نظرات مطالب
ASP.NET MVC #11
در مورد Refactoring فایل‌های View در قسمت بعدی توضیح دادم.
مطالب
استفاده از Web Fonts در اپلیکیشن های ASP.NET MVC

Typography در طراحی وب

برای بسیاری از توسعه دهندگان، طراحی یک اپلیکیشن وب شاید مقوله زیاد جالبی نباشد. مگر آنکه با طراحان حرفه ای سر و کار داشته باشند، و یا خودشان در زمینه طراحی فعال و با استعداد باشند. توسعه دهندگان می‌توانند به راحتی از اهمیت یا نیاز به Typography بگذرند، و تنها روی المان‌های گرافیکی پایه ای وقت بگذارند که در اپلیکیشن وب نهایتا استفاده خواهند شد.

به همین دلیل است که فریم ورک‌های HTML/CSS هر روزه محبوب‌تر می‌شوند. فریم ورک هایی مانند Twitter Bootstrap, HTML5 Boilerplate, Foundation و غیره. این فریم ورک‌ها طراحی و ساخت اپلیکیشن‌های وب را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنند، چرا که بسیاری از نیازهای رایج در طراحی وب پیاده سازی شده اند و دیگر نیازی به اختراع مجدد آنها نیست. اما به غیر از طراحی وب سایتی با ظاهری شیک و پسندیده، مقوله Typography شاید آخرین چیزی باشد که توسعه دهندگان به آن فکر می‌کنند.

Typography می‌تواند ظاهر بصری و تجربه کاربری را بسیار بهتر کند. انتخاب font-type‌‌های مناسب، وزن و استایل آنها می‌تواند به القای ایده ها، اهمیت مطالب و احساسات به کاربر کمک کند. همچنین خوانایی و درک مطالب شما هم بهبود می‌یابد، که همگی به کیفیت کلی طراحی شما کمک خواهند کرد.

انتخاب و استفاده از فونت ها
چالش انتخاب فونت برای وب، این است که باید بدانید آنها دقیقا چگونه برای کاربران رندر می‌شوند. برای اینکه فونت‌های شما همانطور که قصد دارید رندر شوند، مرورگر کاربر باید به فایل فونت‌ها دسترسی داشته باشد. ممکن است این فونت‌ها در سیستم عاملی که مرورگر در آن اجرا می‌شود، وجود نداشته باشند یا دسترسی به آنها ممکن نباشد.

طراحان وب طی سالیان متمادی، از فونت هایی استفاده می‌کردند که احتمال وجود آنها روی بازه گسترده ای از کامپیوتر‌ها زیاد بود. اینگونه فونت‌ها با عنوان 'web-safe' یاد می‌شوند:
  • Arial
  • Courier New
  • Helvetica
  • Times New Roman
  • Trebuchet
  • Georgia
  • Verdana
این لیست کوتاه، تنوع بسیار محدودی را در اختیار طراحان قرار می‌داد. برای رفع این محدودیت تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شد. مثلا متون مورد نظر را بصورت تصویر درج می‌کردند، یا با استفاده از افزونه ای در مرورگر از فونت خاصی استفاده می‌شد. مشکل عمده این روش‌ها این بود که متون مورد نظر قابل انتخاب و جستجو نبودند.

Web Fonts
یکی از راه حل‌ها برای رفع این محدودیت، توسعه فونت‌های وب بود. فونت‌های وب روی هر پلفترمی قابل استفاده هستند و توسط یک درخواست HTTP بارگذاری می‌شوند. با استفاده از فونت‌های وب، متون ما قابل انتخاب، جستجو و ترجمه به زبان‌های دیگر هستند. ناگفته نماند که بازه type-face‌‌های بسیار گسترده‌تری هم در دست داریم. از طرف دیگر به دلیل اینکه اکثر مرورگرهای وب امروزی از Web Fonts پشتیبانی می‌کنند، می‌توان اطمینان داشت که خروجی مورد نظر تقریبا روی تمام پلتفرم‌ها یکسان خواهد بود.

استفاده از فونت‌های وب در اپلیکیشن‌های ASP.NET MVC
خوب، چگونه می‌توانیم از فونت‌های وب در اپلیکیشن‌های MVC استفاده کنیم؟ در ادامه یک نمونه را بررسی میکنیم.
1. یک سرویس فونت انتخاب کنید. سرویس دهندگان زیادی وجود دارند که فونت‌های وب رایگان و پولی متنوعی را فراهم می‌کنند. برخی از سرویس دهندگان محبوب:
در مثال جاری از سرویس Typekit استفاده خواهیم کرد. نحوه استفاده از دیگر سرویس‌ها هم تقریبا یکسان است.
2. فونت مورد نظر را انتخاب کنید. سرویس‌های مذکور کتابخانه‌های بزرگی از فونت‌های وب دارند، که توسط رابط کاربری قوی آنها می‌توانید رندر نهایی فونت‌ها را مشاهده کنید. همچنین می‌توانید لیست فونت‌های موجود را بر اساس پارامترهای مختلفی مانند خواص، طبقه بندی، توصیه شده‌ها و غیره فیلتر کنید. برای مثال جاری فونت Bistro Script Web را انتخاب می‌کنیم.

3. کد جاوا اسکریپت خود را تولید کنید (تمام سرویس دهندگان این امکان را پیاده سازی کرده اند).

4. قطعه کد جاوا اسکریپت تولید شده را، در قسمت <head> فایل (Layout.cshtml (Razor_ یا (Site.Master (ASPX کپی کنید.

