خطای 415 از سمت سرور یعنی unsupported media type. مطلب «جایگزین کردن jQuery با JavaScript خالص - قسمت پنجم - درخواستهای Ajax» را مطالعه کنید تا با معادلهای قبلی و جدید fetch api و نحوهی صحیح تنظیم و
«کار با JSON Encoding» آشنا شوید (headers: {'Content-Type': 'application/json'}). همچنین میتواند مشکل CORS و عدم تنظیم آن هم باشد (اگر برنامهی کلاینت روی پورت x و برنامهی سرور روی پورت y اجرا میشود و این دو پورت یکی نیستند).
پس از آشنایی با مفهوم Containers، در این قسمت قصد داریم برنامهی تقریبا 500 مگابایتی Docker for Windows Installer.exe را نصب کنیم.
پیشنیازهای نصب Docker بر روی ویندوز
مطابق مستندات آن، برای نصب داکر بر روی ویندوز به حداقلهای زیر نیاز است:
- استفاده از ویندوز 10 نگارش enterprise، که شماره نگارش آن حداقل 1607 باشد (حداقل Anniversary Update باشد).
- مجازی سازی در BIOS فعال شده باشد.
البته مجازی سازی عموما به صورت پیشفرض فعال است. برای بررسی آن، taskmanager ویندوز را اجرا کرده و در برگهی Performance آن، جائیکه مشخصات CPU را نمایش میدهد، یک سطر به Virtualization اختصاص دارد که مقدار آن باید enabled باشد (تصویر زیر) و اگر نیست، برای فعال کردن آن باید به تنظیمات BIOS سیستم خود مراجعه کنید:
روش دیگر دریافت این اطلاعات، اجرای دستور systeminfo در خط فرمان، با دسترسی مدیریتی است. در خروجی آن، عبارت «Virtualization Enabled In Firmware» را جستجو کنید که باید مقدار آن yes باشد.
- داشتن CPU با قابلیت SLAT یا Second Level Address Translation.
برای یافتن این موضوع، برنامهی coreinfo را دریافت کرده و آنرا به صورت coreinfo -v اجرا کنید. خروجی آن سه سطر مرتبط با مجازی سازی را به همراه دارد. اگر قابلیتی موجود نباشد، جلوی آن یک خط تیره و اگر قابلیتی موجود باشد، روبروی آن یک ستاره را مشاهده خواهید کرد.
روش دیگر بررسی آن، اجرای دستور msinfo32 در قسمت run ویندوز و سپس enter است. در قسمت system summary، اطلاعات Second Level Address Translation قابل مشاهده هستند (اگر No باشد، امکان اجرای containerهای لینوکسی را بر روی ویندوز نخواهید داشت):
- داشتن حداقل 4 گیگابایت RAM.
- فعال بودن Hyper-V نیز برای اجرای Linux Containers بر روی ویندوز، ضروری است (نصاب Docker، اینکار را به صورت خودکار انجام میدهد).
دریافت نصاب Docker for Windows
برای دریافت نصاب داکر مخصوص ویندوز، به آدرس زیر مراجعه کنید:
https://store.docker.com/editions/community/docker-ce-desktop-windows
که بلافاصله با تصویر کریه زیر مواجه خواهید شد:
برای رفع این مشکل، میتوان از روش مطرح شدهی در مطلب «یک روش ساده برای دور زدن تحریمها!» استفاده کرد؛ یعنی تنظیم DNS به 178.22.122.100 به صورت زیر:
پس از این تغییر، چون IP قابل مشاهدهی سیستم شما توسط سایت داکر تغییر میکند، اینبار صفحهی دریافت Docker Community Edition for Windows به صورت زیر ظاهر میشود:
همانطور که مشاهده میکنید، عنوان کردهاست که لطفا لاگین کنید تا بتوانید این برنامه را دریافت کنید. به همین جهت بر روی لینک آن کلیک کرده، یک اکانت جدید را در سایت docker ایجاد کنید (با یک ایمیل واقعی که تائیدیه آنرا دریافت خواهید کرد). پس از آن، با این اکانت جدید به سایت داکر وارد شوید تا لینک دریافت فایل exe نصاب آنرا دریافت کنید.
در این حالت مرورگر و یا حتی دانلودمنیجر شما بدون مشکل میتوانند این فایل را دریافت کنند و همان تنظیم DNS فوق، مشکل عدم دسترسی را برطرف میکند.
نصب Docker for Windows
پس از اجرای نصاب آن و پایان عملیات نصب (که تنها کافی است در صفحهی ابتدایی آن تیک مربوط به Windows Containers را نیز قرار دهید)، نیاز دارد تا شما را یکبار از سیستم Logout و login کند. پس از ورود به سیستم، تنظیمات ابتدایی آن به صورت خودکار صورت گرفته و در صورت فعال نبودن Hyper-V، پیام زیر را مشاهده خواهید کرد:
بر روی OK کلیک کنید تا اینکار با موفقیت به پایان برسد. البته پس از آن، منتظر حداقل یکبار ریاستارت شدن خودکار سیستم، بدون اطلاع قبلی نیز باشید.
یک نکته: کاری که در قسمت فعالسازی Hyper-V به صورت خودکار انجام میشود، شامل اجرای سه دستور زیر، در کنسول پاور شل، با دسترسی مدیریتی و سپس ری استارت سیستم است:
پس از آن، خط فرمان را باز کرده و با ستفاده از docker CLI نصب شده، دستور docker info را صادر کنید، تا بتوانید مشخصات نگارش نصب شده را مشاهده نمائید.
OSType را در صورتیکه سیستم شما توانمندیهای سخت افزاری لازم را داشته باشد، میتوان به Linux نیز تغییر داد.
بررسی تنظیمات سوئیچ کردن بین Linux Containers و Windows Containers
پس از اتمام ریاستارتها، برای آزمایش فعال بودن Hyper-V، در قسمت Run ویندوز، عبارت Virtmgmt.msc را نوشته و enter کنید. اگر تصویر زیر را مشاهده نمیکنید:
یکبار بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Linux containers را انتخاب کنید تا پس از مدتی، آیکن MobyLinuxVM در قسمت virtual machines (تصویر فوق) ظاهر شود.
اگر پس از انتخاب این گزینه، پیام زیر را دریافت کردید:
و یا اگر بر روی این ماشین مجازی کلیک راست کردید و گزینهی Start آنرا انتخاب کردید و پیام زیر ظاهر شد:
قسمت «پیشنیازهای نصب Docker بر روی ویندوز» را با دقت بررسی کنید (خصوصا قسمت BIOS و SLAT). نبود یکی از موارد ذکر شده، سبب بروز این مشکل میشود.
برای مثال اجرای دستور coreinfo -v بر روی سیستم من چنین خروجی را به همراه دارد:
روبروی HYPERVISOR و همچنین SLAT یک - را قرار دادهاست. یعنی این موارد یا پشتیبانی نمیشوند و یا در BIOS فعال نشدهاند.
همانطور که مشاهده میکنید، قابلیت SLAT در CPU این سیستم وجود ندارد. به همین جهت نمیتوان به Linux containers سوئیچ کرد. هرچند windows containers آن کار میکند.
روش دیگر مشاهدهی این خطا، مراجعهی به event viewer ویندوز است. در قسمت خطاهای سیستم، ممکن است خطای زیر را مشاهده کنید:
آزمایش Docker نصب شده
پس از نصب docker، خط فرمان ویندوز را گشوده و دستور زیر را صادر کنید:
اگر از قسمت قبل بهخاطر داشته باشید، hello-world در اینجا نام یک image است. البته چون این image بر روی سیستم ما موجود نیست، این دستور، ابتدا آنرا از docker hub دریافت کرده و سپس اجرا میکند. بنابراین میشد ابتدا دستور pull را صادر کرد و سپس run. اما دستور run قادر است هر دو عمل را با هم انجام دهد.
یک نکته: این image، یک image لینوکسی است. به همین جهت پیش از اجرای این دستور، همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، یکبار بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Linux containers را انتخاب کنید. سپس دستور docker run hello-world را اجرا نمائید.
و یا در همین حال دستور docker run -p 80:80 nginx را صادر کنید تا وب سرور لینوکسی nginx را بتوانید تحت ویندوز اجرا کنید. پس از خاتمهی عملیات دریافت و اجرای وب سرور، با توجه به تنظیم p 80:80-، پورت 80 میزبان (اولین عدد)، به پورت 80 کانتینر نگاشت شدهاست. به همین جهت تنها با اجرای دستور http://localhost، خروجی این وب سرور را میتوانید در مرورگر سیستم خود مشاهده کنید.
همانطور که مشاهده میکنید، با استفاده از داکر، پیش از آنکه بدانیم چگونه باید یک نرم افزار را نصب کرد، میتوان از آن استفاده کرد!
روش متوقف کردن Containers در حال اجرا
اگر دستور docker ps را در خط فرمان ویندوز اجرا کنید، لیست پروسههای اجرا شدهی توسط آن قابل مشاهده هستند. در این لیست container id در حال اجرا نیز مشخص است. برای خاتمهی کار آن، تنها کافی است دستور docker stop id را اجرا کنید.
یک نکته: ضرورتی به ذکر کامل id نیست. برای مثال ذکر سه حرف اول آن نیز کفایت میکند.
