مطالب
بررسی تغییرات Blazor 8x - قسمت هشتم - مدیریت انتقال اطلاعات Pre-Rendering سمت سرور، به جزایر تعاملی
این Prerendering است که امکان رندر یک کامپوننت تعاملی را در سمت سرور میسر می‌کند تا کاربر بتواند پیش از فعال شدن قابلیت‌های پیشرفته‌ی یک کامپوننت، یک حداقل خروجی را از آن مشاهده کند و همچنین وجود آن برای موتورهای جستجو و بهبود SEO بسیار مفید است. اما ... در این بین مشکلی رخ می‌دهد که نمونه‌ی آن‌را در قسمت قبل مشاهده کردیم: آغاز آن دوبار صورت می‌گیرد؛ یکبار در سمت سرور برای تهیه‌ی یک خروجی SSR و یکبار هم پس از فعال شدن قابلیت‌های تعاملی آن در سمت کلاینت. این آغاز دوباره، برای هر دو حالت کامپوننت‌های تعاملی Blazor Server و Blazor WASM برقرار است. راه‌حل‌هایی از نحوه‌ی مواجه شدن با یک چنین مشکلی را در قسمت قبل بررسی کردیم. راه‌حل دیگری که در این بین ارائه شده و توسط خود مایکروسافت هم در مثال‌های آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از سرویس PersistentComponentState است که جزئیات آن‌را در این قسمت بررسی خواهیم کرد.


بررسی نحوه‌ی عملکرد سرویس PersistentComponentState

سرویس PersistentComponentState، در دات‌نت 6، به Blazor اضافه شد و امکان جدیدی نیست. قسمتی از این مباحث جدید SSR که به‌نظر مختص به Blazor 8x هستند، پیشتر هم وجود داشتند؛ تحت عنوان pre-rendering. برای مثال فقط کافی بودن تا در برنامه‌های Blazor Server قبلی، فایل Host.cshtml_ را به صورت زیر ویرایش کرد تا pre-rendering فعال شود:
<component type="typeof(App)" render-mode="ServerPrerendered" />
مشکلی که در این حالت بروز می‌کرد این بود که متد OnInitializedAsync یک کامپوننت، دوبار فراخوانی می‌شد؛ یکبار در زمان pre-rendering در سمت سرور، تا HTML استاتیکی برای ارائه‌ی به مرورگر کاربر تولید شود و بار دیگر در زمان فعال شدن اتصال SignalR کامپوننت و ارائه‌ی نهایی تعاملی آن. به همین جهت، کار سنگین آغازین یک کامپوننت، دوبار انجام می‌شد که تجربه‌ی کاربری ناخوشایندی را هم به همراه داشت. برای رفع این مشکل، tag helper ویژه‌ای را به نام persist-component-state تهیه کردند که به صورت زیر به فایل host.cshtml_ اضافه می‌شد:
<body>
    <component type="typeof(App)" render-mode="WebAssemblyPrerendered" /> 
    <persist-component-state />
</body>
این tag-helper فوق است که کار درج رمزنگاری شده‌ی اطلاعات کش شده‌ی pre-rendering سمت سرور را در انتهای فایل HTML صفحه انجام می‌دهد و برای نمونه، نحوه‌ی استفاده‌ی از آن به صورت زیر است:
@page "/"

@implements IDisposable
@inject PersistentComponentState applicationState
@inject IUserRepository userRepository

@foreach(var user in users)
{
    <ShowUserInformation user="@item"></ShowUserInformation>
}

@code {
    private const string cachingKey = "something_unique";
    private List<User> users = new();
    private PersistingComponentStateSubscription persistingSubscription;
    
    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        persistingSubscription = applicationState.RegisterOnPersisting(PersistData);

        if (applicationState.TryTakeFromJson<List<User>>(cachingKey, out var restored))
        {
            users = restored;
        }
        else 
        {
            users = await userRepository.GetAllUsers();
        }
    }

    public void Dispose()
    {
        persistingSubscription.Dispose();
    }

    private Task PersistData()
    {
        applicationState.PersistAsJson(cachingKey, users);
        return Task.CompletedTask;
    }

}
توضیحات:
- ابتدا تزریق سرویس PersistentComponentState را مشاهده می‌کنید. این همان کامپوننتی است که کار کش کردن اطلاعات را مدیریت می‌کند.
- سپس فراخوانی متد RegisterOnPersisting انجام شده‌است. متدی که توسط آن ثبت می‌شود، در حین عملیات pre-rendering فراخوانی می‌شود تا اطلاعاتی را کش کند. نحوه‌ی این کش شدن را در ادامه‌ی مطلب بررسی می‌کنیم.
- سپس فراخوانی متد TryTakeFromJson رخ‌داده‌است. اگر این متد اطلاعاتی را برگرداند، یعنی pre-rendering سمت سرور پیشتر انجام شده و اطلاعاتی کش شده، برای دریافت در سمت کلاینت، وجود داشته و نیازی به مراجعه‌ی مجدد و دوباره، به بانک اطلاعاتی نیست.
- دراینجا یک قسمت Dispose را هم مشاهده می‌کنید تا اگر کاربر به صفحه‌ی دیگری مراجعه کرد، متد ثبت شده‌ی در اینجا، از لیست مواردی که باید در حین pre-rendering سریالایز شوند، حذف گردد.

اگر از این روش استفاده نشود، به علت دوبار فراخوانی شدن متد OnInitializedAsync یک کامپوننت به همراه pre-rendering، اطلاعاتی که در حین pre-rendering کامپوننت از بانک اطلاعاتی، برای تولید محتوای استاتیک صفحه در سمت سرور دریافت شده، با فعالسازی آتی تعاملی سمت کلاینت آن کامپوننت، از دست خواهد رفت و در این حالت کلاینت باید مجددا این اطلاعات را از بانک اطلاعاتی درخواست کند. بنابراین هدف از persist-component-state، حفظ داده‌ها در بین دو رندر است؛ رندر اولی که در سمت سرور انجام می‌شود و رندر دومی که متعاقبا در سمت کلاینت رخ می‌دهد.

یک نکته: به یک چنین قابلیتی در فریم‌ورک‌های دیگر «hydration» هم گفته می‌شود که در اصل یک شیء دیکشنری است که مقدار شیء حالت را در سمت سرور دریافت کرده و آن‌را در زمان فعال شدن سمت کلاینت کامپوننت، برای استفاده‌ی مجدد مهیا می‌کند.


سؤال: اطلاعات سرویس PersistentComponentState کجا ذخیره می‌شوند؟

همانطور که در مثال فوق هم مشاهده کردید، سرویس PersistentComponentState، این state را به صورت JSON ذخیره می‌کند. اما ... این اطلاعات دقیقا کجا ذخیره می‌شوند؟
برای مشاهده‌ی آن‌ها، فقط کافی است به source صفحه مراجعه کنید تا با دو مقدار مخفی رمزنگاری شده‌ی زیر در انتهای HTML صفحه مواجه شوید!
<!--Blazor-Server-Component-State:CfDJXyz->
<!--Blazor-WebAssembly-Component-State:eyJVc2Xyz->
فرمت این اطلاعات، JsonSerializer.SerializeToUtf8Bytes رمزنگاری شده‌ی توسط IDataProtectionProvider است. این هم یک روش نگهداری اطلاعات، بجای استفاده از کش مرورگر است؛ بدون نیاز به استفاده از جاوااسکریپت و کار با local storage و امثال آن.

مایکروسافت از این نوع کارها پیشتر در ASP.NET Web forms توسط ViewStateها انجام داده‌است! البته ViewStateها جهت نگهداری اطلاعات وضعیت کلاینت، به سمت سرور ارسال می‌شوند؛ اما این Component-Stateهای مخفی، فقط یکبار توسط قسمت کلاینت خوانده می‌شوند و هدف آن‌ها ارسال اطلاعاتی به سمت سرور نیست.

یک نکته: همانطور که عنوان شد، در نگارش‌های قبلی Blazor، از تگ‌هلپری به نام persist-component-state برای درج این اطلاعات در انتهای صفحه استفاده می‌کردند. استفاده از این تگ‌هلپر در Blazor 8x منسوخ شده و به صورت خودکار داده‌های تمام سرویس‌های PersistentComponentState فعالی که توسط PersistAsJson اطلاعاتی را ذخیره می‌کنند، جمع آوری و به صورت یکجا در انتهای صفحه به صورت رمزنگاری شده، درج می‌کنند.


روش خاموش کردن Pre-rendering

برای خاموش کردن pre-rendering نیاز است پارامتر هم‌نامی را به نحو زیر با false مقدار دهی کرد:
@rendermode renderMode

@code 
{
    private static IComponentRenderMode renderMode = new InteractiveWebAssemblyRenderMode(prerender: false);
}


بازنویسی مثال قسمت قبل با استفاده از سرویس PersistentComponentState

در قسمت قبل هرچند روش مواجه شدن با مشکل دوبار فراخوانی شدن متد آغازین یک کامپوننت را در سمت سرور و کلاینت بررسی کردیم، اما ... در نهایت دوبار مراجعه به بانک اطلاعاتی انجام می‌شود؛ یکبار در زمان pre-rendering و با مراجعه‌ی مستقیم به یک سرویس سمت سرور و یکبار دیگر هم در زمان فراخوانی httpClient.GetFromJsonAsync در سمت کلاینت برای دریافت اطلاعات مورد نیاز از یک Web API Endpoint. اگر بخواهیم اطلاعات لیست محصولات دریافتی سمت سرور را به سمت کلاینت منتقل کنیم و مجددا آن‌را از بانک اطلاعاتی دریافت نکنیم، راه‌حل سوم آن، استفاده از سرویس PersistentComponentState است.

در کدهای زیر، بازنویسی کامپوننت محصولات مشابه را مشاهده می‌کنید که کمی پیچیده‌تر شده‌است. اینبار لیست محصولات مشابه، در همان بار اول رندر کامپوننت نمایش داده می‌شوند و نه پس از کلیک بر روی دکمه‌ای. به همین جهت باید کار مدیریت دوبار فراخوانی متد رویدادگردان OnInitializedAsync را به درستی انجام داد. متد OnInitializedAsync یکبار در حین پیش‌رندر سمت سرور اجرا می‌شود و بار دیگر زمانیکه وب‌اسمبلی جاری در مرورگر به صورت کامل دریافت شده و فعال می‌شود؛ یعنی برای بار دوم، کدهای اجرایی آن سمت کلاینت هستند.
در این مثال با استفاده از سرویس PersistentComponentState، اطلاعات دریافت شده‌ی در حین pre-rendering ابتدایی رخ‌داده‌ی در سمت سرور، در متد OnPersistingAsync، کش شده و در حین فعال شدن وب‌اسمبلی مرتبط در سمت کلاینت، با استفاده از متد PersistentState.TryTakeFromJson، از کش خوانده می‌شوند و دیگر دوبار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی را شاهد نخواهیم بود.

@implements IDisposable

@inject IProductStore ProductStore
@inject PersistentComponentState PersistentState

<h3>Related products</h3>

@if (_relatedProducts == null)
{
    <p>Loading...</p>
}
else
{
    <div class="mt-3">
        @foreach (var item in _relatedProducts)
        {
            <a href="/ProductDetails/@item.Id">
                <div class="col-sm">
                    <h5 class="mt-0">@item.Title (@item.Price)</h5>
                </div>
            </a>
        }
    </div>
}

@code{

    private const string StateCachingKey = "products";
    private IList<Product>? _relatedProducts;
    private PersistingComponentStateSubscription _persistingSubscription;

    [Parameter]
    public int ProductId { get; set; }

    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        _persistingSubscription = PersistentState.RegisterOnPersisting(OnPersistingAsync, RenderMode.InteractiveWebAssembly);

        if (PersistentState.TryTakeFromJson<IList<Product>>(StateCachingKey, out var restored))
        {
            _relatedProducts = restored;
        }
        else
        {
            await Task.Delay(500); // Simulates asynchronous loading
            _relatedProducts = await ProductStore.GetRelatedProducts(ProductId);
        }
    }

    private Task OnPersistingAsync()
    {
        PersistentState.PersistAsJson(StateCachingKey, _relatedProducts);
        return Task.CompletedTask;
    }

    public void Dispose()
    {
        _persistingSubscription.Dispose();
    }

}
در این پیاده سازی هنوز هم از سرویس IProductStore استفاده می‌شود که دو نگارش سمت سرور و سمت کلاینت آن‌را در قسمت قبل تهیه کردیم. برای مثال باتوجه به اینکه کدهای فوق در حین pre-rendering در سمت سرور اجرا می‌شوند، به صورت خودکار از نگارش سمت سرور IProductStore استفاده خواهد شد.

نکته‌ی مهم: فعلا کدهای فوق فقط برای حالت بارگذاری اولیه‌ی کامپوننت درست کار می‌کنند. یعنی اگر نگارش وب‌اسمبلی کامپوننت پس از وقوع پیش‌رندر سمت سرور، در مرورگر دریافت و بارگذاری کامل شود؛ اما برای دفعات بعدی مراجعه‌ی به این صفحه با استفاده از enhanced navigation و راهبری بهبود یافته که در قسمت ششم این سری بررسی کردیم ... دیگر کار نمی‌کنند و در این حالت کش شدنی رخ نمی‌دهد که در نتیجه، شاهد دوبار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی خواهیم بود و اساسا استفاده‌ی از PersistentComponentState را زیر سؤال می‌برد؛ چون در حین راهبری بهبود یافته، از آن استفاده نمی‌شود (قسمت PersistentState.TryTakeFromJson آن، هیچگاه اطلاعاتی را از کش نمی‌خواند). اطلاعات بیشتر 
مطالب
فرم‌های مبتنی بر قالب‌ها در Angular - قسمت چهارم - اعتبارسنجی ورودی‌ها
پس از برقراری ارتباط بین فرم و مدل آن در قسمت قبل، مرحله‌ی بعدی طراحی یک فرم خوب، اعتبارسنجی ورودی‌های کاربران است و واکنش نشان دادن به ورودی‌های نامطلوب.


کلاس‌های CSS اعتبارسنجی در Angular

زمانیکه Angular فرمی را تحت نظر قرار می‌دهد، کلاس‌های CSS خاصی را نیز بر اساس حالات عناصر مختلف آن، به آن‌ها متصل خواهد کرد. بر این اساس می‌توان ظاهر این المان‌ها را سفارشی سازی نمود. این کلاس‌ها به شرح زیر هستند:

  کلاس CSS اعتبارسنجی  توضیحات 
  ng-untouched   زمانیکه فرمی برای بار اول رندر می‌شود، تمام فیلدهای آن با کلاس CSS ایی به نام ng-untouched علامتگذاری می‌شوند. 
  ng-touched   همینقدر که کاربر با یک Tab از فیلدی عبور کند، با کلاس ng-touched مزین خواهد شد. بنابراین مهم نیست که حتما داده‌ای وارد شده باشد یا خیر. حتی عبور از یک فیلد نیز به معنای لمس آن نیز می‌باشد. 
 ng-pristine   مربوط به زمانی‌‌است که یک فیلد نه تغییر کرده‌است و نه لمس شده‌است. 
  ng-dirty   همینقدر که کاربر، تغییری را در فیلدی ایجاد کند، آن المان با کلاس ng-dirty مشخص خواهد شد. 
 ng-valid   برای حالت موفقیت آمیز بودن اعتبارسنجی، به آن المان انتساب داده می‌شود. 
  ng-invalid   برای حالت غیر موفقیت آمیز بودن اعتبارسنجی، به آن المان انتساب داده می‌شود. 

برای اینکه بتوانیم این موارد را در عمل مشاهده کنیم، به ابتدای فرم مثال این سری، تغییرات ذیل را اعمال خواهیم کرد:
<div class="form-group">
    <label>First Name</label>
    <input #firstName required type="text" class="form-control" name="firstName" [(ngModel)]="model.firstName">
</div>

<h3>Classes</h3>
<h4>{{ firstName.className }}</h4>
برای اینکه مشخص کنیم چه کلاسی به المان firstName متصل شده‌است، ابتدا نیاز است یک template reference variable را برای آن تعریف کنیم که اینکار را توسط معرفی firstName# انجام داده‌ایم. به این ترتیب است که می‌توان به خاصیت className آن در ادامه دسترسی یافت.


تصویر فوق کلاس‌هایی را نمایش می‌دهد که در اولین بار نمایش فرم، به المان firstName متصل شده‌اند. برای مثال در این حالت کلاس ng-pristine قابل مشاهده‌است و هنوز تغییری در آن حاصل نشده‌است.
در ادامه اگر حرفی را به آن اضافه کنیم:


هنوز هم ng-untouched آن برقرار است؛ اما ng-pristine آن به ng-dirty تبدیل شده‌است. در اینجا حتی اگر کل اطلاعات فیلد را نیز حذف کنیم و آن‌را خالی کنیم یا به حالت اول بازگردانیم نیز کلاس ng-dirty قابل مشاهده‌است. بنابراین اگر حالت فیلدی dirty شد، همواره به همین حالت باقی می‌ماند.
در این لحظه اگر با Tab به فیلد دیگری در فرم مراجعه کنیم:


در اینجا است که کلاس ng-untouched به ng-touched تبدیل می‌شود. بنابراین کلاس‌های مختلف لمس یک فیلد، ارتباطی به افزوده شدن یا حذف کاراکتری از یک فیلد ندارند و فقط به از دست رفتن focus و مراجعه‌ی به فیلد دیگری مرتبط می‌شوند.

اگر به المان تغییر یافته‌ی فوق دقت کنید، ویژگی required نیز به آن اضافه شده‌است (علاوه بر template reference variable ایی که تعریف کردیم). در این حالت کل فیلد را خالی کنید:


همانطور که مشاهده می‌کنید، اکنون کلاس ng-valid به کلاس ng-invalid تغییر یافته‌است.