5. CSS Selector‌‌های لازم برای فونت مورد نظر را تولید کنید.

6. کد css تولید شده را در فایل Site.css کپی کنید. در مثال جاری فونت کل اپلیکیشن را تغییر می‌دهیم. برای اینکار، خانواده فونت "bistro-script-web" را به تگ body اضافه می‌کنیم.

نکته: فونت cursive بعنوان fallback تعریف شده. یعنی در صورتی که بارگذاری و رندر فونت مورد نظر با خطا مواجه شد، از این فونت استفاده می‌شود. بهتر است فونت‌های fallback به مقادیری تنظیم کنید که در اکثر پلتفرم‌ها وجود دارند.

همین! حالا می‌توانیم تغییرات اعمال شده را مشاهده کنیم. بصورت پیش فرض قالب پروژه‌ها از فونت "Segoe UI" استفاده می‌کنند، که خروجی زیر را رندر می‌کند.

استفاده از فونت جدید "Bistro Script Web" وب سایت را مانند تصویر زیر رندر خواهد کرد.

همانطور که می‌بینید استفاده از فونت‌های وب بسیار ساده است. اما بهتر است از اینگونه فونت‌ها برای کل سایت استفاده نشود و تنها روی المنت‌های خاصی مانند سر تیتر‌ها (h1,h2,etc) اعمال شوند.

نظرات مطالب
غیرمعتبر کردن توکن و یا کوکی سرقت شده در برنامه‌های مبتنی بر ASP.NET Core
context مورد استفاده در حین تعیین اعتبار کوکی در متد ValidateAsync(CookieValidatePrincipalContext context):
OnValidatePrincipal = context =>
به همراه HttpContext پر شده‌ی در حین لاگین هست که حاوی user-agent کاربر جاری هم هست.
نظرات مطالب
فعال سازی عملیات CRUD در Kendo UI Grid
سلام؛ من میخوام در حین آپدیت یکی از رکورد هام یکی از فیلدهای من از نوع text area باشه تا کاربر بتونه متن بیشتری را وارد نماید. منظورم در حین popup هستش.
مطالب
ASP.NET MVC #24

مروری بر نمونه سؤالات ASP.NET MVC امتحانات مایکروسافت در چند سال اخیر

در قسمت آخر سری ASP.NET MVC بد نیست مروری داشته باشیم بر نمونه سؤالات امتحانات مایکروسافت؛ امتحانات 70-515 و 70-519 که در آن‌ها تعدادی از سؤالات به ASP.NET MVC اختصاص دارند. در این سؤالات امکان انتخاب بیش از یک گزینه نیز وجود دارد.


1) شما در حال توسعه یک برنامه‌ی ASP.NET MVC ‌هستید. باید درخواست Ajax ایی از صفحه‌ای صادر شده و خروجی زیر را از اکشن متدی دریافت کند:
["Adventure Works","Contoso"] 

کدام نوع خروجی اکشن متد زیر را برای اینکار مناسب می‌دانید؟
a) AjaxHelper 
b) XDocument
c) JsonResult
d) DataContractJsonSerializer



2) شما در حال طراحی یک برنامه ASP.NET MVC ‌هستید. محتوای یک View باید بر اساس نیازمندی‌های زیر تشکیل شود:
الف) ارائه محتوای رندر شده user controls/partial views به مرورگر
ب) کار انتخاب user controls/partial views مناسب در اکشن متد کنترلر باید انجام شود
استفاده از کدام روش زیر را توصیه می‌کنید؟
a) Use the Html.RenderPartial extension method
b) Use the Html.RenderAction extension method
c) Use the PartialViewResult class
d) Use the ContentResult class


3) در حین طراحی یک برنامه ASP.NET MVC، نیاز است منطق مدیریت استثناهای رخ داده و همچنین ثبت وقایع مرتبط را در یک مکان یا کلاس مرکزی مدیریت کنید. کدام روش زیر را پیشنهاد می‌دهید؟
a) استفاده از try/catch در تمام متدها
b) تحریف متد OnException در کنترلرها
c) مزین سازی تمام کنترلرها به ویژگی HandleError سفارشی شده
d) مزین سازی تمام کنترلرها به ویژگی HandleError پیش فرض


4) شما در حال توزیع برنامه‌ی ASP.NET MVC خود جهت اجرا بر روی IIS 6.x هستید. چه ملاحظاتی را باید مدنظر داشته باشید تا برنامه به درستی کار کند؟
a) تنظیم IIS به نحوی‌که تمام درخواست‌ها را بر اساس wildcard‌ خاصی به aspnet_isapi.dll هدایت کند.
b) تنظیم IIS به نحوی‌که تمام درخواست‌ها را بر اساس wildcard‌ خاصی به aspnet_wp.exe هدایت کند.
c) تغییر برنامه به نحوی‌که تمام درخواست‌ها را به یک HttpHandler خاص هدایت کند.
d) تغییر برنامه به نحوی‌که تمام درخواست‌ها را به یک HttpModule خاص هدایت کند.