روش اجرای مجدد یک Container
فرض کنید میخواهیم سرور nginx را مجددا اجرا کنیم. یک روش آن، اجرای مجدد دستور docker run -p 80:80 nginx است که پیشتر آنرا انجام دادیم. در این حالت این image تبدیل به container شده و همانند روشهای متداول نصب نرم افزار، اکنون به عنوان یک نرم افزار نصب شده در دسترس است. برای مشاهدهی لیست آنها، دستور docker ps -a را اجرا کنید. این لیست تا این لحظه باید شامل containerهای nginx و hello-world باشد. متوقف کردن یک container، سبب تخریب یا حذف آن نمیشود. در این حالت در لیستی که توسط دستور docker ps -a نمایش داده شدهاست، باز هم container idها قابل مشاهده هستند. فقط کافی است برای اجرای یکی از آنها، دستور docker start id را اجرا کرد. به این صورت دیگر نیازی به ذکر دستور کامل docker run با تمام پارامترهای آن نیست. این id نیز همانطور که ذکر شد، میتواند سه حرف ابتدایی این id باشد تا حدی که نسبت به سایر idهای موجود، منحصربفرد شناخته شود. یا بجای container id میتوان container name نمایش داده شدهی در این لیست را استفاده کرد.
پس از اجرای nginx توسط دستور docker start id، دو روش برای بررسی در حال اجرا بودن آن وجود دارد:
الف) مرورگر را باز کنیم و آدرس http://localhost را بررسی کنیم.
ب) دستور docker ps را در خط فرمان اجرا کنیم، تا مشخص شود که آیا پروسهی nginx در حال اجرا است یا خیر؟
بنابراین دستور docker ps -a لیست تمام containers در حال اجرا و همچنین متوقف شده را نمایش میدهد. اما دستور docker ps تنها لیست containers در حال اجرا را نمایش خواهد داد.
روش حذف Containers از Docker
همانطور که در قسمت قبل نیز بحث شد، معادل نصب نرم افزار در اینجا، ایجاد یک container از یک image دریافتی از docker hub است. روش عکس آن، یعنی تخریب یک container، دقیقا معادل عزل نرم افزار از سیستم، در حالتهای متداول است. برای اینکار مجددا دستور docker ps -a را اجرا میکنیم تا لیست تمام containerهای در حال اجرا و همچنین متوقف شده نمایش داده شوند. لیستی که در اینجا نمایش داده میشود، شبیه به لیستی است که در قسمت add/remove programs ویندوز مشاهده میکنید. این لیست معادل لیست نرم افزارهای نصب شدهی بر روی سیستم است و یا برای مشاهدهی لیست imageهای دریافتی از docker hub میتوان دستور docker images را صادر کرد.
قبل از حذف یک container نیاز است آنرا متوقف کنیم. برای این منظور از دستور docker stop id استفاده میشود. سپس اجرای دستور docker rm id، سبب حذف کامل این container خواهد شد. برای آزمایش آن، مجددا دستور docker ps -a را اجرا کنید.
دستور docker rm چندین id را نیز میپذیرد. میتوان این idها و یا حتی سه حرف ابتدایی آنها را با فاصله در اینجا ذکر کرد. علاوه بر id، ذکر نام containers نیز مجاز است.
روش حذف Imageهای دریافتی از Docker Hub
دستور docker rm، فقط containers را از سیستم حذف میکند (نرم افزارهای نصب شده). اما خود imageهای اصلی دریافت شدهی از docker hub را حذف نمیکند (معادل همان فایلهای zip دریافت نرم افزار یا برنامههای نصاب، در حالت متداول و سنتی نصب نرم افزار). برای آزمایش آن دستور docker images را اجرا کنید. هنوز هم در لیست آن، تمام موارد دریافتی موجود هستند.
برای حذف یک image میتوان از دستور docker rmi id استفاده کرد (rmi بجای rm). این id نیز در لیست docker images ظاهر میشود و ذکر قسمتی از آن، تا حدی که نسبت به سایر idهای لیست شده منحصربفرد باشد، کافی است. در اینجا بجای id، از نام image نیز میتوان استفاده کرد. همچنین ذکر چندین id و یا نام نیز پس از دستور docker rmi، میسر است.
روش جستجوی imageها در Docker Hub توسط Docker CLI
فرض کنید میخواهیم image مربوط به راهنمای Docker را از Docker Hub دریافت کنیم. یک روش آن مراجعهی مستقیم به سایت آن است و استفاده از امکانات جستجوی فراهم شدهی در آن سایت. روش دیگر، استفاده از Docker CLI است. اگر دستور docker search docs را در خط فرمان اجرا کنیم، لیست تمام مخازن کدی که در آنها واژهی docs قرار دارد، نمایش داده میشود. البته پیش از نصب image آن بهتر است به برگهی tags مخزن کد آن نیز مراجعه کنید تا بتوانید حجم آنرا نیز مشاهده نمائید که حدود یک گیگابایت است. مخازن docker hub، حاوی imageهای نصاب containerهای متناظر هستند. برای دریافت و اجرای آن میتوان دستور docker run -p 4000:4000 docs/docker.github.io را اجرا کرد.
پس از دریافت یک گیگابایت مستندات، container آن بر روی پورت 4000 در سیستم ما (http://localhost:4000)، به صورت یک وب سایت استاتیک، قابل دسترسی خواهد بود. به این صورت میتوان به مستندات کامل داکر به صورت آفلاین دسترسی داشت.
مفهوم Interactive Terminal در Docker
زمانیکه دستور اجرای مستندات آفلاین را صادر میکنید، در انتهای آن عنوان میکند که وب سایت محلی آن بر روی پورت 4000 قابل دسترسی است. سپس در ذیل آن ذکر شدهاست که اگر ctrl+c را فشار دهید، اجرای آن به پایان میرسد. اما عملا اینطور نیست و اگر دستور docker ps را صادر کنید، هنوز container در حال اجرای آن را میتوان مشاهده کرد.
اما اگر اینبار دستور اجرای docker run را به همراه یک interactive terminal با سوئیچ it و نام docs صادر کنیم:
اکنون اگر ctrl+c را فشار دهیم و پس از آن دستور docker ps را صادر کنیم، دیگر در لیست آن، container در حال اجرای docs مشاهده نمیشود.
سوئیچ it یا interactive terminal سبب میشود تا یک container در foreground، بجای background اجرا شود. به این ترتیب دستور ctrl+c، سبب خاتمهی واقعی پروسهی درحال اجرای در container میشود.
روش دیگر خاتمهی این container، استفاده از نام ذکر شدهاست؛ یعنی اجرای دستور docker stop docs.
یک نکته: اگر میخواهید از terminal باز شده قطع شوید (مجددا به command prompt باز گردید) اما سبب خاتمهی container آن نشوید، از ترکیب ctrl+p+q استفاده کنید.
اجرای containerهای ویندوزی
در مورد نحوهی سوئیچ بین نوعهای مختلف containerهای ویندوزی و لینوکسی پیشتر توضیح دادیم. برای این منظور میتوان بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Windows/Linux containers را انتخاب کرد. باید دقت داشت که پشتیبانی از containerهای ویندوزی، از ویندوز 10، نگارش 1607، یا همان Anniversary Update آن به بعد، به ویژگیهای ویندوز اضافه شدهاند که به صورت خودکار توسط docker فعالسازی میشوند:
اجرای IIS به عنوان یک Windows Container
تا اینجا imageهای دریافتی، لینوکسی بودند. اگر گزینهی Windows Containers را به روشی که گفته شد، فعال کنید، اینبار با اجرای دستورات docker ps و یا docker images، هیچ خروجی را دریافت نخواهید کرد. از این جهت که کانتینرهای ویندوزی و لینوکسی، به صورت کاملا ایزولهای از هم اجرا و مدیریت میشوند. علت آنرا هم در MobyLinuxVM که پیشتر با اجرای دستور Virtmgmt.msc بررسی کردیم، میتوان یافت. Containerهای لینوکسی، در داخل MobyLinuxVM اجرا میشوند.
در اینجا به عنوان مثال میتوان image رسمی مربوط به IIS را از docker hub دریافت و به صورت یک کانتینر ویندوزی اجرا کرد. البته پیش از اجرای دستورات آن بهتر است به برگهی tags آن مراجعه کرده و حجمهای نگارشهای مختلف آنرا بررسی کرد. اجرای دستور docker pull microsoft/iis به معنای دریافت tag ای به نام latest است (به حجم 6 گیگابایت!)؛ یعنی با دستور docker pull microsoft/iis:latest یکی است. بنابراین در اینجا بر اساس tagهای مختلف، میتوان دستور pull متفاوتی را صادر کرد. برای مثال اگر دستور docker pull microsoft/iis:nanoserver را صادر کردید، نگارش مخصوص nano server آنرا که فقط 449 مگابایت است، دریافت میکند. بنابراین از این پس به tagهای هر مخزن docker hub خوب دقت کنید و نگارش مختص به سیستم عامل خود را دریافت نمائید. عدم ذکر tag ای، همواره tag ویژهای را به نام latest، دریافت میکند.
با اجرای دستور زیر
داکر، ابتدا image مخصوص nanoserver آنرا دریافت و سپس اجرا میکند. چون وب سرور است، نیاز به تنظیمات پورت آنرا داریم. p 81:80- به این معنا است که پورت 80 کانتینر را (پورتی که IIS درون آن بر روی آن اجرا میشود)، به پورت 81 بر روی سیستم میزبان (یا همین ویندوز فعلی که داکر را اجرا میکند)، نگاشت کن. پارامتر d در اینجا به معنای detach است. یعنی به محض اجرای این دستور، کار اجرای این کانتینر در background انجام شده و سپس به خط فرمان، بازگشت داده میشویم. همچنین نامی نیز به این container انتساب داده شدهاست تا سادهتر بتوان با آن کار کرد.
