مطالب
امکان استفاده‌ی مستقیم از کتابخانه‌های Full .NET Framework در NET Core 2.0.
یکی از مواردی که به همراه NET Core 1.x. وجود دارد، کمبود کتابخانه‌های ثالث مخصوص آن است. برای مثال کتابخانه‌ی log4net در اوایل ارائه‌ی NET Core. نگارش مخصوص به آن‌را نداشت (البته هم اکنون دارد). باید درنظر داشت، این مورد صرفا در حالت توزیع چندسکویی برنامه‌های مبتنی بر NET Core. مشکل ایجاد می‌کرد. از این جهت که می‌توان full .NET framework را به عنوان Target Framework برنامه‌های NET Core. معرفی کرد و در این حالت برنامه بدون هیچگونه مشکلی تنها بر روی ویندوز و سرورهای ویندوزی اجرا می‌شود (و امکان دسترسی به تمامی کتابخانه‌های مخصوص full .NET framework را نیز دارا خواهد بود)؛ اما قابلیت توزیع بر روی لینوکس و مک را از دست خواهد داد.
در NET Core 2.0. از یک اصطلاحا «compatibility shim» مخصوص استفاده می‌شود که امکان افزودن ارجاعات به full framework library‌ها را بدون نیاز به تغییر target framework برنامه میسر می‌کند. یعنی در اینجا می‌توان یک کتابخانه‌ی قدیمی دات نتی را در برنامه‌های مبتنی بر NET Core. بر روی لینوکس نیز اجرا کرد و در این حالت نیازی به تبدیل اجباری این کتابخانه به نسخه‌ی NET Core. آن نیست.


NET Core 2.0. پیاده سازی کننده‌ی NET Standard 2.0. است

NET Standard‌. در حقیقت یک قرار داد است که سکوهای کاری مختلف دات نتی مانند Full .NET Framework ، Xamarin ، Mono ، UWP و غیره می‌توانند آن‌را پیاده سازی کنند. یک نمونه‌ی دیگر این پیاده سازی‌ها نیز NET Core. است. برای مثال دات نت 4.6.1، استاندارد و قرار داد شماره‌ی 2 دات نت را پیاده سازی می‌کند. به همین صورت NET Core 2.0. نیز پیاده سازی کننده‌ی این استاندارد شماره 2 است.
 با تغییرات اخیر، اکنون NuGet می‌تواند کتابخانه‌های مبتنی بر NET Standard 2. را در برنامه‌های مبتنی بر سکوهای کاری که آن‌را پیاده سازی می‌کنند، بدون مشکل اضافه کند. برای مثال می‌توان اسمبلی‌های دات نت 4.6.1 را به برنامه‌های ASP.NET Core 2.0 اضافه کرد (کاری که در نگارش 1x آن به صورت مستقیم میسر نیست) و یا می‌توان اسمبلی‌های کامپایل شده‌ی برای دات نت استاندارد 2 را به برنامه‌های مبتنی بر دات نت 4.6.1 اضافه کرد.


آیا واقعا کتابخانه‌های قدیمی دات نتی توسط برنامه‌های NET Core 2.0. در لینوکس نیز اجرا خواهند شد؟

دات نت استاندارد، بیش از یک قرار داد چیزی نیست و پیاده سازی کنندگان آن می‌توانند سطح بیشتری را نسبت به این قرار داد نیز لحاظ کنند. برای مثال دات نت 4.6.1 شامل سطح API بیشتری از دات نت استاندارد 2 است.
 به همین جهت باید درنظر داشت که امکان اضافه کردن یک بسته‌ی نیوگت از یک کتابخانه‌ی نوشته شده‌ی برای دات نت کامل در برنامه‌های دات نت Core به معنای تضمینی برای کار کردن آن در زمان اجرا نخواهد بود. از این جهت که دات نت کامل، به همراه قسمت‌هایی است که در NET Standard. وجود خارجی ندارند. بنابراین اگر کتابخانه‌ی استفاده شده صرفا این API مشترک را هدف قرار داده‌است، هم قابلیت اتصال و هم قابلیت اجرا را خواهد داشت؛ اما اگر برای مثال کسی بسته‌ی NServiceBus را به پروژه‌ی ASP.NET Core 2.0 اضافه کند، بدون مشکل کامپایل خواهد شد. اما از آنجائیکه این کتابخانه از MSMQ استفاده می‌کند که خارج از میدان دید این استاندارد است، در زمان اجرا با شکست مواجه خواهد شد.


«compatibility shim» در NET Standard 2.0. چگونه کار می‌کند؟

در NET Core.، پیاده سازی Object در System.Runtime قرار دارد و کد تولید شده‌ی توسط آن یک چنین ارجاعی را [System.Runtime]System.Object تولید می‌کند. اما در دات نت کلاسیک، System.Object در mscorlib قرار دارد. به همین جهت زمانیکه سعی کنید اسمبلی‌های دات نت کلاسیک را در NET Core 1.x. استفاده کنید، پیام یافتن نشدن نوع‌ها را دریافت خواهید کرد. اما در NET Core 2.0. یک پیاده سازی صوری (facade) از mscorlib وجود دارد که کار آن هدایت نوع درخواستی، به نوع واقعی پیاده سازی شده‌ی در NET Core. است.


در این تصویر استفاده‌ی از یک کتابخانه‌ی ثالث را مشاهده می‌کنید که ارجاعی را به [mscorlib]Microsoft.Win32.RegistryKey دارد (مبتنی بر دات نت کلاسیک است).  همچنین یک mscorlib مشخص شده‌ی به صورت facade را نیز مشاهده می‌کنید. کار آن هدایت درخواست نوع واقع شده‌ی در mscorlib، به نوع موجود [Microsoft.Win32.Registry] Microsoft.Win32.RegistryKey است و تنها زمانی کار خواهد کرد که Microsoft.Win32.RegistryKey.dll وجود خارجی داشته باشد. به این معنا که رجیستری، یک مفهوم ویندوزی است و این کتابخانه بر روی ویندوز بدون مشکل کار می‌کند. اما تحت لینوکس، این قسمت خاص با پیام PlatformNotSupportedException خاتمه خواهد یافت. اما اگر قسمت‌هایی از این کتابخانه را استفاده کنید که در تمام سکوهای کاری وجود داشته باشند، بدون مشکل قادر به استفاده‌ی از آن خواهید بود.


یک مثال: استفاده از کتابخانه‌ی رمزنگاری اطلاعات Inferno

آخرین نگارش کتابخانه‌ی رمزنگاری اطلاعات Inferno مربوط به NET 4.5.2. است. مراحل ذیل را پس از نصب SDK جدید NET Core 2.0. در خط فرمان طی می‌کنیم:
الف) ایجاد پوشه‌ی UseNET452InNetCore2 و سپس ایجاد یک پروژه‌ی کنسول جدید
dotnet new console

ب) افزودن بسته‌ی نیوگت Inferno به پروژه
 dotnet add package Inferno
این بسته بدون مشکل اضافه می‌شود؛ البته پیام اخطار ذیل نیز صادر خواهد شد (چون مبتنی بر NET 4.6.1. که پیاده سازی کننده‌ی NET Standard 2.0. است، نیست):
 log  : Installing Inferno 1.4.0.
warn : Package 'Inferno 1.4.0' was restored using '.NETFramework,Version=v4.6.1' instead of the project target framework '.NETCoreApp,Version=v2.0'. This package may not be fully compatible with your project.
info : Package 'Inferno' is compatible with all the specified frameworks in project 'D:\UseNET452InNetCore2\UseNET452InNetCore2.csproj'.
info : PackageReference for package 'Inferno' version '1.4.0' added to file 'D:\UseNET452InNetCore2\UseNET452InNetCore2.csproj'.
ابتدا پیام می‌دهد که این بسته ممکن است با NET Core 2.0. سازگار نباشد. سپس عنوان می‌کند که سازگاری کاملی را با پروژه‌ی جاری دارد و بسته را اضافه می‌کند.

ج) استفاده از کتابخانه‌ی Inferno جهت تولید یک عدد تصادفی thread safe
using System;
using SecurityDriven.Inferno;

namespace UseNET452InNetCore2
{
    class Program
    {
        static CryptoRandom random = new CryptoRandom();
        static void Main(string[] args)
        {
            Console.WriteLine($"rnd: {random.NextLong()}");
        }
    }
}

د) اجرای برنامه
در ادامه اگر دستور dotnet run را صادر کنیم، ابتدا اخطاری را صادر می‌کند که این بسته ممکن است دارای قسمت‌هایی باشد که با NET core 2.0. سازگار نیست و سپس خروجی نهایی را بدون مشکل اجرا کرده و نمایش می‌دهد.
 >dotnet run
warning NU1701:  This package may not be fully compatible with your project.
rnd: 8167886599578111106
مطالب
NoSQL و مایکروسافت
روشی را که مایکروسافت برای پرداختن به مقوله NoSQL تاکنون انتخاب کرده است، قرار دادن ویژگی‌هایی خاصی از دنیای NoSQL مانند امکان تعریف اسکیمای متغیر، داخل مهم‌ترین بانک اطلاعاتی رابطه‌ای آن، یعنی SQL Server است، که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. همچنین در سمت محصولات پردازش ابری آن نیز امکان دسترسی به محصولات NoSQL کاملی وجود دارد.

1) Azure table storage
Azure table storage در حقیقت یک Key-value store ابری است و برای کار با آن از اینترفیس پروتکل استاندارد OData استفاده می‌شود. علت استفاده و طراحی یک سیستم Key-value store در اینجا، مناسب بودن اینگونه سیستم‌ها جهت مقاصد عمومی است و به این ترتیب می‌توان به بازه بیشتری از مصرف کنندگان، خدمات ارائه داد.
پیش از ارائه Azure table storage، مایکروسافت سرویس خاصی را به نام SQL Server Data Services که به آن SQL Azure نیز گفته می‌شود، معرفی کرد. این سرویس نیز یک Key-Value store است؛ هرچند از SQL Server به عنوان مخزن نگهداری اطلاعات آن استفاده می‌کند.


2) SQL Azure XML Columns
فیلدهای XML از سال 2005 به امکانات توکار SQL Server اضافه شدند و این نوع فیلدها، بسیاری از مزایای دنیای NoSQL را درون SQL Server رابطه‌ای مهیا می‌سازند. برای مثال با تعریف یک فیلد به صورت XML، می‌توان از هر ردیف به ردیفی دیگر، اطلاعات متفاوتی را ذخیره کرد؛ به این ترتیب امکان کار با یک فیلد که می‌تواند اطلاعات یک شیء را قبول کند و در حقیقت امکان تعریف اسکیمای پویا و متغیر را در کنار امکانات یک بانک اطلاعاتی رابطه‌ای که از اسکیمای ثابت پشتیبانی می‌کند، میسر می‌شود. در این حالت در هر ردیف می‌توان تعدادی ستون ثابت را با یک ستون XML با اسکیمای کاملا پویا ترکیب کرد.
همچنین SQL Server در این حالت قابلیتی را ارائه می‌دهد که در بسیاری از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL میسر نیست. در اینجا در صورت نیاز و لزوم می‌توان اسکیمای کاملا مشخصی را به یک فیلد XML نیز انتساب داد؛ هر چند این مورد اختیاری است و می‌توان یک un typed XML را نیز بکار برد. به علاوه امکانات کوئری گرفتن توکار از این اطلاعات را به کمک XPath ترکیب شده با T-SQL، نیز فراموش نکنید.
بنابراین اگر یکی از اهداف اصلی گرایش شما به سمت دنیای NoSQL، استفاده از امکان تعریف اطلاعاتی با اسکیمای متغیر و پویا است، فیلدهای نوع XML اس کیوال سرور را مدنظر داشته باشید.
یک مثال عملی: فناوری Azure Dev Fabric's Table Storage (نسخه Developer ویندوز Azure که روی ویندوزهای معمولی اجرا می‌شود؛ یک شبیه ساز خانگی) به کمک SQL Server و فیلدهای XML آن طراحی شده است.


3) SQL Azure Federations
در اینجا منظور از Federations در حقیقت همان پیاده سازی قابلیت Sharding بانک‌های اطلاعاتی NoSQL توسط SQL Azure است که برای توزیع اطلاعات بر روی سرورهای مختلف طراحی شده است. به این ترتیب دو قابلیت Partitioning و همچنین Replication به صورت خودکار در دسترس خواهند بود. هر Partition در اینجا، یک SQL Azure کامل است. بنابراین چندین بانک اطلاعاتی فیزیکی، یک بانک اطلاعاتی کلی را تشکیل خواهند داد.
هرچند در اینجا Sharding  (که به آن Federation member گفته می‌شود) و در پی آن مفهوم «عاقبت یک دست شدن اطلاعات» وجود دارد، اما درون یک Shard یا یک Federation member، مفهوم ACID پیاده سازی شده است. از این جهت که هر Shard واقعا یک بانک اطلاعاتی رابطه‌ای است. اینجا است که مفهوم برنامه‌های  Multi-tenancy را برای درک آن باید درنظر داشت. برای نمونه یک برنامه وب را درنظر بگیرید که قسمت اصلی اطلاعات کاربران آن بر روی یک Shard قرار دارد و سایر اطلاعات بر روی سایر Shards پراکنده شده‌اند. در این حالت است که یک برنامه وب با وجود مفهوم ACID در یک Shard می‌تواند سریع پاسخ دهد که آیا کاربری پیشتر در سایت ثبت نام کرده است یا خیر و از ثبت نام‌های غیرمجاز جلوگیری به عمل آورد.
در اینجا تنها موردی که پشتیبانی نشده‌است، کوئری‌های Fan-out می‌باشد که پیشتر در مورد آن بحث شد. از این جهت که با نحوه خاصی که Sharding آن طراحی شده است، نیازی به تهیه کوئری‌هایی که به صورت موازی بر روی کلیه Shards برای جمع آوری اطلاعات اجرا می‌شوند، نیست. هر چند از هر shard با استفاده از برنامه‌های دات نت، می‌توان به صورت جداگانه نیز کوئری گرفت.


