مطالب
امن سازی برنامه‌های ASP.NET Core توسط IdentityServer 4x - قسمت نهم- مدیریت طول عمر توکن‌ها
توکن‌های صادر شده‌ی توسط IdentityServer به دلایل امنیتی، طول عمر محدودی دارند. بنابراین اولین سؤالی که در اینجا مطرح خواهد شد، این است: «اگر توکنی منقضی شد، چه باید کرد؟» و یا «اگر خواستیم به صورت دستی طول عمر توکنی را پایان دهیم، چه باید کرد؟»


بررسی طول عمر توکن‌ها

اگر مرورگر خود را پس از لاگین به سیستم، برای مدتی به حال خود رها کنید، پس از شروع به کار مجدد، مشاهده خواهید کرد که دیگر نمی‌توانید به API دسترسی پیدا کنید. علت اینجا است که Access token صادر شده، منقضی شده‌است. تمام توکن‌ها، دارای طول عمر مشخصی هستند و پس از سپری شدن این زمان، دیگر اعتبارسنجی نخواهند شد. زمان انقضای توکن، در خاصیت یا claim ویژه‌ای به نام exp ذخیره می‌شود.
در اینجا ما دو نوع توکن را داریم: Identity token و Access token
از Identity token برای ورود به سیستم کلاینت استفاده می‌شود و به صورت پیش‌فرض طول عمر کوتاه آن به 5 دقیقه تنظیم شده‌است. علت کوتاه بودن این زمان این است که این توکن‌ها تنها یکبار مورد استفاده قرار می‌گیرد و پس از ارائه‌ی آن به کلاینت، از طریق آن Claim Identity تولید می‌شود. پس از آن طول عمر Claim Identity تولید شده صرفا به تنظیمات برنامه‌ی کلاینت مرتبط است و می‌تواند از تنظیمات IDP کاملا مجزا باشد؛ مانند پیاده سازی sliding expiration. در این حالت تا زمانیکه کاربر در برنامه فعال است، در حالت logged in باقی خواهد ماند.

Access tokenها متفاوت هستند. طول عمر پیش‌فرض آن‌ها به یک ساعت تنظیم شده‌است و نسبت به Identity token طول عمر بیشتری دارند. پس از اینکه این زمان سپری شد، تنها با داشتن یک Access token جدید است که دسترسی ما مجددا به Web API برقرار خواهد شد. بنابراین در اینجا ممکن است هنوز در برنامه‌ی کلاینت در حالت logged in قرار داشته باشیم، چون هنوز طول عمر Claim Identity آن به پایان نرسیده‌است، اما نتوانیم با قسمت‌های مختلف برنامه کار کنیم، چون نمی‌توانیم از یک Access token منقضی شده جهت دسترسی به منابع محافظت شده‌ی سمت Web API استفاده نمائیم. در اینجا دیگر برنامه‌ی کلاینت هیچ نقشی بر روی تعیین طول عمر یک Access token ندارد و این طول عمر صرفا توسط IDP به تمام کلاینت‌های آن دیکته می‌شود.
در اینجا برای دریافت یک Access token جدید، نیاز به یک Refresh token داریم که صرفا برای «کلاینت‌های محرمانه» که در قسمت سوم این سری آن‌ها را بررسی کردیم، توصیه می‌شود.


چگونه می‌توان زمان انقضای توکن‌ها را صریحا تنظیم کرد؟

برای تنظیم زمان انقضای توکن‌ها، از کلاس src\IDP\DNT.IDP\Config.cs سمت IDP شروع می‌کنیم.
namespace DNT.IDP
{
    public static class Config
    {
        public static IEnumerable<Client> GetClients()
        {
            return new List<Client>
            {
                new Client
                {
                    ClientName = "Image Gallery",
                    // IdentityTokenLifetime = ... // defaults to 300 seconds / 5 minutes
                    // AuthorizationCodeLifetime = ... // defaults to 300 seconds / 5 minutes
                    // AccessTokenLifetime = ... // defaults to 3600 seconds / 1 hour
                }
             };
        }
    }
}
- در اینجا در تنظیمات یک کلاینت جدید، خاصیت IdentityTokenLifetime آن، به طول عمر Identity token تولید شده اشاره می‌کند که مقدار پیش‌فرض آن عدد صحیح 300 ثانیه است یا معادل 5 دقیقه.
- مقدار خاصیت AuthorizationCodeLifetime تنظیمات یک کلاینت، عدد صحیحی است با مقدار پیش‌فرض 300 ثانیه یا معادل 5 دقیقه که طول عمر AuthorizationCode را تعیین می‌کند. این مورد، طول عمر توکن خاصی نیست و در حین فراخوانی Token Endpoint مبادله می‌شود و در طی Hybrid flow رخ می‌دهد. بنابراین مقدار پیش‌فرض آن بسیار مناسب بوده و نیازی به تغییر آن نیست.
- مقدار خاصیت AccessTokenLifetime تنظیمات یک کلاینت، عدد صحیحی است با مقدار پیش‌فرض 3600 ثانیه و یا معادل 1 ساعت و طول عمر Access token تولید شده‌ی توسط این IDP را مشخص می‌کند.
البته باید درنظر داشت اگر طول عمر این توکن دسترسی را برای مثال به 120 یا 2 دقیقه تنظیم کنید، پس از سپری شدن این 2 دقیقه ... هنوز هم برنامه‌ی کلاینت قادر است به Web API دسترسی داشته باشد. علت آن وجود بازه‌ی 5 دقیقه‌ای است که در طی آن، انجام این عملیات مجاز شمرده می‌شود و برای کلاینت‌هایی درنظر گرفته شده‌است که ساعت سیستم آن‌ها ممکن است اندکی با ساعت سرور IDP تفاوت داشته باشند.


درخواست تولید یک Access Token جدید با استفاده از Refresh Tokens

زمانیکه توکنی منقضی می‌شود، کاربر باید مجددا به سیستم لاگین کند تا توکن جدیدی برای او صادر گردد. برای بهبود این تجربه‌ی کاربری، می‌توان در کلاینت‌های محرمانه با استفاده از Refresh token، در پشت صحنه عملیات دریافت توکن جدید را انجام داد و در این حالت دیگر کاربر نیازی به لاگین مجدد ندارد. در این حالت برنامه‌ی کلاینت یک درخواست از نوع POST را به سمت IDP ارسال می‌کند. در این حالت عملیات Client Authentication نیز صورت می‌گیرد. یعنی باید مشخصات کامل کلاینت را به سمت IDP ارسال کرد. در اینجا اطلاعات هویت کلاینت در هدر درخواست و Refresh token در بدنه‌ی درخواست به سمت سرور IDP ارسال خواهند شد. پس از آن IDP اطلاعات رسیده را تعیین اعتبار کرده و در صورت موفقیت آمیز بودن عملیات، یک Access token جدید را به همراه Identity token و همچنین یک Refresh token جدید دیگر، صادر می‌کند.
برای صدور مجوز درخواست یک Refresh token، نیاز است scope جدیدی را به نام offline_access معرفی کنیم. به این معنا که امکان دسترسی به برنامه حتی در زمانیکه offline است، وجود داشته باشد. بنابراین offline در اینجا به معنای عدم لاگین بودن شخص در سطح IDP است.
بنابراین اولین قدم پیاده سازی کار با Refresh token، مراجعه‌ی به کلاس src\IDP\DNT.IDP\Config.cs و افزودن خاصیت AllowOfflineAccess با مقدار true به خواص یک کلاینت است:
namespace DNT.IDP
{
    public static class Config
    {
        public static IEnumerable<Client> GetClients()
        {
            return new List<Client>
            {
                new Client
                {
                    ClientName = "Image Gallery",
                    // IdentityTokenLifetime = ... // defaults to 300 seconds / 5 minutes
                    // AuthorizationCodeLifetime = ... // defaults to 300 seconds / 5 minutes
                    // AccessTokenLifetime = ... // defaults to 3600 seconds / 1 hour
                    AllowOfflineAccess = true,
                    // AbsoluteRefreshTokenLifetime = ... // Defaults to 2592000 seconds / 30 days
                    // RefreshTokenExpiration = TokenExpiration.Sliding
                    UpdateAccessTokenClaimsOnRefresh = true,
                    // ...
                }
             };
        }
    }
}
- در اینجا می‌توان خاصیت AbsoluteRefreshTokenLifetime را که بیانگر طول عمر Refresh token است، تنظیم کرد. مقدار پیش‌فرض آن 2592000  ثانیه و یا معادل 30 روز است.
- البته RefreshToken ضرورتی ندارد که طول عمر Absolute و یا کاملا تعیین شده‌ای را داشته باشد. این رفتار را توسط خاصیت RefreshTokenExpiration می‌توان به TokenExpiration.Sliding نیز تنظیم کرد. البته حالت پیش‌فرض آن بسیار مناسب است.
- در اینجا می‌توان خاصیت UpdateAccessTokenClaimsOnRefresh را نیز به true تنظیم کرد. فرض کنید یکی از Claims کاربر مانند آدرس او تغییر کرده‌است. به صورت پیش‌فرض با درخواست مجدد توکن توسط RefreshToken، این Claims به روز رسانی نمی‌شوند. با تنظیم این خاصیت به true این مشکل برطرف خواهد شد.


