معرفی #F
#F یک زبان برنامه نویسی تابع گرا است و گزینه ای بسیار مناسب برای حل مسایل کامپیوتری. اما استفاده از زبان برنامه نویسی تابعی محض برای نوشتن و تولید پروژههای نرم افزاری مناسب نمیباشد. به همین دلیل نیاز به استفاده از این زبانها در کنار سایر زبانهای شی گرا احساس میشود. #F یک زبان همه منظوره دات نت است که برای حالت اجرا به صورت همه منظوره استفاده میشود. برخی زبانهای تابع گرا دیگر نظیر Lisp و Haskel و OCaml (که #F بسیار نزدیک به این زبان میباشد) با دستورات زبان اجرای سفارشی کار میکنند و این مسئله باعث نبود زبان برنامه نویسی چند فعالیته میشود. شما میتوانید از برنامه نویسی توصیفی هم استفاده کنید و توابع را به راحتی با هم ترکیب کنید و یا روشهای شی گرایی و دستوری را در همان برنامه استفاده کنید.
تاریخچه
#F توسط دکتر دون سیم ابداع شد. در حال حاضر #F وابسته به تیمی کوچک ولی پیشرفته واقع در مرکز تحقیقات شرکت مایکروسافت میباشد. #Fمدل خود را از روی زبان برنامه نویسی OCAML انتخاب کرد و سپس با گسترش قابلیتهای فنی، خود را در دات نت گنجاند. #F در بسیاری از برنامههای بزرگ دنیای واقعی استفاده شده است که این خود نمایانگر آکادمیک نبودن محض این زبان است. با توجه به اینکه زبان تابع گرای دیگر به ندرت در دات نت توسعه پیدا کرده است #F به عنوان استاندارد در این مقوله در آمده است. زبان #F از نظر کیفیت و سازگار بودن با دات نت و VisualStudio بسیار وضعیت بهتری نسبت به رقبای خود دارد و این خود دلیلی دیگری است برای انتخاب این زبان.
استفاده در دات نت
#F کاملا از دات نت پشتیبانی میکند و این قابلیت را به برنامه نویسان میدهد که هر چیزی را که در سایر زبانهای دات نت استفاده میکنند در این زبان نیز قابل استفاده باشد. همچنین میتواند برای کد نویسی IL نیز استفاده شود.
#F به راحتی قابل اجرا در محیط لینوکس و مکینتاش نیز است.
استفاده کنندگان #F
#F در شرکت مایکرو سافت به شدت استفاده میشود. رالف هربریش که یکی از مدیران دوگانه گروه بازیهای مایکروسافت و از متخصصین آموزش ماشین است در این باره میگوید:
*اولین برنامه کاربردی برای انتقال 110 گیگا بایت از طریق 11000 فایل متنی در بیش از 300 دایرکتوری و وارد کردن آنها در دیتابیس بود. کل برنامه 90 خط بود و در کمتر از 18 ساعت توانست اطلاعات مربوطه را در SQL ذخیره کند. یعنی ده هزار خط برنامه متنی در هر ثانیه مورد پردازش قرار گرفت.همچنین توجه کنید که من برنامه را بهینه نکردم بلکه به صورت کاملا عادی نوشتم. این جواب بسیار قابل توجه بود زیرا من انتظار داشتم حداقل یک هفته زمان ببرد.
دومین برنامه، برنامه پردازش میلیونها Feekback مشتریان بود. ما روابط مدلی زیادی را توسعه دادیم و من این روابط را در #F قرار دادم و دادههای مربوط به SQL را در آن فراخوانی کردم و نتایج را در فایل داده ای MATLAB قرار دادم و کل پروژه در حد صد خط بود به همراه توضیحات. زمان اجرای پروژه برای دریافت خروجی ده دقیقه بود در حالی که همین کار را توسط برنامه #C قبلا توسعه داده بودیم که بیش از هزار خط بود و نزدیک به دو روز زمان میبرد.*
Derivative One که یک شرکت بزرگ در تولید نرم افزارهای شبیه ساز مالی است مدلهای مالی نرم افزارهای خود را در #F پیاده سازی کرده است.
چرا #F ؟
همیشه باید دلیلی برای انتخاب یک زبان باشد. در حال حاضر #F یکی از قدرتمندترین زبانهای برنامه نویسی است. در ذیل به چند تا از این دلایل اشاره خواهم کرد:
- #F یک زبان استنباطی است. برای مثال در هنگام تعریف متغیر و شناسه نیاز به ذکر نوع آن نیست. کامپایلر با توجه به مقدار اولیه تصمیم میگیرد که متغیر از چه نوعی است.
- بسیار راحت میتوان به کتابخانه قدرتمند دات نت دسترسی داشت و از آنها در پروژههای خود استفاده کنید.
- #F از انواع روشهای برنامه نویسی نظیر تابعی، موازی، شی گرا و دستوری پیشتیبانی میکند.
- برخلاف تصور بعضی افراد، در #F امکان تهیه و توسعه پروژههای وب و ویندوز و حتی WPF و Silverlight هم وجود دارد.
- نوع کدنویسی و syntax زبان #F به برنامه نویسان این اجازه را میدهد که الگوریتمهای پیچیده مورد نظر خود را بسیار راحتتر پیاده سازی کنند. به همین دلیل بعضی برنامه نویسان این زبان را با Paython مقایسه میکنند.
- #F به راحتی با زبان #C و VB تعامل دارد. یعنی میتونیم در طی روند تولید پروژه از قدرتهای هر سه زبان بهره بگیریم.
- طبق آمار گرفته شده از برنامه نویسان، #F به دلیل پشتیبانی از نوع داده ای قوی و مبحث Unit Measure، خطاها و Bugهای نرم افزار را کاهش میدهد.
- به دلیل پشتیبانی VS.Net از زبان #F و وجود ابزار قدرتمند برای توسعه نرم افزار به کمک این زبان (unitTesting و ابزارهای debuging و ..)این زبان تبدیل به قدرتهای دنیای برنامه نویسی شده است.
