یک سرویس در AngularJS 2.0،
کلاسی است با هدفی محدود و مشخص. این سرویس‌ها مستقل از کامپوننتی خاص هستند و هدف آنها، به اشتراک گذاشتن اطلاعات و یا منطقی بین کامپوننت‌های مختلف می‌باشد. همچنین از آنها برای کپسوله سازی تعاملات خارجی، مانند دسترسی به داده‌ها نیز استفاده می‌شود.
نگاهی به نحوه‌ی عملکرد سرویس‌ها و تزریق وابستگی‌ها در AngularJS 2.0
فرض کنید کلاس سرویسی، به نحو ذیل تعریف شده‌است:
export class MyService {}
این کلاس، خارج از کلاس متناظر با یک کامپوننت قرار داد. بنابراین برای استفاده‌ی از آن، می‌توان آن‌را به صورت مستقیم، داخل کلاسی که به آن نیاز دارد، وهله سازی/نمونه سازی نمود و استفاده کرد:
let svc = new MyService();
هر چند این روش کار می‌کند، اما نمونه‌ی ایجاد شده، سطح دسترسی محلی، در این کلاس دارد و در خارج آن قابل دسترسی نیست. بنابراین نمی‌توان از آن برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات و منابع، بین کامپوننت‌های مختلف استفاده کرد.
همچنین در این حالت، mocking این سرویس
برای نوشتن unit tests نیز مشکل می‌باشد.
راه بهتر و توصیه شدهی در اینجا، ثبت و معرفی این سرویس‌ها به AngularJS 2.0 است. سپس AngularJS 2.0 به ازای هر کلاس سرویس معرفی شدهی به آن، یک وهله/نمونه را ایجاد می‌کند. بنابراین طول عمر سرویس‌های ایجاد شدهی در این حالت،
singleton است (یکبار ایجاد شده و تا پایان طول عمر برنامه زنده نگه داشته می‌شوند).
پس از آن می‌توان از تزریق کننده‌های توکار AngularJS 2.0، جهت تزریق وهله‌های این سرویس‌ها استفاده کرد.
اکنون اگر کلاسی، نیاز به این سرویس داشته باشد، نیاز خود را به صورت یک وابستگی تعریف شدهی در سازنده‌ی کلاس اعلام می‌کند:
constructor(private _myService: MyService){}
در این حالت زمانیکه کلاس کامپوننت، برای اولین بار وهله سازی می‌شود، سرویس مورد نیاز آن نیز توسط تزریق کننده‌ی توکار AngularJS 2.0، در اختیارش قرار می‌گیرد.
به این فرآیند اصطلاحا
dependency injection و یا تزریق وابستگی‌ها می‌گویند. در فرآیند تزریق وابستگی‌ها، یک کلاس، وهله‌های کلاسهای دیگر مورد نیاز خودش را بجای وهله سازی مستقیم، از یک تزریق کننده دریافت می‌کند. بنابراین بجای نوشتن newها در کلاس جاری، آنها را به صورت وابستگی‌هایی در سازنده‌ی کلاس تعریف میکنیم تا توسط AngularJS 2.0 تامین شوند.
با توجه به اینکه طول عمر این وابستگی‌ها singleton است و این طول عمر توسط AngularJS 2.0 مدیریت می‌شود، اطلاعات وهله‌های سرویس‌های مختلف و تغییرات صورت گرفته‌ی در آنها، بین تمام کامپوننت‌ها به صورت یکسانی به اشتراک گذاشته می‌شوند.
به علاوه اکنون امکان mocking سرویس‌ها با توجه به عدم وهله سازی آنها در داخل کلاسها به صورت مستقیم، ساده‌تر از قبل میسر است.
مراحل ساخت یک سرویس در AngularJS 2.0
ساخت یک سرویس در AngularJS 2.0، با ایجاد
یک کلاس جدید شروع می‌شود. سپس متادیتای آن افزوده شده و در آخر موارد مورد نیاز آن
import خواهند شد. با این موارد پیشتر در حین ساختن یک کامپوننت جدید و یا یک Pipe جدید آشنا شده‌اید و این طراحی یک دست را در سراسر AngularJS 2.0 می‌توان مشاهده کرد.