پس از تنظیم IDP جهت صدور RefreshToken، اکنون کلاس ImageGallery.MvcClient.WebApp\Startup.cs برنامه‌ی MVC Client را به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
ابتدا در متد تنظیمات AddOpenIdConnect، نیاز است صدور درخواست scope جدید offline_access را صادر کنیم:
options.Scope.Add("offline_access");
همین اندازه تنظیم در سمت برنامه‌ی کلاینت برای دریافت refresh token و ذخیره سازی آن جهت استفاده‌های آتی کفایت می‌کند.

در ادامه نیاز است به سرویس ImageGalleryHttpClient مراجعه کرده و کدهای آن‌را به صورت زیر تغییر داد:
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Globalization;
using System.Net.Http;
using System.Net.Http.Headers;
using System.Threading.Tasks;
using IdentityModel.Client;
using Microsoft.AspNetCore.Authentication;
using Microsoft.AspNetCore.Http;
using Microsoft.Extensions.Configuration;
using Microsoft.Extensions.Logging;
using Microsoft.IdentityModel.Protocols.OpenIdConnect;

namespace ImageGallery.MvcClient.Services
{
    public interface IImageGalleryHttpClient
    {
        Task<HttpClient> GetHttpClientAsync();
    }

    /// <summary>
    /// A typed HttpClient.
    /// </summary>
    public class ImageGalleryHttpClient : IImageGalleryHttpClient
    {
        private readonly HttpClient _httpClient;
        private readonly IConfiguration _configuration;
        private readonly IHttpContextAccessor _httpContextAccessor;
        private readonly ILogger<ImageGalleryHttpClient> _logger;

        public ImageGalleryHttpClient(
            HttpClient httpClient,
            IConfiguration configuration,
            IHttpContextAccessor httpContextAccessor,
            ILogger<ImageGalleryHttpClient> logger)
        {
            _httpClient = httpClient;
            _configuration = configuration;
            _httpContextAccessor = httpContextAccessor;
            _logger = logger;
        }

        public async Task<HttpClient> GetHttpClientAsync()
        {
            var accessToken = string.Empty;

            var currentContext = _httpContextAccessor.HttpContext;
            var expires_at = await currentContext.GetTokenAsync("expires_at");
            if (string.IsNullOrWhiteSpace(expires_at)
                || ((DateTime.Parse(expires_at).AddSeconds(-60)).ToUniversalTime() < DateTime.UtcNow))
            {
                accessToken = await RenewTokens();
            }
            else
            {
                accessToken = await currentContext.GetTokenAsync(OpenIdConnectParameterNames.AccessToken);
            }

            if (!string.IsNullOrWhiteSpace(accessToken))
            {
                _logger.LogInformation($"Using Access Token: {accessToken}");
                _httpClient.SetBearerToken(accessToken);
            }

            _httpClient.BaseAddress = new Uri(_configuration["WebApiBaseAddress"]);
            _httpClient.DefaultRequestHeaders.Accept.Clear();
            _httpClient.DefaultRequestHeaders.Accept.Add(new MediaTypeWithQualityHeaderValue("application/json"));

            return _httpClient;
        }

        private async Task<string> RenewTokens()
        {
            // get the current HttpContext to access the tokens
            var currentContext = _httpContextAccessor.HttpContext;

            // get the metadata
            var discoveryClient = new DiscoveryClient(_configuration["IDPBaseAddress"]);
            var metaDataResponse = await discoveryClient.GetAsync();

            // create a new token client to get new tokens
            var tokenClient = new TokenClient(
                metaDataResponse.TokenEndpoint,
                _configuration["ClientId"],
                _configuration["ClientSecret"]);

            // get the saved refresh token
            var currentRefreshToken = await currentContext.GetTokenAsync(OpenIdConnectParameterNames.RefreshToken);

            // refresh the tokens
            var tokenResult = await tokenClient.RequestRefreshTokenAsync(currentRefreshToken);
            if (tokenResult.IsError)
            {
                throw new Exception("Problem encountered while refreshing tokens.", tokenResult.Exception);
            }

            // update the tokens & expiration value
            var updatedTokens = new List<AuthenticationToken>();
            updatedTokens.Add(new AuthenticationToken
            {
                Name = OpenIdConnectParameterNames.IdToken,
                Value = tokenResult.IdentityToken
            });
            updatedTokens.Add(new AuthenticationToken
            {
                Name = OpenIdConnectParameterNames.AccessToken,
                Value = tokenResult.AccessToken
            });
            updatedTokens.Add(new AuthenticationToken
            {
                Name = OpenIdConnectParameterNames.RefreshToken,
                Value = tokenResult.RefreshToken
            });

            var expiresAt = DateTime.UtcNow + TimeSpan.FromSeconds(tokenResult.ExpiresIn);
            updatedTokens.Add(new AuthenticationToken
            {
                Name = "expires_at",
                Value = expiresAt.ToString("o", CultureInfo.InvariantCulture)
            });

            // get authenticate result, containing the current principal & properties
            var currentAuthenticateResult = await currentContext.AuthenticateAsync("Cookies");

            // store the updated tokens
            currentAuthenticateResult.Properties.StoreTokens(updatedTokens);

            // sign in
            await currentContext.SignInAsync("Cookies",
             currentAuthenticateResult.Principal, currentAuthenticateResult.Properties);

            // return the new access token
            return tokenResult.AccessToken;
        }
    }
}
تفاوت این کلاس با نمونه‌ی قبلی آن در اضافه شدن متد RenewTokens آن است.
پیشتر در قسمت ششم، روش کار مستقیم با DiscoveryClient و TokenClient را در حین کار با UserInfo Endpoint جهت دریافت دستی اطلاعات claims از IDP بررسی کردیم. در اینجا به همین ترتیب با TokenEndpoint کار می‌کنیم. به همین جهت توسط DiscoveryClient، متادیتای IDP را که شامل آدرس TokenEndpoint است، استخراج کرده و توسط آن TokenClient را به همراه اطلاعات کلاینت تشکیل می‌دهیم.
سپس مقدار refresh token فعلی را نیاز داریم. زیرا توسط آن است که می‌توانیم درخواست دریافت یکسری توکن جدید را ارائه دهیم. پس از آن با فراخوانی tokenClient.RequestRefreshTokenAsync(currentRefreshToken)، تعدادی توکن جدید را از سمت IDP دریافت می‌کنیم. لیست آن‌ها را تهیه کرده و توسط آن کوکی جاری را به روز رسانی می‌کنیم. در این حالت نیاز است مجددا SignInAsync فراخوانی شود تا کار به روز رسانی کوکی نهایی گردد.
خروجی این متد، مقدار access token جدید است.
پس از آن در متد GetHttpClientAsync بررسی می‌کنیم که آیا نیاز است کار refresh token صورت گیرد یا خیر؟ برای این منظور مقدار expires_at را دریافت و با زمان جاری با فرمت UTC مقایسه می‌کنیم. 60 ثانیه پیش از انقضای توکن، متد RenewTokens فراخوانی شده و توسط آن access token جدیدی برای استفاده‌ی در برنامه صادر می‌شود. مابقی این متد مانند قبل است و این توکن دسترسی را به همراه درخواست از Web API به سمت آن ارسال می‌کنیم.


