بازخوردهای پروژه‌ها
استفاده از فونت های مختلف در گزارش
با سلام.

من می‌خواهم در گزارش خودم از فونت‌های مختلفی استفاده استفاده کنم مثلاً برای متن‌های فارسی از BNazanin و برای متن‌های لاتین از Times New Roman می‌خواهم استفاده کنم . چگونه می‌توانم این کار رو انجام دهم. در صورتی که BNazanin در سرور وجود ندارد.
مطالب
ساخت یک گزارش ساز به کمک iTextSharp و Open Office

iTextSharp پایه کار با فایل‌های PDF را ارائه می‌دهد اما ابزاری را جهت ساده‌تر سازی تولید فایل‌های PDF به همراه ندارد؛ هر چند مثلا امکان تبدیل HTML به PDF را دارا است اما باید گفت: «تا حدودی البته». اگر نیاز باشد جدولی را ایجاد کنیم باید کد نویسی کرد، اگر نیاز باشد تصویری اضافه شود به همین ترتیب و الی آخر. البته این را هم باید در نظر داشت که کد نویسی انعطاف قابل توجهی را در اختیار برنامه نویس قرار می‌دهد؛ شاید به همین دلیل این روزها مباحث «Code first» بیشتر مورد توجه برنامه نویس‌ها است، تا مباحث «Wizard first» یک دهه قبل!
اما باز هم داشتن یک طراح بد نیست و می‌تواند در کاهش مدت زمان تولید نهایی یک فایل PDF مؤثر باشد. برای این منظور می‌توان از برنامه‌ی رایگان و معروف Open office استفاده کرد. توسط آن می‌توان یک فرم PDF را طراحی و سپس فیلدهای آن‌را (این قالب تهیه شده را) با iTextSharp پر کرد. این مورد می‌تواند برای تهیه گزارش‌هایی که تهیه آن‌ها با ابزارهای متداول گزارش سازی عموما میسر نیست،‌ بسیار مناسب باشد.


طراحی یک فرم PDF با استفاده از برنامه Open Office

آخرین نگارش برنامه Open office را از اینجا می‌توانید دریافت کنید و آنچنان حجمی هم ندارد؛ حدودا 154 مگابایت است.
پس از نصب و اجرای برنامه، حداقل به دو طریق می‌توان یک فرم جدید را شروع کرد:
الف) آغاز یک XML Form document جدید در Open office سبب خواهد شد که نوارهای ابزار طراحی فرم، مانند قرار دادن TextBox ، CheckBox و غیره به صورت خودکار ظاهر شوند.
ب) و یا آغاز یک سند معمولی و سپس مراجعه به منوی View->Toolbars->Form Controls هم همان حالت را به همراه خواهد داشت.


در اینجا برای طراحی یک گزارش یا فرم جدید تنها کافی است همانند روش‌های متداول تهیه یک سند معمولی رفتار کنیم و مواردی را که قرار است توسط iTextSharp مقدار دهی کنیم، با کنترل‌های نوار ابزار Form آن بر روی صفحه قرار دهیم که نمونه‌ی ساده آن‌را در شکل زیر ملاحظه می‌کنید:


برای گزارش‌های فارسی بهتر است Alignment یک کنترل به Right تنظیم شود و Border به حالت Without frame مقدار دهی گردد. نام این کنترل را هم بخاطر بسپارید و یا تغییر دهید. از این نام‌ها در iTextSharp استفاده خواهیم کرد. (صفحه خواص فوق با دوبار کلیک بر روی یک کنترل قرار گرفته بر روی فرم ظاهر می‌شود)

مرحله بعد، تبدیل این فرم به فایل PDF است. کلیک بر روی دکمه تهیه خروجی به صورت PDF در نوار ابزار اصلی آن برای اینکار کفایت می‌کند. این گزینه در منوی File نیز موجود است.


فرم‌های PDF تهیه شده در اینجا، فقط خواندنی هستند. مثلا یک کاربر می‌تواند آن‌ها را پر کرده و چاپ کند. اما ما از آن‌ها در ادامه به عنوان قالب گزارشات استفاده خواهیم کرد. بنابراین جهت ویرایش فرم‌های تهیه شده بهتر است فایل‌های اصلی Open Office مرتبط را نیز درجایی نگهداری کرد و هر بار پس از ویرایش، نیاز است تا خروجی جدید PDF آن‌ها تهیه شود.


استفاده از iTextSharp جهت مقدار دهی فیلدهای یک فرم PDF

در ادامه می‌خواهیم این قالب گزارشی را که تهیه کردیم با کمک iTextSharp پر کرده و یک فایل PDF جدید تهیه کنیم. سورس کامل اینکار را در ذیل مشاهده می‌کنید:


using System;
using System.Diagnostics;
using System.IO;
using iTextSharp.text;
using iTextSharp.text.pdf;

namespace PdfForm
{
class Program
{
//روش صحیح ثبت و معرفی فونت در این کتابخانه
public static iTextSharp.text.Font GetTahoma()
{
var fontName = "Tahoma";
if (!FontFactory.IsRegistered(fontName))
{
var fontPath = Environment.GetEnvironmentVariable("SystemRoot") + "\\fonts\\tahoma.ttf";
FontFactory.Register(fontPath);
}
return FontFactory.GetFont(fontName, BaseFont.IDENTITY_H, BaseFont.EMBEDDED);
}

static void Main(string[] args)
{
string fileNameExisting = @"form.pdf";
string fileNameNew = @"newform.pdf";

using (var existingFileStream = new FileStream(fileNameExisting, FileMode.Open))
using (var newFileStream = new FileStream(fileNameNew, FileMode.Create))
{
var pdfReader = new PdfReader(existingFileStream);
using (var stamper = new PdfStamper(pdfReader, newFileStream))
{
//نکته مهم جهت کار با اطلاعات فارسی
//در غیراینصورت شاهد ثبت اطلاعات نخواهید بود
stamper.AcroFields.AddSubstitutionFont(GetTahoma().BaseFont);

//form.Fields.Keys = تمام فیلدهای موجود در فرم
var form = stamper.AcroFields;

//مقدار دهی فیلدهای فرم
form.SetField("TextBox1", "مقدار1");
form.SetField("TextBox2", "مقدار2");

// "Yes" and "Off" are valid values here
form.SetField("Check Box 1", "Yes");