اولین سرویس خود را با افزودن فایل جدید product.service.ts به پوشه‌ی app\products آغاز میکنیم؛ با این محتوا:
import { Injectable } from 'angular2/core';
import { IProduct } from './product';
@Injectable()
export class ProductService {
getProducts(): IProduct[] {
return [
{
"productId": 2,
"productName": "Garden Cart",
"productCode": "GDN-0023",
"releaseDate": "March 18, 2016",
"description": "15 gallon capacity rolling garden cart",
"price": 32.99,
"starRating": 4.2,
"imageUrl": "app/assets/images/garden_cart.png"
},
{
"productId": 5,
"productName": "Hammer",
"productCode": "TBX-0048",
"releaseDate": "May 21, 2016",
"description": "Curved claw steel hammer",
"price": 8.9,
"starRating": 4.8,
"imageUrl": "app/assets/images/rejon_Hammer.png"
}
];
}
}
نام کلاس سرویس نیز pascal case است و بهتر است به کلمه‌ی Service ختم شود.
همانند سایر ماژول‌های تعریف شده، در اینجا نیز باید کلاس تعریف شده export شود تا در قسمت‌های دیگر قابل استفاده و دسترسی گردد.
سپس در این سرویس، یک متد برای بازگشت لیست محصولات ایجاد شده‌است.
در ادامه یک decorator جدید به نام ()Injectable@ به بالای این کلاس اضافه شده‌است. این متادیتا است که مشخص می‌کند کلاس جاری، یک سرویس AngularJS 2.0 است.
البته باید دقت داشت که این مزین کننده تنها زمانی نیاز است حتما قید شود که کلاس تعریف شده، دارای وابستگی‌های تزریق شده‌ای باشد. اما توصیه شده‌است که بهتر است هر کلاس سرویسی (حتی اگر دارای وابستگی‌های تزریق شده‌ای هم نبود) به این decorator ویژه، مزین شود تا بتوان طراحی یک دستی را در سراسر برنامه شاهد بود.
در آخر هم موارد مورد نیاز، import می‌شوند. برای مثال Injectable در ماژول angular2/core تعریف شده‌است.
هدف از تعریف این سرویس، دور کردن وظیفه‌ی تامین داده، از کلاس کامپوننت لیست محصولات است؛ جهت رسیدن به
یک طراحی SOLID.
در قسمت بعدی این سری، این لیست را بجای یک آرایه‌ی از پیش تعریف شده، از یک سرور HTTP دریافت خواهیم کرد.
ثبت و معرفی سرویس جدید ProductService به AngularJS 2.0 Injector
مرحله‌ی اول استفاده از سرویس‌های تعریف شده، ثبت و معرفی آنها به AngularJS 2.0 Injector است. سپس این Injector است که تک وهله‌ی سرویس ثبت شدهی در آن‌را در اختیار هر کامپوننتی که آن‌را درخواست کند، قرار می‌دهد.
مرحله‌ی ثبت این سرویس، معرفی نام این کلاس، به خاصیتی آرایه‌ای، به نام providers است که یکی از خواص decorator ویژه‌ی Component است. بدیهی است هر کامپوننتی که در برنامه وجود داشته باشد، توانایی ثبت این سرویس را نیز دارد؛ اما باید از کدامیک استفاده کرد؟
اگر سرویس خود را در کامپوننت لیست محصولات رجیستر کنیم، تک وهله‌ی این سرویس تنها در این کامپوننت و
زیر کامپوننت‌های آن در دسترس خواهند بود و اگر این سرویس را در بیش از یک کامپوننت ثبت کنیم، آنگاه دیگر هدف اصلی طول عمر singleton یک سرویس مفهومی نداشته و برنامه هم اکنون دارای چندین وهله از سرویس تعریف شدهی ما می‌گردد و دیگر نمی‌توان اطلاعات یکسانی را بین کامپوننت‌ها به اشتراک گذاشت.