معرفی Reference Tokens

تا اینجا با توکن‌هایی از نوع JWT کار کردیم. این نوع توکن‌ها، به همراه تمام اطلاعات مورد نیاز جهت اعتبارسنجی آن‌ها در سمت کلاینت، بدون نیاز به فراخوانی مجدد IDP به ازای هر درخواست هستند. اما این نوع توکن‌ها به همراه یک مشکل نیز هستند. زمانیکه صادر شدند، دیگر نمی‌توان طول عمر آن‌ها را کنترل کرد. اگر طول عمر یک Access token به مدت 20 دقیقه تنظیم شده باشد، می‌توان مطمئن بود که در طی این 20 دقیقه حتما می‌توان از آن استفاده کرد و دیگر نمی‌توان در طی این بازه‌ی زمانی دسترسی آن‌را بست و یا آن‌را برگشت زد. اینجاست که Reference Tokens معرفی می‌شوند. بجای قرار دادن تمام اطلاعات در یک JWT متکی به خود، این نوع توکن‌های مرجع، فقط یک Id هستند که به توکن اصلی ذخیره شده‌ی در سطح IDP لینک می‌شوند و به آن اشاره می‌کنند. در این حالت هربار که نیاز به دسترسی منابع محافظت شده‌ی سمت API را با یک چنین توکن دسترسی لینک شده‌ای داشته باشیم، Reference Token در پشت صحنه (back channel) به IDP ارسال شده و اعتبارسنجی می‌شود. سپس محتوای اصلی آن به سمت API ارسال می‌شود. این عملیات از طریق endpoint ویژه‌ای در IDP به نام token introspection endpoint انجام می‌شود. به این ترتیب می‌توان طول عمر توکن صادر شده را کاملا کنترل کرد؛ چون تنها تا زمانیکه در data store مربوط به IDP وجود خارجی داشته باشند، قابل استفاده خواهند بود. بنابراین نسبت به حالت استفاده‌ی از JWTهای متکی به خود، تنها عیب آن زیاد شدن ترافیک به سمت IDP جهت اعتبارسنجی Reference Token‌ها به ازای هر درخواست به سمت Web API است.


چگونه از Reference Token‌ها بجای JWTهای متکی به خود استفاده کنیم؟

برای استفاده‌ی از Reference Tokenها بجای JWTها، ابتدا نیاز به مراجعه‌ی به کلاس src\IDP\DNT.IDP\Config.cs و تغییر مقدار خاصیت AccessTokenType هر کلاینت است:
namespace DNT.IDP
{
    public static class Config
    {
        public static IEnumerable<Client> GetClients()
        {
            return new List<Client>
            {
                new Client
                {
                    ClientName = "Image Gallery",
// ...
                    AccessTokenType = AccessTokenType.Reference
                }
             };
        }
    }
}
مقدار پیش‌فرض AccessTokenType، همان Jwt یا توکن‌های متکی به خود است که در اینجا به Reference Token تغییر یافته‌است.
اینبار اگر برنامه را اجرا کنید و در کلاس ImageGalleryHttpClient برنامه‌ی کلاینت، بر روی سطر httpClient.SetBearerToken یک break-point قرار دهید، مشاهده خواهید کرد فرمت این توکن ارسالی به سمت Web API تغییر یافته و اینبار تنها یک Id ساده‌است که دیگر قابل decode شدن و استخراج اطلاعات دیگری از آن نیست. با ادامه جریان برنامه و رسیدن این توکن به سمت Web API، درخواست رسیده برگشت خواهد خورد و اجرا نمی‌شود.
علت اینجا است که هنوز تنظیمات کار با token introspection endpoint انجام نشده و این توکن رسیده‌ی در سمت Web API قابل اعتبارسنجی و استفاده نیست. برای تنظیم آن نیاز است یک ApiSecret را در سطح Api Resource مربوط به IDP تنظیم کنیم:
namespace DNT.IDP
{
    public static class Config
    {
        // api-related resources (scopes)
        public static IEnumerable<ApiResource> GetApiResources()
        {
            return new List<ApiResource>
            {
                new ApiResource(
                    name: "imagegalleryapi",
                    displayName: "Image Gallery API",
                    claimTypes: new List<string> {"role" })
                {
                  ApiSecrets = { new Secret("apisecret".Sha256()) }
                }
            };
        }
اکنون فایل startup در سطح API را جهت معرفی این تغییرات به صورت زیر ویرایش می‌کنیم:
namespace ImageGallery.WebApi.WebApp
{
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddAuthentication(defaultScheme: IdentityServerAuthenticationDefaults.AuthenticationScheme)
               .AddIdentityServerAuthentication(options =>
               {
                   options.Authority = Configuration["IDPBaseAddress"];
                   options.ApiName = "imagegalleryapi";
                   options.ApiSecret = "apisecret";
               });
در اینجا نیاز است ApiSecret تنظیم شده‌ی در سطح IDP معرفی شود.

اکنون اگر برنامه را اجرا کنید، ارتباط با token introspection endpoint به صورت خودکار برقرار شده، توکن رسیده اعتبارسنجی گردیده و برنامه بدون مشکل اجرا خواهد شد.


چگونه می‌توان Reference Tokenها را از IDP حذف کرد؟

هدف اصلی استفاده‌ی از Reference Tokenها به دست آوردن کنترل بیشتری بر روی طول عمر آن‌ها است و حذف کردن آن‌ها می‌تواند به روش‌های مختلفی رخ دهد. برای مثال یک روش آن تدارک یک صفحه‌ی Admin و ارائه‌ی رابط کاربری برای حذف توکن‌ها از منبع داده‌ی IDP است. روش دیگر آن حذف این توکن‌ها از طریق برنامه‌ی کلاینت با برنامه نویسی است؛ برای مثال در زمان logout شخص. برای این منظور، endpoint ویژه‌ای به نام token revocation endpoint در نظر گرفته شده‌است. فراخوانی آن از سمت برنامه‌ی کلاینت، امکان حذف توکن‌های ذخیره شده‌ی در سمت IDP را میسر می‌کند.
به همین جهت به کنترلر ImageGallery.MvcClient.WebApp\Controllers\GalleryController.cs مراجعه کرده و متد Logout آن‌را تکمیل می‌کنیم:
namespace ImageGallery.MvcClient.WebApp.Controllers
{
    [Authorize]
    public class GalleryController : Controller
    {
        public async Task Logout()
        {
            await revokeTokens();
            // Clears the  local cookie ("Cookies" must match the name of the scheme)
            await HttpContext.SignOutAsync("Cookies");
            await HttpContext.SignOutAsync("oidc");
        }

        private async Task revokeTokens()
        {
            var discoveryClient = new DiscoveryClient(_configuration["IDPBaseAddress"]);
            var metaDataResponse = await discoveryClient.GetAsync();
            var tokenRevocationClient = new TokenRevocationClient(
                metaDataResponse.RevocationEndpoint,
                _configuration["ClientId"],
                _configuration["ClientSecret"]
            );

            var accessToken = await HttpContext.GetTokenAsync(OpenIdConnectParameterNames.AccessToken);
            if (!string.IsNullOrWhiteSpace(accessToken))
            {
                var response = await tokenRevocationClient.RevokeAccessTokenAsync(accessToken);
                if (response.IsError)
                {
                    throw new Exception("Problem accessing the TokenRevocation endpoint.", response.Exception);
                }
            }

            var refreshToken = await HttpContext.GetTokenAsync(OpenIdConnectParameterNames.RefreshToken);
            if (!string.IsNullOrWhiteSpace(refreshToken))
            {
                var response = await tokenRevocationClient.RevokeRefreshTokenAsync(refreshToken);
                if (response.IsError)
                {
                    throw new Exception("Problem accessing the TokenRevocation endpoint.", response.Exception);
                }
            }
        }
در اینجا در متد جدید revokeTokens، ابتدا توسط DiscoveryClient، به آدرس RevocationEndpoint دسترسی پیدا می‌کنیم. سپس توسط آن، TokenRevocationClient را تشکیل می‌دهیم. اکنون می‌توان توسط این کلاینت حذف توکن‌ها، دو متد RevokeAccessTokenAsync و RevokeRefreshTokenAsync آن‌را بر اساس مقادیر فعلی این توکن‌ها در سیستم، فراخوانی کرد تا سبب حذف آن‌ها در سمت IDP شویم.



کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
برای اجرای برنامه:
- ابتدا به پوشه‌ی src\WebApi\ImageGallery.WebApi.WebApp وارد شده و dotnet_run.bat آن‌را اجرا کنید تا WebAPI برنامه راه اندازی شود.
- سپس به پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP مراجعه کرده و و dotnet_run.bat آن‌را اجرا کنید تا برنامه‌ی IDP راه اندازی شود.
- در آخر به پوشه‌ی src\MvcClient\ImageGallery.MvcClient.WebApp وارد شده و dotnet_run.bat آن‌را اجرا کنید تا MVC Client راه اندازی شود.
اکنون که هر سه برنامه در حال اجرا هستند، مرورگر را گشوده و مسیر https://localhost:5001 را درخواست کنید. در صفحه‌ی login نام کاربری را User 1 و کلمه‌ی عبور آن‌را password وارد کنید.
مطالب
بررسی مفاهیم متغیرهای Value Type و Reference Type در سی شارپ
نوع داده(Data Type) ، متغیر‌ها(Variables) ، انواع مقداری(Value Type) ، انواع ارجاعی(Reference Type)

مقدمه :
نوع داده‌ها، اجزای اصلی سازنده‌ی یک زبان برنامه نویسی و شبیه قواعد هر زبانی هستند.
مفاهیمی که در این مطلب بررسی خواهد شد :
 • Data Type نوع داده
 • Variables  متغیرها
 • Naming Convention قرارداد‌های نامگذاری
 • Value Type/Reference Type انواع مقداری و ارجاعی
 • Stack/heap memory  حافظه پشته و هرم

نوع داده

در دنیای واقعی، برای نگهداری مواد مختلف، ظروف مختلفی با اندازه‌های مختلفی طراحی شده است. در دنیای برنامه نویسی، به تناسب اطلاعاتی که می‌خواهیم در حافظه ذخیره کنیم، باید نوع ظرف ذخیره سازی را انتخاب کنیم. نوع ظرف ذخیره سازی را در دنیای برنامه نویسی، نوع داده‌ها مشخص می‌کنند.
در دات نت، همه‌ی نوع داده‌ها (Data Type) بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم، از کلاس System.Object مشتق شده‌اند.


متغیرها

متغیر‌ها برای ذخیره‌ی مقادیر (اطلاعات)، استفاده می‌شوند. به این مثال دقت کنید: ما یک کیف داریم که در آن یک کتاب قرار دارد. در اینجا کیف نقش متغیر و کتاب نقش مقدار (value) را ایفا می‌کند. اندازه‌ی کیف همان نوع داده (Data Type) در دنیای برنامه نویسی می‌باشد.


چک کردن سایز نوع داده (Data Type)

ما نیازی به حفظ کردن اندازه‌ی نوع داده‌ها نداریم. در سی شارپ متدی به نام () sizeof مهیا شده است که با چک کردن نوع داده، اندازه‌ی آن را بر حسب بایت نمایش می‌دهد.
به مثال زیر دقت کنید:
Console.WriteLine(sizeof(int));
Console.WriteLine(sizeof(char));
Console.WriteLine(sizeof(bool));
Console.WriteLine(sizeof(decimal));
Console.WriteLine(sizeof(float));
خروجی کد‌های بالا :
 4
2
1
16
4

نکته : متد sizeof فقط برای نمایش اندازه‌ی نوع داده‌های مقداری (value type) می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.


چک کردن نوع داده

ما می‌توانیم نوع داده‌ها را برای بدست آوردن کلاسی که به آن تعلق دارند، چک کنیم.
مثال :
 int a = 23;
float b = 3.14f;
Console.WriteLine(a.GetType());
Console.WriteLine(b.GetType());
خروجی کد‌های بالا : 
System.Int32
System.Single

چک کردن نوع داده‌ی دو شیء

فرض کنید 2 شیء را با نام‌های obj1 و obj2 داریم که هر دو از نوع long هستند. برای اینکه این مقایسه را انجام دهیم، از متد Object.RefrenceEqual می‌توان استفاده کرد.
مثال :
long obj1 = 356;
long obj2 = 54;
float obj3 = 234;
Console.WriteLine(object.ReferenceEquals(obj1.GetType(), obj2.GetType()));
Console.WriteLine(object.ReferenceEquals(obj1.GetType(), obj3.GetType()));
خروجی کد‌های بالا : 
True
False

تعریف یک متغیر ومقدار دهی به آن
سی شارپ یک زبان strongly typed است (البته با در نظر نگرفتن نوع dynamic آن). به این معنا که کلیه‌ی متغیر‌ها، قبل از استفاده باید تعریف و مقدار دهی شوند و بعد از تعریف متغیر، نمی‌توان نوع آن را تغییر داد. رفتار یک متغیر بر اساس نوع انتخابی ما مشخص می‌شود. بطور مثال با انتخاب نوع int تنها می‌توان اعداد صحیح را ذخیره و نگهداری کرد و برای تغییر رفتار متغیر‌ها باید آنها را تبدیل کنیم.

تعریف یک متغیر
برای استفاده از یک متغیر ابتداباید آن را تعریف کنیم :
//<data type> <variable name>;
Int a;

مقداردهی اولیه یک متغیر

مقدار دهی اولیه‌ی یک متغیر با استفاده از عملگر = و نوشتن مقدار مورد نظر برای ذخیره کردن در متغیر، در سمت راست عملگر اتفاق خواهد افتاد.
//<data type> <variable name>=value;
Int a=23;
Int a;//declare تعریف
a=23;//مقدار دهی اولیه initializing
Int a=23;//تعریف و مقدار دهی در یک خط
Int a,b,c=23;//تعریف چند متغیر و مقدار دهی در یک خط


قرار دا‌دهای نام گذاری متغیر‌ها :

در دنیای برنامه نویسی دو نوع قرار داد نام گذاری بسیار متداول وجود دارند:
 1-  camelCase : در این قرار داد، حرف اول کلمه‌ی اول، بصورت کوچک و حرف اول از کلمه‌ی دوم، بصورت بزرگ نوشته خواهد شد. برای مثال: firstName,lastName
 2- PascalCase : در این قرار داد حروف ابتدایی دو کلمه‌ی مجاور، بصورت بزرگ نوشته خواهند شد: FirstName,LastName

چند نکته :
 • نامگذاری متغیر‌ها را می‌توانید با علامت _ و یا @ شروع کنید.
 • کلمات کلیدی (key word) سی شارپ نمی‌توانند به عنوان نام متغیر مورد استفاده قرار بگیرند (مگر آنکه با @ شروع شوند).
 • در بین نام متغیر نباید فضای خالی وجود داشته باشد. کاراکتر‌های سازنده‌ی متغیر می‌توانند اعداد، حروف و زیر خط باشند.
لیستی از نام گذاری‌های مجاز:
 int abc;
long _abcd;
float @abcd;
bool main_button;
decimal piValue;
string firstName;
string first_name;
bool button55_on;
لیستی از نام گذاری‌های غیر مجاز
long _a.5bc5d;
float @ab cd;
decimal pi@Value;
//استفاده از کلمات کلیدی سی شارپ که کامپایلر آنها را مجاز نمی‌داند
bool class;
string namespace;
string string;
int static;
برای مطالعه‌ی کاملتر کلمات کلیدی سی شارپ می‌توانید اینجا را مطالعه کنید.


در ادامه کمی در مورد نوع داده‌ها بحث خواهیم کرد.
در سی شارپ دو مدل نوع داده وجود دارد:
 • انواع مقداری Value Type
 • انواع ارجاعی یا اشاره‌ای Reference Type

انواع مقداری (Value Type) :
 • انواع مقداری مستقیما حاوی داده‌ها هستند. اگر یک متغیر از نوع مقداری را به یک متغیر دیگر تخصیص دهید، مقدار آنها مستقیما کپی می‌شوند؛ برعکس نوع‌های اشاره‌ای که با نخصیص یک متغیر به یک متغیر دیگر، تنها اشاره‌گر به مقدار شیء کپی خواهد شد و نه خود شیء.
 • کلیه نوع‌های مقداری از کلاس ValueType مشتق شده‌اند.
 • در فضای stack  به آنها حافظه تخصیص داده می‌شود.
 • نمی‌توانند مقدار null  بپذیرند. البته با قابلیت nullabletype امکان تخصیص مقدار null به نوع داده‌های مقداری نیز مهیا شده است.
 • همه نوع‌های داده‌های مقداری، یک سازنده پیش فرض دارند که به صورت ضمنی کار مقدار دهی اولیه برای آنها را انجام می‌دهد. برای مطالعه بیشتر درباره مقادیر پیش فرض به اینجا مراجعه کنید.