// "" and "Off" are valid values here
form.SetField("Option Button 1", "");

// نحوه مقدار دهی لیست
form.SetListOption("ListBox1", new[] { "1مقدار یک", "مقدار دو1" }, null);
form.SetField("ListBox1", null);

// به این ترتیب فرم دیگر توسط کاربر قابل ویرایش نخواهد بود
//stamper.PartialFormFlattening --> جهت غیرقابل ویرایش نمودن فیلدی مشخص
stamper.FormFlattening = true;

stamper.Close();
pdfReader.Close();
}
}

Process.Start("newform.pdf");
}
}
}

توضیحات:
چون در اینجا فایل PDF، از پیش تهیه شده است، پس باید از اشیاء PdfReader و PdfStamper جهت خواندن و نوشتن اطلاعات در آن‌ها استفاده کرد. سپس توسط شیء stamper.AcroFields می‌توان به این فیلدها یا همان کنترل‌هایی که در برنامه‌ی Open office بر روی فرم قرار دادیم، دسترسی پیدا کنیم.
در ابتدا نیاز است فونت این فیلدها توسط متد AddSubstitutionFont مقدار دهی شود. این مورد برای گزارش‌های فارسی الزامی است؛ در غیراینصورت متنی را در خروجی مشاهده نخواهید کرد.
ادامه کار هم مشخص است. توسط متد form.SetField مقداری را به کنترل‌های قرار گرفته بر روی فرم نسبت می‌دهیم. آرگومان اول آن نام کنترل است و آرگومان دوم، مقدار مورد نظر می‌باشد. اگر کنترل CheckBox را بر روی صفحه قرار دادید، تنها مقدارهای Yes و Off را می‌پذیرد (آن هم با توجه به اینکه به کوچکی و بزرگی حروف حساس است). اگر یک Radio button یا در اینجا Option button را بر روی فرم قرار دادید، تنها مقدارهای خالی و Off را قبول خواهد کرد. نحوه‌ی مقدار دهی یک لیست هم در اینجا ذکر شده است.
در پایان چون نمی‌خواهیم کاربر نهایی قادر به ویرایش اطلاعات باشد، FormFlattening را true خواهیم کرد و به این ترتیب، کنترل‌ها فقط خواندنی خواهند شد. البته اگر همانطور که ذکر شد، border کنترل‌ها را در حین طراحی حذف کنید، PDF نهایی تولیدی یکپارچه و یک دست به نظر می‌رسد و اصلا مشخص نخواهد بود که این فایل پیشتر یک فرم قابل پر کردن بوده است.

مطالب
کار با چندین نوع بانک اطلاعاتی متفاوت در Entity Framework Core
یکی از مزایای کار با ORMها، امکان تعویض نوع بانک اطلاعاتی برنامه، بدون نیازی به تغییری در کدهای برنامه است. برای مثال فرض کنید می‌خواهید با تغییر رشته‌ی اتصالی برنامه، یکبار از بانک اطلاعاتی SQL Server و بار دیگر از بانک اطلاعاتی کاملا متفاوتی مانند SQLite استفاده کنید. در این مطلب نکات استفاده‌ی از چندین نوع بانک اطلاعاتی متفاوت را در برنامه‌های مبتنی بر EF Core بررسی خواهیم کرد.


هر بانک اطلاعاتی باید Migration و Context خاص خودش را داشته باشد

تامین کننده‌ی بانک‌های اطلاعاتی مختلف، عموما تنظیمات خاص خودشان را داشته و همچنین دستورات SQL متفاوتی را نیز تولید می‌کنند. به همین جهت نمی‌توان از یک تک Context، هم برای SQLite و هم SQL Server استفاده کرد. به علاوه قصد داریم اطلاعات Migrations هر کدام را نیز در یک اسمبلی جداگانه قرار دهیم. در یک چنین حالتی EF نمی‌پذیرد که Context تولید کننده‌ی Migration، در اسمبلی دیگری قرار داشته باشد و باید حتما در همان اسمبلی Migration قرار گیرد. بنابراین ساختار پوشه بندی مثال جاری به صورت زیر خواهد بود:


- در پوشه‌ی EFCoreMultipleDb.DataLayer فقط اینترفیس IUnitOfWork را قرار می‌دهیم. از این جهت که وقتی قرار شد در برنامه چندین Context تعریف شوند، لایه‌ی سرویس برنامه قرار نیست بداند در حال حاضر با کدام Context کار می‌کند. به همین جهت است که تغییر بانک اطلاعاتی برنامه، تغییری را در کدهای اصلی آن ایجاد نخواهد کرد.
- در پوشه‌ی EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLite کدهای Context و همچنین IDesignTimeDbContextFactory مخصوص SQLite را قرار می‌دهیم.
- در پوشه‌ی EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLServer کدهای Context و همچنین IDesignTimeDbContextFactory مخصوص SQL Server را قرار می‌دهیم.

برای نمونه ابتدای Context مخصوص SQLite چنین شکلی را دارد:
    public class SQLiteDbContext : DbContext, IUnitOfWork
    {
        public SQLiteDbContext(DbContextOptions options) : base(options)
        { }

        public virtual DbSet<User> Users { set; get; }
و IDesignTimeDbContextFactory مخصوص آن که برای Migrations از آن استفاده می‌شود، به صورت زیر تهیه خواهد شد:
namespace EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLite.Context
{
    public class SQLiteDbContextFactory : IDesignTimeDbContextFactory<SQLiteDbContext>
    {
        public SQLiteDbContext CreateDbContext(string[] args)
        {
            var basePath = Directory.GetCurrentDirectory();
            Console.WriteLine($"Using `{basePath}` as the BasePath");
            var configuration = new ConfigurationBuilder()
                                    .SetBasePath(basePath)
                                    .AddJsonFile("appsettings.json")
                                    .Build();
            var builder = new DbContextOptionsBuilder<SQLiteDbContext>();
            var connectionString = configuration.GetConnectionString("SqliteConnection")
                                                .Replace("|DataDirectory|", Path.Combine(basePath, "wwwroot", "app_data"));
            builder.UseSqlite(connectionString);
            return new SQLiteDbContext(builder.Options);
        }
    }
}
هدف از این فایل، ساده سازی کار تولید اطلاعات Migrations برای EF Core است. به این صورت ساخت new SQLiteDbContext توسط ما صورت خواهد گرفت و دیگر EF Core درگیر جزئیات وهله سازی آن نمی‌شود.


