پیاده سازی پروژه‌های React با TypeScript - قسمت ششم - تعیین نوع هوک useEffect و هوک‌های سفارشی
اندازه‌ی قلم متن
تخمین مدت زمان مطالعه‌ی مطلب: پنج دقیقه

در این قسمت قصد داریم یک هوک سفارشی را ایجاد کرده و نوع‌های آن‌را توسط TypeScript مشخص کنیم. همچنین در این بین از هوک useEffect هم استفاده خواهیم کرد؛ هرچند این هوک، نکات تایپ‌اسکریپتی خاصی را به همراه ندارد.


ایجاد هوک سفارشی useClickOutside

برای این منظور فایل جدید src\components\useClickOutside.tsx را ایجاد کرده و به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
import { useEffect } from "react";

const useClickOutside = (ref, handler) => {
  useEffect(() => {
    const listener = (event) => {
      if (!ref.current || ref.current.contains(event.target)) {
        return;
      }
      handler(event);
    };
    document.addEventListener("mousedown", listener);
    document.addEventListener("touchstart", listener);

    return () => {
      document.removeEventListener("mousedown", listener);
      document.removeEventListener("touchstart", listener);
    };
  }, [handler, ref]);
};

export { useClickOutside };
توضیحات:

- متد هوک سفارشی ما، دو پارامتر ref و handler را دریافت می‌کند. ref به DOM Element جاری اشاره می‌کند و handler تابعی است که هنگام کلیک در خارج از ناحیه‌ی یک DOM Element خاص، اجرا می‌شود.
- سپس یک listener را تعریف کرده‌ایم که این تابع handler را اجرا می‌کند؛ البته به شرطی‌که DOM Element ارسالی وجود داشته باشد و خود target هم نباشد.
- در ادامه این listener را به رخ‌دادهای mousedown و touchstart متصل کرده و پاکسازی آن‌ها را هم در قسمت return متد useEffect انجام داده‌ایم.
- همچنین چون می‌خواهیم تنها در صورت تغییر پارامترهای ارسالی به هوک سفارشی جاری، این useEffect به روز رسانی شود، این پارامترها را در قسمت Dependency List مربوط به متد useEffect نیز ذکر کرده‌ایم.

تا اینجا اگر کدهای فوق را دنبال کنید، چون پسوند این فایل tsx است، خطاهای تایپ‌اسکریپتی زیر را مشاهده خواهید کرد که به دلیل انتساب ضمنی نوع any، به این پارامترهای بدون نوع است:



استفاده از هوک سفارشی useClickOutside

بنابراین قدم بعدی کار، تکمیل نوع‌های مرتبط با این پارامترها است. برای این منظور، ابتدا سعی می‌کنیم تا این هوک را در کامپوننت src\components\ReducerButtons.tsx قسمت قبلی استفاده کنیم تا نسبت به نوع پارامترهای ارسالی به این هوک، درک بهتری را پیدا کنیم:
import { useClickOutside } from "./useClickOutside";

// ...

export const ReducerButtons = () => {
  const [state, dispatch] = useReducer(reducer, initialState);

  const ref = useRef<HTMLDivElement>(null);
  useClickOutside(ref, () => {
    console.log("clicked outside");
  });

  return (
    <div ref={ref}>
      // ...
    </div>
  );
};
برای این منظور، سه تغییر را انجام داده‌ایم:
- ابتدا import‌های لازم را به ابتدای ماژول افزوده‌ایم.
- سپس با استفاده از هوک useRef که در قسمت چهارم آن‌را بررسی کردیم، ارجاعی را به المان div رندر شده، بدست آورده‌ایم.
- در آخر هوک سفارشی جدید useClickOutside را فراخوانی کرده‌ایم که آرگومان اول آن به DOM Element مربوط به div اشاره می‌کند و پارامتر دوم آن، تابعی است که پس از کلیک در خارج از ناحیه‌ی آن، اجرا خواهد شد.