انواع مقداری به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شود :
 • Structs
 • Enumerations

طبقه بندی Structs به صورت زیر است :
 • Numeric Type
* Integral Type : sbyte,short,ushort,int,uint,long,ulong,char
* Floating-Point Types : float,double
* Decimal : decimal
 •  Bool دو مقدار true و false
 • User Defined Struct


نوع داده نال (تهی) پذیر (nullable Type) و چگونگی تعریف آن

در ابتدای معرفی نوع داده‌های مقداری گفتیم همیشه باید وضعیت متغیر مشخص و مقدار دهی اولیه‌ی آن یا به صورت ضمنی و یا آشکار انجام شود. هیچ یک از نوع داده‌های مقداری نمی‌توانند بصورت null تعریف شوند. برای تبدیل یک نوع داده مقداری به صورتی که قابلیت ذخیره‌ی مقدار null را داشته باشد، بعد از نوشتن نوع داده، علامت سوال ؟ قرار می‌دهیم.
 < data type >? < variable name >= null; //syntax

int? a = null; //assigning null
int? b = 55; //assigning null and a value
var? c = 55 //it will give error

نکته :  var نمی‌تواند بصورت nullable تعریف شود.

برای چک کردن مقدار در انواع تهی پذیر (nullable) دو خصوصیت وجود دارد:
 • HasValue
اگر مقداری در متغیر وجود داشته باشد ارزش true  بازگردانده می‌شود؛ در غیر اینصورت ارزش false
 • Value
مقدار واقعی متغیر را باز می‌گرداند.

مثال :
 int? a = null;
int? b = 22;
Console.WriteLine(a.HasValue);
//------------
Console.WriteLine(b.HasValue);
Console.WriteLine(b.Value);
خروجی کد بالا :
 False
True
22

انواع ارجاعی Reference Type

انواع ارجاعی مستقیما حاوی اطلاعات نیستند و ارجاعی هستند به آدرسی از حافظه که حاوی اطلاعات واقعی است. به بیانی دیگر، اشاره‌گری به آدرسی از حافظه هستند.
 • انواع ارجاعی بصورت غیر مستقیم حاوی داده‌ها هستند.
 • در بخشی از حافظه که به آن heap می‌گوییم، به آنها فضا اختصاص داده می‌شود.
 • می‌توانند بصورت null (بدون مقدار) باشند.

انواع ارجاعی نیز به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند :

 • انواع از پیش تعریف شده
  Object,string,dynamic
 • انواع تعریف شده توسط کاربر
        class,interface,delegate

نکته : آدرس مکانی از حافظه که داده‌ها در آن قرار دارند، در بخش پشته یا Stack ذخیره می‌شود و داد‌ه‌ها در فضای heap ذخیره می‌شوند.
مثال :
 test obj; //allocating reference on stack
obj= new test(55);//allocating object on heap

نکته : دو متغیر از نوع ارجاعی می‌توانند به یک آدرس از حافظه اشاره کنند. در شکل زیر این موضوع نشان داده شده است.

 
در شکل زیر طبقه بندی نوع داده‌ها در سی شارپ نشان داده شده است :


• عملیات کپی در نوع داده مقداری
وقتی از یک متغیر مقداری را به یک متغیر دیگر تخصیص می‌دهیم، یک کپی جدید از آن در فضای stack  ایجاد می‌شود. بدین معنی که محتوای دو متغیر یکسان هستند، ولی در دو بخش مجزای در حافظه‌ی Stack قرار دارند. به همین خاطر تغییر  محتوای یک متغیر، محتوای متغیر دیگر را تغییر نمی‌دهد.
مثال :
 int a = 55;//declare a and initialize
int copya = a;//copya contains the copy of value a
دیاگرام حافظه کد بالا :

 

• عملیات کپی، در نوع داده‌ی ارجاعی
وقتی یک متغیر از نوع ارجاعی را به یک متغیر دیگر تخصیص می‌دهیم، دو اشاره‌گر در فضای Stack ایجاد می‌شود که به یک مقدار واحد در حافظه‌ی heap اشاره می‌کنند. آدرس‌های ذخیره شده‌ی در stack  یکسان هستند.
مثال : در اینجا فرض بر این است کهtest یک کلاس تعریف شده‌ی توسط کاربر می‌باشد.
test obj;
obj=new test(23);
test objCopy;
objCopy = obj;

دیاگرام حافظه‌ی قطعه کد بالا به شکل زیر است :



تخصیص حافظه در بخش Stack  و Heap به متغیر‌ها

سیستم عامل و net CLR. حافظه را به دو بخش stack و heap تقسیم بندی می‌کنند.
زمانی که یک متد را فراخوانی می‌کنیم، در بخش پشته به پارامتر‌های متد فضا تخصیص داده می‌شود و بعد از پایان کار متد، فضای اشغال شده‌ی بوسیله GC یا همان Garbage collection  آزاد می‌شود.
تخصیص حافظه در Stack  بر اساس قانون LIFO انجام و به ترتیب و پشت سر هم، حافظه تخصیص داده می‌شود. دیاگرام تخصیص حافظه به stack:


تخصیص حافظه در Heap بصورت تصادفی است؛ بر عکس پشته (stack) که به ترتیب و متوالی انجام می‌شد. انواع ارجاعی در Stack  ذخیره می‌شوند؛ ولی داده‌ی واقعی در heap قرار می‌گیرد.
حافظه‌های پویا در بخش heap و حافظه‌های استاتیک در بخش stack تخصیص داده می‌شوند.
 
مطالب
مسیریابی در Angular - قسمت نهم - محافظ‌های مسیرها
جهت مقاصد امنیتی، اعتبارسنجی کاربران و یا تحت نظر قرار دادن مسیرها، نیاز است بتوان بررسی کرد که آیا پیمایش یک مسیر، مجاز است یا خیر؟ برای پیاده سازی یک چنین ویژگی‌هایی در Angular، مفهوم Route Guards یا محافظ‌های مسیرها پیش بینی شده‌است که شامل چندین نوع محافظ می‌شوند:
 - canActivate : جهت محافظت دسترسی به یک مسیر
 -  canActivateChild: برای محافظت دسترسی به یک Child Route
 - canDeactivate : برای جلوگیری کردن از ترک مسیر جاری و هدایت به مسیری دیگر (برای مثال جهت نمایش پیام «هنوز اطلاع تغییر یافته را ذخیره نکرده‌اید»)
 - canLoad : برای جلوگیری از مسیریابی غیرهمزمان (async routing) که در قسمت بعدی بررسی خواهد شد
 - resolve: برای پیش واکشی اطلاعات، پیش از نمایش مسیر (که آن‌را در قسمت چهارم این سری بررسی کردیم)


لزوم استفاده‌ی از محافظ‌های مسیرها


گاهی از اوقات می‌خواهیم دسترسی به یک مسیر را محدود به کاربران وارد شده‌ی به سیستم کنیم و یا مسیرهایی را داشته باشیم که تنها توسط گروه خاصی از کاربران قابل دسترسی باشند. همچنین در بسیاری از اوقات نیاز است به کاربران اخطارهایی را پیش از ترک یک مسیر نمایش دهیم. برای مثال پیش از ترک صفحه‌ی ویرایش اطلاعاتی که دارای اطلاعات ذخیره نشده‌است، بهتر است پیامی را جهت یادآوری این مساله نمایش دهیم. برای پیاده سازی هر کدام از این قابلیت‌ها از یک محافظ مسیر ویژه استفاده می‌شود.


ترتیب اجرای محافظ‌های مسیرها

مسیریاب سیستم، ابتدا محافظ canDeactivate را اجرا می‌کند تا مشخص شود که آیا کاربر می‌تواند مسیر جاری را ترک کند یا خیر؟ سپس اگر مسیریابی تعریف شده غیرهمزمان باشد، محافظ canLoad اجرا می‌شود. پس از آن محافظ canActivateChild بررسی می‌شود. در ادامه محافظ canActivate اجرا می‌گردد. در پایان کار بررسی محافظ‌های موجود، کار بررسی محافظ resolve‌، جهت پیش واکشی اطلاعات مسیر درخواستی، انجام خواهد شد.
در اینجا اگر یکی از محافظ‌ها مقدار false را برگرداند، پردازش مابقی آن‌ها لغو خواهد شد و کار هدایت کاربر به مسیر درخواستی، خاتمه می‌یابد.


مراحل ساخت و اعمال یک محافظ مسیر

ساخت و اعمال یک محافظ مسیر شامل سه مرحله است:
الف) یک محافظ مسیر عموما به صورت یک سرویس جدید پیاده سازی می‌شود:
import { Injectable } from '@angular/core';
import { CanActivate } from '@angular/router';

@Injectable()
export class AuthGuard implements CanActivate {
    canActivate(route: ActivatedRouteSnapshot, state: RouterStateSnapshot): boolean {

    }
}
در اینجا برای اینکه این سرویس به صورت یک محافظ مسیر عمل کند، نیاز است نوع محافظ مدنظر را نیز پیاده سازی نماید؛ مانند CanActivate در اینجا. پس از آن باید متد مرتبط با این اینترفیس که در اینجا canActivate است، پیاده سازی شود. اگر این متد false را برگرداند، سبب لغو هدایت کاربر به آن مسیر خواهد شد و این متد می‌تواند خروجی پیچیده‌تری مانند یک Observable را نیز داشته باشد. اگر یک چنین نوع خروجی درنظر گرفته شود، فراخوان آن، تا پایان کار این Observable صبر خواهد کرد.