تنظیمات رشته‌های اتصالی بانک‌های اطلاعاتی مختلف

در اینجا محتویات فایل appsettings.json را که در آن تنظیمات رشته‌های اتصالی دو بانک SQL Server LocalDB و همچنین SQLite در آن ذکر شده‌اند، مشاهده می‌کنید:
{
  "Logging": {
    "LogLevel": {
      "Default": "Warning"
    }
  },
  "AllowedHosts": "*",
  "ConnectionStrings": {
    "SqlServerConnection": "Data Source=(LocalDB)\\MSSQLLocalDB;Initial Catalog=ASPNETCoreSqlDB;AttachDbFilename=|DataDirectory|\\ASPNETCoreSqlDB.mdf;Integrated Security=True;MultipleActiveResultSets=True;",
    "SqliteConnection": "Data Source=|DataDirectory|\\ASPNETCoreSqliteDB.sqlite",
    "InUseKey": "SqliteConnection"
  }
}
همین رشته‌ی اتصالی است که در SQLiteDbContextFactory مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یک کلید InUseKey را هم در اینجا تعریف کرده‌ایم تا مشخص باشد در ابتدای کار برنامه، کلید کدام رشته‌ی اتصالی مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال در اینجا کلید رشته‌ی اتصالی SQLite تنظیم شده‌است.
در این تنظیمات یک DataDirectory را نیز مشاهده می‌کنید. مقدار آن در فایل Startup.cs برنامه به صورت زیر بر اساس پوشه‌ی جاری تعیین می‌شود و در نهایت به wwwroot\app_data اشاره خواهد کرد:
var connectionStringKey = Configuration.GetConnectionString("InUseKey");
var connectionString = Configuration.GetConnectionString(connectionStringKey)
                     .Replace("|DataDirectory|", Path.Combine(Directory.GetCurrentDirectory(), "wwwroot", "app_data"));


دستورات تولید Migrations و به روز رسانی بانک اطلاعاتی

چون تعداد Contextهای برنامه بیش از یک مورد شده‌است، دستورات متداولی را که تاکنون برای تولید Migrations و یا به روز رسانی ساختار بانک اطلاعاتی اجرا می‌کردید، با پیام خطایی که این مساله را گوشزد می‌کند، متوقف خواهند شد. راه حل آن ذکر صریح Context مدنظر است:

برای تولید Migrations، از طریق خط فرمان، به پوشه‌ی اسمبلی مدنظر وارد شده و دستور زیر را اجرا کنید:
For /f "tokens=2-4 delims=/ " %%a in ('date /t') do (set mydate=%%c_%%a_%%b)
For /f "tokens=1-2 delims=/:" %%a in ("%TIME: =0%") do (set mytime=%%a%%b)
dotnet build
dotnet ef migrations --startup-project ../EFCoreMultipleDb.Web/ add V%mydate%_%mytime% --context SQLiteDbContext
در اینجا ذکر startup-project و همچنین context برای پروژه‌هایی که context آن‌ها خارج از startup-project است و همچنین بیش از یک context دارند، ضروری‌است. بدیهی است این دستورات را باید یکبار در پوشه‌ی EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLite و یکبار در پوشه‌ی EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLServer اجرا کنید.
دو سطر اول آن، زمان اجرای دستورات را به عنوان نام فایل‌ها تولید می‌کنند.

پس از تولید Migrations، اکنون نوبت به تولید بانک اطلاعاتی و یا به روز رسانی بانک اطلاعاتی موجود است:
dotnet build
dotnet ef --startup-project ../EFCoreMultipleDb.Web/ database update --context SQLServerDbContext
در این مورد نیز ذکر startup-project و همچنین context مدنظر ضروری است.


بدیهی است این رویه را پس از هربار تغییراتی در موجودیت‌های برنامه و یا تنظیمات آن‌ها در Contextهای متناظر، نیاز است مجددا اجرا کنید. البته اجرای اولین دستور اجباری است؛ اما می‌توان دومین دستور را به صورت زیر نیز اجرا کرد:
namespace EFCoreMultipleDb.Web
{
    public class Startup
    {
        public void Configure(IApplicationBuilder app, IHostingEnvironment env)
        {
            applyPendingMigrations(app);
// ...
        }

        private static void applyPendingMigrations(IApplicationBuilder app)
        {
            var scopeFactory = app.ApplicationServices.GetRequiredService<IServiceScopeFactory>();
            using (var scope = scopeFactory.CreateScope())
            {
                var uow = scope.ServiceProvider.GetService<IUnitOfWork>();
                uow.Migrate();
            }
        }
    }
}
متد applyPendingMigrations، کار وهله سازی IUnitOfWork را انجام می‌دهد. سپس متد Migrate آن‌را اجرا می‌کند، تا تمام Migrations تولید شده، اما اعمال نشده‌ی به بانک اطلاعاتی، به صورت خودکار به آن اعمال شوند. متد Migrate نیز به صورت زیر تعریف می‌شود:
namespace EFCoreMultipleDb.DataLayer.SQLite.Context
{
    public class SQLiteDbContext : DbContext, IUnitOfWork
    {
    // ... 

        public void Migrate()
        {
            this.Database.Migrate();
        }
    }
}

مرحله‌ی آخر: انتخاب بانک اطلاعاتی در برنامه‌ی آغازین

پس از این تنظیمات، قسمتی که کار تعریف IUnitOfWork و همچنین DbContext جاری برنامه را انجام می‌دهد، به صورت زیر پیاده سازی می‌شود:
namespace EFCoreMultipleDb.Web
{
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddScoped<IUsersService, UsersService>();

