مطالب دوره‌ها
اجزای جاوا اسکریپتی بوت استرپ 3
مباحث منوهای پایین افتادنی و برگه‌‌ها (tabs) در بوت استرپ 2 و 3 یکسان هستند و نکات آن‌ها در بحث «نگاهی به اجزای تعاملی Twitter Bootstrap» عنوان شده‌اند. در ادامه به اجزای جدیدی خواهیم پرداخت که مختص بوت استرپ 3 بوده و از تازه‌های آن به‌شمار می‌روند. همچنین اجزایی را که در بررسی بوت استرپ 2 به آن‌ها پرداخته نشد، مانند Carousels و Scroll spy، نیز بررسی می‌کنیم.


پنل‌ها و آکاردئون‌ها

پنل‌های آکاردئونی، بسیار شبیه به برگه‌ها عمل می‌کنند. با کلیک بر روی یک سربرگ، محتوای مخفی شده آن نمایش داده می‌شود. این اعمال نیز توسط اجزای جاوا اسکریپتی بوت استرپ، به کمک jQuery عمل می‌کنند.
یک مثال:
    <div class="container">
        <h4 class="alert alert-info">
            پنل آکاردئونی</h4>
        <div class="row">
            <div class="panel-group" id="accordion">
                <div class="panel panel-default">
                    <div class="panel-heading">
                        <h4 class="panel-title">
                            <a href="#vacc" class="accordion-toggle" data-toggle="collapse" data-parent="#accordion">
                                <span class="glyphicon glyphicon-pushpin"></span>اطلاعات یک</a>
                        </h4>
                    </div>
                    <div id="vacc" class="panel-collapse collapse in">
                        <div class="panel-body">
                            <p>
                                متن متن متن متن .......</p>
                            <p>
                                <a href="#" class="btn btn-info">بیشتر >></a></p>
                        </div>
                    </div>
                </div>
                <div class="panel panel-default">
                    <div class="panel-heading">
                        <h4 class="panel-title">
                            <a href="#checkups" class="accordion-toggle" data-toggle="collapse" data-parent="#accordion">
                                <span class="glyphicon glyphicon-ok"></span>اطلاعات 2</a>
                        </h4>
                    </div>
                    <div id="checkups" class="panel-collapse collapse">
                        <div class="panel-body">
                            <p>
                                متن متن متن متن .......</p>
                            <p>
                                <a href="#" class="btn btn-info">بیشتر >></a></p>
                        </div>
                    </div>
                </div>
            </div>
            <!-- end accordion -->
        </div>
        <!-- end row -->
    </div>
    <!-- /container -->

توضیحات:
- ابتدا کل ناحیه مدنظر باید در یک div با کلاس panel-group محصور شود؛ به همراه یک id دلخواه. از این id در ویژگی‌های data-parent عنوان‌های هر پنل این گروه استفاده می‌شود. به این ترتیب سیستم جاوا اسکریپتی آن متوجه خواهد شد که باید داخل چه ناحیه‌ای از صفحه عمل کند.
- پس از مشخص سازی آغاز پنل گروهی مدنظر، هر گروه، داخل یک div با کلاس panel panel-default قرار خواهد گرفت. به این ترتیب اولین پنل آکاردئونی مثال، شکل می‌گیرد.
- سپس داخل هر پنل مجزا، باید توسط panel-heading مشخص کنیم که عنوان این پنل و محتوای خاص این عنوان کجا باید قرار گیرند. همچنین به کمک panel-collapse collapse in، محتوایی را که با کلیک بر روی عنوان هر پنل به صورت خودکار ظاهر خواهد شد را معرفی می‌کنیم.
در ادامه می‌توان پنل‌های بیشتری را به این مجموعه و گروه افزود.
- پنلی که قرار است در ابتدای کار باز باشد، دارای کلاس collapse in خواهد بود؛ مابقی فقط collapse دارند.


بررسی کامپوننت Carousels

بوت استرپ به همراه کامپوننت اسلایدشو توکاری است به نام Carousel که بدون نیاز به حتی یک سطر کدنویسی جاوا اسکریپت اضافی، یک اسلاید شو بسیار حرفه‌ای را ارائه می‌دهد. مثالی را در این مورد در ادامه ملاحظه می‌کنید:
    <div class="container">
        <h4 class="alert alert-info">
            اسلاید شو</h4>
        <div class="row">
            <div id="myCarousel" class="carousel slide">
                <ol class="carousel-indicators">
                    <li data-target="#myCarousel" data-slide-to="0" class="active"></li>
                    <li data-target="#myCarousel" data-slide-to="1"></li>
                    <li data-target="#myCarousel" data-slide-to="2"></li>
                </ol>
                <!-- carousel-indicators -->
                <section class="carousel-inner">
                    <div class="active item">
                        <img src="images/01.jpg" alt="Photo 1"></div>
                    <div class="item">
                        <img src="images/02.png" alt="Photo 2"></div>
                    <div class="item">
                        <img src="images/03.jpg" alt="Photo 3"></div>
                </section><!-- carousel-inner -->
                <a href="#myCarousel" class="left carousel-control" data-slide="prev"><span class="glyphicon glyphicon-chevron-left">
                </span></a><a href="#myCarousel" class="right carousel-control" data-slide="next"><span
                    class="glyphicon glyphicon-chevron-right"></span></a>
            </div>
            <!-- myCarousel -->
        </div>
        <!-- end row -->
    </div>




توضیحات:
- در قسمت carousel-inner این کامپوننت، لیست تک تک تصاویر مورد نیاز قرار خواهند گرفت. تصویر آغازین دارای div ایی محصور کننده با کلاس active item است و مابقی کلاس item دارند.
- مرحله بعد، کار افزودن سیستم راهبری و حرکت بین تصاویر اضافه شده است. این سیستم چیزی نیست جز چند لینک مزین شده با کلاس‌های left carousel-control و همچنین right carousel-control. ویژگی‌های data-slide این لینک‌ها نیز مشخص کننده اعمالی هستند که کامپوننت جاوا اسکریپتی carousel قرار است انجام دهد. برای مثال حرکت به قبل یا بعد. همچنین باید دقت داشت که href این لینک‌ها به id مرتبط با div اصلی دربرگیرنده این قسمت از صفحه اشاره می‌کند. از یک سری گلیف آیکن نیز برای نمایش فلش رو به چپ و راست نیز در اینجا استفاده شده است.
- قسمت لیست مرتبط دارای کلاس carousel-indicators، در حقیقت مشخص کننده سه دایره کوچکی است که در تصویر فوق ملاحظه می‌کنید. به ازای هر تصویر، یک مورد را باید افزود. در اینجا data-target هر آیتم به id مرتبط با div محصور کننده کل اسلایدشو اشاره می‌کند. data-slide-toها به شماره تصویر متناظر هر آیتم متصل خواهند شد. ایندکس آغازین این آیتم‌ها از صفر شروع می‌شود.



بررسی کامپوننت Scroll spy

اگر به مستندات رسمی بوت استرپ مراجعه کنید، منوی کنار صفحه با لغزش صفحه به سمت پایین ثابت است؛ اما به ازای هر سرفصل جدیدی در صفحه، آیتم فعال این منو نیز به صورت خودکار تغییر می‌کند. این قابلیت توسط کامپوننت Scroll spy ایجاد شده است. یک مثال:
<body id="articles" data-spy="scroll" data-target=".scrollspy">
    <div class="container">
        <h4 class="alert alert-info">
            Scroll spy</h4>
        <div id="articlesindex" class="row">
            <section class="scrollspy clearfix col col-lg-3 hidden-sm">
                <ul class="nav nav-list affix">
                    <li><a href="#item1"><span class="glyphicon glyphicon-user"></span>Item 1</a></li>
                    <li><a href="#item2"><span class="glyphicon glyphicon-user"></span>Item 2</a></li>
                    <li><a href="#item3"><span class="glyphicon glyphicon-user"></span>Item 3</a></li>
                </ul>
                <!-- nav-list -->
            </section><!-- scrollspy -->
            <section class="col col-lg-9">
                <article id="item1" class="media">
                    <h2>
                        item1</h2>
                    <div class="media-body">
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                    </div>
                </article>
                <article id="item2" class="media">
                    <h2>
                        item2</h2>
                    <div class="media-body">
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                    </div>
                </article>
                <article id="item3" class="media">
                    <h2>
                        item3</h2>
                    <div class="media-body">
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                        <p>
                            متن متن متن ............متن متن متن ............متن متن متن .............</p>
                    </div>
                </article>
            </section><!-- artistinfo -->
        </div>
        <!-- end row -->
    </div>
    <!-- /container -->
    <script type="text/javascript" src="Scripts/jquery-1.10.2.min.js"></script>
    <script type="text/javascript" src="Scripts/bootstrap-rtl.js"></script>
</body>


توضیحات:
- کار با ایجاد یک section جدید که حاوی منوی ثابت کنار صفحه است، شروع می‌شود. این section دارای کلاس scrollspy می‌باشد. داخل این section لیست عناوین منو قرار می‌گیرند که ul آن دارای کلاس nav nav-list affix خواهد بود. affix سبب می‌شود تا این لیست در کنار صفحه ثابت نمایش داده شود و همواره نمایان باشد.
- نکته مهم لیست آیتم‌های منو، مقادیر href لینک‌های آن است. این مقادیر باید به id محتوای متناظر اشاره کنند. این محتواها را در ادامه‌ی کار ملاحظه می‌کنید.
- به علاوه اگر به تگ body در ابتدای کار دقت کرده باشید، ویژگی‌های data-spy و هدفی که قرار است تحت نظر قرار گیرد به آن اضافه شده‌است.
- تا اینجا این سیستم کار می‌کند؛ اما اگر صفحه را به بالا و پایین حرکت دهید، پس زمینه آیتم فعال، تغییر رنگ نمی‌دهد. برای این منظور نیاز است، به CSS سفارشی خود، چند سطر ذیل را اضافه کرد:
.scrollspy .nav > li.active{
   background: lightgray;
}


فایل‌های نهایی این قسمت را از اینجا نیز می‌توانید دریافت کنید:
bs3-sample04.zip
 
مطالب
آموزش MDX Query - قسمت اول

در طول این سری آموزش‌های MDX (البته هنوز نمی‌دانم چند قسمت خواهد بود) تلاش خواهم کرد تمامی موارد موجود در MDX‌ها را به طور کامل با شرح و توضیح مناسب پوشش دهم.

امیدوارم شما دوستان عزیز پس از مطالعه‌ی این مجموعه مقالات به دانش کافی در خصوص MDX Query‌ها دست پیدا کنید.

در قسمت اول این آموزش‌ها در نظر دارم در ابتدا مفاهیم اولیه OLAP و همچنین مفاهیم مورد نیاز در Multi Dimentional Data Base  ها برای شما عزیزان توضیح دهم و در قسمت‌های بعدی این مجموعه در خصوص MDX Query‌ها صحبت خواهم کرد.

انباره داده (Data Warehouse)

عملا یک یا چند پایگاه داده می‌باشد که اطلاعات تجمیع شده از دیگر پایگاه‌های داده را درخود نگه داری می‌کند. برای ارایه گزارشاتی که از پایگاه داده‌های OLTP نمی‌توانیم به راحتی بگیریم.

(OLTP (Online transaction processing

سیستم پردازش تراکنش بر‌خط می‌باشند . که عملا همان سیستم هایی می‌باشند که در طول روز دارای تغییرات بسیار زیادی می‌باشند (مانند سیستم‌های حسابداری، انبار داری و ... که در طول روز دایما دارای تغییرات در سطح داده می‌باشند.)

(OLAP (OnLine Analysis Processing 

این سیستم‌ها خدماتی در نقش تحلیل‌گر داده و تصمیم گیرنده ارائه می‌‌کند. چنین سیستمهایی می‌‌توانند، داده را در قالبهای مختلف برای هماهنگ کردن نیازهای مختلف کاربران مختلف، سازماندهی کنند.

تفاوت انبار داده (Data Warehouse) و پایگاه داده(Data Base)

وظیفه اصلی سیستم‌های پایگاه‌داده کاربردی OnLine ،پشتیبانی از تراکنش‌های بر‌خط و  پردازش کوئری است. این سیستم‌ها، سیستم پردازش تراکنش بر‌خط(OLTP)  نامیده می‌شوند و بیشتر عملیات روزمره یک سازمان را پوشش می‌‌دهند. از سوی دیگر انبار‌داده، خدماتی در نقش تحلیل‌گر داده و تصمیم گیرنده ارائه می‌‌کند. چنین سیستمهایی می‌‌توانند داده را در قالبهای مختلف برای هماهنگ کردن نیازهای مختلف کاربران مختلف، سازماندهی و ارائه می‌کند. این سیستم‌ها با نام سیستم‌های پردازش تحلیلی بر‌خط (OLAP) شناخته‌می‌شوند.