یک نکته: مشکلی با اجرای IIS مخصوص نانوسرور بر روی ویندوز 10 به این صورت و توسط داکر نیست. بنابراین پس از اجرای دستور فوق، کار دریافت image و ساخت container و سپس اجرای آن به صورت خودکار انجام شده و بلافاصله به command prompt بازگشت داده میشویم (به علت استفادهی از پارامتر d). اکنون اگر دستور docker ps را صادر کنیم، مشاهده میکنیم که کانتینر IIS مخصوص نانوسرور، هم اکنون بر روی ویندوز 10 در حال اجرا است و در آدرس http://localhost:81 قابل دسترسی است.
جهت تکمیل این بحث، بهتر است image مخصوص nanoserver را نیز از docker hub دریافت و اجرا کنیم:
حجم image آن 6GB است.
تنظیمات کارت شبکهی Containers
هنگامیکه پروسهای درون یک container اجرا میشود، ایزوله سازیهای بسیاری نیز در مورد آن اعمال خواهد شد؛ به همین جهت گاهی از اوقات عدهای containerها را با ماشینهای مجازی نیز مقایسه میکنند. برای مثال کانتینرها به همراه network adapter خاص خود نیز هستند؛ درست مانند اینکه یک کامپیوتر مجزای از سیستم جاری میباشند و اگر این network adapter را ping کنیم، میتوان به این صورت نیز به آن کانتینر، دسترسی داشته باشیم.
برای یافتن آن، دستور docker inspect iis را صادر میکنیم. خروجی آن به همراه یک قسمت network نیز هست که داخل آن یک IP Address قابل مشاهده است. این IP است که مختص و منحصربفرد این container است. در ابتدا برای آزمایش آن، میتوان آنرا ping کرد؛ مانند ping 172.27.49.47. همچنین به تمام برنامههای داخل این container توسط این IP نیز میتوان دسترسی یافت. برای مثال فراخوانی http://172.27.49.47:81 در مرورگر، سبب نمایش صفحهی اول IIS میشود. البته اگر اینکار را انجام دهیم، کار نمیکند. علت اینجا است، نگاشت پورتی را که تعریف کردهایم (پورت 81)، به پورتی در کامپیوتر میزبان است و نه این IP ویژه. برنامهی اصلی IIS در داخل container، به پورت 80 بر روی این آدرس IP گوش فرا میدهد. اکنون اگر آدرس http://172.27.49.47:80 را در کامپیوتر میزبان فراخوانی کنیم، کار میکند.
بنابراین هرچند containerها به معنای نرم افزارهای از پیش نصب شدهی در حال اجرا هستند، اما ... به همراه ایزوله سازیهای قابل توجهی بر روی کامپیوتر میزبان اجرا میشوند؛ درست مانند یک کامپیوتر مجزای از آن.
پیشنیازهای نصب Docker بر روی ویندوز
مطابق مستندات آن، برای نصب داکر بر روی ویندوز به حداقلهای زیر نیاز است:
- استفاده از ویندوز 10 نگارش enterprise، که شماره نگارش آن حداقل 1607 باشد (حداقل Anniversary Update باشد).
- مجازی سازی در BIOS فعال شده باشد.
البته مجازی سازی عموما به صورت پیشفرض فعال است. برای بررسی آن، taskmanager ویندوز را اجرا کرده و در برگهی Performance آن، جائیکه مشخصات CPU را نمایش میدهد، یک سطر به Virtualization اختصاص دارد که مقدار آن باید enabled باشد (تصویر زیر) و اگر نیست، برای فعال کردن آن باید به تنظیمات BIOS سیستم خود مراجعه کنید:
روش دیگر دریافت این اطلاعات، اجرای دستور systeminfo در خط فرمان، با دسترسی مدیریتی است. در خروجی آن، عبارت «Virtualization Enabled In Firmware» را جستجو کنید که باید مقدار آن yes باشد.
- داشتن CPU با قابلیت SLAT یا Second Level Address Translation.
برای یافتن این موضوع، برنامهی coreinfo را دریافت کرده و آنرا به صورت coreinfo -v اجرا کنید. خروجی آن سه سطر مرتبط با مجازی سازی را به همراه دارد. اگر قابلیتی موجود نباشد، جلوی آن یک خط تیره و اگر قابلیتی موجود باشد، روبروی آن یک ستاره را مشاهده خواهید کرد.
روش دیگر بررسی آن، اجرای دستور msinfo32 در قسمت run ویندوز و سپس enter است. در قسمت system summary، اطلاعات Second Level Address Translation قابل مشاهده هستند (اگر No باشد، امکان اجرای containerهای لینوکسی را بر روی ویندوز نخواهید داشت):
- داشتن حداقل 4 گیگابایت RAM.
- فعال بودن Hyper-V نیز برای اجرای Linux Containers بر روی ویندوز، ضروری است (نصاب Docker، اینکار را به صورت خودکار انجام میدهد).
دریافت نصاب Docker for Windows
برای دریافت نصاب داکر مخصوص ویندوز، به آدرس زیر مراجعه کنید:
https://store.docker.com/editions/community/docker-ce-desktop-windows
که بلافاصله با تصویر کریه زیر مواجه خواهید شد:
برای رفع این مشکل، میتوان از روش مطرح شدهی در مطلب «یک روش ساده برای دور زدن تحریمها!» استفاده کرد؛ یعنی تنظیم DNS به 178.22.122.100 به صورت زیر:
پس از این تغییر، چون IP قابل مشاهدهی سیستم شما توسط سایت داکر تغییر میکند، اینبار صفحهی دریافت Docker Community Edition for Windows به صورت زیر ظاهر میشود:
همانطور که مشاهده میکنید، عنوان کردهاست که لطفا لاگین کنید تا بتوانید این برنامه را دریافت کنید. به همین جهت بر روی لینک آن کلیک کرده، یک اکانت جدید را در سایت docker ایجاد کنید (با یک ایمیل واقعی که تائیدیه آنرا دریافت خواهید کرد). پس از آن، با این اکانت جدید به سایت داکر وارد شوید تا لینک دریافت فایل exe نصاب آنرا دریافت کنید.
در این حالت مرورگر و یا حتی دانلودمنیجر شما بدون مشکل میتوانند این فایل را دریافت کنند و همان تنظیم DNS فوق، مشکل عدم دسترسی را برطرف میکند.
نصب Docker for Windows
پس از اجرای نصاب آن و پایان عملیات نصب (که تنها کافی است در صفحهی ابتدایی آن تیک مربوط به Windows Containers را نیز قرار دهید)، نیاز دارد تا شما را یکبار از سیستم Logout و login کند. پس از ورود به سیستم، تنظیمات ابتدایی آن به صورت خودکار صورت گرفته و در صورت فعال نبودن Hyper-V، پیام زیر را مشاهده خواهید کرد:
بر روی OK کلیک کنید تا اینکار با موفقیت به پایان برسد. البته پس از آن، منتظر حداقل یکبار ریاستارت شدن خودکار سیستم، بدون اطلاع قبلی نیز باشید.
یک نکته: کاری که در قسمت فعالسازی Hyper-V به صورت خودکار انجام میشود، شامل اجرای سه دستور زیر، در کنسول پاور شل، با دسترسی مدیریتی و سپس ری استارت سیستم است:
Enable-WindowsOptionalFeature -Online -FeatureName Microsoft-Hyper-V -All -Verbose Enable-WindowsOptionalFeature -Online -FeatureName Containers -All -Verbose bcdedit /set hypervisorlaunchtype Auto
C:\Users\Vahid>docker info Containers: 0 Running: 0 Paused: 0 Stopped: 0 Images: 0 Server Version: 18.06.1-ce OSType: windows
بررسی تنظیمات سوئیچ کردن بین Linux Containers و Windows Containers
پس از اتمام ریاستارتها، برای آزمایش فعال بودن Hyper-V، در قسمت Run ویندوز، عبارت Virtmgmt.msc را نوشته و enter کنید. اگر تصویر زیر را مشاهده نمیکنید:
یکبار بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Linux containers را انتخاب کنید تا پس از مدتی، آیکن MobyLinuxVM در قسمت virtual machines (تصویر فوق) ظاهر شود.
اگر پس از انتخاب این گزینه، پیام زیر را دریافت کردید:
و یا اگر بر روی این ماشین مجازی کلیک راست کردید و گزینهی Start آنرا انتخاب کردید و پیام زیر ظاهر شد:
قسمت «پیشنیازهای نصب Docker بر روی ویندوز» را با دقت بررسی کنید (خصوصا قسمت BIOS و SLAT). نبود یکی از موارد ذکر شده، سبب بروز این مشکل میشود.
برای مثال اجرای دستور coreinfo -v بر روی سیستم من چنین خروجی را به همراه دارد:
E:\>coreinfo -v AuthenticAMD Microcode signature: 00000000 HYPERVISOR - Hypervisor is present SVM * Supports AMD hardware-assisted virtualization NP - Supports AMD nested page tables (SLAT)
همانطور که مشاهده میکنید، قابلیت SLAT در CPU این سیستم وجود ندارد. به همین جهت نمیتوان به Linux containers سوئیچ کرد. هرچند windows containers آن کار میکند.