            var connectionStringKey = Configuration.GetConnectionString("InUseKey");
            var connectionString = Configuration.GetConnectionString(connectionStringKey)
                     .Replace("|DataDirectory|", Path.Combine(Directory.GetCurrentDirectory(), "wwwroot", "app_data"));
            switch (connectionStringKey)
            {
                case "SqlServerConnection":
                    services.AddScoped<IUnitOfWork, SQLServerDbContext>();
                    services.AddDbContext<SQLServerDbContext>(options =>
                    {
                        options.UseSqlServer(
                            connectionString,
                            dbOptions =>
                                {
                                    var minutes = (int)TimeSpan.FromMinutes(3).TotalSeconds;
                                    dbOptions.CommandTimeout(minutes);
                                    dbOptions.EnableRetryOnFailure();
                                });
                    });
                    break;
                case "SqliteConnection":
                    services.AddScoped<IUnitOfWork, SQLiteDbContext>();
                    services.AddDbContext<SQLiteDbContext>(options =>
                    {
                        options.UseSqlite(
                            connectionString,
                            dbOptions =>
                                {
                                    var minutes = (int)TimeSpan.FromMinutes(3).TotalSeconds;
                                    dbOptions.CommandTimeout(minutes);
                                });
                    });
                    break;
                default:
                    throw new NotImplementedException($"`{connectionStringKey}` is not defined in `appsettings.json` file.");
            }

            services.AddMvc().SetCompatibilityVersion(CompatibilityVersion.Version_2_2);
        }
در اینجا ابتدا مقدار InUseKey از فایل تنظیمات برنامه دریافت می‌شود. بر اساس مقدار آن، رشته‌ی اتصالی مدنظر دریافت شده و سپس یکی از دو حالت SQLite و یا SQLServer انتخاب می‌شوند. برای مثال اگر Sqlite انتخاب شده باشد، IUnitOfWork به SQLiteDbContext تنظیم می‌شود. به این ترتیب لایه‌ی سرویس برنامه که با IUnitOfWork کار می‌کند، به صورت خودکار وهله‌ای از SQLiteDbContext را دریافت خواهد کرد.


آزمایش برنامه

ابتدا کدهای کامل این مطلب را از اینجا دریافت کنید: EFCoreMultipleDb.zip
سپس آن‌را اجرا نمائید. چنین تصویری را مشاهده خواهید کرد:


اکنون برنامه را بسته و سپس فایل appsettings.json را جهت تغییر مقدار InUseKey به کلید SqlServerConnection ویرایش کنید:
{
  "ConnectionStrings": {
    // …
    "InUseKey": "SqlServerConnection"
  }
}
اینبار اگر مجددا برنامه را اجرا کنید، چنین خروجی قابل مشاهده‌است:


مقدار username، در contextهای هر کدام از این بانک‌های اطلاعاتی، با مقدار متفاوتی به عنوان اطلاعات اولیه‌ی آن ثبت شده‌است. سرویسی هم که اطلاعات آن‌را تامین می‌کند، به صورت زیر تعریف شده‌است:
namespace EFCoreMultipleDb.Services
{
    public interface IUsersService
    {
        Task<User> FindUserAsync(int userId);
    }

    public class UsersService : IUsersService
    {
        private readonly IUnitOfWork _uow;
        private readonly DbSet<User> _users;

        public UsersService(IUnitOfWork uow)
        {
            _uow = uow;
            _users = _uow.Set<User>();
        }

        public Task<User> FindUserAsync(int userId)
        {
            return _users.FindAsync(userId);
        }
    }
}
همانطور که مشاهده می‌کنید، با تغییر context برنامه، هیچ نیازی به تغییر کدهای UsersService نیست؛ چون اساسا این سرویس نمی‌داند که IUnitOfWork چگونه تامین می‌شود.
اشتراک‌ها
اضافه شدن SHA1 به SQLite 3.17.0

The new sha1(X) function computes the SHA1 hash of the input X, or NULL if X is NULL, while the sha1_query(Y) function evalutes all queries in the SQL statements of Y and returns a hash of their results. 

اضافه شدن SHA1 به SQLite 3.17.0
نظرات مطالب
مقدار دهی اولیه‌ی بانک اطلاعاتی توسط Entity framework Core
یک نکته‌ی تکمیلی:
در EF Core به صورت پیش فرض Backing Fields در setter مرتبط به Property‌ها اجرا نمی‌شوند ولی در صورتی که بخواهیم این حالت پیش فرض را تغییر دهیم به عنوان مثلا فرض کنید فیلد آدرس رو اعتباری سنجی کنید کافی است تغییرات زیر را برای Property موردنظر اعمال کنیم:
modelBuilder.Entity<Blog>()
    .Property(b => b.Url)
    .HasField("_validatedUrl")
    .UsePropertyAccessMode(PropertyAccessMode.Field);
مثال:
public class Blog
{
    private string _validatedUrl;

    public int BlogId { get; set; }

    public string GetUrl()
    {
        return _validatedUrl; 
    }

    public void SetUrl(string url)
    {
        using (var client = new HttpClient())
        {
            var response = client.GetAsync(url).Result;
            response.EnsureSuccessStatusCode();
        }

        _validatedUrl = url;
    }
}
در صورتی که بخواهیم این حالت پیش فرض را برای تمامی Property‌ها تغییر دهیم کافی است به ابتدای متد OnModelCreating دستور زیر را اضافه نماییم:
modelBuilder.UsePropertyAccessMode(PropertyAccessMode.Property);

مطالب
بررسی امنیتی، حین استفاده از jQuery Ajax

چندین نمونه استفاده از jQuery Ajax در ASP.NET Webforms را در این سایت می‌توانید پیدا کنید؛ برای مثال:

سؤالی که در تمام این موارد حائز اهمیت است این مورد می‌باشد که "از کجا متوجه شوم وب سرویس مورد استفاده واقعا توسط اسکریپت سایت جاری فراخوانی شده و نه توسط یک برنامه‌ی خارجی؟"

در اینجا می‌توان از سورس‌های ASP.NET MVC کمک گرفت : (+). همان متد IsAjaxRequest را در ASP.NET Webforms هم می‌شود استفاده کرد:

public static bool IsAjaxRequest(this HttpRequestBase request)
{
if (request == null)
{
throw new ArgumentNullException("request");
}

return (request["X-Requested-With"] == "XMLHttpRequest") ||
((request.Headers != null) && (request.Headers["X-Requested-With"] == "XMLHttpRequest"));
}

حاصل IsAjaxRequest باید در ابتدای تمام درخواست‌های رسیده بررسی شود. البته باید دقت داشت که این بررسی را به آسانی می‌توان دور زد (چون بر اساس هدرهای رسیده است)، اما باز هم بهتر از هیچ نوع نظارتی می‌باشد.

