مرتضی رییسی مرتضی رییسی
نظرات مطالب
الگوی طراحی Builder همراه با اصول Interface Segregation
مشکل در فراموش کردن و عدم تامین و مقدار دهی برخی از پروپرتی‌ها بود.
ولی در پایان کار همچنان مشکل مطرحه حل نشد.
اگر برنامه نویس یکی از متدها را را فراموش کند چی؟ مثلا WithSurename("Karimi")
با طلب کردن مقادیر در سازنده کلاس میتوان برنامه نویس را موظف به تامین همه داده‌ها کرد ولی بنظر این موضوع در خودکارسازی تزریق وابستگیها خوشایند رفتار نخواهد کرد.
‫۷ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۵، ساعت ۰۰:۳۵
فریبرز سیدی فریبرز سیدی
مطالب
استفاده از BroadcastChannel در جاوا اسکریپت

یکی از API ‌های کاربردی و جدید در دنیای وب، BroadcastChannel است که امکان ارسال اطلاعات بین window‌ها ، Tab‌ها و iframe‌های مختلف را که در یک دامنه هستند، فراهم می‌کند.  برای مثال اگر شما در مرورگری در پنجره‌های مختلف یک سایت را باز کرده باشید، با تغییر در یکی از این پنجره‌ها، قادر خواهید بود سایر پنجر‌ها را هم مطلع کنید تا در صورت نیاز، مجددا بارگذاری شوند. 


چرا از این API استفاده کنیم؟ 

یکی از وب سایت‌های مورد علاقه‌ی خود را در مرورگر باز کنید. مثلا یوتیوب و لاگین کنید. حالا در پنجره‌ی جدیدی، همین وب سایت را مجددا باز کرده و لاگین کنید. حالا در یکی از پنجره‌ها، از یوتیوب Logout کنید. خب شما حالا در یکی از پنجره‌ها لاگین هستید و در یکی دیگر Logout کرده‌اید. حالا پنجره‌های مرورگر شما دارای دو وضعیت متفاوت هستند. Logged-in در برابر Logged-out و این گاهی باعث دردسر خواهد شد.

این وضعیت حتی میتواند باعث خطرهای امنیتی نیز بشود. تصور کنید که کاربری در یک فضای عمومی مثل یک کافی شاپ وارد سایت شما شده‌است و داشبرد مخصوص به خود را باز کرده‌است. بنا به دلایلی کاربر قصد ترک محل را کرده و طبیعتا از برنامه شما Logout خواهد کرد . در این حالت اگر این کاربر برنامه شما را در صفحات مختلف مرورگر باز کرده باشد و لاگین نیز کرده باشد، هر کسی که بعد از او قصد استفاده از این کامپیوتر را داشته باشد ،  میتواند به اطلاعات کاربر مورد نظر در آن صفحات دسترسی پیدا کند؛ چه این اطلاعات روی صفحه باشد و چه مثلا اطلاعات یک JWT token.  چون کاربر فراموش کرده در صفحات دیگر هم Logout کند.


کد نویسی BroadcastChannel API 

در نگاه اول، استفاده از این API  ممکن است سخت به نظر برسد؛ ولی در واقع خیلی راحت است. برای نمونه قطعه کد زیر را درنظر بگیرید:  

<!DOCTYPE html>
<body>
  <!-- The title will change to greet the user -->
  <h1 id="title">Hey</h1>
  <input id="name-field" placeholder="Enter Your Name"/>
</body>
<script>
var bc = new BroadcastChannel('gator_channel');
(()=>{
  const title = document.getElementById('title');
  const nameField = document.getElementById('name-field');
  const setTitle = (userName) => {
    title.innerHTML = 'Hey ' + userName;
  }
  bc.onmessage = (messageEvent) => {
    // If our broadcast message is 'update_title' then get the new title from localStorage
    if (messageEvent.data === 'update_title') {
      // localStorage is domain specific so when it changes in one window it changes in the other
      setTitle(localStorage.getItem('title'));
    }
  }

  // When the page loads check if the title is in our localStorage
  if (localStorage.getItem('title')) {
    setTitle(localStorage.getItem('title'));
  } else {
    setTitle('please tell us your name');
  }
  nameField.onchange = (e) => {
    const inputValue = e.target.value;
    // In the localStorage we set title to the user's input
    localStorage.setItem('title', inputValue);
    // Update the title on the current page
    setTitle(inputValue);
    // Tell the other pages to update the title
    bc.postMessage('update_title');
  }
})()
</script>

این کد شامل یک Input باکس و یک title است. وقتی کاربر نام خود را در Input باکس وارد می‌کند، برنامه آن را در Localstorage با کلیدی به نام userName ذخیره می‌کند و بعد title صفحه جاری را به سلام + userName تغییر می‌دهد. مثلا اگر کاربر در Input باکس، عبارت بابک را وارد کند، title صفحه به سلام بابک تغییر داده میشود.

بدون BroadcastChannel، چنانچه کاربر در پنجره‌های مختلف مرورگر، برنامه را باز کرده باشد، تغییری در Title آن صفحات داده نخواهد شد؛ مگر اینکه مجددا توسط کاربر بارگذاری شود. 

در کد فوق ما یک وهله از BroadcastChannel را به نام gator_channel ایجاد کرده‌ایم و بعد onmessage را مساوی متدی با یک آرگومان جهت دریافت پیام قرار داده‌ایم. در این متد چک شده که اگر نام پیام، مساوی update_title باشد، متغیر ذخیره شده‌ی در LocalStorage خوانده شود.