ب) از آنجائیکه محافظ‌ها، سرویس هستند، نیاز است تعریف کلاس آن‌ها را در قسمت providers ماژول مرتبط نیز ذکر کنیم تا در برنامه قابل دسترسی شوند. باید دقت داشت که برخلاف سایر سرویس‌ها، امکان تعریف محافظ‌ها صرفا در سطح یک ماژول مسیر است و نه در سطح یک کامپوننت. به این ترتیب مسیریاب می‌تواند به آن، در طی هدایت کاربر به مسیر درخواستی، دسترسی پیدا کند.

ج) پس از آن برای فعالسازی یک محافظ مسیر، آن‌را به عنوان یک خاصیت جدید، به تنظیمات مسیریابی اضافه خواهیم کرد. نام این خاصیت دقیقا مساوی با نوع محافظی است که تعریف شده‌است. برای مثال اگر محافظ تعریف شده از نوع CanActivate است، نام خاصیتی که ذکر خواهد شد، canActivate می‌باشد. مقدار آن نیز می‌تواند آرایه‌ای از سرویس‌هایی از این نوع باشد.

امکان به اشتراک گذاشتن یک محافظ بین چندین مسیر نیز وجود دارد. فرض کنید می‌خواهیم تمام مسیرهای مربوط به محصولات را محافظت کنیم. در این حالت می‌توان محافظ را به تک تک Child routes موجود اعمال کرد و یا می‌توان محافظ را به والد آن‌ها نیز اعمال کنیم تا به صورت خودکار سبب محافظت از فرزندان آن نیز شویم.


یک مثال: ساخت محافظ canActivate‌

جهت بررسی شرط یا شرایطی پیش از فعال سازی یک مسیر درخواستی، از محافظ‌هایی از نوع canActivate می‌توان استفاده کرد. این نوع محافظ‌ها عموما جهت اعتبارسنجی کاربران و محدود سازی دسترسی آن‌ها به قسمت‌های مختلف برنامه استفاده می‌شوند. این نوع محافظ‌ها حتی با تغییر پارامترهای مسیریابی نیز فعال شده و بررسی می‌شوند.

در ادامه‌ی مثال این سری می‌خواهیم کاربران را پیش از دسترسی به قسمت‌های مختلف مرتبط با محصولات، وادار به لاگین کنیم. برای این منظور دستور ذیل را اجرا کنید:
 >ng g guard user/auth -m user/user.module
به این ترتیب تغییرات ذیل در ماژول کاربران رخ خواهند داد:
 installing guard
  create src\app\user\auth.guard.spec.ts
  create src\app\user\auth.guard.ts
  update src\app\user\user.module.ts
در اینجا قالب ابتدایی کلاس سرویس AuthGuard ایجاد می‌شود (در فایل auth.guard.ts) و همچنین اگر به سطر آخر آن دقت کنید، این سرویس را به قسمت providers ماژول کاربران (در فایل user.module.ts) نیز افزوده‌است.

در ادامه کدهای این محافظ را به صورت ذیل تکمیل کنید:
import { Injectable } from '@angular/core';
import { ActivatedRouteSnapshot, RouterStateSnapshot, CanActivate, Router } from '@angular/router';

import { AuthService } from './auth.service';

@Injectable()
export class AuthGuard implements CanActivate {

  constructor(private authService: AuthService,
    private router: Router) { }

  canActivate(route: ActivatedRouteSnapshot, state: RouterStateSnapshot): boolean {
    return this.checkLoggedIn(state.url);
  }

  checkLoggedIn(url: string): boolean {
    if (this.authService.isLoggedIn()) {
      return true;
    }
    this.authService.redirectUrl = url;
    this.router.navigate(['/login']);
    return false;
  }
}
خاصیت redirectUrl نیز به کلاس سرویسAuthService ، جهت به اشتراک گذاری اطلاعات، اضافه شده‌است:
export class AuthService {
   currentUser: IUser;
   redirectUrl: string;

توضیحات:

این سرویس چون از نوع CanActivate است، این اینترفیس را پیاده سازی کرده‌است و همچنین متد canActivate آن‌را نیز به همراه دارد:
export class AuthGuard implements CanActivate {
    canActivate(route: ActivatedRouteSnapshot, state: RouterStateSnapshot): boolean {
در اینجا از ActivatedRouteSnapshot می‌توان اطلاعات مسیرجاری، مانند پارامترهای آن‌را بدست آورد. پارامتر RouterStateSnapshot نیز وضعیت مسیریابی را بازگشت می‌دهد. برای مثال state.url، حاوی آدرس کامل مسیر درخواستی به صورت یک رشته است که از آن در اینجا جهت حفظ و به اشتراک گذاری مسیر اولیه‌ی درخواستی استفاده شده‌است. خاصیت route.url حاوی آرایه‌ای از URL segments است.

یک نکته: هرچند در اینجا می‌توان به پارامتر id مسیر، مانند route.params['id'] در صورت نیاز دسترسی یافت، اما امکان دسترسی به اطلاعات از پیش واکشی شده مانند route.data['product'] وجود ندارد. علت آن‌را نیز در قسمت «ترتیب اجرای محافظ‌های مسیرها» ابتدای بحث جاری، بررسی کردیم: محافظ resolve در انتهای کار پردازش تمام محافظ‌های موجود فراخوانی می‌شود.

در متد canActivate می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا کاربر، لاگین کرده‌است یا خیر؟ اگر بله، تنها کافی است true را بازگشت دهیم تا کار این محافظ پایان یابد. در غیراینصورت false را بازگشت داده و همچنین سبب هدایت کاربر به صفحه‌ی لاگین می‌شویم.
به همین منظور سرویس AuthService را به سازنده‌ی این کلاس تزریق کرده‌ایم تا بتوانیم به متد isLoggedIn آن دسترسی پیدا کنیم (این سرویس را در قسمت دوم این سری تکمیل کردیم).
این متد نیز به صورت ذیل تعریف شده‌است:
isLoggedIn(): boolean {
   return !this.currentUser;
}
در اینجا استفاده‌ی از ! سبب بازگشت true، در صورت نال نبودن شیء کاربر جاری وارد شده‌ی به سیستم می‌شود.

در ادامه برای استفاده‌ی از این محافظ مسیر، به فایل src\app\product\product-routing.module.ts مراجعه کرده و آن‌را به نحو ذیل اعمال خواهیم کرد:
import { AuthGuard } from './../user/auth.guard';

const routes: Routes = [
  {
    path: 'products',
    canActivate: [ AuthGuard ],
    children: [    ]
  }
];
در قسمت ششم، کار گروه بندی مسیرها را انجام دادیم. اکنون در اینجا نمونه‌ای از استفاده‌ی از آن‌را مشاهده می‌کنید. بجای اینکه AuthGuard  را به تک تک مسیرهای فرزند تعریف شده‌ی محصولات، اعمال کنیم، آن‌را به والد این مسیر اعمال کرده‌ایم تا به صورت خودکار به تمام فرزندان آن نیز اعمال شود.

اکنون برنامه را با دستور ng s -o ساخته و اجرا کنید. سپس بر روی لینک لیست محصولات و یا افزودن یک محصول جدید کلیک کنید. بلافاصله صفحه‌ی لاگین را مشاهده خواهید کرد.