ارتباط بین کلاس‌های CSS اعتبارسنجی و خواص ngModel

تمام کلاس‌های -ng ایی که در بالا معرفی شدند، معادل‌های خواص ngModel ایی نیز دارند. فقط کافی است -ng آن‌ها را حذف کنید، باقیمانده‌ی آن، نام خاصیت متناظری در ngModel خواهد بود. برای مثال کلاس ng-untouched به خاصیت untouched نگاشت می‌شود و به همین ترتیب برای مابقی.
template reference variable ایی را که تا به اینجا به المان اضافه کردیم (firstName#) به خواص همان المان دسترسی دارد (مانند className آن). اما در ادامه می‌خواهیم این متغیر به ngModel و خواص آن دسترسی داشته باشد و میدان دید آن تغییر کند. به همین جهت تنها کافی است تا ngModel را به این متغیر انتساب دهیم:
<div class="form-group">
    <label>First Name</label>
    <input #firstName="ngModel" required type="text" class="form-control" name="firstName" [(ngModel)]="model.firstName">
</div>

<h4>dirty: {{ firstName.dirty }}</h4>
پس از این تغییر اکنون template reference variable تعریف شده می‌تواند برای نمونه به خاصیت dirty شیء ngModel دسترسی پیدا کند.


یک نکته: در حالت خواص valid و invalid که مرتبط با اعتبارسنجی هستند، خاصیت سومی نیز به نام errors وجود دارد که حاوی اطلاعات بیشتری در مورد خطای اعتبارسنجی رخ داده‌است. بنابراین وجود این خاصیت و نال نبودن آن نیز دلالت بر وجود یک خطای اعتبارسنجی است. از خاصیت errors در ادامه‌ی بحث در قسمت «مدیریت چندین خطای همزمان اعتبارسنجی» استفاده خواهیم کرد.


نمایش بهتر خطاهای اعتبارسنجی با بررسی خواص ngModel

یکی از مزایای کار با خواص ngModel، امکان استفاده‌ی از آن‌ها در عبارات شرطی‌است که نسبت به کلاس‌های CSS معرفی شده‌ی در ابتدای بحث، انعطاف پذیری بیشتری را به همراه خواهند داشت.
<div class="form-group">
    <label>First Name</label>
    <input #firstName="ngModel" #firstNameElement required type="text" class="form-control" 
              name="firstName" [(ngModel)]="model.firstName">
    <div *ngIf="firstName.invalid && firstName.touched" class="alert alert-danger">
        First Name is required.
    </div>      
</div>

<h4>className: {{ firstNameElement.className }}</h4>
<h4>dirty: {{ firstName.dirty }}</h4>
<h4>invalid: {{ firstName.invalid }}</h4>
توسط ngIf می‌توان المانی را به DOM اضافه و یا کلا از آن حذف کرد. در اینجا یک عبارت boolean به آن نسبت داده شده‌است. ابتدا حالت firstName.invalid را بررسی کنید. مشاهده خواهید کرد که اگر فرم برای بار اول و با مقادیر خالی نمایش داده شود، div خطا نیز ظاهر می‌شود که آنچنان خوشایند نیست و بهتر است خطاها را پس از اینکه کاربر مشغول به کار با فرم شد، به او نمایش دهیم؛ تا اینکه از همان ابتدا این خطاها به صورت واضحی نمایش داده شوند. بنابراین && firstName.touched نیز در اینجا اضافه شده‌است. به این ترتیب div نمایش دهنده‌ی alert بوت استرپ، دیگر در اولین بار نمایش یک فرم خالی، ظاهر نخواهد شد. اما اگر کاربر با یک tab از فیلدی خالی رد شد، آنگاه این خطا نمایش داده می‌شود.



نمایش بهتر خطاهای اعتبارسنجی با مزین ساختن المان‌های ورودی

علاوه بر نمایش یک alert بوت استرپی متناظر با یک فیلد غیرمعتبر، می‌توان خود المان‌های ورودی را نیز با شیوه‌نامه‌هایی مزین ساخت.


این کار را در بوت استرپ با افزودن کلاس has-error در کنار form-group انجام می‌دهند. همچنین label نیز باید به کلاس control-label مزین شود تا hass-error بر روی آن نیز تاثیرگذار شود. برای پیاده سازی پویای آن در Angular به روش ذیل عمل می‌شود:
<div class="form-group" [class.has-error]="firstName.invalid && firstName.touched">
   <label class="control-label">First Name</label>
در اینجا روش افزودن شرطی کلاس ویژه‌ی has-error بوت استرپ را به مجموعه کلاس‌های div جاری ملاحظه می‌کنید. هر زمان که شرط ذکر شده برقرار باشد، در عبارت property binding مخصوص class.className، این className را به صورت خودکار به مجموعه کلاس‌های آن المان اضافه می‌کند و برعکس.
بنابراین اگر المان firstName خالی باشد و همچنین با یک Tab از روی آن عبور کرده باشیم، کلاس has-error در کنار کلاس form-group اضافه می‌شود.

روش دوم: همانطور که در ابتدای بحث نیز عنوان شد، Angular بر اساس حالات مختلف یک فیلد، کلاس‌های CSS خاصی را به آن‌ها انتساب می‌دهد. یک چنین کاری را با مقدار دهی این کلاس‌ها در فایل src\styles.css نیز می‌توان انجام داد که دقیقا معادل بررسی خواص invalid و touched با کدنویسی است:
.ng-touched.ng-invalid{
    border: 1px solid red;
}


سایر ویژگی‌های اعتبارسنجی HTML 5

تا اینجا ویژگی استاندارد required را به المان ورودی فرم ثبت اطلاعات کاربران، اضافه کردیم.
<input #firstName="ngModel" #firstNameElement 
required maxlength="3" minlength="2" pattern="^V.*"
type="text" class="form-control" name="firstName" [(ngModel)]="model.firstName">
در اینجا برای مثال اعمال ویژگی‌های maxlength، minlength و pattern را مشاهده می‌کنید. ویژگی pattern برای تعریف عبارات باقاعده بکار می‌رود (برای مثال، نام حتما باید با V شروع شود) و تقریبا در تمام مرورگرها (caniuse.com ) نیز پشتیبانی می‌شود.
برای نمونه minlength همه‌جا پشتیبانی نمی‌شود؛ اما آن‌را می‌توان برای مثال با الگویی مساوی "+..." جایگزین کرد.


مشکل! ذکر چند ویژگی اعتبارسنجی با هم، تداخل ایجاد می‌کنند!

در اینجا چون چهار ویژگی مختلف را به صورت یکجا به یک المان متصل کرده‌ایم، اکنون div ذیل به هر کدام از این ویژگی‌ها به صورت یکسانی واکنش نشان خواهد داد؛ زیرا خاصیت invalid را true می‌کنند:
    <div *ngIf="firstName.invalid && firstName.touched" class="alert alert-danger">
        First Name is required.
    </div>
روش مدیریت این حالت، به صورت ذیل است:
    <div class="form-group" [class.has-error]="firstName.invalid && firstName.touched">
      <label class="control-label">First Name</label>
      <input #firstName="ngModel" #firstNameElement 
             required maxlength="3" minlength="2" pattern="^V.*"
             type="text" class="form-control" name="firstName" [(ngModel)]="model.firstName">
      <div *ngIf="firstName.invalid && firstName.touched">
        <div class="alert alert-info">
           errors: {{ firstName.errors | json }}
        </div> 
        <div class="alert alert-danger" *ngIf="firstName.errors.required">
           Name is required.
        </div>
        <div class="alert alert-danger" *ngIf="firstName.errors.minlength">
           Name should be minimum {{firstName.errors.minlength.requiredLength}} characters.
        </div>
        <div class="alert alert-danger" *ngIf="firstName.errors.maxlength">
           Name should be max {{firstName.errors.maxlength.requiredLength}} characters.
        </div>
        <div class="alert alert-danger" *ngIf="firstName.errors.pattern">
           Name pattern: {{firstName.errors.pattern.requiredPattern}}
        </div>
      </div>      
    </div>
با یک چنین خروجی:


همانطور که در تصویر ملاحظه می‌کنید، محتوای خاصیت errors به صورت JSON، جهت دیباگ نیز درج شده‌است.
بنابراین وجود خاصیت firstName.errors.minlength و یا firstName.errors.pattern به این معنا است که این خطاهای خاص وجود دارند (خاصیت firstName.errors به همراه اضافاتی است) و برعکس نال بودن آن‌ها مؤید عدم وجود خطایی است. به همین جهت می‌توان به ازای هر کدام، یک div جداگانه را تشکیل داد.
مرحله‌ی بعد، استخراج اطلاعات بیشتری از همین شیء و محتوای خاصیت errors است. برای مثال زمانیکه در آن خاصیت minlength ظاهر شد، این خاصیت نیز دارای خاصیتی مانند requiredLength است که از آن می‌توان جهت درج عدد واقعی مورد نیاز این اعتبارسنج استفاده کرد.


بهبود اعتبارسنجی drop down

در حالت فعلی تعریف drop down مثال این سری، نیازی به اعتبارسنجی نیست؛ چون لیست مشخصی از طریق کامپوننت در اختیار این المان قرار می‌گیرد و همواره دقیقا یکی از این عناصر انتخاب خواهند شد. اما اگر گزینه‌ی دیگری را مانند:
<option value="default">Select a Language...</option>
به ابتدای این لیست اضافه کنیم، اینبار نیاز به اعتبارسنجی خواهد بود؛ زیرا اکنون کاربر می‌تواند گزینه‌ای را انتخاب نکند و راهی پیش فرض هم برای اعتبارسنجی این گزینه وجود ندارد.
    <div class="form-group" [class.has-error]="hasPrimaryLanguageError">
      <label class="control-label">Primary Language</label>
      <select class="form-control" name="primaryLanguage" 
                #primaryLanguage
                (blur)="validatePrimaryLanguage(primaryLanguage.value)"
                (change)="validatePrimaryLanguage(primaryLanguage.value)"
                [(ngModel)]="model.primaryLanguage">
          <option value="default">Select a Language...</option>
          <option *ngFor="let lang of languages">
            {{ lang }}
          </option>
      </select>
    </div>
در اینجا اتصال به class.has-error را همانند مثال‌های قبلی مشاهده می‌کنید. اما اینبار به یک خاصیت عمومی تعریف شده‌ی در سطح کامپوننت متصل شده‌است؛ زیرا Angular در مورد این المان خاص، کاری را برای ما انجام نخواهد داد. همچنین پیاده سازی حالت عبور از این کامپوننت با Tab نیز توسط اتصال به رخداد blur صورت گرفته‌است تا هر زمانیکه این فیلد focus را از دست داد، اجرا شود. دسترسی به مقدار جاری انتخابی این select نیز توسط یک template reference variable به نام primaryLanguage# صورت گرفته‌است. به این ترتیب می‌توان به خواص این المان مانند value آن دسترسی پیدا کرد. همچنین چون می‌خواهیم با انتخاب گزینه‌ی دیگری این علامت خطا رفع شود، این متد به رخداد change نیز علاوه بر blur، متصل شده‌است.
export class EmployeeRegisterComponent {
  hasPrimaryLanguageError = false;

  validatePrimaryLanguage(value) {
    if (value === 'default'){
      this.hasPrimaryLanguageError = true;
      }
    else{
      this.hasPrimaryLanguageError = false;
      }
  }
}
کار این متد تغییر مقدار hasPrimaryLanguageError است تا کلاس has-error در فرم نمایش داده شود. در اینجا اگر مقدار primaryLanguage انتخابی همان گزینه‌ی default ابتدایی باشد، خاصیت hasPrimaryLanguageError به true تنظیم می‌شود:



اعتبارسنجی در سطح کل فرم

تا اینجا بررسی‌هایی را که انجام دادیم، در سطح فیلدها بودند. اکنون اگر کاربر به طور کامل تمام این فیلدها را تغییر ندهد و بر روی دکمه‌ی ارسال کلیک کند چطور؟
<form #form="ngForm" novalidate>
زمانیکه فرم جاری را ایجاد کردیم، یک template reference variable را به نام form# نیز به آن نسبت دادیم و چون به ngForm متصل شده‌است، می‌توان به خواص این شیء نیز دسترسی یافت. برای نمونه پس از دکمه‌ی ثبت، عبارت ذیل را تعریف کنید:
<h3> form.valid: {{ form.valid }}</h3>
همانطور که ملاحظه می‌کنید یکی از خواص شیء ngForm که توسط متغیر form قابل دسترسی شده‌است، خاصیت valid می‌باشد که حاصل اعتبارسنجی تمام عناصر داخل فرم است. برای مثال می‌توان از این خاصیت جهت فعال یا غیرفعال کردن دکمه‌ی ثبت اطلاعات نیز استفاده کرد:
<button class="btn btn-primary" type="submit"
            [disabled]="form.invalid">Ok</button>
در اینجا مقدار form.invalid به خاصیت disabled المان متصل شده‌است و اگر اعتبارسنجی فرم با شکست مواجه شود، این دکمه در حالت غیرفعال ظاهر می‌شود.


در قسمت بعد نحوه‌ی ارسال این فرم را به سرور، بررسی می‌کنیم.


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: angular-template-driven-forms-lab-04.zip
برای اجرای آن فرض بر این است که پیشتر Angular CLI را نصب کرده‌اید. سپس از طریق خط فرمان به ریشه‌ی پروژه وارد شده و دستور npm install را صادر کنید تا وابستگی‌های آن دریافت و نصب شوند. در آخر با اجرای دستور ng serve -o برنامه ساخته شده و در مرورگر پیش فرض سیستم نمایش داده خواهد شد.
مطالب
احراز هویت و اعتبارسنجی کاربران در برنامه‌های Angular - قسمت پنجم - محافظت از مسیرها
در قسمت سوم، کار ورود به سیستم و امکان مشاهده‌ی صفحه‌ی محافظت شده‌ی پس از لاگین را پیاده سازی کردیم. در این قسمت می‌خواهیم امکان دسترسی به مسیر http://localhost:4200/protectedPage را کنترل کنیم. تا اینجا اگر کاربر بدون لاگین کردن نیز این مسیر را درخواست کند، می‌تواند حداقل ساختار ابتدایی آن‌را مشاهده کند که باید مدیریت شود و این مدیریت دسترسی می‌تواند بر اساس وضعیت لاگین کاربر و همچنین نقش‌های او در سیستم باشد:


طراحی بخش‌هایی از این قسمت، از پروژه‌ی «کنترل دسترسی‌ها در Angular با استفاده از Ng2Permission» ایده گرفته شده‌اند.


استخراج اطلاعات کاربر وارد شده‌ی به سیستم از توکن دسترسی او

یکی از روش‌های دسترسی به اطلاعات کاربر در سمت کلاینت، مانند نقش‌های او، تدارک متدی در سمت سرور و بازگشت Claims او به سمت کلاینت است:
public IActionResult Get()
{ 
    var user = this.User.Identity as ClaimsIdentity; 
    var config = new 
    { 
        userName = user.Name, 
        roles = user.Claims.Where(x => x.Type == ClaimTypes.Role).Select(x => x.Value).ToList() 
    }; 
    return Ok(config); 
}
 اما با توجه به اینکه در زمان لاگین، نقش‌های او (و سایر Claims دلخواه) نیز به توکن دسترسی نهایی اضافه می‌شوند، می‌توان این کوئری گرفتن مدام از سرور را تبدیل به روش بسیار سریعتر استخراج آن‌ها از توکنی که هم اکنون در کش مرورگر ذخیره شده‌است، کرد.
همچنین باید دقت داشت چون این توکن دارای امضای دیجیتال است، کوچکترین تغییری در آن در سمت کاربر، سبب برگشت خوردن خودکار درخواست ارسالی به سمت سرور می‌شود (یکی از مراحل اعتبارسنجی کاربر در سمت سرور، اعتبارسنجی توکن دریافتی (قسمت cfg.TokenValidationParameters) و همچنین بررسی خودکار امضای دیجیتال آن است). بنابراین نگرانی از این بابت وجود ندارد.
اگر اطلاعات کاربر در سمت سرور تغییر کنند، با اولین درخواست ارسالی به سمت سرور، رخ‌داد OnTokenValidated وارد عمل شده و درخواست ارسالی را برگشت می‌زند (در مورد پیاده سازی سمت سرور این مورد، در مطلب «اعتبارسنجی مبتنی بر JWT در ASP.NET Core 2.0 بدون استفاده از سیستم Identity» بیشتر بحث شده‌است). در این حالت کاربر مجبور به لاگین مجدد خواهد شد که این مورد سبب به روز رسانی خودکار اطلاعات توکن‌های ذخیره شده‌ی او در مرورگر نیز می‌شود.

اگر از قسمت دوم این سری به‌خاطر داشته باشید، توکن decode شده‌ی برنامه، چنین شکلی را دارد:
{
  "jti": "d1272eb5-1061-45bd-9209-3ccbc6ddcf0a",
  "iss": "http://localhost/",
  "iat": 1513070340,
  "http://schemas.xmlsoap.org/ws/2005/05/identity/claims/nameidentifier": "1",
  "http://schemas.xmlsoap.org/ws/2005/05/identity/claims/name": "Vahid",
  "DisplayName": "وحید",
  "http://schemas.microsoft.com/ws/2008/06/identity/claims/serialnumber": "709b64868a1d4d108ee58369f5c3c1f3",
  "http://schemas.microsoft.com/ws/2008/06/identity/claims/userdata": "1",
  "http://schemas.microsoft.com/ws/2008/06/identity/claims/role": [
    "Admin",
    "User"
  ],
  "nbf": 1513070340,
  "exp": 1513070460,
  "aud": "Any"
}
به همین جهت متدی را برای تبدیل این اطلاعات به شیء کاربر، ایجاد خواهیم کرد و در سراسر برنامه از این اطلاعات آماده، برای تعیین دسترسی او به قسمت‌های مختلف برنامه‌ی سمت کلاینت، استفاده می‌کنیم.
برای این منظور اینترفیس src\app\core\models\auth-user.ts را به صورت ذیل ایجاد می‌کنیم:
export interface AuthUser {
  userId: string;
  userName: string;
  displayName: string;
  roles: string[];
}
پس از آن متد getAuthUser را جهت استخراج خواص ویژه‌ی توکن دسترسی decode شده‌ی فوق، به صورت ذیل به سرویس Auth اضافه می‌کنیم:
  getAuthUser(): AuthUser {
    if (!this.isLoggedIn()) {
      return null;
    }

    const decodedToken = this.getDecodedAccessToken();
    let roles = decodedToken["http://schemas.microsoft.com/ws/2008/06/identity/claims/role"];
    if (roles) {
      roles = roles.map(role => role.toLowerCase());
    }
    return Object.freeze({
      userId: decodedToken["http://schemas.xmlsoap.org/ws/2005/05/identity/claims/nameidentifier"],
      userName: decodedToken["http://schemas.xmlsoap.org/ws/2005/05/identity/claims/name"],
      displayName: decodedToken["DisplayName"],
      roles: roles
    });
  }
کار با این متد بسیار سریع است و نیازی به رفت و برگشتی به سمت سرور ندارد؛ چون تمام اطلاعات استخراجی توسط آن هم اکنون در کش سریع مرورگر کلاینت موجود هستند. استفاده‌ی از متد Object.freeze هم سبب read-only شدن این خروجی می‌شود.
همچنین در اینجا تمام نقش‌های دریافتی، تبدیل به LowerCase شده‌اند. با اینکار مقایسه‌ی بعدی آن‌ها با نقش‌های درخواستی، حساس به بزرگی و کوچکی حروف نخواهد بود.