4) OData
اگر به CouchDB و امکان دسترسی به امکانات آن از طریق وب دقت کنید، در محصولات مایکروسافت نیز این دسترسی REST API پیاده سازی شده‌اند.
OData یک RESTful API است برای دسترسی به اطلاعاتی که به شکل XML یا JSON بازگشت داده می‌شوند. انواع و اقسام کلاینت‌هایی برای کار با آن از جاوا اسکریپت گرفته تا سیستم‌های موبایل، دات نت و جاوا، وجود دارند. از این API نه فقط برای خواندن اطلاعات، بلکه برای ثبت و به روز رسانی داده‌ها نیز استفاده می‌شود. در سیستم‌های جاری مایکروسافت، بسیاری از فناوری‌ها، اطلاعات خود را به صورت OData دراختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهند مانند Azure table storage، کار با SQL Azure از طریق WCF Data Services (جایی که OData از آن نشات گرفته شده)، Azure Data Market (برای ارائه فیدهایی از اطلاعات خصوصا رایگان)، ابزارهای گزارشگیری مانند SQL Server reporting services، لیست‌های شیرپوینت و غیره.
به این ترتیب به بسیاری از قابلیت‌های دنیای NoSQL مانند کار با اطلاعات JSON بدون ترک دنیای رابطه‌ای می‌توان دسترسی داشت.


5) امکان اجرای MongoDB و امثال آن روی سکوی کاری Azure
امکان توزیع MongoDB بر روی یک Worker role سکوی کاری Azure وجود دارد. در این حالت بانک‌های اطلاعاتی این سیستم‌ها بر روی Azure Blob Storage قرار می‌گیرند که به آن‌ها Azure drive نیز گفته می‌شود. همین روش برای سایر بانک‌های اطلاعاتی NoSQL نیز قابل اجرا است.
به علاوه امکان اجرای Hadoop نیز بر روی Azure وجود دارد. مایکروسافت به کمک شرکتی به نام HortonWorks نسخه ویندوزی Hadoop را توسعه داده‌اند. HortonWorks را افرادی تشکیل داده‌اند که پیشتر در شرکت یاهو بر روی پروژه Hadoop کار می‌کرده‌اند.


6) قابلیت‌های فرا رابطه‌ای SQL Server
الف) فیلدهای XML (که در ابتدای این مطلب به آن پرداخته شد). به این ترتیب می‌توان به یک اسکیمای انعطاف پذیر، بدون از دست دادن ضمانت ACID رسید.
ب) فیلد HierarchyId برای ذخیره سازی اطلاعات چند سطحی. برای مثال در بانک‌های اطلاعاتی NoSQL سندگرا، یک سند می‌تواند سند دیگری را در خود ذخیره کند و الی آخر.
ج) Sparse columns؛ ستون‌های اسپارس تقریبا شبیه به Key-value stores عمل می‌کنند و یا حتی Wide column stores نیز با آن قابل مقایسه است. در اینجا هنوز اسکیما وجود دارد، اما برای نمونه علت استفاده از Wide column stores این نیست که واقعا نمی‌دانید ساختار داده‌های مورد استفاده چیست، بلکه در این حالت می‌دانیم که در هر ردیف تنها از تعداد معدودی از فیلدها استفاده خواهیم کرد. به همین جهت در هر ردیف تمام فیلدها قرار نمی‌گیرند، چون در اینصورت تعدادی از آن‌ها همواره خالی باقی می‌ماندند. مایکروسافت این مشکل را با ستون‌های اسپارس حل کرده است؛ در اینجا هر چند ساختار کلی مشخص است، اما مواردی که هر بار استفاده می‌شوند، تعداد محدودی می‌باشند. به این صورت SQL Server تنها برای ستون‌های دارای مقدار، فضایی را اختصاص می‌دهد. به این ترتیب از لحاظ فیزیکی و ذخیره سازی نهایی، به همان مزیت Wide column stores خواهیم رسید.
د) FileStreams در اس کیوال سرور بسیار شبیه به پیوست‌های سندهای بانک‌های اطلاعاتی NoSQL سندگرا هستند. در اینجا نیز اطلاعات در فایل سیستم ذخیره می‌شوند اما ارجاعی به آن‌ها در جداول مرتبط وجود خواهند داشت.


7) SQL Server Parallel Data Warehouse Edition
SQL PDW، نگارش خاصی از SQL Server است که در آن یک شبکه از SQL Serverها به صورت یک وهله منطقی SQL Server در اختیار برنامه نویس‌ها قرار می‌گیرد.
این نگارش، از فناوری خاصی به نام MPP یا massively parallel processing برای پردازش کوئری‌ها استفاده می‌کند. در اینجا همانند بانک‌های اطلاعاتی NoSQL، یک کوئری به نود اصلی ارسال شده و به صورت موازی بر روی تمام نودها پردازش گردیده (همان مفهوم Map Reduce که پیشتر در مورد آن بحث شد) و نتیجه در اختیار مصرف کننده قرار خواهد گرفت. نکته مهم آن نیز در عدم نیاز به نوشتن کدی جهت رخ دادن این عملیات از طرف برنامه نویس‌ها است و موتور پردازشی آن جزئی از سیستم اصلی است. تنها کافی است یک کوئری SQL صادر گردد تا نتیجه نهایی از تمام سرورها جمع آوری و بازگردانده شود.
این نگارش ویژه تنها به صورت یک Appliance به فروش می‌رسد (به صورت سخت افزار و نرم افزار باهم) که در آن CPU‌ها، فضاهای ذخیره سازی اطلاعات و جزئیات شبکه به دقت از پیش تنظیم شده‌اند.
مطالب
نقدی بر کتاب «مرجع کامل entity framework 4.1»

کتاب «مرجع کامل entity framework 4.1» نوشته‌ی آقای راد نزدیک به یک ماهی است که منتشر شده است. فرصتی پیدا شد تا این کتاب حدودا 260 صفحه‌ای را مطالعه کنم و در ادامه توضیحاتی را پیرامون آن مطالعه خواهید کرد.

بررسی کتاب

در عنوان کتاب ذکر شده «مرجع کامل»؛ ولی خوب، 260 نمی‌تونه مرجع کامل باشه. بنابراین کمی رعایت اعتدال در کارهای بعدی لازم به نظر می‌رسد. همچنین یک مورد را هم همیشه در نشر کتب تخصصی در نظر داشته باشید: «ذکر شماره نگارش محصول» مورد نظر در عنوان کتاب، خیلی سریع کار شما را از مد افتاده خواهد کرد. خیالتان راحت باشد تا یک سال دیگر همینطور این شماره‌ها افزایش پیدا می‌کنند. خریداری هم که آنچنان اطلاعاتی از کل کار نداشته باشد، بر اساس همین شماره و بدون مطالعه متن، از خرید کتاب امتناع خواهد کرد.

  • فصل اول این کتاب به معرفی تاریخچه‌ی EF و لزوم استفاده از آن می‌پردازد. همچنین خلاصه‌ای از قابلیت‌های آن‌را همانند روش‌های model first ، database first و code first بیان می‌کند.
  • تمرکز فصل دوم بر نحوه‌ی استفاده از روش‌های model first و database first است به همراه نحوه‌ی تولید اسکریپت بانک اطلاعاتی در حالت model first.
  • فصل سوم کتاب به مرور جزئیات طراح EF در ویژوال استودیو جهت کار بهتر با موجودیت‌ها اختصاص دارد.
  • در فصل چهارم با روش‌های کوئری نویسی در EF آشنا خواهید شد. همچنین بر روی مباحث اجرای به تعویق افتاده و مفهوم آن هم بحث شده که بسیار ارزشمند است.
  • فصل پنجم کتاب به مباحث ثبت، حذف و به روز رسانی اطلاعات توسط EF اختصاص دارد. همچنین یک سری مباحث همانند سطح اول caching در NHibernate که در EF هم وجود دارد، بررسی شده است که البته نام آن در اینجا Object state و entity state است.
  • در فصل ششم در مورد نحوه‌ی نگاشت رویه‌های ذخیره شده SQL Server به اشیاء دات نتی بحث شده همچنین نحوه‌ی اجرا و استفاده از آن‌ها
  • فصل هفتم کتاب به ارتباطات بین موجود‌یت‌ها یا همان مباحث one to many و امثال آن اختصاص دارد به همراه نحوه‌ی تنظیمات آن در طراح EF در VS.NET
  • در فصل هشتم، به قالب‌های T4 پرداخته شده. ابتدا معرفی، سپس آشنایی با Syntax و نهایتا نحوه‌ی دستکاری و سفارشی سازی قالب‌های پیش فرض T4 مرتبط با EF ارائه شده‌اند.
  • فصل نهم به بررسی کاملتر مبحث model first که در فصل دوم معرفی شده می‌پردازد. ایجاد موجودیت‌ها، نحوه‌ی تعریف ارتباطات و نهایتا ایجاد بانک اطلاعاتی از روی آن
  • فصل دهم آن به مباحث جدید EF در مورد Code first اختصاص دارد. این فصل واقعا ارزشمند است چون ... نتیجه‌ی تحقیق بوده نه ترجمه. تقریبا با تمام تاریخچه‌ی مرتبط با code first در EF، محل‌های دریافت فایل‌ها، ابزارهای کمکی، روش‌های کوئری گرفتن،نحوه‌ی ایجاد بانک اطلاعاتی از روی کد، تعیین اعتبار و غیره در طی یک فصل آشنا خواهید شد.
  • در فصل یازدهم آن مروری بر WCF Data services و پروتکل OData صورت گرفته است. نحوه‌ی ایجاد و سپس فراخوانی آن توسط یک کلاینت. در عنوان کتاب ذکر شده : «مرجع»، بنابراین به دنبال یک کتاب خودآموز قدم به قدم نباشید. این کتاب بیشتر به «معرفی» امکانات موجود در EF در طی 260 صفحه می‌پردازد که الزاما با توجه به تعداد صفحات کتاب، بعضی از موارد آن مانند این فصل آخر، از عمق لازم برخوردار نیستند ولی، حداقل سرنخ را به دست شما خواهند داد.


مزایا:
  •  به روز بودن مطالب آن
  •  آشنایی و تسلط مؤلف/مترجم به مطالبی که تهیه کرده. این مورد در فصل دهم آن مشهود است.
  •  زبان فارسی (بله! خیلی مهمه! هستند کسانی که چند گیگ، ببخشید چند صد گیگ (!)، eBook به زبان انگلیسی دارند ولی حتی یکی از آن‌ها را هم تمام نکرده‌اند)
  •  متن روان و سلیس
  •  کیفیت خوب کتاب، صفحه بندی و امثال آن


معایب:
  •  قیمت نزدیک به 8000 تومان برای کتاب 260 صفحه‌ای به نظر زیاد است. البته با بالا رفتن قیمت‌ها (برای مثال 4 برابر شدن قیمت یک عدد نان لواش از سال قبل تا به امسال!)، بالاخره ... خوب این مسایل را هم به همراه خواهد داشت.
  •  تصاویر موجود در کتاب عموما بیش از اندازه کوچک شده‌اند. این مورد خواندن تعدادی از آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است.
  •  در مورد متد الحاقی معروف Include در EF من مطلبی را در این کتاب پیدا نکردم. این مورد به بحث عدم نیاز به join نویسی صریح در EF مرتبط می‌شود.
  •  در مورد نحوه‌ی استفاده از EF با سایر بانک‌های اطلاعاتی بحث نشده. کتاب فقط به SQL Server منحصر است.
  •  در یکی از فصل‌ها به الگوی Repository در حد نامبردن اشاره شده. این مورد برای خواننده‌ای که اطلاعاتی از موضوع ندارد، کافی نیست. می‌شد یک فصل را به آن اختصاص داد.


در کل خواندن کتاب «معرفی» EF 4.1 ، به کسانی که با Silverlight و WCF RIA Services سر و کار دارند (و کوئری‌های آن برایشان کمی گنگ است) و همچنین عموم علاقمندانی که می‌خواهند جایگزینی برای ADO.NET (در یک سطح بالاتر از آن البته) پیدا کنند توصیه می‌شود.



در حاشیه!

شاید بپرسید چرا این کتاب در 260 صفحه و چرا فقط در 1000 نسخه منتشر شده است. چرا اینقدر تعداد کتاب‌های تخصصی کم است. چرا بیشتر تمایل به چاپ کتاب‌های نصب ویندوز و امثال آن است تا مثلا کتاب EF 4.1 یا خدای نکرده NHibernate ! پاسخ هم در یک جمله خلاصه می‌شود: «نگرانی ناشر از بازگشت سرمایه»
این شما هستید که با پشتیبانی خود می‌توانید این امیدواری را به ناشرین کشور بدهید تا «جرات کنند» بیشتر به طرف کتاب‌های تخصصی بروند و این پشتیبانی با صرفا گفتن چقدر عالی، دست شما درد نکنه، خیلی خوب بود، باز هم از این کارها بکنید،‌ معنا پیدا نمی‌کند! باید لطف کنید و «خرید کنید». هیچ راه دیگری هم ندارد. الان چند عدد کتاب ASP.NET MVC 3.0 در کشور به زبان فارسی وجود دارد؟ چند عدد کتاب تخصصی SQL Server 2008 R2 را می‌توانید پیدا کنید؟ در مورد کتابخانه پردازش موازی دات نت 4 چطور؟ و ...
البته منهای نگرانی این بحث بازگشت سرمایه ، یک مورد دیگر هم سبب این نوع تاخیرها هست. یادم میاد کتاب الگوهای طراحی برنامه نویسی شیءگرا در سی شارپ رو که چند سال قبل به ناشر دادم نحوه‌ی پرداخت آن به این صورت بود: نزدیک به 10 درصد پشت جلد، در طی چند قسط، آن هم 6 ماه پس از انتشار عمومی کتاب! خوب همین شد که من دیگر به طرف این کار نرفتم. چون واقعا نوشتن، یک «کار» کامل است. باید وقت گذاشت (6 ماه حداقل یا بیشتر)، تحقیق کرد، ریاضت کشید و دست آخر 6 ماه پس از انتشار کتاب ... با توجه به اینکه کتاب رو که الان شما به دست ناشر می‌دید شاید یکسال دیگر منتشر شود (بسته به تعداد کاری که در دست دارد).
در هر حال، با تمام این تفاسیر، هستند کسانی که «امیدوارانه» نسبت به نوشتن کتاب‌های تخصصی مانند «مرجع کامل entity framework 4.1» اقدام می‌کنند و شما هم حداقل کاری که می‌توانید جهت حمایت از این نوع حرکات بکنید، «خرید است». در غیراینصورت مدام اینطرف اونطرف ننویسید که چرا کتاب WPF 4.0 یا WCF 4.0 به زبان فارسی نداریم. پشتیبانی نمی‌کنید؟! خوب ... نداریم! «همین!»
یک مورد دیگر هم هست البته. عده‌ای هستند که مثلا کلاس‌های میلیونی، جهت آموزش این مباحث برگزار می‌کنند. خوب این‌ها هم مسلما خوشحال نخواهند شد که مثلا کتاب WCF 4.0 و مباحث SOA مرتبط با آن به زبان فارسی منتشر شود یا حتی در این زمینه پیش قدم شوند. این هم هست!