به خاطر سپاری و بازیابی مسیر درخواستی کاربر پس از لاگین

در اینجا اگر کاربر بر روی لینک افزودن یک محصول جدید کلیک کند، صفحه‌ی لاگین را مشاهده خواهد کرد. اما پس از لاگین، همواره به مسیر لیست محصولات هدایت می‌شود و در این حالت مسیر درخواستی اولیه فراموش خواهد شد. برای رفع این مشکل نیاز است آدرس درخواستی کاربر را نیز ذخیره و بازیابی کرد. به همین جهت خاصیت this.authService.redirectUrl = url را در متد checkLoggedIn محافظ تعریف شده مقدار دهی کردیم. در اینجا از سرویس Auth، برای به اشتراک گذاری اطلاعات با محافظ‌های مسیر استفاده کرده‌ایم. طول عمر یک سرویس، singleton است. بنابراین تنها یک وهله از آن در طول عمر برنامه وجود خواهد داشت. به این ترتیب با ذخیره‌ی اطلاعاتی در آن، این اطلاعات در تمام برنامه قابل دسترسی خواهد شد.
با توجه به این نکته، اکنون به فایل src\app\user\login\login.component.ts مراجعه کرده و قسمت this.router.navigate آن‌را به صورت ذیل بهبود خواهیم بخشید:
      if (this.authService.login(userName, password)) {
        if (this.authService.redirectUrl) {
          this.router.navigateByUrl(this.authService.redirectUrl);
        } else {
          this.router.navigate(['/products']);
        }
      }
در اینجا بررسی می‌شود که آیا پیشتر خاصیت redirectUrl پس از لاگین مقدار دهی شده‌است یا خیر؟ اگر بله، از متد navigateByUrl جهت هدایت به آن مسیر استفاده خواهد شد.

در ادامه برای آزمایش آن، پس از اجرای برنامه، صفحه‌ی افزودن یک محصول جدید را درخواست دهید. سپس لاگین کنید. اکنون مشاهده خواهید کرد که برنامه مسیر درخواستی پیش از لاگین را به خاطر سپرده‌است.


بررسی محافظ canActivateChild

این محافظ نیز شبیه به محافظ canActivate است؛ با این تفاوت که تنها زمانی فعالسازی خواهد شد که فرزند یک مسیر قرار است نمایش داده شود و نه خود مسیر اصلی.
محافظ canActivateChild با تغییر قسمت child یک مسیر فعالسازی می‌شود؛ حتی اگر این تغییر در حد تغییر پارامترهای آن مسیر باشد. اما باید درنظر داشت که اگر تنها قسمت child یک مسیر تغییر کند، دیگر محافظ canActivate مجددا اجرا نخواهد شد.

یک مثال: اگر کاربر در حال مشاهده‌ی صفحه‌ی لیست محصولات باشد و بر روی لینک مشاهده‌ی یک محصول کلیک کند، تنها قسمت child مسیر تغییر می‌کند. در این حالت canActivate مسیر اصلی دیگر اجرا نخواهد شد؛ اما تمام محافظ‌های canActivateChild مرتبط مجددا اجرا خواهند شد.


بررسی محافظ canDeactivate

محافظ canDeactivate پیش از ترک یک مسیر، فعالسازی و بررسی می‌شود. عموما از آن جهت بررسی وضعیت اطلاعات ذخیره نشده و اطلاع رسانی به کاربر، پیش از ترک مسیر جاری استفاده استفاده می‌گردد. این محافظ با هر تغییری در آدرس جاری مسیر، بررسی می‌شود. بدیهی است این تغییر صرفا درون یک برنامه‌ی Angular معنا پیدا می‌کند و نه هدایت به سایتی دیگر.
در حال حاضر در مثال جاری این سری، اگر کاربر، تغییری را در صفحه‌ی ویرایش اطلاعات ایجاد کند و بدون کلیک بر روی دکمه‌ی Save به صفحه‌ی دیگری مراجعه کند، این اطلاعات تغییر یافته، از دست خواهند رفت. برای رفع این مشکل می‌توان محافظ canDeactivate ایی را برای آن طراحی کرد. به همین جهت دستور ذیل را اجرا کنید:
 >ng g guard product/ProductEdit -m product/product.module
تا سبب انجام تغییرات ذیل در ماژول محصولات شود:
 installing guard
  create src\app\product\product-edit.guard.spec.ts
  create src\app\product\product-edit.guard.ts
  update src\app\product\product.module.ts
در اینجا علاوه بر ایجاد قالب ابتدایی محافظ ProductEdit، سبب به روز رسانی قسمت providers ماژول محصولات نیز شده‌است.

امضای ابتدایی یک محافظ CanDeactivate به صورت ذیل است:
export  class ProductEditGuard implements CanDeactivate<ProductEditComponent> {
    canDeactivate(component: ProductEditComponent): boolean {
اینترفیس CanDeactivate جنریک بوده و پارامتر جنریک آن نوع کامپوننتی را که قرار است از این محافظ استفاده کند، مشخص می‌کند. سپس نوع پارامتر متد canDeactivate آن بر اساس نوع پارامتر جنریک، تعیین می‌گردد.
اکنون این محافظ نیاز دارد تا بداند که آیا کامپوننت ویرایش محصولات، دارای اطلاعات ذخیره نشده‌ای هست یا خیر؟ چون کامپوننت ویرایش محصولات، به عنوان پارامتر به متد canDeactivate آن ارسال شده‌است، بنابراین می‌تواند به خواص و متد‌های عمومی آن کلاس نیز دسترسی پیدا کند. به همین جهت تغییرات ذیل را به کامپوننت ویرایش محصولات در فایل src\app\product\product-edit\product-edit.component.ts اعمال می‌کنیم:
  get product(): IProduct {
    return this.currentProduct;
  }
  set product(value: IProduct) {
    this.currentProduct = value;
    // Clone the object to retain a copy
    this.originalProduct = Object.assign({}, value);
  }

  get isDirty(): boolean {
    return JSON.stringify(this.originalProduct) !== JSON.stringify(this.currentProduct);
  }
در اینجا یک کپی از اصل محصول در حال ویرایش، برای مقایسه‌ی آن با محصول جاری در حال ویرایش، نگهداری می‌شود. به این ترتیب خاصیت isDirty می‌تواند مشخص کند که آیا تغییری بر روی خواص این شیء صورت گرفته‌است یا خیر؟ استفاده از متد JSON.stringify، یکی از ساده‌ترین روش‌هایی است که از آن می‌توان جهت مقایسه‌ی تمام خواص دو شیء استفاده کرد. البته چون در اینجا ترتیب خواص این دو شیء یکی است، این روش کار می‌کند.
برای اینکه این امر میسر شود، خاصیت product به حالت get/set دار تغییر یافته‌است تا بتوان کپی اولیه‌ی محصول را جهت مقایسه، نگهداری کرد. استفاده از متد Object.assign سبب ایجاد یک کپی از شیء اولیه شده و به این صورت دو وهله‌ی غیرمشترک را خواهیم داشت. اگر value مستقیما به originalProduct  انتساب داده می‌شد، در این حالت هر دوی currentProduct و originalProduct به یک شیء اشاره می‌کردند.

اکنون می‌توان از این خاصیت جدید کامپوننت ویرایش محصولات، در محافظ ترک صفحه‌ی آن استفاده کرد:
import { Injectable } from '@angular/core';
import { CanDeactivate } from '@angular/router';

import { ProductEditComponent } from './product-edit/product-edit.component';

@Injectable()
export class ProductEditGuard implements CanDeactivate<ProductEditComponent> {

  canDeactivate(component: ProductEditComponent): boolean {
    if (component.isDirty) {
      let productName = component.product.productName || 'New Product';
      return confirm(`Navigate away and lose all changes to ${productName}?`);
    }
    return true;
  }
}
در اینجا اگر فرم، تغییر یافته و هنوز ذخیره نشده باشد، خاصیت isDirty برقرار شده و سبب نمایش یک دیالوگ confirm می‌شود. اگر کاربر آن‌را تائید کند، آنگاه مسیر درخواستی جدید فعال می‌شود. در غیراینصورت، هدایت به مسیر جدید لغو خواهد شد.

در آخر برای استفاده‌ی از این محافظ جدید، باید آن‌را به تنظیمات مسیریابی برنامه اضافه کنیم. به همین جهت به فایل src\app\product\product-routing.module.ts مراجعه کرده و این محافظ را به والد مسیریابی ویرایش یک محصول اضافه می‌کنیم:
import { ProductEditGuard } from './product-edit.guard';

const routes: Routes = [
  {
    path: 'products',
    canActivate: [ AuthGuard ],    
    children: [
      {
        path: '',
        component: ProductListComponent
      },
      {
        path: ':id',
        component: ProductDetailComponent,
        resolve: { product: ProductResolverService }
      },
      {
        path: ':id/edit',
        component: ProductEditComponent,
        resolve: { product: ProductResolverService },
        canDeactivate: [ ProductEditGuard ],
        children: [
          { path: '', redirectTo: 'info', pathMatch: 'full' },
          { path: 'info', component: ProductEditInfoComponent },
          { path: 'tags', component: ProductEditTagsComponent }
        ]
      }
    ]
  }
];
با افزودن canDeactivate به والد ویرایش محصولات، از هر دو child route تعریف شده محافظت می‌کند.