تعریف نقش‌های دسترسی به مسیرهای مختلف سمت کلاینت

مرسوم است اطلاعات اضافی مرتبط با هر مسیر را به خاصیت data آن route انتساب می‌دهند. به همین جهت به فایل dashboard-routing.module.ts مراجعه کرده و نقش‌های مجاز به دسترسی به مسیر protectedPage را به خاصیت data آن به صورت ذیل اضافه می‌کنیم:
import { ProtectedPageComponent } from "./protected-page/protected-page.component";
import { AuthGuardPermission } from "../core/models/auth-guard-permission";

const routes: Routes = [
  {
    path: "protectedPage",
    component: ProtectedPageComponent,
    data: {
      permission: {
        permittedRoles: ["Admin"],
        deniedRoles: null
      } as AuthGuardPermission
    }
  }
];
که در اینجا ساختار اینترفیس AuthGuardPermission، در فایل جدید app\core\models\auth-guard-permission.ts به صورت ذیل تعریف شده‌است:
export interface AuthGuardPermission {
  permittedRoles?: string[];
  deniedRoles?: string[];
}
به این ترتیب هر قسمتی از برنامه که نیاز به اطلاعات سطوح دسترسی مسیری را داشت، ابتدا به دنبال route.data["permission"] خواهد گشت (کلیدی به نام permission در خاصیت data یک مسیر) و سپس اطلاعات آن‌را بر اساس ساختار اینترفیس AuthGuardPermission، تحلیل می‌کند.
در اینجا تنها باید یکی از خواص permittedRoles  (نقش‌های مجاز به دسترسی/صدور دسترسی فقط برای این نقش‌های مشخص، منهای مابقی) و یا deniedRoles (نقش‌های غیرمجاز به دسترسی/دسترسی همه‌ی نقش‌های ممکن، منهای این نقش‌های تعیین شده)، مقدار دهی شوند.


افزودن کامپوننت «دسترسی ندارید» به ماژول Authentication

در ادامه می‌خواهیم اگر کاربری به مسیری دسترسی نداشت، به صورت خودکار به صفحه‌ی «دسترسی ندارید» هدایت شود. به همین جهت این کامپوننت را به صورت ذیل به ماژول authentication اضافه می‌کنیم:
>ng g c Authentication/AccessDenied
با این خروجی که سبب درج خودکار آن در قسمت declaration فایل authentication.module نیز می‌شود:
 AccessDenied
  create src/app/Authentication/access-denied/access-denied.component.html (32 bytes)
  create src/app/Authentication/access-denied/access-denied.component.ts (296 bytes)
  create src/app/Authentication/access-denied/access-denied.component.css (0 bytes)
  update src/app/Authentication/authentication.module.ts (550 bytes)
سپس به فایل authentication-routing.module.ts مراجعه کرده و مسیریابی آن‌را نیز اضافه می‌کنیم:
import { LoginComponent } from "./login/login.component";
import { AccessDeniedComponent } from "./access-denied/access-denied.component";

const routes: Routes = [
  { path: "login", component: LoginComponent },
  { path: "accessDenied", component: AccessDeniedComponent }
];
قالب access-denied.component.html را نیز به صورت ذیل تکمیل می‌کنیم:
<h1 class="text-danger">
  <span class="glyphicon glyphicon-ban-circle"></span> Access Denied
</h1>
<p>Sorry! You don't have access to this page.</p>
<button class="btn btn-default" (click)="goBack()">
  <span class="glyphicon glyphicon-arrow-left"></span> Back
</button>

<button *ngIf="!isAuthenticated" class="btn btn-success" [routerLink]="['/login']"
  queryParamsHandling="merge">
  Login
</button>
که دکمه‌ی Back آن به کمک سرویس Location، صورت ذیل پیاده سازی شده‌است:
import { Component, OnInit } from "@angular/core";
import { Location } from "@angular/common";

import { AuthService } from "../../core/services/auth.service";

@Component({
  selector: "app-access-denied",
  templateUrl: "./access-denied.component.html",
  styleUrls: ["./access-denied.component.css"]
})
export class AccessDeniedComponent implements OnInit {

  isAuthenticated = false;

  constructor(
    private location: Location,
    private authService: AuthService
  ) {
  }

  ngOnInit() {
    this.isAuthenticated = this.authService.isLoggedIn();
  }

  goBack() {
    this.location.back(); // <-- go back to previous location on cancel
  }
}


در اینجا اگر کاربر به سیستم وارد نشده باشد، دکمه‌ی لاگین نیز به او نمایش داده می‌شود. همچنین وجود "queryParamsHandling="merge در لینک مراجعه‌ی به صفحه‌ی لاگین، سبب خواهد شد تا query string موجود در صفحه نیز حفظ شود و به صفحه‌ی لاگین انتقال پیدا کند. در صفحه‌ی لاگین نیز جهت پردازش این نوع کوئری استرینگ‌ها، تمهیدات لازم درنظر گرفته شده‌اند.
دکمه‌ی back آن نیز توسط سرویس توکار Location واقع در مسیر angular/common@ پیاده سازی شده‌است.


ایجاد یک محافظ مسیر سمت کلاینت برای بررسی وضعیت کاربر جاری و همچنین نقش‌های او

پس از تعریف متد getAuthUser و استخراج اطلاعات کاربر از توکن دسترسی دریافتی که شامل نقش‌های او نیز می‌شود، اکنون می‌توان متد بررسی این نقش‌ها را نیز به سرویس Auth اضافه کرد:
  isAuthUserInRoles(requiredRoles: string[]): boolean {
    const user = this.getAuthUser();
    if (!user || !user.roles) {
      return false;
    }
    return requiredRoles.some(requiredRole => user.roles.indexOf(requiredRole.toLowerCase()) >= 0);
  }

  isAuthUserInRole(requiredRole: string): boolean {
    return this.isAuthUserInRoles([requiredRole]);
  }
متد some در جاوا اسکریپت شبیه به متد Any در C# LINQ عمل می‌کند. همچنین در مقایسه‌ی صورت گرفته، با توجه به اینکه user.roles را پیشتر به LowerCase تبدیل کرد‌یم، حساسیتی بین نقش Admin و admin و کلا کوچکی و بزرگی نام نقش‌ها وجود ندارد.
اکنون در هر قسمتی از برنامه که نیاز به بررسی امکان دسترسی یک کاربر به نقش یا نقش‌هایی خاص وجود داشته باشد، می‌توان AuthService را به سازنده‌ی ‌آن تزریق و سپس از متد فوق جهت بررسی نهایی، استفاده کرد.

در ادامه یک Route Guard جدید را در مسیر app\core\services\auth.guard.ts ایجاد می‌کنیم. کار آن بررسی خودکار امکان دسترسی به یک مسیر درخواستی است:
import { Injectable } from "@angular/core";
import { CanActivate, Router, ActivatedRouteSnapshot, RouterStateSnapshot } from "@angular/router";

import { AuthService } from "./auth.service";
import { AuthGuardPermission } from "../models/auth-guard-permission";

@Injectable()
export class AuthGuard implements CanActivate {
  constructor(private authService: AuthService, private router: Router) { }

  canActivate(route: ActivatedRouteSnapshot, state: RouterStateSnapshot) {

    if (!this.authService.isLoggedIn()) {
      this.showAccessDenied(state);
      return false;
    }

    const permissionData = route.data["permission"] as AuthGuardPermission;
    if (!permissionData) {
      return true;
    }

    if (Array.isArray(permissionData.deniedRoles) && Array.isArray(permissionData.permittedRoles)) {
      throw new Error("Don't set both 'deniedRoles' and 'permittedRoles' in route data.");
    }

    if (Array.isArray(permissionData.permittedRoles)) {
      const isInRole = this.authService.isAuthUserInRoles(permissionData.permittedRoles);
      if (isInRole) {
        return true;
      }

      this.showAccessDenied(state);
      return false;
    }

    if (Array.isArray(permissionData.deniedRoles)) {
      const isInRole = this.authService.isAuthUserInRoles(permissionData.deniedRoles);
      if (!isInRole) {
        return true;
      }

      this.showAccessDenied(state);
      return false;
    }
  }

  private showAccessDenied(state: RouterStateSnapshot) {
    this.router.navigate(["/accessDenied"], { queryParams: { returnUrl: state.url } });
  }
}
در اینجا در ابتدا وضعیت لاگین کاربر بررسی می‌گردد. این وضعیت نیز از طریق سرویس Auth که به سازنده‌ی کلاس تزریق شده‌است، تامین می‌شود. اگر کاربر هنوز لاگین نکرده باشد، به صفحه‌ی عدم دسترسی هدایت خواهد شد.
سپس خاصیت permission اطلاعات مسیر استخراج می‌شود. اگر چنین مقداری وجود نداشت، همینجا کار با موفقیت خاتمه پیدا می‌کند.
در آخر وضعیت دسترسی به نقش‌های استخراجی deniedRoles و permittedRoles که از اطلاعات مسیر دریافت شدند، توسط متد isAuthUserInRoles سرویس Auth بررسی می‌شوند.

در متد showAccessDenied کار ارسال آدرس درخواستی (state.url) به صورت یک کوئری استرینگ (queryParams) با کلید returnUrl به صفحه‌ی accessDenied صورت می‌گیرد. در این صفحه نیز دکمه‌ی لاگین به همراه "queryParamsHandling="merge است. یعنی کامپوننت لاگین برنامه، کوئری استرینگ returnUrl را دریافت می‌کند:
 this.returnUrl = this.route.snapshot.queryParams["returnUrl"];
 و پس از لاگین موفق، در صورت وجود این کوئری استرینگ، هدایت خودکار کاربر، به مسیر returnUrl پیشین صورت خواهد گرفت:
if (this.returnUrl) {
   this.router.navigate([this.returnUrl]);
} else {
   this.router.navigate(["/protectedPage"]);
}

محل معرفی این AuthGuard جدید که در حقیقت یک سرویس است، در ماژول Core، در قسمت providers آن، به صورت ذیل می‌باشد:
import { AuthGuard } from "./services/auth.guard";

@NgModule({
  providers: [
    AuthGuard
  ]
})
export class CoreModule {}
در آخر برای اعمال این Guard جدید، به فایل dashboard-routing.module.ts مراجعه کرده و خاصیت canActivate را مقدار دهی می‌کنیم:
import { ProtectedPageComponent } from "./protected-page/protected-page.component";
import { AuthGuardPermission } from "../core/models/auth-guard-permission";
import { AuthGuard } from "../core/services/auth.guard";

const routes: Routes = [
  {
    path: "protectedPage",
    component: ProtectedPageComponent,
    data: {
      permission: {
        permittedRoles: ["Admin"],
        deniedRoles: null
      } as AuthGuardPermission
    },
    canActivate: [AuthGuard]
  }
];
به این ترتیب با درخواست این مسیر، پیش از فعالسازی و نمایش آن، توسط AuthGuard معرفی شده‌ی به آن، کار بررسی وضعیت کاربر و نقش‌های او که از خاصیت permission خاصیت data دریافت می‌شوند، صورت گرفته و اگر عملیات تعیین اعتبار اطلاعات با موفقیت به پایان رسید، آنگاه کاربر مجوز دسترسی به این قسمت از برنامه را خواهد یافت.

اگر قصد آزمایش آن‌را داشتید، فقط کافی است بجای نقش Admin، مثلا Admin1 را در permittedRoles مقدار دهی کنید، تا صفحه‌ی access denied را در صورت درخواست مسیر protectedPage، بتوان مشاهده کرد.




کدهای کامل این سری را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
برای اجرای آن فرض بر این است که پیشتر Angular CLI را نصب کرده‌اید. سپس از طریق خط فرمان به ریشه‌ی پروژه‌ی ASPNETCore2JwtAuthentication.AngularClient وارد شده و دستور npm install را صادر کنید تا وابستگی‌های آن دریافت و نصب شوند. در آخر با اجرای دستور ng serve -o، برنامه ساخته شده و در مرورگر پیش فرض سیستم نمایش داده خواهد شد (و یا همان اجرای فایل ng-serve.bat). همچنین باید به پوشه‌ی ASPNETCore2JwtAuthentication.WebApp نیز مراجعه کرده و فایل dotnet_run.bat را اجرا کنید، تا توکن سرور برنامه نیز فعال شود.
مطالب
React 16x - قسمت 13 - طراحی یک گرید - بخش 3 - مرتب سازی اطلاعات
تا اینجا صفحه بندی و فیلتر کردن اطلاعات را پیاده سازی کردیم. در این قسمت شروع به refactoring کامپوننت movies کرده، جدول آن‌را تبدیل به یک کامپوننت مجزا می‌کنیم و سپس مرتب سازی اطلاعات را نیز به آن اضافه خواهیم کرد.


استخراج جدول فیلم‌ها

در طراحی فعلی کامپوننت movies، مشکل کوچکی وجود دارد: این کامپوننت تا اینجا، ترکیبی شده‌است از دو کامپوننت صفحه بندی و نمایش لیست گروه‌ها، به همراه جزئیات کامل یک جدول بسیار طولانی. به این مشکل، mixed levels of abstractions می‌گویند. در اینجا دو کامپوننت سطح بالا را داریم، به همراه یک جدول سطح پایین که تمام مشخصات آن در معرض دید هستند و با هم مخلوط شده‌اند. یک چنین کدی، یکدست به نظر نمی‌رسد. به همین جهت اولین کاری را که در ادامه انجام خواهیم داد، تعریف یک کامپوننت جدید و انتقال تمام جزئیات جدول نمایش ردیف‌های فیلم‌ها، به آن است. برای این منظور فایل جدید src\components\moviesTable.jsx را ایجاد کرده و توسط میانبرهای imrc و cc در VSCode، ساختار ابتدایی کامپوننت MoviesTable را تولید می‌کنیم. این کامپوننت را در پوشه‌ی common قرار ندادیم؛ از این جهت که قابلیت استفاده‌ی مجدد در سایر برنامه‌ها را ندارد. کار آن تنها مرتبط و مختص به اشیاء فیلمی است که در سرویس‌های برنامه داریم. البته در ادامه، این جدول را نیز به چندین کامپوننت با قابلیت استفاده‌ی مجدد، خواهیم شکست؛ اما فعلا در اینجا با اصل کدهای سطح پایین جدول نمایش داده شده‌ی در کامپوننت movies، شروع می‌کنیم، آن‌ها را cut کرده و به متد رندر کامپوننت جدید MoviesTable منتقل می‌کنیم.