موارد تفاوت انبار داده (Data Warehouse) و پایگاه داده(Data Base)

• از لحاظ مدل‌های داده: پایگاه‌های داده برای مدل  OLTP بهینه سازی شده‌است. که بر اساس مدل داده رابطه‌ای امکان پردازش تعداد زیادی تراکنش همروند، که اغلب حاوی رکورد‌های اندکی هستند را دارد. اما در انبارهای داده که برای پردازش تحلیلی بر خط، طراحی شده‌اند امکان پردازش تعداد کمی کوئری پیچیده بر روی تعداد بسیار زیادی رکورد داده فراهم می‌شود. سرورهای OLAP می‌توانند از دو نوع رابطه‌ای  (ROLAP)  یا چند‌بعدی باشند (MOLAP).
• از لحاظ کاربران: کاربران پایگاه‌داده کارمندان دفتری و مسؤولان هستند در حالی‌که کاربران انبار‌داده مدیران و تصمیم‌گیرنده‌ها هستند.
• از لحاظ عملیات قابل اجرا بر روی آن‌ها: عملیات انجام شده برروی پایگاه‌های داده عمدتا عملیات (Select/Insert/Update/Delete) می‌باشد ، در حالی که عملیات روی انبار داده عمدتا Select  ها می‌باشند.
• از لحاظ مقدار داده‌ها: مقدار داده‌های یک پایگاه‌داده در حدود چند مگابایت تا چند گیگابایت است در حالی که این مقدار در انبار داده در حدود چند گیگابایت تا چند ترابایت است.
• از لحاظ زمان پرس و جو : به طور کلی سرعت پرس و جو  ها روی انباره‌ی داده بسیار بالاتر از کوئری مشابه آن روی پایگاه داده می‌باشد.
مراحل ساخت یک انباره‌ی داده (Data WareHouse) به شرح زیر می‌باشد 



• پاکسازی داده (Data Cleansing)

پاکسازی داده‌ها عبارت است از شناسایی و حذف خطاها و ناسازگاریهای داده ای به منظور دستیابی به داده‌ها‌یی با کیفیت بالاتر.

اگر داده‌ها  از منابع یکسان مثل فایل‌ها  یا پایگاه‌های داده ای گرفته شوند خطاهایی از قبیل اشتباهات تایپی، داده‌های نادرست و فیلدهای بدون مقدار را خواهیم داشت و چنانچه داده‌ها  از منابع مختلف مثل پایگاه داده‌های مختلف یا سیستم اطلاعاتی مبتنی بر وب گرفته شوند .با توجه به نمایش‌های دادهای مختلف خطاها بیشتر بوده و پاکسازی داده‌ها  اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. برای دستیابی به دادههای دقیق و سازگار، بایستی داده‌ها  را یکپارچه نموده و تکرارهای آنها را حذف نمود.

وجود خطاهای نویزی، ناسازگاری در داده‌های انبار داده و ناقص بودن داده‌ها  امری طبیعی است. فیلدهای یک جدول ممکن است خالی باشند و یا دارای داده‌های خطا دار و ناسازگار باشند. برای هر کدام از این حالت‌ها  روشهایی جهت پاکسازی و اصلاح داده‌ها  ارایه می‌شود. 

در این بخش عملیات مختلفی برای پاکسازی داده‌ها  قابل انجام است:

• نادیده گرفتن تاپل‌های نادرست
• پرکردن فیلدهای نادرست به صورت دستی
• پرکردن فیلدهای نادرست با یک مقدار مشخص
• پرکردن فیلدها با توجه به نوع فیلد و داده‌ها ی موجود
• پرکردن فیلدها با نزدیکترین مقدار ممکن (مثلا میانگین فیلد تاپل‌های دیگر می‌تواند به عنوان یک مقدار مناسب در نظر گرفته شود)
• یکپارچه‌سازی (Integration)
این فاز شامل ترکیب داده‌های دریافتی از منابع اطلاعاتی مختلف، استفاده از متاداده‌ها  برای شناسایی و حذف افزونگی داده ها، تشخیص و رفع برخوردهای داده ای می‌باشد. 

یکپارچه سازی داده‌ها از سه فاز کلی تشکیل شده است:
• شناسایی فیلدهای یکسان: فیلدهای یکسان که در جدول‌ها ی مختلف دارای نامهای مختلف میباشند. 

• شناسایی افزونگی‌ها ی موجود در داده‌ها ی ورودی:  داده‌های ورودی گاهی دارای افزونگی است. مثلا بخشی از رکورد در جداول مختلف وجود دارد.

• مشخص کردن برخورد‌های داده ای: مثالی از  برخوردهای داده ای یکسان نبودن واحدهای نمایش داده ای است. مثلا فیلد وزن در یک جدول بر حسب کیلوگرم و در جدولی دیگر بر حسب گرم ذخیره شده است.


• تبدیل داده‌ها(Data Transformation)
در این فاز، داده‌های ورودی طی مراحل زیر به شکلی که مناسب عمل داده کاوی باشند، در می‌آیند:
• از بین بردن نویز داده¬ها(Smoothing)
• تجمیع داده¬ها(Aggregation)
• کلی¬سازی(Generalization)
• نرمال¬سازی(Normalization)
• افزودن فیلدهای جدید
در ادامه به شرح  هر یک می‌پردازیم:
1. از بین بردن نویزهای داده ای(Smoothing): منظور از  داده‌های نویزی، داده هایی هستند که در خارج از بازه مورد نظر قرار می‌گیرند. مثلا اگر بازه حقوقی کارمندان بین یک صد هزار تومان و یک میلیون تومان باشد، داده‌های خارج از این بازه به عنوان داده‌های نویزی شناخته شده و در این مرحله اصلاح می‌گردند. برای اصلاح داده‌های نویزی از روشهای زیر استفاده می‌شود:
• استفاده از مقادیر مجاور برای تعیین یک مقدار مناسب برای فیلدهای دارای نویز
• دسته بندی داده‌های موجود و مقداردهی فیلد دارای داده نویزی با استفاده از دسته نزدیکتر
• ترکیب روشهای فوق با ملاحظات انسانی، در این روش، اصلاح مقادیر نویزی با استفاده از یکی از روشهای فوق انجام می‌گیرد اما افرادی برای بررسی و اصلاح نیز وجود دارند
2. تجمیع داده ها(Aggregation): تجمیع داده‌ها به معنی بدست آوردن اطلاعات جدید از ترکیب داده‌های موجود می‌باشد. به عنوان مثال بدست فروش ماهانه از حساب فروش‌های روزانه.
3. کلی سازی(Generalization): کلی سازی به معنی دسته بندی داده‌های موجود براساس ماهیت و نوع آنها است. به عنوان مثال می‌توان اطلاع رده‌های سنی خاص (جوان، بزرگسال، سالخورده) را از فیلد سن استخراج کرد. 
4. نرمال سازی(Normalization): منظور از نرمال سازی، تغییر مقیاس داده‌ها است. به عنوان مثالی از نرمال سازی، می‌توان به تغییر بازه یک فیلد از مقادیر موجود به بازه 0 تا 1 اشاره کرد.

5. افزودن فیلدهای جدید: گاهی اوقات برای سهولت عمل داده کاوی می‌توان فیلدهایی به مجموعه فیلدهای موجود اضافه کرد. مثلا می‌توان فیلد میانگین حقوق کارمندان یک شعبه را به مجموعه فیلدهای موجود اضافه نمود.

• کاهش داده‌ها(Reduction)

در این مرحله، عملیات کاهش داده‌ها انجام می‌گیرد که شامل تکنیکهایی برای نمایش کمینه اطلاعات موجود است

. این فاز از سه بخش  تشکیل می‌شود:

• کاهش دامنه و بعد: فیلدهای نامربوط، نامناسب و تکراری حذف می‌شوند. برای تشخیص فیلدهای اضافی، روشهای آماری و تجربی وجود دارند ؛ یعنی  با اعمال الگوریتمهای آماری و یا تجربی بر روی داده‌های موجود در یک بازه زمانی مشخص، به این نتیجه می‌رسیم که فیلد یا فیلدهای خاصی کاربردی در انباره داده ای و داده کاوی نداشته و آنها را حذف می‌کنیم. 

• فشرده سازی داده ها: از تکنیکهای فشرده سازی برای کاهش اندازه داده‌ها استفاده می‌شود.
• کدکردن داده ها: داده‌ها در صورت امکان با پارامترها و اطلاعات کوچکتر جایگزین می‌شوند.

مدل داده‌ای رابطه‌ای (Relational) وچند بعدی (Multidimensional)  :

1. مدل داده رابطه‌ای (Relational data modeling)  بر اساس دو مفهوم اساسی موجودیت (entity)  و رابطه (relation) بنا نهاده شده است. از این رو آن را با نام مدل ER نیز می‌شناسند.

• موجودیت (entity) : نمایانگر همه چیزهایی که در پایگاه داده وجود خارجی دارند یا به تصور در می‌آیند. پدیده‌ها دارای مشخصاتی هستندکه به آن‌ها صفت (attribute) گفته می‌شود.

• رابطه (relation) : پدیده‌ها را به هم می‌پیوندد و چگونگی در ارتباط قرار گرفتن آن‌ها با یکدیگر را مشخص می‌کند.

2. مدل داده چند‌بعدی ( Multidimensional modeling ) یا MD بر پایه دو ساختار جدولی اصلی بنا نهاده شده است: 



• جدول حقایق (Fact Table)

• جداول ابعاد (Dimension Table)


این ساختار امکان داشتن یک نگرش مدیریتی و تصمیم‌گیری به داده‌های موجود در پایگاه داده را تسهیل می‌کند. 

جدول حقایق : قلب حجم داده‌ای ما را تشکیل می‌دهد و شامل دو سری فیلد است : کلیدهای خارجی به ابعاد و شاخص‌ها (Measure). 

شاخص‌ها (Measure) : معیارهایی هستند که بر روی آن‌ها تحلیل انجام می‌گیرد و درون جدول حقایق قرار دارند. شاخص‌ها قبل از شکل‌گیری انبار داده توسط مدیران و تحلیل‌گران به دقت مشخص می‌‌شوند. چون در مرحله کار با انبار اطلاعات اساسی هر تحلیل بر اساس همین شاخص‌ها شکل می‌گیرد. شاخص‌‌ها تقریباً همیشه مقادیر عددی را شامل می‌شوند. مثلا برای یک فروشگاه زنجیره‌ای این شاخص‌ها می‌توانند واحدهای فروخته‌شده کالاها و مبلغ فروش به تومان باشند.

بعد (Dimension) : هر موجودیت در این مدل می‌تواند با یک بعد تعریف شود. ولی بعدها با موجودیت‌های مدل ER متفاوتند زیرا آن‌ها سازمان شاخص‌ها را تعیین می‌کنند. علاوه بر این دارای یک ساختار سلسله مراتبی هستند و به طور کلی برای حمایت از سیستم‌های تصمیم گیری سازمان‌دهی شده‌اند.

اجزای بعدها member نام دارند و تقریباٌ همه بعدها، memberهای خود را در یک یا چند سطح سلسله مراتبی (hierarchies) سازمان‌دهی می‌نمایند، که این سلسله مراتب نمایانگر مسیر تجمیع (integration) و ارتباط بین سطوح پایین‌تر (مثل روز) و سطوح بالاتر (مثل ماه و سال) است. وقتی یک دسته از memberهای خاص با هم مفهوم جدیدی را ایجاد می‌‌کنند، به آنها یک سطح (Level) می‌گوییم. ( مثلاٌ هر سی روز را ماه می‌‌گوییم. در این حالت ماه یک سطح است. ) 

حجم‌های داده‌ای (Data Cube)

حجم‌های داده‌ای یا Cube از ارتباط تعدادی بعد با تعدادی شاخص تعریف می‌‌شود. ترکیب memberهای هر بعد از حجم داده‌ای فضای منطقی را تعریف می‌کند که در آن مقادیر شاخص‌ها  ظاهر می‌‌شوند. هر بخش مجزا که شامل یکی از memberهای بعد در حجم داده‌ای است ، سلول (cell) نامیده‌می‌شود. سلول‌ها شاخص‌های مربوط به تجمیع‌های مختلف را در خود نگهداری می‌نمایند. در واقع مقادیر مربوط به حقایق (Fact) که در جدول حقایق (Fact) تعریف می‌شوند در حجم داده‌ای (Data Cube) در سلول‌ها (Cell) نمایان می‌گردند.

