مطالب
استفاده از دیتابیس Sqlite در الکترون (قسمت اول)
یکی از مهمترین بخش‌های هر برنامه، بخش ذخیره و بازیابی دیتا است. برای ذخیره سازی از طریق وب و مرورگر، راه‌های مختلف زیادی چون webStorage ,Indexed DB ,Sqlite ,NeDB, و ... وجود دارند.

Sqlite دیتابیس مناسبی برای برنامه‌های چندسکویی است و عموما به عنوان اولین گزینه استفاده می‌شود. برای کار با این دیتابیس، ما از ماژول sql.js که یکی از ماژول‌های معروف در جاوااسکریپت است، استفاده می‌کنیم. برای نصب آن از طریق npm، به شکل زیر اقدام می‌کنیم:
npm install sql.js --save
سپس کد همیشگی زیر را برای آغاز، در فایل index.js وارد می‌کنیم:
const{app,BrowserWindow}=require("electron");

let win;
function onLoad()
{
  win=new BrowserWindow({
    width:800,
    height:600
  });
  win.loadURL(`file://${__dirname}/index.html`);
}

app.on("ready",onLoad());
  ابتدا باید بررسی کنیم که آیا دیتابیس از قبل موجود است یا خیر و اگر موجود نبود، برای اولین بار آن را بسازیم. برای بررسی وجود یک فایل نیز می‌توانیم از چند دستور مختلف استفاده کنیم. path.exists و fs.exists، دو عدد از آن‌ها می‌باشند که هر دوی آنان به صورت غیرهمزمان هستند و پارمتر اولشان نام فایل، به همراه مسیر (یا تنها مسیر) است و پارامتر دوم هم یک تابع callback است که به عنوان پارامتر، جواب را بر می‌گرداند. برای استفاده از حالت همزمان، عبارت Sync را به انتهای نام متدها اضافه کنید. نحوه استفاده از آن به شکل زیر است:
var path=require("path");
path.exists('filepath",(status)=>
{
....
});
var status=path.existsSync("file");
//===============================
var fs=require("fs");
fs.exists('filepath",(status)=>
{
....
});
var status=path.existsSync("file");
ولی بهتر است بدانید که تاریخ انقضای دو دستور بالا سر آمده است و الان از دستور fs.stat استفاده می‌شود. این متد هم به دو شکل همزمان و غیرهمزمان وجود دارد:
fs.stat('foo.txt', function(err, stat) {
    if(err == null) {
        console.log('فایل موجوده');
    } else if(err.code == 'ENOENT') {
        // فایل وجود نداره
        fs.writeFile('log.txt', 'Some log\n');
    } else {
        //خطای دیگری رخ داده است
    }
});
برای استفاده از حالت همزمان هم کد را به شکل زیر بنویسید:
try {
  stats = fs.statSync(path);
  console.log("File exists.");
}
catch (e) {
  console.log("File does not exist.");
}
سپس کد زیر را در فرآیند اصلی وارد می‌کنیم:
const fs = require('fs');
const sql = require('sql.js');

  dbPath = './mydb.sqlite';
  dbExists=false;

try {
  dbExists = fs.statSync(dbPath);
}
catch (e) {
}

if(!dbExists)
{
  //create Database
var sqlStr=fs.readFileSync("./sql.txt");
var db = new sql.Database();
db.run(String(sqlStr));

//write to disk
var data=db.export();
var buffer=new Buffer(data);
fs.writeFileSync(dbPath,buffer);
}
else{
  var buffer = fs.readFileSync(dbPath);
  var db = new sql.Database(buffer);
}
ابتدا بررسی می‌کنیم که آیا فایلی با نام test.sqlite در مسیر جاری است یا خیر. در صورتی که نباشد، کد داخل شرط اجرا می‌شود. در اولین خط شرط، فایلی را با نام sql.txt که شامل محتوای زیر است، می‌خوانیم:
CREATE TABLE numbers (
    id     INT          PRIMARY KEY
                        UNIQUE
                        NOT NULL,
    fname  VARCHAR (20) NOT NULL,
    lname  VARCHAR (30) NOT NULL,
    number VARCHAR (15) NOT NULL
);
insert into numbers values(1,'ali','yeganeh','03111223344');
insert into numbers values(2,'xxx','yyy','45454555');
سپس در خطوط بعدی دیتابیس جدیدی را ایجاد می‌کنیم و دستور sql را با متد run اجرا می‌کنیم. دستوراتی که متد run اجرا می‌کند، شامل خروجی نیستند. پس دستوراتی را که نیاز به خروجی ندارند، به این متد بسپارید. سپس از این دیتابیس، یک شیء خروجی را دریافت میکنم و با بافر کردن، آن را در یک فایل ذخیره می‌کنیم. در صورتی هم که از قبل دیتابیس وجود داشته باشد، بافر خوانده شده را مستقیما به سازنده Database می‌دهیم.
بعد از آن نیاز است تا دیتابیس در دسترس Render Process‌ها قرار بگیرد که در مقاله "شیوه کدنویسی در الکترون " در مورد global صحبت کرده‌ایم و نحوه استفاده از آن را فرا گرفتیم:
global.db=db;

