نظرات مطالب
iTextSharp و نمایش صحیح تاریخ در متنی راست به چپ
برای جدا سازی اجزای تاریخ شمسی، ماه ، روز و سال نباید از / استفاده کرد در unicode برای این کار از Unicode Character 'ARABIC DATE SEPARATOR' (U+060D) استفاده کنید برای دیدن جزییات بیشتر
http://www.fileformat.info/info/unicode/char/60d/index.htm
نظرات مطالب
iTextSharp و نمایش صحیح تاریخ در متنی راست به چپ
برای جدا سازی اجزای تاریخ شمسی، ماه ، روز و سال نباید از / استفاده کرد در unicode برای این کار از Unicode Character 'ARABIC DATE SEPARATOR' (U+060D) استفاده کنید برای دیدن جزییات بیشتر
http://www.fileformat.info/info/unicode/char/60d/index.htm
مطالب
نمایش HTML در برنامه‌های Angular
فرض کنید قصد داریم خاصیت htmlContent زیر را در قالب این کامپوننت نمایش دهیم:
export class ShowHtmlComponent {
  htmlContent = "Template <script>alert(\"Hello!\")</script> <b>Syntax</b>";
}
اگر از روش متداول binding استفاده شود:
<h3>Binding innerHTML</h3>
<p>Bound value:</p>
<p>{{htmlContent}}</p>
چنین خروجی حاصل خواهد شد:


همچنین اگر به کنسول developer tools مرورگر مراجعه کنیم، چنین اخطاری نیز درج شده است:
 WARNING: sanitizing HTML stripped some content (see http://g.co/ng/security#xss).
به این معنا که Angular به صورت توکار تمام خروجی‌ها را به صورت encode شده نمایش می‌دهد و در مقابل حملات XSS مقاوم است. Sanitizing نیز در اینجا به معنای تغییر ورودی و تبدیل آن به مقداری است که جهت درج در DOM امن است.


روش نمایش HTML در برنامه‌های Angular

اما اگر خواستیم اطلاعات HTML ایی را به همان صورتی که هستند نمایش دهیم چطور؟ در این حالت باید از روش ویژه‌ی ذیل استفاده کرد:
<p>Result of binding to innerHTML:</p>
<p [innerHTML]="htmlContent"></p>
برای نمایش HTML نیاز است آن‌را به ویژگی innerHTML متصل کرد؛ با این خروجی:


همانطور که مشاهده می‌کنید، هنوز هم عملیات پاکسازی قسمت‌هایی که ممکن است مخرب باشند صورت می‌گیرد (برای مثال تگ script حذف شده‌است). اما مابقی تگ‌های امن به همان حالتی که هستند نمایش داده خواهند شد.

روش دیگر کار با innerHTML، تعریف یک template reference variable در قالب کامپوننت است:
<p #dataContainer></p>
و سپس دسترسی به آن از طریق یک ViewChild و انتساب مقداری بهinnerHTML  آن به صورت ذیل:
export class ShowHtmlComponent implements OnInit {

  @ViewChild("dataContainer") dataContainer: ElementRef;

  ngOnInit() {
    this.dataContainer.nativeElement.innerHTML = "nativeElement <script>alert(\"Hello!\")</script> <b>Syntax</b>";
  }
}
با این خروجی:


که اینبار قسمت script آن به طور کامل حذف شده‌است.


حالات مختلفی که Angular برنامه را از حملات XSS محافظت می‌کند

در ذیل، لیست مواردی را مشاهده می‌کنید که به صورت پیش‌فرض توسط Angular در مقابل حملات XSS محافظت می‌شوند و اطلاعات انتساب داده شده‌ی به آن‌ها تمیزسازی خواهند شد:
HTML 
Attributes – 
<div [innerHTML]="UNTRUSTED"></div> 
OR <input value="UNTRUSTED">

Style— 
<div [style]="height:UNTRUSTED"></div>

URL — 
<a [href]="UNTRUSTED-URL"></a> 
OR <script [src]="UNTRUSTED-URL"></script> 
OR <iframe src="UNTRUSTED-URL" />

GET Parameter – 
<a href="/user?id=UNTRUSTED">link</a>

JavaScript Variable –
<script> var value='UNTRUSTED';</script>


تبدیل کردن یک HTML نا امن ورودی به یک HTML امن در Angular

بهتر است اطلاعات دریافتی از کاربران پیش از ارسال به سرور تمیز شوند. برای این منظور می‌توان از سرویس ویژه‌ای به نام DomSanitizer کمک گرفت. کار این سرویس، امن سازی اطلاعات نمایش داده شده‌ی در برنامه‌های Angular است.
export class ShowHtmlComponent implements OnInit {
  sanitizedHtml: string;

  constructor(private sanitizer: DomSanitizer) { }

  ngOnInit() {
    this.sanitizedHtml = this.sanitizer.sanitize(SecurityContext.HTML, "<b>Sanitize</b><script>attackerCode()</script>");
  }
}
در این حالت سرویس DomSanitizer به سازنده‌ی کلاس تزریق شده و سپس می‌توان از متدهای مختلف آن مانند sanitize استفاده کرد. خروجی آن صرفا حذف تگ اسکریپت و نگهداری کدهای درون آن است.


در این حالت می‌توان موارد ذیل را کنترل کرد. برای مثال اگر مقدار دریافتی CSS است، می‌توان از SecurityContext.STYLE استفاده کرد و سایر حالات آن مانند امن سازی HTML، اسکریپت و آدرس‌های اینترنتی به شرح ذیل هستند:
SecurityContext.NONE
SecurityContext.HTML
SecurityContext.STYLE
SecurityContext.SCRIPT
SecurityContext.URL
SecurityContext.RESOURCE_URL


غیرفعال کردن سیستم امنیتی Angular جهت نمایش کامل یک مقدار HTML ایی

اگر خواستیم اطلاعات HTML ایی را با فرض امن بودن آن، به همان نحوی که هست نمایش دهیم چطور؟
سرویس DomSanitizer شامل متدهای ذیل نیز می‌باشد:
export enum SecurityContext { NONE, HTML, STYLE, SCRIPT, URL, RESOURCE_URL }

export abstract class DomSanitizer implements Sanitizer {
  abstract sanitize(context: SecurityContext, value: SafeValue|string|null): string|null;
  abstract bypassSecurityTrustHtml(value: string): SafeHtml;
  abstract bypassSecurityTrustStyle(value: string): SafeStyle;
  abstract bypassSecurityTrustScript(value: string): SafeScript;
  abstract bypassSecurityTrustUrl(value: string): SafeUrl;
  abstract bypassSecurityTrustResourceUrl(value: string): SafeResourceUrl;
}
اولین متد آن sanitize است که در مورد آن توضیح داده شد. سایر متدها، کار غیرفعال سازی سیستم امنیتی توکار Angular را انجام می‌دهند.
برای کار با آن‌ها همانند مثال استفاده‌ی از متد sanitize می‌توان سرویس DomSanitizer را به سازنده‌ی یک کامپوننت تزریق کرد و یا می‌توان این عملیات تکراری فرمت اطلاعات ورودی را تبدیل به یک Pipe جدید کرد:
import { Pipe, PipeTransform } from "@angular/core";
import { DomSanitizer, SafeHtml, SafeResourceUrl, SafeScript, SafeStyle, SafeUrl } from "@angular/platform-browser";

@Pipe({
  name: "safe"
})
export class SafePipe implements PipeTransform {
  constructor(protected sanitizer: DomSanitizer) { }

  public transform(value: any, type: string): SafeHtml | SafeStyle | SafeScript | SafeUrl | SafeResourceUrl {
    switch (type) {
      case "html":
        return this.sanitizer.bypassSecurityTrustHtml(value);
      case "style":
        return this.sanitizer.bypassSecurityTrustStyle(value);
      case "script":
        return this.sanitizer.bypassSecurityTrustScript(value);
      case "url":
        return this.sanitizer.bypassSecurityTrustUrl(value);
      case "resourceUrl":
        return this.sanitizer.bypassSecurityTrustResourceUrl(value);
      default:
        throw new Error(`Invalid safe type specified: ${type}`);
    }
  }
}
کار این Pipe غیرفعال کردن سیستم امنیتی Angular و نمایش html، style و غیره به همان صورتی که هستند، می‌باشد.
برای استفاده‌ی از آن، ابتدا این Pipe به قسمت declarations ماژول مدنظر اضافه خواهد شد:
@NgModule({
  imports: [
  // ...
  ],
  declarations: [ SafePipe]
})
و سپس در قالب کامپوننت به نحو ذیل می‌توان با آن کار کرد:
<p [innerHTML]="htmlContent | safe: 'html'"></p>
در این حالت متد bypassSecurityTrustHtml بر روی htmlContent، فراخوانی شده و نتیجه‌ی نهایی نمایش داده خواهد شد.


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
مطالب
بررسی تغییرات Blazor 8x - قسمت هفتم - امکان تعریف جزیره‌های تعاملی Blazor WASM
در قسمت‌های قبل، نحوه‌ی تعریف جزیره‌های تعاملی Blazor Server را به همراه نکات مرتبط با آن‌ها بررسی کردیم. برای مثال مشاهده کردیم که چون Blazor Server و SSR هر دو بر روی سرور اجرا می‌شوند، از لحاظ دسترسی به اطلاعات و کار با سرویس‌ها، هماهنگی کاملی دارند و می‌توان کدهای یکسان و یکدستی را در اینجا بکار گرفت. در Blazor 8x، امکان تعریف جزیره‌های تعاملی Blazor WASM نیز وجود دارد که به همراه تعدادی نکته‌ی ویژه، در مورد نحوه‌ی مدیریت سرویس‌های مورد استفاده‌ی در این کامپوننت‌ها است.


معرفی برنامه‌ی Blazor WASM این مطلب

در این مطلب قصد داریم دقیقا قسمت جزیره‌ی تعاملی Blazor Server همان برنامه‌ی مطلب قبل را توسط یک جزیره‌ی تعاملی Blazor WASM بازنویسی کنیم و با نکات و تفاوت‌های ویژه‌ی آن آشنا شویم. یعنی زمانیکه صفحه‌ی SSR نمایش جزئیات یک محصول ظاهر می‌شود، نحوه‌ی رندر و پردازش کامپوننت نمایش محصولات مرتبط و مشابه، اینبار یک جزیره‌ی تعاملی Blazor WASM باشد. بنابراین قسمت عمده‌ای از کدهای این دو قسمت یکی است؛ فقط نحوه‌ی دسترسی به سرویس‌ها و محل قرارگیری تعدادی از فایل‌ها، متفاوت خواهد بود.