     

شماهای داده‌ای (Data Schema)  : سه نوع Schema در طراحی Data Warehouse وجود دارد 

1. Stare
2. Snowflake
3. Galaxy
1. شمای ستاره‌ای (Star Schema) : متداولترین شما، همین شمای‌ستاره‌ای است. که در آن انبار‌داده با استفاده از اجزای زیر تعریف می‌شود:
• یک جدول مرکزی بزرگ به نام جدول حقایق که شامل حجم زیادی از داده‌های بدون تکرار است.

• مجموعه‌ای از جدول‌های کمکی کوچک‌تر به نام‏ جدول بعد ، که به ازای هر بعد یکی از این جداول موجود خواهد بود.

• شکل این شما به صورت یک ستاره است که جدول حقایق در مرکز آن قرار گرفته و هر یک از ‏ جداول بعد‏ به وسیله شعاع‌هایی به آن مربوط هستند.

مشکل این مدل احتمال پیشامد افزونگی در آن است.

2. شمای دانه‌برفی ( Snowflake Schema ) : در واقع شمای دانه‌برفی، نوعی از شمای ستاره‌ای است که در آن بعضی از ‏ جداول بعد نرمال شده‌اند. و به همین خاطر دارای تقسیمات بیشتری به شکل جداول اضافی می‌باشد که از ‏ جداول بعد‏ جدا شده‌اند. 

تفاوت این دو شما در این است که جداول شمای دانه برف نرمال هستند و افزونگی در آن‌ها  کاهش یافته است. که این برای کار کردن با داده‌ها و از لحاظ فضای ذخیره‌سازی مفید است. ولی در عوض کارایی را پایین می‌آورد، زیرا در محاسبه کوئری‌ها به joinهای بیشتری نیاز داریم. 

3. شمای کهکشانی (galaxy schema) : در کاربرد‌های پیچیده برای به اشتراک گذاشتن ابعاد نیاز به جداول حقایق چندگانه احساس می‌شود که یک یا چند ‏ جدول بعد‏ را در بین خود به اشتراک می‌گذارند. این نوع شما به صورت مجموعه‌ای از شماهای ستاره‌ای است و به همین دلیل شمای کهکشان یا شمای منظومه‌ای نامیده‌می‌شود. این شما به ما این امکان را می‌دهد که جداول بعد بین جداول حقایق مختلف به اشتراک گذاشته شوند.

عملیات بر روی حجم‌های داده‌ای :

• Roll Up  (یا Drill-up) : با بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی مفهومی یک حجم داده‌ای، یا با کاهش دادن بعد، یک مجموعه با جزئیات کمتر (خلاصه شده) ایجاد می‌نماید. بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی به معنای حذف قسمتی از جزئیات است. برای مثال اگر قبلاٌ بعد مکان بر حسب شهر بوده آن را با بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی بر حسب کشور درمی‌آوریم. ولی وقتی با کاهش دادن بعد سروکار داریم منظور حذف یکی از ابعاد و جایگزین کردن مقادیر کل است. در واقع همان عمل تجمیع (aggregation) است. 
• Drill Down : بر عکس عملRoll-up است و از موقعیتی با جزئیات داده‌ای کم به جزئیات زیاد می‌رود. این کار با پایین آمدن در ساختار سلسله مراتبی( به سمت جزئیات بیشتر) یا با ایجاد ابعاد اضافی انجام می‌گیرد.

نمونه‌ای از عملیات Drill Down و Roll Up

• Slice : با انتخاب و اعمال شرط بر روی یکی از ابعاد یک subcube به شکل یک برش دو بعدی ایجاد می‌کند. در واقع همان عمل انتخاب (select) است.

• Dice : با انتخاب قسمتی از ساختار سلسله مراتبی بر روی دو یا چند بعد یک subcube ایجاد می‌نماید.

نمونه‌ای از عملیات Dice و Slice

• Pivot (یا Rotate) : این عملیات بردارهای بعد را در ظاهر می‌چرخاند.

نمونه‌ای از عملیات pivot

• Drill-across : نتیجه اجرای کوئری‌هایی که نتیجه اجرای آنها حجم‌های داده‌ایهای مرکب با بیش از یک fact-table است.

• Ranking : سلول‌هایی را باز می‌گرداند که در بالا یا پایین شرط خاصی واقع هستند. مثلاٌ ده محصولی که بهترین فروش را داشته‌اند.

سرورهای OLAP :

در تکنولوژیOALP داده‌ها به دو صورت چند‌بعدی (Multidimensional OLAP) (MOLAP) و رابطه‌ای (Relational OLAP) (ROLAP) ذخیره می‌شوند. OLAP پیوندی(HOLAP) تکنولوژیی است که دو نوع قبل را با هم ترکیب می‌کند.

MOLAP : روشی است که معمولاٌ برای تحلیل‌های OLAP در تجارت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در MOLAP، داده‌ها با ساختار یک حجم داده‌ای ( Data Cube ) چند بعدی ذخیره می‌شوند. ذخیره‌سازی در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای انجام نمی‌گیرد، بلکه با یک فرمت خاص انجام می‌شود. اغلب محصولات موفق MOLAP از یک روش چند‌بعدی استفاده می‌نمایند که در آن یک سری حجم‌های داده‌ای کوچک، انبوه و از پیش محاسبه‌شده، یک حجم داده‌ای بزرگ (hypercube  ) را می‌سازند. 

علاوه بر‌این MOLAP به شما امکان می‌دهد داده‌های دیدهای (View) تحلیل‌گران را دسته بندی کنید، که این در حذف اشتباهات و برخورد با ترجمه‌های پرغلط کمک بزرگی است.

گذشته از همه این‌ها از آن‌جا که داده‌ها به طور فیزیکی در حجم‌های داده‌ای بزرگ چند‌بعدی ذخیره می‌شوند، سرعت انجام فعالیت‌ها بسیار زیاد خواهد بود.

از آنجا که یک کپی از داده‌های منبع در کامپیوتر Analysis server ذخیره‌می‌شود، کوئری‌‌ها می‌توانند بدون مراجعه به منابع مجدداً محاسبه شوند. کامپیوتر Analysis server ممکن است کامپیوترسرور که تقسیم بندی‌ها در آن انجام شده یا کامپیوتر دیگری باشد. این امر بستگی به این دارد که تقسیم‌بندی‌ها در کجا تعریف شده‌اند. حتی اگر پاسخ کوئری‌ها از روی تقسیمات تجمیع (integration) شده قابل دستیابی نباشند، MOLAP سریع‌ترین پاسخ را فراهم می‌کند. سرعت انجام این کار به طراحی و درصد تجمیع تقسیم‌بندی‌ها بستگی دارد. 

مزایا : کارایی عالی-  حجم‌های داده‌ای MOLAP برای بازیابی سریع داده‌ها ساخته شده‌اند و در فعالیت‌های slice و dice به صورت بهینه پاسخ می‌دهند. ترکیب سادگی و سرعت مزیت اصلی MOLAP است.

در ضمنMOLAP  قابلیت محاسبه محاسبات پیچیده را فراهم می‌کند. همه محاسبات از پیش وقتی که حجم‌های داده‌ای ساخته می‌‌شود، ایجاد می‌شوند. بنابراین نه تنها محاسبات پیچیده انجام شدنی هستند بلکه بسیار سریع هم پاسخ می‌دهند.

معایب : عیب این روش این است که تنها برای داده‌هایی با مقدار محدود کارکرد خوبی دارد. از آنجا که همه محاسبات زمانی که حجم‌های داده‌ای ساخته می‌شود، محاسبه می‌گردند، امکان این که حجم‌های داده‌ای مقدار زیادی از داده‌ها را در خود جای دهد، وجود ندارد. ولی این به این معنا نیست که داده‌‌های حجم‌های داده‌ای نمی‌توانند از مقدار زیادی داده مشتق شده باشند. داده‌ها می‌توانند از مقدار زیادی داده مشتق شده‌باشند. اما در این صورت، فقط اطلاعات level خلاصه (level ای که دارای کمترین جزئیات است یعنی سطوح بالاتر) می‌‌توانند در حجم‌های داده‌ای  موجود باشند. 

ROLAP : محدودیت MOLAP در حجم داده‌های قابل پرس‌و‌جو و نیاز به روشی که از داده‌های ذخیره‌شده به روش رابطه‌ای حمایت کند، موجب پیشرفت ROLAP شد.

مبنای این روش کارکردن با داده‌هایی که در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای ذخیره‌شده‌اند، برای انجام اعمال slicing و dicing معمولی است. با استفاده از این مدل ذخیره‌سازی می‌توان داده‌ها را بدون ایجاد واقعی تجمیع در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای به هم مربوط کرد.

مزایا : با این روش می‌توان به حجم زیادی از داده‌ها را رسیدگی کرد. محدودیت حجم داده در تکنولوژی ROLAP مربوط به محدودیت حجم داده‌های قابل ذخیره‌سازی در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای است. به بیان دیگر، خود ROLAP هیچ محدودیتی بر روی حجم داده‌ها اعمال نمی‌کند.

معایب : ممکن است کارایی پایین بیاید. زیرا هر گزارش ROLAP در واقع یک کواِری SQL (یا چند کواِری SQL )در پایگاه داده‌های رابطه‌ای است و اگر حجم داده‌ها زیاد باشد ممکن است زمان پاسخ کواِری طولانی شود. در مجموع ROLAP سنگین است، نگهداری آن سخت است و کند هم هست. بخصوص زمانی که نیاز به آدرس دهی جدول‌های ذخیره شده در سیستم چند بعدی داریم.

این محدودیت ناشی از عملکرد SQL است. زیرا تکنولوژی ROLAP بر پایه عبارات مولد SQL برای پرسش و پاسخ بر روی پایگاه داده رابطه‌ای است و عبارات SQL به همه نیازها پاسخ نمی‌دهند (مثلاٌ محاسبه حساب‌های پیچیده در SQL مشکل است)، بنابراین فعالیت‌های ROLAP به آن چه SQL قادر به انجام آن است محدود می‌گردد. 

تفاوت ROALP و MOLAP : تفاوت اصلی این دو در معماری آن‌ها است. محصولات MOLAP داده‌های مورد نیاز را در یک حافظه نهان (cache) مخصوص می‌گذارد. ولی ROLAP تحلیل‌های خود را بدون استفاده از یک حافظه میانی انجام می‌دهد، بدون آن که از یک مرحله میانی برای گذاشتن داده‌ها در یک سرور خاص استفاده کند. 

با توجه به کند بودن ROLAP در مقایسه باMOLAP ، باید توجه داشت که کاربرد این روش بیشتر در پایگاه داده‌های بسیار بزرگی است که  گاه‌گاهی پرس و جویی بر روی آن‌ها شکل می‌گیرد، مثل داده‌های تاریخی و کمتر جدید سال‌‌های گذشته.

نکته: اگر از Analysis Services که به وسیله Microsoft OLE DB Provider مهیا شده استفاده می‌کنید، تجمیع‌ها نمی‌توانند برای تقسیم‌بندی از روش ROLAP استفاده نمایند.

HOLAP : با توجه به نیاز رو به رشدی که برای کارکردن با داده‌های بلادرنگ (real time) در بخش‌های مختلف در صنعت و تجارت احساس می‌شود، مدیران تجاری انتظار دارند بتوانند با دامنه وسیعی از اطلاعات که فوراً و بدون حتی لحظه‌ای تأخیر در دسترس باشند، کار کنند. در حال حاضر شبکه اینترنت و سایر کاربرد‌ها یی که به داده‌هایی از منابع مختلف مراجعه دارند و نیاز به فعالیت با یک سیستم بلادرنگ هم دارند، همگی از سیستم HOLAP بهره می‌گیرند.

named set :

Named Set مجموعه‌ای از memberهای بعد یا مجموعه‌ای از عبارات است که برای استفاده مجدد ایجاد می‌شود.

Calculated member 

Calculated Memberها memberهایی هستند که بر اساس داده‌ها نیستند بلکه بر اساس عبارات ارزیابی MDX هستند. آنها دقیقاَ به سبک سایر memberهای معمولی هستند. MDX یک مجموعه قوی از عملیاتی را تامین میکند که میتوانند برای ساختCalculated Memberها مورد استفاده قرار گیرند به طوری که به شما امکان داشتن انعطاف زیاد در کار کردن با داده‌های چند بعدی را بدهد. 

امیدوارم در این قسمت با مفاهیم نخستین OLAP آشنا شده باشید.

تلاش خواهم کرد در قسمت بعدی در خصوص نصب SQL Server Analysis Services و نصب پایگاه داده‌ی Adventure Work DW 2008 شرح کاملی را ارایه کنم.