پس از انتقال کامل تگ table از کامپوننت movies به داخل متد رندر کامپوننت MoviesTable، در ابتدای آن توسط Object Destructuring، یک آرایه و دو رخ‌د‌‌ادی را که برای مقدار دهی قسمت‌های مختلف آن نیاز داریم، از props فرضی، استخراج می‌کنیم. اینکار کمک می‌کند تا بتوان اینترفیس این کامپوننت را به خوبی مشخص و طراحی کرد:
class MoviesTable extends Component {
  render() {
    const { movies, onDelete, onLike } = this.props;

پس از تعریف متغیرهای مورد نیاز، ابتدا برای اینکه بتوانیم در اینجا نیز مجددا از کامپوننت Like استفاده کنیم، کلاس آن‌را از ماژول مرتبط import می‌کنیم:
import Like from "./common/like";
سپس از onLike تعریف شده، بجای this.handleLike قبلی استفاده می‌کنیم:
// ...
<Like liked={movie.liked} onClick={() => onLike(movie)} />

همچنین در جائیکه onClick دکمه‌ی حذف به this.handleDelete کامپوننت movies متصل بود، از onDelete تعریف شده‌ی در ابتدای متد رندر فوق استفاده خواهیم کرد:
<button
  onClick={() => onDelete(movie)}
  className="btn btn-danger btn-sm"
>
  Delete
</button>

همین اندازه تغییر، این کامپوننت جدید را مجددا قابل استفاده می‌کند. بنابراین به کامپوننت movies بازگشته و ابتدا کلاس آن‌را import می‌کنیم:
import MoviesTable from "./moviesTable";
و سپس المان آن‌را در محل قبلی جدول درج شده، تعریف می‌کنیم:
<MoviesTable
  movies={movies}
  onDelete={this.handleDelete}
  onLike={this.handleLike}
/>
همانطور که مشاهده می‌کنید، ویژگی‌های تعریف شده‌ی در اینجا همان‌هایی هستند که با استفاده از Object Destructuring در ابتدای متد رندر کامپوننت MoviesTable، تعریف کردیم.
پس از این تغییرات، متد رندر کامپوننت movies چنین شکلی را پیدا کرده‌است که در آن سه کامپوننت سطح بالا درج شده‌اند و در یک سطح از abstraction قرار دارند و دیگر مخلوطی از المان‌های سطح بالا و سطح پایین را نداریم:
    return (
      <div className="row">
        <div className="col-3">
          <ListGroup
            items={this.state.genres}
            onItemSelect={this.handleGenreSelect}
            selectedItem={this.state.selectedGenre}
          />
        </div>
        <div className="col">
          <p>Showing {totalCount} movies in the database.</p>
          <MoviesTable
            movies={movies}
            onDelete={this.handleDelete}
            onLike={this.handleLike}
          />
          <Pagination
            itemsCount={totalCount}
            pageSize={this.state.pageSize}
            onPageChange={this.handlePageChange}
            currentPage={this.state.currentPage}
          />
        </div>
      </div>
    );


صدور رخ‌داد مرتب سازی اطلاعات

اکنون نوبت فعالسازی کلیک بر روی سرستون‌های جدول نمایش داده شده و مرتب سازی اطلاعات جدول بر اساس ستون انتخابی است. به همین جهت در کامپوننت MoviesTable، رویداد onSort را هم به لیستی از خواصی که از props انتظار داریم، اضافه می‌کنیم که در نهایت در کامپوننت movies، به یک متد رویدادگردان متصل می‌شود:
class MoviesTable extends Component {
  render() {
    const { movies, onDelete, onLike, onSort } = this.props;

سپس رویداد کلیک بر روی هر سر ستون را توسط onSort و نام خاصیتی که به آن ارسال می‌شود، به استفاده کننده‌ی از کامپوننت MoviesTable منتقل می‌کنیم تا بر اساس نام این خاصیت، کار مرتب سازی اطلاعات را انجام دهد:
    return (
      <table className="table">
        <thead>
          <tr>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => onSort("title")}>Title</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => onSort("genre.name")}>Genre</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => onSort("numberInStock")}>Stock</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => onSort("dailyRentalRate")}>Rate</th>
            <th />
            <th />
          </tr>
        </thead>

در ادامه به کامپوننت movies مراجعه کرده و رویداد onSort را مدیریت می‌کنیم. برای این منظور ویژگی جدید onSort را به المان MoviesTable اضافه کرده و آن‌را به متد handleSort متصل می‌کنیم:
<MoviesTable
  movies={movies}
  onDelete={this.handleDelete}
  onLike={this.handleLike}
  onSort={this.handleSort}
/>
متد handleSort هم به صورت زیر تعریف می‌شود:
  handleSort = column => {
    console.log("handleSort", column);
  };


پیاده سازی مرتب سازی اطلاعات

تا اینجا اگر دقت کرده باشید، هر زمانیکه شماره صفحه‌ای تغییر می‌کند یا گروه فیلم خاصی انتخاب می‌شود، ابتدا state را به روز رسانی می‌کنیم که در نتیجه‌ی آن، کار رندر مجدد کامپوننت در DOM مجازی React صورت می‌گیرد. سپس در متد رندر، کار تغییر اطلاعات آرایه‌ی فیلم‌ها را جهت نمایش به کاربر، انجام می‌دهیم.
بنابراین ابتدا در متد رویدادگران handleSort، با فراخوانی متد setState، مقدار path دریافتی حاصل از کلیک بر روی یک سرستون را به همراه صعودی و یا نزولی بودن مرتب سازی، در state کامپوننت جاری تغییر می‌دهیم:
  handleSort = path => {
    console.log("handleSort", path);
    this.setState({ sortColumn: { path, order: "asc" } });
  };
البته بهتر است این sortColumn تعریف شده‌ی در اینجا را به تعریف خاصیت state نیز به صورت مستقیم اضافه کنیم تا در اولین بار نمایش صفحه، تعریف شده و قابل دسترسی باشد:
class Movies extends Component {
  state = {
    // ...
    sortColumn: { path:"title", order: "asc" }
  };

سپس متد getPagedData را که در قسمت قبل اضافه و تکمیل کردیم، جهت اعمال این خواص به روز رسانی می‌کنیم:
  getPagedData() {
    const {
      pageSize,
      currentPage,
      selectedGenre,
      movies: allMovies,
      sortColumn
    } = this.state;

    let filteredMovies =
      selectedGenre && selectedGenre._id
        ? allMovies.filter(m => m.genre._id === selectedGenre._id)
        : allMovies;

    filteredMovies = filteredMovies.sort((movie1, movie2) =>
      movie1[sortColumn.path] > movie2[sortColumn.path]
        ? sortColumn.order === "asc"
          ? 1
          : -1
        : movie2[sortColumn.path] > movie1[sortColumn.path]
        ? sortColumn.order === "asc"
          ? -1
          : 1
        : 0
    );

    const first = (currentPage - 1) * pageSize;
    const last = first + pageSize;
    const pagedMovies = filteredMovies.slice(first, last);

    return { totalCount: filteredMovies.length, data: pagedMovies };
  }
در اینجا کار sort بر اساس sortColumn.path و sortColumn.order پس از فیلتر شدن اطلاعات و پیش از صفحه بندی، انجام می‌شود. در مورد متد sort و filter و امثال آن می‌توانید به مطلب «بررسی معادل‌های LINQ در TypeScript» برای مطالعه‌ی بیشتر مراجعه کنید.

همچنین می‌خواهیم اگر با کلیک بر روی ستونی، روش و جهت مرتب سازی آن صعودی بود، نزولی شود و یا برعکس که یک روش پیاده سازی آن‌را در اینجا مشاهده می‌کنید:
  handleSort = path => {
    console.log("handleSort", path);
    const sortColumn = { ...this.state.sortColumn };
    if (sortColumn.path === path) {
      sortColumn.order = sortColumn.order === "asc" ? "desc" : "asc";
    } else {
      sortColumn.path = path;
      sortColumn.order = "asc";
    }
    this.setState({ sortColumn });
  };
چون می‌خواهیم خواص this.state.sortColumn را تغییر دهیم و تغییر مستقیم state در React مجاز نیست، ابتدا یک clone از آن‌را ایجاد کرده و سپس بر روی این clone کار می‌کنیم. در نهایت این شیء جدید را بجای شیء قبلی در state به روز رسانی خواهیم کرد.


بهبود کیفیت کدهای مرتب سازی اطلاعات

اگر قرار باشد کامپوننت MoviesTable را در جای دیگری مورد استفاده‌ی مجدد قرار دهیم، زمانیکه این جدول سبب صدور رخ‌دادی می‌شود، باید منطقی را که در متد handleSort فوق مشاهده می‌کنید، مجددا به همین شکل تکرار کنیم. بنابراین این منطق متعلق به کامپوننت MoviesTable است و زمانیکه onSort را فراخوانی می‌کند، بهتر است بجای ارسال path یا همان نام فیلدی که قرار است مرتب سازی بر اساس آن انجام شود، شیء sortColumn را به عنوان خروجی بازگشت دهد. به همین جهت، این منطق را به کلاس MoviesTable منتقل می‌کنیم:
class MoviesTable extends Component {
  raiseSort = path => {
    console.log("raiseSort", path);
    const sortColumn = { ...this.props.sortColumn };
    if (sortColumn.path === path) {
      sortColumn.order = sortColumn.order === "asc" ? "desc" : "asc";
    } else {
      sortColumn.path = path;
      sortColumn.order = "asc";
    }
    this.props.onSort(sortColumn);
  };
در این متد جدید بجای this.state.sortColumn قبلی، اینبار sortColumn را از props دریافت می‌کنیم. بنابراین نیاز خواهد بود تا ویژگی جدید sortColumn را به تعریف المان MoviesTable در کامپوننت movies، اضافه کنیم:
<MoviesTable
  movies={movies}
  onDelete={this.handleDelete}
  onLike={this.handleLike}
  onSort={this.handleSort}
  sortColumn={this.state.sortColumn}
/>

 همچنین در کامپوننت MoviesTable، کار فراخوانی onSort را جهت بازگشت sortColumn محاسبه شده در همین متد raiseSort انجام می‌دهیم. بنابراین تمام onSortهای هدر جدول به this.raiseSort تغییر می‌کنند:
    return (
      <table className="table">
        <thead>
          <tr>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => this.raiseSort("title")}>Title</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => this.raiseSort("genre.name")}>Genre</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => this.raiseSort("numberInStock")}>Stock</th>
            <th style={{ cursor: "pointer" }} onClick={() => this.raiseSort("dailyRentalRate")}>Rate</th>
            <th />
            <th />
          </tr>
        </thead>


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: sample-13.zip
مطالب
Blazor 5x - قسمت هشتم - مبانی Blazor - بخش 5 - تامین محتوای نمایشی کامپوننت‌های فرزند توسط کامپوننت والد
تا اینجا با نحوه‌ی تعریف کامپوننت‌ها و انتقال اطلاعات به آن‌ها و برعکس، آشنا شدیم. در ادامه علاقمندیم اگر کامپوننتی را به صورت زیر تعریف کردیم:
<Comp1>This is a content coming from the parent</Comp1>
محتوایی را که بین تگ‌های این کامپوننت فرزند، توسط کامپوننت والد تنظیم شده‌است، در قسمت مشخصی از UI کامپوننت فرزند نمایش دهیم.


معرفی مفهوم Render Fragment

برای درج محتوای تامین شده‌ی توسط کامپوننت والد در یک کامپوننت فرزند، از ویژگی به نام Render Fragment استفاده می‌شود. مثالی جهت توضیح جزئیات آن:
در ابتدا یک کامپوننت والد جدید را در مسیر Pages\LearnBlazor\ParentComponent.razor به صورت زیر تعریف می‌کنیم:
@page "/ParentComponent"

<h1 class="text-danger">Parent Child Component</h1>

<ChildComponent Title="This title is passed as a parameter from the Parent Component">
    A `Render Fragment` from the parent!
</ChildComponent>

<ChildComponent Title="This is the second child component"></ChildComponent>

@code {

}
- در اینجا یک کامپوننت متداول با مسیریابی منتهی به ParentComponent/ تعریف شده‌است.
- سپس دوبار کامپوننت فرضی ChildComponent به همراه پارامتر Title و یک محتوای جدید قرار گرفته‌ی در بین تگ‌های آن، در صفحه تعریف شده‌اند.
- بار دومی که ChildComponent در صفحه قرار گرفته‌است، به همراه محتوای جدیدی در بین تگ‌های خود نیست.

برای دسترسی به این کامپوننت از طریق منوی برنامه، مدخل منوی آن‌را به کامپوننت Shared\NavMenu.razor اضافه می‌کنیم:
<li class="nav-item px-3">
    <NavLink class="nav-link" href="ParentComponent">
       <span class="oi oi-list-rich" aria-hidden="true"></span> Parent/Child Relation
    </NavLink>
</li>
اکنون می‌خواهیم کامپوننت ChildComponent را افزوده و انتظارت یاد شده (دریافت یک پارامتر و نمایش محتوای سفارشی تنظیم شده) را پیاده سازی کنیم. به همین جهت فایل جدید Pages\LearnBlazor\LearnBlazor‍Components\ChildComponent.razor را با محتوای زیر ایجاد می‌کنیم:
<div>
    <div class="alert alert-info">@Title</div>
    <div class="alert alert-success">
        @if (ChildContent == null)
        {
            <span> Hello, from Empty Render Fragment </span>
        }
        else
        {
            <span>@ChildContent</span>
        }
    </div>
</div>


@code {
    [Parameter]
    public string Title { get; set; }

    [Parameter]
    public RenderFragment ChildContent { get; set; }
}
توضیحات:

- خاصیت عمومی Title که توسط ویژگی Parameter مزین شده‌است، امکان تنظیم مقدار مشخصی را توسط کامپوننت دربرگیرنده‌ی ChildComponent میسر می‌کند.
- در اینجا پارامتر عمومی دیگری نیز تعریف شده‌است که اینبار از نوع ویژه‌ی RenderFragment است. توسط آن می‌توان به محتوایی که در کامپوننت والد ChildComponent در بین تگ‌های آن تنظیم شده‌است، دسترسی یافت. همچنین اگر این محتوا توسط کامپوننت والد تنظیم نشده باشد، مانند دومین باری که ChildComponent در صفحه قرار گرفته‌است، می‌توان با بررسی نال بودن آن، یک محتوای پیش‌فرض را نمایش داد.


با این خروجی:



روش دیگری برای فراخوانی Event Call Back ها

در قسمت قبل روش انتقال اطلاعات را از کامپوننت‌های فرزند، به والد مشاهده کردیم. فراخوانی آن‌ها در سمت Child Component نیاز به یک متد اضافی داشت و همچنین تنها یک پارامتر را هم ارسال کردیم. برای ساده سازی این عملیات از روش زیر نیز می‌توان استفاده کرد:
<button class="btn btn-danger"
        @onclick="@(() => OnClickBtnMethod.InvokeAsync((1, "A message from child!")))">
   Show a message from the child!
</button>


@code {
    // ...

    [Parameter]
    public EventCallback<(int, string)> OnClickBtnMethod { get; set; }
}
- در اینجا برای تعریف و ارسال بیش از یک پارامتر، از tuples استفاده شده‌است.
- همچنین فراخوانی OnClickBtnMethod.InvokeAsync را نیز در محل تعریف onclick@ بدون نیازی به یک متد اضافی، مشاهده می‌کنید. نکته‌ی مهم آن، قرار دادن این قطعه کد داخل ()@ است تا ابتدا و انتهای کدهای #C مشخص شود؛ وگرنه کامپایل نمی‌شود.

در سمت کامپوننت والد برای دسترسی به OnClickBtnMethod که اینبار یک tuple را ارسال می‌کند، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
@page "/ParentComponent"

<h1 class="text-danger">Parent Child Component</h1>

<ChildComponent
    OnClickBtnMethod="ShowMessage"
    Title="This title is passed as a parameter from the Parent Component">
    A `Render Fragment` from the parent!
</ChildComponent>

<ChildComponent Title="This is the second child component">
    <p><b>@MessageText</b></p>
</ChildComponent>

@code {
    string MessageText = "";

    private void ShowMessage((int Value, string Message) args)
    {
        MessageText = args.Message;
    }
}
در اینجا OnClickBtnMethod تعریف شده، به متد ShowMessage متصل شده‌است که یک tuple از جنس (int, string) را دریافت می‌کند. سپس با انتساب خاصیت رشته‌ای آن به فیلد جدید MessageText، سبب نمایش آن می‌شویم.


امکان تعریف چندین RenderFragment

تا اینجا یک RenderFragment را در کامپوننت فرزند تعریف کردیم. امکان تعریف چندین RenderFragment در ChildComponent.razor نیز وجود دارند:
@code {
    // ...

    [Parameter]
    public RenderFragment ChildContent { get; set; }

    [Parameter]
    public RenderFragment DangerChildContent { get; set; }
}
در یک چنین حالتی، روش استفاده‌ی از این پارامترهای RenderFragment در سمت والد (ParentComponent.razor) به صورت زیر خواهد بود:
<ChildComponent
    OnClickBtnMethod="ShowMessage"
    Title="This title is passed as a parameter from the Parent Component">
    <ChildContent>
        A `Render Fragment` from the parent!
    </ChildContent>
    <DangerChildContent>
        A danger content from the parent!
    </DangerChildContent>
</ChildComponent>
که به همراه ذکر صریح نام پارامترها به صورت تگ‌هایی جدید، داخل تگ اصلی است.

از آنجائیکه ذکر این تگ‌ها اختیاری است، نیاز است در ChildComponent.razor بر اساس null بودن آن‌ها، تصمیم به رندر محتوایی پیش‌فرض گرفت:
    @if(DangerChildContent == null)
    {
        @if (ChildContent == null)
        {
            <span> Hello, from Empty Render Fragment </span>
        }
        else
        {
            <span>@ChildContent</span>
        }
    }
    else
    {
        <span>@DangerChildContent</span>
    }




کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor-5x-Part-08.zip
مطالب
بررسی متد های یک طرفه در WCF
در WCF به صورت پیش فرض متد‌ها به صورت Request-Response هستند. این بدین معنی است که هر زمان درخواستی از سمت کلاینت به سرور ارسال شود تا زمانی که پاسخی از سمت سرور به کلاینت برگشت داده نشود، کلاینت منتظر خواهد ماند. برای مثال:
پروژه ای از نوع Wcf Service App می‌سازیم و یک سرویس با یک متد که خروجی آن نیز void است خواهیم داشت. به صورت زیر:
    [ServiceContract]
    public interface ISampleService
    {
        [OperationContract]
        void Wait();
    }
پیاده سازی Contract بالا:
public class SampleService : ISampleService
    {
        public void Wait()
        {
            Thread.Sleep( new TimeSpan( 0, 1, 0 ) );
        }
    }
  در متد Wait، به مدت یک دقیقه اجرای برنامه سمت سرور را متوقف می‌کنیم. حال در یک پروژه از نوع Console App، سرویس مورد نظر را اضافه کرده و متد Wait آن را فراخوانی می‌کنیم. به صورت زیر:
class Program
    {
        static void Main( string[] args )
        {
            SampleService.SampleServiceClient client = new SampleService.SampleServiceClient();

            Console.WriteLine( DateTime.Now );

            client.Wait();

            Console.WriteLine( DateTime.Now );

            Console.ReadKey();
        }
    }
همان طور که می‌بینید قبل از فراخوانی متد Wait زمان جاری سیستم را نمایش داده و سپس بعد از فراخوانی دوباره زمان مورد را نمایش می‌دهیم. در مرحله اول با خطای زیر مواجه خواهیم شد:


دلیل اینکه Timeout Exception پرتاب شد این است که به صورت پیش فرض مقدار خاصیت sendTimeout برابر 59  ثانیه است، در نتیجه قبل از اینکه پاسخی از سمت سرور به کلاینت برگشت داه شود این Exception رخ می‌دهد. برای حل این مشکل کافیست در فایل app.config کلاینت در قسمت تنظیمات Binding ، تغییر زیر را اعمال کنیم:
 <basicHttpBinding>
     <binding name="BasicHttpBinding_ISampleService" sendTimeout="0:2:0"/>
 </basicHttpBinding>
حال خروجی به صورت زیر است:


مشخص است که تا زمانی که عملیات سمت سرور به پایان نرسد،(یا توجه به اینکه خروجی متد سمت سرور void است) اجرای برنامه در کلاینت نیز متوقف خواهد بود(اختلاف زمان‌های بالا کمی بیش از یک دقیقه است).