هربار که متد postMessage ، از BroadcastChannel را فراخوانی میکنیم، این متد، باعث اجرای متد onmessage در سایر پنجره‌ها می‌شود. پس اگر در پنجره‌ی جاری در Input باکس، کلمه فرهاد را بنویسیم، متد bc.postMessage('update_title') در پنجره جاری اجرا شده و باعث اجرای متد onmessage در سایر پنجره‌هایی که سایتمان در آن باز است میشود.


این API در چه حالت‌هایی کار میکند

برخلاف سایر API‌ها مثل window.postMessage، شما لازم نیست چیزی در مورد اینکه چند تا صفحه از سایتتان بر روی مرورگر جاری باز شده را بدانید. (توجه کنید که روی عبارت «مرورگر جاری» تاکید میکنم. چون اگر برنامه روی دو مرورگر مثلا Chrome و Firefox به صورت همزمان باز باشد، این API فقط روی صفحات باز مرورگر جاری فراخوانی خواهد شد و نه مرورگر دوم؛ توضیحات بیشتر در ادامه داده شده است)

BroadcastChannel فقط روی مرورگر جاری و صفحاتی از یک دامنه، اجرا خواهد شد. این به این معنا است که شما می‌توانید پیام‌هایتان را از دامنه مثلا : https://alligator.io به دامنه https://alligator.io/js/broadcast_channels ارسال کنید. تنها نکته‌ای که لازم است تا رعایت شود این است که آبجکت BroadcastChannel در هر دو صفحه، از یک نام برای channel استفاده کرده باشند: 

const bc = new BroadcastChannel('alligator_channel');
bc.onmessage = (eventMessage) => {
  // do something different on each page
}


در حالتهای زیر این API کار نخواهد کرد:

هاست‌های متفاوت:

https://alligator.io 

https://www.aligator.io

پورت‌های متفاوت:

https://alligator.io 

https://alligator.io :8080

پروتکل‌های متفاوت:

https://alligator.io 

http://alligator.io 

و یا برای مثال اگر مثلا در مرورگر Chrome یکی از صفحات به صورت Incognito باز شده باشد.


سازگاری این API با مرورگرهای مختلف

با توجه به اطلاعات سایت caniuse.com، این API در 75.6% مرورگرها پشتیبانی میشود. ولی مرورگرهای Safari و Internet Explorer از این API پشتیبانی نمی‌کنند. همچنین امکان استفاده از این API توسط کتابخانه sysend.js نیز فراهم شده‌است.


چه نوع پیامهایی را می‌توانید به کمک این API ارسال کنید

  • تمامی تایپ‌ها (Boolean,Null, Undefined,Number,BigInt, String) به غیر از symbol
  • آبجکتهای Boolean و String
  • Dates
  • Regular Expressions
  • Blobs
  • Files, File Lists
  • Array Buffer, ArrayBufferViews
  • ImageBitmaps, ImageDates
  • Arrays,Objects,Maps and Sets
در صورت ارسال تایپی از نوع symbol، با خطایی در سمت ارسال کننده مواجه خواهید شد.

قطعه کد زیر، بجای string، یک object را ارسال می‌کند:

bc.onmessage = (messageEvent) => {
  const data = messageEvent.data
  // If our broadcast message is 'update_title' then get the new title from localStorage
  switch (data.type) {
    case 'update_title':
      if (data.title){
        setTitle(data.title);
      }
      else
        setTitle(localStorage.getItem('title'));
      break
    default:
      console.log('we received a message')
  }
};
// ... Skipping Code
bc.postMessage({type: 'update_title', title: inputValue});

چه کارهایی را میتوانید به کمک این API انجام دهید

چیزهای زیادی را میتوان مجسم کرد. محتمل‌ترین گزینه، به اشتراک گذاری state جاری برنامه است. برای مثال اگه از کتابخانه‌های flux یا redux برای مدیریت state برنامه استفاده می‌کنید، به کمک این API می‌توانید state جاری را در تمامی صفحات باز برنامه، بروز رسانی کنید. حتی می‌توانید به چیزی شبیه به machine state فکر کنید.

یا مثلا آخرین وضعیت سبد خرید کالای مشتری و یا موجودی کالاها، در یک سایت خرید آنلاین. همچنین به اشتراک گذاری فایلهای حجیم مثل عکس و غیره جهت جلوگیری از دانلود مجدد آن‌‌ها در سایر صفحات.

به کمک دستور ()bc.close در هر زمانی میتوانید channel باز شده را ببندید و مجددا بسته به وضعیت برنامه، آن را باز کنید.
‫۳ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۲۰ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۲۰
سالار ربال سالار ربال
مطالب
بارگذاری پویای کامپوننت‌های Angular به همراه امکان Lazy loading پویای ماژول‌ها

در نسخه‌های قبل از Angular CLI 6.0، صرفا امکان Bundle کردن جداگانه‌ی ماژول‌هایی که در قسمت  loadChildren مرتبط با تنظیمات مسیریابی  ذکر شده بودند، وجود داشت. بنابراین در برخی از شرایط اگر نیاز به امکان بارگذاری ماژولی به صورت Lazy load بود، باید از سیستم مسیریابی استفاده می‌شد یا اینکه با یکسری ترفند، CLI و Webpack را مجبور به ساخت فایل chunk جداگانه برای ماژول مورد نظر می‌کردید. از زمان انتشار Angular CLI 6.0 امکان Lazy loading پویا نیز مهیا می‌باشد؛ به این ترتیب بدون وابستگی به سیستم مسیریابی، باز هم می‌توان از مزایای Lazy loading بهره برد. در این مطلب روش استفاده از این قابلیت و همچنین نحوه‌ی بارگذاری پویای یک کامپوننت مرتبط با یک ماژول Lazy load شده را بررسی خواهیم کرد. برای این منظور در ادامه با ایجاد یک TabLayout با استفاده از Angular Material Tabs با یکی از موارد پر استفاده‌ی قابلیت مذکور آشنا خواهیم شد.