 

مطالب
طراحی یک گرید با jQuery Ajax و ASP.NET MVC به همراه پیاده سازی عملیات CRUD

هدف، ارائه راه‌حلی برای نمایش جدولی اطلاعات، جستجو، مرتب سازی و صفحه بندی و همچنین انجام عملیات ثبت، ویرایش و حذف بر روی آنها به صورت Ajaxای در بخش back office نرم افزار می‌باشد.

پیش نیازها:

ایده کار به این شکل می‌باشد که برای نمایش اطلاعات به صورت جدولی با قابلیت‌های مذکور، لازم است یک اکشن Index برای نمایش اولیه و صفحه اول اطلاعات صفحه بندی شده و اکشن متدی به نام List برای پاسخ به درخواست‌های صفحه بندی، مرتب سازی، تغییر تعداد آیتم‌ها در هر صفحه و همچنین جستجو، داشته باشیم که این اکشن متد List، بعد از واکشی اطلاعات مورد نظر از منبع داده، آنها را به همراه اطلاعاتی که در کوئری استرینگ درخواست جاری وجود دارد در قالب یک PartialView به کلاینت ارسال کند.


ایجاد مدل‌های پایه

همانطور که در مقاله «طراحی و پیاده سازی ServiceLayer به همراه خودکارسازی Business Validationها» مطرح شد، برای پیاده سازی متدهای GetPagedList در ApplicationService‌ها از الگوی Request/Response استفاده می‌کنیم. برای این منظور واسط و کلاس‌های زیر را خواهیم داشت:

واسط IPagedQueryModel

    public interface IPagedQueryModel
    {
        int Page { get; set; }
        int PageSize { get; set; }

        /// <summary>
        ///     Expression of Sorting.
        /// </summary>
        /// <example>
        ///     Examples:
        ///     "Name_ASC"
        /// </example>
        string SortExpression { get; set; }
    }

این واسط قراردادی می‌باشد برای نوع و نام پارامترهایی که توسط کلاینت به سرور ارسال می‌شود. پراپرتی SortExpression آن، نام و ترتیب مرتب سازی را مشخص می‌کند؛ برای این منظور FieldName_ASC و FieldName_DESC به ترتیب برای حالات مرتب سازی صعودی و نزولی براساس FieldName مقدار دهی خواهد شد.

برای جلوگیری از تکرار این خصوصیات در مدل‌های کوئری مربوط به موجودیت‌ها، میتوان کلاس پایه‌ای به شکل زیر در نظر گرفت که پیاده ساز واسط بالا می‌باشد:

  public class PagedQueryModel : IPagedQueryModel, IShouldNormalize
    {
        public int Page { get; set; }
        public int PageSize { get; set; }

        /// <summary>
        ///     Expression of Sorting.
        /// </summary>
        /// <example>
        ///     Examples:
        ///     "Name_ASC"
        /// </example>
        public string SortExpression { get; set; }

        public virtual void Normalize()
        {
            if (Page < 1)
                Page = 1;

            if (PageSize < 1)
                PageSize = 10;

            if (SortExpression.IsEmpty())
                SortExpression = "Id_DESC";
        }
    }

مدل بالا علاوه بر پیاده سازی واسط IPagedQueryModel، پیاده ساز واسط IShouldNormalize نیز می‌باشد؛ دلیل وجود چنین واسطی در مقاله «طراحی و پیاده سازی ServiceLayer به همراه خودکارسازی Business Validationها» توضیح داده شده است:

پیاده سازی واسط IShouldNormalize باعث خواهد شد که قبل از اجرای خود متد، این نوع پارامترها با استفاده از یک Interceptor شناسایی شده و متد Normalize آنها اجرا شود.

کلاس PagedQueryResult

    public class PagedQueryResult<TModel>
    {
        public PagedQueryResult()
        {
            Items = new List<TModel>();
        }
        public IEnumerable<TModel> Items { get; set; }
        public long TotalCount { get; set; }
    }

دلیل وجود کلاس بالا در مقاله «طراحی یک گرید با Angular و ASP.NET Core - قسمت اول - پیاده سازی سمت سرور» توضیح داده شده است:

عموما ساختار اطلاعات صفحه بندی شده، شامل تعداد کل آیتم‌های تمام صفحات (خاصیت TotalItems) و تنها اطلاعات ردیف‌های صفحه‌ی جاری درخواستی (خاصیت Items) است و چون در اینجا این Items از هر نوعی می‌تواند باشد، بهتر است آن‌را جنریک تعریف کنیم.

کلاس PagedListModel

همانطور که در اول بحث توضیح داده شد، لازم است اطلاعاتی را که کلاینت از طریق کوئری استرینگ برای صفحه بندی و ... ارسال کرده بود نیز به PartialView ارسال کنیم. این قسمت کار ایده اصلی این روش را در بر می‌گیرد؛ اگر نخواهیم اطلاعات کوئری استرینگ دریافتی از کلاینت را دوباره به PartialView ارسال کنیم، مجبور خواهیم بود تمام کارهای مربوط به تشخیص آیکن مرتب سازی ستون‌های جدول، ریست کردن المنت‌های مربوط به صفحه بندی و مرتب سازی را در در زمان انجام جستجو  و یکسری کارهای از این قبل را در سمت کلاینت مدیریت کنیم که هدف مقاله جاری پیاده سازی این روش نمی‌باشد.

    public class PagedListModel<TModel>
    {
        public IPagedQueryModel Query { get; set; }

        public PagedQueryResult<TModel> Result { get; set; }
    }

پراپرتی Query در برگیرنده پارامتر ورودی اکشن متد List می‌باشد که پراپرتی‌های آن با مقادیر موجود در کوئری استرینگ درخواست جاری مقدار دهی شده‌اند؛ البته بدون وجود کلاس بالا نیز به کمک ViewBag می‌شود این اطلاعات ترکیبی را به ویو ارسال کرد که پیشنهاد نمی‌شود.


متد GetPagedListAsync موجود در CrudApplicationService

    public abstract class CrudApplicationService<TEntity, TModel, TCreateModel, TEditModel, TDeleteModel,
        TPagedQueryModel, TDynamicQueryModel> : ApplicationService,
        ICrudApplicationService<TModel, TCreateModel, TEditModel, TDeleteModel, TPagedQueryModel, TDynamicQueryModel>
        where TEntity : Entity, new()
        where TCreateModel : class
        where TEditModel : class, IModel
        where TModel : class, IModel
        where TDeleteModel : class, IModel
        where TPagedQueryModel : PagedQueryModel, new()
        where TDynamicQueryModel : DynamicQueryModel

    {

        #region Properties

        protected IQueryable<TEntity> UnTrackedEntitySet => EntitySet.AsNoTracking();
        public IUnitOfWork UnitOfWork { get; set; }
        public IMapper Mapper { get; set; }
        protected IDbSet<TEntity> EntitySet => UnitOfWork.Set<TEntity>();

        #endregion

        #region ICrudApplicationService Members

        #region Methods

        public virtual async Task<PagedQueryResult<TModel>> GetPagedListAsync(TPagedQueryModel model)
        {
            Guard.ArgumentNotNull(model, nameof(model));

            var query = ApplyFiltering(model);

            var totalCount = await query.LongCountAsync().ConfigureAwait(false);

            var result = query.ProjectTo<TModel>(Mapper.ConfigurationProvider);

            result = result.ApplySorting(model);
            result = result.ApplyPaging(model);

            return new PagedQueryResult<TModel>
            {
                Items = await result.ToListAsync().ConfigureAwait(false),
                TotalCount = totalCount
            };
        }
        #endregion

        #endregion

        #region Protected Methods

        /// <summary>
        ///     Apply Filtering To GetPagedList and GetPagedListAsync
        /// </summary>
        /// <param name="model"></param>
        /// <returns></returns>
        protected virtual IQueryable<TEntity> ApplyFiltering(TPagedQueryModel model)
        {
            Guard.ArgumentNotNull(model, nameof(model));

            return UnTrackedEntitySet;
        }
        #endregion
    }

در بدنه این متد، ابتدا عملیات جستجو توسط متد ApplyFiltering انجام می‌شود. این متد به صورت پیش فرض هیچ شرطی را بر روی کوئری ارسالی به منبع داده اعمال نمی‌کند؛ مگر اینکه توسط زیر کلاس‌ها بازنویسی شود و فیلترهای مورد نیاز اعمال شوند. سپس تعداد کل آیتم‌های فیلتر شده محاسبه شده و بعد از عملیات Projection، مرتب سازی و صفحه بندی انجام می‌گیرد. برای مباحث مرتب سازی و صفحه بندی از دو متد زیر کمک گرفته شده‌است:

    public static class QueryableExtensions
    {
        public static IQueryable<TModel> ApplySorting<TModel>(this IQueryable<TModel> query, IPagedQueryModel request)
        {
            Guard.ArgumentNotNull(request, nameof(request));
            Guard.ArgumentNotNull(query, nameof(query));

            return query.OrderBy(request.SortExpression.Replace('_', ' '));
        }

        public static IQueryable<TModel> ApplyPaging<TModel>(this IQueryable<TModel> query, IPagedQueryModel request)
        {
            Guard.ArgumentNotNull(request, nameof(request));
            Guard.ArgumentNotNull(query, nameof(query));

            return request != null
                ? query.Page((request.Page - 1) * request.PageSize, request.PageSize)
                : query;
        }
    }

به منظور مرتب سازی از کتابخانه  System.Liq.Dynamic کمک گرفته شده‌است.

نکته: مشخص است که این روش، وابستگی به وجود متد GetPagedListAsync ندارد و صرفا برای تشریح ارتباط مطالبی که قبلا منتشر شده بود، مطرح شد.


پیاده سازی اکشن متدهای Index و List

public partial class RolesController : BaseController
{
    #region Fields
        private readonly IRoleService _service;
        private readonly ILookupService _lookupService;

        #endregion

    #region Constractor
        public RolesController(IRoleService service,  ILookupService lookupService)
        {
            Guard.ArgumentNotNull(service, nameof(service));
            Guard.ArgumentNotNull(lookupService, nameof(lookupService));

            _service = service;
            _lookupService = lookupService;
        }
        #endregion

    #region Index / List
    [HttpGet]
    public virtual async Task<ActionResult> Index()
    {
        var query = new RolePagedQueryModel();
        var result = await _service.GetPagedListAsync(query).ConfigureAwait(false);

        var pagedList = new PagedListModel<RoleModel>
        {
            Query = query,
            Result = result
        };

        var model = new RoleIndexViewModel
        {
            PagedListModel = pagedList,
            Permissions = _lookupService.GetPermissions()
        };
        return View(model);
    }
    [HttpGet, AjaxOnly, NoOutputCache]
    public virtual async Task<ActionResult> List(RolePagedQueryModel query)
    {
        var result = await _service.GetPagedListAsync(query).ConfigureAwait(false);

        var model = new PagedListModel<RoleModel>
        {
            Query = query,
            Result = result
        };

        return PartialView(MVC.Administration.Roles.Views._List, model);
    }
    #endregion
}

به عنوان مثال در بالا کنترلر مربوط به گروه‌های کاربری را مشاهده می‌کنید. به دلیل اینکه علاوه بر مباحث صفحه بندی و مرتب سازی، امکان جستجو بر اساس نام و دسترسی‌های گروه کاربری را نیز نیاز داریم، لازم است مدل زیر را ایجاد کنیم:

    public class RolePagedQueryModel : PagedQueryModel
    {
        public string Name { get; set; }
        public string Permission { get; set; }
    }

در این مورد خاص لازم است لیست دسترسی‌های موجود درسیستم به صورت لیستی برای انتخاب در فرم جستجو مهیا باشد. فرم جستجو در ویو مربوط به اکشن Index قرار می‌گیرد و قرار نیست به همراه پارشال ویو List_ در هر درخواستی از سرور دریافت شود. لذا لازم است مدلی برای ویو Index در نظر بگیریم که به شکل زیر می‌باشد:

    public class RoleIndexViewModel
    {   
        public RoleIndexViewModel()
        {
            Permissions = new List<LookupItem>();
        }
        public IReadOnlyList<LookupItem> Permissions { get; set; }
        public PagedListModel<RoleModel> PagedListModel { get; set; }
    }

پراپرتی PagedListModel در برگیرنده اطلاعات مربوط به نمایش اولیه جدول اطلاعات می‌باشد و پراپرتی Permissions لیست دسترسی‌های موجود درسیستم را به ویو منتقل خواهد کرد. اگر ویو ایندکس شما به داده اضافه ای نیاز ندارد، از ایجاد مدل بالا صرف نظر کنید.