در این مواقع زمانی که باید متدی سمت سرور فراخوانی شود و قرار نیست که خروجی نیز در اختیار کلاینت قرار دهد بهتر است که از متد‌های یک طرفه استفاده نماییم. متد‌های یک طرفه یا یه اصطلاح OneWay، هیچ پاسخی را به کلاینت برگشت نمی‌دهند و بلافاصله بعد از فراخوانی، کنترل اجرای برنامه را در اختیار کلاینت قرار خواهند داد. برای تعریف یک متد به صورت یک طرفه کافیست به صورت زیر عمل نماییم(مقدار خاصیت IsOneWay را در OperationContractAttribute برابر true خواهیم کرد):
    [ServiceContract]
    public interface ISampleService
    {
        [OperationContract( IsOneWay = true )]
        void Wait();
    }
حال اگر سرویس سمت کلاینت را به روز کرده و برنامه را اجرا کنیم خروجی به صورت زیر تغییر می‌کند:

می‌بینید که اختلاف زمان‌های بالا در حد چند ثانیه است که آن هم صرفا جهت فراخوانی متد سمت سرور بوده است. نکته مهم قابل ذکر این است که سرویس دهنده زمانی که با درخواستی جهت اجرای متد یک طرفه روبرو می‌شود، از آن جا که اجباری برای اجرای متد در همان زمان نیست در نتیجه این درخواست‌ها در بافر ذخیره می‌شوند و سپس در زمان مناسب اجرا خواهند شد. اگر بافر برای ذخیره اجرای متد‌های یک طرفه پر باشد در این حالت کلاینت برای فراخوانی متد‌های یک طرفه بعدی باید منتظر خالی شدن بافر سمت سرور بماند.

مطالب
React 16x - قسمت 12 - طراحی یک گرید - بخش 2 - فیلتر کردن اطلاعات
تا اینجا کامپوننت صفحه بندی را به همراه اعمال آن به لیست نمایش داده شده، پیاده سازی کردیم. در ادامه می‌خواهیم لیست ژانرهای سینمایی را که در فایل fakeGenreService.js تعریف شده‌اند:
export const genres = [
  { _id: "5b21ca3eeb7f6fbccd471818", name: "Action" },
  { _id: "5b21ca3eeb7f6fbccd471814", name: "Comedy" },
  { _id: "5b21ca3eeb7f6fbccd471820", name: "Thriller" }
];

export function getGenres() {
  return genres.filter(g => g);
}
توسط list-group‌های بوت استرپی، در کنار صفحه نمایش داده و سپس به ازای هر گروه انتخابی توسط کاربر، فیلم‌های مرتبط با آن گروه را فیلتر کرده و نمایش دهیم.


بررسی ساختار کامپوننت ListGroup

شبیه به کامپوننت صفحه بندی که در قسمت قبل ایجاد کردیم، می‌خواهیم کامپوننت ListGroup نیز به طور کامل از اشیاء movie مستقل باشد؛ تا در آینده بتوان از آن در جاهای دیگری نیز استفاده کرد. به همین جهت فایل جدید src\components\common\listGroup.jsx را ایجاد کرده و سپس با استفاده از میانبرهای imrc و cc در VSCode، ساختار ابتدایی این کامپوننت را ایجاد می‌کنیم. هرچند می‌توان این کامپوننت را به صورت «Stateless Functional Component» نیز طراحی کرد؛ چون state و متد دیگری بجز render نخواهد داشت و تمام اطلاعات خودش را از والد خود دریافت می‌کند.
سپس به کامپوننت movies مراجعه کرده و این کامپوننت خالی را import می‌کنیم:
import ListGroup from "./common/listGroup";
پس از آن به متد رندر کامپوننت movies مراجعه کرده و با اضافه کردن یک row بوت استرپی دو ستونی، قصد داریم کامپوننت لیست فیلم‌ها را در ستون اول این ردیف نمایش دهیم. به همین جهت المان آن‌را در این محل قرار می‌دهیم تا بتوانیم اینترفیس ابتدایی آن‌را پیش از پیاده سازی آن، طراحی کنیم.
برای این منظور ابتدا React.Fragment موجود را با یک div با "className="row جایگزین می‌کنیم. سپس داخل این row، دو ستون را تعریف خواهیم کرد که در اولی، المان جدید ListGroup قرار می‌گیرد و در دومی، مابقی عناصری که تاکنون اضافه کرده‌ایم؛ مانند جدول، صفحه بندی و نمایش تعداد آیتم‌ها:
    return (
      <div className="row">
        <div className="col-2">
          <ListGroup />
        </div>
        <div className="col">
          ...
        </div>
      </div>
    );
این listGroup، حداقل نیاز به لیست آیتم‌هایی را دارد که باید نمایش دهد. این لیست نیز از fakeGenreService و متد getGenres آن تامین می‌شود که به صورت یک خاصیت جدید در state به نحو زیر درج خواهد شد:
import { getGenres } from "../services/fakeGenreService";
// ...

class Movies extends Component {
  state = {
    // ...
    genres: getGenres()
  };
همانطور که در قسمت 9 این سری نیز بررسی کردیم، اگر getGenres قرار است از سمت سرور و توسط یک درخواست Ajax ای تامین شود، محل صحیح قرارگیری آن در متد lifecycle hook ویژه‌ای به نام componentDidMount است. اما در اینجا چون genres یک لیست درون حافظه‌ای است، مقدار دهی فوق، مشکلی را ایجاد نمی‌کند. هرچند می‌توان هم اکنون نیز تعریف فوق را کمی اصولی‌تر نوشت. برای اینکار متد componentDidMount را اضافه کرده و به نحو زیر تنظیم می‌کنیم:
class Movies extends Component {
  state = {
    movies: [],
    pageSize: 4,
    currentPage: 1,
    genres: []
  };

  componentDidMount() {
    this.setState({ movies: getMovies(), genres: getGenres() });
  }
ابتدا آرایه‌های مورد نیاز movies و genres را در state تعریف کرده و آن‌ها را با یک آرایه‌ی خالی، مقدار دهی اولیه می‌کنیم. از این جهت که تا رسیدن به مرحله‌ی componentDidMount که اندکی طول می‌کشد، خطاهای زمان اجرای عدم دسترسی به این آرایه‌ها در برنامه رخ ندهد. سپس زمانیکه وهله‌ای از این کامپوننت در DOM رندر شد، متد componentDidMount فراخوانی شده و دو خاصیت state را با مقادیر دریافتی، به روز رسانی می‌کند.

پس از آن می‌توان ویژگی جدید items این کامپوننت را به آرایه‌ی genres دریافتی از state، تنظیم کرد:
<ListGroup items={this.state.genres} />
در این مرحله، ورودی دیگری به نظر نمی‌رسد که مورد نیاز باشد. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که چه رخ‌دادهایی را قرار است از این کامپوننت دریافت کنیم یا به عبارتی خروجی آن چیست؟
بهتر است هر زمانیکه کاربر، آیتمی را از این لیست انتخاب کرد، توسط بروز رخدادی مانند onItemSelect از وقوع آن مطلع شد و سپس نسبت به آن توسط متد handleGenreSelect، واکنش نشان داد؛ مانند فیلتر کردن لیست فیلم‌ها بر اساس آیتم انتخابی و نمایش آن. به همین جهت ویژگی onItemSelect را به تعریف المان ListGroup اضافه می‌کنیم:
<ListGroup
  items={this.state.genres}
  onItemSelect={this.handleGenreSelect}
/>
و سپس متد handleGenreSelect متصل به آن‌‌را به نحو زیر تعریف خواهیم کرد:
  handleGenreSelect = genre => {
    console.log("handleGenreSelect", genre);
  };
تا اینجا اینترفیس کامپوننت ListGroup را پیش از پیاده سازی آن تعریف کردیم (تعیین ورودی و خروجی آن). در مرحله‌ی بعد، این کامپوننت را تکمیل می‌کنیم.


پیاده سازی نمایش آیتم‌ها در کامپوننت ListGroup

پیاده سازی ابتدایی کامپوننت ListGroup را در اینجا مشاهده می‌کنید:
import React, { Component } from "react";

class ListGroup extends Component {
  render() {
    return (
      <ul className="list-group">
        {this.props.items.map(item => (
          <li key={item._id} className="list-group-item">
            {item.name}
          </li>
        ))}
      </ul>
    );
  }
}

export default ListGroup;
کار با درج یک ul که با کلاس list-group مزین شده‌است، شروع می‌شود. سپس باید liهای آن‌را که نمایانگر آیتم‌های این لیست است، به صورت پویا با کلاس‌های list-group-item رندر کرد. برای اینکار از آرایه‌ی دریافتی this.props.items و فراخوانی متد map بر روی آن کمک می‌گیریم. در اینجا key هر ردیف با استفاده از خاصیت id هر آیتم و برچسب هر کدام از طریق خاصیت name هر شیء دریافتی، تامین می‌شود.

تا اینجا اگر برنامه را ذخیره کرده و در مرورگر نمایش دهیم، به خروجی زیر می‌رسیم:


البته به نظر عرض ستون آن نامناسب است. به همین جهت به کامپوننت movies مراجعه کرده و col-2 ستون آن‌را به col-3 تبدیل می‌کنیم.


پویا سازی انتخاب نام خواص شیء دریافتی، در کامپوننت ListGroup

در حال حاضر پیاده سازی کامپوننت ListGroup، به شیءای دقیقا با خواص id_ و name وابسته‌است و اگر شیء دیگری را که دارای خواصی معادل این نام‌ها نیست، به آن ارسال کنیم، دیگر کار نخواهد کرد. به همین جهت در محل تعریف المان این کامپوننت در کامپوننت movies، دو ویژگی دیگر نام خواص شیء مدنظر را تنظیم می‌کنیم تا بتوانیم با هر نوع شیءای در اینجا کار کنیم:
<ListGroup
  items={this.state.genres}
  textProperty="name"
  valueProperty="_id"
  onItemSelect={this.handleGenreSelect}
/>
پس از این تغییر و افزودن textProperty و valueProperty، برای پویا سازی نام‌های خواص دریافتی در کامپوننت ListGroup، از روش کار با []، جهت دسترسی پویای به خواص یک شیء، استفاده می‌کنیم تا دیگر این کامپوننت به شیء خاص genre، وابستگی نداشته باشد و قابلیت استفاده‌ی مجدد از آن افزایش یابد:
import React, { Component } from "react";

class ListGroup extends Component {
  render() {
    return (
      <ul className="list-group">
        {this.props.items.map(item => (
          <li key={item[this.props.valueProperty]} className="list-group-item">
            {item[this.props.textProperty]}
          </li>
        ))}
      </ul>
    );
  }
}

export default ListGroup;


تعیین مقادیر پیش‌فرضی برای خواص props

با زیاد شدن تعداد خواص props، اینترفیس کامپوننت‌ها پیچیده‌تر می‌شوند. در یک چنین حالتی می‌توان در کامپوننت‌ها defaultProps را تعریف کرد و توسط آن مقادیر پیش‌فرضی را برای خواص props درنظر گرفت. به این صورت در حین تعریف المان این کامپوننت، اگر مقادیر مدنظر با مقادیر پیش‌فرض تعیین شده یکی باشند، دیگر نیازی به ذکر این پارامترها نخواهد بود. برای مثال در انتهای کامپوننت ListGroup، خاصیت جدید defaultProps را تعریف می‌کنیم (املای آن باید دقیقا به همین شکل باشد؛ و گرنه شناخته نخواهد شد). سپس در اینجا خواصی را که می‌خواهیم مقادیر پیش‌فرضی را برای آن‌ها تعیین کنیم، ذکر خواهیم کرد:
ListGroup.defaultProps = {
  textProperty: "name",
  valueProperty: "_id"
};

export default ListGroup;
برای نمونه در اینجا دو خاصیت جدید textProperty و valueProperty را به همان مقادیر name و id_ مورد استفاده‌ی در این مثال تنظیم کرده‌ایم. پس از این تعریف، می‌توان به کامپوننت movies که از این ویژگی‌ها استفاده می‌کند مراجعه کرده و آن‌هایی را که با defaultProps تطابق دارند، از لیست ویژگی‌های ذکر شده حذف کرد؛ یعنی تعریف المان ListGroup به صورت زیر ساده می‌شود:
<ListGroup
  items={this.state.genres}
  onItemSelect={this.handleGenreSelect}
/>
بدیهی است اگر در آینده با اشیاء دیگری سر و کار داشتیم، می‌توان مجددا این خواص پیش‌فرض را بر اساس ساختار این اشیاء، مقدار دهی و تعیین کرد.


مدیریت انتخاب گروه‌های فیلم‌ها

در ادامه می‌خواهیم رخ‌داد onClick بر روی هر li این لیست را مدیریت کنیم و سبب بروز رخ‌دادی به نام onItemSelect شویم که در ابتدای بحث، آن‌را به عنوان خروجی این کامپوننت تعریف کردیم. این رخداد نیز در کامپوننت movies به متد handleGenreSelect متصل است. به همین جهت تعریف ویژگی onClick را که سبب انتقال شیء جاری رندر شده، توسط رویداد onItemSelect به خارج از آن می‌شود، به المان li کامپوننت ListGroup اضافه می‌کنیم:
<li
  key={item[this.props.valueProperty]}
  className="list-group-item"
  onClick={() => this.props.onItemSelect(item)}
  style={{ cursor: "pointer" }}
>
  {item[this.props.textProperty]}
</li>
پس از این تغییرات و ذخیره‌ی برنامه، اگر به خروجی برنامه در مرورگر مراجعه کرده و بر روی هر کدام از آیتم‌های لیست گروه‌های فیلم‌ها کلیک کنیم، شیء مرتبط با آن آیتم در کنسول توسعه دهنده‌های مرورگر، لاگ می‌شود که نشان از برقراری صحیح ارتباطات این قسمت را دارد.

پس از فعالسازی امکان کلیک بر روی هر آیتم لیست رندر شده، اکنون می‌خواهیم با انتخاب هر گروه، این گروه در این لیست، به صورت انتخاب شده، همانند شماره صفحه‌ی انتخاب شده‌ی در کامپوننت صفحه بندی، تغییر رنگ دهد و متمایز نمایش داده شود تا مشخص باشد که هم اکنون با کدام آیتم در حال کار هستیم. برای اینکار تنها کافی است کلاس active را به صورت پویا به className هر li، اضافه یا کم کنیم. البته برای این منظور این کامپوننت باید از آیتم انتخاب شده مطلع باشد؛ به همین جهت selectedItem را در لیست ویژگی‌های اینترفیس تعریف این المان اضافه می‌کنیم. برای اینکار ابتدا selectedGenre را با هربار فراخوانی handleGenreSelect که به onItemSelect کامپوننت متصل است، با فراخوانی متد setState به روز رسانی می‌کنیم:
  handleGenreSelect = genre => {
    console.log("handleGenreSelect", genre);
    this.setState({selectedGenre: genre});
  };
در یک چنین حالتی الزامی به تعریف selectedGenre در خاصیت state ابتدای کامپوننت نیست. چون با فراخوانی متد setState اگر یکی از خواص منتسب به شیء state به روز شده باشد، آن خاصیت نیز به روز می‌شود و یا اگر این خاصیت جدید باشد، با state موجود یکی خواهد شد؛ هرچند آن‌را به صورت زیر نیز می‌توان تعریف کرد که با یک شیء خالی مقدار دهی شده‌است:
class Movies extends Component {
  state = {
    // ...
    selectedGenre: {}
  };
سپس ویژگی selectedItem کامپوننت را به این مقدار تغییر یافته‌ی this.state.selectedGenre تنظیم می‌کنیم تا با هر بار فراخوانی setState که سبب رندر مجدد کامپوننت Movies در DOM مجازی React می‌شود، کامپوننت از selectedItem تغییر یافته مطلع شده و با افزودن کلاس active به آن آیتم، واکنش نشان دهد:
<ListGroup
  items={this.state.genres}
  onItemSelect={this.handleGenreSelect}
  selectedItem={this.state.selectedGenre}
/>
اکنون به کامپوننت ListGroup مراجعه کرده و بر اساس ویژگی جدید selectedItem، تغییرات زیر را به className اعمال می‌کنیم:
<li
  key={item[this.props.valueProperty]}
  className={
    item === this.props.selectedItem
      ? "list-group-item active"
      : "list-group-item"
  }
  style={{ cursor: "pointer" }}
  onClick={() => this.props.onItemSelect(item)}
>
  {item[this.props.textProperty]}
</li>
در اینجا اگر item در حال رندر با this.props.selectedItem دریافتی یکی باشد، کلاس active به کلاس list-group-item اضافه می‌شود و برعکس.



مدیریت فیلتر کردن اطلاعات گروه فیلم انتخابی

در قسمت قبل، در ابتدای متد رندر کامپوننت movies، از متد paginate برای صفحه بندی اطلاعات استفاده کردیم. فیلتر گروه جاری انتخاب شده را باید پیش از این متد قرار دارد؛ چون تعداد صفحات و اطلاعات نمایش داده شده‌ی در هر کدام باید بر اساس لیست فیلم‌های فیلتر شده باشد.
برای انجام اینکار تغییرات زیر را اعمال خواهیم کرد:
الف) بجای متد paginate، از متد getPagedData زیر استفاده می‌کنیم:
  getPagedData() {
    const {
      pageSize,
      currentPage,
      selectedGenre,
      movies: allMovies
    } = this.state;

    const filteredMovies =
      selectedGenre && selectedGenre._id
        ? allMovies.filter(m => m.genre._id === selectedGenre._id)
        : allMovies;

    const first = (currentPage - 1) * pageSize;
    const last = first + pageSize;
    const pagedMovies = filteredMovies.slice(first, last);

    return { totalCount: filteredMovies.length, data: pagedMovies };
  }
- در اینجا بجای اینکه مدام this.stat‌ها را جهت دریافت خواص آن تکرار کنیم، با استفاده از ویژگی Object Destructuring، خواصی را که نیاز داریم یکبار انتخاب کرده و سپس به دفعات از آن‌ها استفاده می‌کنیم. به همین جهت در این قطعه کد، فقط یکبار this.state را مشاهده می‌کنید که بسیار تمیزتر است و همچنین کارآیی آن نیز به علت عدم انتخاب مداوم مقدار خاصیتی از یک شیء، بالاتر از حالت قبل است.
- در حین Object Destructuring، نام خاصیت movies را نیز به allMovies تغییر داده‌ایم تا واضح‌تر باشد.
- در ادامه با استفاده از متد filter جاوااسکریپت، بر اساس id هر گروه انتخاب شده، اشیاء مرتبط با آن، از allMovies جدا شده و بازگشت داده می‌شود. البته اگر id هم انتخاب نشده باشد (اولین بار نمایش صفحه)، تمام رکوردها یعنی allMovies، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پس از آن، همان کدهای صفحه بندی اطلاعات را که در قسمت قبل بررسی کردیم، مشاهده می‌کنید که اینبار بجای allMovies قسمت قبل، بر روی filteredMovies اعمال شده‌است.
- در آخر، این متد، یک شیء را با دو خاصیت که بیانگر تعداد کل رکوردهای انتخاب شده و داده‌های فیلتر شده‌ی صفحه بندی شده‌است، بازگشت می‌دهد.