پیش نیازها

کار را با طراحی و پیاده سازی TabService شروع می‌کنیم. برای این منظور یک سرویس را در فولدر services موجود در کنار CoreModule ایجاد خواهیم کرد؛ به این جهت ابتدا مدل‌های زیر را خواهیم داشت:

import { Type, ValueProvider } from '@angular/core';

export interface OpenNewTabModel {
  label: string;
  componentType: Type<any>;
  iconName: string;
  modulePath?: string;
  data?: ValueProvider[];
}
واسط تعریف شده‌ی در بالا به عنوان قرارداد مدل ورودی متد open مرتبط با سرویس TabService استفاده می‌شود. در اینجا componentType، نوع کامپوننت را مشخص می‌کند که قرار است داخل برگه‌ی جدید نمایش داده شود. modulePath هم به مسیر ماژولی که باید به صورت پویا بارگذاری شود، اشاره می‌کند. دلیل وجود خصوصیت data را نیز در ادامه خواهیم دید.
import { TabItemComponent } from './tab-item-component';

export interface TabItem {
  label: string;
  iconName: string;
  component: TabItemComponent;
}

OpenNewTabModel برای ارسال داده توسط مصرف کننده از این سرویس در نظر گرفته شده است. ولی واسط TabItem دارای خصوصیاتی می‌باشد که ما برای نمایش یک برگه‌ی جدید نیازمندیم. TabItemComponent نیز دارای خصوصیاتی است که مورد نیاز دایرکتیو« NgComponentOutlet» است.  

import { Injector, NgModuleFactory, Type } from '@angular/core';

export interface TabItemComponent {
  componentType: Type<any>;
  moduleFactory?: NgModuleFactory<any>;
  injector: Injector;
}
همانطور که اشاره شد، برای بارگذاری پویای یک کامپوننت از NgComponentOutlet استفاده خواهیم کرد؛ لذا اگر modulePath ای توسط مصرف کننده از TabService، مهیا شده باشد، لازم است ابتدا ماژول مورد نظر به صورت پویا بارگذاری شود و moduleFactory بدست آمده را به عنوان ورودی دایرکتیو مذکور ارسال کنیم. TabService، پیاده سازی به شکل زیر خواهد داشت: 
import { BehaviorSubject, Observable } from 'rxjs';
import {
  Injectable,
  Injector,
  NgModuleFactory,
  NgModuleFactoryLoader
} from '@angular/core';

import { OpenNewTabModel } from '../models/open-new-tab-model';
import { TabItem } from '../models/tab-item';

@Injectable({
  providedIn: 'root'
})
export class TabService {
  private tabItemSubject: BehaviorSubject<TabItem[]> = new BehaviorSubject<
    TabItem[]
  >([]);

  constructor(
    private loader: NgModuleFactoryLoader,
    private injector: Injector
  ) {}

  get tabItems$(): Observable<TabItem[]> {
    return this.tabItemSubject.asObservable();
  }

  open(newTab: OpenNewTabModel) {
    if (newTab.modulePath) {
      this.loader
        .load(newTab.modulePath)
        .then((moduleFactory: NgModuleFactory<any>) => {
          this.openInternal(newTab, moduleFactory);
        });
    } else {
      this.openInternal(newTab);
    }
  }

  private openInternal(newTab: OpenNewTabModel, moduleFactory?: NgModuleFactory<any>) {
    const newTabItem: TabItem = {
      label: newTab.label,
      iconName: newTab.iconName,
      component: {
        componentType: newTab.componentType,
        moduleFactory: moduleFactory,
        injector: newTab.data
          ? Injector.create(newTab.data, this.injector)
          : this.injector
      }
    };

    this.tabItemSubject.getValue().push(newTabItem);
    this.tabItemSubject.next(this.tabItemSubject.getValue());
  }

  close(index: number) {
    this.tabItemSubject.getValue().splice(index, 1);
    this.tabItemSubject.next(this.tabItemSubject.getValue());
  }
}
روش کار به این شکل می‌باشد که یک مخزن، برای لیست برگه‌های درخواستی برای نمایش، تحت عنوان tabItemSubject و از نوع BehaviorSubject در نظر گرفته شده تا مصرف کننده از این سرویس که قصد نمایش برگه‌ها را دارد، از تغییرات لیست موجود آگاه شود. عموما TabsComponent، مشترک پراپرتی فقط خواندنی ‎‎‎tabItems‎$ خواهد شد و بقیه بخش‌ها صرفا دستور گشودن برگه‌ی جدید را با متد open صادر خواهند کرد.
یکی از وابستگی‌های این سرویس، وهله‌ای می‌باشد از کلاس  NgModuleFactoryLoader  که در سیستم مسیریابی نیز از همین کلاس برای بارگذاری ماژول‌ها استفاده می‌شود. البته نیاز است که یکی از پیاده سازی‌های این کلاس انتزاعی را به سیستم تزریق وابستگی‌ها نیز معرفی کنید: 
{ provide: NgModuleFactoryLoader, useClass: SystemJsNgModuleLoader }
در بدنه متد open، ابتدا بررسی می‌شود که اگر modulePath مشخص شده‌است، ماژول مورد نظر ابتدا توسط متد load مرتبط با وهله NgModuleFactoryLoader به صورت پویا بارگذاری شود و سپس با استفاده از moduleFactory بدست آمده، متد openInternal فراخوانی خواهد شد.
 در بدنه متد openInternal، تنهای نکته‌ای که ذکر آن اهمیت دارد، مرتبط است به مقداردهی خصوصیت injector شیء ایجاد شده. باتوجه به اینکه تا زمان نگارش مطلب جاری امکان کار با Input‌ها و Output‌های کامپوننت مورد نظر که قرار است با استفاده از NgComponentOutlet بارگذاری شود، وجود ندارد، لذا راه حل فعلی، استفاده از سیستم تزریق وابستگی‌ها می‌باشد. برای این منظور، با استفاده از متد استاتیک create کلاس Injector یک child injector ایجاد شده و ValueProvider‌های مشخص شده توسط خصوصیت data، به صورت خودکار رجیستر خواهند شد. در نهایت آگاه سازی مشترکین خصوصیت ‎‎‎tabItems‎$  با استفاده از فراخوانی متد next مرتبط با tabItemSubject انجام می‌گیرد.