مطالب
استفاده از Kendo UI templates
در مطلب «صفحه بندی، مرتب سازی و جستجوی پویای اطلاعات به کمک Kendo UI Grid» در انتهای بحث، ستون IsAvailable به صورت زیر تعریف شد:
columns: [
               {
                   field: "IsAvailable", title: "موجود است",
                   template: '<input type="checkbox" #= IsAvailable ? checked="checked" : "" # disabled="disabled" ></input>'
                }
]
Templates، جزو یکی از پایه‌های Kendo UI Framework هستند و توسط آن‌ها می‌توان قطعات با استفاده‌ی مجدد HTML ایی را طراحی کرد که قابلیت یکی شدن با اطلاعات جاوا اسکریپتی را دارند.
همانطور که در این مثال نیز مشاهده می‌کنید، قالب‌های Kendo UI از Hash (#) syntax استفاده می‌کنند. در اینجا قسمت‌هایی از قالب که با علامت # محصور می‌شوند، در حین اجرا، با اطلاعات فراهم شده جایگزین خواهند شد.
برای رندر مقادیر ساده می‌توان از # =# استفاده کرد. از # :# برای رندر اطلاعات HTML-encoded کمک گرفته می‌شود و #  # برای رندر کدهای جاوا اسکریپتی کاربرد دارد. از حالت HTML-encoded برای نمایش امن اطلاعات دریافتی از کاربران و جلوگیری از حملات XSS استفاده می‌شود.
اگر در این بین نیاز است # به صورت معمولی رندر شود، در حالت کدهای جاوا اسکریپتی به صورت #\\ و در HTML ساده به صورت #\ باید مشخص گردد.


مثالی از نحوه‌ی تعریف یک قالب Kendo UI

    <!--دریافت اطلاعات از منبع محلی-->
    <script id="javascriptTemplate" type="text/x-kendo-template">
        <ul>
            # for (var i = 0; i < data.length; i++) { #
            <li>#= data[i] #</li>
            # } #
        </ul>
    </script>

    <div id="container1"></div>
    <script type="text/javascript">
        $(function () {
            var data = ['User 1', 'User 2', 'User 3'];
            var template = kendo.template($("#javascriptTemplate").html());
            var result = template(data); //Execute the template
            $("#container1").html(result); //Append the result
        });
    </script>
این قالب ابتدا در تگ script محصور می‌شود و سپس نوع آن مساوی text/x-kendo-template قرار می‌گیرد. در ادامه توسط یک حلقه‌ی جاوا اسکریپتی، عناصر آرایه‌ی فرضی data خوانده شده و با کمک Hash syntax در محل‌های مشخص شده قرار می‌گیرند.
در ادامه باید این قالب را رندر کرد. برای این منظور یک div با id مساوی container1 را جهت تعیین محل رندر نهایی اطلاعات مشخص می‌کنیم. سپس متد kendo.template بر اساس id قالب اسکریپتی تعریف شده، یک شیء قالب را تهیه کرده و سپس با ارسال آرایه‌ای به آن، سبب اجرای آن می‌شود. خروجی نهایی، یک قطعه کد HTML است که در محل container1 درج خواهد شد.
همانطور که ملاحظه می‌کنید، متد kendo.template، نهایتا یک رشته را دریافت می‌کند. بنابراین همینجا و به صورت inline نیز می‌توان یک قالب را تعریف کرد.


کار با منابع داده راه دور

فرض کنید مدل برنامه به صورت ذیل تعریف شده‌است:
namespace KendoUI04.Models
{
    public class Product
    {
        public int Id { set; get; }
        public string Name { set; get; }
        public decimal Price { set; get; }
        public bool IsAvailable { set; get; }
    }
}
و لیستی از آن توسط یک ASP.NET Web API کنترلر، به سمت کاربر ارسال می‌شود:
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using System.Web.Http;
using KendoUI04.Models;

namespace KendoUI04.Controllers
{
    public class ProductsController : ApiController
    {
        public IEnumerable<Product> Get()
        {
            return ProductDataSource.LatestProducts.Take(10);
        }
    }
}
در سمت کاربر و در View برنامه خواهیم داشت:
    <!--دریافت اطلاعات از سرور-->
    <div>
        <div id="container2"><ul></ul></div>
    </div>

    <script id="template1" type="text/x-kendo-template">
        <li> #=Id# - #:Name# - #=kendo.toString(Price, "c")#</li>
    </script>

    <script type="text/javascript">
        $(function () {
            var producatsTemplate1 = kendo.template($("#template1").html());

            var productsDataSource = new kendo.data.DataSource({
                transport: {
                    read: {
                        url: "api/products",
                        dataType: "json",
                        contentType: 'application/json; charset=utf-8',
                        type: 'GET'
                    }
                },
                error: function (e) {
                    alert(e.errorThrown);
                },
                change: function () {
                    $("#container2 > ul").html(kendo.render(producatsTemplate1, this.view()));
                }
            });
            productsDataSource.read();
        });
    </script>
ابتدا یک div با id مساوی container2 جهت تعیین محل نهایی رندر قالب template1 در صفحه تعریف می‌شود.
هرچند خروجی دریافتی از سرور نهایتا یک آرایه از اشیاء Product است، اما در template1 اثری از حلقه‌ی جاوا اسکریپتی مشاهده نمی‌شود. در اینجا چون از متد kendo.render استفاده می‌شود، نیازی به ذکر حلقه نیست و به صورت خودکار، به تعداد عناصر آرایه دریافتی از سرور، قطعه HTML قالب را تکرار می‌کند.
در ادامه برای کار با سرور از یک Kendo UI DataSource استفاده شده‌است. قسمت transport/read آن، کار تعریف محل دریافت اطلاعات را از سرور مشخص می‌کند. رویدادگران change آن اطلاعات نهایی دریافتی را توسط متد view در اختیار متد kendo.render قرار می‌دهد. در نهایت، قطعه‌ی HTML رندر شده‌ی نهایی حاصل از اجرای قالب، در بین تگ‌های ul مربوط به container2 درج خواهد شد.
رویدادگران change زمانیکه data source، از اطلاعات راه دور و یا یک آرایه‌ی جاوا اسکریپتی پر می‌شود، فراخوانی خواهد شد. همچنین مباحث مرتب سازی اطلاعات، صفحه بندی و تغییر صفحه، افزودن، ویرایش و یا حذف اطلاعات نیز سبب فراخوانی آن می‌گردند. متد view ایی که در این مثال فراخوانی شد، صرفا در روال رویدادگردان change دارای اعتبار است و آخرین تغییرات اطلاعات و آیتم‌های موجود در data source را باز می‌گرداند.