مطالب
پلاگین DataTables کتابخانه jQuery - قسمت چهارم
همان طور که قبلا اشاره کردیم، این پلاگین می‌تواند از یک زبان برنامه نویسی سمت سرور داده‌های مورد نیاز خودش را دریافت کند. می‌توانید داده‌ها را با استفاده از AJAX و به صورت JSON از سرور دریافت کرده و با استفاده از DataTables آنها را در جدول تزریق کنید. در این قسمت سعی خواهیم کرد تا با استفاده از jQuery DataTables یک گرید را در MVC ایجاد کنیم.  البته برای حذف جزئیات داده‌ها به جای این که از یک بانک اطلاعاتی دریافت شوند، در حافظه ساخته می‌شوند. در هر صورت اساس کار یکی است.

قصد داریم تا مانند مثال قسمت قبل، مجموعه ای از اطلاعات مربوط به مرورگرهای مختلف را در یک جدول نشان دهیم، اما این بار منبع داده ما فرق می‌کند. منبع داده از طرف سرور فراهم می‌شود. هر مرورگر - همان طور که در قسمت قبل مشاهده نمودید - شامل اطلاعات زیر خواهد بود:
  1. موتور رندرگیری (Engine)
  2. نام مرورگر (Name)
  3. پلتفرم (Platform)
  4. نسخه موتور (Version)
  5. نمره سی اس اس (Grade)

به همین دلیل در سمت سرور، کلاسی خواهیم ساخت که نمایانگر یک مرورگر باشد. بدین صورت:

public class Browser
{
    public int Id { get; set; }
    public string Engine { get; set; }
    public string Name { get; set; }
    public string Platform { get; set; }
    public float Version { get; set; }
    public string Grade { get; set; }
}

استفاده از روش server side processing برای دریافت داده‌ها از سرور

این روش، یکی از امکانات jQuery DataTables است که با استفاده از آن، کلاینت تنها یک مصرف کننده صرف خواهد بود و وظیفه پردازش اطلاعات - یعنی تعداد رکوردهایی که برگشت داده می‌شود، صفحه بندی، مرتب سازی، جستجو، و غیره - به عهده سرور خواهد بود.

برای به کار گیری این روش، اولین کار این است که ویژگی bServerSide را true کنیم، مثلا بدین صورت:
var $table = $('#browsers-grid');
$table.dataTable({
      "bServerSide": true,
      "sAjaxSource": "/Home/GetBrowsers"
 });

همچنین ویژگی sAjaxSource را به Url ی که باید داده‌ها از آن دریافت شوند مقداردهی می‌کنیم.

به صورت پیش فرض مقدار ویژگی bServerSide مقدار false است؛ که یعنی منبع داده این پلاگین از سمت سرور خوانده نشود. اگر true باشد منبع داده و خیلی اطلاعات دیگر مربوط به داده‌های درون جدول باید از سرور به مرورگر کاربر پس فرستاده شوند. با true کردن مقدار bServerSide، آنگاه DataTables اطلاعاتی را راجع به شماره صفحه جاری، اندازه هر صفحه، شروط فیلتر کردن داده ها، مرتب سازی ستون ها، و غیره را به سرور می‌فرستد. همجنین انتظار می‌رود تا سرور در پاسخ به این درخواست، داده‌های مناسبی را به فرمت JSON به مرورگر پس بفرستد. در حالتی که bServerSide مقدار true به خود بگیرد، پلاگین فقط رابطه متقابل بین کاربر و سرور را مدیریت می‌کند و هیچ پردازشی را انجام نمی‌دهد.


در این درخواست XHR یا Ajax ی پارامترهایی که به سرور ارسال می‌شوند این‌ها هستند:

iDisplayStart عدد صحیح
نقظه شروع مجموعه داده جاری

iDisplayLength عدد صحیح
تعداد رکوردهایی که جدول می‌تواند نمایش دهد. تعداد رکوردهایی که از طرف سرور برگشت داده می‌شود باید با این عدد یکسان باشند.

iColumns عدد صحیح
تعداد ستونهایی که باید نمایش داده شوند.

sSearch رشته
فیلد جستجوی عمومی

bRegex بولین
اگر true باشد معنی آن این است که می‌توان از عبارات باقاعده برای جستجوی عبارتی خاص در کل ستون‌های جدول استفاده کرد. مثلا در کادر جستجو نوشت :

^[1-5]$
که یعنی 1 و 5 همه عددهای بین 1و 5.

bSearchable_(int)    بولین
نمایش می‌دهد که یک ستون در طرف کاربر قابلیت searchable آن true هست یا نه.

sSearch_(int)   رشته
فیلتر مخصوص هر ستون. اگر از ویژگی multi column filtering پلاگین استفاده شود به صورت sSearch0 ، sSearch1 ، sSeach2 و ... به طرف سرور ارسال می‌شوند. شماره انتهای هر کدام از پارامترها بیانگر شماره ستون جدول است.

bRegex_(int)  بولین
اگر true باشد، بیان می‌کند که می‌توان از عبارت با قاعده در ستون شماره int جهت جستجو استفاده کرد.

bSortable_(int) بولین
مشخص می‌کند که آیا یک ستون در سمت کلاینت، قابلیت مرتب شدن بر اساس آن وجود دارد یا نه. (در اینجا int اندیس ستون را مشخص می‌کند)

iSortingCols   عدد صحیح
تعداد ستون هایی که باید مرتب سازی بر اساس آنها صورت پذیرد. در صورتی که از امکان multi column sorting استفاده کنید این مقدار می‌تواند بیش از یکی باشد.

iSortCol_(int)   عدد صحیح
شماره ستونی که باید بر اساس آن عملیات مرتب سازی صورت پذیرد.

sSortDir_(int)    رشته
نحوه مرتب سازی ؛ شامل صعودی (asc) یا نزولی (desc)

mDataProp_(int)    رشته
اسم ستون‌های درون جدول را مشخص می‌کند.

sEcho     رشته
اطلاعاتی که datatables از آن برای رندر کردن جدول استفاده می‌کند.

شکل زیر نشان می‌دهد که چه پارامترهایی به سرور ارسال می‌شوند.



شکل ب ) پارامترهای ارسالی به سرور به صورت json

بعضی از این پارامترها بسته به تعداد ستون‌ها قابل تغییر هستند. (آن پارامترهایی که آخرشان یک عدد هست که نشان دهنده شماره ستون مورد نظر می‌باشد)

در پاسخ به هر درخواست XHR که datatables به سرور می‌فرستد، انتظار دارد تا سرور نیز یک شیء json را با فرمت مخصوص که شامل پارامترهای زیر می‌شود به او پس بفرستد:

iTotalRecords    عدد صحیح
تعداد کل رکوردها (قبل از عملیات جستجو) یا به عبارت دیگر تعداد کل رکوردهای درون آن جدول از دیتابیس که داده‌ها باید از آن دریافت شوند. تعداد کل رکوردهایی که در طرف سرور وجود دارند. این مقدار فقط برای نمایش به کاربر برگشت داده می‌شود و نیز از آن برای صفحه بندی هم استفاده می‌شود. 


iTotalDisplayRecords    عدد صحیح
تعداد کل رکوردها (بعد از عملیات جستجو) یا به عبارت دیگر تعداد کل رکوردهایی که بعد از عملیات جستجو پیدا می‌شوند نه فقط آن تعداد رکوردی که به کاربر پس فرستاده می‌شوند. تعداد کل رکوردهایی که با شرط جستجو مطابقت دارند. اگر کاربر چیزی را جستجو نکرده باشد مقدار این پارامتر با پارامتر iTotalRecords یکسان خواهد بود.  

sEcho    عدد صحیح 
یک عدد صحیح است که در قالب رشته در تعامل بین سرور و کلاینت جا به جا می‌شود. این مقدار به ازاء هر درخواست تغییر می‌کند. همان مقداری که مرورگر به سرور می‌دهد را سرور هم باید به مرورگر تحویل بدهد. برای جلوگیری از حملات XSS باید آن را تبدیل به عدد صحیح کرد. پلاگین DataTables مقدار این پارامتر را برای هماهنگ کردن و منطبق کردن درخواست ارسال شده و جواب این درخواست استفاده می‌کند. همان مقداری که مروگر به سرور می‌دهد را باید سرور تحویل به مرورگر بدهد. 

sColumns    رشته
اسم ستون‌ها که با استفاده از کاما از هم جدا شده اند. استفاده از آن اختیاری است و البته منسوخ هم شده است و در نسخه‌های جدید jQuery DataTables از آن پشتیبانی نمی‌شود.

aaData    آرایه
همان طور که قبلا هم گفتیم، مقادیر سلول هایی را که باید در جدول نشان داده شوند را در خود نگهداری می‌کند. یعنی در واقع داده‌های جدول در آن ریخته می‌شوند. هر وقت که DataTables داده‌های مورد نیازش را دریافت می‌کند، سلول‌های جدول html مربوطه اش را از روی آرایه aaData ایجاد می‌کند. تعداد ستون‌ها در این آرایه دو بعدی، باید با تعداد ستون‌های جدول html مربوطه به آن یکسان باشد

شکل زیر پارامترها دریافتی از سرور را نشان می‌دهند:


شکل ب ) پارامترهای دریافتی از سرور به صورت json

استفاده از روش server side processing در mvc
همان طور که گفتیم، کلاینت به سرور یک سری پارامترها را ارسال می‌کند و آن پارامترها را هم شرح دادیم. برای دریافت این پارامتر‌ها طرف سرور، احتیاج به یک مدل هست. این مدل به صورت زیر پیاده سازی خواهد شد:
/// <summary>
/// Class that encapsulates most common parameters sent by DataTables plugin
/// </summary>
public class jQueryDataTableParamModel
{
    /// <summary>
    /// Request sequence number sent by DataTable,
    /// same value must be returned in response
    /// </summary>
    public string sEcho { get; set; }
    /// <summary>
    /// Text used for filtering
    /// </summary>
    public string sSearch { get; set; }
    /// <summary>
    /// Number of records that should be shown in table
    /// </summary>
    public int iDisplayLength { get; set; }
    /// <summary>
    /// First record that should be shown(used for paging)
    /// </summary>
    public int iDisplayStart { get; set; }
    /// <summary>
    /// Number of columns in table
    /// </summary>
    public int iColumns { get; set; }
    /// <summary>
    /// Number of columns that are used in sorting
    /// /// </summary>
    public int iSortingCols { get; set; }
    /// <summary>
    /// Comma separated list of column names
    /// </summary>
    public string sColumns { get; set; }
}

مدل بایندر mvc وظیفه مقداردهی به خصوصیات درون این کلاس را بر عهده دارد، بقیه پارامترهایی که به سرور ارسال می‌شوند و در این کلاس نیامده اند، از طریق شیء Request در دسترس خواهند بود.


اکشن متدی که مدل بالا را دریافت می‌کند، می‌تواند به صورت زیر پیاده سازی شود. این اکشن متد وظیفه پاسخ دادن به درخواست DataTables بر اساس پارامترهای ارسال شده در مدل DataTablesParam را دارد. خروجی این اکشن متد شامل پارارمترهای مورد نیاز پلاگین DataTables برای تشکیل جدول است که آنها را هم شرح دادیم.

public JsonResult GetBrowsers(jQueryDataTableParamModel param)
{
        IQueryable<Browser> allBrowsers = new Browsers().CreateInMemoryDataSource().AsQueryable();

        IEnumerable<Browser> filteredBrowsers;

        // Apply Filtering
        if (!string.IsNullOrEmpty(param.sSearch))
        {
                filteredBrowsers = new Browsers().CreateInMemoryDataSource()
                    .Where(x => x.Engine.Contains(param.sSearch)
                                       || x.Grade.Contains(param.sSearch)
                                       || x.Name.Contains(param.sSearch)
                                       || x.Platform.Contains(param.sSearch)
                    ).ToList();
                float f;
                if (float.TryParse(param.sSearch, out f))
                {
                    filteredBrowsers = filteredBrowsers.Where(x => x.Version.Equals(f));
                }
        }
        else
        {
                filteredBrowsers = allBrowsers;
        }

        // Apply Sorting
        var sortColumnIndex = Convert.ToInt32(Request["iSortCol_0"]);
        Func<Browser, string> orderingFunction = (x => sortColumnIndex == 0 ? x.Engine :
                                                            sortColumnIndex == 1 ? x.Name :
                                                            sortColumnIndex == 2 ? x.Platform :
                                                            sortColumnIndex == 3 ? x.Version.ToString() :
                                                            sortColumnIndex == 4 ? x.Grade :
                                                                x.Name);

        var sortDirection = Request["sSortDir_0"]; // asc or desc
        filteredBrowsers = sortDirection == "asc" ? filteredBrowsers.OrderBy(orderingFunction) : filteredBrowsers.OrderByDescending(orderingFunction);

        // Apply Paging
        var enumerable = filteredBrowsers.ToArray();
        IEnumerable<Browser> displayedBrowsers = enumerable.Skip(param.iDisplayStart).
                Take(param.iDisplayLength).ToList();

        return Json(new
        {
                sEcho = param.sEcho,
                iTotalRecords = allBrowsers.Count(),
                iTotalDisplayRecords = enumerable.Count(),
                aaData = displayedBrowsers
        }, JsonRequestBehavior.AllowGet);
}

تشریح اکشن متد GetBrowsers :

این اکشن متد از مدل jQueryDataTableParamModel به عنوان پارامتر ورودی خود استفاده می‌کند. این مدل همان طور هم که گفتیم، شامل یک سری خصوصیت است که توسط پلاگین jQuery DataTables مقداردهی می‌شوند و همچنین مدل بایندر mvc وظیفه بایند کردن این مقادیر به خصوصیات درون این کلاس را بر عهده خواهد داشت. درون بدنه اکشن متد GetBrowsers داده‌ها بعد از اعمال عملیات فیلترینگ، مرتب سازی، و صفحه بندی به فرمت مناسبی درآمده و به طرف مرورگر فرستاده خواهند شد.