پیاده سازی TabsComponent 
import { Component, OnInit } from '@angular/core';

import { TabService } from './../../../services/tab.service';

@Component({
  selector: 'app-tabs',
  templateUrl: './tabs.component.html',
  styleUrls: ['./tabs.component.scss']
})
export class TabsComponent implements OnInit {
  constructor(public service: TabService) {}

  ngOnInit() {}
}

همانطور که عنوان شد، مشترک اصلی خصوصیت tabItems سرویس TabService، کامپوننت تعریف شده‌ی بالا می‌باشد. قالب مرتبط با آن به شکل زیر است:
<mat-tab-group>
  <mat-tab
    *ngFor="let tabItem of (service.tabItems$ | async); let index = index"
  >
    <ng-template mat-tab-label>
      <mat-icon
        class="icon"
        aria-label="icon for tab"
      >{{tabItem.iconName}}</mat-icon>
      <span class="full">{{ tabItem.label }}</span>
    
      <mat-icon
        class="close"
        (click)="service.close(index)"
        aria-label="close tab button"
        >close</mat-icon
      >
      <!-- </button> -->
    </ng-template>

    <ng-container *ngIf="tabItem.component.moduleFactory">
      <ng-container
        *ngComponentOutlet="
          tabItem.component.componentType;
          ngModuleFactory: tabItem.component.moduleFactory;
          injector: tabItem.component.injector
        "
      >
      </ng-container>
    </ng-container>
    <ng-container *ngIf="!tabItem.component.moduleFactory">
      <ng-container
        *ngComponentOutlet="
          tabItem.component.componentType;
          injector: tabItem.component.injector
        "
      >
      </ng-container>
    </ng-container>
  </mat-tab>
</mat-tab-group>

در تکه کد بالا، ابتدا با استفاده از وهله تزریق شده TabService در کامپوننت مذکور، به شکل زیر، مشترک تغییرات لیست برگه‌ها شده‌ایم و با استفاده از دایرکتیو ‎*ngFor به ازای تک تک tabItem‌های درخواست شده برای گشوده شدن، به شکل زیر کار وهله سازی پویا از کامپوننت مشخص شده انجام می‌شود:

<ng-container *ngComponentOutlet="tabItem.component.componentType; ngModuleFactory: tabItem.component.moduleFactory; injector: tabItem.component.injector">
</ng-container>

خوب، با استفاده از آنچه تا اینجای مطلب بررسی شد، می‌توان یک سیستم راهبری مبتنی بر Tab را نیز برپا کرد که مطلب جدایی را می‌طلبد. برای تکمیل مکانیزم بارگذاری پویای ماژول‌ها، نیاز است تا مسیر ماژول مورد نظر را در فایل angular.json و بخش lazyModules به شکل زیر معرفی کنید:

"build": {
          "builder": "@angular-devkit/build-angular:browser",
          "options": {
            "outputPath": "dist/MaterialAngularTabLayout",
            "index": "src/index.html",
            "main": "src/main.ts",
            "polyfills": "src/polyfills.ts",
            "tsConfig": "src/tsconfig.app.json",
            "assets": [
              "src/favicon.ico",
              "src/assets"
            ],
            "styles": [
              "./node_modules/@angular/material/prebuilt-themes/indigo-pink.css",
              "src/styles.scss"
            ],
            "lazyModules": [
              "src/app/lazy/lazy.module"
            ],
            "scripts": []
          },

به عنوان مثال قصد داریم ماژول LazyModule را به صورت پویا بارگذاری کرده و LazyComponent موجود در این ماژول را به صورت پویا در برگه‌ی جدیدی نمایش دهیم. برای این منظور کدهای فایل AppComponent.ts را به شکل زیر تغییر خواهیم داد:

import { Component } from '@angular/core';
import { IdModel } from './core/models/id-model';
import { LazyComponent } from './lazy/lazy.component';
import { OpenNewTabModel } from './core/models/open-new-tab-model';
import { TabService } from './core/services/tab.service';

@Component({
  selector: 'app-root',
  templateUrl: './app.component.html',
  styleUrls: ['./app.component.scss']
})
export class AppComponent {
  title = 'MaterialAngularTabLayout';
  constructor(private tabService: TabService) {}
  loadLazyComponent() {
    this.tabService.open(<OpenNewTabModel>{
      label: 'Loaded Lazy Component',
      iconName: 'thumb_up',
      componentType: LazyComponent,
      modulePath: 'src/app/lazy/lazy.module#LazyModule',
      data: [{ provide: IdModel, useValue: <IdModel>{ id: 1 } }]
    });
  }
}