ب) تغییرات متد رندر کامپوننت movies به صورت زیر است:
- ابتدا متد getPagedData فوق، فراخوانی شده و شیء دریافتی از آن با استفاده از ویژگی Object Destructuring، به دو خاصیت totalCount و movies انتساب داده می‌شود:
  render() {
    const { length: count } = this.state.movies;

    if (count === 0) return <p>There are no movies in the database.</p>;

    const { totalCount, data: movies } = this.getPagedData();
- از آرایه‌ی movies، در قسمت قبل برای رندر لیست فیلم‌ها استفاده شد. به همین جهت در اینجا تغییر نام data به movies را مشاهده می‌کنید.
- همچنین کامپوننت صفحه بندی، اینبار باید totalCount آیتم‌های فیلتر شده را نمایش دهد و نه totalCount تمام فیلم‌های موجود را:
<Pagination
    itemsCount={totalCount}
در اینجا برچسب نمایش تعداد آیتم‌های موجود نیز باید تغییر کند:
<p>Showing {totalCount} movies in the database.</p>
ج) ممکن است در اولین بار مشاهده‌ی صفحه، کاربر صفحه‌ی شماره‌ی 3 را انتخاب کند که سبب تغییر currentPage موجود در state، به عدد 3 می‌شود. اکنون اگر کاربر نمایش فیلتر شده‌ی فیلم‌های یک گروه خاص را انتخاب کند، باید این شماره، به عدد 1 مجددا تنظیم شود:
  handleGenreSelect = genre => {
    console.log("handleGenreSelect", genre);
    this.setState({ selectedGenre: genre, currentPage: 1 });
  };



افزودن گزینه‌ی نمایش تمام اطلاعات به لیست گروه‌های فیلم‌ها

در ادامه قصد داریم به بالای لیست گروه‌های موجود، گزینه‌ی All Genres را نیز اضافه کنیم تا با کلیک بر روی آن، مجددا بتوان لیست تمام فیلم‌های موجود را مشاهده کرد.


برای این منظور در جائیکه لیست getGenres را دریافت و نمایش می‌دهیم، یعنی متد componentDidMount، اندکی تغییر ایجاد کرده و یک آرایه‌ی جدید را ایجاد می‌کنیم؛ بطوریکه اولین عنصر آن، گزینه‌ی جدید All Genres باشد و سپس توسط spread operator، مابقی عناصر آرایه‌ی گروه‌ها را به این آرایه‌ی جدید اضافه می‌کنیم:
  componentDidMount() {
    const genres = [{ _id: "", name: "All Genres" }, ...getGenres()];
    this.setState({ movies: getMovies(), genres });
  }
همین اندازه تغییر برای فعالسازی این گزینه کفایت می‌کند؛ از این جهت که در متد getPagedData، ابتدا بررسی می‌شود که اگر آیتمی انتخاب شده بود و همچنین دارای id نیز بود، آنگاه کار فیلتر کردن صورت گیرد، درغیراینصورت، تمام رکوردها را بازگشت دهد:
const filteredMovies =
      selectedGenre && selectedGenre._id
        ? allMovies.filter(m => m.genre._id === selectedGenre._id)
        : allMovies;

کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:  sample-12.zip
مطالب
HTML5 Web Component - قسمت اول - معرفی و مفاهیم اولیه
Web Components مجموعه‌ای از تکنولوژی‌هایی می‌باشند که امکان ساخت المان‌های سفارشی با قابلیت استفاده‌ی مجدد و به همراه کپسوله‌سازی ساختار، استایل و عاملیت (Functionality) متناظر با المان ایجاد شده را در اختیار شما قرار می‌دهد. 

A Path to Standard Components

در این سری چند قسمتی، ابتدا روش ساخت Web Components را بدون استفاده از ابزار خاصی بررسی کرده و در ادامه با معرفی Stenciljs، چند کامپوننت سفارشی را طراحی خواهیم کرد.

سه تکنولوژی اصلی مورد استفاده برای ساخت Web Components عبارتند از:

  • Custom Elements
  • Shadow DOM
  • HTML Templates


Custom Elements

مجموعه‌ای از API‌های جاوااسکریپتی هستند که امکان تعریف یکسری المان معتبر HTML را با قالب‌، رفتار و نام سفارشی، فراهم می‌کنند. علاوه بر اینکه می‌توان یک المان سفارشی مستقل (Autonomous custom elements) را تعریف کرد، امکان سفارشی‌سازی و گسترش المان‌های موجود (Customized built-in elements) را نیز خواهیم داشت. 
المان‌های سفارشی تعریف شده را مانند کامپوننت‌های Angular و یا React تصور کنید؛ با این تفاوت که هیچ وابستگی به Angular و یا React ندارند. همچنین امکان استفاده از آنها در انوع و اقسام فریمورک‌های فرانت-اند وجود دارد.
شکل ساده‌ی یک Custom Element، متشکل است از کلاسی که کلاس HTMLElement را گسترش می‌دهد و یک نام یکتا که باید حتما دارای یک «-» باشد (kebab-case). برای مثال:
//app.component.js
class AppComponent extends HTMLElement {
  static is = 'app-root'
  connectedCallback(){
    this.innerHTML=`<h1>Hello World!</h1>`
  }
}

customElements.define(AppComponent.is, AppComponent)

//index.html
<app-root></app-root>



در تکه کد بالا، از متد connectedCallback به عنوان یکی از متدهای چرخه‌ی حیات یک المان سفارشی، برای تنظیم innerHTML آن استفاده شده است. سپس با استفاده متد define مربوط به CustomElementRegistry که از طریق window.customeElements قابل دسترسی می‌باشد و با مشخص کردن نام و کلاس مرتبط، المان مورد نظر را ثبت و معرفی کردیم.

برای سفارشی‌سازی یک المان موجود، کار با ارث‌بری از کلاس متناظر با آن المان شروع می‌شود. به عنوان مثال در اینجا قصد داریم با کلیک بر روی لینک‌های موجود در صفحه و قبل از هدایت به آدرس مقصد، یک تأییدیه را از کاربر بگیریم:
//confirm-link.component.js
class ConfirmLinkComponent extends HTMLAnchorElement {
  static is = "confim-link";
  connectedCallback() {
    this.addEventListener("click", e => {
      if (!confirm("Are you sure?")) {
        e.preventDefault();
      }
    });
  }
}
customElements.define(ConfirmLinkComponent.is, ConfirmLinkComponent, {
  extends: "a"
});
<a href="http://google.com" is='confirm-link'>
google.com
</a>
در اینجا در بدنه‌ی متد connectedCallback، مشترک رخداد کلیک المان جاری شده و براساس نتیجه‌ی تأییدیه، تصمیم به ادامه یا لغو رفتار پیش‌فرض آن گرفته‌ایم. برای معرفی این المان جدید، کافی است از طریق آرگومان سوم متد define، مشخص کنیم که قصد گسترش چه المانی را داریم. از این پس اگر لینک‌های موجود را از طریق ویژگی is با "confirm-link" تزئین کرده باشید، شاهد رفتار سفارشی جدید خواهیم بود.

Shadow DOM

جنبه‌ی بسیار مهم Web Components، کپسوله‌سازی می‌باشد که امکان مخفی کردن ساختار، استایل و رفتار متناظر با المان سفارشی را مهیا می‌کند تا با سایر قسمت‌های کد تداخلی نداشته باشد. در این میان Shadow DOM نقش اصلی را برای رسیدن به این سطح از کپسوله‌سازی ایفا خواهد کرد. Shadow DOM به عنوان یک نسخه‌ی کپسوله شده‌ی DOM می‌باشد که امکان کپسوله‌سازی Markup & Styling و همچنین کاهش پیچیدگی استایل‌دهی را مهیا خواهد کرد. می‌توان Shadow DOM را همانند iframe تصور کرد که امکان نشتی استایل‌ها و سلکتورها از Light DOM (همان DOM اصلی) به داخل و از داخل به Light DOM وجود ندارد؛ ولی برخلاف iframe همچنان Shadow Rootهای (المان ریشه Shadow DOM) متناظر، در همان کانتکست DOM اصلی قرار دارند و همچنین در اینجا برای دسترسی به مقادیر المان‌های موجود در Shadow DOM، می‌توان یک API مناسب را در سطح المان سفارشی در نظر گرفت، ولی در مقابل برای همین کار در یک iframe نیاز است تا DOM متناظر با آن را Traverse کنیم که البته به عمد به این صورت طراحی شده است؛ چرا که اهداف دیگری را نیز دنبال می‌کند.

به تصویر زیر توجه نمائید:

برای مشاهده‌ی Shadow DOM متناظر با یکسری المان توکار مانند input.range یا input.date در مرورگر کروم، لازم است به قسمت Developer tools آن مراجعه کرده و سپس با فشردن دکمه‌ی F1 به قسمت تنظیمات آن مراجعه کرده و در قسمت Preferences آن و بخش Elements گزینه "Show user agent shadow DOM" را انتخاب کنید. در اینجا input به عنوان المانی که Shadow DOM به آن متصل شده (attach) نقش Shadow Host را ایفا می‌کند.
برای اتصال یک Shadow DOM به یک المان، به شکل زیر می‌توان عمل کرد:
var div = document.createElement('div');
var shadowRoot = div.attachShadow({mode: 'open'}); //or mode: 'closed'
shadowRoot.innerHTML = '<h1>Hello Shadow DOM</h1>';

متد attachShadow یک Shadow DOM Tree جدید را به div متصل کرده و ارجاعی به shadowRoot آن را برمی‌گرداند. این shadowRoot از طریق خصوصیت host نیز ارجاعی را به میزبان خود دارد. از این پس نیز از طریق خصوصیت div.shadowRoot امکان دسترسی به Shadow DOM ایجاد شده خواهیم داشت. البته به دلیل اینکه در اینجا با حالت 'open' استفاده شده است، این دسترسی به shadowRoot از طریق المان وجود دارد، در غیر این صورت اگر با 'closed' مقداردهی شود، خصوصیت div.shadowRoot مقدار نال خواهد داشت و امکان دسترسی به المان‌های داخلی از طریق جاوااسکریپت ممکن نخواهد بود. 
نکته: 'user-agent' نیز حالتی است که برای المان‌های توکار مانند input.range و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد و رفتاری شبیه به حالت 'closed' را دارد.
نکته: امکان اتصال Shadow DOM به المان‌های خاصی از جمله div و یا المان‌های سفارشی که کلاس HTMLElement را گسترش می‌دهند (این اتصال در زمان پیاده‌سازی آنها انجام خواهد شد)، وجود دارد.
در زمان استفاده از متد attachShadow، علاوه بر امکان تعیین حالت آن، امکان تنظیم delegatesFocus برای برطرف کردن موضوعات مرتبط با focus در زمان توسعه‌ی المان‌های سفارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این صورت که اگر در قسمتی از المان سفارشی که خاصیت و قابلیت focus را ندارد، کلیک شود، focus به اولین المان با قابلیت focus داخل المان سفارشی خواهد رسید و از این پس امکان استایل‌دهی با استفاده از سلکتور custom-element:focus را خواهیم داشت.

مفهوم دیگری وجود دارد تحت عنوان Shadow Boundary که تعیین کننده‌ی مرز بین Light DOM و Shadow DOM و همان لایه‌ی مهیا کننده‌ی کپسوله‌سازی Styling و Markup می‌باشد. در مطالب آتی خواهیم دید که به چه شکلی رخدادهای سفارشی ما قابلیت عبور از این لایه را خواهند داشت.


HTML Templates 

تا قبل از اینکه المان template معرفی شود، از یکی از روش‌های زیر برای استفاده‌ی مجدد از یک قالب HTML عمل می‌کردیم:
1- استفاده از یک المان خاص با ویژگی hidden یا استایل display:none 
  • استفاده از DOM و آگاه بودن مرورگر از وجود آن، عملیات clone را ساده خواهد کرد.
  • محتوای داخل آن رندر نخواهد شد.
  • اگرچه محتوای آن مخفی می‌باشد، با این حال درخواست‌های مرتبط با تصاویر یا اسکریپت‌ها انجام خواهد شد.
<div id="template" hidden>
  <img src="logo.png">
  <div class="comment"></div>
</div>

2- استفاده از تگ script با یک type سفارشی
<script id="template" type="text/x-template">
  <img src="logo.png">
  <div class="comment"></div>
</script>

<script id="template" type="text/x-kendo-template">
        <ul>
            # for (var i = 0; i < data.length; i++) { #
            <li>#= data[i] #</li>
            # } #
        </ul>
</script>
  • از آنجا که تگ script به صورت پیش‌فرض دارای استایل display:none می‌باشد، محتوای داخل آن رندر نخواهد شد.
  • به دلیل عدم مقداردهی ویژگی type آن با "text/javascript"، مرورگر محتوای آن را به عنوان کد جاوااسکریپت parse نخواهد کرد.
  • استفاده از خصوصیت innerHTML مشکل امنیتی XSS را بدنبال خواهد داشت .
HTML Template ویژگی‌های مثبت هر دو روش قبل را دارد. از طریق کد امکان clone و رندر کردن آن وجود دارد و همچنین کوئری المان‌های داخل آن نیز ممکن نیست:
<template id="template">
  <img src="logo.png">
  <div class="comment"></div>
</template>
و برای فعال‌سازی آن از طریق متد cloneNode متناظر با خصوصیت content به شکل زیر عمل خواهیم کرد:
  var template = document.querySelector("template");
  var clonedNode = template.content.cloneNode(true); //deep:true
  document.body.appendChild(clonedNode);
نکته: امکان تعریف قالب‌های تودرتو نیز وجود دارد که در این صورت به شکل جداگانه‌ای باید عملیات فعال‌سازی هر کدام از آنها انجام گیرد.
مطالب
React 16x - قسمت 4 - کامپوننت‌ها - بخش 1 - کار با عبارات JSX
برپایی پروژه‌ی ایجاد اولین کامپوننت React

در اینجا برای بررسی مقدماتی کامپوننت‌ها، یک پروژه‌ی جدید React را ایجاد می‌کنیم.
> create-react-app sample-04
> cd sample-04
> npm start
اکنون در ادامه اولین کاری را که انجام می‌دهیم، نصب توئیتر بوت استرپ 4 است تا بتوانیم توسط امکانات آن، ظاهر بهتری را برای برنامه‌ی تهیه شده تدارک ببینیم. برای این منظور پس از باز کردن پوشه‌ی اصلی برنامه توسط VSCode، دکمه‌های `+ctrl را فشرده (ctrl+back-tick) و دستور زیر را در ترمینال ظاهر شده وارد کنید:
> npm install --save bootstrap
این دستور علاوه بر نصب بوت استرپ 4.3.1 (آخرین نگارش موجود در زمان نگارش این مطلب)، به دلیل ذکر سوئیچ save، مدخل آن‌را نیز به فایل package.json برنامه اضافه می‌کند.
پس از اجرای این دستور، ممکن است پیام‌های اخطاری مانند «requires a peer of jquery@1.9.1 - 3 but none is installed» را نیز مشاهده کنید که مهم نیستند. چون در اینجا صرفا از امکانات CSS ای بوت استرپ استفاده خواهیم کرد و کاری با jQuery نداریم. محل نصب آن نیز پوشه‌ی node_modules\bootstrap برنامه است.

سپس برای افزودن فایل bootstrap.css به پروژه‌ی React خود، ابتدای فایل index.js را به نحو زیر ویرایش خواهیم کرد:
import "bootstrap/dist/css/bootstrap.css";
این import به صورت خودکار توسط webpack ای که در پشت صحنه کار bundling & minification برنامه را انجام می‌دهد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.