5) شما در حال توسعه برنامه‌ی ASP.NET MVC هستید که در پوشه Views/Shared/DisplayTemplates آن، فایلی به نام score.cshtml به عنوان یک templated helper نمایش سفارشی اعداد صحیح تعریف شده است. مدل برنامه هم مطابق تعاریف زیر است:
public class Player
{
public String Name { get; set; }
public int LastScore { get; set; }
public int HighScore { get; set; }
}

در اینجا اگر نیاز باشد تا فایل score.cshtml یاد شده به صورت خودکار به خاصیت LastScore در حین فراخوانی متد HtmlHelper.DisplayForModel اعمال شود، چه روشی را پیشنهاد می‌دهید؟
a) فایل score.cshtml باید به LastScore.cshtml تغییر نام یابد.
b) فایل یاد شده باید از پوشه Views/Shared/DisplayTemplates به پوشه Views/Player/DisplayTemplates منتقل شود.
c) باید از ویژگی UIHint به همراه مقدار score جهت مزین سازی خاصیت LastScore استفاده کرد.
[UIHint("Score")]
d) باید از ویژگی زیر برای مزین سازی خاصیت مورد نظر استفاده کرد:
[Display(Name="LastScore", ShortName="Score")]


6) شما در حال طراحی برنامه‌ی ASP.NET MVC هستید که در آن متد Edit کنترلری باید تنها توسط کاربران اعتبارسنجی شده قابل دسترسی باشد. استفاده از کدام دو گزینه زیر را برای این منظور توصیه می‌کنید؟
a) [Authorize(Users = "")]
b) [Authorize(Roles = "")]
c) [Authorize(Users = "*")]
d) [Authorize(Roles = "*")]

7) قطعه کد HTML زیر را درنظر بگیرید:
<span id="ref">
<a name=Reference>Check out</a>
the FAQ on
<a href="http://www.contoso.com">
Contoso</a>'s web site for more information:
<a href="http://www.contoso.com/faq">FAQ</a>.
</span>
<a href="http://www.contoso.com/home">Home</a>

قصد داریم به کمک jQuery در span ایی با id مساوی ref، متن تمام لینک‌ها را ضخیم کنیم. کدام گزینه زیر را پیشنهاد می‌دهید؟

a) $("#ref").filter("a[href]").bold();
b) $("ref").filter("a").css("bold");
c) $("a").css({fontWeight:"bold"});
d) $("#ref a[href]").css({fontWeight:"bold"});


مطالب دوره‌ها
ایجاد کاتالوگ‌های Full text search و ایندکس‌های آن
جستجو بر روی خواص و متادیتای اسناد آفیس

همانطور که در قسمت قبل نیز عنوان شد، فیلترهای FTS آفیس، علاوه بر اینکه امکان جستجوی پیشرفته FTS را بر روی کلیه فایل‌های مجموعه آفیس میسر می‌کنند، امکان جستجوی FTS را بر روی خواص ویژه اضافی آن‌ها، مانند نام نویسنده، واژه‌های کلیدی، تاریخ ایجاد و امثال آن نیز به همراه دارند.
اینکه چه خاصیتی را بتوان جستجو کرد نیز بستگی به نوع فیلتر نصب شده دارد. برای تعریف خواص قابل جستجوی یک سند، باید یک SEARCH PROPERTY LIST را ایجاد کرد:
CREATE SEARCH PROPERTY LIST WordSearchPropertyList;
GO

ALTER SEARCH PROPERTY LIST WordSearchPropertyList
   ADD 'Authors'
   WITH (PROPERTY_SET_GUID = 'F29F85E0-4FF9-1068-AB91-08002B27B3D9',
             PROPERTY_INT_ID = 4,
             PROPERTY_DESCRIPTION = 'System.Authors - authors of a given item.');
GO
در این تعریف، PROPERTY_INT_ID و PROPERTY_SET_GUIDها استاندارد بوده و لیست آن‌ها را در آدرس ذیل می‌توانید مشاهده نمائید:


بهبود کیفیت جستجو توسط Stop lists و Stop words

به یک سری از کلمات و حروف، اصطلاحا noise words گفته می‌شود. برای مثال در زبان انگلیسی حروف و کلماتی مانند a، is، the و and به صورت خودکار از FTS حذف می‌شوند؛ چون جستجوی آن‌ها بی‌حاصل است. به این‌ها stop words نیز می‌گویند.
با استفاده از کوئری ذیل می‌توان لیست stop words تعریف شده در بانک اطلاعاتی جاری را مشاهده کرد:
 -- Check the Stopwords list
SELECT w.stoplist_id,
   l.name,
   w.stopword,
   w.language
FROM sys.fulltext_stopwords AS w
   INNER JOIN sys.fulltext_stoplists AS l
     ON w.stoplist_id = l.stoplist_id;
و برای تعریف stop words از دستورات ذیل کمک گرفته می‌شود:
 -- Stopwords list
CREATE FULLTEXT STOPLIST SQLStopList;
GO

-- Add a stopword
ALTER FULLTEXT STOPLIST SQLStopList
 ADD 'SQL' LANGUAGE 'English';
GO


کاتالوگ‌های Full Text Search

ایندکس‌های ویژه‌ی FTS، در مکان‌هایی به نام Full Text Catalogs ذخیره می‌شوند. این کاتالوگ‌ها صرفا یک شیء مجازی بوده و تنها برای تعریف ظرفی دربرگیرنده‌ی ایندکس‌های FTS تعریف می‌شوند. در نگارش‌های پیش از 2012 اس کیوال سرور، این کاتالوگ‌ها اشیایی فیزیکی بودند؛ اما اکنون تبدیل به اشیایی مجازی شده‌اند.
حالت کلی تعریف یک fulltext catalog به نحو ذیل است:
 create fulltext catalog catalog_name
on filegroup filegroup_name
in path  'rootpath'
with some_options
as default
authoriztion owner_name
accent_sensivity = {on|off}
اما اکثر گزینه‌های آن مانند on filegroup و in path صرفا برای حفظ سازگاری با نگارش‌های قبلی حضور دارند و دیگر نیازی به ذکر آن‌ها نیست؛ چون تعریف کننده‌ی ماهیت فیزیکی این کاتالوگ‌ها می‌باشند.
به صورت پیش فرض حساسیت به لهجه یا accent_sensivity خاموش است. اگر روشن شود، باید کل ایندکس مجددا بازسازی شود.


