الگوی شیء نال Null Object Pattern

اندازه‌ی قلم متن

تخمین مدت زمان مطالعه‌ی مطلب: سه دقیقه

این الگو شاید به نظر ساده برسد، ولی در بعضی موارد می‌تواند در سطوح بالاتر، کدهای تمیزتر و خلوت‌تری را در اختیار شما بگذارد. در مورد این الگو، در کتاب توسعه چابک عمو باب نیز آمده است. بسیاری ممکن است نسبت به این الگو جبهه بگیرند و بگویند که بررسی نال بودن یک شیء بهتر است و یا حتی رخ دادن خطای Null Pointer Exception در برنامه باعث می‌شود بتوانیم باگ‌ها را پیدا کنیم. در جواب باید گفت که این الگو قرار نیست در همه جا مورد استفاده قرار گیرد. در مثال زیر می‌توانید تا حدی به جایگاه استفاده از این الگو برسید. اینکه چگونه و در کجا از یک الگو استفاده کنید، به عهده برنامه نویس است.
کار این الگو در یک جمله این است که اگر متدی نتواند خروجی مناسبی را بدهد و به جای آن قرار باشد نال را برگشت دهد، به جای برگشت دادن نال، از یک شیء که هیچ رفتاری ندارد استفاده می‌کند و آن شیء را برمی‌گرداند تا در ادامه کد، بررسی نال بودن، یا خطای NPE رخ ندهد.

به عنوان مثال فرض کنید قرار است یک کاربر با نام کاربری Ali به سیستم وارد شود؛ در اینجا سه حالت وجود دارد:

این کاربر یافت شده و اجازه دسترسی دارد.
این کاربر یافت شده و اجازه دسترسی ندارد.
این کاربر یافت نمی‌شود.

اگر در حالتیکه کاربر یافت نشود، بخواهیم نال برگردانیم، در ادامه‌ی کد باید بررسی نال بودن و یا گاها انتظار خطای NPE را داشته باشیم؛ یا اینکه در عوض از الگوی شیء نال بهره ببریم.

بدون استفاده از الگو
در این مثال ابتدا کلاس یوزر را می‌سازیم:

 public class User
    {
        public String Usernam { get; set; }
        public bool Authenticated { get; set; }
    }

در لایه سرویس هم خروجی را برمی‌گردانیم:

 public User GeUser(string uname)
        {
            if (uname == "Ali")
            {
                return new User()
                {
                    Usernam = "Ali",
                    Authenticated = true
                };
            }
            else if (uname == "Reza")
            {
                return new User()
                {
                    Usernam = "Reza",
                    Authenticated = false
                };
            }
            else
            {
                return null;
            }
        }

در این حالت کد بعدی شما باید اینگونه باشد:

 var userServices=new UserServices();
            var user = userServices.GeUser("Ali");
            if (user != null && user.Authenticated)
            {
                Console.WriteLine("You are Authorized");
            }

همانطور که می‌بینید یک خط کد شرطی به سیستم اضافه شد و در یک سیستم بزرگتر این بررسی‌ها بیشتر شده و حتی در بعضی نقاط ممکن است با یک عدم بررسی، وقوع خطای NPE را افزایش دهید. حالا همین مثال بالا را با همین الگو جلو می‌بریم.

استفاده از الگو
ابتدا یک کلاس جدید را با ارث بری از کلاس یوزر می‌سازیم:

public class NullUser:User
    {
        public NullUser()
        {
            Authenticated = false;
        }
    }

این کلاس همان شیء نالی است که قرار است به جای خود عبارت Null برگشت دهیم:

  public User GeUser(string uname)
        {
            if (uname == "Ali")
            {
                return new User()
                {
                    Usernam = "Ali",
                    Authenticated = true
                };
            }
            else if (uname == "Reza")
            {
                return new User()
                {
                    Usernam = "Reza",
                    Authenticated = false
                };
            }
                return new NullUser();
        }

بدین ترتیب در ادامه کد الزامی به بررسی نال نیست:

var userServices=new UserServices();
            var user = userServices.GeUser("xxx");
            if (user.Authenticated)
                Console.WriteLine("You are Authorized");

یک نکته اضافه تر اینکه، در صورتی که قصد دارید متدی را در کلاس پدر تحریف کنید، بهتر است یک اینترفیس یا کلاس انتزاعی را تعریف و هر دو کلاس را از آن ارث بری کنید که برای مثال بالا می‌شود اینترفیس IUser و دو کلاس User و NullUser هم مشتقات آن.

یکی از مواردی که من از این الگو استفاده کردم اخیرا این هست که در حال نوشتن بخش پیامک‌های یک سیستم بودم که این اجازه رو به کاربر میده از سرویس دهنده‌های مختلف، اکانت‌های مختلفی رو وارد سیستم کنه ولی در هر لحظه فقط یکی از اکانت‌ها میتونن فعال باشن. از اونجا که من یک متد دارم که اکانت فعال رو برگردونه و من از اون در کدهام استفاده کردم ولی این احتمال وجود داره که چنین اکانت فعال وجود نداشته و به جاش برای من شی الگوی نال رو برمیگردونه که باعث میشه مقداردهی‌ها من دچار مشکل نشن و نیازی هم پیدا نکنم هر جا کدم رو نوشتم برم و یک خط بررسی هم قرار بدم.

الگوی شیء نال Null Object Pattern

مطالب مشابه

#