روش دیگر مشاهدهی این خطا، مراجعهی به event viewer ویندوز است. در قسمت خطاهای سیستم، ممکن است خطای زیر را مشاهده کنید:
Hypervisor launch failed; Second Level Address Translation is required to launch the hypervisor.
آزمایش Docker نصب شده
پس از نصب docker، خط فرمان ویندوز را گشوده و دستور زیر را صادر کنید:
docker run hello-world
یک نکته: این image، یک image لینوکسی است. به همین جهت پیش از اجرای این دستور، همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، یکبار بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Linux containers را انتخاب کنید. سپس دستور docker run hello-world را اجرا نمائید.
و یا در همین حال دستور docker run -p 80:80 nginx را صادر کنید تا وب سرور لینوکسی nginx را بتوانید تحت ویندوز اجرا کنید. پس از خاتمهی عملیات دریافت و اجرای وب سرور، با توجه به تنظیم p 80:80-، پورت 80 میزبان (اولین عدد)، به پورت 80 کانتینر نگاشت شدهاست. به همین جهت تنها با اجرای دستور http://localhost، خروجی این وب سرور را میتوانید در مرورگر سیستم خود مشاهده کنید.
همانطور که مشاهده میکنید، با استفاده از داکر، پیش از آنکه بدانیم چگونه باید یک نرم افزار را نصب کرد، میتوان از آن استفاده کرد!
روش متوقف کردن Containers در حال اجرا
اگر دستور docker ps را در خط فرمان ویندوز اجرا کنید، لیست پروسههای اجرا شدهی توسط آن قابل مشاهده هستند. در این لیست container id در حال اجرا نیز مشخص است. برای خاتمهی کار آن، تنها کافی است دستور docker stop id را اجرا کنید.
یک نکته: ضرورتی به ذکر کامل id نیست. برای مثال ذکر سه حرف اول آن نیز کفایت میکند.
روش اجرای مجدد یک Container
فرض کنید میخواهیم سرور nginx را مجددا اجرا کنیم. یک روش آن، اجرای مجدد دستور docker run -p 80:80 nginx است که پیشتر آنرا انجام دادیم. در این حالت این image تبدیل به container شده و همانند روشهای متداول نصب نرم افزار، اکنون به عنوان یک نرم افزار نصب شده در دسترس است. برای مشاهدهی لیست آنها، دستور docker ps -a را اجرا کنید. این لیست تا این لحظه باید شامل containerهای nginx و hello-world باشد. متوقف کردن یک container، سبب تخریب یا حذف آن نمیشود. در این حالت در لیستی که توسط دستور docker ps -a نمایش داده شدهاست، باز هم container idها قابل مشاهده هستند. فقط کافی است برای اجرای یکی از آنها، دستور docker start id را اجرا کرد. به این صورت دیگر نیازی به ذکر دستور کامل docker run با تمام پارامترهای آن نیست. این id نیز همانطور که ذکر شد، میتواند سه حرف ابتدایی این id باشد تا حدی که نسبت به سایر idهای موجود، منحصربفرد شناخته شود. یا بجای container id میتوان container name نمایش داده شدهی در این لیست را استفاده کرد.
پس از اجرای nginx توسط دستور docker start id، دو روش برای بررسی در حال اجرا بودن آن وجود دارد:
الف) مرورگر را باز کنیم و آدرس http://localhost را بررسی کنیم.
ب) دستور docker ps را در خط فرمان اجرا کنیم، تا مشخص شود که آیا پروسهی nginx در حال اجرا است یا خیر؟
بنابراین دستور docker ps -a لیست تمام containers در حال اجرا و همچنین متوقف شده را نمایش میدهد. اما دستور docker ps تنها لیست containers در حال اجرا را نمایش خواهد داد.
روش حذف Containers از Docker
همانطور که در قسمت قبل نیز بحث شد، معادل نصب نرم افزار در اینجا، ایجاد یک container از یک image دریافتی از docker hub است. روش عکس آن، یعنی تخریب یک container، دقیقا معادل عزل نرم افزار از سیستم، در حالتهای متداول است. برای اینکار مجددا دستور docker ps -a را اجرا میکنیم تا لیست تمام containerهای در حال اجرا و همچنین متوقف شده نمایش داده شوند. لیستی که در اینجا نمایش داده میشود، شبیه به لیستی است که در قسمت add/remove programs ویندوز مشاهده میکنید. این لیست معادل لیست نرم افزارهای نصب شدهی بر روی سیستم است و یا برای مشاهدهی لیست imageهای دریافتی از docker hub میتوان دستور docker images را صادر کرد.
قبل از حذف یک container نیاز است آنرا متوقف کنیم. برای این منظور از دستور docker stop id استفاده میشود. سپس اجرای دستور docker rm id، سبب حذف کامل این container خواهد شد. برای آزمایش آن، مجددا دستور docker ps -a را اجرا کنید.
دستور docker rm چندین id را نیز میپذیرد. میتوان این idها و یا حتی سه حرف ابتدایی آنها را با فاصله در اینجا ذکر کرد. علاوه بر id، ذکر نام containers نیز مجاز است.
روش حذف Imageهای دریافتی از Docker Hub
دستور docker rm، فقط containers را از سیستم حذف میکند (نرم افزارهای نصب شده). اما خود imageهای اصلی دریافت شدهی از docker hub را حذف نمیکند (معادل همان فایلهای zip دریافت نرم افزار یا برنامههای نصاب، در حالت متداول و سنتی نصب نرم افزار). برای آزمایش آن دستور docker images را اجرا کنید. هنوز هم در لیست آن، تمام موارد دریافتی موجود هستند.
برای حذف یک image میتوان از دستور docker rmi id استفاده کرد (rmi بجای rm). این id نیز در لیست docker images ظاهر میشود و ذکر قسمتی از آن، تا حدی که نسبت به سایر idهای لیست شده منحصربفرد باشد، کافی است. در اینجا بجای id، از نام image نیز میتوان استفاده کرد. همچنین ذکر چندین id و یا نام نیز پس از دستور docker rmi، میسر است.
روش جستجوی imageها در Docker Hub توسط Docker CLI
فرض کنید میخواهیم image مربوط به راهنمای Docker را از Docker Hub دریافت کنیم. یک روش آن مراجعهی مستقیم به سایت آن است و استفاده از امکانات جستجوی فراهم شدهی در آن سایت. روش دیگر، استفاده از Docker CLI است. اگر دستور docker search docs را در خط فرمان اجرا کنیم، لیست تمام مخازن کدی که در آنها واژهی docs قرار دارد، نمایش داده میشود. البته پیش از نصب image آن بهتر است به برگهی tags مخزن کد آن نیز مراجعه کنید تا بتوانید حجم آنرا نیز مشاهده نمائید که حدود یک گیگابایت است. مخازن docker hub، حاوی imageهای نصاب containerهای متناظر هستند. برای دریافت و اجرای آن میتوان دستور docker run -p 4000:4000 docs/docker.github.io را اجرا کرد.
پس از دریافت یک گیگابایت مستندات، container آن بر روی پورت 4000 در سیستم ما (http://localhost:4000)، به صورت یک وب سایت استاتیک، قابل دسترسی خواهد بود. به این صورت میتوان به مستندات کامل داکر به صورت آفلاین دسترسی داشت.
مفهوم Interactive Terminal در Docker
زمانیکه دستور اجرای مستندات آفلاین را صادر میکنید، در انتهای آن عنوان میکند که وب سایت محلی آن بر روی پورت 4000 قابل دسترسی است. سپس در ذیل آن ذکر شدهاست که اگر ctrl+c را فشار دهید، اجرای آن به پایان میرسد. اما عملا اینطور نیست و اگر دستور docker ps را صادر کنید، هنوز container در حال اجرای آن را میتوان مشاهده کرد.
اما اگر اینبار دستور اجرای docker run را به همراه یک interactive terminal با سوئیچ it و نام docs صادر کنیم:
docker run -p 4000:4000 -it --name docs docs/docker.github.io
سوئیچ it یا interactive terminal سبب میشود تا یک container در foreground، بجای background اجرا شود. به این ترتیب دستور ctrl+c، سبب خاتمهی واقعی پروسهی درحال اجرای در container میشود.
روش دیگر خاتمهی این container، استفاده از نام ذکر شدهاست؛ یعنی اجرای دستور docker stop docs.
یک نکته: اگر میخواهید از terminal باز شده قطع شوید (مجددا به command prompt باز گردید) اما سبب خاتمهی container آن نشوید، از ترکیب ctrl+p+q استفاده کنید.
اجرای containerهای ویندوزی
در مورد نحوهی سوئیچ بین نوعهای مختلف containerهای ویندوزی و لینوکسی پیشتر توضیح دادیم. برای این منظور میتوان بر روی آیکن Docker در قسمت Tray Icons ویندوز کلیک راست کرده و گزینهی switch to Windows/Linux containers را انتخاب کرد. باید دقت داشت که پشتیبانی از containerهای ویندوزی، از ویندوز 10، نگارش 1607، یا همان Anniversary Update آن به بعد، به ویژگیهای ویندوز اضافه شدهاند که به صورت خودکار توسط docker فعالسازی میشوند:
اجرای IIS به عنوان یک Windows Container
تا اینجا imageهای دریافتی، لینوکسی بودند. اگر گزینهی Windows Containers را به روشی که گفته شد، فعال کنید، اینبار با اجرای دستورات docker ps و یا docker images، هیچ خروجی را دریافت نخواهید کرد. از این جهت که کانتینرهای ویندوزی و لینوکسی، به صورت کاملا ایزولهای از هم اجرا و مدیریت میشوند. علت آنرا هم در MobyLinuxVM که پیشتر با اجرای دستور Virtmgmt.msc بررسی کردیم، میتوان یافت. Containerهای لینوکسی، در داخل MobyLinuxVM اجرا میشوند.