- #F یک زبان بسیار مناسب برای پیاده سازی الگوریتمهای data-mining است.
- #F از immutability در تعریف شناسهها پشتیبانی میکند.(در فصلهای مربوطه بحث خواهد شد)
- و.....
چرا #F نه ؟
#F هم مانند سایر زبان ها، علاوه بر قدرت بی همتای خود دارای معایبی نیز میباشد. (مواردی که در پایین ذکر میشود صرفا بر اساس تجربه است نه مستندات).
- نوع کدنویسی و syntax زبان #F برای برنامه نویسان دات بیگانه ( و البته کمی آزار دهنده) است. اما به مرور این مشکل، تبدیل به قدرت برای مانورهای مختلف در کد میشود.
- درست است که در #F امکان تعریف اینترفیس وجود دارد و یک کلاس میتواند اینترفیس مورد نظر را پیاده سازی کند ولی هنگام فراخوانی متدهای کلاس (اون هایی که مربوط به اینترفیس است) حتما باید instance کلاس مربوطه به اینترفیس cast شود و این کمی آزار دهنده است.(در فصل شی گرایی در این مورد شرح داده شده است).
- زبان #F در حال حاضر توسط VS.Net به صورت Visual پشتیبانی نمیشود.(امکاناتی نظیر drag drop کنترلها برای ساخت فرم و ....). البته برای حل این مشکل نیز افزونه هایی وجود دارد که در جای مناسب بحث خواهیم کرد.
آیا برای یادگیری #F نیاز به داشتن دانش در برنامه نویسی #C یا VBداریم؟
به طور قطع نه. نوع کد نویسی (نه مفاهیم)در #F کاملا متفاوت در #C است و این دو زبان از نظر کد نویسی شباهتشان در حد صفر است. برای یادگیری #F بیشتر نیاز به داشتن آگاهی اولیه در برنامه نویسی (آشنایی با تابع، حلقه تکرار، متغیر ها) و شی گرایی(مفاهیم کلاس، اینترفیس، خواص، متدها و...) دارید تا آشنایی با #C یا VB.
چگونه شروع کنیم؟
اولین گام برای یادگیری آشنایی با نحوه کد نویسی #F است. بدین منظور در طی فصول آموزش سعی بر این شده است از مثالهای بسیار زیاد برای درک بهتر مفاهیم استفاده کنم. تا جای ممکن برای اینکه تکرار مکررات نشود و شما خواننده عزیز به خاطر مطالب واضح و روشن خسته نشوید از تشریح مباحث واضح خودداری کردم و بیشتر به پیاده سازی مثال اکتفا نمودم.
dotnet new blazorwasm blazor_wasm
dotnet add package Microsoft.AspNetCore.Components.CustomElements --version 0.1.0-alpha.21466.1
@page "/todo" <PageTitle>Todo</PageTitle> <h1>Todo (@todos.Count(todo => !todo.IsDone))</h1> <ul> @foreach (var todo in todos) { <li> <input type="checkbox" @bind="todo.IsDone" /> <input @bind="todo.Title" /> </li> } </ul> <input placeholder="Something todo" @bind="newTodo" /> <button @onclick="AddTodo">Add todo</button> @code { public class TodoItem { public string? Title { get; set; } public bool IsDone { get; set; } } private List<TodoItem> todos = new(); private string? newTodo; private async void AddTodo(MouseEventArgs e) { if (!string.IsNullOrWhiteSpace(newTodo)) { todos.Add(new TodoItem { Title = newTodo }); newTodo = string.Empty; } } }
builder.RootComponents.RegisterAsCustomElement<Todo>("todo-element");
npx create-react-app blazor_react && cd blazor_react
<script src="_content/Microsoft.AspNetCore.Components.CustomElements/BlazorCustomElements.js"></script> <script src="_framework/blazor.webassembly.js"></script>
"proxy": "BLAZOR_APP_ADDRESS", // for example: http://localhost:5269
function App() { return ( <div className="App"> <todo-element /> </div> ); } export default App;
مروری بر نحوهی توزیع برنامههای Blazor بر روی IIS
1- پیش از هر کاری باید مطابق نگارش ASP.NET Core در حال استفاده (که به عنوان هاست Blazor Server و یا ارائه دهندهی قسمت Web API برنامهی سمت کلاینت WASM مطرح است)، بستهی NET Core hosting bundle. را نصب کرد که عموما تحت عنوان «Hosting Bundle Installer» قابل دریافت است.
نکتهی مهم: همانند تمام نگارشهای دات نت، در اینجا نیز باید Hosting Bundle را پس از نصب IIS، بر روی سیستم نصب کرد. اگر این ترتیب تغییر کند، یکبار دیگر نصاب آنرا اجرا کرده و گزینهی ترمیم نصب را انتخاب کنید تا یکپارچگی آن با IIS صورت گیرد.
2- نیاز است برنامهی خود را اصطلاحا publish کرد تا به همراه فایلهای نهایی قابل کپی باشد که در پوشهای توسط IIS هاست خواهند شد. برای اینکار اگر از نگارش کامل ویژوال استودیو استفاده میکنید، فقط کافی است بر روی پروژهی مدنظر کلیک راست کرده و از منوی باز شده، گزینهی publish را انتخاب کنید و مراحل آنرا طی نمائید و یا این مراحل را میتوان توسط دستور خط فرمان زیر نیز خلاصه کرد که وابستگی خاصی، به IDE ویژهای ندارد و چند سکویی است:
dotnet publish -o "c:\dir1\dir2" -c Release
و یا اگر فقط دستور dotnet publish -c Release را در ریشهی پروژه اجرا کنیم، خروجی نهایی را در پوشهی bin\Release\net5.0\publish میتوان مشاهده کرد که به همراه یک web.config مخصوص برنامههای blazor هم هست و در آن mime typeهای متناظری، به همراه URL rewriting مناسب برنامههای تک صفحهای وب از پیش تنظیم شدهاست. بنابراین در اینجا نصب ماژول URL rewrite بر روی IIS نیز الزامی است.