ویو Index.cshtml

@model RoleIndexViewModel

@{
    ViewBag.Title = L("Administration.Views.Role.Index.Title");
    ViewBag.ActiveMenu = AdministrationMenuNames.RoleManagement;
}

<div class="row">
    <div class="col-md-12">
        <div id="filterPanel" class="panel-collapse collapse" role="tabpanel" aria-labelledby="filterPanel">
            <div class="panel panel-default margin-bottom-5">

                <div class="panel-body">
                    @using (Ajax.BeginForm(MVC.Administration.Roles.List(),
new AjaxOptions { UpdateTargetId = "RolesList", HttpMethod = "GET" }, new { id = "filterForm", data_submit_on_reset = "true" }))
                    {
                        <div class="row">
                            <div class="col-md-3">
                                <input type="text" name="Name" class="form-control" value="" placeholder="@L("Administration.Role.Fields.Name")" />
                            </div>
                            <div class="col-md-3">
                                @Html.DropDownList("Permission", Model.Permissions.ToSelectListItems(), L("Administration.Views.Role.FilterBy.Permission"),new {@class="form-control"})
                            </div>
                            <div class="col-md-3">

                                <button type="submit"
                                        role="button"
                                        class="btn btn-info">
                                    @L("Commands.Filter")
                                </button>
                                <button type="reset"
                                        role="button"
                                        class="btn btn-default">
                                    <i class="fa fa-close"></i>
                                    @L("Commands.Reset")
                                </button>
                            </div>
                        </div>
                    }
                </div>
            </div>
        </div>
    </div>
</div>

<div class="row">
    <div class="col-md-12" id="RolesList">
        @{Html.RenderPartial(MVC.Administration.Roles.Views._List, Model.PagedListModel);}
    </div>
</div>

فرم جستجو باید دارای ویژگی data_submit_on_reset با مقدار "true" باشد. به منظور پاکسازی فرم جستجو و ارسال درخواست جستجو با فرمی خالی از داده، برای بازگشت به حالت اولیه از تکه کد زیر استفاده خواهد شد:

  $(document).on("reset", "form[data-submit-on-reset]",
            function () {
                var form = this;
                setTimeout(function () {
                    $(form).submit();
                });
            });

در ادامه پارشال ویو List_ با داده ارسالی به ویو Index، رندر شده و کار نمایش اولیه اطلاعات به صورت جدولی به اتمام می‌رسد.


پارشال ویو List.cshtml_

@model PagedListModel<RoleModel>
@{
    Layout = null;
    var rowNumber = (Model.Query.Page - 1) * Model.Query.PageSize + 1;
    var refreshUrl = Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(new RouteValueDictionary(Model.Query.ToDictionary())));
}

<div class="panel panel-default margin-bottom-5">
    <table class="table table-bordered table-hover" id="RolesListTable" data-ajax-refresh-url="@refreshUrl" data-ajax-refresh-update="#RolesList">
        <thead>
            <tr>
                <th style="width: 5%;">
                    #
                </th>
                <th class="col-md-3 sortable">
                    @Html.SortableColumn("Name", L("Administration.Role.Fields.Name"), Model.Query, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
                </th>
                <th class="col-md-3 sortable">
                    @Html.SortableColumn("DisplayName", L("Administration.Role.Fields.DisplayName"), Model.Query, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
                </th>
                <th class="col-md-3 sortable">
                    @Html.SortableColumn("IsDefault", L("Administration.Role.Fields.IsDefault"), Model.Query, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
                </th>
               
                <th style="width: 5%;"></th>
            </tr>
        </thead>

        <tbody>
           @foreach (var role in Model.Result.Items)
            {
                <tr>
                    <td>@(rowNumber++.ToPersianNumbers())</td>
                    <td>@role.Name</td>
                    <td>@role.DisplayName</td>
                    <td class="text-center">@Html.DisplayFor(a => role.IsDefault)</td>
                    <td class="text-center operations">
                      
                        <div class="btn-group">

                            <span class="fa fa-ellipsis-h dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" aria-haspopup="true" aria-expanded="false"></span>
                            <ul class="dropdown-menu dropdown-menu-left">
                                <li>
                                    <a href="#"
                                       role="button"
                                       data-ajax="true"
                                       data-ajax-method="GET"
                                       data-ajax-update="#main-modal div.modal-content"
                                       data-ajax-url="@Url.Action(MVC.Administration.Roles.Edit(role.Id))"
                                       data-toggle="modal"
                                       data-target="#main-modal">
                                        <i class="fa fa-pencil"></i>
                                        @L("Commands.Edit")
                                    </a>
                                </li>
                                <li>
                                    <a href="#"
                                       role="button"
                                       id="delete-@role.Id"
                                       data-delete-url="@Url.Action(MVC.Administration.Roles.Delete())"
                                       data-delete-model='{"Id":"@role.Id","RowVersion":"@Convert.ToBase64String(role.RowVersion)"}'>
                                        <i class="fa fa-trash"></i>
                                        @L("Commands.Delete")
                                    </a>
                                </li>
                            </ul>
                        </div>
                    </td>
                </tr>
            }
        </tbody>
    </table>

</div>

<div class="row">
    <div class="col-md-8">
        @Html.Pager(Model, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
        @Html.PageSize("RolesList", Model.Query, routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)), new { @class = "margin-right-5" }, "filterForm")
        @Html.Refresh("RolesList", Model.Query, routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)), L("Commands.Refresh"))
    </div>
</div>

به ترتیب  فایل بالا را بررسی می‌کنیم:

    var refreshUrl = Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(new RouteValueDictionary(Model.Query.ToDictionary())));

refreshUrl برای ارسال درخواست به اکشن متد List در نظر گرفته شده‌است که در کوئری استرینگ مربوط به خود، اطلاعاتی (مرتب سازی، شماره صفحه، اطلاعات جستجو و همچنین تعداد آیتم‌های موجود در هر صفحه) را دارد که حالت فعلی گرید را می‌توانیم دوباره از سرور درخواست کنیم.

<table class="table table-bordered table-hover" id="RolesListTable" data-ajax-refresh-url="@refreshUrl" data-ajax-refresh-update="#RolesList">

دو ویژگی data-ajax-refresh-url و data-ajax-refresh-update برای جدولی که لازم است عملیات CRUD را پشتیبانی کند، لازم می‌باشد. در قسمت دوم به استفاده از این دو ویژگی در هنگام عملیات ثبت، ویرایش و حذف خواهیم پرداخت.

<th class="col-md-3 sortable">
    @Html.SortableColumn("Name", L("Administration.Role.Fields.Name"), Model.Query, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
</th>

ستونی که امکان مرتب سازی را دارد باید th آن، کلاس sortable را داشته باشد. همچنین باید از هلپری که پیاده سازی آن را در ادامه خواهیم دید، استفاده کنیم. این هلپر، نام فیلد، عنوان ستون، مدل Query و همچین یک urlFactory را در قالب یک ‎Func<RouteValueDictionary,string>‎ دریافت می‌کند.


پیاده سازی هلپر SortableColumn

        public static MvcHtmlString SortableColumn(this HtmlHelper html, string columnName,
            string columnDisplayName, IPagedQueryModel queryModel, string updateTargetId, Func<RouteValueDictionary, string> urlFactory)
        {
            var dictionary = queryModel.ToDictionary();

            var routeValueDictionary = new RouteValueDictionary(dictionary)
            {
                ["SortExpression"] = !queryModel.SortExpression.StartsWith(columnName)
                    ? $"{columnName}_DESC" : queryModel.SortExpression.EndsWith("DESC")
                        ? $"{columnName}_ASC" : queryModel.SortExpression.EndsWith("ASC")
                            ? string.Empty : $"{columnName}_DESC"
            };

            var url = urlFactory(routeValueDictionary);

            var aTag = new TagBuilder("a");
            aTag.Attributes.Add("href", "#");
            aTag.Attributes.Add("data-ajax", "true");
            aTag.Attributes.Add("data-ajax-method", "GET");
            aTag.Attributes.Add("data-ajax-update", updateTargetId.StartsWith("#") ? updateTargetId : $"#{updateTargetId}");
            aTag.Attributes.Add("data-ajax-url", url);
            aTag.InnerHtml = columnDisplayName;

            var iconCssClass = !queryModel.SortExpression.StartsWith(columnName)
                ? "fa-sort"
                : queryModel.SortExpression.EndsWith("DESC")
                    ? "fa-sort-down"
                    : "fa-sort-up";

            var iTag = new TagBuilder("i");
            iTag.AddCssClass($"fa {iconCssClass}");

            return new MvcHtmlString($"{aTag}\n{iTag}");
        }

ابتدا مدل Query با متد الحاقی زیر تبدیل به دیکشنری می‌شود. این کار از این جهت مهم است که پراپرتی‌های لیست موجود در مدل Query، لازم است به فرم خاصی به سرور ارسال شوند که در تکه کد زیر مشخص می‌باشد.

public static IDictionary<string, object> ToDictionary(this object source)
{
    return source.ToDictionary<object>();
}

public static IDictionary<string, T> ToDictionary<T>(this object source)
{
    if (source == null)
        throw new ArgumentNullException(nameof(source));

    var dictionary = new Dictionary<string, T>();

    foreach (PropertyDescriptor property in TypeDescriptor.GetProperties(source))
    {
        AddPropertyToDictionary(property, source, dictionary);
    }
    return dictionary;
}

private static void AddPropertyToDictionary<T>(PropertyDescriptor property, object source,
    IDictionary<string, T> dictionary)
{
    var value = property.GetValue(source);

    var items = value as IEnumerable;

    if (items != null && !(items is string))
    {
        var i = 0;
        foreach (var item in items)
        {
            dictionary.Add($"{property.Name}[{i++}]", (T)item);
        }
    }
    else if (value is T)
    {
        dictionary.Add(property.Name, (T)value);
    }

}

در متد بالا، از TypeDescriptor که یکی دیگر از ابزار‌های دسترسی به متا دیتای انوع داده‌ای است، استفاده شده و خروجی نهایی آن یک دیکشنری با کلیدهایی با اسامی پراپرتی‌های وهله ورودی می‌باشد.

در ادامه پیاده سازی هلپر SortableColumn، از دیکشنری حاصل، یک وهله از RouteValueDictionary ساخته می‌شود. در زمان رندر شدن PartialView لازم است مشخص شود که برای دفعه بعدی که بر روی این ستون کلیک می‌شود، باید چه مقداری با پارامتر SortExpression موجود در کوئری استرینگ ارسال شود. از این جهت برای پشتیبانی ستون، از حالت‌های مرتب سازی صعودی، نزولی و برگشت به حالت اولیه بدون مرتب سازی، کد زیر را خواهیم داشت:

var routeValueDictionary = new RouteValueDictionary(dictionary)
{
    ["SortExpression"] = !queryModel.SortExpression.StartsWith(columnName)
        ? $"{columnName}_DESC" : queryModel.SortExpression.EndsWith("DESC")
            ? $"{columnName}_ASC" : queryModel.SortExpression.EndsWith("ASC")
                ? string.Empty : $"{columnName}_DESC"
};

در ادامه urlFactory با routeValueDictionary حاصل، Invoke می‌شود تا url نهایی برای مرتب سازی‌های بعدی را  از طریق یک لینک تزئین شده با data اتریبیوت‌های Unobtrusive Ajax در th مربوطه قرار دهیم.

برای مباحث صفحه بندی، بارگزاری مجدد و تغییر تعداد آیتم‌ها در هر صفحه، از سه هلپر زیر کمک خواهیم گرفت:

<div class="row">
    <div class="col-md-8">
        @Html.Pager(Model, "RolesList", routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)))
        @Html.PageSize("RolesList", Model.Query, routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)), new { @class = "margin-right-5" }, "filterForm")
        @Html.Refresh("RolesList", Model.Query, routeValueDictionary => Url.Action(MVC.Administration.Roles.List().AddRouteValues(routeValueDictionary)), L("Commands.Refresh"))
    </div>
</div>


پیاده سازی هلپر Pager

public static MvcHtmlString Pager<TModel>(this HtmlHelper html, PagedListModel<TModel> model,
        string updateTargetId, Func<RouteValueDictionary, string> urlFactory)
{
    return html.PagedListPager(
        new StaticPagedList<TModel>(model.Result.Items, model.Query.Page, model.Query.PageSize,
            (int)model.Result.TotalCount), page =>
       {
           var dictionary = model.Query.ToDictionary();
           var routeValueDictionary = new RouteValueDictionary(dictionary) { ["Page"] = page };
           return urlFactory(routeValueDictionary);
       }, PagedListRenderOptions.EnableUnobtrusiveAjaxReplacing(
            new PagedListRenderOptions
            {
                DisplayLinkToFirstPage = PagedListDisplayMode.Always,
                DisplayLinkToLastPage = PagedListDisplayMode.Always,
                DisplayLinkToPreviousPage = PagedListDisplayMode.Always,
                DisplayLinkToNextPage = PagedListDisplayMode.Always,
                MaximumPageNumbersToDisplay = 6,
                DisplayItemSliceAndTotal = true,
                DisplayEllipsesWhenNotShowingAllPageNumbers = true,
                ItemSliceAndTotalFormat = $"تعداد کل: {model.Result.TotalCount.ToPersianNumbers()}",
                FunctionToDisplayEachPageNumber = page => page.ToPersianNumbers(),
            },
            new AjaxOptions
            {
                AllowCache = false,
                HttpMethod = "GET",
                InsertionMode = InsertionMode.Replace,
                UpdateTargetId = updateTargetId
            }));
}

در متد بالا از کتابخانه PagedList.Mvc استفاده شده‌است. یکی از overload‌های متد PagedListPager آن، یک پارامتر از نوع Func<int, string>‎ به نام generatePageUrl را دریافت می‌کند که امکان شخصی سازی فرآیند تولید لینک به صفحات بعدی و قبلی را به ما می‌دهد. ما نیز از این امکان برای افزودن اطلاعات موجود در مدل Query، به کوئری استرینگ لینک‌های تولیدی استفاده کردیم و صرفا برای لینک‌های ایجادی لازم بود مقادیر پارامتر Page موجود در کوئری استرینگ تغییر کند که در کد بالا مشخص می‌باشد.