برای پیاده سازی کدهای طرف کلاینت نیز، درون یک View کدهای زیر قرار خواهند گرفت:
$(function () {
        var $table = $('#browsers-grid');
        $table.dataTable({
                "bProcessing": true,
                "bStateSave": true,
                "bServerSide": true,
                "bFilter": true,
                "sDom": 'T<"clear">lftipr',
                "aLengthMenu": [[5, 10, 25, 50, -1], [5, 10, 25, 50, "All"]],
                "bAutoWidth": false,
                "sAjaxSource": "/Home/GetBrowsers",
                "fnServerData": function (sSource, aoData, fnCallback) {
                    $.ajax({
                        "dataType": 'json',
                        "type": "POST",
                        "url": sSource,
                        "data": aoData,
                        "success": fnCallback
                    });
                },
                "aoColumns": [
                    { "mDataProp": "Engine" },
                    { "mDataProp": "Name" },
                    { "mDataProp": "Platform" },
                    { "mDataProp": "Version" },
                    { "mDataProp": "Grade" }
                ],
                "oLanguage": {
                        "sUrl": "/Content/dataTables.persian.txt"
                }
        });
});

تشریح کدها:

fnServerData :

این متد، در واقع نحوه تعامل سرور و کلاینت را با استفاده از درخواستهای XHR مشخص خواهد کرد.

oLanguage :

برای فعال سازی زبان فارسی، فیلدهای مورد نیاز ترجمه شده و در یک فایل متنی قرار داده شده اند. کافی است آدرس این فایل متنی به ویژگی oLanguage اختصاص داده شوند.

مثال این قسمت را از لینک زیر دریافت کنید:
DataTablesTutorial04.zip

لازم به ذکر است پوشه bin، obj، و packages جهت کاهش حجم این مثال از solution حذف شده اند. برای اجرای این مثال از اینجا کمک بگیرید.


مطالعه بیشتر

برای مطالعه بیشتر در مورد این پلاگین و نیز پیاده سازی آن در MVC می‌توانید به لینک زیر نیز مراجعه بفرمائید که بعضی از قسمتهای این مطلب هم از مقاله زیر استفاده کرده است:
jQuery DataTables and ASP.NET MVC Integration - Part I



مطالب دوره‌ها
استفاده از AOP Interceptors برای حذف کدهای تکراری کش کردن اطلاعات در لایه سرویس برنامه
اکثر برنامه‌های ما دارای قابلیت‌هایی هستند که با موضوعاتی مانند امنیت، کش کردن اطلاعات، مدیریت استثناها، ثبت وقایع و غیره گره خورده‌اند. به هر یک از این موضوعات یک Aspect یا cross-cutting concern نیز گفته می‌شود.
در این قسمت قصد داریم اطلاعات بازگشتی از لایه سرویس برنامه را کش کنیم؛ اما نمی‌خواهیم مدام کدهای مرتبط با کش کردن اطلاعات را در مکان‌های مختلف لایه سرویس پراکنده کنیم. می‌خواهیم یک ویژگی یا Attribute سفارشی را تهیه کرده (مثلا به نام CacheMethod) و به متد یا متدهایی خاص اعمال کنیم. سپس برنامه، در زمان اجرا، بر اساس این ویژگی‌ها، خروجی‌های متدهای تزئین شده با ویژگی CacheMethod را کش کند.
در اینجا نیز از ترکیب StructureMap و DynamicProxy پروژه Castle، برای رسیدن به این مقصود استفاده خواهیم کرد. به کمک StructureMap می‌توان در زمان وهله سازی کلاس‌ها، آن‌ها را به کمک متدی به نام EnrichWith توسط یک محصور کننده دلخواه، مزین یا غنی سازی کرد. این مزین کننده را جهت دخالت در فراخوانی‌های متدها، یک DynamicProxy درنظر می‌گیریم. با پیاده سازی اینترفیس IInterceptor کتابخانه DynamicProxy مورد استفاده و تحت کنترل قرار دادن نحوه و زمان فراخوانی متدهای لایه سرویس، یکی از کارهایی را که می‌توان انجام داد، کش کردن نتایج است که در ادامه به جزئیات آن خواهیم پرداخت.


پیشنیازها

ابتدا یک برنامه جدید کنسول را آغاز کنید. تنظیمات آن‌را از حالت Client profile به Full تغییر دهید.
سپس همانند قسمت‌های قبل، ارجاعات لازم را به StructureMap و Castle.Core نیز اضافه نمائید:
 PM> Install-Package structuremap
PM> Install-Package Castle.Core
همچنین ارجاعی را به اسمبلی استاندارد System.Web.dll نیز اضافه نمائید.
از این جهت که از HttpRuntime.Cache قصد داریم استفاده کنیم. HttpRuntime.Cache در برنامه‌های کنسول نیز کار می‌کند. در این حالت از حافظه سیستم استفاده خواهد کرد و در پروژه‌های وب از کش IIS بهره می‌برد.


ویژگی CacheMethod مورد استفاده

using System;

namespace AOP02.Core
{
    [AttributeUsage(AttributeTargets.Method)]
    public class CacheMethodAttribute : Attribute
    {
        public CacheMethodAttribute()
        {
            // مقدار پیش فرض
            SecondsToCache = 10;
        }

        public double SecondsToCache { get; set; }
    }
}
همانطور که عنوان شد، قصد داریم متدهای مورد نظر را توسط یک ویژگی سفارشی، مزین سازیم تا تنها این موارد توسط AOP Interceptor مورد استفاده پردازش شوند.
در ویژگی CacheMethod، خاصیت SecondsToCache بیانگر مدت زمان کش شدن نتیجه متد خواهد بود.


ساختار لایه سرویس برنامه

using System;
using System.Threading;
using AOP02.Core;

namespace AOP02.Services
{
    public interface IMyService
    {
        string GetLongRunningResult(string input);
    }

    public class MyService : IMyService
    {
        [CacheMethod(SecondsToCache = 60)]
        public string GetLongRunningResult(string input)
        {
            Thread.Sleep(5000); // simulate a long running process
            return string.Format("Result of '{0}' returned at {1}", input, DateTime.Now);
        }
    }
}
اینترفیس IMyService و پیاده سازی نمونه آن‌را در اینجا مشاهده می‌کنید. از این لایه در برنامه استفاده شده و قصد داریم نتیجه بازگشت داده شده توسط متدی زمانبر را در اینجا توسط AOP Interceptors کش کنیم.


تدارک یک CacheInterceptor

using System;
using System.Web;
using Castle.DynamicProxy;

namespace AOP02.Core
{
    public class CacheInterceptor : IInterceptor
    {
        private static object lockObject = new object();

        public void Intercept(IInvocation invocation)
        {
            cacheMethod(invocation);
        }

        private static void cacheMethod(IInvocation invocation)
        {
            var cacheMethodAttribute = getCacheMethodAttribute(invocation);
            if (cacheMethodAttribute == null)
            {
                // متد جاری توسط ویژگی کش شدن مزین نشده است
                // بنابراین آن‌را اجرا کرده و کار را خاتمه می‌دهیم
                invocation.Proceed();
                return;
            }

            // دراینجا مدت زمان کش شدن متد از ویژگی کش دریافت می‌شود
            var cacheDuration = ((CacheMethodAttribute)cacheMethodAttribute).SecondsToCache;

            // برای ذخیره سازی اطلاعات در کش نیاز است یک کلید منحصربفرد را
            //  بر اساس نام متد و پارامترهای ارسالی به آن تهیه کنیم
            var cacheKey = getCacheKey(invocation);

            var cache = HttpRuntime.Cache;
            var cachedResult = cache.Get(cacheKey);


            if (cachedResult != null)
            {
                // اگر نتیجه بر اساس کلید تشکیل شده در کش موجود بود
                // همان را بازگشت می‌دهیم
                invocation.ReturnValue = cachedResult;
            }
            else
            {
                lock (lockObject)
                {
                    // در غیر اینصورت ابتدا متد را اجرا کرده
                    invocation.Proceed();
                    if (invocation.ReturnValue == null)
                        return;

                    // سپس نتیجه آن‌را کش می‌کنیم
                    cache.Insert(key: cacheKey,
                                 value: invocation.ReturnValue,
                                 dependencies: null,
                                 absoluteExpiration: DateTime.Now.AddSeconds(cacheDuration),
                                 slidingExpiration: TimeSpan.Zero);
                }
            }
        }

        private static Attribute getCacheMethodAttribute(IInvocation invocation)
        {
            var methodInfo = invocation.MethodInvocationTarget;
            if (methodInfo == null)
            {
                methodInfo = invocation.Method;
            }
            return Attribute.GetCustomAttribute(methodInfo, typeof(CacheMethodAttribute), true);
        }

        private static string getCacheKey(IInvocation invocation)
        {
            var cacheKey = invocation.Method.Name;

            foreach (var argument in invocation.Arguments)
            {
                cacheKey += ":" + argument;
            }

            // todo: بهتر است هش این کلید طولانی بازگشت داده شود
            // کار کردن با هش سریعتر خواهد بود
            return cacheKey;
        }
    }
}
کدهای CacheInterceptor مورد استفاده را در بالا مشاهده می‌کنید.
توضیحات ریز قسمت‌های مختلف آن به صورت کامنت، جهت درک بهتر عملیات، ذکر شده‌اند.


اتصال Interceptor به سیستم

خوب! تا اینجای کار صرفا تعاریف اولیه تدارک دیده شده‌اند. در ادامه نیاز است تا DI و DynamicProxy را از وجود آن‌ها مطلع کنیم.
using System;
using AOP02.Core;
using AOP02.Services;
using Castle.DynamicProxy;
using StructureMap;

namespace AOP02
{
    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            ObjectFactory.Initialize(x =>
            {
                var dynamicProxy = new ProxyGenerator();
                x.For<IMyService>()
                 .EnrichAllWith(myTypeInterface =>
                        dynamicProxy.CreateInterfaceProxyWithTarget(myTypeInterface, new CacheInterceptor()))
                 .Use<MyService>();
            });

            var myService = ObjectFactory.GetInstance<IMyService>();
            Console.WriteLine(myService.GetLongRunningResult("Test"));
            Console.WriteLine(myService.GetLongRunningResult("Test"));
        }
    }
}
در قسمت تنظیمات اولیه DI مورد استفاده، هر زمان که شیءایی از نوع IMyService درخواست شود، کلاس MyService وهله سازی شده و سپس توسط CacheInterceptor محصور می‌گردد. اکنون ادامه برنامه با این شیء محصور شده کار می‌کند.
حال اگر برنامه را اجرا کنید یک چنین خروجی قابل مشاهده خواهد بود:
 Result of 'Test' returned at 2013/04/09 07:19:43
Result of 'Test' returned at 2013/04/09 07:19:43
همانطور که ملاحظه می‌کنید هر دو فراخوانی یک زمان را بازگشت داده‌اند که بیانگر کش شدن اطلاعات اولی و خوانده شدن اطلاعات فراخوانی دوم از کش می‌باشد (با توجه به یکی بودن پارامترهای هر دو فراخوانی).

از این پیاده سازی می‌شود به عنوان کش سطح دوم ORMها نیز استفاده کرد (صرفنظر از نوع ORM در حال استفاده).

دریافت مثال کامل این قسمت
AOP02.zip
مطالب
رده‌ها و انواع مختلف بانک‌های اطلاعاتی NoSQL
4 رده و گروه عمده بانک‌های اطلاعاتی NoSQL وجود دارند؛ شامل:
الف) Key-Value stores که پایه بانک‌های اطلاعاتی NoSQL را تشکیل داده و اهدافی عمومی را دنبال می‌کنند.
ب) Wide column stores که در شرکت‌های بزرگ اینترنتی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
ج) Document stores یا بانک‌های اطلاعاتی NoSQL سندگرا.
د) Graph databases که بیشتر برای ردیابی ارتباطات بین موجودیت‌ها بکار می‌روند.

و در تمام این گروه‌ها، مکانیزم‌های Key-Value به شدت مورد استفاده‌اند.


الف) Key-Value stores
Key-Value stores یکی از عمومی‌ترین و پایه‌ای‌ترین گروه‌های بانک‌های اطلاعاتی NoSQL را تشکیل می‌دهند. البته این مورد بدین معنا نیست که این رده، جزو محبوب‌ترین‌ها نیز به‌شمار می‌روند.