3- در اینجا نیز همانند تنظیمات برنامههای ASP.NET Core، باید application pool منتسب به برنامه را ویرایش کرده و NET Clr Version. آنرا بر روی No Managed Code قرار داد.
روش فعالسازی توزیع مبتنی بر فشرده سازی Brotli در IIS
در حین عملیات publish استاندارد، به صورت پیشفرض از تمام فایلها، سه نسخهی اصلی، gz شده (gzip) و یا br شده (فشرده سازی Brotli که فایلهای کم حجمتری را نسبت به gz ارائه میدهد) نیز تهیه میشوند که بسته به نوع مرورگر و پشتیبانی آن از روشهای مختلف فشرده سازی، یکی از آنها در اختیار کلاینت قرار خواهد گرفت که به این صورت کاربران، تجربهی دریافت کم حجمتر و سریعتری را خواهند داشت.
باید دقت داشت Web.config ای که به همراه دستور dotnet publish ایجاد میشود، روش توزیع پیشفرض فایلهای br. تولیدی را ندارد. برای اینکار نیاز است تنظیمات این فایل web.config توصیه شدهی توسط تیم Blazor را به web.config خود اضافه کرد تا در نهایت حجم دریافتی از سرور به شدت کاهش یابد.
یک نکته: اگر میخواهید فایل web.config سفارشی خودتان را داشته باشید، نمونهای از آنرا در ریشهی پروژه قرار داده و سپس فایل csproj را به نحو زیر ویرایش کنید تا از آن در حین publish استفاده کند:
<PropertyGroup> <PublishIISAssets>true</PublishIISAssets> </PropertyGroup>
در حین publish برنامههای Blazor WASM کار IL trimming نیز انجام میشود
برای کاهش حجم نهایی برنامههای Blazor WASM، در حین publish در حالت release، کار IL Trimming نیز به صورت خودکار انجام میشود تا کدهای IL ای که در برنامه نقش نداشتهاند و مستقیما در جائی استفاده نشدهاند، به صورت خودکار حذف شوند و به این ترتیب حجم ارائهی نهایی به شدت کاهش یابد.
فقط باید دقت داشت که در این حالت اگر عملیات پویایی مانند reflection در کدهای شما صورت میگیرد، به علت نداشتن ارجاع استاتیکی به منابع مورد استفاده، در زمان اجرا با مشکل مواجه خواهد شد. اگر میخواهید اخطارهایی را در این زمینه مشاهده کنید، گزینهی زیر را به فایل csproj اضافه نمائید:
<SuppressTrimAnalysisWarnings>false</SuppressTrimAnalysisWarnings>
حذف مباحث بومی سازی در صورت عدم نیاز
اگر در برنامهی خود از مباحث time-zones استفاده نمیکنید، میتوانید با غیرفعال کردن آن در فایل csproj، حداقل 100 کیلوبایت از حجم برنامهی نهایی را کاهش دهید:
<BlazorEnableTimeZoneSupport>false</BlazorEnableTimeZoneSupport>
<InvariantGlobalization>true</InvariantGlobalization>
آشنایی با الگوی MVP
پروژههای زیادی را میتوان یافت که اگر سورس کدهای آنها را بررسی کنیم، یک اسپاگتی کد تمام عیار را در آنها میتوان مشاهده نمود. منطق برنامه، قسمت دسترسی به دادهها، کار با رابط کاربر، غیره و غیره همگی درون کدهای یک یا چند فرم خلاصه شدهاند و آنچنان به هم گره خوردهاند که هر گونه تغییر یا اعمال درخواستهای جدید کاربران، سبب از کار افتادن قسمت دیگری از برنامه میشود.
همچنین از کدهای حاصل در یک پروژه، در پروژههای دیگر نیز نمیتوان استفاده کرد (به دلیل همین در هم تنیده بودن قسمتهای مختلف). حداقل نتیجه یک پروژه برای برنامه نویس، باید یک یا چند کلاس باشد که بتوان از آن به عنوان ابزار تسریع انجام پروژههای دیگر استفاده کرد. اما در یک اسپاگتی کد، باید مدتی طولانی را صرف کرد تا بتوان یک متد را از لابلای قسمتهای مرتبط و گره خورده با رابط کاربر استخراج و در پروژهای دیگر استفاده نمود. برای نمونه آیا میتوان این کدها را از یک برنامه ویندوزی استخراج کرد و آنها را در یک برنامه تحت وب استفاده نمود؟
یکی از الگوهایی که شیوهی صحیح این جدا سازی را ترویج میکند، الگوی MVP یا Model-View-Presenter میباشد. خلاصهی این الگو به صورت زیر است:
Model :
من میدانم که چگونه اشیاء برنامه را جهت حصول منطقی خاص، پردازش کنم.
من نمیدانم که چگونه باید اطلاعاتی را به شکلی بصری به کاربر ارائه داد یا چگونه باید به رخدادها یا اعمال صادر شده از طرف کاربر پاسخ داد.
View :
من میدانم که چگونه باید اطلاعاتی را به کاربر به شکلی بصری ارائه داد.
من میدانم که چگونه باید اعمالی مانند data binding و امثال آن را انجام داد.
من نمیدانم که چگونه باید منطق پردازشی موارد ذکر شده را فراهم آورم.
Presenter :
من میدانم که چگونه باید درخواستهای رسیده کاربر به View را دریافت کرده و آنها را به Model انتقال دهم.
من میدانم که چگونه باید اطلاعات را به Model ارسال کرده و سپس نتیجهی پردازش آنها را جهت نمایش در اختیار View قرار دهم.