در اینجا به عنوان مثال میتوان image رسمی مربوط به IIS را از docker hub دریافت و به صورت یک کانتینر ویندوزی اجرا کرد. البته پیش از اجرای دستورات آن بهتر است به برگهی tags آن مراجعه کرده و حجمهای نگارشهای مختلف آنرا بررسی کرد. اجرای دستور docker pull microsoft/iis به معنای دریافت tag ای به نام latest است (به حجم 6 گیگابایت!)؛ یعنی با دستور docker pull microsoft/iis:latest یکی است. بنابراین در اینجا بر اساس tagهای مختلف، میتوان دستور pull متفاوتی را صادر کرد. برای مثال اگر دستور docker pull microsoft/iis:nanoserver را صادر کردید، نگارش مخصوص nano server آنرا که فقط 449 مگابایت است، دریافت میکند. بنابراین از این پس به tagهای هر مخزن docker hub خوب دقت کنید و نگارش مختص به سیستم عامل خود را دریافت نمائید. عدم ذکر tag ای، همواره tag ویژهای را به نام latest، دریافت میکند.
با اجرای دستور زیر
docker run -p 81:80 -d --name iis microsoft/iis:nanoserver
یک نکته: مشکلی با اجرای IIS مخصوص نانوسرور بر روی ویندوز 10 به این صورت و توسط داکر نیست. بنابراین پس از اجرای دستور فوق، کار دریافت image و ساخت container و سپس اجرای آن به صورت خودکار انجام شده و بلافاصله به command prompt بازگشت داده میشویم (به علت استفادهی از پارامتر d). اکنون اگر دستور docker ps را صادر کنیم، مشاهده میکنیم که کانتینر IIS مخصوص نانوسرور، هم اکنون بر روی ویندوز 10 در حال اجرا است و در آدرس http://localhost:81 قابل دسترسی است.
جهت تکمیل این بحث، بهتر است image مخصوص nanoserver را نیز از docker hub دریافت و اجرا کنیم:
docker run microsoft/windowsservercore
تنظیمات کارت شبکهی Containers
هنگامیکه پروسهای درون یک container اجرا میشود، ایزوله سازیهای بسیاری نیز در مورد آن اعمال خواهد شد؛ به همین جهت گاهی از اوقات عدهای containerها را با ماشینهای مجازی نیز مقایسه میکنند. برای مثال کانتینرها به همراه network adapter خاص خود نیز هستند؛ درست مانند اینکه یک کامپیوتر مجزای از سیستم جاری میباشند و اگر این network adapter را ping کنیم، میتوان به این صورت نیز به آن کانتینر، دسترسی داشته باشیم.
برای یافتن آن، دستور docker inspect iis را صادر میکنیم. خروجی آن به همراه یک قسمت network نیز هست که داخل آن یک IP Address قابل مشاهده است. این IP است که مختص و منحصربفرد این container است. در ابتدا برای آزمایش آن، میتوان آنرا ping کرد؛ مانند ping 172.27.49.47. همچنین به تمام برنامههای داخل این container توسط این IP نیز میتوان دسترسی یافت. برای مثال فراخوانی http://172.27.49.47:81 در مرورگر، سبب نمایش صفحهی اول IIS میشود. البته اگر اینکار را انجام دهیم، کار نمیکند. علت اینجا است، نگاشت پورتی را که تعریف کردهایم (پورت 81)، به پورتی در کامپیوتر میزبان است و نه این IP ویژه. برنامهی اصلی IIS در داخل container، به پورت 80 بر روی این آدرس IP گوش فرا میدهد. اکنون اگر آدرس http://172.27.49.47:80 را در کامپیوتر میزبان فراخوانی کنیم، کار میکند.
بنابراین هرچند containerها به معنای نرم افزارهای از پیش نصب شدهی در حال اجرا هستند، اما ... به همراه ایزوله سازیهای قابل توجهی بر روی کامپیوتر میزبان اجرا میشوند؛ درست مانند یک کامپیوتر مجزای از آن.
فرض کنید اکشن متد Web API شما قرار است اطلاعات رکوردی را بازگشت دهد:
و در این حالت خاص، خروجی کوئری مدنظر، نال است. اگر کلاینت سعی کند این اطلاعات را دریافت نماید، با تصویر/خروجی زیر مواجه خواهد شد:
همانطور که مشاهده میکنید، هیچ خروجی تولید نشده و تنها به تنظیم status-code مساوی 204 که به معنای no content است، اکتفا کردهاست.
چرا از کشن متدهای ASP.NET Core نمیتوان خروجی نال گرفت؟
فرمت خروجی اکشن متدها در ASP.NET Core بر اساس output formatterهای متفاوتی مانند JSON ،XML و غیره، تعیین میشود. اما زمانیکه به نال میرسد، از یک output formatter خاص به نام HttpNoContentOutputFormatter کمک میگیرد. کار آن تبدیل null، به خروجی مخصوصی است که توضیح داده شد. به این معنا که هیچگاه خروجی نال برنامه، برای مثال به نحو متداولی تبدیل به یک خروجی استاندارد JSON نمیشود و این مساله برای Http Clientهای مختلفی که منتظر یک خروجی استاندارد هستند (مانند انواع برنامههای تک صفحهای وب)، عموما مساله ساز است؛ چون هر status-code دیگری بجز 200 را به صورت بروز یک خطا تفسیر میکنند که در حالت فوق، فقط به معنای نبود اطلاعات است و نه بروز خطایی.
چگونه خروجی نال را به همان شکلی که هست بازگشت دهیم؟
HttpNoContentOutputFormatter به همراه خاصیت TreatNullValueAsNoContent نیز هست که اگر در ابتدای تنظیمات برنامه به false تنظیم شود، دیگر مقادیر نال را به خروجی no content تبدیل نمیکند:
پس از این تغییر، اگر برنامهی سمت کلاینت، سعی در دریافت اطلاعاتی از API فوق کند، اینبار یک خروجی استاندارد JSON را که در آن null درج شدهاست، دریافت خواهد کرد؛ به همراه status-code مساوی 200 که در سمت کلاینت، به یک خطا نگاشت نخواهد شد (اگر کوئری ما خروجی ندارد، دلیل بر بروز خطایی نبوده؛ فقط اطلاعاتی برای نمایش نیست):
using Microsoft.AspNetCore.Mvc; namespace Core3xWebApi.Controllers { [ApiController] [Route("[controller]")] public class HomeController : ControllerBase { [HttpGet] public ActionResult<string> Get() { return null; } } }
همانطور که مشاهده میکنید، هیچ خروجی تولید نشده و تنها به تنظیم status-code مساوی 204 که به معنای no content است، اکتفا کردهاست.
چرا از کشن متدهای ASP.NET Core نمیتوان خروجی نال گرفت؟
فرمت خروجی اکشن متدها در ASP.NET Core بر اساس output formatterهای متفاوتی مانند JSON ،XML و غیره، تعیین میشود. اما زمانیکه به نال میرسد، از یک output formatter خاص به نام HttpNoContentOutputFormatter کمک میگیرد. کار آن تبدیل null، به خروجی مخصوصی است که توضیح داده شد. به این معنا که هیچگاه خروجی نال برنامه، برای مثال به نحو متداولی تبدیل به یک خروجی استاندارد JSON نمیشود و این مساله برای Http Clientهای مختلفی که منتظر یک خروجی استاندارد هستند (مانند انواع برنامههای تک صفحهای وب)، عموما مساله ساز است؛ چون هر status-code دیگری بجز 200 را به صورت بروز یک خطا تفسیر میکنند که در حالت فوق، فقط به معنای نبود اطلاعات است و نه بروز خطایی.
چگونه خروجی نال را به همان شکلی که هست بازگشت دهیم؟
HttpNoContentOutputFormatter به همراه خاصیت TreatNullValueAsNoContent نیز هست که اگر در ابتدای تنظیمات برنامه به false تنظیم شود، دیگر مقادیر نال را به خروجی no content تبدیل نمیکند:
namespace Core3xWebApi { public class Startup { public void ConfigureServices(IServiceCollection services) { services.AddControllers(options => { // remove formatter that turns nulls into 204 - No Content responses // this formatter breaks SPA's Http response JSON parsing options.OutputFormatters.RemoveType<HttpNoContentOutputFormatter>(); options.OutputFormatters.Insert(0, new HttpNoContentOutputFormatter { TreatNullValueAsNoContent = false }); }); }
اشتراکها
.Net Micro Framework چیست؟
پیشاپیش از شما دعوت میکنم اگر از سایر روشهای توسعه برنامههای موبایل چون Flutter ،React native و ... استفاده میکنید نیز این مقاله را مطالعه کنید؛ چرا که ایده کلی و نکات مهم آن میتواند برای شما نیز مفید باشد.