ایجاد ایندکس‌های Full Text

پس از ایجاد یک fulltext catalog، اکنون نوبت به تعریف ایندکس‌هایی فیزیکی هستند که داخل این کاتالوگ‌ها ذخیره خواهند شد:
 -- Full-text catalog
CREATE FULLTEXT CATALOG DocumentsFtCatalog;
GO

-- Full-text index
CREATE FULLTEXT INDEX ON dbo.Documents
(
  docexcerpt Language 1033,
  doccontent TYPE COLUMN doctype
  Language 1033
  STATISTICAL_SEMANTICS
)
KEY INDEX PK_Documents
ON DocumentsFtCatalog
WITH STOPLIST = SQLStopList,
  SEARCH PROPERTY LIST = WordSearchPropertyList,
  CHANGE_TRACKING AUTO;
GO
در اینجا توسط KEY INDEX نام منحصربفرد ایندکس مشخص می‌شود.
CHANGE_TRACKING AUTO به این معنا است که SQL Server به صورت خودکار کار به روز رسانی این ایندکس را با تغییرات رکوردها انجام خواهد داد.
ذکر STATISTICAL_SEMANTICS، منحصر به SQL Server 2012 بوده و کار آن تشخیص واژه‌های کلیدی و ایجاد ایندکس‌های یافتن اسناد مشابه است. برای استفاده از آن حتما نیاز است مطابق توضیحات قسمت قبل، Semantic Language Database پیشتر نصب شده باشد.
توسط STOPLIST، لیست واژه‌هایی که قرار نیست ایندکس شوند را معرفی خواهیم کرد. SQLStopList را در ابتدای بحث ایجاد کردیم.
Language 1033 به معنای استفاده از زبان US English است.
نحوه‌ی استفاده از SEARCH PROPERTY LIST ایی که پیشتر تعریف کردیم را نیز در اینجا ملاحظه می‌کنید.


مثالی برای ایجاد ایندکس‌های FTS

برای اینکه ربط منطقی نکات عنوان شده را بهتر بتوانید بررسی و آزمایش کنید، مثال ذیل را درنظر بگیرید.
ابتدا جدول Documents را برای ذخیره سازی تعدادی سند، ایجاد می‌کنیم:
 CREATE TABLE dbo.Documents
(
  id INT IDENTITY(1,1) NOT NULL,
  title NVARCHAR(100) NOT NULL,
  doctype NCHAR(4) NOT NULL,
  docexcerpt NVARCHAR(1000) NOT NULL,
  doccontent VARBINARY(MAX) NOT NULL,
  CONSTRAINT PK_Documents
PRIMARY KEY CLUSTERED(id)
);
اگر به این جدول دقت کنید، هدف از آن ذخیره‌ی اسناد آفیس است که فیلترهای FTS آن‌را در قسمت قبل نصب کردیم. ستون doctype، معرف نوع سند و doccontent ذخیره کننده‌ی محتوای کامل سند خواهند بود.

سپس اطلاعاتی را در این جدول ثبت می‌کنیم:
-- Insert data
-- First row
INSERT INTO dbo.Documents
(title, doctype, docexcerpt, doccontent)
SELECT N'Columnstore Indices and Batch Processing', 
 N'docx',
 N'You should use a columnstore index on your fact tables,
   putting all columns of a fact table in a columnstore index. 
   In addition to fact tables, very large dimensions could benefit 
   from columnstore indices as well. 
   Do not use columnstore indices for small dimensions. ',
 bulkcolumn
FROM OPENROWSET
 (BULK 'C:\Users\Vahid\Desktop\Updates\fts_docs\ColumnstoreIndicesAndBatchProcessing.docx', 
  SINGLE_BLOB) AS doc;

-- Second row
INSERT INTO dbo.Documents
(title, doctype, docexcerpt, doccontent)
SELECT N'Introduction to Data Mining', 
 N'docx',
 N'Using Data Mining is becoming more a necessity for every company 
   and not an advantage of some rare companies anymore. ',
 bulkcolumn
FROM OPENROWSET
 (BULK 'C:\Users\Vahid\Desktop\Updates\fts_docs\IntroductionToDataMining.docx', 
  SINGLE_BLOB) AS doc;

-- Third row
INSERT INTO dbo.Documents
(title, doctype, docexcerpt, doccontent)
SELECT N'Why Is Bleeding Edge a Different Conference', 
 N'docx',
 N'During high level presentations attendees encounter many questions. 
   For the third year, we are continuing with the breakfast Q&A session. 
   It is very popular, and for two years now, 
   we could not accommodate enough time for all questions and discussions! ',
 bulkcolumn
FROM OPENROWSET
 (BULK 'C:\Users\Vahid\Desktop\Updates\fts_docs\WhyIsBleedingEdgeADifferentConference.docx', 
  SINGLE_BLOB) AS doc;