در تکه کد بالا با تزریق TabService به سازنده‌ی آن، قصد گشودن برگه‌ی جدیدی را توسط متد open آن، داریم. در بدنه‌ی متد loadLazyComponent یک شیء با قرارداد OpenNewTabModel ایجاد شده و به عنوان آرگومان به متد open ارسال شده است. توجه داشته باشید که modulePath اینجا نیز به مانند خصوصیت loadChildren مرتبط با اشیاء مسیریابی، باید مقدار دهی شود. همچنین قصد داشتیم اطلاعاتی را نیز به کامپوننت مورد نظر ارسال کنیم؛ همانند مکانیزم مسیریابی که با پارامترها این چنین کارهایی صورت می‌پذیرد. در اینجا از یک کلاس به شکل زیر استفاده شده‌است:

export class IdModel {
  constructor(public id: number) {}
}

در این صورت پیاده سازی LazyComponent نیز به شکل زیر خواهد بود:

import { Component, OnInit } from '@angular/core';

import { IdModel } from './../core/models/id-model';

@Component({
  selector: 'app-lazy',
  templateUrl: './lazy.component.html',
  styleUrls: ['./lazy.component.scss']
})
export class LazyComponent implements OnInit {
  constructor(private model: IdModel) {}

  ngOnInit() {
    console.log(this.model);
  }
}

البته فراموش نکنید کامپوننتی را که نیاز است به صورت پویا بارگذاری شود، در قسمت entryComponents مرتبط با NgModule متناظر به شکل نیز معرفی کنید:

import { CommonModule } from '@angular/common';
import { LazyComponent } from './lazy.component';
import { NgModule } from '@angular/core';

@NgModule({
  imports: [CommonModule],
  declarations: [LazyComponent],
  entryComponents: [LazyComponent]
})
export class LazyModule {}

با خروجی زیر:

و chunk تولید شده برای ماژول مورد نظر:


در صورتیکه در حالت production پروژه را بیلد کنید، هش مرتبط برای chunk تولید شده نیز ایجاد خواهد شد.

کدهای کامل این قسمت را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.
‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۵ آذر ۱۳۹۷، ساعت ۰۴:۴۵
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
خواندنی‌های 17 مرداد


اس کیوال سرور

اس کیوال لایت

توسعه وب

دات نت فریم ورک

دلفی

سی و مشتقات

متفرقه

محیط‌های مجتمع توسعه

مسایل انسانی، اجتماعی و مدیریتی برنامه نویسی

ویندوز

‫۱۵ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۱۷ مرداد ۱۳۸۸، ساعت ۱۳:۲۹
یاسر مرادی یاسر مرادی
مطالب
توسعه برنامه های Cross Platform با Xamarin Forms & Bit Framework - قسمت اول
یکی از دغدغه‌های جدی امروزه توسعه دهندگان نرم افزار در سمت Front end، توسعه برنامه‌های Cross Platform است. در این سری آموزشی به صورت قدم به قدم و پروژه محور می‌خواهیم برنامه‌ای را برای Android/iOS/Windows توسعه دهیم که روی کامپیوتر، تبلت و موبایل به خوبی کار کند.
انتخاب ابزار درست برای شروع به کار از اهمیت شایانی برخوردار است و بد نیست در ابتدا به بررسی دلایل انتخاب ابزارهایی بپردازیم که قرار است در این دوره از آنها استفاده شود.
۱- زبان برنامه نویسی: CSharp
CSharp با وجود امکاناتی مانند Generics‌، Lambda Expressions، Linq، Async و ... که تا حدودی در سایر زبان‌ها هم هستند، زبانی خوش ساختار و کاربردی است. همچنین اضافه شدن امکانات جدیدی مانند ref returns و ... نشان دهنده این است که این زبان رو به جلو در حرکت و در برخی موارد پیشرو است. اما در توسعه یک برنامه Cross Platform مواردی اهمیت پیدا می‌کنند که شاید توسعه دهنده نرم افزار مستقیما با آنها درگیر نشود، ولی از آن‌ها تاثیر می‌پذیرد. در زبان CSharp مواردی مانند P/Invoke ،Pointers، Extern و ... جزء این دست از موارد هستند که کمک می‌کنند CSharp به یکی از لذت بخش‌ترین زبان هایی تبدیل شود که قابلیت فراخوانی 100% امکانات زبان‌های دیگر را بدون اما و اگرهای فراوان داشته باشد.
در سایر زبان‌های Cross Platform اگر کتابخانه‌های توسعه داده شده و ترکیب زبان‌های برنامه نویسی استفاده شده در آنها را بررسی کنید، می‌بینید که اگر قرار است کتابخانه مربوطه مثلا در JavaScript استفاده شود، توسعه دهنده کد، درصدی از کد را با Java، درصدی را با Swift و درصدی را با JavaScript توسعه داده است! اگر معادل همان کتابخانه را برای CSharp پیدا کنید، می‌بینید که تمامی قسمت‌های مربوط به اندروید، iOS و ویندوز به زبان CSharp است.
برای مثال در ادامه کدهای مربوط به پروژه‌ای را می‌بینید که هدف آن، ارائه متدهایی ساده برای کار با امکانات مختلف دستگاه، به صورت Cross Platform هست. مثلا برای بررسی وضعیت باطری بنویسید:
var state = Battery.State; //  Charging, Full, Discharging, ...
که تماما با CSharp توسعه داده شده است.
اما معادل چنین پروژه‌ای در هیچ زبان دیگری به صورت 100% با خود آن زبان توسعه داده نشده‌است و بیشتر مواقع با چنین چیزی مواجه می‌شوید:

این مسئله وقتی حائز اهمیت می‌شود که در پروژه‌تان به سمت کارهایی حرکت کنید که کمی خاص باشند و نتوانید کتابخانه‌ای را پیدا کنید که نیازهای شما را پوشش دهد و یا از کیفیت خوبی برخوردار نباشد و ... و خلاصه بخواهید کمی بیشتر دست به کد شوید. در چنین مواقعی شما عملا درگیر چندین زبان و محیط توسعه و سیستم عامل و Debugger و ... می‌شوید. به هر میزان که برنامه شما خاص باشد، این هزینه افزایش پیدا می‌کند تا جایی که ممکن است ادامه توسعه نرم افزار را غیر ممکن کند.
در CSharp شما به صد در صد امکانات سیستم عامل‌ها (Android/iOS/Windows/Linux/Mac/Tizen) دسترسی دارید.