یک نکته‌ی تکمیلی: فعال سازی intellisense کدهای جاوا اسکریپتی Kendo UI

اگر به پوشه‌ی اصلی مجموعه‌ی Kendo UI مراجعه کنید، یکی از آن‌ها vsdoc نام دارد که داخل آن فایل‌های min.intellisense.js و vsdoc.js مشهود هستند.
اگر از ویژوال استودیوهای قبل از 2012 استفاده می‌کنید، نیاز است فایل‌های vsdoc.js متناظری را به پروژه اضافه نمائید؛ دقیقا در کنار فایل‌های اصلی js موجود. اگر از ویژوال استودیوی 2012 و یا بالاتر استفاده می‌کنید باید از فایل‌های intellisense.js متناظر استفاده کنید. برای مثال اگر از kendo.all.min.js کمک می‌گیرید، فایل متناظر با آن kendo.all.min.intellisense.js خواهد بود.
بعد از اینکار نیاز است فایلی به نام references.js_ را به پوشه‌ی اسکریپت‌های خود با این محتوا اضافه کنید (برای VS 2012 به بعد):
/// <reference path="jquery.min.js" />
/// <reference path="kendo.all.min.js" />
نکته‌ی مهم اینجا است که این فایل به صورت پیش فرض از مسیر Scripts/_references.js/~ خوانده می‌شود. برای اضافه کردن مسیر دیگری مانند js/_references.js/~ باید آن‌را به تنظیمات ذیل اضافه کنید:
 Tools menu –> Options -> Text Editor –> JavaScript –> Intellisense –> References
گزینه‌ی Reference Group را به (Implicit (Web تغییر داده و سپس مسیر جدیدی را اضافه نمائید.


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:
KendoUI04.zip
اشتراک‌ها
کتابخانه ایجاد بارکد

نحوه استفاده :

public static string GenerateBarcode(string input)
{
    var barcode = new Barcode();
    var image = barcode.Encode(iType: BarcodeLib.TYPE.CODE39, StringToEncode: input, ForeColor: Color.Black, BackColor: Color.OrangeRed, Width: 200, Height: 50); 
    using var stream = new MemoryStream();
    {
        image.Save(stream, ImageFormat.Png);
    }
    return Convert.ToBase64String(stream.ToArray());
}

نحوه نمایش :

<img src="data:image/png;base64, @BarcodeHelper.GenerateBarcode("123")" />

بار کد تایپ " کد 39 " اعداد 1 تا 9، حروف A تا Z بزرگ و سیمبول های – . $ / + % را پشتیبانی میکند.

کتابخانه ایجاد بارکد
مطالب
پشتیبانی از حذف و به‌روز رسانی دسته‌ای رکوردها در EF 7.0
همواره حذف و به روز رسانی تعداد زیادی رکورد توسط EF، بسیار غیربهینه و کند بوده‌است؛ از این جهت که یکی از روش‌های انجام اینکار، کوئری گرفتن از رکوردهای مدنظر جهت حذف، سپس بارگذاری آن‌ها در حافظه و در آخر حذف یکی یکی آن‌ها بوده‌است:
using var dbContext = new MyDbContext();
var objectToDelete = await dbContext.Objects.FirstAsync(o => o.Id == id);
dbContext.Objects.Remove(objectToDelete);
await dbContext.SaveChangesAsync();
در اینجا در ابتدا، شیء‌ای که قرار است حذف شود، از بانک اطلاعاتی کوئری گرفته می‌شود تا وارد سیستم Change Tracking شود. سپس از این سیستم ردیابی اطلاعات درون حافظه‌ای، حذف خواهد شد و در نهایت این تغییرات به بانک اطلاعاتی اعمال می‌شوند. بنابراین در این مثال ساده، حداقل دوبار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی وجود خواهد داشت.
البته راه دومی نیز برای انجام اینکار وجود دارد:
using var dbContext = new MyDbContext();
var objectToDelete = new MyObject { Id = id };
dbContext.Objects.Remove(objectToDelete);
await dbContext.SaveChangesAsync();
در این مثال، رفت و برگشت ابتدایی، حذف شده‌است و با فرض معلوم بودن کلید اصلی رکورد مدنظر، آن‌را وارد سیستم Change Tracking کرده و درنهایت آن‌را حذف می‌کنیم. کار متد Remove در اینجا، علامتگذاری این شیء دارای Id، به صورت EntityState.Deleted است.

اکنون می‌توان در EF 7.0، روش سومی را نیز به این لیست اضافه کرد که فقط یکبار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی را سبب می‌شود:
await dbContext.Objects.Where(x => x.Id == id).ExecuteDeleteAsync();


معرفی متدهای حذف و به‌روز رسانی دسته‌ای رکوردها در EF 7.0

EF 7.0 به همراه دو متد جدید ExecuteUpdate و ExecuteDelete (و همچنین نگارش‌های async آن‌ها) است که کار به‌روز رسانی و یا حذف دسته‌ای رکوردها را بدون دخالت سیستم Change tacking میسر می‌کنند. مزیت مهم این روش، عدم نیاز به کوئری گرفتن از بانک اطلاعاتی جهت بارگذاری رکوردهای مدنظر در حافظه و سپس حذف یکی یکی آن‌ها است. فقط باید دقت داشت که چون این روش خارج از سیستم Change tracking صورت می‌گیرد، نتیجه‌ی حاصل، دیگر با اطلاعات درون حافظه‌ای سمت کلاینت، هماهنگ نخواهد بود و کار به روز رسانی دستی آن‌ها به‌عهده‌ی شماست.