من نمیدانم که چگونه باید اطلاعاتی را ترسیم کرد (مشکل View است نه من) و نمیدانم که چگونه باید پردازشی را بر روی اطلاعات انجام دهم. (مشکل Model است و اصلا ربطی به اینجانب ندارد!)
یک مثال ساده از پیاده سازی این روش
برنامهای وبی را بنویسید که پس از دریافت شعاع یک دایره از کاربر، مساحت آنرا محاسبه کرده و نمایش دهد.
یک تکست باکس در صفحه قرار خواهیم داد (txtRadius) و یک دکمه جهت دریافت درخواست کاربر برای نمایش نتیجه حاصل در یک برچسب به نام lblResult
الف) پیاده سازی به روش متداول (اسپاگتی کد)
protected void btnGetData_Click(object sender, EventArgs e)
{
lblResult.Text = (Math.PI * double.Parse(txtRadius.Text) * double.Parse(txtRadius.Text)).ToString();
}
اما این مشکلات را هم دارد:
- منطق برنامه (روش محاسبه مساحت دایره) با رابط کاربر گره خورده.
- کدهای برنامه در پروژهی دیگری قابل استفاده نیست. (شما متد یا کلاسی را اینجا با قابلیت استفاده مجدد میتوانید پیدا میکنید؟ آیا یکی از اهداف برنامه نویسی شیءگرا تولید کدهایی با قابلیت استفاده مجدد نبود؟)
- چگونه باید برای آن آزمون واحد نوشت؟
ب) بهبود کد و جدا سازی لایهها از یکدیگر
در روش MVP متداول است که به ازای هر یک از اجزاء ابتدا یک interface نوشته شود و سپس این اینترفیسها پیاده سازی گردد.
پیاده سازی منطق برنامه:
1- ایجاد Model :
یک فایل جدید را به نام CModel.cs به پروژه اضافه کرده و کد زیر را به آن خواهیم افزود:
using System;
namespace MVPTest
{
public interface ICircleModel
{
double GetArea(double radius);
}
public class CModel : ICircleModel
{
public double GetArea(double radius)
{
return Math.PI * radius * radius;
}
}
}
- خبری از textbox و برچسب و غیره نیست. اصلا نمیداند که رابط کاربری وجود دارد یا نه.
- خبری از رخدادهای برنامه و پاسخ دادن به آنها نیست.
- از این کد میتوان مستقیما و بدون هیچ تغییری در برنامههای دیگر هم استفاده کرد.
- اگر باگی در این قسمت وجود دارد، تنها این کلاس است که باید تغییر کند و بلافاصله کل برنامه از این بهبود حاصل شده میتواند بدون هیچگونه تغییری و یا به هم ریختگی استفاده کند.
- نوشتن آزمون واحد برای این کلاس که هیچگونه وابستگی به UI ندارد ساده است.
2- ایجاد View :
فایل دیگری را به نام CView.cs را به همراه اینترفیس زیر به پروژه اضافه میکنیم:
namespace MVPTest
{
public interface IView
{
string RadiusText { get; set; }
string ResultText { get; set; }
}
}
کار View دریافت ابتدایی مقادیر از کاربر توسط RadiusText و نمایش نهایی نتیجه توسط ResultText است البته با یک اما.
View نمیداند که چگونه باید این پردازش صورت گیرد. حتی نمیداند که چگونه باید این مقادیر را به Model جهت پردازش برساند یا چگونه آنها را دریافت کند (به همین جهت از اینترفیس برای تعریف آن استفاده شده).
3- ایجاد Presenter :
در ادامه فایل جدیدی را به نام CPresenter.cs با محتویات زیر به پروژه خواهیم افزود:
namespace MVPTest
{
public class CPresenter
{
IView _view;
public CPresenter(IView view)
{
_view = view;
}
public void CalculateCircleArea()
{
CModel model = new CModel();
_view.ResultText = model.GetArea(double.Parse(_view.RadiusText)).ToString();
}
}
}
کار این کلاس برقراری ارتباط با Model است.
میداند که چگونه اطلاعات را به Model ارسال کند (از طریق _view.RadiusText) و میداند که چگونه نتیجهی پردازش را در اختیار View قرار دهد. (با انتساب آن به _view.ResultText)
نمیداند که چگونه باید این پردازش صورت گیرد (کار مدل است نه او). نمیداند که نتیجهی نهایی را چگونه نمایش دهد (کار View است نه او).
روش معرفی View به این کلاس به constructor dependency injection معروف است.
اکنون کد وب فرم ما که در قسمت (الف) معرفی شده به صورت زیر تغییر میکند:
using System;
namespace MVPTest
{
public partial class _Default : System.Web.UI.Page, IView
{
protected void Page_Load(object sender, EventArgs e)
{
}
public string RadiusText
{
get { return txtRadius.Text; }
set { txtRadius.Text = value; }
}
public string ResultText
{
get { return lblResult.Text; }
set { lblResult.Text = value; }
}
protected void btnGetData_Click(object sender, EventArgs e)
{
CPresenter presenter = new CPresenter(this);
presenter.CalculateCircleArea();
}
}
}
در اینجا یک وهله از Presenter برای برقراری ارتباط با Model ایجاد میشود. همچنین کلاس وب فرم ما اینترفیس View را نیز پیاده سازی خواهد کرد.
در مطلب قبلی (در مورد کتابخانه anti-xss مایکروسافت) از روش xml serialization برای خواندن فایل xml حملات استفاده کردیم.
ایجاد این کلاس و نگاشت اشیاء با توجه به ساختار ساده آن به صورت دستی و بهسادگی انجام شد. اکنون به مثال زیر دقت بفرمائید:
سرویس آب و هوای یاهو برای شهرهای مختلف ایران از طریق لینک زیر قابل استفاده است:
http://weather.yahoo.com/regional/IRXX.html
اگر به صفحات شهرهای مختلف مراجعه نمائید، یک فید rss هم مشاهده خواهید کرد، برای مثال در مورد تهران داریم:
http://weather.yahooapis.com/forecastrss?p=IRXX0018&u=c
ساختار این فایل xml تا حدودی با یک rss استاندارد تطابق دارد. اما اگر به سورس xml آن دقت کنیم تگهای دیگری را نیز مشاهده خواهیم کرد که برای مثال دما ، تاریخ و شرایط جوی را به صورت دقیقی و با استفاده از اصول xml ارائه میدهند.