۲- اجرا کننده برنامه: NET.
انتخاب NET. و کتابخانه‌های آن مانند Task Parallel Library - Entity Framework(Sqlite) - Noda - JSON.NET که در هر زمینه‌ای بالاترین کیفیت ممکن را به شما ارائه می‌کنند به خودی خود منطقی به نظر می‌رسد. اما تمامی این‌ها در کنار سرعت اجرای NET. به صورت Native و همچنین قابلیت اجرای NET. در تمامی سیستم عامل‌ها و همچنین امکان اجرای آن در مرورگر به کمک استاندارد Web Assembly آن را به انتخابی فوق العاده بدل می‌کند. سرعت گسترش محبوبیت و استفاده از NET. در دنیا نیز دلیل دیگری است برای اطمینان خاطر از انتخاب درست.
۳- Xamarin forms
Xamarin forms همه آن چیزهای پایه‌ای است که برای نوشتن یک برنامه لازم داریم. کنترل هایی مانند ListView، Button و ...به همراه Binding - Navigation و ...
در عمل می‌توانید آن را معادل Angular & Angular Material بدانید. وقتی شما فرمی را با Xamarin Forms توسعه می‌دهید و درون آن دکمه‌ای است که از فرم اول، شما را به فرم دوم می‌برد، می‌توانید آن را در هر جایی که Xamarin forms پشتیبانی می‌کند، استفاده کنید. پشتیبانی Xamarin forms برای Android/iOS/Windows خوب و برای Linux/Mac/Tizen و Web در مراحل اولیه است.
در Xamarin forms شما UI کاملا Native خواهید داشت.

۴- Prism Patterns & practices
Prism همه آن چیزی است که برای نوشتن یک برنامه با کیفیت، با قابلیت نگهداری بالا و تست پذیر احتیاج داریم.
با نقش Bit و کمک‌های آن در طول مسیر آموزش بیشتر آشنا خواهیم شد.

در قسمت‌های بعدی به آموزش نصب و نحوه دیباگ کردن کد و ارائه پابلیش در Android-iOS-Windows خواهیم پرداخت و سپس وارد کدنویسی شده و پروژه اولیه را خواهیم ساخت و در قسمت‌های بعد از آن هم کار با دیتابیس کلاینت ساید، ارتباط با سرور و ... را آموزش می‌بینیم.
اگر قبلا Xamarin Forms را تست کرده‌اید و به علت مسائلی مانند حجم بالای خروجی برنامه و یا کندی در توسعه برنامه یا اجرای آن در دستگاه مشتری آن را کنار گذاشته‌اید، توصیه می‌کنم بار دیگر آن را با ما تست کنید و با رعایت چند نکته ساده از نوشتن برنامه Cross Platform به بهترین شکل لذت ببرید و خروجی خوبی را در نهایت به مشتریان سیستم ارائه کنید.
‫۶ سال قبل، شنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۴۵
یوسف نژاد یوسف نژاد
مطالب
Build Events
در ویژوال استودیو یک ویژگی جالب با عنوان Pre/Post-Build Event وجود دارد. این ویژگی به رویدادهای «قبل از بیلد» و «بعد از بیلد» اشاره دارد. از این ویژگی برای اجرای یکسری دستورات، قبل (Pre-build) یا بعد (Post-build) از عملیات بیلد استفاده میشود. دستوراتی که در این قسمت قابل اجرا هستند دقیقا همانند دستورات موجود در یک batch فایل میباشند. حتی میتوان یک فایل bat. را در این قسمت فراخوانی کرد. بطور خلاصه هرگونه دستوری که درون Command Prompt ویندوز یا در یک bat. فایل قابل اجرا باشد در این قسمت نیز قابل استفاده است. درنهایت تمام این دستورات توسط برنامه Cmd.exe اجرا میشوند.
نکته: قبل از ادامه بهتر است به این نکته اشاره کنم که مجموعه این دستورات چیزی فراتر از فراخوانی ساده یکسری فایل exe. هستند. درواقع کدی که در این قسمت به آن اشاره میشود، دارای ساختاری به صورت یک زبان برنامه نویسی ساده است. یعنی متن نهایی‌ای که برای اجرا به cmd.exe ارسال میشود میتواند شامل دستورات ساده و اولیه برنامه نویسی چون if .. then .. else و حلقه for و از این قبیل نیز باشد. برای آشنایی بیشتر با زبان این نوع دستورات به منابع زیر مراجعه کنید:

تنظیم رویدادهای بیلد (Build Events)
برای تنظیم این رویدادها باید به تب Build Events در صفحه پراپرتی‌های پروژه موردنظر مراجعه کنید. همانند تصویر زیر در یک پروژه کنسول #C:

البته در پروژه‌های VB.NET مسیر منتهی به این قسمت کمی فرق میکند که در تصویر زیر نشان داده شده است:

در پروژه‌های مربوط به زبانهای دیگر هم مسیر رسیدن به این رویدادها کمی متفاوت است. برای کسب اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید.
در این قسمت میتوان همانند یک فایل batch دستورات موردنظر را در خطوط مجزا برای اجرا اضافه کرد. از این دستورات معمولا برای مدیریت عملیات بیلد، کپی فایلهای موردنیاز قبل یا بعد از بیلد، پاک کردن فولدرها، تغییر برخی تنظیمات با توجه به نوع کانفیگ بیلد (Debug یا Release)، ثبت یک اسمبلی در GAC و یا حتی اجرای برخی آزمونهای واحد و ... استفاده میشود.