این نوع بانک‌های اطلاعاتی شامل جداولی از اطلاعات هستند. هر جدول نیز شامل تعدادی ردیف است؛ چیزی همانند بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای. اما در هر ردیف، یک Dictionary یا آرایه‌ای از اطلاعات key-value شکل را شاهد خواهید بود. در اینجا ساختار و اسکیمای ردیف‌ها می‌توانند نسبت به یکدیگر کاملا متفاوت باشند (دید لیبرال نسبت به اسکیما، که در قسمت قبل به آن پرداخته شد). در این بین، تنها تضمین خواهد شد که هر ردیف، Id منحصربفردی دارد.
از این نوع بانک‌های اطلاعاتی، در سکوهای کاری ابری زیاد استفاده می‌شود. دو مثال مهم در اینباره شامل Amazon SimpleDB و Azure Table Storage هستند.
سایر نمونه‌های مهم دیگری از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL که بر مبنای مفهوم Key-Value stores کار می‌کنند، عبارتند از MemcacheDB و Voldemort. به علاوه در Amazon web services بانک اطلاعاتی دیگری به نام DynamoDB به عنوان یک سرویس عمومی در دسترس است. همچنین Dynomite نیز به عنوان نمونه سورس باز Dynamo مطرح است.
Redis و Riak نیز جزو بانک‌های اطلاعاتی Key-Value store بسیار معروف به‌شمار می‌روند.

همانطور که در تصویر فوق ملاحظه می‌کنید، Key-Value stores دارای بانک‌های اطلاعاتی شامل جداول مختلف هستند. در اینجا همچنین ساختار ردیف‌هایی از اطلاعات این جداول نیز مشخص شده‌اند. هر ردیف، یک کلید دارد به همراه تعدادی جفت کلید-مقدار. در این جداول، اسکیما ثابت نگه داشته شده است و از ردیفی به ردیف دیگر متفاوت نیست؛ اما این مساله اختیاری است. برای مثال می‌توان در ردیف اطلاعات یک مشتری خاص، کلید-مقدارهایی خاص او را نیز درج کرد که لزوما در سایر ردیف‌ها، نیازی به وجود آن‌ها نیست.
به علاوه باید به خاطر داشت که هرچند به ظاهر last_orderها به شماره Id سفارشات مرتبط هستند، اما مفاهیمی مانند کلیدهای خارجی بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، در اینجا وجود خارجی ندارند. بیشتر در اینجا هدف سهولت جستجوی اطلاعات است.


ب) Wide column stores
Wide column stores دارای جداولی است که درون آن‌ها ستون‌هایی قابل تعریف است. درون این ستون‌ها که یادآور بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای هستند، اطلاعات به شکل key-value با ساختاری متفاوت، قابل ذخیره سازی هستند. در اینجا هر ستون، می‌تواند شامل گروهی از ستون‌ها که بر اساس مفاهیم جفت‌های key-value کار می‌کنند، باشد.
این نوع بانک‌های اطلاعاتی عموما در سایت‌های اینترنتی بسیار بزرگ و برنامه‌های «Big data» استفاده می‌شوند. برای مثال:


- BigTable گوگل که یک محصول اختصاصی و غیرعمومی است؛ اما جزئیات آن را به عنوان مقالات علمی منتشر کرده است.
- دنیای سورس باز به رهبری Yahoo، نمونه سورس باز BigTable را به نام Hbase ارائه داده است.
- در فیس بوک، از بانک اطلاعاتی دیگری به نام Cassandra استفاده می‌کنند. در اینجا به گروهی از ستون‌ها super columns و جداول super column families گفته می‌شود.

در اینجا نیز جداول و ردیف‌ها وجود دارند و هر ستون باید عضوی از خانواده یک super column باشد. ساختار ردیف‌ها در این تصویر یکسان درنظر گرفته شده‌اند، اما اگر نیاز بود، برای مثال می‌توان در ردیفی خاص، ساختار را تغییر داد و مثلا middle name را نیز بر اساس نیاز، به ردیفی اضافه کرد.


ج) Document stores
Document stores بجای جداول، دارای بانک‌های اطلاعاتی مختلفی هستند و در اینجا بجای ردیف‌ها، سند یا document دارند. ساختار سندها نیز عموما بر مبنای اشیاء JSON تعریف می‌گردد (که البته این مورد الزامی نبوده و از هر محصول، به محصول دیگری ممکن است متفاوت باشد؛ اما عمومیت دارد). بنابراین هر سند دارای تعدادی خاصیت است (چون اشیاء JSON به این نحو تعریف می‌گردند) که دارای مقدار هستند. در نگاه اول، شاید این نوع اسناد، بسیار شبیه به key-value stores به نظر برسند. اما در حین تعریف اشیاء JSON، یک مقدار می‌تواند خود یک شیء کامل دیگر باشد و نه صرفا یک مقدار ساده. به همین جهت عده‌ای به این نوع بانک‌های اطلاعاتی، بانک‌های اطلاعاتی Key-value store سفارشی و خاص نیز می‌گویند.
این نوع ساختار منعطف، برای ذخیره سازی اطلاعات اشیاء تو در تو و درختی بسیار مناسب است. همچنین این اسناد می‌توانند حاوی پیوست‌هایی نیز باشد؛ مانند پیوست یک فایل به یک سند.
در Document stores، نگارش‌های قدیمی اسناد نیز نگهداری می‌گردند. به همین جهت این نوع بانک‌های اطلاعاتی برای ایجاد برنامه‌های مدیریت محتوا نیز بسیار مطلوب می‌باشند.
با توجه به مزایایی که برای این رده از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL ذکر گردید، Document stores در بین برنامه نویس‌ها بسیار محبوب و پرکاربرد هستند.
از این دست بانک‌های اطلاعاتی NoSQL، می‌توان به CouchDB ، MongoDB و RavenDB اشاره کرد.
سایر مزایای Document stores که به پرکاربرد شدن آن‌ها کمک کرده‌اند به شرح زیر هستند:
- هر سند را می‌توان با یک URI آدرس دهی کرد.
- برای نمونه CouchDB از یک full REST interface برای دسترسی و کار با اسناد پشتیبانی می‌کند (چیزی شبیه به ASP.NET WEB API در دات نت). در اینجا با استفاده از یک وب سرور توکار و بکارگیری HTTP Verbs مانند Put، Delete، Get و غیره، امکان کار با اسناد وجود دارد.
- اغلب بانک‌های اطلاعاتی Document stores از JavaScript به عنوان native language خود بهره می‌برند (جهت سهولت کار با اشیاء JSON).


در اینجا دو دیتابیس، بجای دو جدول وجود دارند. همچنین در مقایسه با بانک‌های اطلاعاتی key-value، برای نمونه، مقدار خاصیت آدرس، خود یک شیء است که از دو خاصیت تشکیل شده است. به علاوه هر خاصیت Most_Recent یک Order، به سند دیگری در بانک اطلاعاتی Orders لینک شده است.


د) Graph databases
Graph databases نوع خاصی از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL هستند که جهت ردیابی ارتباطات بین اطلاعات طراحی شده‌اند و برای برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی بسیار مفید هستند.
در واژه نامه این بانک‌های اطلاعاتی Nodes و Edges (اتصال دهنده‌های نودها) تعریف شده‌اند. در اینجا نودها می‌توانند دارای خاصیت‌ها و مقادیر متناظر با آن‌ها باشند.
یکی از معروفترین Graph databases مورد استفاده، Neo4j نام دارد.


در اینجا یک شخص را که دارای رابطه آدرس با شیء آدرس ذکر شده است را مشاهده می‌کنید. همچنین این شخص دارای رابطه دوستی با سه شخص دیگر است.
مطالب
MVC Scaffolding #2
از آنجائیکه اصل کار با MVC Scaffolding از طریق خط فرمان پاورشل انجام می‌شود، بنابراین بهتر است در ادامه با گزینه‌ها و سوئیچ‌های مرتبط با آن بیشتر آشنا شویم.
دو نوع پارامتر حین کار با MVC Scaffolding مهیا هستند:

الف) سوئیچ‌ها
مانند پارامترهای boolean عمل کرده و شامل موارد ذیل می‌باشند. تمام این پارامترها به صورت پیش فرض دارای مقدار false بوده و ذکر هرکدام در دستور نهایی سبب true شدن مقدار آن‌ها می‌گردد:
Repository: برای تولید کدها بر اساس الگوی مخزن
Force: برای بازنویسی فایل‌های موجود.
ReferenceScriptLibraries: ارجاعاتی را به اسکریپت‌های موجود در پوشه Scripts، اضافه می‌کند.
NoChildItems: در این حالت فقط کلاس کنترلر تولید می‌شود و از سایر ملحقات مانند تولید Viewها، DbContext و غیره صرفنظر خواهد شد.

ب) رشته‌ها
این نوع پارامترها، رشته‌ای را به عنوان ورودی خود دریافت می‌کنند و شامل موارد ذیل هستند:
ControllerName: جهت مشخص سازی نام کنترلر مورد نظر
ModelType: برای ذکر صریح کلاس مورد استفاده در تشکیل کنترلر بکار می‌رود. اگر ذکر نشود، از نام کنترلر حدس زده خواهد شد.
DbContext: نام کلاس DbContext تولیدی را مشخص می‌کند. اگر ذکر نشود از نامی مانند ProjectNameContex استفاده خواهد کرد.
Project: پیش فرض آن پروژه جاری است یا اینکه می‌توان پروژه دیگری را برای قرار دادن فایل‌های تولیدی مشخص کرد. (برای مثال هربار یک سری کد مقدماتی را در یک پروژه جانبی تولید کرد و سپس موارد مورد نیاز را از آن به پروژه اصلی افزود)
CodeLanguage: می‌تواند cs یا vb باشد. پیش فرض آن زبان جاری پروژه است.
Area: اگر می‌خواهید کدهای تولیدی در یک ASP.NET MVC area مشخص قرار گیرند، نام Area مشخصی را در اینجا ذکر کنید.
Layout: در حالت پیش فرض از فایل layout اصلی استفاده خواهد شد. اما اگر نیاز است از layout دیگری استفاده شود، مسیر نسبی کامل آن‌را در اینجا قید نمائید.

یک نکته:
نیازی به حفظ کردن هیچکدام از موارد فوق نیست. برای مثال در خط فرمان پاورشل، دستور Scaffold را نوشته و پس از یک فاصله، دکمه Tab را فشار دهید. لیست پارامترهای قابل اجرای در این حالت ظاهر خواهند شد. اگر در اینجا برای نمونه Controller انتخاب شود، مجددا با ورود یک فاصله و خط تیره و سپس فشردن دکمه Tab، لیست پارامترهای مجاز و همراه با سوئیچ کنترلر ظاهر می‌گردند.


MVC Scaffolding و مدیریت روابط بین کلاس‌ها

مثال قسمت قبلی بسیار ساده و شامل یک کلاس بود. اگر آن‌را کمی پیچیده‌تر کرده و برای مثال روابط one-to-many و many-to-many را اضافه کنیم چطور؟
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.ComponentModel.DataAnnotations;
using System.ComponentModel.DataAnnotations.Schema;

namespace MvcApplication1.Models
{
    public class Task
    {
        public int Id { set; get; }

        [Required]
        public string Name { set; get; }

        [DisplayName("Due Date")]
        public DateTime? DueDate { set; get; }

        [ForeignKey("StatusId")]
        public virtual Status Status { set; get; } // one-to-many
        public int StatusId { set; get; }

        [StringLength(450)]
        public string Description { set; get; }

        public virtual ICollection<Tag> Tags { set; get; } // many-to-many
    }

    public class Tag
    {
        public int Id { set; get; }

        [Required]
        public string Name { set; get; }

        public virtual ICollection<Task> Tasks { set; get; } // many-to-many
    }

    public class Status
    {
        public int Id { set; get; }

        [Required]
        public string Name { set; get; }
    }
}
کلاس Task تعریف شده اینبار دارای رابطه many-to-many با برچسب‌های مرتبط با آن است. همچنین یک رابطه one-to-many با کلاس وضعیت هر Task نیز تعریف شده است. به علاوه نکته تعریف «کار با کلیدهای اصلی و خارجی در EF Code first» نیز در اینجا لحاظ گردیده است.
در ادامه دستور تولید کنترلر‌های Task، Tag و Status ساخته شده با الگوی مخزن را در خط فرمان پاورشل ویژوال استودیو صادر می‌کنیم:
PM> Scaffold Controller -ModelType Task -ControllerName TasksController -DbContextType TasksDbContext -Repository -Force
PM> Scaffold Controller -ModelType Tag -ControllerName TagsController -DbContextType TasksDbContext -Repository -Force
PM> Scaffold Controller -ModelType Status -ControllerName StatusController -DbContextType TasksDbContext -Repository -Force
اگر به کارهایی که در اینجا انجام می‌شود دقت کنیم، می‌توان صرفه جویی زمانی قابل توجهی را شاهد بود؛ خصوصا در برنامه‌هایی که از ده‌ها فرم ورود اطلاعات تشکیل شده‌اند. فرض کنید قصد استفاده از ابزار فوق را نداشته باشیم. باید به ازای هر عملیات CRUD دو متد را ایجاد کنیم. یکی برای نمایش و دیگری برای ثبت. بعد بر روی هر متد کلیک راست کرده و Viewهای متناظری را ایجاد کنیم. سپس مجددا یک سری پیاده سازی «مقدماتی» تکراری را به ازای هر متد جهت ثبت یا ذخیره اطلاعات تدارک ببینیم. اما در اینجا پس از طراحی کلاس‌های برنامه، با یک دستور، حجم قابل توجهی از کدهای «مقدماتی» که بعدها مطابق نیاز ما سفارشی سازی و غنی‌تر خواهند شد، تولید می‌گردند.