-- Fourth row
INSERT INTO dbo.Documents
(title, doctype, docexcerpt, doccontent)
SELECT N'Additivity of Measures', 
 N'docx',
 N'Additivity of measures is not exactly a data warehouse design problem. 
   However, you have to realize which aggregate functions you will use 
   in reports for which measure, and which aggregate functions 
   you will use when aggregating over which dimension.',
 bulkcolumn
FROM OPENROWSET
 (BULK 'C:\Users\Vahid\Desktop\Updates\fts_docs\AdditivityOfMeasures.docx', 
  SINGLE_BLOB) AS doc;
GO
4 ردیف ثبت شده در جدول اسناد، نیاز به 4 فایل docx نیز دارند که آن‌ها را از آدرس ذیل می‌توانید برای تکمیل ساده‌تر آزمایش دریافت کنید:
fts_docs.zip

در ادامه می‌خواهیم قادر باشیم تا بر روی متادیتای نویسنده‌ی این اسناد نیز جستجوی کامل FTS را انجام دهیم. به همین جهت SEARCH PROPERTY LIST آن‌را نیز ایجاد خواهیم کرد:
 -- Search property list
CREATE SEARCH PROPERTY LIST WordSearchPropertyList;
GO
ALTER SEARCH PROPERTY LIST WordSearchPropertyList
 ADD 'Authors'
 WITH (PROPERTY_SET_GUID = 'F29F85E0-4FF9-1068-AB91-08002B27B3D9',
PROPERTY_INT_ID = 4,
PROPERTY_DESCRIPTION = 'System.Authors - authors of a given item.');
GO
همچنین می‌خواهیم از واژه‌ی SQL در این اسناد، در حین ساخت ایندکس‌های FTS صرفنظر شود. برای این منظور یک FULLTEXT STOPLIST را به نام SQLStopList ایجاد کرده و سپس واژه‌ی مدنظر را به آن اضافه می‌کنیم:
 -- Stopwords list
CREATE FULLTEXT STOPLIST SQLStopList;
GO
-- Add a stopword
ALTER FULLTEXT STOPLIST SQLStopList
 ADD 'SQL' LANGUAGE 'English';
GO
صحت عملیات آن‌را توسط کوئری «Check the Stopwords list» ذکر شده در ابتدای بحث می‌توانید بررسی کنید.

اکنون زمان ایجاد یک کاتالوگ FTS است:
 -- Full-text catalog
CREATE FULLTEXT CATALOG DocumentsFtCatalog;
GO
با توجه به اینکه در نگارش‌های جدید SQL Server این کاتالوگ صرفا ماهیتی مجازی دارد، ساده‌ترین Syntax آن برای کار ما کفایت می‌کند.
و در آخر ایندکس FTS ایی را که پیشتر در مورد آن بحث کردیم، ایجاد خواهیم کرد:
 -- Full-text index
CREATE FULLTEXT INDEX ON dbo.Documents
(
  docexcerpt Language 1033,
  doccontent TYPE COLUMN doctype
  Language 1033
  STATISTICAL_SEMANTICS
)
KEY INDEX PK_Documents
ON DocumentsFtCatalog
WITH STOPLIST = SQLStopList,
  SEARCH PROPERTY LIST = WordSearchPropertyList,
  CHANGE_TRACKING AUTO;
GO



در این تصویر محل یافتن اجزای مختلف Full text search را در management studio مشاهده می‌کنید.


یک نکته‌ی تکمیلی
برای زبان فارسی نیز یک سری stop words وجود دارند. لیست آن‌ها را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:
stopwords.sql
متاسفانه زبان فارسی جزو زبان‌های پشتیبانی شده توسط FTS در SQL Server نیست (نه به این معنا که نمی‌توان با آن کار کرد؛ به این معنا که برای مثال دستورات صرفی زبان را ندارد) و به همین جهت از زبان انگلیسی در اینجا استفاده شده‌است.
مطالب
چه زمانی بهتر است از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL استفاده کرد و چه زمانی خیر؟
در سناریوهای خاصی، بانک‌های اطلاعاتی NoSQL خوش می‌درخشند و در بسیاری از موارد دیگر، بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای بهترین گزینه انتخابی می‌باشند و نه بانک‌های اطلاعاتی NoSQL. در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.


در چه برنامه‌هایی استفاده از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL مناسب‌تر است؟
1) برنامه‌های مدیریت محتوا
2) کاتالوگ‌های محصولات (هر برنامه‌ای با تعدادی شیء و خصوصا متادیتای متغیر)
3) شبکه‌های اجتماعی
4) Big Data
5) سایر


1) برنامه‌های مدیریت محتوا
بانک‌های اطلاعاتی NoSQL سندگرا، جهت تهیه برنامه‌های مدیریت محتوا، بسیار مناسب هستند. در این نوع برنامه‌ها، یک سری محتوا که دارای متادیتایی هستند، ذخیره خواهند شد. این متادیتاها مانند نوع، گروه و هر نوع خاصیت دیگری، می‌تواند باشند. برای ذخیره سازی این نوع اطلاعات، جفت‌های key-value بسیار خوب عمل می‌کنند. همچنین در بانک‌های اطلاعاتی سندگرای NoSQL، با استفاده از مفهوم برچسب‌ها، امکان الصاق فایل‌های متناظری به اسناد پیش بینی شده‌است. همانطور که در قسمت قبل نیز ذکر شد، در Document stores، نگارش‌های قدیمی اسناد نیز حفظ می‌شوند. به این ترتیب، این خاصیت و توانمندی توکار، امکان دسترسی به نگارش‌های مختلف یک محتوای خاص را به سادگی میسر می‌سازد. به علاوه اکثر Document stores امکان دسترسی به این مستندات را به کمک URLها و REST API، به صورت خودکار فراهم می‌سازند.
برای نمونه به CouchDB، عنوان Web database نیز داده شده است؛ از این جهت که یک برنامه وب را می‌توان داخل بانک اطلاعاتی آن قرار داد. در اینجا منظور از برنامه وب، یک وب سایت قابل دسترسی از طریق URLها است و نه برنامه‌های سازمانی وب. برای نمونه ساختاری شبیه به برنامه معروف EverNote را می‌توان داخل این نوع بانک‌های اطلاعاتی به سادگی ایجاد کرد (خود بانک اطلاعاتی تشکیل شده است از یک وب سرور که REST API را پشتیبانی کرده و امکان دسترسی به اسناد را بدون نیاز به کدنویسی اضافه‌تری، از طریق URLها و HTTP Verbs استاندارد مهیا می‌کند).