زمانیکه شما از طراح، کاری را میگیرید و فرضا میخواهید در صفحهای از برنامه موبایل، یک لیوان را نمایش دهید، به شما یک فایل png یا svg تحویل داده میشود. اگر چه عموما روشهایی وجود دارند تا همان فایل را به صورت مستقیم در صفحه برنامه خود استفاده کنید، ولی این کار به چند دلیل توصیه نمیشود:
۱- دستگاههای مختلف، Resolutionهای متفاوتی دارند و سختافزار بعضا ضعیف موبایل، باید عکس را برای نمایش بهینه، Scale کند که عملی است هدر دهنده پردازنده و حافظه.
۲- حتی وقتی عمل Scale انجام شد، وقتی صفحه مربوطه بسته شود و به صفحه دیگری برویم، در باز کردن دوباره صفحه مربوطه، این عمل هزینه بر مجددا رخ میدهد.
برای حل این مشکل، میتوان دو قدم برداشت:
قدم اول اینکه عکس svg و یا png آن لیوان را در Scaleهای مختلف، از پیش ذخیره کرد. این کار خود دو اشکال دارد. یک اینکه اگر این عمل به صورت دستی انجام شود، احتمال اشتباه بالا میرود و انجام این کار برای Android/iOS/Windows و برای Scaleهای مختلف، برای هر عکس، نیاز به ذخیره لااقل یک دو جین عکس دارد. دوم اینکه با ذخیرهسازی چند باره یک عکس در Scaleهای مختلف، حجم فایل نهایی پروژه بالا میرود.
برای خودکاری سازی این فرآیند دستی، در Xamarin Forms، React native و ... ابزارهایی تعبیه شده است که ResizetizerNT نمونه Xamarin Forms آن است که یک عکس svg یا png را از شما گرفته و در Scaleهای مختلف، برای Android/iOS/Windows ذخیره میکند و طبیعتا احتمال اشتباه کم میشود و کار بسیار ساده میشود.
برای حل مشکل سایز خروجی نهایی، در Android و Google Play Store فرمت جدیدی جایگزین apk شده است به نام aab یا Android App Bundle که با توجه به Resolution دستگاهی که در حال دانلود برنامه است، فایلی را برای وی ساخته و میفرستد که فقط عکسهای با Scale مناسب در آن است؛ پس میتوانیم لااقل در Android نگران حجم نباشیم.
البته تاثیر اینکار در Performance آنچنان بالاست که بهتر است برای Storeهای متفرقه که از aab پشتیبانی نمیکنند و کماکان فقط از apk پشتیبانی میکنند نیز کماکان عکس در Scaleهای مختلف ذخیره شود.
در iOS نیز ابزار pngcrunch وجود دارد که عکسهای png را بهینه و compress میکند و در کاهش حجم فایل نهایی مؤثر است. در Xamarin.iOS در قسمت تنظیمات پروژه، در قسمت iOS Build، زدن تیک Checkbox مربوطه با نام Optimize PNG images به معنای درخواست استفاده از این ابزار مفید است.
با این حال، حتی اگر عکسها در Scaleهای مختلفی ذخیره شوند، مرحلهای وجود دارد که آن png، به bitmap قابل نمایش تبدیل میشود. این عمل نیز هزینهبر بوده و زمانیکه شما صفحه ای را بسته و مجددا باز میکنید نیز این عمل تکرار میشود. همچنین اگر در یک List view پنج آیتم را داشته باشید که یک عکس را دارند، این عمل پنج بار تکرار میشود.
در Android ابزاری معرفی شدهاست که Glide نام دارد و این ابزار، مرحله تبدیل png به bitmap قابل نمایش را cache میکند و دیگر باز و بسته کردن صفحات، یا استفاده از یک عکس در List view، اشکالی را ایجاد نمیکند. در Xamarin Forms با استفاده از GlideX.Forms، میتوانید کاری کنید که در Android این بهینه سازی بسیار مؤثر صورت پذیرد و به Scroll نرم در List view و باز شدن سریع صفحات برسید. در iOS معادل همین کار را کتابخانه مطرح Nuke انجام میدهد که برای استفاده از آن در Xamarin Forms میتوانید از این Package استفاده کنید.
مزیت دیگر استفاده از GlideX.Forms و Nuke در این است که اگر جایی از برنامه، عکسهایی را از سرور دریافت و نمایش دهید (مثلا عکس مشتریها در لیست مشتریان)، این دو ابزار عکس مربوطه را پس از Scale شدن و تبدیل شدن به Bitmap برای استفادههای بعدی Cache میکنند و سری بعد که نیاز به نمایش همان عکس میشود، به جای Scale شدن مجدد و تبدیل شدن به Bitmap دوباره، فقط از Cache محتوای آماده به نمایش به کاربر نمایش داده میشود.
در نهایت شما با چند خط تنظیمات ساده و نصب کردن چند package میتوانید با داشتن یک svg یا png، آنرا به بهینهترین شکل ممکن در Android/iOS/Windows نمایش دهید.
این پروژه در Github تمامی این موارد را در کنار هم گردآوری کردهاست که میتوانید از سورس آن نیز برای درک بهتر موارد استفاده کنید.
اجرای Async اعمال نسبتا طولانی، در برنامههای مبتنی بر داده، عموما این مزایا را به همراه دارد:
الف) مقیاس پذیری سمت سرور
در اعمال سمت سرور متداول، تردهای متعددی جهت پردازش درخواستهای کلاینتها تدارک دیده میشوند. هر زمانیکه یکی از این تردها، یک عملیات blocking را انجام میدهد (مانند دسترسی به شبکه یا اعمال I/O)، ترد مرتبط با آن تا پایان کار این عملیات معطل خواهد شد. با بالا رفتن تعداد کاربران یک برنامه و در نتیجه بیشتر شدن تعداد درخواستهایی که سرور باید پردازش کند، تعداد تردهای معطل مانده نیز به همین ترتیب بیشتر خواهند شد. مشکل اصلی اینجا است که نمونه سازی تردها بسیار هزینه بر است (با اختصاص 1MB of virtual memory space) و منابع سرور محدود. با زیاد شدن تعداد تردهای معطل اعمال I/O یا شبکه، سرور مجبور خواهد شد بجای استفاده مجدد از تردهای موجود، تردهای جدیدی را ایجاد کند. همین مساله سبب بالا رفتن بیش از حد مصرف منابع و حافظه برنامه میگردد. یکی از روشهای رفع این مشکل بدون نیاز به بهبودهای سخت افزاری، تبدیل اعمال blocking نامبرده شده به نمونههای non-blocking است. به این ترتیب ترد پردازش کنندهی این اعمال Async بلافاصله آزاد شده و سرور میتواند از آن جهت پردازش درخواست دیگری استفاده کند؛ بجای اینکه ترد جدیدی را وهله سازی نماید.
ب) بالا بردن پاسخ دهی کلاینتها
کلاینتها نیز اگر مدام درخواستهای blocking را به سرور جهت دریافت پاسخی ارسال کنند، به زودی به یک رابط کاربری غیرپاسخگو خواهند رسید. برای رفع این مشکل نیز میتوان از توانمندیهای Async دات نت 4.5 جهت آزاد سازی ترد اصلی برنامه یا همان ترد UI استفاده کرد.
و ... تمام اینها یک شرط را دارند. نیاز است یک چنین API خاصی که اعمال Async واقعی را پشتیبانی میکنند، فراهم شده باشد. بنابراین صرفا وجود متد Task.Run، به معنای اجرای واقعی Async یک متد خاص نیست. برای این منظور ADO.NET 4.5 به همراه متدهای Async ویژه کار با بانکهای اطلاعاتی است و پس از آن Entity framework 6 از این زیر ساخت استفاده کردهاست که در ادامه جزئیات آنرا بررسی خواهیم کرد.
پیشنیازها
برای کار با امکانات جدید Async موجود در EF 6 نیاز است از VS 2012 به بعد که به همراه کامپایلری است که واژههای کلیدی async و await را پشتیبانی میکند و همچنین دات نت 4.5 استفاده کرد. چون ADO.NET 4.5 اعمال async واقعی را پشتیبانی میکند، دات نت 4 در اینجا قابل استفاده نخواهد بود.
متدهای الحاقی جدید Async در EF 6.x
جهت متدهای الحاقی متداول EF مانند ToList، Max، Min و غیره، نمونههای Async آنها نیز اضافه شدهاند:
بنابراین اولین قدم تبدیل کدهای قدیمی به Async، استفاده از متدهای الحاقی فوق است.
چند مثال
فرض کنید، مدلهای برنامه، رابطهی one-to-many ذیل را بین یک کاربر و مقالات او دارند:
همچنین Context برنامه نیز جهت در معرض دید قرار دادن این کلاسها، به نحو ذیل تشکیل شدهاست:
بر این اساس مثالی که دو رکورد را در جداول کاربران و مقالات به صورت async ثبت میکند، به نحو ذیل خواهد بود:
چند نکته جهت یادآوری مباحث Async
- به امضای متد واژهی کلیدی async اضافه شدهاست، زیرا در بدنهی آن از کلمهی کلیدی await استفاده کردهایم (لازم و ملزوم هستند).
- به انتهای نام متد، کلمهی Async اضافه شدهاست. این مورد ضروری نیست؛ اما به یک استاندارد و قرارداد تبدیل شدهاست.