چند نکته:
- با توجه به اینکه مدل‌ها تغییر کرده‌اند، نیاز است بانک اطلاعاتی متناظر نیز به روز گردد. مطالب مرتبط با آن‌را در مباحث Migrations می‌توانید مطالعه نمائید.
- View تولیدی رابطه many-to-many را پشتیبانی نمی‌کند. این مورد را باید دستی اضافه و طراحی کنید: (^ و ^)
- رابطه one-to-many به خوبی با View متناظری دارای یک drop down list تولید خواهد شد. در اینجا لیست تولیدی به صورت خودکار با مقادیر خاصیت Name کلاس Status پر می‌شود. اگر این نام دقیقا Name نباشد نیاز است توسط ویژگی به نام DisplayColumn که بر روی نام کلاس قرار می‌گیرد، مشخص کنید از کدام خاصیت باید استفاده شود.
@Html.DropDownListFor(model => model.StatusId,
((IEnumerable<Status>)ViewBag.PossibleStatus).Select(option => new SelectListItem {
  Text = (option == null ? "None" : option.Name),
  Value = option.Id.ToString(),
  Selected = (Model != null) && (option.Id == Model.StatusId)
}), "Choose...")
@Html.ValidationMessageFor(model => model.StatusId)


تولید آزمون‌های واحد به کمک MVC Scaffolding

MVC Scaffolding امکان تولید خودکار کلاس‌ها و متدهای آزمون واحد را نیز دارد. برای این منظور دستور زیر را در خط فرمان پاورشل وارد نمائید:
 PM> Scaffold MvcScaffolding.ActionWithUnitTest -Controller TasksController -Action ArchiveTask -ViewModel Task
دستوری که در اینجا صادر شده است نسبت به حالت‌های کلی قبلی، اندکی اختصاصی‌تر است. این دستور بر روی کنترلری به نام TasksController، جهت ایجاد اکشن متدی به نام ArchiveTask با استفاده از کلاس ViewModel ایی به نام Task اجرا می‌شود. حاصل آن ایجاد اکشن متد یاد شده به همراه کلاس TasksControllerTest است؛ البته اگر حین ایجاد پروژه جدید در ابتدای کار، گزینه ایجاد پروژه آزمون‌های واحد را نیز انتخاب کرده باشید. نام پروژه پیش فرضی که جستجوی می‌شود YourMvcProjectName.Test/Tests است.
 نکته مهم آن، عدم حذف یا بازنویسی کامل کنترلر یاد شده است. کاری هم که در تولید متد آزمون واحد متناظر انجام می‌شود، تولید بدنه متد آزمون واحد به همراه تولید کدهای اولیه الگوی Arrange/Act/Assert است. پر کردن جزئیات بیشتر آن با برنامه نویس است.
و یا به صورت خلاصه‌تر:
 PM> Scaffold UnitTest Tasks Delete
در اینجا متد آزمون واحد کنترلر Tasks و اکشن متد Delete آن، تولید می‌شود.

کار مقدماتی با MVC Scaffolding و امکانات مهیای در آن همینجا به پایان می‌رسد. در قسمت‌های بعد به سفارشی سازی این مجموعه خواهیم پرداخت.
مطالب
پیاده سازی Full-Text Search با SQLite و EF Core - قسمت دوم - کوئری گرفتن از جدول مجازی FTS
پس از آشنایی با نحوه‌ی ایجاد و به روز رسانی جدول مجازی FTS، اکنون قصد داریم با روش‌های کوئری گرفتن از آن آشنا شویم. برای این منظور در ابتدا نیاز است تعدادی رکورد را در آن ثبت کنیم:
        private static void seedDb(ApplicationDbContext context)
        {
            if (!context.Chapters.Any())
            {
                var user1 = context.Users.Add(new User { Name = "Test User" });
                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "Learn SQlite FTS5",
                    Text = "This tutorial teaches you how to perform full-text search in SQLite using FTS5",
                    User = user1.Entity
                });
                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "Advanced SQlite Full-text Search",
                    Text = "Show you some advanced techniques in SQLite full-text searching",
                    User = user1.Entity
                });
                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "SQLite Tutorial",
                    Text = "Help you learn SQLite quickly and effectively",
                    User = user1.Entity
                });
                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "Handle markup in text",
                    Text = "<p>Isn't this <font face=\"Comic Sans\">funny</font>?",
                    User = user1.Entity
                });

                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "آزمایش متن فارسی",
                    Text = "برای نمونه تهیه شده‌است",
                    User = user1.Entity
                });

                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "Exclude test 1",
                    Text = "in the years 2018-2019 something happened.",
                    User = user1.Entity
                });
                context.Chapters.Add(new Chapter
                {
                    Title = "Exclude test 2",
                    Text = "It was 2018 and then it was 2019",
                    User = user1.Entity
                });

                context.SaveChanges();
            }
        }
در اینجا به صورت متداولی، اطلاعات در جدول اصلی Chapters ثبت می‌شوند و چون SaveChanges را در قسمت قبل جهت به روز رسانی خودکار جدول مجازی Chapters_FTS بازنویسی کردیم، فراخوانی آن، سبب تولید ایندکس‌های Full Text هم می‌شود.

ثبت اطلاعات فوق، چنین رکوردهایی را در جدول Chapters به وجود می‌آورد که شامل اطلاعات یونیکد، HTML ای و غیره است:



اجرای اولین کوئری بر روی جدول مجازی Chapters_FTS به صورت مستقیم

کوئری‌های Full-text در SQLite، چنین شکل کلی را دارند و توسط تابع match انجام می‌شوند:
select * from Chapters_FTS where Chapters_FTS match "fts5"
که یک چنین خروجی را نیز به همراه دارد:


همانطور که مشاهده می‌کنید در اینجا تنها دو ستونی که ایندکس شده‌اند، در خروجی نهایی ظاهر می‌شوند؛ اما این جدول به همراه ستون‌های مخفی توکار دیگری نیز هست:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "fts5"
در این کوئری اینبار ستون‌های مخفی rank و همچنین rowid را نیز می‌توانید مشاهده کنید:


- Rowid با توجه به تعریفی که در قسمت قبل انجام دادیم:
CREATE VIRTUAL TABLE "Chapters_FTS"
USING fts5("Text", "Title", content="Chapters", content_rowid="Id")
به همان primary-key جدول اصلی chapters اشاره می‌کند. بنابراین اگر نیاز باشد تا این خروجی حاصل از کوئری بر روی جدول مجازی Chapters_FTS را به جدول اصلی chapters متصل کرد، می‌توان از مقدار rowid بازگشتی استفاده نمود.

- تمام جداول مجازی FTS، به همراه ستون مخفی rank نیز هستند که میزان نزدیک بودن خروجی حاصل را به کوئری درخواستی مشخص می‌کنند. این عدد توسط تابعی به نام bm25 تهیه می‌شود. اگر کوئری FTS به همراه قسمت where نباشد، مقدار rank همواره نال خواهد بود. اما اگر قسمت where به همراه match قید شود، مقدار rank، مقدار از پیش محاسبه شده‌ی تابع توکار bm25 است. به همین جهت کار با این مقدار از پیش محاسبه شده، سریعتر از فراخوانی مستقیم متد bm25 است. برای مثال دو کوئری زیر اساسا یکی هستند؛ اما دومی سریعتر است:
select * from Chapters_FTS where Chapters_FTS match "fts5" ORDER BY bm25(fts);
select * from Chapters_FTS where Chapters_FTS match "fts5" ORDER BY rank;

یک نکته: کوئری FTS فوق بر روی هر دو ستون title و text اجرا می‌شود (و یا هر ستون موجود دیگری که پیشتر ایندکس شده باشد).


اجرای اولین کوئری بر روی جدول مجازی Chapters_FTS توسط EF Core

پس از آشنایی مقدماتی با کوئری نویسی FTS در SQLite، بر انجام یک چنین کوئری در EF Core می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
- ابتدا باید یک موجودیت بدون کلید را مطابق ستون‌های مخفی و ایندکس شده‌ی بازگشتی تهیه کنیم:
namespace EFCoreSQLiteFTS.Entities
{
    public class ChapterFTS
    {
        public int RowId { get; set; }
        public decimal? Rank { get; set; }

        public string Title { get; set; }
        public string Text { get; set; }
    } 
}
همانطور که مشاهده می‌کنید، rank به صورت نال پذیر تعریف شده‌است؛ چون اگر قسمت where ذکر نشود، مقداری نخواهد داشت.
- سپس نیاز است این موجودیت بدون کلید را به EF معرفی کنیم:
namespace EFCoreSQLiteFTS.DataLayer
{
    public class ApplicationDbContext : DbContext
    {
        //...

        protected override void OnModelCreating(ModelBuilder builder)
        {
            base.OnModelCreating(builder);

            builder.Entity<ChapterFTS>().HasNoKey().ToView(null);
        }

        //...
    }
}
در اینجا ChapterFTS تهیه شده، با متد HasNoKey علامتگذاری می‌شود تا آن‌را بتوان بدون مشکل در کوئری‌های EF استفاده کرد. همچنین فراخوانی ToView(null) سبب می‌شود تا EF Core جدولی را در حین Migration از روی این موجودیت ایجاد نکند و آن‌را به همین حال رها کند.

- و در آخر روش کوئری گرفتن از جدول مجازی FTS در EF Core به صورت زیر می‌باشد که توسط متد FromSqlRaw به صورت پارامتری (مقاوم در برابر حملات تزریق اس‌کیوال)، قابل انجام است:
const string ftsSql = "SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH {0}";
foreach (var chapter in context.Set<ChapterFTS>().FromSqlRaw(ftsSql, "fts5"))
{
  Console.WriteLine($"Title: {chapter.Title}");
  Console.WriteLine($"Text: {chapter.Text}");
}


بررسی قابلیت‌های ویژه‌ی کوئری‌های FTS در SQLite

اکنون که با روش کلی کوئری گرفتن از جدول مجازی FTS آشنا شدیم، نکات ویژه‌ی آن‌را بررسی می‌کنیم و در اینجا بیشتر پارامتر ذکر شده‌ی پس از عملگر match تغییر خواهد کرد و مابقی قسمت‌های آن ثابت و مانند قبل هستند.

بجای عملگر match می‌توان از = نیز استفاده کرد

دو کوئری زیر دقیقا به یک معنا هستند:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "fts5";
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS = "fts5";
و هر دو همانطور که عنوان شد بر روی تمام ستون‌های ایندکس شده‌ی موجود اجرا می‌شوند و اگر نیاز است نتایج را بر اساس میزان نزدیکی آن‌ها به کوئری انجام شده مرتب کرد، می‌توان یک ORDER by rank را نیز به انتهای آن‌ها افزود:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "fts5" ORDER by rank;


جستجوهایی به همراه واژه‌هایی در کنار هم

از دیدگاه FTS، دو کوئری زیر که در قسمت match آن‌ها، واژه‌ها با فاصله در کنار هم قرار گرفته‌اند، یکی هستند:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "learn SQLite" ORDER by rank;
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "learn + SQLite" ORDER by rank;
و هر دو خروجی زیر را تولید می‌کنند:


علت اینجا است که یک full-text search بر اساس ایندکس شدن واژه‌ها تولید می‌شود و هر کدام از این واژه‌ها به یک توکن نگاشت خواهند شد. به همین جهت است که در اینجا تفاوتی بین + و فاصله در عبارت جستجو شده وجود ندارد. در این حالت اگر در یکی از ستون‌های ایندکس شده، واژه‌ی learn و یا واژه‌ی SQLite بکار رفته باشد، در خروجی نهایی لیست خواهد شد.


امکان جستجو بر اساس پیشوندها

می‌توان با استفاده از *، تمام توکن‌های ایندکس شده و شروع شده‌ی با واژه‌ی مشخصی را جستجو کرد:
 SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "search*" ORDER by rank;
برای مثال در اینجا رکوردهایی که دارای واژه‌هایی مانند search، searching و غیره هستند، بازگشت داده می‌شوند:



امکان استفاده از عملگرهای بولی NOT، AND و OR

اگر learn text را جستجو کنیم:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "learn text" ORDER by rank;


رکوردی با ID مساوی 1 بازگشت داده می‌شود. اما اگر نیاز باشد رکوردی بازگشت داده شود که حاوی learn باشد، اما text خیر، می‌توان از عملگر NOT استفاده کرد:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "learn NOT text" ORDER by rank;


که اینبار رکوردی با ID مساوی 3 را بازگشت داده‌است.

نکته‌ی مهم: عملگرهای بولی FTS مانند AND، OR، NOT و غیره باید با حروف بزرگ قید شوند.

در ادامه مثال دیگری از ترکیب عملگرهای بولی را مشاهده می‌کنید:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "search AND sqlite OR help" ORDER by rank;


که تقدم و تاخر این عملگرها را می‌توان توسط پرانتزها به صورت صریحی نیز مشخص کرد:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "search AND (sqlite OR help)" ORDER by rank;



امکان ذکر صریح ستون‌های مدنظر در کوئری

همانطور که عنوان شد، حالت پیش‌فرض جستجوهای تمام متنی، جستجوی واژه‌ی مدنظر در تمام ستون‌های ایندکس شده‌است؛ اما شاید این مورد مدنظر شما نباشد. به همین منظور می‌توان ابتدا نام ستون مدنظر را ذکر کرد و پس از آن یک : را قرار داد تا فقط جستجو بر روی آن ستون خاص صورت گیرد:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "text:some AND title:sqlite" ORDER by rank;


امکان ترکیب نام ستون‌ها به صورت {col2 col1 col3} نیز وجود دارد.

نکته‌ی مهم! در جستجوهای FTS در SQLite، ذکر - به معنای قید صریح نام یک ستون خاص است (و یا لیست ستون‌هایی به صورت {col2 col1 col3}-) که قرار نیست چیزی با آن(ها) انطباق داده شود (- شبیه به عملگر NOT عمل می‌کند؛ اینبار در مورد ستون‌ها) و این مورد عموما تازه‌کاران را به اشتباه می‌اندازد. برای مثال در ابتدای بحث، دو رکورد را که دارای text ای مساوی عبارات زیر هستند، ثبت کردیم:
"in the years 2018-2019 something happened"
"It was 2018 and then it was 2019"
اکنون فرض کنید می‌خواهیم 2018-2019 را جستجو کنیم:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "2018-2019" ORDER by rank;
خروجی آن خطای زیر است و عنوان می‌کند که ستون 2019 تعریف نشده‌است؛ چون پس از -، به دنبال نام یک ستون ایندکس شده می‌گردد:
Execution finished with errors.
Result: no such column: 2019
برای رفع این مشکل می‌توان - را حذف کرد:


و یا می‌توان عبارت جستجو شده را بین "" قرار داد:

SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH '"2018-2019"' ORDER by rank;


و یا حتی می‌توان '"2018 2019"' را نیز جستجو کرد که نتیجه‌ی مشابهی را ارائه می‌دهد.