پیاده سازی هلپر PageSize

public static MvcHtmlString PageSize(this HtmlHelper html, string updateTargetId, IPagedQueryModel queryModel, Func<RouteValueDictionary, string> urlFactory, object htmlAttributes = null, string filterFormId = null, params int[] numbers)
{
    if (numbers.Length == 0)
        numbers = new[] { 10, 20, 30, 50, 100 };

    var dictionary = queryModel.ToDictionary();

    var routeValueDictionary = new RouteValueDictionary(dictionary)
    {
        [nameof(IPagedQueryModel.Page)] = 1
    };
    routeValueDictionary.Remove(nameof(IPagedQueryModel.PageSize));

    var url = urlFactory(routeValueDictionary);

    var formTag = new TagBuilder("form");
    formTag.Attributes.Add("action", url);
    formTag.Attributes.Add("method", "GET");
    formTag.Attributes.Add("data-ajax", "true");
    formTag.Attributes.Add("data-ajax-method", "GET");
    formTag.Attributes.Add("data-ajax-update", updateTargetId.StartsWith("#") ? updateTargetId : $"#{updateTargetId}");
    formTag.Attributes.Add("data-ajax-url", url);

    if (htmlAttributes != null)
        formTag.MergeAttributes(HtmlHelper.AnonymousObjectToHtmlAttributes(htmlAttributes));

    formTag.AddCssClass("form-inline inline");

    var items = numbers.Select(number =>
        new SelectListItem
        {
            Value = number.ToString(),
            Text = number.ToString().ToPersianNumbers(),
            Selected = queryModel.PageSize == number
        });

    formTag.InnerHtml = html.DropDownList(nameof(IPagedQueryModel.PageSize), items, new { @class = "form-control page-size", onchange = "$(this.form).submit();" }).ToString();

    if (filterFormId.IsEmpty()) return new MvcHtmlString($"{formTag}");

    // ReSharper disable once MustUseReturnValue
    var scriptBlock = $"<script type=\"text/javascript\"> if(window.jQuery){{$('form#{filterFormId}').find('input[name=\"{nameof(IPagedQueryModel.PageSize)}\"]').remove();\n $('form#{filterFormId}').append(\"<input type='hidden' name='{nameof(IPagedQueryModel.PageSize)}' value='{queryModel.PageSize}'/>\")}}</script>";

    return new MvcHtmlString($"{formTag}\n{scriptBlock}");
}

ایده کار به این صورت است که یک المنت select، درون یک المنت form قرار می‌گیرد و در زمان change آن، فرم مربوطه submit می‌شود.

    formTag.InnerHtml = html.DropDownList(nameof(IPagedQueryModel.PageSize), items, new { @class = "form-control page-size", onchange = "$(this.form).submit();" }).ToString();

در زمان تغییر تعداد نمایشی آیتم‌ها در هر صفحه، لازم است حالت فعلی گرید حفظ شود و صرفا پارامتر Page ریست شود.


نکته مهم: در این طراحی اگر فرم جستجویی دارید، در زمان جستجو هیچیک از پارامتر‌های مربوط به صفحه بندی و مرتب سازی به سرور ارسال نخواهند شد (در واقع ریست می‌شوند) و کافیست یک درخواست GET معمولی با ارسال محتویات فرم به سرور صورت گیرد؛ ولی لازم است PageSize تنظیم شده، در زمان اعمال فیلتر نیز به سرور ارسال شود. از این جهت اسکریپتی برای ایجاد یک input مخفی در فرم جستجو نیز هنگام رندر شدن PartialView در صفحه تزریق می‌شود.

  var scriptBlock = $"<script type=\"text/javascript\"> if(window.jQuery){{$('form#{filterFormId}').find('input[name=\"{nameof(IPagedQueryModel.PageSize)}\"]').remove();\n $('form#{filterFormId}').append(\"<input type='hidden' name='{nameof(IPagedQueryModel.PageSize)}' value='{queryModel.PageSize}'/>\")}}</script>";


پیاده سازی هلپر Refresh

public static MvcHtmlString Refresh(this HtmlHelper html, string updateTargetId, IPagedQueryModel queryModel,
    Func<RouteValueDictionary, string> urlFactory, string label = null)
{
    var dictionary = queryModel.ToDictionary();

    var routeValueDictionary = new RouteValueDictionary(dictionary);

    var url = urlFactory(routeValueDictionary);

    var aTag = new TagBuilder("a");
    aTag.Attributes.Add("href", "#");
    aTag.Attributes.Add("role", "button");
    aTag.Attributes.Add("data-ajax", "true");
    aTag.Attributes.Add("data-ajax-method", "GET");
    aTag.Attributes.Add("data-ajax-update", updateTargetId.StartsWith("#") ? updateTargetId : $"#{updateTargetId}");
    aTag.Attributes.Add("data-ajax-url", url);
    aTag.AddCssClass("btn btn-default");

    var iTag = new TagBuilder("i");
    iTag.AddCssClass("fa fa-refresh");

    aTag.InnerHtml = $"{iTag} {label}";

    return new MvcHtmlString(aTag.ToString());
}

متد بالا نیز به مانند refreshUrl که پیشتر مطرح شد، برای بارگزاری مجدد حالت فعلی گرید استفاده می‌شود و از این جهت است که مقادیر مربوط به کلیدهای routeValueDictionary  را تغییر نداده‌ایم.


روش دیگر برای مدیریت این چنین کارهایی، استفاده از یک المنت form و قرادادن کل گرید به همراه یک سری input مخفی معادل با پارامترهای دریافتی اکشن متد List و مقدار دهی آنها در زمان کلیک بر روی دکمه‌های صفحه بندی، بارگزاری مجدد، دکمه اعمال فیلتر و لیست آبشاری تنظیم تعداد آیتم‌ها، درون آن نیز میتواند کار ساز باشد؛ اما در زمان پیاده سازی خواهید دید که پیاده سازی آن خیلی سرراست، به مانند پیاده سازی موجود در مطلب جاری نخواهد بود. 

در قسمت دوم، به پیاده سازی عملیات ثبت، ویرایش و حذف برپایه مودال‌های بوت استرپ و افزونه Unobtrusive Ajax خواهیم پرداخت.
کدهای کامل قسمت جاری، بعد از انتشار قسمت دوم، در مخزن گیت هاب شخصی قرار خواهد گرفت.

مطالب
NOSQL قسمت اول
  در این پست نگاهی کلی به ویژگی‌های پایگاه‌های داده NOSql خواهیم داشت و با بررسی تاریخچه و دلیل پیدایش این سیستم‌ها آشنا خواهیم شد.
  با فراگیر شدن اینترنت در سال‌های اخیر و افزایش کاربران ، سیستم‌های RDBMS جوابگوی نیازهای برنامه‌نویسان در حوزه‌ی وب نبودند زیرا نیاز به نگهداری داده‌ها با حجم بالا و سرعت خواندن و نوشتن بالا از جمله نقط ضعف سیستم‌های RDBMS میباشد ، چرا که با افزایش شدید کاربران داده‌ها اصولا به صورت منطقی ساختار یکدست خود را جهت نگه‌داری از دست می‌دهند و به این ترتیب عملیات نرمال سازی منجر به ساخت جداول زیادی می‌شود که نتیجه آن برای هر کوئری عملیات Join‌های متعدد می‌باشد که سرعت خواندن و نوشتن را به خصوص برای برنامه‌های با گستره‌ی وب پایین می‌آورد و مشکلات دیگری در سیستم‌های RDBMS که ویژگی‌های سیستم‌های NoSql مشخص کننده آن مشکلات است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
طبق تعریف کلی پایگاه داده NOSql عبارت است از:
نسل بعدی پایگاه داده (نسل از بعد RDBMS ) که اصولا دارای چند ویژگی زیر باشد:
۱- داده‌ها در این سیستم به صورت رابطه‌ای (جدولی)  نمی‌باشند
۲-داده‌ها به صورت توزیع شده نگهداری می‌شوند.
۳-سیستم نرم‌افزاری متن باز می‌باشد.
۴-پایگاه داده مقیاس پذیر به صورت افقی می‌باشد(در مطالب بعدی توضیح داده خواهد شد.)

  همان‌گونه که گفته شد این نوع پایگاه داده به منظور رفع نیاز‌های برنامه‌های با حجم ورود و خروج داده بسیار بالا  (برنامه‌های مدرن وب فعلی) ایجاد شدند.
شروع کار پیاده‌سازی این سیستم‌ها در اوایل سال ۲۰۰۹ شکل گرفت و با سرعت زیادی رشد کرد و همچنین ویژگی‌های کلی دیگری نیز به این نوع سیستم اضافه شد.
که این ویژگی‌ها عبارتند از:
  • Schema-free : بدون شَما ! ، با توجه به برنامه‌های وبی فعلی ممکن است شمای نگه‌داری داده‌ها ( ساختار کلی ) مرتبا و یا گهگاهی تغییر کند. لذا در این سیستم‌ها اصولا داده‌ها بدون شمای اولیه طراحی و ذخیره می‌شوند. ( به عنوان مثال می‌توان در یک سیستم که مشخصات کاربران وارد سیستم می‌شود برای یک کاربر یک سری اطلاعات اضافی و برای کاربری دیگر از ورود اطلاعات اضافی صرف‌نظر کرد ، و در مقایسه با RDBMS به این ترتیب از ورود مقادیر Null و یا پیوند‌های بیمورد جلوگیری کرد.
    کنترل اطلاعات الزامی توسط لایه سرویس برنامه انجام می‌شود. ( در زبان جاوا توسط jsr-303 و یاBean Validation ها)
  • easy replication support : در این سیستم ، نحوه‌ی گرفتن نسخه‌های پشتیبان و sync بودن نسخه‌های مختلف بسیار ساده و سر راست می‌باشد و سرور پایگاه داده به محض عدم توانایی خواندن و یا نوشتن از روی دیسک سراغ نسخه‌ی پشتیبان می‌رود و آن نسخه را به عنوان نسخه‌ی اصلی در نظر می‌گیرد.
  • Simple API : به دلیل متن‌باز بودن  و فعال بودن Community این سیستم‌ها API‌های ساده و بهینه‌ای برای اکثر زبان‌های برنامه‌نویس محبوب ایجاد شده است که در پست‌های بعدی با ارائه مثال آنها را بررسی خواهیم کرد.
  • eventually consistent : در سیستم‌های RDBMS که داده‌ها خاصیت ACID را ( در قالب Transaction) پیاده می‌کنند ، در این سیستم‌های داده‌ها در وضعیت BASE قرار دارند که سرنام کلمات Basically Available ، Soft State ، Eventual Consistency  می‌باشد.
  • huge amount of data: این سیستم‌ها به منظور کار با داده‌های با حجم بالا ایجاد شده‌اند ، یک تعریف کلی می‌گوید اگر مقدار داده‌های نگهداری شده در پایگاه‌های داده برنامه شما ظرفیتی کمتر از یک ترابایت داده دارد از پایگاه داده RDBMS استفاده کنید واگر ظرفیت آن از واحد ترابایت فراتر می‌رود از سیستم‌های NOSql استفاده کنید.
  به طور کلی پایگاه داده‌ای که در چارچوب موارد ذکر شده قرار گیرد را می‌توان از نوع NoSql که سرنام کلمه (Not Only SQL ) می‌باشد قرار داد. تاکنون پیاده‌سازی‌های زیادی از این سیستم‌ها ایجاد شده است که رفتار و نحو‌ه‌ی نگه‌داری داده‌ها ( پرس‌وجو ها) در این سیستم‌ها با یکدیگر متفاوت می‌باشد.