2) کاتالوگ‌های محصولات
محصولات در یک کاتالوگ، ویژگی‌های مشابه یکسان فراوانی دارند؛ اما تعدادی از این محصولات، دارای ویژگی‌هایی خاص و منحصربفردی نیز می‌باشند.
مثلا یک شیء محصول را درنظر بگیرید که دارای خواص مشترک و یکسان شماره، نام، توضیحات و قیمت است. اما بعضی از محصولات، بسته به رده‌ی خاصی که دارند، دارای ویژگی‌های خاصی مانند قدرت تفکیک، رنگ، سرعت و غیره نیز هستند که از هر گروه، به گروه دیگری متغیر است.
برای مدیریت یک چنین نیازی، هر دو گروه key-value stores و wide column stores بانک‌های اطلاعاتی NoSQL مناسب هستند؛ از این جهت که در یک key-value store نیازی به تعریف هیچ نوع ساختار خاصی، در ابتدای کار نیست و این ساختار می‌تواند از هر رکورد، به رکورد دیگری متفاوت باشد.
یا برای نمونه، یک برنامه فرم ساز را درنظر بگیرید که هر فرم آن، هر چند دارای یک سری خواص ثابت مانند نام، گروه و امثال آن است، اما هر کدام دارای فیلدهای تشکیل دهنده متفاوتی نیز می‌باشد. به این ترتیب با استفاده از key-value stores، دیگری نیازی به نگران بودن در مورد نحوه مدیریت اسکیمای متغیر مورد نیاز، نخواهد بود.


3) شبکه‌های اجتماعی
همانطور که در قسمت قبل نیز بحث شد، نوع خاص Graph databases برای کاربردهای برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی و ردیابی تغییرات آن‌ها بسیار مفید و کارآ هستند. برای مثال در یک شبکه افراد دارای تعدادی دنبال کننده هستند؛ عضو گروه‌های مختلف می‌باشند، در قسمت‌های مختلفی نظر و مطلب ارسال می‌کنند. در اینجا، اشیاء نسبت به یکدیگر روابط مختلفی دارند. با استفاده از Graph databases، تشکیل روابط self-joins و تو در تو و بسیاری از روش‌های خاص، مانند روابط many-to-many که در بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای با تمهیدات ویژه‌ای قابل تشکیل هستند، با سهولت بهتری مدیریت خواهند شد.


4) Big Data
الگوریتم MapReduce، برای کار با حجم داده‌های عظیم، طراحی شده است و در این بین، بانک‌های اطلاعاتی Wide column store (که در قسمت قبل بررسی شدند) و یا حتی Key-value store (مانند Amazon DynamoDB) بیشتر کاربرد دارند. در سناریوهای داده‌های عظیم، واژه‌های Hadoop و Hbase دنیای NoSQL را زیاد خواهید شنید. Hadoop نسخه سورس باز MapReduce گوگل است و Hbase نیز نسخه سورس باز BigTable گوگل می‌باشد. مفاهیم پایه‌ای Sharding و فایل سیستم‌های Append-only (با سرعت بالای نوشتن) نیز به مدیریت BigData کمک می‌کنند.
در اینجا بحث مهم، خواندن اطلاعات و آنالیز آن‌ها است و نه تهیه برنامه‌های معروف CRUD. بسیاری از اعمال آماری و ریاضی مورد نیاز بر روی داده‌های عظیم، نیازی به اسکیمای از پیش مشخص شده بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای را ندارند و یا در اینجا قابلیت‌های نوشتن کوئری‌های پیچیده نیز آنچنان مهم نیستند.


5) سایر کاربردها
- هر سیستمی که اطلاعات Log مانند را تولید می‌کند. منظور از Log، اطلاعاتی است که در حین رخداد خاصی تولید می‌شوند. عموما مرسوم است که این نوع اطلاعات را در فایل‌ها، بجای بانک اطلاعاتی ذخیره کرد. بنابراین مدیریت این نوع فایل‌ها توسط بانک‌های اطلاعاتی NoSQL، قابلیت انجام امور آماری را بر روی آن‌ها ساده‌تر خواهد ساخت.
- مدیریت اطلاعات برنامه‌هایی مانند سیستم‌های EMail.