ایجاد یک پروژه‌ی جدید Blazor WASM تعاملی در دات نت 8

بنابراین در ادامه، در ابتدای کار نیاز است یک پوشه‌ی جدید را برای این پروژه، ایجاد کرده و بجای انتخاب interactivity از نوع Server:
dotnet new blazor --interactivity Server
اینبار برای اجرای در مرورگر توسط فناوری وب‌اسمبلی، نوع WebAssembly را انتخاب کنیم:
dotnet new blazor --interactivity WebAssembly
در این حالت، Solution ای که ایجاد می‌شود، به همراه دو پروژه‌‌است (برخلاف پروژه‌های Blazor Server تعاملی که فقط شامل یک پروژه‌ی سمت سرور هستند):
الف) یک پروژه‌ی سمت سرور (برای تامین backend و API و سرویس‌های مرتبط)
ب) یک پروژه‌ی سمت کلاینت (برای اجرای مستقیم درون مرورگر کاربر؛ بدون داشتن وابستگی مستقیمی به اجزای برنامه‌ی سمت سرور)

این ساختار، خیلی شبیه به ساختار پروژه‌های نگارش قبلی Blazor از نوع Hosted Blazor WASM است که در آن، یک پروژه‌ی ASP.NET Core هاست کننده‌ی پروژه‌ی Blazor WASM وجود دارد و یکی از کارهای اصلی آن، فراهم ساختن Web API مورد استفاده‌ی در پروژه‌ی WASM است.

در حالتیکه نوع تعاملی بودن پروژه را Server انتخاب کنیم (مانند مثال قسمت پنجم)، فایل Program.cs آن به همراه دو تعریف مهم زیر است که امکان تعریف کامپوننت‌های تعاملی سمت سرور را میسر می‌کنند:
// ...

builder.Services.AddRazorComponents()
       .AddInteractiveServerComponents();

// ...

app.MapRazorComponents<App>()
   .AddInteractiveServerRenderMode();
مهم‌ترین قسمت‌های آن، متدهای AddInteractiveServerComponents و AddInteractiveServerRenderMode هستند که server-side rendering را به همراه امکان داشتن کامپوننت‌های تعاملی، ممکن می‌کنند.

این تعاریف در فایل Program.cs (پروژه‌ی سمت سرور) قالب جدید Blazor WASM به صورت زیر تغییر می‌کنند تا امکان تعریف کامپوننت‌های تعاملی سمت کلاینت از نوع وب‌اسمبلی، میسر شود:
// ...

builder.Services.AddRazorComponents()
    .AddInteractiveWebAssemblyComponents();

// ...

app.MapRazorComponents<App>()
    .AddInteractiveWebAssemblyRenderMode()
    .AddAdditionalAssemblies(typeof(Counter).Assembly);

نیاز به تغییر معماری برنامه جهت کار با جزایر Blazor WASM

همانطور که در قسمت پنجم مشاهده کردیم، تبدیل کردن یک کامپوننت Blazor، به کامپوننتی تعاملی برای اجرای در سمت سرور، بسیار ساده‌است؛ فقط کافی است rendermode@ آن‌را به InteractiveServer تغییر دهیم تا ... کار کند. اما تبدیل همان کامپوننت نمایش محصولات مرتبط، به یک جزیره‌ی وب‌اسمبلی، نیاز به تغییرات قابل ملاحظه‌ای را دارد؛ از این لحاظ که اینبار این قسمت قرار است بر روی مرورگر کاربر اجرا شود و نه بر روی سرور. در این حالت دیگر کامپوننت ما دسترسی مستقیمی را به سرویس‌های سمت سرور ندارد و برای رسیدن به این مقصود باید از یک Web API در سمت سرور کمک بگیرد و برای کار کردن با آن API در سمت کلاینت، از سرویس HttpClient استفاده کند. به همین جهت، پیاده سازی معماری این روش، نیاز به کار بیشتری را دارد:


همانطور که ملاحظه می‌کنید، برای فعالسازی یک جزیره‌ی تعاملی وب‌اسمبلی، نمی‌توان کامپوننت RelatedProducts آن‌را مستقیما در پروژه‌ی سمت سرور قرار داد و باید آن‌را به پروژه‌ی سمت کلاینت منتقل کرد. در ادامه پیاده سازی کامل این پروژه را با توجه به این تغییرات بررسی می‌کنیم.


مدل برنامه: رکوردی برای ذخیره سازی اطلاعات یک محصول

از این جهت که مدل برنامه (که در قسمت پنجم معرفی شد) در دو پروژه‌ی Client و سرور قابل استفاده‌است، به همین جهت مرسوم است یک پروژه‌ی سوم Shared را نیز به جمع دو پروژه‌ی جاری solution اضافه کرد و فایل این مدل را در آن قرار داد. بنابراین این فایل را از پوشه‌ی Models پروژه‌ی سرور به پوشه‌ی Models پروژه‌ی جدید BlazorDemoApp.Shared در مسیر جدید BlazorDemoApp.Shared\Models\Product.cs منتقل می‌کنیم. مابقی کدهای آن با قسمت پنجم تفاوتی ندارد.
سپس به فایل csproj. پروژه‌ی کلاینت مراجعه کرده و ارجاعی را به پروژه‌ی جدید BlazorDemoApp.Shared اضافه می‌کنیم:
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk.BlazorWebAssembly">

  <PropertyGroup>
    <TargetFramework>net8.0</TargetFramework>
  </PropertyGroup>

  <ItemGroup>
    <ProjectReference Include="..\BlazorDemoApp.Shared\BlazorDemoApp.Shared.csproj" />
  </ItemGroup>

</Project>
نیازی نیست تا اینکار را برای پروژه‌ی سرور نیز تکرار کنیم؛ از این جهت که ارجاعی به پروژه‌ی کلاینت، در پروژه‌ی سرور وجود دارد که سبب دسترسی به این پروژه‌ی Shared هم می‌شود.


سرویس برنامه: سرویسی برای بازگشت لیست محصولات

چون Blazor Server و صفحات SSR آن هر دو بر روی سرور اجرا می‌شوند، از لحاظ دسترسی به اطلاعات و کار با سرویس‌ها، هماهنگی کاملی وجود داشته و می‌توان کدهای یکسان و یکدستی را در اینجا بکار گرفت. یعنی هنوز هم همان مسیر قبلی سرویس Services\ProductStore.cs در این پروژه‌ی سمت سرور نیز برقرار است و نیازی به تغییر مسیر آن نیست. البته بدیهی است چون این پروژه جدید است، باید این سرویس را در فایل Program.cs برنامه‌ی سمت سرور به صورت زیر معرفی کرد تا در فایل razor برنامه‌ی آن قابل دسترسی شود:
builder.Services.AddScoped<IProductStore, ProductStore>();


تکمیل فایل Imports.razor_ پروژه‌ی سمت سرور

جهت سهولت کار با برنامه، یک سری مسیر و using را نیاز است به فایل Imports.razor_ پروژه‌ی سمت سرور اضافه کرد:
@using static Microsoft.AspNetCore.Components.Web.RenderMode
// ...
@using BlazorDemoApp.Client.Components.Store
@using BlazorDemoApp.Client.Components
سطر اول سبب می‌شود تا بتوان به سادگی به اعضای کلاس استاتیک RenderMode، در برنامه‌ی سمت سرور دسترسی یافت. دو using جدید دیگر سبب سهولت دسترسی به کامپوننت‌های قرارگرفته‌ی در این مسیرها در صفحات SSR برنامه‌ی سمت سرور می‌شوند.


تکمیل صفحه‌ی نمایش لیست محصولات

کدها و مسیر کامپوننت ProductsList.razor، با قسمت پنجم دقیقا یکی است. این صفحه، یک صفحه‌ی SSR بوده و در همان سمت سرور اجرا می‌شود و دسترسی آن به سرویس‌های سمت سرور نیز ساده بوده و همانند قبل است.


تکمیل صفحه‌ی نمایش جزئیات یک محصول

کدها و مسیر کامپوننت ProductDetails.razor، با قسمت پنجم دقیقا یکی است. این صفحه، یک صفحه‌ی SSR بوده و در همان سمت سرور اجرا می‌شود و دسترسی آن به سرویس‌های سمت سرور نیز ساده بوده و همانند قبل است ... البته بجز یک تغییر کوچک:
<RelatedProducts ProductId="ProductId" @rendermode="@InteractiveWebAssembly"/>
در اینجا حالت رندر این کامپوننت، به InteractiveWebAssembly تغییر می‌کند. یعنی اینبار قرار است تبدیل به یک جزیره‌ی وب‌اسمبلی شود و نه یک جزیره‌ی Blazor Server که آن‌را در قسمت پنجم بررسی کردیم.


تکمیل کامپوننت نمایش لیست محصولات مشابه و مرتبط

پس از این توضیحات، به اصل موضوع این قسمت رسیدیم! کامپوننت سمت سرور RelatedProducts.razor قسمت پنجم ، از آنجا cut شده و به مسیر جدید BlazorDemoApp.Client\Components\Store\RelatedProducts.razor منتقل می‌شود. یعنی کاملا به پروژه‌ی وب‌اسمبلی منتقل می‌شود. بنابراین کدهای آن دیگر دسترسی مستقیمی به سرویس دریافت اطلاعات محصولات ندارند و برای اینکار نیاز است در سمت سرور، یک Web API Controller را تدارک ببینیم:
using BlazorDemoApp.Services;
using Microsoft.AspNetCore.Mvc;

namespace BlazorDemoApp.Controllers;

[ApiController]
[Route("/api/[controller]")]
public class ProductsController : ControllerBase
{
    private readonly IProductStore _store;

    public ProductsController(IProductStore store) => _store = store;

    [HttpGet("[action]")]
    public IActionResult Related([FromQuery] int productId) => Ok(_store.GetRelatedProducts(productId));
}
این کلاس در مسیر Controllers\ProductsController.cs پروژه‌ی سمت سرور قرار می‌گیرد و کار آن، بازگشت اطلاعات محصولات مشابه یک محصول مشخص است.
برای اینکه مسیریابی این کنترلر کار کند، باید به فایل Program.cs برنامه، مراجعه و سطرهای زیر را اضافه کرد:
builder.Services.AddControllers();
// ...
app.MapControllers();

یک نکته: همانطور که مشاهده می‌کنید، در Blazor 8x، امکان استفاده از دو نوع مسیریابی یکپارچه، در یک پروژه وجود دارد؛ یعنی Blazor routing  و  ASP.NET Core endpoint routing. بنابراین در این پروژه‌ی سمت سرور، هم می‌توان صفحات SSR و یا Blazor Server ای داشت که مسیریابی آن‌ها با page@ مشخص می‌شوند و همزمان کنترلرهای Web API ای را داشت که بر اساس سیستم مسیریابی ASP.NET Core کار می‌کنند.