در پایان اجرای برنامه لازم است که دیتابیس توسط دستور close بسته شود. سپس کد زیر را در رویداد windows-all-closed می‌نویسیم:
app.on('window-all-closed', () => {
  db.close();
  if (process.platform !== 'darwin') {
    app.quit();
  }
});
در این کد گفته‌ایم که موقعی که تمام پنجره‌های برنامه بسته شدند، دیتابیس را نیز ببند.
(چند مورد خارج از بحث): کد بعدی که مورد استفاده قرار گرفته است و در مقالات قبلی در مورد آن صحبت نکرده‌ایم این است که در سیستم‌های مک، وضعیت به این قرار است که اگر شما برنامه را ببیندید، آن برنامه بسته نشده و در پس زمینه فعال است و می‌توانید آن را از طریق dock اطراف صفحه، مجددا فعال کنید. ولی با نوشتن کد بالا، ما این وضعیت را اعلام کرده‌ایم که اگر تمامی پنجره‌ها بسته شدند، کل برنامه را ببند.

همچنین بسیار خوب است که کد زیر را هم همیشه اضافه کنید:
win.on('closed', () => {
    win = null;
  });
موقعی که پنجره مربوطه بسته شود، متغیری که به پنجره اشاره می‌کند، در حافظه می‌ماند. پس بهتر است که این مقدار حافظه را رها کنید تا Garbage Collector اقدام به حذف آن در حافظه کند.
پس اگر این کد را نوشتید، وضعیت سیستم عامل مک را به خاطر داشته باشید و مجبور هستید کد زیر را نیز اضافه کنید:
app.on('activate', () => {
  if (win === null) {
    createWindow();
  }
});
در این صورت اگر کاربر پنجره را از طریق Dock مجددا فعال کرد، پنجره برنامه شما نیز مجددا نمایش داده خواهدشد.

بعد از اینکه دیتابیس را به شیء global دادیم، در صفحه html کد زیر را وارد می‌کنیم:
<html>
  <head>
    <script src="./jquery.min.js"></script>
    <link href="./bootstrap-3.3.6-dist/css/bootstrap.min.css" rel="stylesheet"></link>
    <meta charset="utf-8">
    <title></title>
    <script>
    const {remote}=require("electron");
    let db=remote.getGlobal("db");
    </script>
  </head>
  <body>

<table id="people" class="table table-hover table-striped">
<th>
  <tr>
    <td>First Name</td>
    <td>last Name</td>
    <td>Phone Number</td>
  </tr>
</th>
<tbody>

</tbody>
</table>
  </body>
</html>
در این کد یک جدول داریم و قصد ما این است که آن دو سطر را که در ابتدا اضافه کردیم، در آن نمایش دهیم. چیزی که در این کدها قابل ملاحظه است، این است که ما از بسته‌های بوت استرپ و جی کوئری استفاده می‌کنیم. در ادامه کدهای زیر را در تگ اسکریپت  وارد می‌کنیم:
$(document).ready(()=>
{
  //show data
var tableBody=$("#people");

db.each("select * from numbers",(row)=>{
  let rowTemplate=`<tr><td>${row.fname}</td><td>${row.lname}</td><td>${row.number}</td></tr>`;
  tableBody.append(rowTemplate);
});
متد each برای مواقعی مناسب است که شما تعدادی سطر را برای بازگشت دارید و callback آن، به ازای هر سطر اجرا می‌شود و با استفاده از یک template string سطر سازی را انجام داده و آن را با استفاده از توابع جی کوئری به انتهای جدول اضافه می‌کنیم.
حال وقت آن رسیده است که خروجی کار را ببینیم. پس کد npm start را اجرا می‌کنیم. همانطور که می‌بینید خروجی به راحتی نمایش داده می‌شود. در مقاله بعدی بیشتر در این مورد صحبت می‌کنیم.
مطالب
بررسی تغییرات Blazor 8x - قسمت دهم - مدیریت حالت کاربران در روش‌های مختلف رندر
رفتار Blazorهای پیش از دات‌نت 8 در مورد مدیریت حالت

پیش از دات نت 8، دو حالت عمده برای توسعه‌ی برنامه‌های Blazor وجود داشت: Blazor Server و Blazor WASM. در هر دو حالت، طول عمر سیستم تزریق وابستگی‌های ایجاد و مدیریت شده‌ی توسط Blazor، معادل طول عمر برنامه‌است.