و در چه برنامه‌هایی استفاده از بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای مناسب‌تر است؟

اگر تا اینجا به مزایای استفاده از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL اشاره شد، بدین معنا نیست که بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، منسوخ شده‌اند یا دیگر قدر و قیمتی ندارند. واقعیت این است که هنوز بازه وسیعی از کاربردها را می‌توان به کمک بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای بهتر از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL مدیریت کرد. این کاربردها و مزیت‌ها در 5 گروه عمده خلاصه می‌شوند:
1) نیاز به تراکنش‌ها
2) اسکیمای پیش فرض
3) برنامه‌های LOB یا Line of business applications
4) زبان‌های کوئری نویسی پیشرفته
5) نیاز به امکانات گزارشگیری پیشرفته


1) نیاز به تراکنش‌ها
در سیستم‌های تجاری عمومی، نیاز به پیاده سازی مفهوم ACID که در قسمت‌های قبل به آن پرداخته شد، مانند Atomic transactions وجود دارد. Atomic transaction به زبان ساده به این معنا است که سیستم قادر است چندین دستور را در قالب یک گروه و در طی یک مرحله، به بانک اطلاعاتی اعمال کند و اگر یکی از این دستورات گروه در حال اعمال، با شکست مواجه شد، باید کل تراکنش برگشت خورده و امنیت کار تضمین گردد. در غیراینصورت با یک سیستم غیر هماهنگ مواجه خواهیم شد.
و همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، سیستم‌های NoSQL، مبنای کار را بر اساس «عاقبت یک دست شدن» اطلاعات قرار داده‌اند؛ تا دسترسی پذیری به آن‌ها افزایش یافته و سرعت عملیات به این نحو بهبود یابد. در این نوع سیستم‌ها تضمینی در مورد ACID وجود ندارد.


2) اسکیمای پیش فرض
پروسه‌های متداول، دارای ساختاری مشخص و معمولی هستند. زیرا طراحی اولیه یک پروسه، بر مبنای مجموعه‌ای از اطلاعات است که همیشه باید وجود داشته باشند و اگر همانند بحث کاتالوگ‌های محصولات، نیاز به متادیتای متغیر نباشد، ساختار و اسکیمای یک پروسه، از ابتدای طراحی آن مشخص می‌باشد.
و ... تمام این‌ها را به خوبی می‌توان توسط بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، با تعریف یک اسکیمای مشخص، مدیریت کرد.


3) برنامه‌های LOB یا Line of business applications
در برنامه‌های تجاری متداول، طراحی طرحبندی فرم‌های برنامه یا انقیاد داده‌ها، بر اساس یک اسکیما و ساختار مشخص صورت می‌گیرد. بدون داشتن یک اسکیمای مشخص، امکان تعاریف انقیاد داده‌ها به صورت strongly typed وجود نخواهد داشت. همچنین کل مفهوم Object relational mapping و ORMهای مختلف نیز بر اساس وجود یک اسکیمای مشخص و از پیش تعیین شده کار می‌کند. بنابراین بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، انتخاب بسیار مناسبی برای تهیه برنامه‌های تجاری روزمره هستند.


4) زبان‌های کوئری نویسی پیشرفته
همانطور که عنوان شد برای تهیه کوئری بر روی اغلب بانک‌های اطلاعاتی NoSQL، باید توسط یک برنامه ثانویه، کار پیاده سازی الگوریتم Map Reduce را انجام داد. هر چند تعدادی از این نوع بانک‌های اطلاعاتی به صورت توکار دارای موتور MapReduce هستند، اما بسیاری از آن‌ها خیر. به همین جهت برای تهیه کوئری‌های متداول، کار پیاده سازی این برنامه‌های ثانویه مشکل خواهد بود. به این ترتیب نوشتن Ad Hoc queries و گزارشگیری بسیار مشکل می‌شوند.
علاوه بر امکانات خوب کوئری گرفتن در بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، این کوئری‌ها در زمان اجرا نیز بر اساس اسکیمای موجود، بسیار بهینه و با سرعت بالا اجرا می‌شوند. قابلیتی که رسیدن به آن در بانک‌های اطلاعاتی با اسکیمای متغیر، کار ساده‌ای نیست و باید آن‌را با کدنویسی شخصی بهینه کرد. البته اگر تعداد این نوع برنامه‌های ثانویه که به آن‌ها imperative query در مقابل declarative query بانک‌های رابطه‌ای می‌گویند، کم باشد، شاید یکبار نوشتن و بارها استفاده کردن از آن‌ها اهمیتی نداشته باشد؛ در غیراینصورت تبدیل به یک عذاب خواهد شد.


5) نیاز به امکانات گزارشگیری پیشرفته
گزارشگیرهای برنامه‌های تجاری نیز بر اساس یک ساختار و اسکیمای مشخص به کمک قابلیت‌های پیشرفته کوئری نویسی بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای به سادگی قابل تهیه هستند. برای تهیه گزارشاتی که قابلیت چاپ مناسبی را داشته باشند، محل قرارگیری فیلدهای مختلف در صفحه مهم هستند و با متغیر بودن آن‌ها، قابلیت طراحی از پیش آن‌ها را از دست خواهیم داد. در این حالت با اسکیمای متغیر، حداکثر بتوان یک dump از اطلاعات را به صورت ستونی نمایش داد.

بنابراین به صورت خلاصه، بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، جهت مدیریت کارهای روزمره تجاری اغلب شرکت‌ها، بسیار ضروری و جزو مسایل پایه‌ای به‌شمار می‌روند و به این زودی‌ها هم قرار نیست با نمونه‌ی دیگری جایگزین شوند.
 