بنابراین توصیه شده‌است که از خاصیت providers کامپوننت‌های غیر ریشه‌ای، صرفنظر کرده و سرویس‌های خود را تنها در بالاترین سطح کامپوننت‌های تعریف شده، یعنی در فایل app.component.ts ثبت و معرفی کنید. به این ترتیب تک وهله‌ی ایجاد شدهی در اینجا، در این کامپوننت ریشه‌ای و تمام زیر کامپوننت‌های آن (یعنی تمام کامپوننت‌های دیگر برنامه) به صورت یکسانی در دسترس قرار می‌گیرد.
به همین جهت فایل app.component.ts را گشوده و تغییرات ذیل را به آن اعمال کنید:
import { Component } from 'angular2/core';
import { ProductListComponent } from './products/product-list.component';
import { ProductService } from './products/product.service';
@Component({
selector: 'pm-app',
template:`
<div><h1>{{pageTitle}}</h1>
<pm-products></pm-products>
</div>
`,
directives: [ProductListComponent],
providers: [ProductService]
})
export class AppComponent {
pageTitle: string = "DNT AngularJS 2.0 APP";
}
در اینجا دو تغییر جدید صورت گرفته‌اند:
الف) خاصیت providers که آرایه‌ای از سرویس‌ها را قبول می‌کند، با ProductService مقدار دهی شده‌است.
ب) در ابتدای فایل، ProductService، از ماژول آن import گردیده‌است.
تزریق سرویس‌ها به کامپوننت‌ها
تا اینجا یک سرویس جدید را ایجاد کردیم و سپس آن‌را به AngularJS 2.0 Injector معرفی نمودیم. اکنون نوبت به استفاده و تزریق آن، به کلاسی است که به این وابستگی نیاز دارد. در TypeScript، تزریق وابستگی‌ها در سازنده‌ی یک کلاس صورت می‌گیرند. هر کلاس، دارای متد سازنده‌ای است که در زمان وهله سازی آن، اجرا می‌شود. اگر نیاز به تزریق وابستگی‌ها باشد، تعریف این سازنده به صورت صریح، ضروری است. باید دقت داشت که هدف اصلی از متد سازنده، آغاز و مقدار دهی متغیرها و وابستگی‌های مورد نیاز یک کلاس است و باید تا حد امکان از منطق‌های طولانی عاری باشد.
در ادامه فایل product-list.component.ts را گشوده و سپس سازنده‌ی ذیل را به آن اضافه کنید:
import { ProductService } from './product.service';
export class ProductListComponent implements OnInit {
pageTitle: string = 'Product List';
imageWidth: number = 50;
imageMargin: number = 2;
showImage: boolean = false;
listFilter: string = 'cart';
constructor(private _productService: ProductService) {
}
سازنده‌ی کلاس عموما پس از لیست خواص آن کلاس تعریف می‌شود و پیش از تعاریف سایر متدهای آن.
روش خلاصه شده‌ای که در اینجا جهت تعریف سازنده‌ی کلاس و متغیر تعریف شدهی در آن بکار گرفته شده، معادل قطعه کد متداول ذیل است و هر دو حالت ذکر شده، در TypeScript یکی می‌باشند:
private _productService: ProductService;
constructor(productService: ProductService) {
_productService = productService;
}
در اینجا سرویس مورد نیاز را به صورت یک متغیر private در سازنده‌ی کلاس ذکر میکنیم (مرسوم است متغیرهای private با _ شروع شوند). همچنین این سرویس باید در لیست import ابتدای ماژول جاری نیز ذکر شود.
این وابستگی در اولین باری که کلاس کامپوننت، توسط AngularJS 2.0 وهله سازی می‌شود، از لیست providers ثبت شدهی در کامپوننت ریشه‌ی سایت، تامین خواهد شد.