<yweather:condition text="Partly Cloudy" code="29" temp="10" date="Tue, 11 Nov 2008 5:30 pm IRT" />
روش بالا هر چند مشکلی ندارد اما به زیبایی کار با خواص یک کلاس متناظر با آن فایل xml نیست. اما در اینجا برای استفاده از روش xml serialization یک مشکل وجود دارد! ایجاد دستی این کلاس که بیانگر عملکرد آن فایل xml است کار سادهای نیست.
خوشبختانه به همراه SDK دات نت فریم ورک 2، برنامهای به نام xsd.exe نیز همراه است که کار ایجاد یک کلاس cs یا vb را از یک فایل xml جهت این منظور انجام میدهد (این برنامه برای مثال در مسیر C:\Program Files\Microsoft.NET\SDK\v2.0\Bin قرار دارد).
برای ایجاد فایل کلاس به صورت خودکار از روی یک فایل xml موجود باید به ترتیب زیر عمل کرد:
الف) ایجاد فایل xsd متناظر (XML Schema Definition)
برای اینکار در خط فرمان تایپ کنید:
xsd.exe file.xml
روش دیگر انجام این کار : فایل xml را در VS.net باز کنید، از منوی بالای صفحه گزینه xml را انتخاب نموده و بر روی دکمه Create Schema کلیک کنید.
ب) ایجاد فایل cs یا vb از روی فایل(های) xsd ایجاد شده
در اینجا برای فید آب و هوای یاهو سه فایل xsd تولید خواهد شد. برای تبدیل آنها به کلاس cs باید دستور زیر را در خط فرمان اجرا کرد:
Xsd.exe file_1.xsd file_2.xsd file_3.xsd /c
نکته 2:
برای انتخاب زبان VB (با توجه به اینکه پیش فرض آن CS است) میتوان به صورت زیر عمل کرد:
xsd.exe file.xsd /c /l:vb
برای تولید فایل xsd ، از برنامه Infer.exe نیز میتوان استفاده کرد (خروجی نهایی دقیقتری را ارائه میدهد). این برنامه را از اینجا دریافت کنید.
تصاویر زیر مقایسه دو فایل کلاس نهایی تولید شده از xsd های این دو برنامه است:
پس از طی این مراحل فایل کلاس ما برای xml serialization آماده خواهد شد. مرحله بعد دریافت اطلاعات و نگاشت آن به این کلاس تولید شده است:
public static rss DeserializeFromXML()
{
XmlSerializer deserializer =
new XmlSerializer(typeof(rss));
using (XmlReader reader = XmlReader.Create("http://weather.yahooapis.com/forecastrss?p=IRXX0018&u=c"))
{
return (rss)deserializer.Deserialize(reader);
}
}
اکنون برای مثال خواندن وضعیت فعلی جوی از فید دریافتی به سادگی زیر است:
rss data = DeserializeFromXML();
MessageBox.Show(data.channel.item.condition.text);
کتابخانه PdfReport به عمد جهت دات نت 3.5 تهیه شده است تا بازه وسیعی از سیستم عاملها را پوشش دهد.
این کتابخانه علاوه بر تبدیل اطلاعات شما به گزارشات مبتنی بر PDF، امکان تهیه خروجی خودکار اکسل (2007 به بعد) را نیز دارد. فایل خروجی آن، به صورت پیوست درون فایل PDF تهیه شده قرار میگیرد و جزئی از آن میشود.
بدیهی است اینبار با کتابخانه گزارش سازی روبرو هستید که با راست به چپ مشکلی ندارد!
کتابخانه PdfReport بر پایه کتابخانههای معروف سورس باز iTextSharp و EPPlus تهیه شده است. حداقل مزیت استفاده از آن، صرفه جویی در وقت شما جهت آموختن ریزه کاریهای مرتبط با هر کدام از کتابخانههای یاده شده است. برای نمونه جهت فراگیری کار با iTextSharp نیاز است یک کتاب 600 صفحهای به نام iText in action را مطالعه و تمرین کنید. این مورد منهای مسایل و نکات متعدد مرتبط با زبان فارسی است که در این کتاب به آنها اشارهای نشده است.
برای تهیه آن، مشکلات متداولی که کاربران مدام در انجمنهای برنامه نویسی مطرح میکنند و ابزارهای موجود عاجز از ارائه راه حلی ساده برای حل آنها هستند، مد نظر بوده و امید است نگارش یک این کتابخانه بتواند بسیاری از این دردها را کاهش دهد.
کار با این کتابخانه صرفا با کدنویسی میسر است (code first) و همین مساله انعطاف پذیری قابل توجهی را ایجاد کرده که در طی روزهای آینده با جزئیات بیشتر آن آشنا خواهید شد.
اما چرا PDF؟
استفاده از قالب PDF برای تهیه گزارشات، این مزایا را به همراه دارد:
- دقیقا همان چیزی که مشاهده میشود، در هر مکانی قابل چاپ است. با همان کیفیت، همان اندازه صفحه، همان فونت و غیره. به این ترتیب به صفحه بندی بسیار مناسب و بهینهای میتوان رسید و مشکلات گزارشات HTML ایی وب را ندارد.
- امکان استفاد از فونتهای شکیلتر در آن بدون مشکل و بدون نیاز به نصب بر روی کامپیوتری میسر است؛ چون فونت را میتوان در فایل PDF نیز قرار داد.