ایجاد اولین کامپوننت React

در پوشه‌ی src برنامه، پوشه‌ی جدیدی را به نام components ایجاد می‌کنیم و تمام کامپوننت‌های خود را در آن قرار خواهیم داد. سپس داخل این پوشه، یک فایل جدید و خالی را به نام counter.jsx ایجاد می‌کنیم. پسوند این فایل jsx است و نام فایل‌های کامپوننت‌ها را نیز camel case وارد می‌کنیم؛ یعنی اولین حرف اولین واژه‌ی وارد شده، با حروف کوچک و تمام واژه‌های پس از آن با حروف بزرگ شروع خواهند شد مانند coolApp. مزیت استفاده‌ی از پسوند jsx نسبت به js، فراهم شدن امکانات مخصوص React در VSCode است.
در ابتدای فایل counter.jsx، نیاز است وابستگی‌های React را import کنیم. اگر از قسمت اول بخاطر داشته باشید، «simple react snippets» را نیز در VSCode نصب کردیم. به کمک آن می‌تواند این نوع importها را ساده‌تر وارد کرد. برای این منظور imrc را تایپ کرده و سپس دکمه‌ی tab را فشار دهید.  به این ترتیب یک سطر زیر به صورت خودکار تولید می‌شود:
import React, { Component } from 'react';
پس از این سطر، cc را تایپ کرده و سپس دکمه‌ی tab را فشار دهید تا ساختار کلاس یک کامپوننت React تولید شود. همان لحظه‌ای که این ساختار تولید می‌شود، اگر دقت کنید دو کرسر در صفحه ظاهر شده‌اند که با تایپ نام کامپوننت، نام کلاس و نام export آن‌را تکمیل می‌کنند. نام این کامپوننت را Counter که با حروف بزرگ شروع می‌شود، وارد می‌کنیم. اکنون کدهای آن را به نحو زیر ویرایش می‌کنیم:
import React, { Component } from "react";

class Counter extends Component {
  render() {
    return <h1>Hello world!</h1>;
  }
}

export default Counter;
مفهوم ساختار یک چنین کلاس و export ای را در قسمت قبل با معرفی کلاس‌ها، ارث بری، ماژول‌ها و همچنین exportهای آن‌ها بررسی کردیم. البته در قسمت قبل، export default class را مشاهده کردید و در اینجا بجای آن، سطر آخر این ماژول به export default ختم شده‌است که روش دیگری برای تعریف این export است.
خروجی متد render در اینجا، یک رشته‌ی معمولی نیست؛ بلکه یک عبارت jsx است که در قسمت اول معرفی شد. این عبارت در نهایت توسط کامپایلر Babel به معادل React.createElement ترجمه می‌شود. به همین جهت نیاز است تا import React را در ابتدای این ماژول درج کرد؛ هرچند به ظاهر به صورت مستقیم از آن استفاده نمی‌کنیم.

تا اینجا این کامپوننت در UI برنامه نمایش داده نمی‌شود. به همین جهت به فایل index.js مراجعه کرده و آن‌را به صورت زیر تغییر می‌دهیم:
- ابتدا نیاز است تا شیء Counter را در اینجا import کنیم و چون خروجی پیش‌فرض است، نیازی به ذکر {} برای معرفی آن نیست:
import Counter from "./components/counter";
- سپس در سطر ReactDOM.render، بجای رندر کامپوننت App، کامپوننت Counter را ذکر می‌کنیم:
 ReactDOM.render(<Counter />, document.getElementById("root"));
اکنون برنامه هر زمانیکه به المان جدید Counter برسد، بجای آن به متد render کامپوننت متناظر مراجعه کرده و خروجی آن‌را رندر می‌کند. پس از این تغییر اگر به مرورگر مراجعه کنید، خروجی hello world را مشاهده خواهید کرد.


درج چند عنصر در عبارات JSX

می‌خواهیم در کامپوننت Counter، یک دکمه را نیز نمایش دهیم. برای انجام اینکار، به نحو زیر عمل می‌کنیم:
  render() {
    return <h1>Hello world!</h1><button>Increment</button>;
  }
در این حالت هم در VSCode و هم در کنسول توسعه دهندگان مرورگر، خطای «JSX expressions must have one parent element» ظاهر می‌شود.
عبارات JSX در نهایت باید تبدیل به متد React.createElement شوند. اولین پارامتر این متد، نوع المانی است که قرار است ایجاد شود که در اینجا h1 است. اما در اینجا دو المان را داریم. در این حالت Babel نمی‌داند که چگونه باید یک چنین عبارتی را به React.createElement ترجمه کند. یک راه حل این است که کل این عبارت را داخل یک div قرار داد:
  render() {
    return (
      <div>
        <h1>Hello world!</h1>
        <button>Increment</button>
      </div>
    );
در اینجا فرمت چند سطری return، توسط افزونه‌ی Prettier که در قسمت اول معرفی شد، پس از ذخیره‌ی فایل، به صورت خودکار اعمال شده‌است. همچنین اگر دقت کنید یک () جدید را نیز مشاهده می‌کنید. علت آن مقابله با automatic semicolon insertion است (درج ; خودکار). در جاوا اسکریپت اگر یک return را داشته باشید و پس از آن در همان سطر، چیزی درج نشده باشد، یک سمی‌کالن را به صورت خودکار درج/تفسیر می‌کند. به این ترتیب عبارت JSX چند سطری درج شده‌ی در سطرهای بعد از return، دیده نخواهد شد؛ یعنی چیزی شبیه به عبارات زیر تفسیر می‌شود:
return ;
  <div></div>
برای رفع این مشکل باید دقیقا جلوی واژه‌ی کلیدی return، یک پرانتز را باز کرد و آن‌را پس از خاتمه‌ی عبارت JSX، بست (که البته افزونه‌ی Prettier اینکار را به صورت خودکار برای شما انجام می‌دهد):
return (
  <div></div>
);
نکته 1: بدیهی است زمانیکه المان‌های درج شده را درون یک div محصور کردیم، به همین نحو نیز در DOM اصلی ظاهر خواهند شد. اگر علاقمند نیستید که این div در خروجی نهایی رندر شود، می‌توان بجای آن از React.Fragment استفاده کرد که هیچ نوع المان اضافه‌تری را در DOM بجای آن درج نمی‌کند:
    return (
      <React.Fragment>
        <h1>Hello world!</h1>
        <button>Increment</button>
      </React.Fragment>
    );

نکته 2: در VSCode برای ویرایش همزمان ابتدا و انتهای یک تگ (برای مثال ویرایش همزمان عبارت div در اینجا و تبدیل آن به React.Fragment در دو قسمت)، عبارت آن تگ را انتخاب کرده و سپس دکمه‌های ctrl+d را فشار دهید تا بتوانید همزمان هر دو عبارت انتخاب شده را با هم ویرایش کنید. به اینکار multi-cursor editing می‌گویند.


نمایش پویای اطلاعات در عبارات JSX

در ادامه بجای نمایش عبارت ثابت «Hello world»، می‌خواهیم آن‌را به صورت پویا تنظیم کنیم. برای این منظور یک خاصیت جدید را در کلاس جاری، به نام state تعریف کرده و آن‌را با یک شیء، مقدار دهی می‌کنیم. state، یک خاصیت ویژه در کامپوننت‌های React است و بیانگر داده‌هایی است که آن کامپوننت نیاز دارد. این داده‌ها می‌توانند یک key/value ساده باشند و یا حتی value تعریف شده نیز می‌تواند یک شیء پیچیده باشد.
import React, { Component } from "react";

class Counter extends Component {
  state = {
    count: 0
  };

  render() {
    return (
      <React.Fragment>
        <span>{this.state.count}</span>
        <button>Increment</button>
      </React.Fragment>
    );
  }
}

export default Counter;
در اینجا خاصیت state را با شیءای که حاوی key/value مساوی count با مقدار صفر است، مقدار دهی کرده‌ایم. سپس برای نمایش این اطلاعات در عبارت JSX، از یک {} استفاده می‌شود. داخل {}‌ها می‌توان هر نوع عبارت مجاز جاوا اسکریپتی را درج کرد. برای مثال با this شروع می‌کنیم که بیانگر اشاره‌گری به وهله‌ای از شیء جاری است. سپس می‌توان توسط آن به خاصیت state و سپس کلید count شیء منتسب به آن دسترسی یافت. به این ترتیب عدد صفر، در کنار دکمه‌ای با برچسب Increment، در مرورگر ظاهر خواهد شد.

همانطور که عنوان شد در بین {}‌ها می‌توان هر نوع عبارت مجاز جاوا اسکریپتی را ذکر کرد و عبارت چیزی است که مقداری را بازگشت می‌دهد. بنابراین عبارتی مانند {2+2} را نیز می‌توان در اینجا بکار برد و یا حتی در اینجا می‌توان متدی را فراخوانی کرد که مقداری را بازگشت می‌دهد:
import React, { Component } from "react";

class Counter extends Component {
  state = {
    count: 0
  };

  render() {
    return (
      <React.Fragment>
        <span>{this.formatCount()}</span>
        <button>Increment</button>
      </React.Fragment>
    );
  }

  formatCount() {
    const { count } = this.state; // Object Destructuring
    return count === 0 ? "Zero" : count;
  }
}

export default Counter;
در این مثال می‌خواهیم اگر مقدار count مساوی صفر بود، بجای عدد صفر، واژه‌ی Zero را نمایش دهد. به همین جهت این منطق را به یک متد مانند formatCount منتقل کرده و سپس آن‌را به صورت {()this.formatCount}، فراخوانی کرده و نمایش می‌دهیم.
در متد formatCount حتی می‌توان عبارات JSX را نیز بجای یک رشته‌ی ساده، بازگشت داد:
  formatCount() {
    const { count } = this.state; // Object Destructuring
    return count === 0 ? <h1>Zero</h1> : count;
  }


مقدار دهی ویژگی‌های عناصر در عبارات JSX

فرض کنید یک المان img را به عبارت JSX کلاس Counter اضافه کرده‌ایم. اکنون می‌خواهیم ویژگی src آن‌را مقدار دهی کنیم. در اینجا هر چیزی که بین "" قرار گیرد، به صورت یک رشته‌ی ثابت پردازش می‌شود. برای تنظیم آن به یک متغیر، ابتدا خاصیت state را به صورت زیر جهت درج imageUrl، ویرایش می‌کنیم:
  state = {
    count: 0,
    imageUrl: "/logo192.png"
  };
پس از آن عبارت مقدار خاصیت this.state.imageUrl را توسط یک {}، به ویژگی src تصویر نسبت می‌دهیم:
  render() {
    return (
      <React.Fragment>
        <img src={this.state.imageUrl} alt="" />
        <span>{this.formatCount()}</span>
        <button>Increment</button>
      </React.Fragment>
    );
  }

مقدار دهی class و style المان‌ها، نسبت به مقدار دهی attributes که مشاهده کردید، اندکی متفاوت است؛ از این جهت که در نهایت یک عبارت JSX توسط کامپایلر Babel به معادل جاوا اسکریپتی آن ترجمه می‌شود و اگر در اینجا به عنوان مثال از ویژگی class استفاده شود، چون نام class، یک نام و واژه‌ی کلیدی از پیش معین شده‌ی جاوا اسکریپتی است، امکان استفاده‌ی از آن در اینجا وجود ندارد. به همین جهت در React برای تنظیم ویژگی class عناصر، از className استفاده می‌شود:
    return (
      <React.Fragment>
        <img src={this.state.imageUrl} alt="" />
        <span className="badge badge-primary m-2">{this.formatCount()}</span>
        <button className="btn btn-secondary btn-sm">Increment</button>
      </React.Fragment>
    );
در اینجا اعمال یک سری از کلاس‌های بوت استرپ را که در ابتدای مطلب به پروژه اضافه کردیم، به ویژگی‌های className المان‌های span و button مشاهده می‌کنید.
تا اینجا اگر فایل کامپوننت Counter را ذخیره کنید، خروجی ذیل در مرورگر ظاهر خواهد شد:


روش مقدار دهی ویژگی style نیز متفاوت است. در اینجا React انتظار دارد تا شیءای را که به صورت زیر تشکیل می‌شود:
  styles = {
    fontSize: 50,
    fontWeight: "bold"
  };
به صورت {this.styles} به ویژگی style انتساب دهیم:
    return (
      <React.Fragment>
        <img src={this.state.imageUrl} alt="" />
        <span style={this.styles} className="badge badge-primary m-2">
          {this.formatCount()}
        </span>
        <button className="btn btn-secondary btn-sm">Increment</button>
      </React.Fragment>
    );
نحوه‌ی تشکیل خاصیت styles، بر اساس ذکر خواص CSS، به صورت خواصی camel-case است؛ مانند fontSize. در اینجا عدد 50 توسط react به صورت خودکار به 50px تبدیل می‌شود.
اعمال این styles نمونه، یک چنین خروجی را به همراه خواهد داشت:


مزیت تعریف شیء styles به صورت یک خاصیت در کلاس، امکان استفاده‌ی مجدد از آن در سایر المان‌ها است. اگر چنین چیزی مدنظر شما نیست، می‌توان این شیء را به صورت inline هم تعریف کرد:
<button style={{ fontSize: 30 }} className="btn btn-secondary btn-sm">
در اینجا، ابتدا یک {} درج می‌شود تا بیانگر نمایش دریافت یک عبارت معتبر جاوا اسکریپتی باشد. سپس داخل آن یک {} دیگر نیز قرار گرفته‌است که بیانگر تعریف یک شیء جاوا اسکریپتی است و در این حالت باید با نحوه‌ی تشکیل عناصر شیء style مورد نظر React که به صورت caml-case هستند، تطابق داشته باشد.


مقدار دهی پویای ویژگی className عناصر در عبارات JSX

در ادامه می‌خواهیم اگر مقدار count مساوی صفر بود، span ای که هم اکنون با یک badge آبی (با کلاس badge-primary) نمایش داده می‌شود، زرد رنگ (با کلاس badge-warning) شود و در غیراینصورت آبی رنگ. بنابراین می‌خواهیم بر اساس مقدر count، مقدار کلاس‌های انتسابی به className را به صورت پویا تغییر دهیم و این الگویی است که در برنامه‌های واقعی بسیار استفاده می‌شود:
  render() {
    let classes = "badge m-2 badge-";
    classes += this.state.count === 0 ? "warning" : "primary";

    return (
      <React.Fragment>
        <img src={this.state.imageUrl} alt="" />
        <span style={this.styles} className={classes}>
          {this.formatCount()}
        </span>
        <button style={{ fontSize: 30 }} className="btn btn-secondary btn-sm">
          Increment
        </button>
      </React.Fragment>
    );
برای این منظور متغیر classes را تعریف کرده‌ایم که در ابتدا با مقادیری که ثابت هستند، مقدار دهی شده‌اند. سپس بر اساس مقدار this.state.count، مقدار مشخص warning و یا primary به این رشته افزوده می‌شود. در آخر هم از این متغیر به صورت className={classes} استفاده شده‌است؛ با این خروجی:


البته باید دقت داشت که می‌توان منطق تشکیل متغیر classes را به یک متد، جهت خلوت سازی متد render نیز منتقل کرد. برای این کار، دو سطر مرتبط با متغیر classes را در VSCode انتخاب کنید. سپس یک آیکن لامپ مانند ظاهر می‌شود که با کلیک بر روی آن، منوی extract to method نیز قابل انتخاب است:
  render() {
    let classes = this.getBadgeClasses();
    // ...
  }

  getBadgeClasses() {
    let classes = "badge m-2 badge-";
    classes += this.state.count === 0 ? "warning" : "primary";
    return classes;
  }
البته در اینجا می‌توان متغیر classes را نیز حذف کرد و مستقیما متد getBadgeClasses را مورد استفاده قرار داد:
<span style={this.styles} className={this.getBadgeClasses()}>


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: sample-04-part01.zip
مطالب
مدیریت پیشرفته‌ی حالت در React با Redux و Mobx - قسمت چهارم - انجام اعمال async با Redux
در قسمت اول این سری، با مفاهیم توابع خالص و ناخالص آشنا شدیم و همچنین عنوان شد که هرگونه تعامل با یک API خارجی به عنوان یک اثر جانبی و یا side effect در نظر گرفته شده و توابع را ناخالص می‌کند. به علاوه Redux تنها امکان کار با توابع خالص قابل پیش بینی را دارد و همچنین dispatch تمام اکشن‌ها توسط آن، به صورت پیش‌فرض synchronous است و نه asynchronous. اما در برنامه‌های واقعی نیاز است بتوان با یک API خارجی کارکرد و اطلاعاتی را از آن دریافت نمود و یا به آن ارسال کرد. برای رفع این مشکل، یک کتابخانه‌ی کمکی به نام redux-thunk ایجاد شده‌است که جزئیات کار با آن‌را در این قسمت بررسی می‌کنیم.


معرفی کتابخانه‌ی Redux Thunk

thunk، تابعی است که خروجی تابعی دیگر است؛ مانند مثال زیر:
function definitelyNotAThunk() {
   return function aThunk() {
     console.log('Hello, I am a thunk.');
   }
}
هدف اصلی از انجام یک چنین کاری، فراهم آوردن روشی برای اجرای به تاخیر افتاده‌است. برای مثال زمانیکه برای اجرای آن می‌نویسیم ()definitelyNotAThunk، تابع درونی آن هنوز اجرا نشده‌است. اجرای کامل آن چنین شکلی را دارد: ()()definitelyNotAThunk. حالا فرض کنید میان‌افزاری پیش از اجرای reducer قرار گرفته‌است که به تمام اشیاء رسیده‌ی به آن (یا همان اکشن‌ها در اینجا) گوش فرا می‌دهد. اگر اکشنی بجای یک شیء، یک تابع را بازگرداند، این میان‌افزار، آن‌را اجرا می‌کند یا همان ()() که عنوان شد. این کل کاری است که میان‌افزار 14 سطری redux-thunk انجام می‌دهد. زمانیکه از این میان‌افزار استفاده می‌شود، تابع درونی، دو پارامتر dispatch و getState را دریافت می‌کند. پارامتر dispatch که در حقیقت یک متد است، امکان اجرای اعمال synchronous و ارسال آن‌ها را به سمت reducer متناظر، میسر می‌کند.
برای مثال فرض کنید که نیاز است یک فراخوانی Ajax ای صورت گیرد و پس از پایان آن، جهت به روز رسانی state، یک شیء اکشن، به سمت reducer متناظری dispatch شود. مشکل اینجا است که نمی‌توان به Redux، یک callback حاصل از دریافت نتیجه‌ی عملیات Ajax ای و یا یک Promise را ارسال کرد. تمام این‌ها یک اثر جانبی یا side effect هستند که با توابع خالص Redux ای سازگاری ندارند. برای مدیریت یک چنین مواردی، یک میان‌افزار را به نام redux-thunk ایجاد کرده‌اند که اجازه‌ی dispatch تابعی را می‌دهد (همان thunk در اینجا) که قرار است action اصلی را در زمانی دیگر dispatch کند. به این ترتیب Redux اطلاعاتی را در مورد یک عمل async نخواهد داشت؛ میان‌افزاری در این بین آن‌را دریافت می‌کند و زمانیکه آن‌را dispatch می‌کنیم، آنگاه اکشن متناظر با آن، به redux منتقل می‌شود. به این ترتیب امکان منتظر ماندن تا زمان رسیدن پاسخ از شبکه، میسر می‌شود.
فرض کنید یک action creator متداول به صورت زیر ایجاد شده‌است:
export const getAllItems = () => ({
   type: UPDATE_ALL_ITEMS,
   items,
});
اکنون این سؤال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان متوجه شد، پاسخی از سمت API دریافت شده‌است؟
برای پاسخ به این سؤال، اینبار action creator فوق را بر اساس الگوی redux-thunk به صورت زیر بازنویسی می‌کنیم:
export const getAllItems = () => {
  return dispatch => {
    Api.getAll().then(items => {
      dispatch({
        type: UPDATE_ALL_ITEMS,
        items,
      });
    });
  };
};
اینبار action creator ای را داریم که بجای بازگشت یک شیء، یک تابع را بازگشت داده‌است که به آن thunk گفته می‌شود و پارامتر dispatch را دریافت می‌کند. در این حالت زمانیکه یک Promise بازگشت داده می‌شود (امکان منتظر نتیجه شدن را فراهم می‌کند)، کار dispatch اکشن اصلی مدنظر (برای مثال ارسال آرایه‌ای از اشیاء)، صورت می‌گیرد.