اکنون نوبت به استفاده‌ی از این سرویس تزریق شده‌است. به همین جهت ابتدا لیست عناصر آرایه‌ی خاصیت products را حذف میکنیم (برای اینکه قرار است این سرویس، کار تامین اطلاعات را انجام دهد و نه کلاس کامپوننت).
خوب، در ادامه، کدهای مقدار دهی آرایه‌ی products را از سرویس دریافتی، در کجا قرار دهیم؟ شاید عنوان کنید که در همین متد سازنده‌ی کلاس نیز می‌توان این‌کار را انجام داد.
this.products = _productService.getProducts();
هر چند در مثال جاری که از یک آرایه‌ی از پیش تعریف شده، برای این مقصود استفاده می‌شود، این مقدار دهی مشکلی را ایجاد نخواهد کرد، اما در قسمت بعدی که می‌خواهیم آن‌را از سرور دریافت کنیم، فراخوانی متد getProducts، اندکی زمانبر خواهد بود. بنابراین رویه‌ی کلی این است که کدهای زمانبر، نباید در سازنده‌ی یک کلاس قرار گیرند؛ چون سبب تاخیر در بارگذاری تمام قسمت‌های آن می‌شوند.
به همین جهت روش صحیح انجام این مقدار دهی، با پیاده سازی life cycle hook ویژه‌ای به نام OnInit است که
در قسمت پنجم آن‌را معرفی کردیم:
export class ProductListComponent implements OnInit {
products: IProduct[];
constructor(private _productService: ProductService) {
}
ngOnInit(): void {
//console.log('In OnInit');
this.products = this._productService.getProducts();
}
هر نوع عملیات آغازین مقدار دهی متغیرها و خواص کامپوننت‌ها باید در ngOnInit مربوط به هوک OnInit انجام شود که نمونه‌ای از آن‌را در کدهای فوق ملاحظه می‌کنید.
در اینجا اکنون خاصیت products عاری است از ذکر صریح عناصر تشکیل دهنده‌ی آن. سپس وابستگی مورد نیاز، در سازنده‌ی کلاس تزریق شده‌است و در آخر، در رویداد چرخه‌ی حیات ngOnInit، با استفاده از این وابستگی تزریقی، لیست محصولات دریافت و به خاصیت عمومی products نسبت داده شده‌است.
در ادامه برنامه را اجرا کنید. باید هنوز هم مطابق قبل، لیست محصولات قابل مشاهده باشد.
کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: MVC5Angular2.part7.zip خلاصه‌ی بحث
فرآیند کلی تعریف یک سرویس AngularJS 2.0، تفاوتی با ساخت یک کامپوننت یا Pipe سفارشی ندارد. پس از تعریف کلاسی که نام آن ختم شدهی به Service است، آن‌را مزین به ()Injectable@ میکنیم. سپس این سرویس را در بالاترین سطح کامپوننت‌های موجود یا همان کامپوننت ریشه‌ی سایت، ثبت و معرفی میکنیم؛ تا تنها یک وهله از آن توسط AngularJS 2.0 Injector ایجاد شده و در اختیار تمام کامپوننت‌های برنامه قرار گیرد. البته اگر این سرویس تنها در یک کامپوننت استفاده می‌شود و قصد به اشتراک گذاری اطلاعات آن‌را نداریم، می‌توان سطح سلسله مراتب دسترسی به آن‌را نیز کاهش داد. برای مثال این سرویس را در لیست providers همان کامپوننت ویژه، ثبت و معرفی کرد. به این ترتیب تنها این کامپوننت خاص و فرزندان آن دسترسی به امکانات سرویس مدنظر را می‌یابند و نه تمام کامپوننت‌های دیگر تعریف شدهی در برنامه.
در ادامه هر کلاسی که به این سرویس نیاز دارد (با توجه به سلسه مراتب دسترسی ذکر شده)، تنها کافی است در سازنده‌ی خود، این وابستگی را اعلام کند تا توسط AngularJS 2.0 Injector تامین گردد.