  جهت پیاده سازی پایگاه داده با این سیستم‌ها تا حدودی نگرش کلی به داده‌ها و نحوه‌ی چیدمان آنها تغییر می‌کند ، به صورت کلی مباحث مربوط به normalization و de-normalization و تصور داده‌ها به صورت جدولی کنار می‌رود.
  سیستم NoSql به جهت دسته‌بندی نحوه‌ی ذخیره‌سازی داده‌ها و ارتباط بین آنها به ۴ دسته کلی تقسیم می‌شود که معرفی کلی آن دسته‌بندی‌ها موضوع مطلب بعدی می‌باشد. 
مطالب
استفاده از Twitter Bootstrap در کارهای روزمره طراحی وب
پس از آشنایی مقدماتی با Twitter Bootstrap، در این قسمت قصد داریم تا با ویژگی‌هایی از آن آشنا شویم که در کارهای رومزه طراحی وب بسیار مورد استفاده هستند؛ مانند تایپوگرافی، جداول، فرم‌ها، دکمه‌ها، تصاویر و آیکون‌ها.

تایپوگرافی
هدف از تایپوگرافی، چیدمان متن به نحوی است که واضح، خوانا و مشخص باشد؛ همچنین مباحث زیبایی ارائه را نیز به آن اضافه کنید. برای مثال تنظیم فاصله بین حروف و کلمات، فاصله بین خطوط و یا رعایت یک سری نسبت‌های ویژه مانند نسبت طلایی جهت دعوت خواننده به مطالعه مطالب، بجای فراری دادن او، در مباحث تایپوگرافی رعایت می‌شوند. خوشبختانه Twitter Bootstrap به همراه یک سری تنظیمات تایپوگرافی پیش فرض است که در ادامه آن‌ها را مرور خواهیم کرد.
پیش فرض‌های ابتدایی آن‌را مانند قلم با اندازه 14px، قلم پیش فرض Helvetica، فاصله بین خطوط و رنگ متن را در فایل bootstrap.css می‌توانید مشاهده کنید:
body {
    margin: 0;"Helvetica Neue", Helvetica, Arial, sans-serif;
    color: #333333;
    background-color: #ffffff;
}
در اینجا اثر تنظیمات bootstrap را بر روی تگ‌های h1 تا h6 ملاحظه می‌کنید:
 

 
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <h1>
                    سرتیتر 1
                </h1>
                <h2>
                    سرتیتر 2
                </h2>
                <h3>
                    سرتیتر 3
                </h3>
                <h4>
                    سرتیتر 4
                </h4>
                <h5>
                    سرتیتر 5
                </h5>
                <h6>
                    سرتیتر 6
                </h6>
            </div>
        </div>

همچنین اگر نیاز باشد تا نسبت به متنی جلب توجه خواننده را جلب کرد می‌توان از کلاس lead استفاده نمود. به علاوه bootstrap پیش فرض‌هایی را به المان‌های small، strong و em نیز اعمال می‌کند:
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <p class="lead">
                    تیتر</p>
                <p>
                    متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن
                    متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن
                    متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن
                    متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن متن
                </p>
                <small>اندازه کوچک</small> <strong>متن ضخیم</strong> <em>متن ایتالیک</em>
            </div>
        </div>

روش دیگر جلب توجه به یک متن در bootstrap، استفاده از کلاس‌های text مانند text-error و امثال آن می‌باشد:

 
 
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <p class="muted">
                    متن غیرفعال</p>
                <p class="text-warning">
                    نمایش اخطار به کاربر</p>
                <p class="text-error">
                    نمایش خطا به کاربر</p>
                <p class="text-info">
                    نمایش اطلاعات به کاربر</p>
                <p class="text-success">
                    نمایش موفقیت آمیز بودن عملیات</p>
            </div>
        </div>

bootstrap تنظیماتی را به المان abbreviation موجود در HTML 5 نیز اعمال می‌کند. در این حالت کاربر با نزدیک ساختن اشاره‌گر ماوس به متن مشخص شده، یک tooltip توضیح دهنده نیز ظاهر خواهد شد:

 
 
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <p>
                    My
                    <abbr title="منظور واحد پردازش مرکزی است">
                        CPU</abbr>
                    has N Cores.
                </p>
            </div>
        </div>

در bootstrap المان آدرس نیز شیوه نامه خاص خودش را داشته و به صورت یک قطعه خاص ظاهر می‌شود:
 

        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <address>
                    وحید نصیری
                    <br />
                    ایران، تهران
                    <br />
                    <abbr title="Phone">
                        P:</abbr>
                    12345678
                    <br />
                    <abbr title="Cell">
                        C:</abbr>
                    12345678
                </address>
            </div>
        </div>

 
در اینجا تاثیر bootstrap را بر روی المان blockquote ملاحظه می‌کنید؛ همچنین به همراه المان  citeبرای ذکر ماخذ نقل قول ذکر شده:

 
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <blockquote>
                    <p>
                        جهت نمایش نقل قول
                    </p>
                    <small><cite title="کاربر شماره 2">از شخصی</cite> </small>
                </blockquote>
            </div>
        </div>

 
در bootstrap برای حذف بولت‌های کنار یک لیست مرتب، فقط کافی است از کلاس unstyled استفاده شود:
 

        <div class="row-fluid">
            <div class="span6">
                <ul class="unstyled">
                    <li>یک </li>
                    <li>دو </li>
                    <li>سه </li>
                </ul>
            </div>
            <div class="span6">
                <ol>
                    <li>یک </li>
                    <li>دو </li>
                    <li>سه </li>
                </ol>
            </div>
        </div>

 
به علاوه امکان تعریف دو نوع خاص از definition list نیست وجود دارد (المان dl در اینجا). در حالت عادی، ابتدا عنوان مشخص شده با dt یا definition term به صورت ضخیم ظاهر می‌شود؛ به همراه توضیحات ارائه شده در المان dd آن در سطر بعدی. اگر از کلاس dl-horizontal استفاده شود، همانند تصویر ذیل، عنوان در کنار توضیحات در یک سطر قرار خواهد گرفت:
 

        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <dl class="dl-horizontal">
                    <dt>عنوان</dt>
                    <dd>
                        توضیحات بلند در اینجا</dd>
                </dl>
            </div>
        </div>

 
در bootstrap امکان اعمال شیوه نامه ابتدایی به کدهای برنامه‌ها نیز وجود دارد. اگر از تگ code استفاده شود، فرض بر این است که قرار است اطلاعاتی را در یک سطر نمایش دهید. اگر اطلاعات کدها، بیشتر از یک سطر است، می‌توان از تگ pre استفاده کرد. در اینجا با اعمال کلاس pre-scrollable به تگ pre، به صورت خودکار یک اسکرول عمودی به قطعه کدها اعمال خواهد شد:
 

 
        <div class="row-fluid">
            <div class="span6">
                <code>inline code</code>
            </div>
            <div class="span6">
                <pre class="pre-scrollable">
                code
                code
                code
                </pre>
            </div>
        </div>



استفاده از جداول و تاثیر bootstrap بر آن‌ها

در ادامه کدهای یک جدول متداول را که مزین شده‌است به کلاس‌های bootstrap ملاحظه می‌کنید:
    <div class="container-fluid">
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <table 
class="table table-striped table-hover table-bordered table-condensed">
                    <caption>
                        عنوانی خاص در اینجا</caption>
                    <thead>
                        <tr>
                            <th>
                                ستون یک
                            </th>
                            <th>
                                ستون دو
                            </th>
                            <th>
                                ستون سه
                            </th>
                        </tr>
                    </thead>
                    <tbody>
                        <tr class="error">
                            <td>
                                1 متن یک
                            </td>
                            <td>
                                1 متن دو
                            </td>
                            <td>
                                1 متن سه
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                2 متن یک
                            </td>
                            <td>
                                2 متن دو
                            </td>
                            <td>
                                2 متن سه
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                3 متن یک
                            </td>
                            <td>
                                3 متن دو
                            </td>
                            <td>
                                3 متن سه
                            </td>
                        </tr>
                    </tbody>
                </table>
            </div>
        </div>
    </div>

در اینجا ذکر caption اختیاری است. وجود thead و tbody به تشخیص هدر و ردیف‌ها جهت اعمال شیوه‌نامه‌های متناظر کمک می‌کنند. همچنین کلاس‌های ذیل نیز به جدول اعمال شده‌اند:
table: سبب می‌شود تا تنظیمات ابتدایی bootstrap به جدول طراحی شده، اعمال شوند.
 table-striped: رنگ زمینه سطرها را یک در میان تغییر می‌دهد.
 table-hover: سبب می‌شود تا با عبور اشاره‌گر ماوس از روی سطرها، رنگ زمینه آن‌ها تغییر کنند.
 table-bordered: حاشیه‌ای را به جدول و ردیف‌ها اعمال می‌کنند. همچنین سبب نمایش گوشه‌های گرد نیز می‌شود.
 table-condensed: اندکی padding اعمال شده به سلول‌های جداول را کاهش می‌دهد و جدول را فشرده‌تر می‌کند.

در جدول فوق، کلاس نمونه error به یک tr نیز اعمال شده‌است تا اثر آن‌را بر روی یک ردیف بهتر بتوان ملاحظه کرد.



طراحی فرم‌ها و تاثیر bootstrap بر آن‌ها

قرار دادن برچسب‌ها و عناصر صفحه، به نحوی کاربرپسند و دلپذیر، نیاز به رعایت یک سری اصول تایپوگرافی و طراحی ویژه دارد که این موارد نیز در bootstrap گنجانده شده‌اند.

1) فرم‌های عمودی
 

    <div class="container-fluid">
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <form action="/signup" method="post">
                <fieldset>
                    <legend>ثبت نام</legend>
                    <label>
                        ایمیل:</label>
                    <input name="email" type="text" />
                    <label>
                        نام:</label>
                    <input name="name" type="text" />
                </fieldset>
                </form>
            </div>
        </div>
    </div>

 
در اینجا یک فرم ساده را مشاهده می‌کنید. بدون bootstrap، تمام عناصر این فرم در یک سطر نمایش داده می‌شوند. اما با صرفا فعال سازی css مرتبط با آن، به شکل مدرن فوق خواهیم رسید.
همانطور که ملاحظه می‌کنید، کلیه عناصر را به صورت یک پشته عمودی در صفحه قرار داده‌است و نکته مهم اینجا است که هیچگونه شیوه نامه خاص و اضافه‌تری به فرم فوق از طرف ما اعمال نشده است.

نکته: اگر می‌خواهید همان حالت پیش فرض مرورگر، یعنی قرار دادن تمام عناصر در پشت سر هم را فعال کنید، تنها کافی است کلاس form-inline را به form تعریف شده فوق اضافه نمائید.

2) نکاتی در مورد checkboxes و radio buttons
در حالت پیش فرض، با تعریف یک label و checkbox، برچسب متناظر با آن اندکی بالاتر از checkbox قرار گرفته شده در صفحه ظاهر می‌شود. برای رفع این مشکل تنها کافی است کلاس checkbox به label اعمال شود (و برای radio button از کلاس radio استفاده خواهد شد):
<label class="checkbox">
       <input type="checkbox" name="isMale" />
 مذکر</label>
این مثال را یکبار با کلاس checkbox و بار دیگر بدون آن آزمایش کنید تا تفاوت را بهتر بتوان درک کرد.

نکته: برای قرار دادن چندین checkbox یا radio button در یک سطر (با توجه به حالت چیدمان عمودی پیش فرض فرم‌ها)، ابتدا  آن‌ها را داخل یک div قرار دهید. سپس به تمام checkboxها یا radio buttonها کلاس inline را نیز اضافه نمائید. برای مثال:

 
 
                  <div>
                        <label class="radio inline">
                            <input type="radio" name="isMale" />
                            مذکر</label>
                        <label class="radio inline">
                            <input type="radio" name="isFemale" />
                            مؤنث</label>
                    </div>

 4) تعیین اندازه فیلدها

با استفاده از کلاس‌هایی مانند input-mini، input-small، input-medium، input-large، input-xlarge و input-xxlarge می‌توان اندازه فیلدها را کوچک‌تر از اندازه معمول یا بزرگتر کرد. یا حتی می‌توان از همان کلاس‌های span مانند span12 (اختصاص کل عرض به یک فیلد) و امثال آن برای تعیین اندازه یک فیلد استفاده کرد.
اگر علاقمند هستید که یک textarea کل عرض صفحه را به خود اختصاص دهد، از کلاس input-block-level استفاده کنید.