بر این اساس در پروژه‌ی سمت کلاینت، کامپوننت RelatedProducts.razor باید با استفاده از سرویس HttpClient، اطلاعات درخواستی را از Web API فوق دریافت و همانند قبل نمایش دهد که تغییرات آن به صورت زیر است:

@using BlazorDemoApp.Shared.Models
@inject HttpClient Http

<button class="btn btn-outline-secondary" @onclick="LoadRelatedProducts">Related products</button>

@if (_loadRelatedProducts)
{
    @if (_relatedProducts == null)
    {
        <p>Loading...</p>
    }
    else
    {
        <div class="mt-3">
            @foreach (var item in _relatedProducts)
            {
                <a href="/ProductDetails/@item.Id">
                    <div class="col-sm">
                        <h5 class="mt-0">@item.Title (@item.Price.ToString("C"))</h5>
                    </div>
                </a>
            }
        </div>
    }
}

@code{

    private IList<Product>? _relatedProducts;
    private bool _loadRelatedProducts;

    [Parameter]
    public int ProductId { get; set; }

    private async Task LoadRelatedProducts()
    {
        _loadRelatedProducts = true;
        var uri = $"/api/products/related?productId={ProductId}";
        _relatedProducts = await Http.GetFromJsonAsync<IList<Product>>(uri);
    }

}
و ... همین! اکنون برنامه قابل اجرا است و به محض نمایش صفحه‌ی جزئیات یک محصول انتخابی، کامپوننت RelatedProducts، در حالت وب‌اسمبلی جزیره‌ای اجرا شده و لیست این محصولات مرتبط را نمایش می‌دهد.
در ادامه یکبار برنامه را اجرا می‌کنیم و ... بلافاصله پس از انتخاب صفحه‌ی نمایش جزئیات یک محصول، با خطای زیر مواجه خواهیم شد!
System.InvalidOperationException: Cannot provide a value for property 'Http' on type 'RelatedProducts'.
There is no registered service of type 'System.Net.Http.HttpClient'.


اهمیت درنظر داشتن pre-rendering در حالت جزیره‌های وب‌اسمبلی

استثنائی را که مشاهده می‌کنید، به علت pre-rendering سمت سرور این کامپوننت، رخ‌داده‌است.
زمانیکه کامپوننتی را به این نحو رندر می‌کنیم:
<RelatedProducts ProductId="ProductId" @rendermode="@InteractiveWebAssembly"/>
به صورت پیش‌فرض در آن pre-rendering نیز فعال است؛ یعنی این کامپوننت دوبار رندر می‌شود:
الف) یکبار در سمت سرور تا HTML حداقل قالب آن، به همراه سایر قسمت‌های صفحه‌ی SSR جاری به سمت مرورگر کاربر ارسال شود.
ب) یکبار هم در سمت کلاینت، زمانیکه Blazor WASM بارگذاری شده و فعال می‌شود.

استثنائی را که مشاهده می‌کنیم، مربوط به حالت الف است. یعنی زمانیکه برنامه‌ی ASP.NET Core هاست برنامه، سعی می‌کند کامپوننت RelatedProducts را در سمت سرور رندر کند، اما ... ما سرویس HttpClient را در آن ثبت و فعالسازی نکرده‌ایم. به همین جهت است که عنوان می‌کند این سرویس را پیدا نکرده‌است. برای رفع این مشکل، چندین راه‌حل وجود دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.


راه‌حل اول: ثبت سرویس HttpClient در سمت سرور

یک راه‌حل مواجه شدن با مشکل فوق، ثبت سرویس HttpClient در فایل Program.cs برنامه‌ی سمت سرور به صورت زیر است:
builder.Services.AddScoped(sp => new HttpClient 
{ 
    BaseAddress = new Uri("http://localhost/") 
});
پس از این تعریف، کامپوننت RelatedProducts، در حالت prerendering ابتدایی سمت سرور هم کار می‌کند و برنامه با استثنائی مواجه نخواهد شد.


راه‌حل دوم: استفاده از polymorphism یا چندریختی

برای اینکار اینترفیسی را طراحی می‌کنیم که قرارداد نحوه‌ی تامین اطلاعات مورد نیاز کامپوننت RelatedProducts را ارائه می‌کند. سپس یک پیاده سازی سمت سرور را از آن خواهیم داشت که مستقیما به بانک اطلاعاتی رجوع می‌کند و همچنین یک پیاده سازی سمت کلاینت را که از HttpClient جهت کار با Web API استفاده خواهد کرد.
از آنجائیکه این قرارداد نیاز است توسط هر دو پروژه‌ی سمت سرور و سمت کلاینت استفاده شود، باید آن‌را در پروژه‌ی Shared قرار داد تا بتوان ارجاعاتی از آن‌را به هر دو پروژه اضافه کرد؛ برای مثال در فایل BlazorDemoApp.Shared\Data\IProductStore.cs به صورت زیر:
using BlazorDemoApp.Shared.Models;

namespace BlazorDemoApp.Shared.Data;

public interface IProductStore
{
    IList<Product> GetAllProducts();
    Product GetProduct(int id);
    Task<IList<Product>?> GetRelatedProducts(int productId);
}
این همان اینترفیسی است که پیشتر در فایل ProductStore.cs سمت سرور تعریف کرده بودیم؛ با یک تفاوت: متد GetRelatedProducts آن async تعریف شده‌است که نمونه‌ی سمت کلاینت آن باید با متد GetFromJsonAsync کار کند که async است.
پیاده سازی سمت سرور این اینترفیس، کاملا مهیا است و فقط نیاز به تغییر زیر را دارد تا با خروجی Task دار هماهنگ شود:
public Task<IList<Product>?> GetRelatedProducts(int productId)
    {
        var product = ProductsDataSource.Single(x => x.Id == productId);
        return Task.FromResult<IList<Product>?>(ProductsDataSource.Where(p => product.Related.Contains(p.Id))
                                                                 .ToList());
    }
و اکشن متد متناظر هم باید به صورت زیر await دار شود تا خروجی صحیحی را ارائه دهد:
[HttpGet("[action]")]
public async Task<IActionResult> Related([FromQuery] int productId) =>
        Ok(await _store.GetRelatedProducts(productId));
همچنین پیشتر سرویس آن در فایل Program.cs برنامه‌ی سمت سرور، ثبت شده‌است و نیاز به نکته‌ی خاصی ندارد.

در ادامه نیاز است یک پیاده سازی سمت کلاینت را نیز از آن تهیه کنیم که در فایل BlazorDemoApp.Client\Data\ClientProductStore.cs درج خواهد شد:
public class ClientProductStore : IProductStore
{
    private readonly HttpClient _httpClient;

    public ClientProductStore(HttpClient httpClient) => _httpClient = httpClient;

    public IList<Product> GetAllProducts() => throw new NotImplementedException();

    public Product GetProduct(int id) => throw new NotImplementedException();

    public Task<IList<Product>?> GetRelatedProducts(int productId) =>
        _httpClient.GetFromJsonAsync<IList<Product>>($"/api/products/related?productId={productId}");
}
در این بین بر اساس نیاز کامپوننت نمایش لیست محصولات مشابه، فقط به متد GetRelatedProducts نیاز داریم؛ بنابراین فقط همین مورد در اینجا پیاده سازی شده‌است. پس از این تعریف، نیاز است سرویس فوق را در فایل Program.cs برنامه‌ی کلاینت هم ثبت کرد (به همراه سرویس HttpClient ای که در سازنده‌ی آن تزریق می‌شود):
builder.Services.AddScoped<IProductStore, ClientProductStore>();
builder.Services.AddScoped(sp => new HttpClient { BaseAddress = new Uri(builder.HostEnvironment.BaseAddress) });
به این ترتیب این سرویس در کامپوننت RelatedProducts قابل دسترسی می‌شود و جایگزین سرویس HttpClient تزریقی قبلی خواهد شد. به همین جهت به فایل کامپوننت ProductStore مراجعه کرده و فقط 2 سطر آن‌را تغییر می‌دهیم:
الف) معرفی سرویس IProductStore بجای HttpClient قبلی
@inject IProductStore ProductStore
ب) استفاده از متد GetRelatedProducts این سرویس:
private async Task LoadRelatedProducts()
{
   _loadRelatedProducts = true;
   _relatedProducts = await ProductStore.GetRelatedProducts(ProductId);
}
مابقی قسمت‌های این کامپوننت یکی است و تفاوتی با قبل ندارد.

اکنون اگر برنامه را اجرا کنیم، پس از مشاهده‌ی جزئیات یک محصول، بارگذاری کامپوننت Blazor WASM آن در developer tools مرورگر کاملا مشخص است:



راه‌حل سوم: استفاده از سرویس PersistentComponentState

با استفاده از سرویس PersistentComponentState می‌توان اطلاعات دریافتی از بانک‌اطلاعاتی را در حین pre-rendering در سمت سرور، به جزایر تعاملی انتقال داد و این روشی است که مایکروسافت برای پیاده سازی مباحث اعتبارسنجی و احراز هویت در Blazor 8x در پیش‌گرفته‌است. این راه‌حل را در قسمت بعد بررسی می‌کنیم.


کدهای کامل این مثال را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor8x-WebAssembly-Normal.zip
مطالب
احراز هویت و اعتبارسنجی کاربران در برنامه‌های Angular - قسمت سوم - ورود به سیستم
پس از ایجاد AuthService در قسمت قبل، اکنون می‌خواهیم از آن برای تکمیل صفحه‌ی ورود به سیستم و همچنین تغییر منوی بالای برنامه یا همان کامپوننت header استفاده کنیم.


