BlogId] = @1)
-- @0: 'http://sample.com/blogs/dogs' (Type = String, Size = -1)
-- @1: '1' (Type = Int32)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 19 ms with result: 1

UPDATE [dbo].[Blogs]
SET [Url] = @0
WHERE ([BlogId] = @1)
-- @0: 'http://sample.com/blogs/cats' (Type = String, Size = -1)
-- @1: '2' (Type = Int32)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 47 ms with result: 1

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Horse Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/horses' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 31 ms with result: SqlDataReader

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Snake Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/snakes' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 73 ms with result: SqlDataReader

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Fish Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/fish' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 49 ms with result: SqlDataReader

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Koala Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/koalas' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 49 ms with result: SqlDataReader

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Parrot Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/parrots' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:41 ب.ظ +04:30
-- Completed in 26 ms with result: SqlDataReader

INSERT [dbo].[Blogs]([Name], [Url])
VALUES (@0, @1)
SELECT [BlogId]
FROM [dbo].[Blogs]
WHERE @@ROWCOUNT > 0 AND [BlogId] = scope_identity()
-- @0: 'The Kangaroo Blog' (Type = String, Size = -1)
-- @1: 'http://sample.com/blogs/kangaroos' (Type = String, Size = -1)
-- Executing at 16/06/1396 02:31:42 ب.ظ +04:30
-- Completed in 38 ms with result: SqlDataReader
یعنی در کل 8 بار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی صورت گرفته‌است (هر Executing در اینجا یعنی یکبار رفت و برگشت)؛ در مقابل تنها یکبار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی در حالت استفاده‌ی از EF Core (با تنظیمات پیش فرض آن).
جمع کل مدت زمان عملیات در اینجا 332 میلی ثانیه است در مقایسه با 44 میلی ثانیه EF Core. یعنی EF 6.x در حالت insert/update/delete چیزی حدود 86 درصد از نمونه‌ی EF Core کندتر است و این مورد اهمیت batching و کاهش تعداد رفت و برگشت‌های به بانک اطلاعاتی است که به صورت پیش فرض در EF Core فعال است.
مطالب
مونیتور کردن میزان فضای خالی باقیمانده در سرور توسط اس کیوال سرور

با توجه به در حال اجرا بودن 24 ساعته‌ی سرویس SQL server agent، استفاده‌های ارزنده‌ای از آن می‌توان کرد. برای مثال هر از گاهی بررسی کند که آیا هارد سرور پر شده یا نه؟ و اگر بله (کمبود میزان فضای خالی به حد خطرناکی رسیده)، یک ایمیل خودکار به مسؤول مربوطه ارسال کند.
عمده‌ی مطالبی که در این مقاله بررسی خواهند شد همانند مطلب مونیتور کردن میزان مصرف CPU توسط اس کیوال سرور است و از تکرار آن‌ها در این‌جا صرفنظر خواهد شد (راه اندازی دیتابیس میل و همچنین تعریف یک job جدید که در مورد آن‌ها صحبت شد، همانند قبل است). تنها مطلب جدیدی که به آن اشاره خواهد شد، اسکریپت بررسی میزان فضای خالی و سپس ارسال ایمیل است که در یک job جدید همانند مقاله‌ی قبل باید به سرور اضافه شود. این اسکریپت به شرح زیر است:

DECLARE @DriveBenchmark INT
DECLARE @MachineName NVARCHAR(1000)
DECLARE @DiskFreeSpace INT
DECLARE @DriveLetter CHAR(1)
DECLARE @AlertMessage NVARCHAR(MAX)
DECLARE @MailSubject NVARCHAR(MAX)
DECLARE @NewLine CHAR(2)

SET @NewLine = CHAR(13) + CHAR(10)

SET @DriveBenchmark = 2048 -- 2GB
SET @MailSubject = 'Free space is low on ' + @@SERVERNAME
SET @AlertMessage = ''

IF EXISTS (
SELECT *
FROM tempdb..sysobjects
WHERE id = OBJECT_ID(N'[tempdb]..[#disk_free_space]')
)
DROP TABLE #disk_free_space

CREATE TABLE #disk_free_space
(
DriveLetter CHAR(1) NOT NULL,
FreeMB INTEGER NOT NULL
)

/* Populate #disk_free_space with data */
INSERT INTO #disk_free_space
EXEC MASTER..xp_fixeddrives


DECLARE DriveSpace CURSOR FAST_FORWARD
FOR
SELECT DriveLetter,
FreeMB
FROM #disk_free_space

OPEN DriveSpace
FETCH NEXT FROM DriveSpace INTO @DriveLetter, @DiskFreeSpace

WHILE (@@FETCH_STATUS = 0)
BEGIN
IF @DiskFreeSpace < @DriveBenchmark
BEGIN
SET @AlertMessage = @AlertMessage + 'Drive ' + @DriveLetter + ' on ' + @@SERVERNAME
+ ' has only ' + CAST(@DiskFreeSpace AS VARCHAR) + ' MB left.' + @NewLine
END

FETCH NEXT FROM DriveSpace INTO @DriveLetter, @DiskFreeSpace
END
CLOSE DriveSpace
DEALLOCATE DriveSpace

DROP TABLE #disk_free_space

IF @AlertMessage <> ''
BEGIN
EXECUTE msdb.dbo.sp_send_dbmail
@recipients = 'nasiri@site.net', -- Change This
@copy_recipients = 'Administrator@site.net', -- Change This
@Subject = @MailSubject,
@Body = @AlertMessage
,@importance = 'High'
END

بررسی اسکریپت فوق:

همه چیز از رویه‌ی سیستمی xp_fixeddrives شروع می‌شود. حاصل اجرای این رویه، دریافت میزان فضای خالی هر درایو موجود در سرور خواهد بود. همانطور که در اسکریپت نیز مشخص است، برای ذخیره سازی خروجی این رویه، یک جدول موقتی (disk_free_space) ایجاد شده و خروجی آن به درون این جدول اضافه خواهد شد. سپس یک cursor ایجاد شده و تک تک رکوردهای حاصل با مقدار متغیر DriveBenchmark که در اینجا 2 گیگابایت در نظر گرفته شده است، مقایسه می‌گردند. سپس هر کدام از رکوردها که کمتر از 2 گیگابایت بود، متغیر AlertMessage ما را مقدار دهی خواهد کرد. در پایان اگر این متغیر مقدار دهی شده بود، یعنی مشکل حاصل شده و نتیجه‌ی بررسی به صورت یک ایمیل ارسال می‌گردد. بدیهی است که در صورت نیاز مقدار متغیر DriveBenchmark و آرگومان‌های recipients و copy_recipients کد فوق باید اصلاح شوند.

برای استفاده از آن یک job جدید تعریف کنید که مثلا هر سه ساعت یکبار اجرا شده و این اسکریپت را فراخوانی نماید.