برپایی پیش‌نیازها

در اینجا برای افزودن کامپوننتی که اطلاعات خودش را از یک API خارجی تامین می‌کند، از همان برنامه‌ی به همراه کامپوننت شمارشگر که در قسمت قبل آن‌را تکمیل کردیم، استفاده می‌کنیم. فقط در آن کتابخانه‌ها‌ی Axios و همچنین redux thunk را نیز نصب می‌کنید. به همین جهت در ریشه‌ی پروژه‌ی React این قسمت، دستور زیر را در خط فرمان صادر کنید:
> npm install --save axios redux-thunk
برنامه‌ی backend مورد استفاده هم همان برنامه‌ای است که از قسمت 22 شروع به توسعه‌ی آن کردیم و کدهای کامل آن‌را از پیوست‌های انتهای بحث، می‌توانید دریافت کنید. این برنامه که در مسیر شروع شده‌ی با https://localhost:5001/api قرار می‌گیرد، جهت پشتیبانی از افعال مختلف HTTP مانند Get/Post/Delete/Update طراحی شده‌است. برای راه اندازی آن، به پوشه‌ی این برنامه، مراجعه کرده و فایل dotnet_run.bat آن‌را اجرا کنید، تا endpointهای REST Api آن قابل دسترسی شوند. برای مثال باید بتوان به مسیر https://localhost:5001/api/posts آن در مرورگر دسترسی یافت.

پس از نصب پیش‌نیازها و راه اندازی برنامه‌ی backend، در ابتدا فایل src\config.json را جهت درج مشخصات آدرس REST Api، ایجاد می‌کنیم:
{
   "apiUrl": "https://localhost:5001/api"
}
در ادامه می‌خواهیم در برنامه‌ی React خود، لیست مطالب برنامه‌ی backend را از سرور دریافت کرده و نمایش دهیم.


افزودن میان‌افزار redux-thunk به برنامه

فرض کنید در قسمتی از صفحه، در کامپوننتی مجزا، دکمه‌ای وجود دارد و با کلیک بر روی آن، قرار است اطلاعاتی از سرور دریافت شده و در کامپوننت مجزای دیگری نمایش داده شود:


چون نیاز به عملیات async وجود دارد، باید از میان‌افزار مخصوص thunk برای انجام آن استفاده کرد. برای این منظور به فایل src\index.js مراجعه کرده و میان‌افزار thunk را توسط تابع applyMiddleware، به متد createStore، معرفی می‌کنیم:
import { applyMiddleware, compose, createStore } from "redux";
import thunk from "redux-thunk";

//...

const store = createStore(
  reducer,
  compose(
    applyMiddleware(thunk),
    window.__REDUX_DEVTOOLS_EXTENSION__ && window.__REDUX_DEVTOOLS_EXTENSION__()
  )
);

//...
در اینجا چون نیاز است چندین تابع را به متد createStore ارسال کرد، باید از متد compose برای اعمال دسته جمعی آن‌ها کمک گرفت.


دریافت اطلاعات از یک API خارجی به کمک redux-thunk

پس از آشنایی با روش کلی برقراری اتصالات سیستم react-redux در قسمت قبل، پیاده سازی دریافت اطلاعات را بر اساس همان الگو، پیاده سازی می‌کنیم:
1)  ایجاد نام نوع اکشن متناظر با دکمه‌ی افزودن مقدار
به فایل src\constants\ActionTypes.js، نوع جدید دریافت مطالب را اضافه می‌کنیم:
export const GetPostsSuccess = "GetPostsSuccess";
export const GetPostsStarted = "GetPostsStarted";
export const GetPostsFailure = "GetPostsFailure";
در حین دریافت اطلاعات از API، حداقل سه اکشن نمایش loading (و یا GetPostsStarted در اینجا)، نمایش نهایی اطلاعات دریافت شده‌ی از سرور (و یا GetPostsSuccess در اینجا) و یا نمایش خطاهای حاصل (با نوع GetPostsFailure در اینجا) باید مدنظر باشند. به همین جهت سه نوع مختلف در اینجا تعریف شده‌اند.

2) ایجاد متد Action Creator
در فایل src\actions\index.js، متد ایجاد کننده‌ی شیء اکشن ارسالی به reducer متناظری را تعریف می‌کنیم تا بتوان بر اساس نوع آن در reducer دریافت اطلاعات، منطق نهایی را پیاده سازی کرد:
import axios from "axios";

import { apiUrl } from "../config.json";
import * as types from "../constants/ActionTypes";

export const fetchPosts = () => {
  return (dispatch, getState) => {
    dispatch(getPostsStarted());
    axios.get(apiUrl + "/posts").then(response => {
      dispatch(getPostsSuccess(response.data)).catch(err => {
        dispatch(getPostsFailure(err));
      });
    });
  };
};

export const fetchPostsAsync = () => {
  return async (dispatch, getState) => {
    dispatch(getPostsStarted());
    try {
      const { data } = await axios.get(apiUrl + "/posts");
      console.log(data);
      dispatch(getPostsSuccess(data));
    } catch (error) {
      dispatch(getPostsFailure(error));
    }
  };
};

const getPostsSuccess = posts => ({
  type: types.GetPostsSuccess,
  payload: { posts }
});

const getPostsStarted = () => ({
  type: types.GetPostsStarted
});

const getPostsFailure = error => ({
  type: types.GetPostsFailure,
  payload: {
    error
  }
});
- در اینجا همان الگوی بازگشت یک تابع را بجای یک شیء، در توابع action creator، مشاهده می‌کنید.
- تابع fetchPosts، از همان روش قدیمی callback، برای مدیریت اطلاعات دریافتی از سرور استفاده می‌کند. زمانیکه اطلاعاتی دریافت شد، آن‌را با فراخوانی dispatch و با قالبی که تابع getPostsSuccess ارائه می‌دهد، به reducer متناظر، ارسال می‌کند.
- تابع fetchPostsAsync، نمونه‌ی به همراه async/await کار با کتابخانه‌ی axios است. هر دو روش callback و یا async/await در اینجا پشتیبانی می‌شوند.

به صورت پیش‌فرض action creators کتابخانه‌ی redux از اعمال async پشتیبانی نمی‌کنند. برای رفع این مشکل پس از ثبت میان‌افزار thunk، اینبار متدهای action creator، بجای بازگشت یک شیء، یک تابع را بازگشت می‌دهند که این تابع درونی در زمانی دیگر توسط میان‌افزار thunk و پیش از رسیدن به reducer، فراخوانی خواهد شد. این تابع درونی، دو پارامتر dispatch و  getState را دریافت می‌کند. هر دوی این‌ها نیز متد هستند. برای مثال اگر نیاز به دریافت وضعیت فعلی state در اینجا وجود داشت، می‌توان متد ()getState رسیده را فراخوانی کرد و حاصل آن‌را بررسی نمود. برای مثال شاید تصمیم گرفته شود که بر اساس وضعیت فعلی state، نیازی نیست تا اطلاعاتی از سرور دریافت شود و بهتر است همان اطلاعات کش شده‌ی موجود در state را بازگشت دهیم. البته در این مثال فقط از متد dispatch ارسالی، برای بازگشت نتیجه‌ی نهایی به reducer متناظر، استفاده شده‌است.

- در نهایت آرایه‌ی اشیاء مطلب دریافتی از سرور، به عنوان مقدار خاصیت posts شیء منتسب به خاصیت payload شیء ارسالی به reducer، در متد getPostsSuccess تعریف شده‌است. یعنی reducer متناظر، اطلاعات را از طریق خاصیت action.payload.posts شیء رسیده، دریافت می‌کند.
- همچنین دو اکشن شروع به دریافت اطلاعات (getPostsStarted) و بروز خطا (getPostsFailure) نیز در ابتدا و در قسمت catch عملیات async، به سمت reducer متناظر، dispatch خواهند شد.

3) ایجاد تابع reducer مخصوص دریافت اطلاعات از سرور
اکنون در فایل جدید src\reducers\posts.js، بر اساس نوع شیء رسیده و مقدار action.payload.posts آن، کار تامین آرایه‌ی posts موجود در state انجام می‌شود:
import * as types from "../constants/ActionTypes";

const initialState = { loading: false, posts: [], error: null };

export default function postsReducer(state = initialState, action) {
  switch (action.type) {
    case types.GetPostsStarted:
      return {
        loading: true,
        posts: [],
        error: null
      };
    case types.GetPostsSuccess:
      return {
        loading: false,
        posts: action.payload.posts,
        error: null
      };
    case types.GetPostsFailure:
      return {
        loading: false,
        posts: [],
        error: action.payload.error
      };
    default:
      return state;
  }
}
در این reducer با استفاده از یک switch، سه حالت ممکنی را که اکشن‌های رسیده‌ی به آن می‌توانند داشته باشند، مدیریت کرده‌ایم:
- در حالت آغاز کار و یا GetPostsStarted، با تنظیم خاصیت loading به true، سبب نمایش یک div «لطفا منتظر بمانید» خواهیم شد.
- در حالت دریافت نهایی اطلاعات از سرور، خاصیت loading به false تنظیم می‌شود تا div «لطفا منتظر بمانید» را مخفی کند. همچنین آرایه‌ی posts را نیز از payload رسیده استخراج کرده و به سمت کامپوننت‌ها ارسال می‌کند.
- در حالت بروز خطا و یا GetPostsFailure، خاصیت error شیء action.payload استخراج شده و جهت نمایش div متناظری، بازگشت داده می‌شود.

پس از تعریف این reducer باید آن‌را در فایل src\reducers\index.js به کمک combineReducers، با سایر reducer‌های موجود، ترکیب و یکی کرد تا در نهایت این rootReducer در فایل index.js اصلی برنامه، جهت ایجاد store اصلی redux، مورد استفاده قرار گیرد:
import { combineReducers } from "redux";

import counterReducer from "./counter";
import postsReducer from "./posts";

const rootReducer = combineReducers({
  counterReducer,
  postsReducer
});

export default rootReducer;


تشکیل کامپوننت‌های دکمه‌ی دریافت اطلاعات و نمایش لیست مطالب

UI این قسمت از سه کامپوننت تشکیل شده‌است که کدهای کامل آن‌ها را در ادامه مشاهده می‌کنید:

الف) کامپوننت src\components\FetchPosts.jsx
import React from "react";

const FetchPosts = ({ fetchPostsAsync }) => {
  return (
    <section className="card mt-5">
      <div className="card-header text-center">
        <button className="btn btn-primary" onClick={fetchPostsAsync}>
          Fetch Posts
        </button>
      </div>
    </section>
  );
};

export default FetchPosts;
کار این کامپوننت، نمایش دکمه‌ی Fetch Posts است. با کلیک بر روی آن قرار است action creator ای به نام fetchPostsAsync اجرا شود که کدهای آن‌را پیشتر مرور کردیم.
همانطور که مشاهده می‌کنید، این کامپوننت هیچ اطلاعاتی از وجود کامپوننت دومی که قرار است لیست مطالب را نمایش دهد، ندارد. کارش تنها dispatch یک اکشن است.
بنابراین این کامپوننت از طریق props فقط یک اشاره‌گر به متد رویدادگردانی را دریافت می‌کند و اطلاعات دیگری را نیاز ندارد.

ب) کامپوننت src\components\Posts.jsx
import React from "react";

import Post from "./Post";

const Posts = ({ posts, loading, error }) => {
  return (
    <>
      <section className="card mt-5">
        <div className="card-header">
          <h2>Posts</h2>
        </div>
        <div className="card-body">
          {loading ? (
            <div className="alert alert-info">Loading ...</div>
          ) : (
            <div className="list-group list-group-flush">
              {posts.map(post => (
                <Post key={post.id} post={post} />
              ))}
            </div>
          )}
          {error && <div className="alert alert-warning">{error.message}</div>}
        </div>
      </section>
    </>
  );
};

export default Posts;
این کامپوننت، آرایه‌ای از اشیاء مطالب را دریافت کرده و با  ایجاد حلقه‌ای بر روی آن‌ها، توسط کامپوننت Post، هر کدام را در صفحه درج می‌کند. بنابراین این کامپوننت اکشنی را dispatch نمی‌کند. فقط از طریق props، یک آرایه‌ی posts، وضعیت جاری عملیات و خطاهای حاصل را باید دریافت کند.
در این کامپوننت اگر loading رسیده به true تنظیم شده باشد، یک div با عبارت loading نمایش داده می‌شود. در غیراینصورت، لیست مطالب را درج می‌کند. همچنین اگر خطایی نیز رخ داده باشد، آن‌را نیز درون یک div در صفحه نمایش می‌دهد.

ج) کامپوننت src\components\Post.jsx
import React from "react";

const Post = ({ post }) => {
  return (
    <article className="list-group-item">
      <header>
        <h2>{post.title}</h2>
      </header>
      <p>{post.body}</p>
    </article>
  );
};

export default Post;
این کامپوننت کار نمایش جزئیات هر رکورد مطلب را به عهده دارد؛ مانند نمایش عنوان و بدنه‌ی یک مطلب.


اتصال کامپوننت‌های FetchPosts و Posts به مخزن redux

مرحله‌ی آخر کار، تامین state کامپوننت‌های FetchPosts و Posts از طریق props است. به همین جهت باید دو دربرگیرنده را برای این دو کامپوننت ایجاد کنیم.
الف) ایجاد دربرگیرنده‌ی کامپوننت FetchPosts
برای این منظور فایل جدید src\containers\FetchPosts.js را با محتوای زیر ایجاد می‌کنیم:
import { connect } from "react-redux";

import { fetchPostsAsync } from "../actions";
import FetchPosts from "../components/FetchPosts";

const mapDispatchToProps = {
  fetchPostsAsync
};

export default connect(null, mapDispatchToProps)(FetchPosts);
- کار این تامین کننده، اتصال action creator ای به نام fetchPostsAsync به props کامپوننت FetchPosts است.
- چون اطلاعات state ای قرار نیست به این کامپوننت ارسال شود، تابع mapStateToProps را در اینجا مشاهده نمی‌کنید و با نال مقدار دهی شده‌است.

ب) ایجاد دربرگیرنده‌ی کامپوننت Posts
برای این منظور فایل جدید src\containers\Posts.js را با محتوای زیر ایجاد می‌کنیم:
import { connect } from "react-redux";

import Posts from "../components/Posts";

const mapStateToProps = state => {
  console.log("PostsContainer->mapStateToProps", state);
  return {
    ...state.postsReducer
  };
};

export default connect(mapStateToProps)(Posts);
- کار این تامین کننده، اتصال خاصیت posts بازگشت داده شده‌ی از طریق postsReducer، به props کامپوننت Posts است. البته چون کامپوننت Posts سه خاصیت { posts, loading, error } را از طریق props دریافت می‌کند، با استفاده از spread operator، هر سه خاصیت دریافتی از reducer را به صورت یک شیء جدید بازگشت داده‌ایم.
- کامپوننت Posts رویدادی را سبب نخواهد شد. به همین جهت تابع mapDispatchToProps را در اینجا تعریف و ذکر نکرده‌ایم.


استفاده از کامپوننت‌های دربرگیرنده جهت نمایش نهایی کامپوننت‌های تحت کنترل Redux

اکنون به فایل src\App.js مراجعه کرده و دو تامین کننده‌ی فوق را درج می‌کنیم:
import "./App.css";

import React from "react";

import CounterContainer from "./containers/Counter";
import FetchPostsContainer from "./containers/FetchPosts";
import PostsContainer from "./containers/Posts";

function App() {
  const prop1 = 123;
  return (
    <main className="container">
      <div className="row">
        <div className="col">
          <CounterContainer prop1={prop1} />
        </div>
        <div className="col">
          <FetchPostsContainer />
        </div>
        <div className="col">
          <PostsContainer />
        </div>
      </div>
    </main>
  );
}

export default App;
در اینجا FetchPostsContainer و PostsContainer سبب خواهند شد تا اتصالات مخزن اصلی redux، به کامپوننت‌هایی که توسط آن‌ها دربرگرفته شده‌اند، برقرار شود و کار تامین props آن‌ها صورت گیرد.

یک نکته: برای مثال در انتهای کامپوننت FetchPosts، سطر export default FetchPosts را داریم. اگر این سطر را حذف کنیم و بجای آن export default connect فوق را قرار دهیم، دیگر نیازی نخواهد بود تا FetchPostsContainer را از دربرگیرنده‌ها، import کرد و سپس بجای درج المان </FetchPosts> نوشت </FetchPostsContainer>. می‌توان همانند قبل از همان نام متداول </FetchPosts> استفاده کرد و import انجام شده نیز همانند سابق از همان فایل ماژول کامپوننت صورت می‌گیرد. یعنی می‌توان پوشه‌ی containers را حذف کرد و کدهای آن را دقیقا ذیل کلاس کامپوننت درج نمود.


کدهای کامل این قسمت را می‌توانید از اینجا دریافت کنید: state-management-redux-mobx-part04-backend.zip و state-management-redux-mobx-part04-frontend.zip