ایجاد ماژول Dashboard و تعریف کامپوننت صفحه‌ی محافظت شده

قصد داریم پس از لاگین موفق، کاربر را به یک صفحه‌ی محافظت شده هدایت کنیم. به همین جهت ماژول جدید Dashboard را به همراه کامپوننت یاد شده، به برنامه اضافه می‌کنیم:
>ng g m Dashboard -m app.module --routing
>ng g c Dashboard/ProtectedPage
پس از اجرای این دستورات، ابتدا به فایل app.module.ts مراجعه کرده و تعریف این ماژول را که به صورت خودکار به قسمت imports اضافه شده‌است، به قبل از AppRoutingModule منتقل می‌کنیم تا مسیریابی‌های آن توسط catch all ماژول AppRouting لغو نشوند:
import { DashboardModule } from "./dashboard/dashboard.module";

@NgModule({
  imports: [
    //...
    DashboardModule,
    AppRoutingModule
  ]
})
export class AppModule { }
همچنین به فایل dashboard-routing.module.ts ایجاد شده مراجعه کرده و مسیریابی کامپوننت جدید ProtectedPage را اضافه می‌کنیم:
import { ProtectedPageComponent } from "./protected-page/protected-page.component";

const routes: Routes = [
  { path: "protectedPage", component: ProtectedPageComponent }
];


ایجاد صفحه‌ی ورود به سیستم

در قسمت اول این سری، کارهای «ایجاد ماژول Authentication و تعریف کامپوننت لاگین» انجام شدند. اکنون می‌خواهیم کامپوننت خالی لاگین را به نحو ذیل تکمیل کنیم:
export class LoginComponent implements OnInit {

  model: Credentials = { username: "", password: "", rememberMe: false };
  error = "";
  returnUrl: string;
مدل login را همان اینترفیس Credentials تعریف شده‌ی در قسمت قبل درنظر گرفته‌ایم. به همراه دو خاصیت error جهت نمایش خطاها در ذیل قسمت لاگین و همچنین ذخیره سازی returnUrl در صورت وجود:
  constructor(
    private authService: AuthService,
    private router: Router,
    private route: ActivatedRoute) { }

  ngOnInit() {
    // reset the login status
    this.authService.logout(false);

    // get the return url from route parameters
    this.returnUrl = this.route.snapshot.queryParams["returnUrl"];
  }
AuthService را به سازنده‌ی کامپوننت لاگین تزریق کرده‌ایم تا بتوان از متدهای login و Logout آن استفاده کرد. همچنین از سرویس Router برای استفاده‌ی از متد navigate آن استفاده می‌کنیم و از سرویس ActivatedRoute برای دریافت کوئری استرینگ returnUrl، در صورت وجود، کمک خواهیم گرفت.
اکنون متد ارسال این فرم چنین شکلی را پیدا می‌کند:
  submitForm(form: NgForm) {
    this.error = "";
    this.authService.login(this.model)
      .subscribe(isLoggedIn => {
        if (isLoggedIn) {
          if (this.returnUrl) {
            this.router.navigate([this.returnUrl]);
          } else {
            this.router.navigate(["/protectedPage"]);
          }
        }
      },
      (error: HttpErrorResponse) => {
        console.log("Login error", error);
        if (error.status === 401) {
          this.error = "Invalid User name or Password. Please try again.";
        } else {
          this.error = `${error.statusText}: ${error.message}`;
        }
      });
  }
در اینجا توسط وهله‌ی تزریق شده‌ی this.authService، کار فراخوانی متد login و ارسال شیء Credentials به سمت سرور صورت می‌گیرد. خروجی متد login یک Observable از نوع boolean است. بنابراین در صورت true بودن این مقدار و یا موفقیت آمیز بودن عملیات لاگین، کاربر را به یکی از دو صفحه‌ی protectedPage و یا this.returnUrl (در صورت وجود)، هدایت خواهیم کرد.
صفحه‌ی خالی protectedPage را در ابتدای بحث، در ذیل ماژول Dashboard ایجاد کردیم.
در سمت سرور هم در صورت شکست اعتبارسنجی کاربر، یک return Unauthorized صورت می‌گیرد که معادل error.status === 401 کدهای فوق است و در اینجا در قسمت خطای عملیات بررسی شده‌است.

قالب این کامپوننت نیز به صورت ذیل به model از نوع Credentials آن متصل شده‌است:
<div class="panel panel-default">
  <div class="panel-heading">
    <h2 class="panel-title">Login</h2>
  </div>
  <div class="panel-body">
    <form #form="ngForm" (submit)="submitForm(form)" novalidate>
      <div class="form-group" [class.has-error]="username.invalid && username.touched">
        <label for="username">User name</label>
        <input id="username" type="text" required name="username" [(ngModel)]="model.username"
          #username="ngModel" class="form-control" placeholder="User name">
        <div *ngIf="username.invalid && username.touched">
          <div class="alert alert-danger"  *ngIf="username.errors['required']">
            Name is required.
          </div>
        </div>
      </div>

      <div class="form-group" [class.has-error]="password.invalid && password.touched">
        <label for="password">Password</label>
        <input id="password" type="password" required name="password" [(ngModel)]="model.password"
          #password="ngModel" class="form-control" placeholder="Password">
        <div *ngIf="password.invalid && password.touched">
          <div class="alert alert-danger"  *ngIf="password.errors['required']">
            Password is required.
          </div>
        </div>
      </div>

      <div class="checkbox">
        <label>
          <input type="checkbox" name="rememberMe" [(ngModel)]="model.rememberMe"> Remember me
        </label>
      </div>

      <div class="form-group">
        <button type="submit" class="btn btn-primary" [disabled]="form.invalid ">Login</button>
      </div>

      <div *ngIf="error" class="alert alert-danger " role="alert ">
        {{error}}
      </div>
    </form>
  </div>
</div>
در اینجا خاصیت‌های نام کاربری، کلمه‌ی عبور و همچنین rememberMe مدل، از کاربر دریافت می‌شوند؛ به همراه بررسی اعتبارسنجی سمت کلاینت آن‌ها؛ با این شکل:


برای آزمایش برنامه، نام کاربری Vahid و کلمه‌ی عبور 1234 را وارد کنید.


تکمیل کامپوننت Header برنامه

در ادامه، پس از لاگین موفق شخص، می‌خواهیم صفحه‌ی protectedPage را نمایش دهیم:


در این صفحه، Login از منوی سایت حذف شده‌است و بجای آن Logout به همراه «نام نمایشی کاربر» ظاهر شده‌اند. همچنین توکن decode شده به همراه تاریخ انقضای آن نمایش داده شده‌اند.
برای پیاده سازی این موارد، ابتدا از کامپوننت Header شروع می‌کنیم:
export class HeaderComponent implements OnInit, OnDestroy {

  title = "Angular.Jwt.Core";

  isLoggedIn: boolean;
  subscription: Subscription;
  displayName: string;

  constructor(private authService: AuthService) { }
این کامپوننت وضعیت گزارش شده‌ی ورود شخص را توسط خاصیت isLoggedIn در اختیار قالب خود قرار می‌دهد. برای این منظور به سرویس AuthService تزریق شده‌ی در سازنده‌ی خود نیاز دارد.
اکنون در روال رخ‌دادگردان ngOnInit، مشترک authStatus می‌شود که یک BehaviorSubject است و از آن جهت صدور رخ‌دادهای authService به تمام کامپوننت‌های مشترک به آن استفاده کرده‌ایم:
  ngOnInit() {
    this.subscription = this.authService.authStatus$.subscribe(status => {
      this.isLoggedIn = status;
      if (status) {
        this.displayName = this.authService.getDisplayName();
      }
    });
  }
Status بازگشت داده شده‌ی توسط آن از نوع boolean است و در صورت true بودن، خاصیت isLoggedIn را نیز true می‌کند که از آن در قالب این کامپوننت برای نمایش و یا مخفی کردن لینک‌های login و logout استفاده خواهیم کرد.
همچنین اگر این وضعیت true باشد، مقدار DisplayName کاربر را نیز از سرویس authService دریافت کرده و توسط خاصیت this.displayName در اختیار قالب Header قرار می‌دهیم.
در آخر برای جلوگیری از نشتی حافظه، ضروری است اشتراک به authStatus، در روال رخ‌دادگردان ngOnDestroy لغو شود:
  ngOnDestroy() {
    // prevent memory leak when component is destroyed
    this.subscription.unsubscribe();
  }

همچنین در قالب Header، مدیریت دکمه‌ی Logout را نیز انجام خواهیم داد:
  logout() {
    this.authService.logout(true);
  }

با این مقدمات، قالب Header اکنون به صورت ذیل تغییر می‌کند:
<nav class="navbar navbar-default">
  <div class="container-fluid">
    <div class="navbar-header">
      <a class="navbar-brand" [routerLink]="['/']">{{title}}</a>
    </div>
    <ul class="nav navbar-nav">
      <li class="nav-item" routerLinkActive="active" [routerLinkActiveOptions]="{ exact: true }">
        <a class="nav-link" [routerLink]="['/welcome']">Home</a>
      </li>
      <li *ngIf="!isLoggedIn" class="nav-item" routerLinkActive="active">
        <a class="nav-link" queryParamsHandling="merge" [routerLink]="['/login']">Login</a>
      </li>
      <li *ngIf="isLoggedIn" class="nav-item" routerLinkActive="active">
        <a class="nav-link" (click)="logout()">Logoff [{{displayName}}]</a>
      </li>
      <li *ngIf="isLoggedIn" class="nav-item" routerLinkActive="active">
        <a class="nav-link" [routerLink]="['/protectedPage']">Protected Page</a>
      </li>
    </ul>
  </div>
</nav>
در اینجا توسط ngIfها وضعیت خاصیت isLoggedIn این کامپوننت را بررسی می‌کنیم. اگر true باشد، Logoff به همراه نام نمایشی کاربر را در منوی راهبری سایت ظاهر خواهیم کرد و در غیراینصورت لینک به صفحه‌ی Login را نمایش می‌دهیم.


تکمیل کامپوننت صفحه‌ی محافظت شده

در تصویر قبل، نمایش توکن decode شده را نیز مشاهده کردید. این نمایش توسط کامپوننت صفحه‌ی محافظت شده، مدیریت می‌شود:
import { Component, OnInit } from "@angular/core";
import { AuthService } from "../../core/services/auth.service";

@Component({
  selector: "app-protected-page",
  templateUrl: "./protected-page.component.html",
  styleUrls: ["./protected-page.component.css"]
})
export class ProtectedPageComponent implements OnInit {

  decodedAccessToken: any = {};
  accessTokenExpirationDate: Date = null;

  constructor(private authService: AuthService) { }

  ngOnInit() {
    this.decodedAccessToken = this.authService.getDecodedAccessToken();
    this.accessTokenExpirationDate = this.authService.getAccessTokenExpirationDate();
  }
}
در اینجا به کمک سرویس تزریقی AuthService، یکبار با استفاده از متد getDecodedAccessToken آن، مقدار اصلی توکن را و بار دیگر توسط متد getAccessTokenExpirationDate آن، تاریخ انقضای توکن دریافتی از سمت سرور را نمایش می‌دهیم؛ با این قالب:
<h1>
  Decoded Access Token
</h1>

<div class="alert alert-info">
  <label> Access Token Expiration Date:</label> {{accessTokenExpirationDate}}
</div>

<div>
  <pre>{{decodedAccessToken | json}}</pre>
</div>


کدهای کامل این سری را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
برای اجرای آن فرض بر این است که پیشتر Angular CLI را نصب کرده‌اید. سپس از طریق خط فرمان به ریشه‌ی پروژه‌ی ASPNETCore2JwtAuthentication.AngularClient وارد شده و دستور npm install را صادر کنید تا وابستگی‌های آن دریافت و نصب شوند. در آخر با اجرای دستور ng serve -o، برنامه ساخته شده و در مرورگر پیش فرض سیستم نمایش داده خواهد شد (و یا همان اجرای فایل ng-serve.bat). همچنین باید به پوشه‌ی ASPNETCore2JwtAuthentication.WebApp نیز مراجعه کرده و فایل dotnet_run.bat را اجرا کنید، تا توکن سرور برنامه نیز فعال شود.
نظرات مطالب
Angular CLI - قسمت ششم - استفاده از کتابخانه‌های ثالث
یک نکته‌ی تکمیلی: تغییرات در فایل angular-cli.json نیاز به راه اندازی مجدد watchers را دارد