بررسی نحوه‌ی عملکرد ExecuteUpdate و ExecuteDelete با یک مثال

فرض کنید مدل‌های موجودیت‌های برنامه شامل کلاس‌های زیر هستند:
public class User
{
    public int Id { get; set; }
    public required string FirstName { get; set; }
    public required string LastName { get; set; }
    public virtual List<Book> Books { get; set; } = new();
    public virtual Address? Address { get; set; }
}

public class Book
{
    public int Id { get; set; }
    public required string Type { get; set; }
    public required string Name { get; set; }

    public virtual User User { get; set; } = default!;
    public int UserId { get; set; }
}

public class Address
{
    public int Id { get; set; }
    public required string Street { get; set; }
    
    public virtual User User { get; set; } = default!;
    public int UserId { get; set; }
}
که در اینجا یک کاربر می‌تواند دارای یک آدرس و چندین کتاب تعریف شده باشد؛ با این Context ابتدایی:
public class ApplicationDbContext : DbContext
{
    public ApplicationDbContext(DbContextOptions<ApplicationDbContext> options) : base(options)
    {
    }

    public DbSet<User> Users { get; set; } = default!;

    public DbSet<Book> Books { get; set; } = default!;

    public DbSet<Address> Addresses { get; set; } = default!;
}

مثال 1: حذف دسته‌ای تعدادی کتاب
context.Books.Where(book => book.Name.Contains("1")).ExecuteDelete();
در اینجا نحوه‌ی استفاده از متد ExecuteDelete را مشاهده می‌کنید که به انتهای LINQ Query، اضافه شده‌است. در این مثال، تمام کتاب‌هایی که در نامشان حرف 1 وجود دارد، حذف می‌شوند. این کوئری، به صورت زیر بر روی بانک اطلاعاتی اجرا می‌شود:
DELETE FROM [b]
FROM [Books] AS [b]
WHERE [b].[Name] LIKE N'%1%'
مهم‌ترین مزیت این روش، عدم نیاز به بارگذاری و یا ساخت درون حافظه‌ای لیست کتاب‌هایی است که قرار است حذف شوند. کل این عملیات در یک رفت و برگشت ساده و سریع انجام می‌شود.

یک نکته: متد ExecuteDelete، تعداد رکوردهای حذف شده را نیز بازگشت می‌دهد.


مثال 2: حذف کاربران و تمام رکوردهای وابسته به آن

فرض کنید می‌خواهیم تعدادی از کاربران را از بانک اطلاعاتی حذف کنیم:
context.Users.Where(user => user.Id <= 500).ExecuteDelete();
اگر این کوئری را با تنظیمات فعلی اجرا کنیم، با خطای زیر متوقف خواهیم شد:
DELETE FROM [u]
FROM [Users] AS [u]
WHERE [u].[Id] <= 500

The DELETE statement conflicted with the REFERENCE constraint "FK_Books_Users_UserId".
The conflict occurred in database "EF7BulkOperations", table "dbo.Books", column 'UserId'.
عنوان می‌کند که یک کاربر، دارای تعدادی کتاب و آدرسی از پیش ثبت شده‌است و نمی‌توان آن‌را بدون حذف وابستگی‌های آن، حذف کرد. اگر کاربری را حذف کنیم، کلید‌های خارجی ذکر شده‌ی در جداولی که این کلید خارجی را به همراه دارند، غیرمعتبر می‌شوند (و این کلید خارجی تعریف شده، نال پذیر هم نیست). برای رفع این مشکل، یا باید ابتدا در طی دستوراتی جداگانه، وابستگی‌های ممکن را حذف کنیم و یا می‌توان تنظیم cascade delete را به نحو زیر به تعریف جداول مرتبط اضافه کرد تا صدور یک دستور delete، به صورت خودکار سبب حذف وابستگی‌های مرتبط نیز شود:
public class ApplicationDbContext : DbContext
{
    public ApplicationDbContext(DbContextOptions<ApplicationDbContext> options) : base(options)
    {
    }

    public DbSet<User> Users { get; set; } = default!;

    public DbSet<Book> Books { get; set; } = default!;

    public DbSet<Address> Addresses { get; set; } = default!;

    protected override void OnModelCreating(ModelBuilder modelBuilder)
    {
        base.OnModelCreating(modelBuilder);

        modelBuilder
            .Entity<User>()
            .HasMany(user => user.Books)
            .WithOne(book => book.User)
            .OnDelete(DeleteBehavior.Cascade);

        modelBuilder
            .Entity<User>()
            .HasOne(user => user.Address)
            .WithOne(address => address.User)
            .HasForeignKey<Address>(address => address.UserId)
            .OnDelete(DeleteBehavior.Cascade);
    }
}
همانطور که ملاحظه می‌کنید، به متد OnModelCreating تنظیم cascade delete وابستگی‌های جدول کاربران اضافه شده‌است. پس از این تنظیم، دستور مثال دوم، بدون مشکل اجرا شده و حذف یک کاربر، سبب حذف خودکار کتاب‌ها و آدرس او نیز می‌شود.


مثال 3: به‌روز رسانی دسته‌ای از کاربران

فرض کنید می‌خواهیم LastName تعدادی کاربر مشخص را به مقدار جدید Updated، تغییر دهیم:
context.Users.Where(user => user.Id <= 400)
   .ExecuteUpdate(p => p.SetProperty(user => user.LastName,  user => "Updated"));
برای اینکار، پس از مشخص شدن شرط کوئری در قسمت Where، کار به روز رسانی توسط متد ExecuteUpdate و سپس متد SetProperty صورت می‌گیرد. در اینجا در ابتدا مشخص می‌کنیم که کدام خاصیت قرار است به روز رسانی شود و پارامتر دوم آن، مقدار جدید را مشخص می‌کند. این کوئری به نحو زیر به بانک اطلاعاتی اعمال خواهد شد:
UPDATE [u]
SET [u].[LastName] = N'Updated'
FROM [Users] AS [u]
WHERE [u].[Id] <= 400
در اینجا می‌توان در پارامتر دوم متد SetProperty، از مقدار فعلی سایر خواص نیز استفاده کرد:
context.Users.Where(user => user.Id <= 300)
  .ExecuteUpdate(p => p.SetProperty(user => user.LastName,
      user => "Updated" + user.LastName));
که خروجی زیر را تولید می‌کند:
UPDATE [u]
SET [u].[LastName] = N'Updated' + [u].[LastName]
FROM [Users] AS [u]
WHERE [u].[Id] <= 300
همچنین می‌توان چندین متد SetProperty را نیز به صورت زنجیروار، جهت به روز رسانی چندین خاصیت و فیلد، ذکر کرد:
context.Users.Where(user => user.Id <= 800)
   .ExecuteUpdate(p => p.SetProperty(user => user.LastName,
        user => "Updated" + user.LastName)
             .SetProperty(user => user.FirstName,
                 user => "Updated" + user.FirstName));
با این خروجی نهایی:
UPDATE [u]
SET [u].[FirstName] = N'Updated' + [u].[FirstName],
[u].[LastName] = N'Updated' + [u].[LastName]
FROM [Users] AS [u]
WHERE [u].[Id] <= 800
متد ExecuteUpdate، تعداد رکوردهای به‌روز رسانی شده را نیز بازگشت می‌دهد.