- این فایل در تمام سیستم عاملها پشتیبانی میشود. خصوصا اینکه فایل نهایی در تمام کامپیوترها و در انواع و اقسام سیستم عاملها به یک شکل و اندازه نمایش داده خواهد شد. برای مثال اینطور نیست که در ویندوز XP ،اعداد آن فارسی نمایش داده شوند و در ویندوز 7 با تنظیمات محلی خاصی، دیگر اینطور نباشد. حتی تحت لینوکس هم اعداد آن فارسی نمایش داده خواهد شد چون فونت مخصوص بکار رفته، در خود فایل PDF قابل قرار دادن است.
- برنامه معروف و رایگان Adobe reader برای خواندن و مشاهده آن کفایت میکند و البته کلاینت یکبار باید این برنامه را نصب کند. همچنین از این نوع برنامههای رایگان برای مشاهده فایلهای PDF زیاد است.
- تمام صفحات گزارش را در یک فایل میتوان داشت و به یکباره تمام آن نیز به سادگی قابل چاپ است. این مشکلی است که با گزارشات تحت وب وجود دارد که نمیشود مثلا یک گزارش 100 صفحهای را به یکباره به چاپگر ارسال کرد. به همین جهت عموما کاربران درخواست میدهند تا کل گزارش را در یک صفحه HTML نمایش دهید تا ما راحت آنرا چاپ کنیم یا راحت از آن خروجی بگیریم. اما زمانیکه فایل PDF تهیه میشود این مشکلات وجود نخواهد داشت و جهت Print بسیار بهینه سازی شده است. تا حدی که الان فرمت برگزیده تهیه کتابهای الکترونیکی نیز PDF است. مثلا سایت معروف آمازون امکان فروش نسخه PDF کتابها را هم پیش بینی کرده است.
-امکان صفحه بندی دقیق به همراه مشخص سازی landscape یا portrait بودن صفحه نهایی میسر است. چیزی که در گزارشات صفحات وب آنچنان معنایی ندارد.
- امکان رمزنگاری اطلاعات در آن پیش بینی شده است. همچنین میتوان به فایلهای PDF امضای دیجیتال نیز اضافه کرد. به این ترتیب هرگونه تغییری در محتوای فایل توسط برنامههای PDF خوان معتبر گزارش داده شده و میتوان از صحت اطلاعات ارائه شده توسط آن اطمینان حاصل کرد.
- از فشرده سازی مطالب، فایلها و تصاویر قرار داده شده در آن پشتیبانی میکند.
- از گرافیک برداری پشتیبانی میکند.
مجوز استفاده از این کتابخانه:
کار من مبتنی بر LGPL است. به این معنا که به صورت باینری (فایل dll) در هر نوع پروژهای قابل استفاده است.
اما ... PdfReport از دو کتابخانه دیگر نیز استفاده میکند:
- کتابخانه iTextSharp که دارای مجوز AGPL است. این مجوز رایگان نیست.
- کتابخانه EPPlus برای تولید فایلهای اکسل با کیفیت. مجوز استفاده از این کتابخانه LGPL است و تا زمانیکه به صورت باینری از آن استفاده میکنید، محدودیتی را برای شما ایجاد نخواهد کرد.
کتابخانه PdfReport به صورت سورس باز در CodePlex قرار گرفته ؛ اما جهت پرسیدن سؤالات، پیشنهادات، ارائه بهبود و غیره میتوانید (و بهتر است) از قسمت مدیریت پروژه مرتبط در سایت جاری نیز استفاده کنید.
نحوه تهیه اولین گزارش، با کتابخانه PdfReport
الف) یک پروژه Class library جدید را شروع کنید. از این جهت که گزارشات PdfReport در انواع و اقسام پروژههای VS.NET قابل استفاده است، میتوان از این پروژه Class library به عنوان کلاسهای پایه قابل استفاده در انواع و اقسام پروژههای مختلف، بدون نیاز به تغییری در کدهای آن استفاده کرد.
ب) آخرین نگارش فایلهای مرتبط با PdfReport را از اینجا دریافت کنید و سپس ارجاعاتی را به اسمبلیهای موجود در بسته آن به پروژه خود اضافه نمائید (ارجاعاتی به PdfReport، iTextSharp و EPPlus). فایل XML راهنمای کتابخانه نیز به همراه بسته آن میباشد که در حین استفاده از متدها و خواص PdfReport کمک بزرگی خواهد بود.
ج) کلاسهای زیر را به آن اضافه کنید:
using System.Web; using System.Windows.Forms; namespace PdfReportSamples { public static class AppPath { public static string ApplicationPath { get { if (isInWeb) return HttpRuntime.AppDomainAppPath; return Application.StartupPath; } } private static bool isInWeb { get { return HttpContext.Current != null; } } } }
همانطور که مشاهده میکنید ارجاعاتی را به System.Windows.Forms.dll و System.Web.dll نیاز دارد.