- مدل Async دات نت 4.5 مبتنی بر Taskها است. به همین جهت اینبار خروجیهای توابع نیاز است از نوع Task باشند و آرگومان جنریک آنها، بیانگر نوع مقداری که باز میگردانند.
- تمام متدهای الحاقی جدیدی که نامبرده شدند، دارای پارامتر اختیاری لغو عملیات نیز هستند. این مورد را با مقدار دهی cancellationToken در کدهای فوق ملاحظه میکنید.
نمونهای از نحوهی مقدار دهی این پارامتر در ASP.NET MVC به صورت زیر میتواند باشد:
در اینجا به امضای اکشن متد جاری، async اضافه شدهاست و خروجی آن نیز به نوع Task تغییر یافته است. همچنین یک پارامتر cancellationToken نیز تعریف شدهاست. این پارامتر به صورت خودکار توسط ASP.NET MVC پس از زمانیکه توسط ویژگی AsyncTimeout تعیین شدهاست، تنظیم خواهد شد. به این ترتیب، اعمال async در حال اجرا به صورت خودکار لغو میشوند.
- برای اجرا و دریافت نتیجهی متدهای Async دار EF، نیاز است از واژهی کلیدی await استفاده گردد.
استفاده کننده نیز میتواند متد addUserAsync را به صورت زیر فراخوانی کند:
شبیه به همین اعمال را نیز جهت به روز رسانی و یا حذف اطلاعات خواهیم داشت:
کدهای Async تقلبی!
به قطعه کد ذیل دقت کنید:
این متد از یکی از Generic repositoryهای فلهای رها شده در اینترنت انتخاب شدهاست.
به این نوع متدها که از Task.Run برای فراخوانی متدهای همزمان قدیمی مانند ToList جهت Async جلوه دادن آنها استفاده میشود، کدهای Async تقلبی میگویند! این عملیات هر چند در یک ترد دیگر انجام میشود اما هم سربار ایجاد یک ترد جدید را به همراه دارد و هم عملیات ToList آن کاملا blocking است.
معادل صحیح Async واقعی این عملیات را در ذیل مشاهده میکنید:
متد ToListAsync یک متد Async واقعی است و نه شبیه سازی شده توسط Task.Run. متدهای Async واقعی کار با شبکه و اعمال I/O، از ترد استفاده نمیکنند و توسط سیستم عامل به نحو بسیار بهینهای اجرا میگردند.
برای مثال پشت صحنهی متد الحاقی SaveChangesAsync به یک چنین متدی ختم میشود:
متد ExecuteNonQueryAsync جزو متدهای ADO.NET 4.5 است و برای اجرا نیاز به هیچ ترد جدیدی ندارد.
و یا برای شبیه سازی ToListAsync با ADO.NET 4.5 و استفاده از متدهای Async واقعی آن، به یک چنین کدهایی نیاز است:
محدودیت پردازش موازی اعمال در EF
در متد ذیل، دو Task غیرهمزمان تعریف شدهاند و سپس با await Task.WhenAll درخواست اجرای همزمان و موازی آنها را کردهایم:
این متد ممکن است اجرا شود؛ یا در بعضی از مواقع با استثنای ذیل خاتمه یابد:
متن استثنای ارائه شده بسیار مفید است و توضیحات کامل را به همراه دارد. در EF در طی یک Context اگر عملیات Async شروع شدهای خاتمه نیافته باشد، مجاز به شروع یک عملیات Async دیگر، به موازت آن نخواهیم بود. برای رفع این مشکل یا باید از چندین Context استفاده کرد و یا await Task.WhenAll را حذف کرده و بجای آن واژهی کلیدی await را همانند معمول، جهت صبر کردن برای دریافت نتیجهی یک عملیات غیرهمزمان استفاده کنیم.
الف) مقیاس پذیری سمت سرور
در اعمال سمت سرور متداول، تردهای متعددی جهت پردازش درخواستهای کلاینتها تدارک دیده میشوند. هر زمانیکه یکی از این تردها، یک عملیات blocking را انجام میدهد (مانند دسترسی به شبکه یا اعمال I/O)، ترد مرتبط با آن تا پایان کار این عملیات معطل خواهد شد. با بالا رفتن تعداد کاربران یک برنامه و در نتیجه بیشتر شدن تعداد درخواستهایی که سرور باید پردازش کند، تعداد تردهای معطل مانده نیز به همین ترتیب بیشتر خواهند شد. مشکل اصلی اینجا است که نمونه سازی تردها بسیار هزینه بر است (با اختصاص 1MB of virtual memory space) و منابع سرور محدود. با زیاد شدن تعداد تردهای معطل اعمال I/O یا شبکه، سرور مجبور خواهد شد بجای استفاده مجدد از تردهای موجود، تردهای جدیدی را ایجاد کند. همین مساله سبب بالا رفتن بیش از حد مصرف منابع و حافظه برنامه میگردد. یکی از روشهای رفع این مشکل بدون نیاز به بهبودهای سخت افزاری، تبدیل اعمال blocking نامبرده شده به نمونههای non-blocking است. به این ترتیب ترد پردازش کنندهی این اعمال Async بلافاصله آزاد شده و سرور میتواند از آن جهت پردازش درخواست دیگری استفاده کند؛ بجای اینکه ترد جدیدی را وهله سازی نماید.
ب) بالا بردن پاسخ دهی کلاینتها
کلاینتها نیز اگر مدام درخواستهای blocking را به سرور جهت دریافت پاسخی ارسال کنند، به زودی به یک رابط کاربری غیرپاسخگو خواهند رسید. برای رفع این مشکل نیز میتوان از توانمندیهای Async دات نت 4.5 جهت آزاد سازی ترد اصلی برنامه یا همان ترد UI استفاده کرد.
و ... تمام اینها یک شرط را دارند. نیاز است یک چنین API خاصی که اعمال Async واقعی را پشتیبانی میکنند، فراهم شده باشد. بنابراین صرفا وجود متد Task.Run، به معنای اجرای واقعی Async یک متد خاص نیست. برای این منظور ADO.NET 4.5 به همراه متدهای Async ویژه کار با بانکهای اطلاعاتی است و پس از آن Entity framework 6 از این زیر ساخت استفاده کردهاست که در ادامه جزئیات آنرا بررسی خواهیم کرد.
پیشنیازها
برای کار با امکانات جدید Async موجود در EF 6 نیاز است از VS 2012 به بعد که به همراه کامپایلری است که واژههای کلیدی async و await را پشتیبانی میکند و همچنین دات نت 4.5 استفاده کرد. چون ADO.NET 4.5 اعمال async واقعی را پشتیبانی میکند، دات نت 4 در اینجا قابل استفاده نخواهد بود.
متدهای الحاقی جدید Async در EF 6.x
جهت متدهای الحاقی متداول EF مانند ToList، Max، Min و غیره، نمونههای Async آنها نیز اضافه شدهاند:
QueryableExtensions: AllAsync AnyAsync AverageAsync ContainsAsync CountAsync FirstAsync FirstOrDefaultAsync ForEachAsync LoadAsync LongCountAsync MaxAsync MinAsync SingleAsync SingleOrDefaultAsync SumAsync ToArrayAsync ToDictionaryAsync ToListAsync DbSet: FindAsync DbContext: SaveChangesAsync Database: ExecuteSqlCommandAsync
چند مثال
فرض کنید، مدلهای برنامه، رابطهی one-to-many ذیل را بین یک کاربر و مقالات او دارند:
public class User { public int Id { get; set; } public string Name { get; set; } public virtual ICollection<BlogPost> BlogPosts { get; set; } } public class BlogPost { public int Id { get; set; } public string Title { get; set; } public string Content { get; set; } [ForeignKey("UserId")] public virtual User User { get; set; } public int UserId { get; set; } }
public class MyContext : DbContext { public DbSet<User> Users { get; set; } public DbSet<BlogPost> BlogPosts { get; set; } public MyContext() : base("Connection1") { this.Database.Log = sql => Console.Write(sql); } }
private async Task<User> addUserAsync(CancellationToken cancellationToken = default(CancellationToken)) { using (var context = new MyContext()) { var user = context.Users.Add(new User { Name = "Vahid" }); context.BlogPosts.Add(new BlogPost { Content = "Test", Title = "Test", User = user }); await context.SaveChangesAsync(cancellationToken); return user; } }
چند نکته جهت یادآوری مباحث Async
- به امضای متد واژهی کلیدی async اضافه شدهاست، زیرا در بدنهی آن از کلمهی کلیدی await استفاده کردهایم (لازم و ملزوم هستند).
- به انتهای نام متد، کلمهی Async اضافه شدهاست. این مورد ضروری نیست؛ اما به یک استاندارد و قرارداد تبدیل شدهاست.
- مدل Async دات نت 4.5 مبتنی بر Taskها است. به همین جهت اینبار خروجیهای توابع نیاز است از نوع Task باشند و آرگومان جنریک آنها، بیانگر نوع مقداری که باز میگردانند.
- تمام متدهای الحاقی جدیدی که نامبرده شدند، دارای پارامتر اختیاری لغو عملیات نیز هستند. این مورد را با مقدار دهی cancellationToken در کدهای فوق ملاحظه میکنید.
نمونهای از نحوهی مقدار دهی این پارامتر در ASP.NET MVC به صورت زیر میتواند باشد:
[AsyncTimeout(8000)] public async Task<ActionResult> Index(CancellationToken cancellationToken)
- برای اجرا و دریافت نتیجهی متدهای Async دار EF، نیاز است از واژهی کلیدی await استفاده گردد.