فرض کنید برنامه را توسط دستورات ng build --watch و یا ng serve -o تهیه و یا اجرا کرده‌اید. در این حال، برای مثال جهت افزودن مجموعه آیکن‌های قلم font-awesome به صورت زیر عمل کرده‌اید:
 npm install font-awesome --save
و سپس تعریف css آن‌را نیز به قسمت styles فایل angular-cli.json افزوده‌اید:
"styles": [
   "../node_modules/bootstrap/dist/css/bootstrap.css",
   "../node_modules/font-awesome/css/font-awesome.css",
   "styles.css"
],
اکنون اگر برنامه مجددا به صورت خودکار build شود، فونت‌ها و آیکن‌ها را مشاهده نخواهید کرد. علت اینجا است که دستورات یاد شده که در حالت watch اجرا می‌شوند، تنها به تغییرات پوشه‌ی src واکنش نشان می‌دهند و تغییرات فایل angular-cli.json از دید آن‌ها مخفی است.
به همین جهت باید یکبار آن‌ها را بسته و مجددا از ابتدا اجرا کنید تا اینبار قلم آیکن font-awesome اعمال شده و قابل نمایش شود.
مطالب
شروع به کار با AngularJS 2.0 و TypeScript - قسمت دهم - کار با فرم‌ها - قسمت اول
هر برنامه‌ی وبی، نیاز به کار با فرم‌های وب را دارد و به همین جهت، AngularJS 2.0 به همراه دو نوع از فرم‌ها است: فرم‌های مبتنی بر قالب‌ها و فرم‌های مبتنی بر مدل‌ها.
کار با فرم‌های مبتنی بر قالب‌ها ساده‌تر است؛ اما کنترل کمتری را بر روی مباحث اعتبارسنجی داده‌های ورودی توسط کاربر، در اختیار ما قرار می‌دهند. اما فرم‌های مبتنی بر مدل‌ها هر چند به همراه اندکی کدنویسی بیشتر هستند، اما کنترل کاملی را جهت اعتبارسنجی ورودی‌های کاربران، ارائه می‌دهند. در این قسمت فرم‌های مبتنی بر قالب‌ها (Template-driven forms) را بررسی می‌کنیم.


ساخت فرم مبتنی بر قالب‌های ثبت یک محصول جدید

در ادامه‌ی مثال این سری، می‌خواهیم به کاربران، امکان ثبت اطلاعات یک محصول جدید را نیز بدهیم. به همین جهت فایل‌های جدید product-form.component.ts و product-form.component.html را به پوشه‌ی App\products برنامه اضافه می‌کنیم (جهت تعریف کامپوننت فرم جدید به همراه قالب HTML آن).
الف) محتوای کامل product-form.component.html
<form #f="ngForm" (ngSubmit)="onSubmit(f.form)">
    <div class="panel panel-default">
        <div class="panel-heading">
            <h3 class="panel-title">
                Add Product
            </h3>
        </div>
        <div class="panel-body form-horizontal">
            <div class="form-group">
                <label for="productName" class="col col-md-2 control-label">Name</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <input ngControl="productName" id="productName" required
                           #productName="ngForm"
                           (change)="log(productName)"
                           minlength="3"
                           type="text" class="form-control"
                           [(ngModel)]="productModel.productName"/>
                    <div *ngIf="productName.touched && productName.errors">
                        <label class="text-danger" *ngIf="productName.errors.required">
                            Name is required.
                        </label>
                        <label class="text-danger" *ngIf="productName.errors.minlength">
                            Name should be minimum {{ productName.errors.minlength.requiredLength }} characters.
                        </label>
                    </div>
                </div>
            </div>
            <div class="form-group">
                <label for="productCode" class="col col-md-2 control-label">Code</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <input ngControl="productCode" id="productCode" required
                           #productCode="ngForm"
                           type="text" class="form-control"
                           [(ngModel)]="productModel.productCode"/>
                    <label class="text-danger" *ngIf="productCode.touched && !productCode.valid">
                        Code is required.
                    </label>
                </div>
            </div>
            <div class="form-group">
                <label for="releaseDate" class="col col-md-2 control-label">Release Date</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <input ngControl="releaseDate" id="releaseDate" required
                           #releaseDate="ngForm"
                           type="text" class="form-control"
                           [(ngModel)]="productModel.releaseDate"/>
                    <label class="text-danger" *ngIf="releaseDate.touched && !releaseDate.valid">
                        Release Date is required.
                    </label>
                </div>
            </div>
            <div class="form-group">
                <label for="price" class="col col-md-2 control-label">Price</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <input ngControl="price" id="price" required
                           #price="ngForm"
                           type="text" class="form-control"
                           [(ngModel)]="productModel.price"/>
                    <label class="text-danger" *ngIf="price.touched && !price.valid">
                        Price is required.
                    </label>
                </div>
            </div>
            <div class="form-group">
                <label for="description" class="col col-md-2 control-label">Description</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <textarea ngControl="description" id="description" required
                              #description="ngForm"
                              rows="10" type="text" class="form-control"
                              [(ngModel)]="productModel.description"></textarea>
                    <label class="text-danger" *ngIf="description.touched && !description.valid">
                        Description is required.
                    </label>
                </div>
            </div>
            <div class="form-group">
                <label for="imageUrl" class="col col-md-2 control-label">Image</label>
                <div class="controls col col-md-10">
                    <input ngControl="imageUrl" id="imageUrl" required
                           #imageUrl="ngForm"
                           type="text" class="form-control"
                           [(ngModel)]="productModel.imageUrl"/>
                    <label class="text-danger" *ngIf="imageUrl.touched && !imageUrl.valid">
                        Image is required.
                    </label>
                </div>
            </div>
        </div>
        <footer class="panel-footer">
            <button [disabled]="!f.valid"
                    type="submit" class="btn btn-primary">
                Submit
            </button>
        </footer>
    </div>
</form>

ب) محتوای کامل product-form.component.ts
import { Component } from 'angular2/core';
import { Router } from 'angular2/router';
import { IProduct } from './product';
import { ProductService } from './product.service';
 
@Component({
    //selector: 'product-form',
    templateUrl: 'app/products/product-form.component.html'
})
export class ProductFormComponent {
 
    productModel = <IProduct>{}; // creates an empty object of an interface
 
    constructor(private _productService: ProductService, private _router: Router) { }
 
    log(productName): void {
        console.log(productName);
    }
 
    onSubmit(form): void {
        console.log(form);
        console.log(this.productModel);
 
        this._productService.addProduct(this.productModel)
            .subscribe((product: IProduct) => {
                console.log(`ID: ${product.productId}`);
                this._router.navigate(['Products']);
            });
    }
}

اکنون ریز جزئیات و تغییرات این دو فایل را قدم به قدم بررسی خواهیم کرد.

تا اینجا در فایل product-form.component.html یک فرم ساده‌ی HTML ایی مبتنی بر بوت استرپ 3 را تهیه کرده‌ایم. نکات ابتدایی آن، دقیقا مطابق است با مستندات بوت استرپ 3؛ از لحاظ تعریف form-horizontal و سپس ایجاد یک div با کلاس form-group و قرار دادن المان‌هایی با کلاس‌های form-control در آن. همچنین برچسب‌های تعریف شده‌ی با ویژگی for، در این المان‌ها، جهت بالارفتن دسترسی پذیری به عناصر فرم، اضافه شده‌اند. این مراحل در مورد تمام فرم‌های استاندارد وب صادق هستند و نکته‌ی جدیدی ندارند.

در ادامه تعاریف AngularJS 2.0 را به این فرم اضافه کرد‌ه‌ایم. در اینجا هر کدام از المان‌های ورودی، تبدیل به Controlهای AngularJS 2.0 شده‌اند. کلاس Control، خواص ویژه‌ای را در اختیار ما قرار می‌دهد. برای مثال value یا مقدار این المان چیست؟ وضعیت touched و untouched آن چیست؟ (آیا کاربر فوکوس را به آن منتقل کرده‌است یا خیر؟) آیا dirty است؟ (مقدار آن تغییر کرده‌است؟) و یا شاید هم pristine است؟ (مقدار آن تغییری نکرده‌است). علاوه بر این‌ها دارای خاصیت valid نیز می‌باشد (آیا اعتبارسنجی آن موفقیت آمیز است؟)؛ به همراه خاصیت errors که مشکلات اعتبارسنجی موجود را باز می‌گرداند.
<div class="form-group">
    <label for="description" class="col col-md-2 control-label">Description</label>
    <div class="controls col col-md-10">
        <textarea ngControl="description" id="description" required
                  #description="ngForm"
                  rows="10" type="text" class="form-control"
                  [(ngModel)]="productModel.description"></textarea>
        <label class="text-danger" *ngIf="description.touched && !description.valid">
            Description is required.
        </label>
    </div>
</div>
در اینجا کلاس مفید دیگری به نام ControlGroup نیز درنظر گرفته شده‌است. برای مثال هر فرم، یک ControlGroup است (گروهی متشکل از کنترل‌ها، در صفحه). البته می‌توان یک فرم بزرگ را به چندین ControlGroup نیز تقسیم کرد. تمام خواصی که برای کلاس Control ذکر شدند، در مورد کلاس ControlGroup نیز صادق هستند. با این تفاوت که این‌بار اگر به خاصیت valid آن مراجعه کردیم، یعنی تمام کنترل‌های قرار گرفته‌ی در آن گروه معتبر هستند و نه صرفا یک تک کنترل خاص. به همین ترتیب خاصیت errors نیز تمام خطاهای اعتبارسنجی یک گروه را باز می‌گرداند.
هر دو کلاس Control و ControlGroup از کلاس پایه‌ای به نام AbstractControl مشتق شده‌اند و این کلاس پایه است که خواص مشترک یاد شده را به همراه دارد.

بنابراین برای کار ساده‌تر با یک فرم AngularJS 2.0، کل فرم را تبدیل به یک ControlGroup کرده و سپس هر کدام از المان‌های ورودی را تبدیل به یک Control مجزا می‌کنیم. کار برقراری این ارتباط، با استفاده از دایرکتیو ویژه‌ای به نام ngControl انجام می‌شود. بنابراین دایرکتیو ngControl، با نامی دلخواه و معین، به تمام المان‌های ورودی، انتساب داده شده‌است.
هرچند در این مثال نام ngControl‌ها با مقدار id هر کنترل یکسان درنظر گرفته شده‌است، اما ارتباطی بین این دو نیست. مقدار id جهت استفاده‌ی در DOM کاربرد دارد و مقدار ngControl توسط AngularJS 2.0 استفاده می‌شود. جهت رسیدن به کدهایی یکدست، بهتر است این نام‌ها را یکسان درنظر گرفت؛ اما هیچ الزامی هم ندارد.