تعیین نوع‌های پارامترهای هوک سفارشی

تا اینجا متوجه شدیم که handler، چیزی بجز یک تابع که void را بازگشت می‌دهد (void <= ())، نیست. همچنین نوع شیء ref را هم می‌توان با نزدیک کردن اشاره‌گر ماوس، به متغیر ref در کامپوننت ReducerButtons، مشاهده کرد:


بر این اساس، تعاریف نوع‌های پارامترهای هوک سفارشی useClickOutside به صورت زیر مشخص می‌شوند:
const useClickOutside = (
  ref: React.RefObject<HTMLDivElement>,
  handler: () => void
) => {
همچنین بر اساس نکات قسمت سوم، نوع event را نیز به React.MouseEvent تنظیم می‌کنیم:
const listener = (event: React.MouseEvent<HTMLElement>) => {
پس از آن، اولین خطایی که ظاهر می‌شود به صورت زیر است:


عنوان می‌کند که نوع event.target، از نوع Node، که مورد نظر متد contains است، نیست. برای رفع آن فقط کافی است تبدیل نوع زیر را انجام داد:
ref.current.contains(event.target as Node)
مشکل بعدی، بدون پارامتر تعریف کردن نوع تابع handler است:


برای رفع این خطا، نوع پارامتر تابع handler را نیز بر اساس رویداد ارسالی به آن، مشخص می‌کنیم:
const useClickOutside = (
  ref: React.RefObject<HTMLDivElement>,
  handler: (event: React.MouseEvent<HTMLElement>) => void
) => {
مرحله‌ی آخر، عدم تطابق React.MouseEvent تعریف شده، با پارامترهای متد addEventListener است:


برای درک بهتر این خطا، اشاره‌گر ماوس را به محل تعریف این متد نزدیک می‌کنیم، تا بتوان امضای آن‌را مشاهده کرد. در حالت mousedown، پارامتر دوم این متد، از نوع MouseEvent است:


(method) Document.addEventListener<"mousedown">(type: "mousedown", listener: (this: Document, ev: MouseEvent) 
=> any, options?: boolean | AddEventListenerOptions | undefined): void (+1 overload)
و در حالت touchstart، پارامتر دوم آن به TouchEvent تغییر کرده‌است:
(method) Document.addEventListener<"touchstart">(type: "touchstart", listener: (this: Document, ev: TouchEvent)
 => any, options?: boolean | AddEventListenerOptions | undefined): void (+1 overload)
به همین جهت است که نوع <React.MouseEvent<HTMLElement تعریف شده، با این دو سازگار نیست و خطا رخ‌داده‌است. برای رفع این خطا، با استفاده از union types، هر دو رخ‌داد MouseEvent و TouchEvent را باید به عنوان نوع پارامترهای ورودی تعریف کرد:
const useClickOutside = (
  ref: React.RefObject<HTMLDivElement>,
  handler: (event: MouseEvent | TouchEvent) => void
) => {
  useEffect(() => {
    const listener = (event: MouseEvent | TouchEvent) => {
بنابراین با کمی دقت به تعاریف استانداردی که به همراه متدهای مورد استفاده هستند، می‌توان نوع‌های مرتبط را تشخیص داد و از آن‌ها استفاده کرد.


یک نکته‌ی تکمیلی: در اینجا با تعریف <ref: React.RefObject<HTMLDivElement، دیگر ref ارسالی، هیچ المان دیگری را بجز div نمی‌تواند بپذیرد. برای عمومی‌تر کردن آن، می‌توان بر روی آن کلیک راست کرد و گزینه‌ی Go to definition را انتخاب نمود:


بنابراین حالت عمومی‌تر آن، استفاده از HTMLElement ای است که HTMLDivElement از آن ارث بری کرده‌است:
const useClickOutside = (
  ref: React.RefObject<HTMLElement>,
  handler: (event: MouseEvent | TouchEvent) => void
) => {

با این تغییرات، کدهای نهایی این قسمت، به صورت زیر در خواهند آمد:
import { useEffect } from "react";

const useClickOutside = (
  ref: React.RefObject<HTMLElement>,
  handler: (event: MouseEvent | TouchEvent) => void
) => {
  useEffect(() => {
    const listener = (event: MouseEvent | TouchEvent) => {
      if (!ref.current || ref.current.contains(event.target as Node)) {
        return;
      }
      handler(event);
    };
    document.addEventListener("mousedown", listener);
    document.addEventListener("touchstart", listener);

    return () => {
      document.removeEventListener("mousedown", listener);
      document.removeEventListener("touchstart", listener);
    };
  }, [handler, ref]);
};

export { useClickOutside };