نکته: درصورتیکه پروژه به روز باشد (یعنی ویژوال استودیو نیازی به تولید فایل اسمبلی نهایی پروژه به دلیل عدم وجود تغییری در کد برنامه نبیند) بدلیل عدم اجرای عملیات بید، دستورات قسمت Pre-build اجرا نمیشوند. اجرای دستورات قسمت Post-build نیز بستگی به تنظیمات قسمت :Run the post-build events همانند تصویر زیر دارد:

برای استفاده راحتتر از این ویژگی فرمی مخصوص وارد کردن این دستورات در ویژوال استودیو وجود دارد. برای دیدن این فرم بر روی دکمه ...Edit Pre-build یا ...Edit Post-build کلیک کنید. پنجره زیر نمایش داده میشود:

در این پنجره میتوان دستورات مورد نظر را وارد کرد. با اینکه هیچ امکان خاصی برای کمک به اضافه و ویرایش دستورات در این پنجره وجود ندارد! اما تنها ویژگی موجود در این فرم کمک بسیاری برای تکمیل دستورات موردنظر میکند. قبل از توضیح این ویژگی بهتر است با مفهوم Macro در این قسمت آشنا شویم.
 
Macro
در Build Events ویژوال استودیو یکسری متغیرهای ازقبل تعریف شده وجود دارد که به آنها Macro گفته میشود. برای مشاهده لیست این ماکروها روی دکمه << Macro کلیک کنید. پنجره مربوطه به صورت زیر گسترش می‌یابد تا جدولی به نام Macro Table را نمایش دهد:

همانطور که مشاهده میکنید تعداد 19 ماکرو به همراه مقادیرشان در این قسمت به نمایش گذاشته شده است. برای استفاده از این ماکروها کافی است تا روی یکی از آنها دابل کلیک کنید یا پس از انتخاب ماکروی موردنظر روی دکمه Insert کلیک کنید. دقت کنید که نحوه نمایش این ماکروها در متن دستورات به صورت زیر است:
$(<Macro_Name>)
که به جای عبارت <Macro_Name> عنوان ماکرو قرار میگیرد. مثلا:
$(OutDir)   یا   $(ProjectName)
نکته: نام این ماکروها case-sensitive نیست.

نحوه اجرای دستورات توسط ویژوال استودیو
ویژوال استودیو برای اجرای دستورات کار خاصی به صورت مستقیم انجام نمیدهد! وظیفه اصلی برعهده MSBuild (^) است. این ابزار پس از جایگزین کردن مقادیر ماکروها، محتوای کل دستورات موجود در هر یک از رویدادها را در یک فایل batch ذخیره میکند و فایل مربوط به هر رویداد را در زمان خودش به اجرا میگذارد. مثلا دستور زیر را درنظر بگیرید:
Copy $(OutDir)*.* %WinDir%
پس از ذخیره در فایل batch نهایی به صورت زیر در خواهد آمد:
Copy bin\Debug\*.* %WinDir%
نکته: در این زبان برنامه نویسی، عبارتی چون %WinDir% معرف یک متغیر است. در این مورد خاص این عبارت یک متغیر محیطی (Environment Variable) است. اطلاعات بیشتر در اینجا.

MSBuild عملیات اجرای این batch فایلهای تولیدی را زیر نظر دارد و هرگونه خطای موجود در این دستورات را به عنوان خطای زمان بیلد گزارش میدهد. اما از آنجاکه کل دستورات مربوط به هر رویداد درون یک فایل batch اجرا میشود، امکان گزارش محل دقیق خطای رخداده وجود ندارد. یعنی درصورتیکه مثلا تنها یکی از صدها خط دستور نوشته شده در این قسمت خطا بدهد تنها یک خطا و برای تمام دستورات نمایش داده میشود. البته همانطور که حدس میتوان حدس زد اجرای این دستورات ترنزکشنال نیست و اجرای تمامی دستورات تا قبل از وقوع خطا برگشت ناپذیر خواهند بود. برای نمونه به تصویر زیر و خطای نمایش داده شده دقت کنید:

نمونه اصلاح شده دستور فوق به صورت زیر است:
Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test
نکته: به دلیل استفاده از کاراکتر فاصله به عنوان جداکننده آرگومانها در دستورات DOS، وجود فاصله در مسیرهای مورد استفاده در این دستورات عملیات را دچار خطا خواهد کرد. راه‌حل استفاده از کاراکتر " در ابتدا و انتهای رشته‌های مربوط به مسیرها همانند دستور بالاست.
نکته: درصورت استفاده از یک فایل bat. برای ذخیره دستورات، امکان استفاده مستقیم از ماکروهای ویژوال استودیو درون آن وجود نخواهد داشت! یکی از راه‌حلها پاس کردن این متغیرها به صورت پارامتر در زمان فراخوانی فایل bat. است. مثلا:
"$(ProjectDir)postBuild.bat"   "$(SolutionPath)"
برای دریافت این پارامترهای پاس شده درون batch فایل باید از عبارات 1% برای پارامتر اول و 2% برای پارامتر دوم و ... تا 9% برای پارامتر نهم است. برای کسب اطلاعات بیشتر به منابع معرفی شده در ابتدای مطلب مخصوصا قسمت Using batch parameters مراجعه کنید.
 