برای آزمایش آن، به صفحه‌ی ویرایش یکی از محصولات مراجعه کرده و تغییری را ایجاد کنید. سپس درخواست مشاهده‌ی صفحه‌ی دیگری را با کلیک بر روی یکی از لینک‌های منوی برنامه ارائه دهید. بلافاصله دیالوگ confirm ظاهر خواهد شد (تصویر فوق).

مشکل! در همین حالت بر روی دکمه‌ی Ok کلیک کنید تا اطلاعات ذخیره نشده را از دست داده و به مسیر دیگری هدایت شویم. مجددا همین پروسه را تکرار کنید. اینبار اگر بر روی دکمه‌ی Save کلیک کنید، باز هم دیالوگ confirm ظاهر می‌شود. علت اینجا است که شیء محصول اصلی و جاری، پس از ذخیره سازی به حالت اولیه بازگشت داده نشده‌اند. برای این منظور متد reset را به کامپوننت ویرایش اطلاعات اضافه کرده:
reset(): void {
    this.dataIsValid = null;
    this.currentProduct = null;
    this.originalProduct = null;
  }
و سپس آن‌را به متد onSaveComplete، اضافه می‌کنیم:
  onSaveComplete(message?: string): void {
    if (message) {
      this.messageService.addMessage(message);
    }
    this.reset();

    // Navigate back to the product list
    this.router.navigate(['/products']);
  }


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: angular-routing-lab-08.zip
برای اجرای آن فرض بر این است که پیشتر Angular CLI را نصب کرده‌اید. سپس از طریق خط فرمان به ریشه‌ی پروژه وارد شده و دستور npm install را صادر کنید تا وابستگی‌های آن دریافت و نصب شوند. در آخر با اجرای دستور ng s -o برنامه ساخته شده و در مرورگر پیش فرض سیستم نمایش داده خواهد شد.
نظرات مطالب
خلاصه‌ای کوتاه در مورد WinRT
جناب نصیری از مطلب کامل، مختصر و مفید شما ممنونم.
منم نظر خودمون رو اینجا عنوان کنم... بسیاری از مسائل از تحلیل و برداشت غلط نشئت می گیرند... تصور اینکه مایکروسافت بخواهد دات نت فریم ورک و یا زبان های دات نتی رو جمع کنه در حالیکه باید ده ها سال ازین تکنولوژی پشتیبانی ارائه کنه خیلی سخت و بعید به نظر می رسد. WinRT همانگونه که عنوان شد فقط بستر طراحی اپلیکیشن های کلاینت مبتنی بر واسط کاربری مترو بوده و هیچ ارتباطی با دات نت فریم ورک ندارد. در بحث سمت سرور دات نت فریم ورک و مباحث مربتط با آن نه تنها تضعیف نشده بلکه حرف اصلی را می زنند و پررنگتر از قبل نیز خواهند بود. این همه ورژن جدید در کنفرانیس build ارائه نشد که با ویندوز 8 جمع شه... مقاله ای در خصوص ویژگی های جدید سی شارپ رو اخیرا منتشر کردم که مطالعه ی آن نیز می تواند برای درک مطالب جدید مفید باشد.

http://www.persiadevelopers.com/articles/cs5-after-build.aspx
اشتراک‌ها
بهترین پروژه های برنامه نویسی

بهترین روش یادگیری برنامه نویسی انجام پروژه‌های مختلف هست.

وب سایت معرفی شده در لینک بالا اومده کلون clone بیشتر از ۱۰۰ وبسایت بزرگ مثل آمازون، نتفیلیکس، یوتیوب، تیک تاک، سرویس‌های گوگل، پروژه واتساپ و ... را به صورت اوپن سورس به همراه تمام اطلاعات از جمله چه زبان برنامه نویسی و تکنولوژی‌هایی استفاده کردند، لینک دمو و گیت هاب را گذاشته.

بهترین منبع برای اینکه یادبگیرید یه وب سایت پیچیده چطور درست شده، چطوری سیستمها طراحی شدند و الی آخر.

بهترین پروژه های برنامه نویسی
اشتراک‌ها
اجرای کوئری باتاخیر و اجرای کوئری بلافاصله
در اجرای کوئری باتاخیر عبارات نوشته شده با LINQ، وقتی شما داخل کد برنامه ای که نوشتید از کوئری LINQ استفاده کردید، هنگام اجرا، وقتی برنامه به کوئری LINQ می‌رسد، در اصل کوئری اجرا نمی‌شود، بلکه هنگامی کوئری اجرا می‌شود که از نتایج کوئری استفاده شود. به همین دلیل به اجرای کوئری‌های LINQ در زبان انگلیسی Deferred-Query-Execution یا اجرای کوئری با تاخیر نیز می‌گویند. البته می‌توان کوئری‌ها را در همان خطی که کوئری نوشته شده است اجرا کرد. این کار به استفاده از متد‌های ToList، ToArray، ToDictionary و ToLookup امکان پذیر است. این متد‌ها نتیجه کوئری را به یکی از مجموعه‌های List، Array، Dictionary و یا LookUp تبدیل می‌کنند. 
اجرای کوئری باتاخیر و اجرای کوئری بلافاصله
اشتراک‌ها
سایت آموزشی ZetCode
سایت فوق شامل آموزش هایی پیرامون زبان‌های مختلف برنامه نویسی همچون سی شارپ، پایتون، پی اچ پی و ...، پایگاه‌های داده ای همچون مای اس کیو ال، اس کیو ال لایت و ... می‌باشد. زبان سایت انگلیسی روان است. از جمله برتری‌های آن نسبت به سایت‌های آموزشی دیگر داشتن خط آموزشی مناسب و پرهیز از توضیحات اضافی و خسته کننده است. این سایت برای افرادی که می‌خواهند برنامه نویسی را در سطح متوسط بیاموزند، مناسب و کارآمد است.
به نقل از این سایت: " مأموریت این سایت آموزش سریع و آسان و فهم تکنولوژی‌های روز است. " 

سایت آموزشی ZetCode
نظرات مطالب
برنامه نویسی اندروید با Xamarin.Android - قسمت اول
سلام،
ممنون از توضیحاتتون،
چند تا سوال؟
1- حجم برنامه‌های زامارین در مقایسه با جاوا بسیار بیشتره درسته؟
2- آزار دهنده‌ترین محدودیت زامارین چیه؟ چه چالشهایی پیش رو داریم؟
3- چرا برنامه‌های حرفه ای کمی با زامارین داریم؟ ترجیحا چند مورد حرفه ایش رو معرفی کنید.
4- با فرض تسلط بر زبان سی شارپ، آیا به راحتی میشه سولوشنهامون رو منتقل کنیم به پتلفرم اندروید؟ در واقع چقدر زمان میبره یک برنامه نویس سی شارپ بتونه برنامه نویسی پلتفرم اندروید با زامارین رو به مرحله عملیاتی برسونه.
متشکرم.
نظرات مطالب
کامپایل پویای کد در دات نت
اوایل کارم با سی شارپ بود ، یک پروژه توی codeproject قرار گرفته بود که یک برنامه برای ساخت slideshow با تمامی امکانات لازم ساخته بود که خروجیش هم exe بود
وارد کردن و ترتیب تصاویر و موسیقی و تکرار و حرکت خودکار یا با کلیک ماوس تصاویر و تنظیمات دیگه
ذخیره کار به صورت پروژه و بازیابی اون به صورت serialization
و همینطور کد خروجی exe
نحوه کدنویسی شکیل و ساخت یافتش به قدری کامل و شیوا بود که باعث شد بیش از پیش به این زبان هم علاقه مند بشم و هم به برنامه نویسی
خدا طرف رو خیر بده ، یه زندگی رو با این کدش دگرگون کرد
نظرات مطالب
آموزش ایجاد برنامه های چند زبانه در WPF
سلام. ممنون از مقاله مفیدتون.
اماااا....
if (mergedDics.Count > 0)   mergedDics.Clear();

متاسفانه این خط کد ، کل دیکشنریهای ادغامی رو پاک میکنه.
در صورتیکه ممکنه ما یه سری ریسورس دیگه مرتبط با بخشهای دیگه‌ی برنامه داشته باشیم، که نیازی به پاک کردنشون نباشه.
به نظرم باید این کد تغییر کنه ، فقط ریسورس مربوط به زبان برنامه رو پاک کنه.

فقط نمیدونم چه جوری ؟
بی زحمت کدشو بنویسید . ممنون