در ادامه کلاس User را جهت ساخت یک منبع داده درون حافظهای تعریف خواهیم کرد:
using System; namespace PdfReportSamples.IList { public class User { public int Id { set; get; } public string Name { set; get; } public string LastName { set; get; } public long Balance { set; get; } public DateTime RegisterDate { set; get; } } }
using System; using System.Collections.Generic; using PdfRpt.Core.Contracts; using PdfRpt.FluentInterface; namespace PdfReportSamples.IList { public class IListPdfReport { public IPdfReportData CreatePdfReport() { return new PdfReport().DocumentPreferences(doc => { doc.RunDirection(PdfRunDirection.RightToLeft); doc.Orientation(PageOrientation.Portrait); doc.PageSize(PdfPageSize.A4); doc.DocumentMetadata(new DocumentMetadata { Author = "Vahid", Application = "PdfRpt", Keywords = "Test", Subject = "Test Rpt", Title = "Test" }); }) .DefaultFonts(fonts => { fonts.Path(Environment.GetEnvironmentVariable("SystemRoot") + "\\fonts\\tahoma.ttf", Environment.GetEnvironmentVariable("SystemRoot") + "\\fonts\\verdana.ttf"); }) .PagesFooter(footer => { footer.DefaultFooter(DateTime.Now.ToString("MM/dd/yyyy")); }) .PagesHeader(header => { header.DefaultHeader(defaultHeader => { defaultHeader.ImagePath(AppPath.ApplicationPath + "\\Images\\01.png"); defaultHeader.Message("گزارش جدید ما"); }); }) .MainTableTemplate(template => { template.BasicTemplate(BasicTemplate.ClassicTemplate); }) .MainTablePreferences(table => { table.ColumnsWidthsType(TableColumnWidthType.Relative); table.NumberOfDataRowsPerPage(5); }) .MainTableDataSource(dataSource => { var listOfRows = new List<User>(); for (int i = 0; i < 200; i++) { listOfRows.Add(new User { Id = i, LastName = "نام خانوادگی " + i, Name = "نام " + i, Balance = i + 1000 }); } dataSource.StronglyTypedList<User>(listOfRows); }) .MainTableSummarySettings(summarySettings => { summarySettings.OverallSummarySettings("جمع کل"); summarySettings.PerviousPageSummarySettings("نقل از صفحه قبل"); summarySettings.PageSummarySettings("جمع صفحه"); }) .MainTableColumns(columns => { columns.AddColumn(column => { column.PropertyName("rowNo"); column.IsRowNumber(true); column.CellsHorizontalAlignment(HorizontalAlignment.Center); column.IsVisible(true); column.Order(0); column.Width(1); column.HeaderCell("#"); }); columns.AddColumn(column => { column.PropertyName<User>(x => x.Id); column.CellsHorizontalAlignment(HorizontalAlignment.Center); column.IsVisible(true); column.Order(1); column.Width(2); column.HeaderCell("شماره"); }); columns.AddColumn(column => { column.PropertyName<User>(x => x.Name); column.CellsHorizontalAlignment(HorizontalAlignment.Center); column.IsVisible(true); column.Order(2); column.Width(3); column.HeaderCell("نام"); }); columns.AddColumn(column => { column.PropertyName<User>(x => x.LastName); column.CellsHorizontalAlignment(HorizontalAlignment.Center); column.IsVisible(true); column.Order(3); column.Width(3); column.HeaderCell("نام خانوادگی"); }); columns.AddColumn(column => { column.PropertyName<User>(x => x.Balance); column.CellsHorizontalAlignment(HorizontalAlignment.Center); column.IsVisible(true); column.Order(4); column.Width(2); column.HeaderCell("موجودی"); column.ColumnItemsTemplate(template => { template.TextBlock(); template.DisplayFormatFormula(obj => obj == null ? string.Empty : string.Format("{0:n0}", obj)); }); column.AggregateFunction(aggregateFunction => { aggregateFunction.NumericAggregateFunction(AggregateFunction.Sum); aggregateFunction.DisplayFormatFormula(obj => obj == null ? string.Empty : string.Format("{0:n0}", obj)); }); }); }) .MainTableEvents(events => { events.DataSourceIsEmpty(message: "رکوردی یافت نشد."); }) .Export(export => { export.ToExcel(); export.ToCsv(); export.ToXml(); }) .Generate(data => data.AsPdfFile(AppPath.ApplicationPath + "\\Pdf\\RptIListSample.pdf")); } } }
var rpt = new IListPdfReport().CreatePdfReport(); // rpt.FileName
برای نمونه، جهت مشاهده نمایش این خروجی در یک برنامه ویندوزی، به مثالهای همراه سورس پروژه در مخزن کد آن مراجعه نمائید.
توضیحات بیشتر:
- در قسمت DocumentPreferences، جهت راست به چپ (PdfRunDirection)، اندازه صفحه (PdfPageSize)، جهت صفحه (PageOrientation) و امثال آن تنظیم میشوند.
- سپس نیاز است قلمهای مورد استفاده در گزارش مشخص شوند. در متد DefaultFonts باید دو قلم را معرفی کنید. قلم اول، قلم پیش فرض خواهد بود و قلم دوم برای رفع نواقص قلم اول مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال اگر قلم اول فاقد حروف انگلیسی است، به صورت خودکار به قلم دوم رجوع خواهد شد.
- در ادامه در متد PagesFooter، تاریخ درج شده در پایین تمام صفحات مشخص میشود. در مورد ساخت Footer سفارشی در قسمتهای بعدی بحث خواهد شد.
- در متد PagesHeader، متن و تصویر قرار گرفته در Header تمام صفحات گزارش قابل تنظیم است. این مورد نیز قابل سفارشی سازی است که در قسمتهای بعد به آن خواهیم پرداخت.
- توسط MainTableTemplate، قالب ظاهری ردیفهای گزارش مشخص میشود. یک سری قالب پیش فرض در کتابخانه PdfReport موجود است که توسط متد BasicTemplate آن قابل دسترسی است. در مورد نحوه تعریف قالبهای سفارشی به مرور در قسمتهای بعد، بحث خواهد شد.
- در قسمت MainTablePreferences تنظیمات جدول اصلی گزارش تعیین میشود. برای مثال چه تعداد ردیف در صفحه نمایش داده شود. اگر این مورد را تنظیم نکنید، به صورت خودکار محاسبه خواهد شد. نحوه تعیین عرض ستونهای گزارش به کمک متد ColumnsWidthsType مشخص میشود که در اینجا حالت نسبی درنظر گرفته شده است.
- منبع داده مورد استفاده توسط متد MainTableDataSource مشخص میشود که در اینجا یک لیست جنریک تعیین شده و سپس توسط متد StronglyTypedList در اختیار گزارش ساز جاری قرار میگیرد. تعدادی منبع داده پیش فرض در PdfReport وجود دارند که هر کدام را در قسمتهای بعدی بررسی خواهیم کرد. همچنین امکان تعریف منابع داده سفارشی نیز وجود دارد.
- با کمک متد MainTableSummarySettings، برچسبهای جمعهای پایین صفحات مشخص میشود.