امکان جستجوی بر روی عبارات یونیکد

FTS5 و آخرین نگارش SQLite، به همراه tokenizer مخصوص یونیکد نیز هست و با اینگونه جستجوهای تمام متنی، مشکلی ندارد:
SELECT rowid, title, text, rank FROM Chapters_FTS WHERE Chapters_FTS MATCH "آزمایش"
ORDER by rank;



توابع کمکی FTS در SQLite برای متمایز سازی عبارات یافت شده‌ی در متن

فرض کنید می‌خواهیم واژه‌ی fts5 را جستجو کرده و همچنین در خروجی نهایی، هرجائیکه fts5 قرار دارد، آن‌را به صورت bold نمایش دهیم. برای اینکار، تابع توکار highlight قابل استفاده‌است. اما اگر در این بین خواستیم فقط قسمت کوتاهی از متن مورد نظر را که به جستجوی ما نزدیک است نمایش دهیم، می‌توان از متد توکار snippet استفاده کرد:
SELECT rowid, highlight(Chapters_FTS, title, '<b>', '</b>') as title,
snippet(Chapters_FTS, text, '<b>', '</b>', '...', 64) as text, rank FROM Chapters_FTS
WHERE Chapters_FTS MATCH "fts5" ORDER BY rank


نکته‌ی مهم: چون بر اساس نکات قسمت قبل، متنی که به Chapters_FTS  ارسال می‌شود، نرمال سازی شده‌است، متدهای فوق کارآیی خودشان را از دست می‌دهند. برای مثال اگر در کوئری فوق، واژه‌ی funny را که به یک رکورد HTML ای اشاره می‌کند، جستجو کنیم، خروجی زیر را دریافت خواهیم کرد:


خروجی نهایی، چون به جدول اصلی chapters متصل است، اصل متن را بازگشت می‌دهد، اما چون اطلاعاتی را که به Chapters_FTS  ارسال کرده‌ایم، فاقد تگ‌های HTML هستند، تا خروجی دقیقی حاصل شود، متدهای highlight و snippet دیگر قادر به علامتگذاری خروجی نهایی نبوده و اینکار را باید خودمان به صورت دستی در سمت کلاینت انجام دهیم.
مطالب
امن سازی برنامه‌های ASP.NET Core توسط IdentityServer 4x - قسمت چهارم - نصب و راه اندازی IdentityServer
معرفی IdentityServer 4


اگر استاندارد OpenID Connect را بررسی کنیم، از مجموعه‌ای از دستورات و رهنمودها تشکیل شده‌است. بنابراین نیاز به کامپوننتی داریم که این استاندارد را پیاده سازی کرده باشد تا بتوان بر اساس آن یک Identity Provider را تشکیل داد و پیاده سازی مباحثی که در قسمت قبل بررسی شدند مانند توکن‌ها، Flow، انواع کلاینت‌ها، انواع Endpoints و غیره چیزی نیستند که به سادگی قابل انجام باشند. اینجا است که IdentityServer 4، به عنوان یک فریم ورک پیاده سازی کننده‌ی استانداردهای OAuth 2 و OpenID Connect مخصوص ASP.NET Core ارائه شده‌است. این فریم ورک توسط OpenID Foundation تائید شده و داری مجوز رسمی از آن است. همچنین جزئی از NET Foundation. نیز می‌باشد. به علاوه باید دقت داشت که این فریم ورک کاملا سورس باز است.


نصب و راه اندازی IdentityServer 4

همان مثال «قسمت دوم - ایجاد ساختار اولیه‌ی مثال این سری» را در نظر بگیرید. داخل آن پوشه‌های جدید src\IDP\DNT.IDP را ایجاد می‌کنیم.


نام دلخواه DNT.IDP، به پوشه‌ی جدیدی اشاره می‌کند که قصد داریم IDP خود را در آن برپا کنیم. نام آن را نیز در ادامه‌ی نام‌های پروژه‌های قبلی که با ImageGallery شروع شده‌اند نیز انتخاب نکرده‌ایم؛ از این جهت که یک IDP را قرار است برای بیش از یک برنامه‌ی کلاینت مورد استفاده قرار دهیم. برای مثال می‌توانید از نام شرکت خود برای نامگذاری این IDP استفاده کنید.

اکنون از طریق خط فرمان به پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP وارد شده و دستور زیر را صادر کنید:
dotnet new web
این دستور، یک پروژه‌ی جدیدی را از نوع «ASP.NET Core Empty»، در این پوشه، بر اساس آخرین نگارش SDK نصب شده‌ی بر روی سیستم شما، ایجاد می‌کند. از این جهت نوع پروژه خالی درنظر گرفته شده‌است که قرار است توسط اجزای IdentityServer 4 به مرور تکمیل شود.

اولین کاری را که در اینجا انجام خواهیم داد، مراجعه به فایل Properties\launchSettings.json آن و تغییر شماره پورت‌های پیش‌فرض آن است تا با سایر پروژه‌های وبی که تاکنون ایجاد کرده‌ایم، تداخل نکند. برای مثال در اینجا شماره پورت SSL آن‌را به 6001 تغییر داده‌ایم.

اکنون نوبت به افزودن میان‌افزار IdentityServer 4 به پروژه‌ی خالی وب است. اینکار را نیز توسط اجرای دستور زیر در پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP انجام می‌دهیم:
 dotnet add package IdentityServer4

در ادامه نیاز است این میان‌افزار جدید را معرفی و تنظیم کرد. به همین جهت فایل Startup.cs پروژه‌ی خالی وب را گشوده و به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddMvc();

            services.AddIdentityServer()
                .AddDeveloperSigningCredential();
        }
- متد الحاقی AddIdentityServer، کار ثبت و معرفی سرویس‌های توکار IdentityServer را به سرویس توکار تزریق وابستگی‌های ASP.NET Core انجام می‌دهد.
- متد الحاقی AddDeveloperSigningCredential کار تنظیمات کلید امضای دیجیتال توکن‌ها را انجام می‌دهد. در نگارش‌های قبلی IdentityServer، اینکار با معرفی یک مجوز امضاء کردن توکن‌ها انجام می‌شد. اما در این نگارش دیگر نیازی به آن نیست. در طول توسعه‌ی برنامه می‌توان از نگارش Developer این مجوز استفاده کرد. البته در حین توزیع برنامه به محیط ارائه‌ی نهایی، باید به یک مجوز واقعی تغییر پیدا کند.


تعریف کاربران، منابع و کلاینت‌ها

مرحله‌ی بعدی تنظیمات میان‌افزار IdentityServer4، تعریف کاربران، منابع و کلاینت‌های این IDP است. به همین جهت یک کلاس جدید را به نام Config، در ریشه‌ی پروژه ایجاد و به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
using System.Collections.Generic;
using System.Security.Claims;
using IdentityServer4.Models;
using IdentityServer4.Test;

namespace DNT.IDP
{
    public static class Config
    {
        // test users
        public static List<TestUser> GetUsers()
        {
            return new List<TestUser>
            {
                new TestUser
                {
                    SubjectId = "d860efca-22d9-47fd-8249-791ba61b07c7",
                    Username = "User 1",
                    Password = "password",

                    Claims = new List<Claim>
                    {
                        new Claim("given_name", "Vahid"),
                        new Claim("family_name", "N"),
                    }
                },
                new TestUser
                {
                    SubjectId = "b7539694-97e7-4dfe-84da-b4256e1ff5c7",
                    Username = "User 2",
                    Password = "password",

                    Claims = new List<Claim>
                    {
                        new Claim("given_name", "User 2"),
                        new Claim("family_name", "Test"),
                    }
                }
            };
        }

        // identity-related resources (scopes)
        public static IEnumerable<IdentityResource> GetIdentityResources()
        {
            return new List<IdentityResource>
            {
                new IdentityResources.OpenId(),
                new IdentityResources.Profile()
            };
        }

        public static IEnumerable<Client> GetClients()
        {
            return new List<Client>();
        }
    }
}
توضیحات:
- این کلاس استاتیک، اطلاعاتی درون حافظه‌ای را برای تکمیل دموی جاری ارائه می‌دهد.

- ابتدا در متد GetUsers، تعدادی کاربر آزمایشی اضافه شده‌اند. کلاس TestUser در فضای نام IdentityServer4.Test قرار دارد. در کلاس TestUser، خاصیت SubjectId، بیانگر Id منحصربفرد هر کاربر در کل این IDP است. سپس نام کاربری، کلمه‌ی عبور و تعدادی Claim برای هر کاربر تعریف شده‌اند که بیانگر اطلاعاتی اضافی در مورد هر کدام از آن‌ها هستند. برای مثال نام و نام خانوادگی جزو خواص کلاس TestUser نیستند؛ اما منعی هم برای تعریف آن‌ها وجود ندارد. اینگونه اطلاعات اضافی را می‌توان توسط Claims به سیستم اضافه کرد.

- بازگشت Claims توسط یک IDP مرتبط است به مفهوم Scopes. برای این منظور متد دیگری به نام GetIdentityResources تعریف شده‌است تا لیستی از IdentityResource‌ها را بازگشت دهد که در فضای نام IdentityServer4.Models قرار دارد. هر IdentityResource، به یک Scope که سبب دسترسی به اطلاعات Identity کاربران می‌شود، نگاشت خواهد شد. در اینجا چون از پروتکل OpenID Connect استفاده می‌کنیم، ذکر IdentityResources.OpenId اجباری است. به این ترتیب مطمئن خواهیم شد که SubjectId به سمت برنامه‌ی کلاینت بازگشت داده می‌شود. برای بازگشت Claims نیز باید IdentityResources.Profile را به عنوان یک Scope دیگری مشخص کرد که در متد GetIdentityResources مشخص شده‌است.

- در آخر نیاز است کلاینت‌های این IDP را نیز مشخص کنیم (در مورد مفهوم Clients در قسمت قبل بیشتر توضیح داده شد) که اینکار در متد GetClients انجام می‌شود. فعلا یک لیست خالی را بازگشت می‌دهیم و آن‌را در قسمت‌های بعدی تکمیل خواهیم کرد.


افزودن کاربران، منابع و کلاینت‌ها به سیستم

پس از تعریف و تکمیل کلاس Config، برای معرفی آن به IDP، به کلاس آغازین برنامه مراجعه کرده و آن‌را به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddMvc();

            services.AddIdentityServer()
             .AddDeveloperSigningCredential()
             .AddTestUsers(Config.GetUsers())
             .AddInMemoryIdentityResources(Config.GetIdentityResources())
             .AddInMemoryClients(Config.GetClients());
        }
در اینجا لیست کاربران و اطلاعات آن‌ها توسط متد AddTestUsers، لیست منابع و Scopes توسط متد AddInMemoryIdentityResources و لیست کلاینت‌ها توسط متد AddInMemoryClients به تنظیمات IdentityServer اضافه شده‌اند.


افزودن میان افزار IdentityServer به برنامه

پس از انجام تنظیمات مقدماتی سرویس‌های برنامه، اکنون نوبت به افزودن میان‌افزار IdentityServer است که در کلاس آغازین برنامه به صورت زیر تعریف می‌شود:
        public void Configure(IApplicationBuilder app, IHostingEnvironment env)
        {
            if (env.IsDevelopment())
            {
                app.UseDeveloperExceptionPage();
            }

            app.UseIdentityServer();
            app.UseStaticFiles();
            app.UseMvcWithDefaultRoute();
        }

آزمایش IDP

اکنون برای آزمایش IDP، به پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP وارد شده و دستور dotnet run را اجرا کنید:


همانطور که ملاحظه می‌کنید، برنامه‌ی IDP بر روی پورت 6001 قابل دسترسی است. برای آزمایش Web API آن، آدرس discovery endpoint این IDP را به صورت زیر در مرورگر وارد کنید:
 https://localhost:6001/.well-known/openid-configuration


در این تصویر، مفاهیمی را که در قسمت قبل بررسی کردیم مانند authorization_endpoint ،token_endpoint و غیره، مشاهده می‌کنید.


افزودن UI به IdentityServer

تا اینجا میان‌افزار IdentityServer را نصب و راه اندازی کردیم. در نگارش‌های قبلی آن، UI به صورت پیش‌فرض جزئی از این سیستم بود. در این نگارش آن‌را می‌توان به صورت جداگانه دریافت و به برنامه اضافه کرد. برای این منظور به آدرس IdentityServer4.Quickstart.UI مراجعه کرده و همانطور که در readme آن ذکر شده‌است می‌توان از یکی از دستورات زیر برای افزودن آن به پروژه‌ی IDP استفاده کرد:
الف) در ویندوز از طریق کنسول پاورشل به پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP وارد شده و سپس دستور زیر را وارد کنید:
iex ((New-Object System.Net.WebClient).DownloadString('https://raw.githubusercontent.com/IdentityServer/IdentityServer4.Quickstart.UI/release/get.ps1'))
ب) و یا درmacOS و یا Linux، دستور زیر را اجرا کنید:
\curl -L https://raw.githubusercontent.com/IdentityServer/IdentityServer4.Quickstart.UI/release/get.sh | bash

یک نکته: در ویندوز اگر در نوار آدرس هر پوشه، عبارت cmd را وارد و enter کنید، کنسول خط فرمان ویندوز در همان پوشه باز خواهد شد. همچنین در اینجا از ورود عبارت powershell هم پشتیبانی می‌شود:


بنابراین در نوار آدرس پوشه‌ی src\IDP\DNT.IDP، عبارت powershell را وارد کرده و سپس enter کنید. پس از آن دستور الف را وارد (copy/paste) و اجرا کنید.