استفاده کننده نیز میتواند متد addUserAsync را به صورت زیر فراخوانی کند:
var user = await addUserAsync(); Console.WriteLine("user id: {0}", user.Id);
شبیه به همین اعمال را نیز جهت به روز رسانی و یا حذف اطلاعات خواهیم داشت:
private async Task<User> updateAsync(CancellationToken cancellationToken = default(CancellationToken)) { using (var context = new MyContext()) { var user1 = await context.Users.FindAsync(cancellationToken, 1); if (user1 != null) user1.Name = "Vahid N."; await context.SaveChangesAsync(cancellationToken); return user1; } } private async Task<int> deleteAsync(CancellationToken cancellationToken = default(CancellationToken)) { using (var context = new MyContext()) { var user1 = await context.Users.FindAsync(cancellationToken, 1); if (user1 != null) context.Users.Remove(user1); return await context.SaveChangesAsync(cancellationToken); } }
کدهای Async تقلبی!
به قطعه کد ذیل دقت کنید:
public async Task<List<TEntity>> GetAllAsync() { return await Task.Run(() => _tEntities.ToList()); }
به این نوع متدها که از Task.Run برای فراخوانی متدهای همزمان قدیمی مانند ToList جهت Async جلوه دادن آنها استفاده میشود، کدهای Async تقلبی میگویند! این عملیات هر چند در یک ترد دیگر انجام میشود اما هم سربار ایجاد یک ترد جدید را به همراه دارد و هم عملیات ToList آن کاملا blocking است.
معادل صحیح Async واقعی این عملیات را در ذیل مشاهده میکنید:
private async Task<List<User>> getUsersAsync(CancellationToken cancellationToken = default(CancellationToken)) { using (var context = new MyContext()) { return await context.Users.ToListAsync(cancellationToken); } }
برای مثال پشت صحنهی متد الحاقی SaveChangesAsync به یک چنین متدی ختم میشود:
internal override async Task<long> ExecuteAsync( //... rowsAffected = await command.ExecuteNonQueryAsync(cancellationToken).ConfigureAwait(continueOnCapturedContext: false); //...
و یا برای شبیه سازی ToListAsync با ADO.NET 4.5 و استفاده از متدهای Async واقعی آن، به یک چنین کدهایی نیاز است:
var connectionString = "........"; var sql = @"......""; var users = new List<User>(); using (var cnx = new SqlConnection(connectionString)) { using (var cmd = new SqlCommand(sql, cnx)) { await cnx.OpenAsync(); using (var reader = await cmd.ExecuteReaderAsync(CommandBehavior.CloseConnection)) { while (await reader.ReadAsync()) { var user = new User { Id = reader.GetInt32(0), Name = reader.GetString(1), }; users.Add(user); } } } }
محدودیت پردازش موازی اعمال در EF
در متد ذیل، دو Task غیرهمزمان تعریف شدهاند و سپس با await Task.WhenAll درخواست اجرای همزمان و موازی آنها را کردهایم:
// multiple operations private static async Task loadAllAsync(CancellationToken cancellationToken = default(CancellationToken)) { using (var context = new MyContext()) { var task1 = context.Users.ToListAsync(cancellationToken); var task2 = context.BlogPosts.ToListAsync(cancellationToken); await Task.WhenAll(task1, task2); // use task1.Result } }
An unhandled exception of type 'System.NotSupportedException' occurred in mscorlib.dll Additional information: A second operation started on this context before a previous asynchronous operation completed. Use 'await' to ensure that any asynchronous operations have completed before calling another method on this context. Any instance members are not guaranteed to be thread safe.
در بخش پیشین کلیات کتابخانهی Restangular را بررسی کردیم. در این بخش قصد داریم تا در طی یک پروژه، امکانات و قابلیتهای بینظیر این سرویس را در یک پروژهی واقعی مشاهده کنیم.
محتویات فایل app.js را مشاهده میکنید. در ادامه دربارهی این قسمت بیشتر صحبت میکنیم.
و در نهایت در پوشهی Scripts فایلهای سرویس Restangular را قرار میدهیم.
این تمامی آن چیزی است که ما برای دریافت لیست تمامی کتابها انجام دادهایم. به همین سادگی! در خط اول از متد all که در بخش قبل توضیح مختصری راجع به آن داده بودم برای دریافت لیست تمامی کتابها استفاده کردم که پارامتر درون آن آدرس Web Api است. البته همانطور که میدانید در ASP.NET Web Api ما همیشه به base address یک api نیز اضافه میکنیم. حال اینکه چرا api در اینجا نیامده در ادامه و در بخش تنظیمات کلی Restangular توضیح میدهم. در خط دوم نیز از اشارهگر resources متد getList را فراخوانی کرده و لیست کتابها را در response دریافت میکنیم.
ما یک متد با نام add ایجاد کردهایم که در سمت View توسط دایرکتیو ng-click آن را فراخوانی میکنیم.
تمامی آنچه که گفته شد تنها بخشی از قابلیتهای شگفت انگیز این افزونه بود. امیدوارم که مطلب مفید واقع شده باشد. سورس این پروژه را میتوانید از لینک زیر دریافت کنید.
کلیات پروژه
در این پروژه قصد داریم تا لیست کتابهای یک کتابخانه را نمایش دهیم. این کتابها قابلیت ویرایش نام دارند و همچنین شما میتوانید کتابهای جدیدی را به لیست کتابها اضافه نمایید. تصویر زیر خروجی این پروژه است:
پایگاه دادهی برنامه با نام LibDb درون پوشهی app_data قرار داده شدهاست. این پایگاه داده تنها دارای یک جدول است؛ با نام Books که دیاگرام آن را در شکل زیر مشاهده میکنید:
پیاده سازی
در ابتدا یک پروژهی Empty را با رفرنس web API ایجاد میکنیم. حال درون فایل WebApiConfig.cs تکه کد زیر را اضافه میکنیم. این تکه کد فیلدها و آبجکتهایی را که از سمت سرور بازگشت داده میشوند، به صورت camelCase تبدیل میکند.
var jsonFormatter = config.Formatters.OfType<JsonMediaTypeFormatter>().First(); jsonFormatter.SerializerSettings.ContractResolver = new CamelCasePropertyNamesContractResolver();
در ادامه مدل edmx را ساخته و پس از آن Books Web Api را درون پوشهی کنترلر ایجاد میکنیم. این کنترلر به صورت Default web Api Scaffold ساخته شده است و به دلیل اینکه به بحث ما مرتبط نیست؛ از توضیح بیشتر آن میگذریم.
حال پوشهای را با نام app برای نگه داری فایلهای AngularJs اضافه میکنیم و درون آن فایل app.js را ایجاد میکنیم:var angularExample = angular.module('angularexample', ["restangular"]) angularExample.config(["RestangularProvider", function (RestangularProvider) { //RestangularProvider.setRestangularFields({ // id: "id" //}); RestangularProvider.setBaseUrl('/api'); }]); angularExample.controller("MainCtrl", ["Restangular", "$scope", function (Restangular, $scope) { var resource = Restangular.all('books'); resource.getList().then(function (response) { $scope.books = response; }); $scope.add = function () { resource.post($scope.newBook).then(function (newResource) { $scope.books.push(newResource); }) } }]);
حال در روت پروژه فایل index.html را ایجاد میکنیم:
<!DOCTYPE html> <html ng-app="angularexample" xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <title>Rest Angular Sample</title> <script src="//ajax.googleapis.com/ajax/libs/angularjs/1.1.5/angular.min.js"></script> <script src="http://cdn.jsdelivr.net/underscorejs/1.5.1/underscore-min.js"></script> <script src="/Scripts/restangular.min.js"></script> <script src="/app/app.js"></script> </head> <body> <div ng-controller="MainCtrl"> <div ng-repeat="item in books"> name is: {{item.name}}<br /> change name: <input type="text" ng-model="item.name" /><button type="submit" ng-click="item.put();">update</button> </div> <div> add new: <br /> <input type="text" ng-model="newBook.name" /><button type="submit" ng-click="add()">add</button> </div> </div> </body>
تا به اینجای کار تمامی کارهای مورد نیاز تشکیل پروژه را انجام دادهایم. حال به بررسی بیشتر سرویسهای این پروژه میپردازیم؛ یعنی کدهای درون فایل app.js.
ببینیم که برای دریافت لیست تمامی کتابها، ما چه کارهایی را انجام دادهایم! به تکه کد زیر دقت کنید:
var resource = Restangular.all('books'); resource.getList().then(function (response) { $scope.books = response; });
پس از آن میخواهیم ببینیم که عملیات ایجاد یک کتاب جدید چگونه انجام میگردد. تکه کد زیر این عملیات را انجام میدهد:
$scope.add = function () { resource.post($scope.newBook).then(function (newResource) { $scope.books.push(newResource); }) }
همانطور که مشاهده میکنید درون app.js متدی برای update موارد قبلی نیست. بیایید سری به View بزنیم. به المنت div زیر توجه کنید. همانطور که میبینید تمامی عملیات update با یک دستور ساده item.put حل و فصل شده.
<div ng-repeat="item in books"> name is: {{item.name}}<br /> change name: <input type="text" ng-model="item.name" /><button type="submit" ng-click="item.put();">update</button> </div>
سورس پروژه: RestangularSample.rar
اشتراکها