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:  EF7BulkOperations.zip
مطالب
آموزش LINQ بخش دوم
سبک‌های مختلف نوشتن Query در LINQ
تعریف Query:
عبارتی که اطلاعات را از منبع داده، بازیابی می‌کند، پرس و جو یا Query می‌گوییم. بطور کلی عملیات پرس و جو شامل سه بخش زیر می‌شود:
1- مشخص کردن منبع داده
2- ایجاد پرس و جو (Query)
3- اجرای پرس و جو
// The Three Parts of a LINQ Query:
//  1. منبع داده
int[] numbers = new int[7] { 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 };
// 2. ایجاد پرس و جو
// numQuery is an IEnumerable<int>
var numQuery =
    from num in numbers
    where (num % 2) == 0
    select num;
// 3. اجرای پرس و جو
foreach (int num in numQuery)
{
    Console.Write("{0,1} ", num);
}
شکل زیر توصیفی از کد‌های بالا می‌باشد :
 
دو سبک برای نوشتن عبارت‌های جستجو در LINQ وجود دارند :
 1- Fluent Style 
 2- Query Expression Style یا Query Syntax
سبک Fluent از متد‌های الحاقی برای عملیات پرس و جو استفاده می‌کند. در کلیه‌ی کدهای بخش اول این سری آموزشی از سبک Fluent استفاده شده است.
در کلاس‌های زیر متد‌های استاتیک مختلفی برای عملیات بر روی توالی‌ها ارائه شده‌اند:
 • System.Linq.Enumerable
 • System.Linq.Queryable
 • System.Linq.ParallelEnumarable
بطور کلی هر نمونه‌ای که اینترفیس <IEnumerable<Tsource را پیاده سازی کرده باشد می‌تواند از این متدهای الحاقی استفاده کند.
عملگرهای جستجو به دو صورت تکی و زنجیره‌ای برای ایجاد پرس و جو‌های پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پرس و جوی‌های زنجیره‌ای
در ابتدا کلاسی به نام Ingredient را به شکل زیر تعریف می‌کنیم (این کلاس نشان دهنده‌ی نام مواد غذایی و کالری آنهاست):
class Ingredient
{
    public string Name { get; set; }
    public int Calories { get; set; }
}
لیستی از مواد غذایی را ایجاد می‌کنیم:
Ingredient[] ingredients =
{
   new Ingredient {Name = "Suger", Calories = 500},
   new Ingredient {Name = "Egg", Calories = 100 },
   new Ingredient {Name = "Milk", Calories = 150 },
   new Ingredient {Name = "Flour", Calories = 50 },
   new Ingredient {Name = "Butter", Calories = 200 }
};
حال می‌خواهیم بصورت زنجیره‌ای از عملگر‌های پرس و جوی Where,OrderBy,Select استفاده کنیم:
Ingredient[] ingredients =
{
   new Ingredient {Name = "Suger", Calories = 500},
   new Ingredient {Name = "Egg", Calories = 100 },
   new Ingredient {Name = "Milk", Calories = 150 },
   new Ingredient {Name = "Flour", Calories = 50 },
   new Ingredient {Name = "Butter", Calories = 200 }
};

IEnumerable<string> highCalories =
ingredients.Where(x => x.Calories >= 150)
  .OrderBy(x => x.Name)
  .Select(x => x.Name);

foreach (var item in highCalories)
{
   Console.WriteLine(item);
}
خروجی کد بالا به شکل زیر است :
Butter
Milk
Suger
نمودار زیر نحوه‌ی عملکرد عملگرهای پرس و جو را نشان می‌دهد. هر عملگر بر روی توالی خروجی عملگر قبلی کار می‌کند. توجه کنید که توالی ورودی از نوع <IEnumerable<Ingredient می‌باشد و توالی خروجی تولید شده از نوع <IEnumerable<string است.
در این مثال عملگر‌های پرس و جو بر روی توالی ورودی عمل می‌کنند تا به دستور Select برسند. دستور Select هر عنصر را به یک رشته تبدیل می‌کند. این عملیات را Projection می‌گویند.











عبارت Lambda نوشته شده‌ی در بخش Select مشخص می‌کند که خروجی بر اساس چه خصوصیتی از توالی ورودی باشد. در اینجا نام عناصر به صورت رشته در خروجی ظاهر می‌شوند.


سبک Query Expression (عبارت‌های پرس و جو) 

Query Expression یک گرامر زیبا و روان برای نوشتن پرس و جو‌ها را ارائه می‌دهد. در مثال زیر از سبک Query Expression استفاده کرده‌ایم:

Ingredient[] ingredients =
{
    new Ingredient {Name = "Suger", Calories = 500},
    new Ingredient {Name = "Egg", Calories = 100},
    new Ingredient {Name = "Milk", Calories = 150},
    new Ingredient {Name = "Flour", Calories = 50},
    new Ingredient {Name = "Butter", Calories = 200}
};

IEnumerable<string> highCalories =
    from i in ingredients
    where i.Calories >= 150
    orderby i.Name
    select i.Name;

foreach (var item in highCalories)
{
    Console.WriteLine(item);
}

خروجی کد بالا با خروجی کد به سبک Fluent  یکسان است:

Butter
Milk
Suger

همانطور که می‌بینید ترتیب عملیات همانند روش قبل است. عبارت‌های پرس و جوی (from,where,orderby,select) به ترتیب با اصلاح توالی ورودی و تحویل آن به عبارت جستجوی بعدی کار را انجام می‌دهند.

عبارت جستجوی بالا با کلمه‌ی کلیدی from آغاز شده است. هدف from دو چیز است:

1- مشخص کردن توالی ورودی (منبع داده)

2- معرفی متغیر Range  (مشخص کردن عنصر مورد نظر در منبع داده)

متغیر Range همچون متغیر شمارنده در حلقه هاست. 


در ادامه این سری آموزشی درباره متغیر Range بصورت کاملتری بحث خواهیم کرد.