- در قسمت MainTableColumns، ستونهایی را که علاقمندیم در گزارش ظاهر شوند، قید میکنیم. هر ستون باید با یک فیلد یا خاصیت منبع داده متناظر باشد. همچنین همانطور که مشاهده میکنید امکان تعیین Visibility، عرض و غیره آن نیز مهیا است (قابلیت ساخت گزارشاتی که به انتخاب کاربر، ستونهای آن ظاهر یا مخفی شوند). در اینجا توسط callbackهایی که در متد ColumnItemsTemplate قابل دسترسی هستند، میتوان اطلاعات را پیش از نمایش فرمت کرد. برای مثال سه رقم جدا کننده به اعداد اضافه کرد (برای نمونه در خاصیت موجودی فوق) و یا توسط متد AggregateFunction، میتوان متد تجمعی مناسبی را جهت ستون جاری مشخص کرد.
- توسط متد MainTableEvents به بسیاری از رخدادهای داخلی PdfReport دسترسی خواهیم یافت. برای مثال اگر در اینجا رکوردی موجود نباشد، رخداد DataSourceIsEmpty صادر خواهد شد.
- به کمک متد Export، خروجیهای دلخواه مورد نظر را میتوان مشخص کرد. تعدادی خروجی، مانند اکسل، XML و CSV در این کتابخانه موجود است. امکان سفارشی سازی آنها نیز پیش بینی شده است.
- و نهایتا توسط متد Generate مشخص خواهیم کرد که فایل گزارش کجا ذخیره شود.
لطفا برای طرح مشکلات و سؤالات خود در رابطه با کتابخانه PdfReport از این قسمت سایت استفاده کنید.
ارتقاء به HTTP Client در Angular 4.3
به صورت معمول برای پیاده سازی Content Negotiation، مصرف کننده باید در Accept هدر درخواست، برای سرویس مورد نظر، نوع Content-Type را نیز تعیین نمایید. از طرفی سرویس دهنده نیز باید معادل Mime Type درخواست شده، یک Formatter جهت سریالایز دادهها در اختیار داشته باشد. در WCF از طریق کتابخانه WcfRestContrib میتوانیم به صورت زیر Content Negotiation را پیاده سازی نماییم:
ابتدا از طریق Nuget کتابخانه زیر را نصب کنید:
install-package WcfRestContrib
[ServiceContract] public interface IBooksService { [OperationContract] void AddBook(string isbn, Book book); }
[ServiceContract] public interface IBooksService { [WebInvoke(UriTemplate = "/{isbn}", Method=Verbs.Put)] [WebDispatchFormatter] [OperationContract] void AddBook(string isbn, Book book); .... }
گام بعدی مشخص کردن انواع MimeTypeها برای این سرویس است. در WcfRestContrib به صورت پیش فرض چهار Formatter تعبیه شده است:
»Xml : از DataContractSerializer موجود در WCF برای سریالاز و دی سریالایز دادهها استفاده میکند.
»Json : از طریق DataContactJsonSerializer برای سریالاز و دی سریالایز دادهها استفاده میکند.
POX : همانند مورد اول از DataContractSerializer استفاده میکند با این تفاوت که DataContractها بدون Namesapce و Attribute و DataMemberها نیز بدون Order میباشند.
»Form Url Encoded
در صورتی که نیاز به formatter دیگری دارید میتوانید با استفاده از CustomFormatter موجود در این کتابخانه، Formatter دلخواه خود را پیاده سازی نمایید.
همان طور که در بالا ذکر شد، در صورتی که MimeType درخواست شده از سوی مصرف کننده، سمت سرور تعریف نشده باشد، MimeType پیش فرض انتخاب میشود. برای تعریف MimeType پیش فرض میتوان از خاصیت WebDispatchFormatterConfigurationAttribute که در فضای نام WcfRestContrib.ServiceModel.Description قرار دارد استفاده کرد. تعاریف سایر MimeTypeها نیز با استفاده از WebDispatchFormatterMimeTypeAttribute انجام میشود. به صورت زیر:
[WebDispatchFormatterConfiguration("application/xml")] [WebDispatchFormatterMimeType(typeof(WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.PoDataContract), "application/xml", "text/xml")] [WebDispatchFormatterMimeType( typeof(WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.DataContractJson), "application/json")] [WebDispatchFormatterMimeType( typeof(WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.FormUrlEncoded), "application/x-www-form-urlencoded")] public class Books : IBooksService { public void AddBook(string isbn, Book book) { } }
<system.serviceModel> <extensions> <behaviorExtensions> <add name="webFormatter" type="WcfRestContrib.ServiceModel.Configuration.WebDispatchFormatter.ConfigurationBehaviorElement, WcfRestContrib, Version=x.x.x.x, Culture=neutral, PublicKeyToken=89183999a8dc93b5"/> </behaviorExtensions> </extensions> <serviceBehaviors> <behavior name="Rest"> <webFormatter> <formatters defaultMimeType="application/xml"> <formatter mimeTypes="application/xml,text/xml" type="WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.PoxDataContract, WcfRestContrib"/> <formatter mimeTypes="application/json" type="WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.DataContractJson, WcfRestContrib"/> <formatter mimeTypes="application/x-www-form-urlencoded" type="WcfRestContrib.ServiceModel.Dispatcher.Formatters.FormUrlEncoded, WcfRestContrib"/> </formatters> </webFormatter> </behavior> </serviceBehaviors> </system.serviceModel>
در صورتی که قصد داشته باشیم که باتوجه به direction مورد نظر (نظیر Outgoing یا Incoming) دادهها سریالایز/ دی سریالایز شوند، میتوان این مورد را در هنگام تعریف OperationContract تعیین کرد:
[WebDispatchFormatter(WebDispatchFormatter.FormatterDirection.Outgoing)]
مطلب تکمیلی:
مشاهده پیاده سازی Content Negotiation در Asp.Net MVC