برای بررسی جزئیات این اشیاء کنترل، در المان productName، یک متغیر محلی را به نام productName# تعریف کرده‌ایم و آن‌را به دایرکتیو ngControl انتساب داده‌ایم. این انتساب توسط ngForm انجام شده‌است. زمانیکه AngularJS 2.0 یک متغیر محلی تنظیم شده‌ی به ngForm را مشاهده می‌کند، آن‌را به صورت خودکار به ngControl همان المان ورودی متصل می‌کند. سپس این متغیر محلی را به متد log ارسال کرده‌ایم. این متد در کلاس کامپوننت جاری تعریف شده‌است و کار آن نمایش شیء Control جاری در کنسول developer tools مرورگر است.
<input ngControl="productName" id="productName" required
       #productName="ngForm"
       (change)="log(productName)"
       minlength="3"
       type="text" class="form-control"
       [(ngModel)]="productModel.productName"/>


همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید، عناصر یک شیء Control، در کنسول نمایش داده شده‌اند و در اینجا بهتر می‌توان خواصی مانند valid و امثال آن‌را که به همراه این کنترل وجود دارند، مشاهده کرد. برای مثال خاصیت dirty آن true است چون مقدار آن المان ورودی، تغییر کرده‌است.

بنابراین تا اینجا با استفاده از دایرکتیو ngControl، یک المان ورودی را به یک شیء Control متصل کردیم. همچنین نحوه‌ی تعریف یک متغیر محلی را در المانی و سپس ارسال آن را به کلاس متناظر با کامپوننت فرم، نیز بررسی کردیم.


افزودن اعتبارسنجی به فرم ثبت محصولات

به کنترل‌هایی که به صورت فوق توسط ngControl ایجاد می‌شوند، اصطلاحا implicitly created controls می‌گویند؛ یا به عبارتی ایجاد آن‌ها به صورت «ضمنی» توسط AngularJS 2.0 انجام می‌شود که نمونه‌ای از آن‌را در تصویر فوق نیز مشاهده کردید. این نوع کنترل‌های ضمنی، امکانات اعتبارسنجی محدودی را در اختیار دارند؛ که تنها سه مورد هستند:
الف) required
ب) minlength
ج) maxlength

این‌ها ویژگی‌های استاندارد اعتبارسنجی HTML 5 نیز هستند. نمونه‌ای از اعمال این موارد را با افزودن ویژگی required، به المان‌های فرم ثبت محصولات فوق، مشاهده می‌کنید.
سپس نیاز داریم تا خطاهای اعتبارسنجی را در مقابل هر المان ورودی نمایش دهیم.
<textarea ngControl="description" id="description" required
          #description="ngForm"
          rows="10" type="text" class="form-control"></textarea>
<div class="alert alert-danger" *ngIf="description.touched && !description.valid">
    Description is required.
</div>
پس از افزودن ویژگی required به یک المان، افزودن و نمایش خطاهای اعتبارسنجی، شامل سه مرحله‌ی زیر است:
الف) ایجاد یک div ساده جهت نمایش پیام خطای اعتبار سنجی
ب) افزودن یک متغیر محلی با # و تنظیم شده‌ی به ngForm، جهت دسترسی به شیء کنترل ایجاد شده
ج) استفاده از این متغیر محلی در دایرکتیو ساختاری ngIf* جهت دسترسی به خاصیت valid آن کنترل. بر مبنای مقدار این خاصیت است که تصمیم گرفته می‌شود، پیام اجباری بودن پر کردن فیلد نمایش داده شود یا خیر.
در اینجا یک سری کلاس بوت استرپ 3 هم جهت نمایش بهتر این پیام خطای اعتبارسنجی، اضافه شده‌اند.

علت استفاده از خاصیت touched این است که اگر آن‌را حذف کنیم، در اولین بار نمایش فرم، ذیل تمام المان‌های ورودی، پیام اجباری بودن تکمیل آن‌ها نمایش داده می‌شود. با استفاده از خاصیت touched، اگر کاربر به المانی مراجعه کرد و سپس آن‌را تکمیل نکرد، آنگاه پیام خطای اعتبارسنجی را دریافت می‌کند.



بهبود شیوه نامه‌ی پیش فرض المان‌های ورودی اطلاعات در AngularJS 2.0

می‌خواهیم اگر اعتبارسنجی یک المان ورودی با شکست مواجه شد، یک حاشیه‌ی قرمز، در اطراف آن نمایش داده شود. این مورد را با توجه به اینکه AngularJS 2.0، شیوه نامه‌های ویژه‌ای را به صورت خودکار به المان‌ها اضافه می‌کند، می‌توان به صورت سراسری به تمام فرم‌ها اضافه کرد. برای این منظور فایل app.component.css واقع در ریشه‌ی پوشه‌ی app را گشوده و تنظیمات ذیل را به آن اضافه کنید:
.ng-touched.ng-invalid{
    border: 1px solid red;
}

ویژگی‌های اضافه شده‌ی در حالت شکست اعتبارسنجی؛ مانند ng-invalid


ویژگی‌های اضافه شده‌ی در حالت موفقیت اعتبارسنجی؛ مانند ng-valid



مدیریت چندین ویژگی اعتبارسنجی یک المان با هم

گاهی از اوقات نیاز است برای یک المان ورودی، چندین نوع اعتبارسنجی مختلف را تعریف کرد. برای مثال فرض کنید که ویژگی‌های required و همچنین minlength، برای نام محصول تنظیم شده‌اند. در این حالت ذکر productName.valid خیلی عمومی است و هر دو حالت اجباری بودن فیلد و حداقل طول آن‌را با هم به همراه دارد:
<div class="alert alert-danger" *ngIf="productName.touched && !productName.valid">
   Name is required.
</div>
بنابراین در این حالت از روش ذیل استفاده می‌شود:
<div *ngIf="productName.touched && productName.errors">
    <div class="alert alert-danger" *ngIf="productName.errors.required">
        Name is required.
    </div>
    <div class="alert alert-danger" *ngIf="productName.errors.minlength">
        Name should be minimum 3 characters.
    </div>
</div>
خاصیت errors نیز یکی دیگر از خواص شیء کنترل است. اگر نال بود، یعنی خطایی وجود ندارد و در غیراینصورت، به ازای هر نوع اعتبارسنجی تعریف شده، خواصی به آن اضافه می‌شوند. بنابراین ذکر productName.errors.required به این معنا است که آیا خاصیت errors، دارای کلیدی به نام required است؟ اگر بله، یعنی این فیلد هنوز پر نشده‌است.
همچنین چون در این حالت productName.touched نیاز است چندین بار تکرار شود، می‌توان آن‌را در یک div محصور کننده‌ی دو div مورد نیاز جهت نمایش خطاهای اعتبارسنجی قرار داد. به علاوه بررسی نال نبودن productName.errors نیز در div محصور کننده صورت گرفته‌است و دیگر نیازی نیست این بررسی را به ngIfهای داخلی اضافه کرد.

نکته 1
اگر علاقمند بودید تا جزئیات خاصیت errors را مشاهده کنید، آن‌را می‌توان توسط pipe توکاری به نام json به صورت موقت نمایش داد و بعد آن‌را حذف کرد:
 <div *ngIf="productName.touched && productName.errors">
  {{ productName.errors | json }}

نکته 2
بجای ذکر مستقیم عدد سه در «minimum 3 characters»، می‌توان این عدد را مستقیما از تعریف ویژگی minlength نیز استخراج کرد:
 Name should be minimum {{ productName.errors.minlength.requiredLength }} characters.


بررسی ngForm

شبیه به ngControl که یک المان ورودی را به یک کنترل AngularJS 2.0 متصل می‌کند، دایرکتیو دیگری نیز به نام ngForm وجود دارد که کل فرم را به شیء ControlGroup بایند می‌کند و برخلاف ngControl، نیازی به ذکر صریح آن وجود ندارد. هر زمانیکه AngularJS 2.0، المان استاندارد فرمی را در صفحه مشاهده می‌کند، این اتصالات را به صورت خودکار برقرار خواهد کرد.
ngForm دارای خاصیتی است به نام ngSumbit که از نوع EventEmitter است (نمونه‌ای از آن را در مبحث کامپوننت‌های تو در تو پیشتر ملاحظه کرده‌اید). بنابراین از آن می‌توان جهت اتصال رخداد submit فرم، به متدی در کلاس کامپوننت خود، استفاده کرد. متد متصل به این رخداد، زمانی فراخوانی می‌شود که کاربر بر روی دکمه‌ی submit کلیک کند:
 <form #f="ngForm" (ngSubmit)="onSubmit(f.form)">
همچنین در اینجا متغیر محلی f جهت دسترسی به شیء ControlGroup و ارسال آن به متد onSubmit تعریف شده‌است (شبیه به متغیرهای محلی دسترسی به ngControl که پیشتر جهت نمایش خطاهای اعتبارسنجی، اضافه کردیم).

پس از تعریف این رخداد و اتصال آن در قالب کامپوننت، اکنون می‌توان متد onSubmit را در کلاس آن نیز اضافه کرد.
onSubmit(form): void {
   console.log(form);
}
فعلا هدف از این متد، نمایش جزئیات شیء form دریافتی، در کنسول developer tools است.



غیرفعال کردن دکمه‌ی submit در صورت وجود خطاهای اعتبارسنجی

در قسمت بررسی ngForm، یک متغیر محلی را به نام f ایجاد کردیم که به شیء ControlGroup فرم جاری اشاره می‌کند. از این متغیر و خاصیت valid آن می‌توان با کمک property binding به خاصیت disabled یک دکمه، آن‌را به صورت خودکار فعال یا غیرفعال کرد:
<button [disabled]="!f.valid"
        type="submit" class="btn btn-primary">
    Submit
</button>
هر زمانیکه کل فرم از لحاظ اعتبارسنجی مشکلی نداشته باشد، دکمه‌ی submit فعال می‌شود و برعکس.



نمایش فرم افزودن محصولات توسط سیستم Routing

با نحوه‌ی تعریف مسیریابی‌ها در قسمت قبل آشنا شدیم. برای نمایش فرم افزودن محصولات، می‌توان تغییرات ذیل را به فایل app.component.ts اعمال کرد:
//same as before...
import { ProductFormComponent }  from './products/product-form.component';
 
@Component({
    //same as before…
    template: `
                //same as before…
                    <li><a [routerLink]="['AddProduct']">Add Product</a></li>
               //same as before…
    `,
    //same as before…
})
@RouteConfig([
    //same as before…
    { path: '/addproduct', name: 'AddProduct', component: ProductFormComponent }
])
//same as before...
ابتدا به RouteConfig، مسیریابی کامپوننت فرم افزودن محصولات اضافه شده‌است. سپس ماژول این کلاس در ابتدای فایل import شده و در آخر routerLink آن به قالب سایت و منوی بالای سایت اضافه شده‌است.