5) فرم‌های جستجو

 
 
       <form class="search-form">
                <fieldset>
                    <legend>جستجو</legend>
                    <input type="search" class="search-query" />
                    <button type="submit" class="btn" >بیاب</button>
                </fieldset>
       </form>

چند نکته در فرم‌های جستجوی طراحی شده با bootstrap نسبت به بقیه فرم‌ها حائز اهمیت است:
- کلاس فرم بهتر است search-form تعیین شود
- نوع input بهتر است search وارد شود
- کلاس input جستجو نیز search-query انتخاب گردد

همانطور که ملاحظه می‌کنید، در این حالت گوشه‌های جعبه متنی جستجو، نسبت به حالت‌های معمولی آن‌ها گرد شده است. کلاس دکمه نیز btn درنظر گرفته شده است تا حالت ویژه دکمه‌های bootstrap را پیدا کند.

6) فرم‌های افقی

تا اینجا، با فرم‌های حالت پیش فرض یا فرم‌هایی که عناصر را به صورت پشته‌ای عمودی بر روی یکدیگر قرار می‌دهند، آشنا شدیم. حالت متداول دیگر طراحی فرم‌ها، حالت افقی است. به این معنا که در هر سطر، یک برچسب و یک المان قرار گیرند، بجای اینکه ابتدا برچسب نمایش داده شود و در سطر بعدی، المان مرتبط با آن. Bootstrap برای طراحی بدون استفاده از جداول این نوع فرم‌ها نیز تنظیمات خاصی را تدارک دیده‌است.
 

 
                <form class="form-horizontal" action="/signup" method="post">
                <fieldset>
                    <legend>ثبت نام</legend>
                    <div class="control-group">
                        <label class="control-label">
                            ایمیل:</label>
                        <div class="controls">
                            <input name="email" type="text" />
                        </div>
                    </div>
                    <div class="control-group">
                        <label class="control-label">
                            نام:</label>
                        <div class="controls">
                            <input name="name" type="text" />
                        </div>
                    </div>
                    <div class="control-group">
                        <div class="controls">
                            <label class="radio inline">
                                <input type="radio" name="isMale" />
                                مذکر</label>
                            <label class="radio inline">
                                <input type="radio" name="isFemale" />
                                مؤنث</label>
                        </div>
                    </div>
                </fieldset>
                </form>

مطابق مثال فوق، خلاصه طراحی فرم‌های افقی با Bootstrap به این نحو است:
- کلاس form-horizontal را به فرم جاری اضافه کنید.
- هر سطر مورد نظر را در div ایی با کلاس control-group محصور نمائید.
- به برچسب‌ها، کلاس control-label را انتساب دهید.
- کنترل‌های مدنظر را در div ایی با کلاس controls محصور کنید.

هر چند این روش نیاز به اندکی HTML نویسی دارد، اما بسیاری به این نوع فرم‌ها بیشتر علاقمند هستند تا فرم‌های عمودی ابتدای بحث.

7) جلب توجه کاربران به فیلدها برای نمایش خطاهای اعتبارسنجی
 

<div class="control-group error">
   <label class="control-label">
                            ایمیل:</label>
    <div class="controls">
           <input name="email" type="text" />
           <span class="help-block">لطفا ایمیل را با فرمت صحیحی وارد نمائید</span>
     </div>
</div>

 
برای تزریق خطاهای اعتبارسنجی ویژه، در اینجا می‌توان از کلاس‌های help-block و یا help-inline به همراه کلاس‌هایی مانند error، info، warning و success استفاده کرد.

8) توسعه فیلدهای استاندارد
 

                <div class="input-prepend input-append">
                    <span dir="ltr" class="add-on">.00</span>
                    <input dir="ltr" type="text" />
                    <span class="add-on">ریال</span>
                </div>

 
توسط ترکیب کلاس‌های input-prepend، input-append و spanهایی با کلاس add-on، می‌توان عناصری بصری خاصی را به عنوان جزئی از فیلد مورد نظر اضافه کرد.

9) HTML Helpers مخصوص ASP.NET MVC برای کار با bootstrap

نکاتی را که در اینجا مطرح شدند، اگر علاقمند بودید که به شکلی strongly typed در ASP.NET MVC اعمال کنید، می‌توان به پروژه‌هایی مانند TwitterBootstrapMvc مراجعه کرد. تعداد این نوع پروژه‌ها هم روز به روز بیشتر می‌شوند:
https://twitterbootstrapmvc.codeplex.com/
https://mvc4bootstaphelper.codeplex.com/
https://github.com/erichexter/twitter.bootstrap.mvc
http://bootstraphelpers.codeplex.com/



تنظیمات خاص دکمه‌ها در حین استفاده از Twitter Bootstrap

در مثال ذیل، کلاس‌های مرتبط با تزئین دکمه‌ها را توسط bootstrap، ملاحظه می‌کنید:
    <div class="container-fluid">
        <div class="row-fluid">
            <div class="span12">
                <table
 class="table table-striped table-hover table-bordered table-condensed">
                    <thead>
                        <tr>
                            <th>
                                دکمه
                            </th>
                            <th>
                                لینک
                            </th>
                            <th>
                                کلاس بکار گرفته شده
                            </th>
                        </tr>
                    </thead>
                    <tbody>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn">
                                    default</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn">default</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary">
                                    primary</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary">primary</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-info">
                                    info</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-info">info</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-info</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-success">
                                    success</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-success">success</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-success</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-warning">
                                    warning</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-warning">warning</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-warning</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-danger">
                                    danger</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-danger">danger</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-danger</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-inverse">
                                    inverse</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-inverse">inverse</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-inverse</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-link">
                                    link</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-link">link</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-link</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary btn-large">
                                    large</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary btn-large">large</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary btn-large</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary btn-small">
                                    small</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary btn-small">small</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary btn-small</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary btn-mini">
                                    mini</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary btn-mini">mini</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary btn-mini</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary btn-block">
                                    block</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary btn-block">block</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary btn-block</code>
                            </td>
                        </tr>
                        <tr>
                            <td>
                                <button class="btn btn-primary disabled">
                                    disabled</button>
                            </td>
                            <td>
                                <a href="#" class="btn btn-primary disabled">disabled</a>
                            </td>
                            <td>
                                <code>btn btn-primary disabled</code>
                            </td>
                        </tr>
                    </tbody>
                </table>
            </div>
        </div>
    </div>

همانطور که ملاحظه کردید، الزامی ندارد که این کلاس‌ها را حتما به دکمه‌ها اعمال کرد. برای نمونه می‌توان از یک span یا لینک نیز برای تعریف دکمه‌ها بهره جست. برای یکپارچه سازی چنین دکمه‌هایی (که در اصل دکمه نیستند) با ASP.NET MVC می‌توان به مطلب تکمیلی «استفاده از دکمه‌های CSS توئیتر در ASP.NET MVC» مراجعه نمود.

یک نکته: اگر علاقمند هستید که تعدادی دکمه را به شکل یک toolbar نمایش دهید، آن‌ها را در یک div محصور کرده و کلاس btn-group را به آن div اعمال نمائید.


کار با تصاویر و آیکون‌ها در Twitter Bootstrap

کلاس‌هایی مانند img-rounded، img-circle، img-polaroid با اعمال به یک تصویر، سبب گردن شدن گوشه‌های آن، نمایش دایره‌ای و یا نمایش به همراه حاشیه یک تصویر خواهند شد.
Twitter Bootstrap به همراه صدها آیکون ارائه شده است. این آیکون‌ها توسط glyphicons.com ایجاد شده‌اند. روشی که برای استفاده از آن‌ها توصیه شده است، استفاده از تگ i می‌باشد. برای مثال:
<i class="icon-music"></i>icon-music
البته بدیهی است که محدودیتی در اینجا وجود نداشته و می‌توان این کلاس‌ها را به یک span نیز اعمال کرد.
برای مشاهده لیست کلاس‌های قابل استفاده، کلمه icon-glass را در فایل bootstrap.css جستجو نمائید؛ تا شروع مدخل مرتبط با آیکون‌ها را بتوانید مشاهده نمائید.
رنگ پیش فرض این آیکون‌ها مشکی است. اگر علاقمند بودید که آن‌ها را برای مثال با رنگ سفید نمایش دهید فقط کافی است کلاس icon-white را پس از کلاس آیکون مدنظر،ذکر کرد:
<i class="icon-music icon-white"></i>icon-music
از این نمونه قلم‌های سازگار با Twitter Bootstrap در آدرس fontawesome.github.com نیز قابل دریافت هستند.
امکان اعمال این آیکون‌ها به دکمه‌ها نیز وجود دارد. برای مثال:
    <button class="btn">
        <i class="icon-music"></i>دکمه</button>
کاربرد دیگر این آیکون‌ها در بحث توسعه فیلدهای استاندارد است که پیشتر بحث شد. برای مثال نمایش آیکون نامه در کنار فیلد دریافت ایمیل:
 

 
    <div class="input-prepend">
        <span class="add-on"><i class="icon-envelope"></i></span>
        <input type="email" dir="ltr" />
    </div>


نظرات مطالب
از NET Standard. به NET 5.
یک نکته: اضافه شدن امکان بررسی وضعیت SDKهای نصب شده در دات نت 6

اگر پس از نصب SDK دات نت 6، دستور زیر را صادر کنید:
dotnet sdk check
یک چنین خروجی را مشاهده خواهید کرد:

این خروجی به همراه اطلاعات زیر است:
الف) چه نگارش‌های جدیدتری ارائه شده و آیا SDKهای نصب شده‌ی شما به روز است؟
ب) کدامیک به پایان پشتیبانی نزدیک شده‌است.
نظرات مطالب
سفارشی سازی ASP.NET Core Identity - قسمت دوم - سرویس‌های پایه
در ASP.NET Core، برخلاف نگارش‌های قبلی ASP.NET که ASP.NET Web API مجزای از ASP.NET MVC و همچنین وب فرم‌ها ارائه شده بود، اکنون جزئی از ASP.NET MVC است و با آن یکپارچه می‌باشد. اطلاعات بیشتر
یعنی پروژه را ناقص نکنید. سرویس‌های آن‌را حذف نکنید. تمامش با هم هست و پایه کدهای آن یکی است. همچنین سعی در بازسازی مجدد این پروژه را هم نکنید؛ چندین ماه وقت صرف شده برای یافتن نکات و برقراری اتصالات آن.
نظرات مطالب
ساخت ربات تلگرامی با #C
مشکل شما دقیقا جاییه که توی کد فوق نمایش داده نشده !
این متغیر kalame چیه و کجا تعریف شده؟
شما ظاهرا حواست نیست که یه متغیر رو قبل از حلقه تعریف کردی و یا کلا از نوع static در نظر گرفتی و مقدارش رو بین کاربرها به اشتراک گذاشتی
برای همین توی هربار تکرار حلقه و پاسخ دادن به کاربر، هنوز اطلاعات کاربر قبلی توی متغیر باقی مونده.
فعلا این نظریه که از روی حدس میشه داد. اگر مشکل این نبود باید سورس کامل‌تری ارائه بدی که بشه به راحتی مشکل رو پیدا کرد
نظرات مطالب
تغییر عملکرد و یا ردیابی توابع ویندوز با استفاده از Hookهای دات نتی
- اگر سورس easy hook را دریافت کنید، یکی از مثال‌های آن همین file monitor است که در گزارش فوق آمده‌است. در هر حالتی، تفاوتی نمی‌کند؛ یک سری توابع API را باید توسط آن مشخص کنید و بعد در این بین، یا اطلاعات رد و بدل شده را می‌توانید لاگ کنید و یا تغییر دهید. در مطلب جاری ریز جزئیات اینکار قدم به قدم بررسی شده.
- در کل اگر دقیقا می‌دانید چه توابع API ایی را باید لاگ کنید، از روش ارائه شده در مطلب جاری استفاده کنید. هیچ تفاوتی ندارد. callbackهای معرفی شده در آن، دقیقا محلی هستند که می‌توانید پارامترها را لاگ کنید.
نظرات مطالب
استفاده از pjax بجای ajax در ASP.NET MVC
- لازم هست با نحوه‌ی دیباگ برنامه‌های Ajax و برنامه‌های مبتنی بر jQuery آشنا شوید (جهت بررسی اینکه مشخص شود بدون تنظیمات این افزونه، آیا عملیات انجام شده، Ajax ایی است یا Pjax ایی). اطلاعات بیشتر
- کار pjax فقط ارائه محتوای صفحات است. اگر فعال هم نباشد، برنامه بدون مشکل کار می‌کند و صفحات آن نمایش داده خواهند شد.