مطالب
چک لیست نصب SQL Server

عموما هنگام نصب SQL Server ، پیش و پس از آن، بهتر است موارد زیر جهت بالا بردن کیفیت و کارآیی سرور، رعایت شوند:

1- پیش فرض‌های نصب SQL Server در مورد محل قرارگیری فایل‌های دیتا و لاگ و غیره صحیح نیست. هر کدام باید در یک درایو مجزا مسیر دهی شوند برای مثال:
Data drive D:
Transaction Log drive E:
TempDB drive F:
Backup drive G:
این مورد TempDB را کسانی که با SharePoint کار کرده باشند به خوبی علتش را درک خواهند کرد. پیش فرض نصب افراد تازه کار، نصب SQL Server و تمام مخلفات آن در همان درایو ویندوز است (یعنی همان چندبار کلیک بر روی دکمه‌ی Next برای نصب). SharePoint هم به نحو مطلوبی تمام کارهایش مبتنی بر transactions است. یعنی استفاده‌ی کامل از TempDB . نتیجه؟ پس از مراجعه به درایو ویندوز مشاهده خواهید کرد که فقط چند مگ فضای خالی باقی مانده! حالا اینجا است که بدو این مقاله و اون مقاله رو بخون که چطور TempDB را باید از درایو C به جای دیگری منتقل کرد. چیزی که همان زمان نصب اولیه SQL Server باید در مورد آن فکر می‌شد و نه الان که سیستم از کار افتاده.
همچنین وجود این مسیرهای مشخص و پیش فرض و آگاهی از سطوح دسترسی مورد نیاز آن‌ها، از سر دردهای بعدی جلوگیری خواهد کرد. برای مثال : انتقال فایل‌های دیتابیس اس کیوال سرور 2008

2- پس از رعایت مورد 1 ، نوبت به تنظیمات آنتی ویروس نصب شده روی سرور است. این پوشه‌های ویژه را که جهت فایل‌های دیتا و لاگ و غیره بر روی درایوهای مختلف معرفی کرده‌اید یا خواهید نمود، باید از تنظیمات آنتی ویروس شما Exclude شوند. همچنین در حالت کلی فایل‌هایی با پسوندهای LDF/MDF/NDF باید جزو فایل‌های صرفنظر شونده از دید آنتی ویروس شما معرفی گردند.
این مورد علاوه بر بالا بردن کارآیی SQL Server ، در حین Boot سیستم نیز تاثیر گذار است. گاها دیده شده است که آنتی ویروس‌ها این فایل‌های حجیم را در حین راه اندازی اولیه سیستم، پیش از SQL Server ، جهت بررسی گشوده و به علت حجم بالای آن‌ها این قفل‌ها تا مدتی رها نخواهند شد. در نتیجه آغاز سرویس SQL Server را با مشکلات جدی مواجه خواهند کرد که عموما عیب یابی آن کار ساده‌ای نیست.

3- پیش فرض میزان حافظه‌ی مصرفی SQL Server صحیح نیست. این مورد باید دقیقا بلافاصله پس از پایان عملیات نصب اولیه اصلاح شود. برای مطالعه بیشتر: تنظیمات پیشنهادی حداکثر حافظه‌ی مصرفی اس کیوال سرور

4- آیا مطمئن هستید که از تمام امکانات نگارش جدید SQL Server ایی که نصب کرده‌اید در حال استفاده می‌باشید؟
برای مطالعه بیشتر: تنظیم درجه سازگاری یک دیتابیس اس کیوال سرور

5- بهتر است فشرده سازی خودکار بک آپ‌ها در SQL Server 2008 فعال شوند.
برای مطالعه بیشتر: +

6- از paging بیش از حد اطلاعات، از حافظه‌ی فیزیکی سرور به virtual memory و انتقال آن به سخت دیسک سیستم جلوگیری کنید. برای این منظور:
در قسمت Run ویندوز تاپیک کنید : GPEDIT.MSC و پس از اجرای آن با مراجعه به Group policy editor ظاهر شده به مسیر زیر مراجعه کنید:
windows settings -> security settings -> local policies -> user rights assignment -> lock pages in memory
در اینجا به یوزر اکانت سرویس SQL Server دسترسی lock pages in memory را بدهید.
علاوه بر آن در همین قسمت (user rights assignment) گزینه‌ی "Perform Volume Maintenance tasks" را نیز یافته و دسترسی لازم را به یوزر اکانت سرویس SQL Server بدهید.

7- به روز رسانی اطلاعات آماری SQL Server را به حالت غیرهمزمان تنظیم کنید.
اگر مطالب مرتبط با SQL Server این سایت را مرور کرده باشید حتما با یک سری DMV که دقیقا به شما خواهند گفت بر اساس اطلاعات آماری جمع شده برای مثال بهتر است روی چه فیلدهایی Index درست کنید، آشنا شده‌اید. حالت پیش فرض به روز رسانی این اطلاعات آماری، synchronous است یا همزمان. به این معنا که تا اطلاعات آماری یک کوئری ذخیره نشود، حاصل کوئری به کاربر بازگشت داده نخواهد شد که این امر می‌تواند بر روی کارآیی سیستم تاثیر گذار باشد. اما امکان تنظیم آن به حالت غیر همزمان نیز مطابق کوئری‌های زیر وجود دارد (این مورد از SQL Server 2005 به بعد اضافه شده است):

ALTER DATABASE dbName SET AUTO_UPDATE_STATISTICS ON
ALTER DATABASE dbName SET AUTO_UPDATE_STATISTICS_ASYNC ON

8- نصب آخرین سرویس پک موجود فراموش نشود. برای مثال این سایت آمار تمام به روز رسانی‌ها را نگهداری می‌کند.

9- حتما رویه‌ای را برای تهیه بک آپ‌های خودکار پیش بینی کنید. برای مثال : +

10- میزان فضای خالی باقیمانده درایوهای سرور را مونیتور کنید. اطلاعات بیشتر: +

11- با نصب سرور جدید و تنظیم collation آن به فارسی، به نکات "یافتن تداخلات Collations در SQL Server" دقت داشته باشید.