اتصال المان‌های فرم به مدلی جهت ارسال به سرور

برای اتصال المان‌های فرم به یک مدل، این مدل را به صورت یک خاصیت عمومی، در سطح کلاس کامپوننت فرم، تعریف می‌کنیم:
 productModel = <IProduct>{}; // creates an empty object of an interface
اگر از اینترفیسی مانند IProduct که در قسمت‌های قبل این سری تعریف شد، نیاز است شیء جدیدی ساخته شود، الزاما نیازی نیست تا یک کلاس جدید را از آن مشتق کرد و بعد متغیر new ClassName را تهیه کرد. در TypeScript می‌توان به صورت خلاصه از syntax فوق نیز استفاده کرد.
پس از تعریف خاصیت productModel، اکنون کافی است با استفاده از two-way data binding، آن‌را به المان‌های فرم نسبت دهیم. برای مثال:
<textarea ngControl="description" id="description" required
          #description="ngForm"
          rows="10" type="text" class="form-control"
          [(ngModel)]="productModel.description"></textarea>
در اینجا با استفاده از ngModel و انقیاد دو طرفه، کار اتصال به خاصیت توضیحات شیء محصول انجام شده‌است. اکنون بلافاصله تغییرات اعمالی به فرم، به مدل متناظر منعکس می‌شود و برعکس. این ngModel را به تمام المان‌های ورودی فرم متصل خواهیم کرد.
پس از تعریف یک چنین اتصالی، دیگر نیازی به مقدار دهی پارامتر onSubmit(f.form) نیست. زیرا شیء productModel، در متد onSumbit در دسترس است و این شیء همواره حاوی آخرین تغییرات اعمالی به المان‌های فرم است.

پس از اینکه فرم را به مدل آن متصل کردیم، فایل product.service.ts را گشوده و متد جدید addProduct را به آن اضافه کنید:
addProduct(product: IProduct): Observable<IProduct> {
    let headers = new Headers({ 'Content-Type': 'application/json' }); // for ASP.NET MVC
        let options = new RequestOptions({ headers: headers });
 
    return this._http.post(this._addProductUrl, JSON.stringify(product), options)
        .map((response: Response) => <IProduct>response.json())
        .do(data => console.log("Product: " + JSON.stringify(data)))
        .catch(this.handleError);
}
کار این متد، ارسال شیء محصول به یک اکشن متد برنامه‌ی ASP.NET MVC جاری است. با جزئیات کار با obsevables درمطلب «دریافت اطلاعات از سرور» پیشتر آشنا شده‌ایم.
نکته‌ی مهم اینجا است که content type پیش فرض ارسالی متد post آن، plain text است و در این حالت ASP.NET MVC شیء JSON دریافتی از کلاینت را پردازش نخواهد کرد. بنابراین نیاز است تا هدر content type را به صورت صریحی در اینجا ذکر نمود؛ در غیراینصورت در سمت سرور، شاهد نال بودن مقادیر دریافتی از کاربران خواهیم بود.
امضای سمت سرور متد دریافت اطلاعات از کاربر، چنین شکلی را دارد (تعریف شده در فایل Controllers\HomeController.cs):
 [HttpPost]
public ActionResult AddProduct(Product product)
{

اشیاء هدرها و تنظیمات درخواست، در متد addProduct سرویس ProductService، در ماژول‌های ذیل تعریف شده‌اند که باید به ابتدای فایل product.service.ts اضافه شوند:
 import { Headers, RequestOptions } from 'angular2/http';

پس از تعریف متد addProduct در سرویس ProductService، اکنون با استفاده از ترزیق این سرویس به سازنده‌ی کلاس فرم ثبت یک محصول جدید، می‌توان متد this._productService.addProduct را جهت ارسال productModel به سمت سرور، در متد onSubmit فراخوانی کرد:
//Same as before…
import { IProduct } from './product';
import { ProductService } from './product.service';
 
@Component({
//Same as before…
})
export class ProductFormComponent {
 
    productModel = <IProduct>{}; // creates an empty object of an interface
 
    constructor(private _productService: ProductService, private _router: Router) { }
 
    //Same as before… 

    onSubmit(form): void {
        console.log(form);
        console.log(this.productModel);
 
        this._productService.addProduct(this.productModel)
            .subscribe((product: IProduct) => {
                console.log(`ID: ${product.productId}`);
                this._router.navigate(['Products']);
            });
    }
}
همانطور که ذکر شد، از آنجائیکه شیء productModel حاوی آخرین تغییرات اعمالی توسط کاربر است، اکنون می‌توان پارامتر form متد onSubmit را حذف کرد.
در اینجا پس از فراخوانی متد addProduct، متد subscribe، در انتهای زنجیره، فراخوانی شده‌است. کار آن هدایت کاربر به صفحه‌ی نمایش لیست محصولات است. در اینجا this._router از طریق تزریق وابستگی‌های سرویس مسیریاب به سازنده‌ی کلاس، تامین شده‌است. نمونه‌ی آن‌را در قسمت «افزودن دکمه‌ی back با کدنویسی» مربوطه به مطلب آشنایی با مسیریابی، پیشتر مطالعه کرده‌اید.



کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: MVC5Angular2.part10.zip


خلاصه‌ی بحث

فرم‌های template driven در AngularJS 2.0 به این نحو طراحی می‌شوند:
 1) ابتدا فرم HTML را به حالت معمولی آن طراحی می‌کنیم؛ با تمام المان‌های آن.
 2) به تمام المان‌های فرم، دیراکتیو ngControl را متصل می‌کنیم، تا AngularJS 2.0 آن‌را تبدیل به یک کنترل خاص خودش کند. کنترلی که دارای خواصی مانند valid و touched است.
 3) سپس برای دسترسی به این کنترل ایجاد شده‌ی به صورت ضمنی، یک متغیر محلی آغاز شده‌ی با # را به تمام المان‌ها اضافه می‌کنیم.
 4) اعتبارسنجی‌هایی را مانند required  به المان‌های فرم اضافه می‌کنیم.
 5) از متغیر محلی تعریف شده و ngIf* برای بررسی خواصی مانند valid و touched برای نمایش خطاهای اعتبارسنجی کمک گرفته می‌شود.
 6) پس از تعریف فرم، تعریف ngControlها، تعریف متغیر محلی شروع شده‌ی با # و افزودن خطاهای اعتبارسنجی، اکنون نوبت به ارسال این اطلاعات به سرور است. بنابراین رخداد ngSubmit را باید به متدی در کلاس کامپوننت جاری متصل کرد.
 7) اکنون که با کلیک بر روی دکمه‌ی submit فرم، متد onSubmit متصل به ngSubmit فراخوانی می‌شود، نیاز است بین المان‌های فرم HTML و کلاس کامپوننت، ارتباط برقرار کرد. این‌کار را توسط two-way data binding و تعریف ngModel بر روی تمام المان‌های فرم، انجام می‌دهیم. این ngModelها، به یک خاصیت عمومی که متناظر است با وهله‌ای از شیء مدل فرم، متصل هستند. بنابراین این مدل، در هر لحظه، بیانگر آخرین تغییرات کاربر است و از آن می‌توان برای ارسال اطلاعات به سرور استفاده کرد.
 8) پس از اتصال فرم به کلاس متناظر با آن، اکنون سرویس محصولات را تکمیل کرده و به آن متد HTTP Post را جهت ارسال اطلاعات سمت کاربر، به سرور، اضافه می‌کنیم. در اینجا نکته‌ی مهم، تنظیم content type ارسالی به سمت سرور است. در غیراینصورت فریم ورک سمت سرور قادر به تشخیص JSON بودن این اطلاعات نخواهد شد.
مطالب
طرحبندی صفحات وب با بوت استرپ 4 - قسمت دوم
امکان ایجاد ستون‌ها‌ی تو در تو در بوت استرپ 4

در اینجا امکان قرار دادن یک مجموعه‌ی کامل از ردیف‌ها و ستون‌ها، داخل یک ستون از پیش موجود نیز وجود دارد. برای اینکار ابتدا یک row جدید را داخل یک ستون موجود ایجاد می‌کنیم. با اینکار بلافاصله دسترسی به گرید 12 ستونه‌ی بوت استرپ را داخل آن ستون خواهیم داشت؛ به همراه تمام کلاس‌هایی که تاکنون آن‌ها را بررسی کردیم.

یک مثال: ایجاد ستون‌های تو در تو
<head>
    <style>
        img {
          width: 100%;
          height: 200px;
          max-height: 200px;
        }
      </style>
</head>

<body>
    <div class="container" id="services">
        <div class="row">
            <section class="col-sm-8">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>Exotic Pets</h4>
                <p>We offer <strong>specialized</strong> care for <em>reptiles,
                        rodents, birds,</em> and other exotic pets.</p>
            </section>
            <section class="col-sm-4">
                <div class="row no-gutters">
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 1</p>
                    </div>
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 2</p>
                    </div>
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 3</p>
                    </div>
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 4</p>
                    </div>
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 5</p>
                    </div>
                    <div class="col-2 col-sm-4">
                        <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
                        <p>Image 6</p>
                    </div>
                </div>
            </section>
        </div>
    </div>
</body>
با این خروجی، در اندازه‌ی صفحه‌ی کوچک‌تر از sm:


و با اندازه‌ی صفحه‌ی بزرگ‌تر از sm:


توضیحات:
تعریف گرید تو در تو را در داخل دومین section تعریف شده، در کدهای فوق مشاهده می‌کنید:
<body>
    <div class="container" id="services">
        <div class="row">
            <section class="col-sm-8">
            </section>
            <section class="col-sm-4">
                <div class="row no-gutters">

                </div>
            </section>
        </div>
    </div>
</body>
داخل این section، یک row جدید تعریف شده‌است.
به صورت پیش‌فرض در بین ستون‌ها، یک فاصله‌ی 15px پیش‌فرض وجود دارد که به آن Gutter نیز گفته می‌شود. برای عدم نمایش و اعمال آن می‌توان از کلاس no-gutters استفاده کرد. به همین جهت در تصویر دوم، ستون‌های تعریف شده به هم چسبیده‌اند.
سپس هر ستون داخل این ردیف را به صورت زیر تعریف کرده‌ایم:
<div class="col-2 col-sm-4">
      <img src="images/image.png" class="img-thumbnail" alt="sample image">
      <p>Image 1</p>
</div>
به این معنا که اگر اندازه‌ی صفحه کمتر از sm باشد، تعریف col-2 مورد استفاده قرار می‌گیرد و هر ستون، 2 واحد از 12 واحد را به خود اختصاص می‌دهد. به همین جهت در تصویر اول، تمام تصاویر را در یک سطر مشاهده می‌کنید. پس از گذشتن از این break-point، تنظیم col-sm-4 مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی هر ستون، 4 واحد از 12 واحد موجود را استفاده می‌کند. در این حالت در هر ردیف، سه تصویر نمایش داده خواهند شد.