به این ترتیب فایل‌های IdentityServer4.Quickstart.UI به پروژه‌ی IDP جاری اضافه می‌شوند.
- پس از آن اگر به پوشه‌ی Views مراجعه کنید، برای نمونه ذیل پوشه‌ی Account آن، Viewهای ورود و خروج به سیستم قابل مشاهده هستند.
- در پوشه‌ی Quickstart آن، کدهای کامل کنترلرهای متناظر با این Viewها قرار دارند.
بنابراین اگر نیاز به سفارشی سازی این Viewها را داشته باشید، کدهای کامل کنترلرها و Viewهای آن هم اکنون در پروژه‌ی IDP جاری در دسترس هستند.

نکته‌ی مهم: این UI اضافه شده، یک برنامه‌ی ASP.NET Core MVC است. به همین جهت در انتهای متد Configure، ذکر میان افزارهای UseStaticFiles و همچنین UseMvcWithDefaultRoute انجام شدند.

اکنون اگر برنامه‌ی IDP را مجددا با دستور dotnet run اجرا کنیم، تصویر زیر را می‌توان در ریشه‌ی سایت، مشاهده کرد که برای مثال لینک discovery endpoint در همان سطر اول آن ذکر شده‌است:


همچنین همانطور که در قسمت قبل نیز ذکر شد، یک IDP حتما باید از طریق پروتکل HTTPS در دسترس قرار گیرد که در پروژه‌های ASP.NET Core 2.1 این حالت، جزو تنظیمات پیش‌فرض است.


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
مطالب
نوع‌های نال نپذیر در TypeScript
تا پیش از ارائه‌ی کامپایلر TypeScript 2.0، مقادیر null و undefined، به هر نوعی قابل انتساب بودند و امکان تفکیک آن‌ها وجود نداشت که این مورد می‌تواند منشاء بروز بسیاری از خطاهای در زمان اجرا شود.
let name: string;
name = "Vahid"; // OK
name = null; // OK
name = undefined;  // OK
let age: number;
age = 24; // OK
age = null; // OK
age = undefined;  // OK
برای نمونه در اینجا یک متغیر رشته‌ای و همچنین عددی تعریف شده‌اند که انتساب null و یا undefined نیز به آن‌ها مجاز است. این مورد جهت نوع‌های ورودی و خروجی متدها، اشیاء و آرایه‌ها نیز میسر است.


نوع null در TypeScript

همانند JavaScript، نوع null تنها یک مقدار معتبر نال را می‌تواند داشته باشد و نمی‌توان برای مثال یک رشته را به آن انتساب داد. اما انتساب این مقدار به هر نوع متغیر دیگری، سبب پاک شدن مقدار آن خواهد شد. با فعالسازی strictNullChecks، این نوع را تنها به نوع‌های نال‌پذیر می‌توان انتساب داد.


نوع undefined در TypeScript

هر متغیری که مقداری به آن انتساب داده نشده باشد، با undefined مقدار دهی می‌شود. این مورد حتی جهت خروجی متدها نیز صادق است و اگر return ایی در آن‌ها فراموش شود، این خروجی نیز به undefined تفسیر می‌شود.
در اینجا نیز اگر نوع متغیری به undefined تنظیم شد، این متغیر تنها مقدار undefined را می‌تواند بپذیرد. تنها با خاموش کردن پرچم strictNullChecks می‌توان آن‌را به اعداد، رشته‌ها و غیره نیز انتساب داد.


فعالسازی نوع‌های نال نپذیر در TypeScript

برای فعالسازی این قابلیت، نیاز است پرچم strictNullChecks را در فایل تنظیمات کامپایلر به true تنظیم کرد:
{
    "compilerOptions": {
        "strictNullChecks": true
    }
}
از این پس دیگر نمی‌توان null و undefined را به هر نوعی انتساب داد و این‌ها تنها به خودشان و یا نوع any، قابل انتساب هستند. برای مثال اکنون نوع number فقط یک عدد است و دیگر قابلیت پذیرش null و یا undefined را ندارد. البته در اینجا یک استثناء هم وجود دارد: undefined را می‌توان به نوع void نیز انتساب داد.
برای مثال اگر متدی، رشته‌ای را به عنوان پارامتر قبول کند، تا پیش از TypeScript 2.0 و فعالسازی strictNullChecks آن، مشخص نبود که رشته‌ی دریافتی از آن واقعا یک رشته‌است و یا شاید null. اما اکنون یک رشته، فقط یک رشته‌است و دیگر نال پذیر نیست.
 let foo: string = null; // Error! Type 'null' is not assignable to type 'string'.
به این ترتیب دیگر به خطاهای زمان اجرایی مانند خطاهای ذیل نخواهیم رسید:
Uncaught ReferenceError: foo is not defined
Uncaught TypeError: window.foo is not a function

این مورد برای آرایه‌ها نیز صادق است:
// With strictNullChecks set to false
let d: Array<number> = [null, undefined, 10, 15]; //OK
let e: Array<string> = ["pie", null, ""];  //OK
 
 
// With strictNullChecks set to true
let d: Array<number> = [null, undefined, 10, 15]; // Error
let e: Array<string> = ["pie", null, ""]; // Error
اگر strictNullChecks فعال شود، دیگر نمی‌توان به اعضای یک آرایه مقادیر null و یا undefined را نسبت داد.


ساده سازی تعریف بررسی‌های با پرچم strict، در TypeScript 2.3

تعداد گزینه‌های قابل تنظیم در فایل tsconfig روز به روز بیشتر می‌شوند. به همین جهت برای ساده سازی فعالسازی آن‌ها، از TypeScript 2.3 به بعد، پرچم strict نیز به این تنظیمات اضافه شده‌است. کار آن فعالسازی یکجای تمام بررسی‌های strict است؛ مانند noImplicitAny، strictNullChecks و غیره.
{ 
    "compilerOptions": { 
        "strict": true  /* Enable all strict type-checking options. */ 
    } 
}
در این حالت اگر نیاز به لغو یکی از گزینه‌ها بود، می‌توان به صورت ذیل عمل کرد:
{ 
    "compilerOptions": { 
        "strict": true, 
        "noImplicitThis": false 
    } 
}
گزینه‌ی strict تمام بررسی‌های متداول را فعال می‌کند؛ اما ذکر و تنظیم صریح noImplicitThis به false، تنها این یک مورد را لغو خواهد کرد.

یک نکته: اجرای دستور tsc --init ، سبب تولید یک فایل tsconfig.json از پیش تنظیم شده، بر اساس آخرین قابلیت‌های کامپایلر TypeScript می‌شود.


اما ... اکنون چگونه یک نوع را نال‌پذیر کنیم؟

TypeScript به همراه دو نوع ویژه‌ی null و undefined نیز شده‌است که تنها دارای مقادیر null و undefined می‌توانند باشند. به این معنا که در حین تعریف نوع یک متغیر، می‌توان این دو را نیز ذکر کرد و دیگر تنها به عنوان دو مقدار مطرح نیستند. به این ترتیب می‌توان از آن‌ها یک union type را ایجاد کرد:
 let foo: string | null = null; // Okay!
اکنون تنها در این حالت است که متغیر foo می‌تواند یک رشته و یا یک null را دریافت کند و یا اگر مثال ابتدای بحث را بخواهیم اصلاح کنیم، به نمونه‌ی ذیل خواهیم رسید:
let name: string | null;
name = "Vahid"; // OK
name = null; // OK
name = undefined;  // Error
یکی دیگر از مزایای این روش، وضوح بیشتر تعریف نوع متغیرها و به نوعی «خود مستند سازی» بهتر آن‌ها است. در این حالت یا به صورت صریح مشخص می‌کنیم که متدی فقط یک رشته را می‌پذیرد و یا با ذکر string | null، به استفاده کننده اعلام می‌کنیم که ارسال null نیز به آن پیش بینی شده‌است و به نتیجه‌ی نامشخصی منتهی نخواهد شد.

یک نکته:
تا پیش از این اگر متغیری را به این صورت تعریف می‌کردیم:
let z = null;
نوع آن any درنظر گرفته می‌شد. اما اکنون، نوع آن تنها null است و تنها مقداری را هم که می‌تواند بپذیرد نال خواهد بود.


بررسی انتساب، پیش از استفاده

با فعالسازی strictNullChecks، اکنون کامپایلر برای تمام نوع‌هایی که undefined نیستند، یک مقدار اولیه را پیش از استفاده‌ی از آن‌ها درخواست می‌کند:
testAssignedBeforeUseChecking() {
    let x: number;
    console.log(x);
}
در اینجا چون x از نوع عددی است، به علت عدم مقدار دهی اولیه، قابلیت استفاده‌ی از آن وجود ندارد و کامپایلر خطای ذیل را اعلام می‌کند:
 [ts] Variable 'x' is used before being assigned.

اما در حالت ذیل، عدد z می‌تواند عدد و یا undefined باشد؛ به همین جهت کامپایلر با استفاده‌ی از آن مشکلی نخواهد داشت:
let z: number | undefined;
console.log(z);

یک نکته: خواص و پارامترهای اختیاری، به صورت خودکار دارای نوع undefined نیز هستند. برای مثال امضای متد ذیل:
method1(x?: number) {
}
با متد زیر یکی است:
method1(x?: number | undefined) {
}


اجبار به بررسی نال نبودن مقادیر، پیش از استفاده‌ی از آن‌ها در متدهای نال نپذیر

اگر پارامتر متدی یا خاصیت شیءایی نال پذیر نباشند، با ارسال مقدار نوعی به آن‌ها که می‌تواند null و یا undefined را بپذیرد، یک خطای زمان کامپایل صادر خواهد شد. در اینجا محافظ‌های نوع‌ها توسعه یافته‌اند تا اگر بررسی نال یا undefined بودن مقداری انجام شد، مشکلی در جهت استفاده‌ی از آن‌ها نباشد:
  f(x: number): string {
    return x.toString();
  }

  testTypeGuards() {
    let x: number | null | undefined;
    if (x) {
      this.f(x);  // Ok, type of x is number here
    } else {
      this.f(x);  // Error, type of x is number? here
    }
  }
در این مثال، متد f فقط یک عدد را می‌پذیرد (و نه نال و یا undefined). اما در حین کاربرد آن در متد testTypeGuards، مقدار متغیر x می‌تواند یک عدد، نال و یا undefined باشد. چون پیش از اولین استفاده‌ی از متد f در اینجا، بررسی دارای مقدار بودن این متغیر صورت گرفته‌است، فراخوانی صورت گرفته، مجاز است. اما در قسمت else این شرط، کامپایلر خطای ذیل را صادر می‌کند:
 Argument of type 'number | null | undefined' is not assignable to parameter of type 'number'.
Type 'undefined' is not assignable to type 'number'.

امکان این بررسی در مورد عبارات شرطی نیز صادق است:
getLength(s: string | null) {
   return s ? s.length : 0;
}


توسعه‌ی محافظ‌های نوع‌ها جهت کار با نوع‌های نال نپذیر

در مثال ذیل، خروجی متد isNumber دارای امضایی به همراه is است:
isNumber(n: any): n is number { // type guard
   return typeof n === "number";
}
به یک چنین متدهایی type guard گفته می‌شود که امکان بررسی یک نوع را میسر می‌کنند. از این امکان می‌توان جهت بررسی بهتر پارامترها و یا خواص اختیاری استفاده کرد:
  usedMb(usedBytes?: number): number | undefined {
    return this.isNumber(usedBytes) ? (usedBytes / (1024 * 1024)) : undefined;
  }
یک چنین بررسی، بهتر است از بررسی ذیل:
  usedMb2(usedBytes?: number): number | undefined {
    return usedBytes ? (usedBytes / (1024 * 1024)) : undefined;
  }
از این جهت که عبارت شرطی بررسی شده، مقدار صفر را نیز به صورت undefined بازگشت خواهد داد (if(0) به false تعبیر می‌شود و قسمت else این شرط فراخوانی خواهد شد).
همچنین امضای متد نیز به number | undefined تغییر یافته‌است. در غیر اینصورت، خطای زمان کامپایل Type undefined is not assignable to type number صادر خواهد شد.
در حین استفاده‌ی از یک چنین متدی، دیگر نمی‌توان به خروجی آن به صورت ذیل دسترسی یافت:
  formatUsedMb(): string {
    //ERROR: TS2531: Object is possibly undefined
    return this.usedMb(123).toFixed(0).toString();
  }
چون مقدار usedMb می‌تواند undefined باشد، باید ابتدا آن‌را بررسی کرد:
  formatUsed(): string {
    const usedMb = this.usedMb(123);
    return usedMb ? usedMb.toFixed(0).toString() : "";
  }


لغو بررسی strictNullChecks به صورت موقت

با استفاده از اپراتور ! می‌توان به کامپایلر اطمینان داد که این متغیر یا خاصیت، دارای مقدار نال نیست و نخواهد بود:
export interface User {
  name: string;
  age?: number;
}
در این اینترفیس، خاصیت age به صورت اختیاری تعریف شده‌است. برای نمایش مقدار age با فعال بودن strictNullChecks، یا باید ابتدا null نبودن آن‌را به صورت صریحی بررسی کرد:
  printUserInfo(user: User) {
    if (user.age != null) {
      console.log(`${user.name}, ${user.age.toString()}`);
    }
  }
در غیراینصورت قطعه کد ذیل با خطای 'Object is possibly 'undefined کامپایل نخواهد شد:
  printUserInfo(user: User) {
    console.log(`${user.name}, ${user.age.toString()}`);
  }

و یا می‌توان توسط اپراتور ! این بررسی را به صورت موقت خاموش کرد:
  printUserInfo(user: User) {
    console.log(`${user.name}, ${user.age!.toString()}`);
  }
البته استفاده‌ی از این اپراتور توسط tslint توصیه نمی‌شود:
 [tslint] Forbidden non null assertion (no-non-null-assertion)
چون بهتر است به کامپایلر عنوان نکنیم «قسم می‌خورم که این مقدار نال نیست»!



یک نکته‌ی تکمیلی
پس از آزمایش موفقیت آمیز نوع‌های نال نپذیر در TypeScript، مایکروسافت قصد دارد این ویژگی را به C# 8.0 نیز در مورد نوع‌های ارجاعی که می‌توانند نال پذیر باشند، اضافه کند (امکان داشتن نوع‌های ارجاعی نال‌نپذیر).