حال مجموعه دستورات زیر و خطای رخ داده را درنظر بگیرید:

با بررسی مطلب متوجه میشویم با اینکه خط اول مجموعه دستورات فوق درست بوده و کاملا صحیح اجرا میشود اما خطای رخ داده به کل دستورات اشاره دارد و مشخص نشده است که کدام دستور مشکل دارد. دقت کنید که دستور اول کاملا اجرا میشود!
راه حل ساده ای در اینجا برای حل این مشکل ارائه شده است. در این راه حل با استفاده از قابلیتهای این زبان، کل عملیات و مخصوصا خطاهای رخ داده در این مجموعه دستورات هندل میشود تا کنترل بهتری در این مورد بر روی فرایند وجود داشته باشد. نمونه این راه حل به صورت زیر است:
echo ---------------------------------------------------------------------------
echo Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test --Starting...
Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test
if errorlevel 1 goto error
echo Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test --DONE!
echo ---------------------------------------------------------------------------
echo ---------------------------------------------------------------------------
echo Copy $(OutDir)*.* c:\test --Starting...
Copy $(OutDir)*.* c:\test
if errorlevel 1 goto error
echo Copy $(OutDir)*.* c:\test --DONE!
echo ---------------------------------------------------------------------------
goto ok
:error
echo POSTBUILDSTEP for $(ProjectName) FAILED
notepad.exe
exit 1
:ok
echo POSTBUILDSTEP for $(ProjectName) COMPLETED OK
با استفاده از مجموعه دستوراتی شبیه دستورات بالا میتوان لحظه به لحظه اجرای عملیات را بررسی کرد.
نکته: خروجی تمام این دستورات و نیز خروجی دستورات echo در پنجره Output ویژوال استودیو به همراه سایر پیغامهای بیلد نمایش داده میشود.
نکته: در اسکرپیت فوق برای درک بیشتر مسئله با استفاده از دستور notepad.exe در قسمت error: از وقوع خطا اطمینان حاصل میشود. دقت کنید تا زمانیکه برنامه اجرا شده Notepad بسته نشود فوکس به ویژوال استودیو برنمیگردد و عملیات بیلد تمام نمیشود.
نکته: درصورت استفاده از دستور exit 0 در انتهای قسمت error: (به جای دستور exit 1 موجود) به دلیل اعلام خروج موفق از عملیات، ویژوال استودیو خطایی نمایش نخواهد داد و عملیات بیلد بدون نمایش خطا و با موفقیت به پایان خواهد رسید. درواقع استفاده از هر عددی غیر از صفر به معنی خروج با خطا است که این عدد غیرصفر کد خطا یا error level را مشخص میکند (^ و ^).

یکی از دستورات جالبی که میتوان در این رویدادها از آن استفاده کرد، دستور نصب نسخه ریلیز برنامه در GAC است. نحوه استفاده از آن میتواند به صورت زیر باشد:
if $(ConfigurationName) == Release (
gacutil.exe /i "$(SolutionDir)$(OutDir)$(TargetFileName)"
)

نکته: درصورتیکه در دستورات مربوط به رویداد قبل از بیلد یعنی Pre-build خطایی رخ بدهد عملیات بیلد متوقف خواهد شد و برای پروژه فایلی تولید نمیشود. اما اگر این خطا در رویداد بعد از بیلد یعنی Post-build رخ دهد با اینکه ویژوال استودیو وقوع یک خطا را گزارش میدهد اما فایلهای خروجی پروژه حاصله از عملیات بیلد تولید خواهند شد.
نکته: توجه داشته باشید که در استفاه از این ویژگی زیاده‌روی نباید کرد. استفاده زیاد و بیش از حد (و با تعداد زیاد دستورات) از این رویدادها ممکن است عملیات بیلد را دچار مشکلاتی پیچیده کند. دیباگ این رویدادها و دستورات موجود در آنها بسیار مشکل خواهد بود. اگر تعداد خطوط دستورات موردنظر زیاد باشد بهتر است کل دستورات را درون یک فایل bat. ذخیره کنید و این فایل را بطور جداگانه مدیریت کنید که کار راحتتری است.
نکته: بهتر است قبل از وارد کردن دستورات درون این رویدادها، ابتدا تمام دستورات را در یک پنجره cmd آزمایش کنید تا از درستی ساختار و نتیجه آن‌ها مطمئن شوید.

رویدادهای بیلد و MSBuild
همانطور که در اینجا توضیح داده شده است، ویژوال استودیو از ابزار MSBuild برای تولید اپلیکیشنها استفاده میکند. عملیات مدیریت رویدادهای بیلد نیز توسط این ابزار انجام میشود. اگر به فایل پروژه مربوط به مثال قبل مراجعه کنید به محتوایی شبیه خطوط زیر میرسید:
...
<PropertyGroup>
<PostBuildEvent>echo ---------------------------------------------------------------------------
echo Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test --Starting...
Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test
if errorlevel 1 goto error
echo Copy "$(ProjectDir)$(OutDir)*.*" c:\test --DONE!
echo ---------------------------------------------------------------------------
echo ---------------------------------------------------------------------------
echo Copy $(OutDir)*.* c:\test --Starting...
Copy $(OutDir)*.* c:\test
if errorlevel 1 goto error
echo Copy $(OutDir)*.* c:\test --DONE!
echo ---------------------------------------------------------------------------
goto ok
:error
echo POSTBUILDSTEP for $(ProjectName) FAILED
notepad.exe
exit 1
:ok
echo POSTBUILDSTEP for $(ProjectName) COMPLETED OK</PostBuildEvent>
</PropertyGroup>
...
همانطور که میبینید در ویژوال استودیو تنها ذخیره این تنظیمات در فایل پروژه انجام میشود و کلیه عملیات توسط ابزار MSBuild مدیریت میگردد. امکان بهر برداری از این رویدادها با استفاده مستقیم از ابزار MSBuild نیز وجود دارد اما به دلیل مفصل بودن بحث، جستجوی بیشتر به خوانندگان واگذار میشود.
منابع برای مطالعه بیشتر:
‫۱۱ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۱، ساعت ۰۳:۱۵