امکان تغییر ترتیب نمایش ستون‌ها‌ی گرید بوت استرپ 4

امکان تغییر ترتیب نمایش ستون‌های گرید، در بوت استرپ 4 پیش بینی شده‌است و این مورد نیز بر اساس break-pointهای مختلف، قابل تنظیم است که فرمول کلاس‌های آن‌را در ذیل مشاهده می‌کنید:

در اینجا ذکر break-point اختیاری است و عدد ord بین یک تا 12 تغییر می‌کند.

یک مثال: تغییر ترتیب نمایش ستون‌های گرید
<head>
    <style>
        img {
          width: 100%;
          height: 200px;
          max-height: 200px;
        }
    </style>
</head>

<body>
    <div class="container" id="services">
        <h2>Flex Order</h2>
        <div class="row">
            <section class="col order-2 d-flex flex-column">
                <img src="images/image.png" class="order-2" alt="sample image">
                <h4>1. Exotic Pets</h4>
                <p>We offer <strong>specialized</strong> care for <em>reptiles,
                        rodents, birds,</em> and other exotic pets.</p>
            </section>
            <section class="col order-1">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>2. Grooming</h4>
                <p>Our therapeutic <span class="font-weight-bold">grooming</span>
                    treatments help battle fleas, allergic dermatitis, and
                    other challenging skin conditions.</p>
            </section>
            <section class="col order-3">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>3. General Health</h4>
                <p>Wellness and senior exams, ultrasound, x-ray, and dental
                    cleanings are just a few of our general health services.</p>
            </section>
        </div>
    </div>
</body>
با این خروجی:


در این مثال توسط کلاس order، مکان ستون‌ها را تغییر داده و اولین ستون را در مکان دوم، دومی را در مکان اول و سومی را در همان مکان خودش نمایش داده‌ایم. باید دقت داشت که در حین تعریف کلاس order بهتر است برای تمام ستون‌ها این ترتیب را تعریف کرد تا با نتایج ناخواسته‌ای مواجه نشویم.
همچنین کلاس order را به سایر المان‌های صفحه نیز می‌توان اعمال کرد. برای مثال در تصویر فوق، در ستون دوم نمایش داده شده، متن در بالا و تصویر در پایین قرار گرفته‌است. اینکار را با تبدیل این ستون به یک flex column با افزودن کلاس‌های d-flex flex-column انجام داده‌ایم. سپس با اعمال کلاس order-2 به تصویر، این تصویر ذیل متن نمایش داده شده‌است.

یکی از کاربردهای تغییر ترتیب نمایش ستون‌ها در دنیای واقعی، افزودن break-point به آن‌ها (مطابق فرمول یاد شده) و سپس نمایش منوها، پیش از محتویات صفحه در اندازه‌های کوچکتر صفحه است. برای مثال اگر در حالت عادی، منوهای کنار صفحه نمایش داده می‌شوند و در ستون سوم قرار گرفته‌اند، شاید بخواهید در اندازه‌ی نمایش موبایل، ترتیب نمایش این منوها بالاتر از متن صفحه باشد و در ابتدا قرارگیرد و نه در ترتیب سوم.


امکان تغییر تراز ستون‌ها‌ی گرید بوت استرپ 4

چون طراحی گرید بوت استرپ 4 مبتنی بر Flexbox است، کلاس‌های قابل توجهی از آن جهت غنی سازی این سیستم طرحبندی قابل استفاده هستند:
- برای تغییر تراز عمودی ستون‌ها، کلاس align-items-ALN را می‌توان به «ردیف‌ها» اعمال کرد. در اینجا ALN یکی از مقادیر start ،center و end را می‌تواند داشته باشد.
- برای تغییر تراز خود ستون‌ها، کلاس align-self-ALN را می‌توان به «ستون‌ها» اعمال کرد. در اینجا نیز ALN یکی از مقادیر start ،center و end را می‌تواند داشته باشد.
- برای تغییر تراز افقی ستون‌ها، کلاس justify-content-ALN را می‌توان به «ردیف‌ها» اعمال کرد. البته ذکر عرض ستون‌ها در این حالت الزامی است. در اینجا ALN یکی از مقادیر start ،center ،around ،between و end را می‌تواند داشته باشد.

مثال: بررسی روش تغییر تراز ستون‌ها
<head>
    <style>
        img {
          width: 100%;
          height: 100px;
          max-height: 100px;
        }
    </style>
</head>

<body>
    <div class="container" id="services">

        <div class="row bg-info align-items-center" style="height: 100vh;">
            <div class="col">
                <div class="row">
                    <section class="col">
                        <img src="images/image.png" alt="sample image">
                        <h4>Exotic Pets</h4>
                        <p>We offer specialized care for reptiles, rodents,
                            birds, and
                            other exotic pets.</p>
                    </section>
                    <section class="col">
                        <img src="images/image.png" alt="sample image">
                        <h4>Grooming</h4>
                        <p>Our therapeutic grooming treatments help battle
                            fleas,
                            allergic dermatitis, and other challenging skin
                            conditions.</p>
                    </section>
                    <section class="col">
                        <img src="images/image.png" alt="sample image">
                        <h4>General Health</h4>
                        <p>Wellness and senior exams, ultrasound, x-ray, and
                            dental
                            cleanings.</p>
                    </section>
                </div>
            </div>
        </div>

        <div class="row bg-success" style="height: 100vh;">
            <section class="col">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>Exotic Pets</h4>
                <p>We offer specialized care for reptiles, rodents,
                    birds, and
                    other exotic pets.</p>
            </section>
            <section class="col align-self-center">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>Grooming</h4>
                <p>Our therapeutic grooming treatments help battle
                    fleas,
                    allergic dermatitis, and other challenging skin
                    conditions.</p>
            </section>
            <section class="col align-self-end">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>General Health</h4>
                <p>Wellness and senior exams, ultrasound, x-ray, and
                    dental
                    cleanings.</p>
            </section>
        </div>

        <div class="row bg-warning justify-content-center" style="height: 100vh;">
            <section class="col-4">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>Exotic Pets</h4>
                <p>We offer specialized care for reptiles, rodents, birds, and
                    other exotic pets.</p>
            </section>
            <section class="col-4">
                <img src="images/image.png" alt="sample image">
                <h4>Grooming</h4>
                <p>Our therapeutic grooming treatments help battle fleas,
                    allergic dermatitis, and other challenging skin conditions.</p>
            </section>
        </div>

    </div><!-- container -->
</body>
توضیحات:
در اینجا برای هر ردیف یک height: 100vh درنظر گرفته شده‌است تا کل ارتفاع view-port را پر کند و همچنین برای هر ردیف نیز یک رنگ پس زمینه درنظر گرفته‌ایم تا تغییر ترازها، مشخص‌تر باشند.
ابتدا داخل container چنین تعریفی را مشاهده می‌کنید:
        <div class="row bg-info align-items-center" style="height: 100vh;">
            <div class="col">
                <div class="row">
                    <section class="col">
توسط کلاس align-items-center که به row اعمال شده، سه ستون تعریف شده‌ی آن‌را در میانه‌ی صفحه قرار داده‌ایم.
وجود row و col بعدی که داخل col اصلی تعریف شده‌است، سبب می‌شوند تا تمام آیتم‌ها در یک سطر و در یک تراز افقی نمایش داده شوند. اگر این row و col دوم را حذف کنیم، هر آیتم نسبت به محتوای آن در میانه‌ی صفحه قرار می‌گیرد و یکی بالاتر و دیگری پایین‌تر نمایش داده خواهند شد.


سپس در ردیف بعدی، کلاس‌های align-self-center و align-self-end را بر روی ستون‌ها آزمایش کرده‌ایم:


و در آخر تاثیر اعمال  justify-content-center را بر روی یک ردیف مشاهده می‌کنید:


همانطور که مشاهده می‌کنید، این کلاس‌های Flexbox، کار با ستون‌های بوت استرپ را بسیار انعطاف پذیر کرده‌اند.


روش‌های دیگری برای تعیین محل قرارگیری ستون‌های بوت استرپ 4

علاوه بر روش‌هایی که تاکنون آن‌ها را بررسی کردیم، کلاس‌های دیگری نیز برای تعیین محل قرارگیری ستون‌های بوت استرپ تدارک دیده شده‌اند:
- کلاس‌های تعیین محل ستون‌ها: fixed-top, fixed-bottom, sticky-top
fixed-top: ستون را در بالای صفحه قرار می‌دهد.
fixed-bottom: ستون و المان را در پایین صفحه قرار می‌دهد.
sticky-top: ستون و المان را در بالای صفحه قرار می‌دهد و با اسکرول صفحه به پایین، باز هم این المان در همان بالای صفحه قابل مشاهده‌است.

- کلاس‌های نمایشی برای شبیه سازی ویژگی‌های CSS:

این کلاس‌ها با d شروع می‌شوند؛ به همراه یک break-point اختیاری که هدف آن‌ها در اختیار گذاشتن توانمندی‌های نمایشی CSS در بوت استرپ است.
برای مثال کلاس d-md-none به این معنا است که پس از رد شدن از اندازه‌ی md، این المان دیگر نمایش داده نخواهد شد.

- کلاس‌های container مقدماتی Flex:

این کلاس‌ها که موارد داخل پرانتز آن‌ها اختیاری است، المان را تبدیل به یک المان Flexbox می‌کنند. حالت نمایشی پیش‌فرض آن‌ها block است؛ اما اگر نیاز بود می‌توان آن‌ها را تبدیل به in-line نیز کرد.

یک مثال: بررسی روش‌های متفاوت تعیین محل قرارگیری المان‌ها

اگر کلاس fixed-bottom را به المانی انتساب دهیم:
    <div class="container bg-success">
        <div class="bg-info fixed-bottom">
            <div class="item">Exotic Pets</div>
            <div class="item">Grooming</div>
            <div class="item">Health</div>
        </div>
آن‌را به طور کامل، از مکان اصلی آن از صفحه خارج کرده و در پایین آن، به صورت ثابت نمایش می‌دهد. در این حالت، این المان حتی با container نیز تراز نیست:


کلاس fixed-top نیز چنین کاری را انجام می‌دهد، فقط المان را بجای پایین صفحه، در بالای صفحه به صورت ثابت نمایش خواهد داد.
در اینجا اگر کلاس sticky-top را اعمال کنیم، هرچند شبیه به fixed-top عمل می‌کند، اما با container تراز است:



تاثیر کلاس‌های flex را در قسمت بعدی به تفصیل بررسی خواهیم کرد.


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Bootstrap4_05.zip