در برنامه‌های Blazor Server، طول عمر سیستم تزریق وابستگی‌ها، توسط ASP.NET Core قرار گرفته‌ی بر روی سرور مدیریت شده و نمونه‌های ایجاد شده‌ی سرویس‌های توسط آن، به ازای هر کاربر متفاوت است. بنابراین اگر طول عمر سرویسی در اینجا به صورت Scoped تعریف شود، این سرویس فقط یکبار در طول عمر برنامه، به ازای یک کاربر جاری برنامه، تولید و نمونه سازی می‌شود. در این مدل برنامه‌ها، سرویس‌هایی با طول عمر Singleton، بین تمام کاربران به اشتراک گذاشته می‌شوند. به همین جهت است که در این نوع برنامه‌ها، مدیریت سرویس Context مخصوص EF-Core‌ نکات خاصی را به همراه دارد. چون اگر بر اساس سیستم پیش‌فرض تزریق وابستگی‌ها و طول عمر Scoped این سرویس عمل شود، یک Context فقط یکبار به‌ازای یک کاربر، یکبار نمونه سازی شده و تا پایان طول عمر برنامه، بدون تغییر زنده نگه داشته می‌شود؛ در حالیکه عموم توسعه دهندگان EF-Core تصور می‌کنند سرویس‌های Scoped، پس از پایان یک درخواست، پایان یافته و Dispose می‌شوند، اما در اینجا پایان درخواستی نداریم. یک اتصال دائم SignalR را داریم و تا زمانیکه برقرار است، یعنی برنامه زنده‌است. بنابراین در برنامه‌های Blazor Server، سرویس‌های Scoped، به ازای هر کاربر، همانند Singleton رفتار می‌کنند (در سراسر برنامه به ازای یک کاربر در دسترس هستند) و سرویس‌هایی از اساس Singleton، بین تمام کاربران به اشتراک گذاشته می‌شوند.

در برنامه‌های Blazor WASM، طول عمر سیستم تزریق وابستگی‌ها، توسط برنامه‌ی وب‌اسمبلی در حال اجرای بر روی مرورگر مدیریت می‌شود. یعنی مختص به یک کاربر بوده و طول عمر آن وابسته‌است به طول عمر برگه‌ی جاری مرورگر. بنابراین دراینجا بین سرویس‌های Scoped و Singleton، تفاوتی وجود ندارد و همانند هم رفتار می‌کنند (هر دو مختص به یک کاربر و وابسته به طول عمر برگه‌ی جاری هستند).

در هیچکدام از این حالت‌ها، امکان دسترسی به HttpContext وجود ندارد (نه داخل اتصال دائم SignalR برنامه‌های Blazor Server و نه داخل برنامه‌ی وب‌اسمبلی در حال اجرای در مرورگر). اطلاعات بیشتر
بنابراین در این برنامه‌ها برای نگهداری اطلاعات کاربر لاگین شده‌ی به سیستم و یا سایر اطلاعات سراسری برنامه، عموما از سرویس‌هایی با طول عمر Scoped استفاده می‌شود که در تمام قسمت‌های برنامه به ازای هر کاربر، قابل دسترسی هستند.

 
رفتار Blazor 8x در مورد مدیریت حالت

هرچند دات نت 8 به همراه حالت‌های رندر جدیدی است، اما هنوز هم می‌توان برنامه‌هایی کاملا توسعه یافته بر اساس مدل‌های قبلی Blazor Server و یا Blazor WASM را همانند دات‌نت‌های پیش از 8 داشت. بنابراین اگر تصمیم گرفتید که بجای استفاده از جزیره‌های تعاملی، کل برنامه را به صورت سراسری تعاملی کنید، همان نکات قبلی، در اینجا هم صادق هستند و از لحاظ مدیریت حالت، تفاوتی نمی‌کنند.

اما ... اگر تصمیم گرفتید که از حالت‌های رندر جدید استفاده کنید، مدیریت حالت آن متفاوت است؛ برای مثال دیگر با یک سیستم مدیریت تزریق وابستگی‌ها که طول عمر آن با طول عمر برنامه‌ی Blazor یکی است، مواجه نیستیم و حالت‌های زیر برای آن‌ها متصور است:

حالت رندر: صفحات رندر شده‌ی در سمت سرور یا Server-rendered pages
مفهوم: یک صفحه‌ی Blazor که در سمت سرور رندر شده و HTML نهایی آن به سمت مرورگر کاربر ارسال می‌شود. در این حالت هیچ اتصال SignalR و یا برنامه‌ی وب‌اسمبلی اجرا نخواهد شد.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، به‌محض پایان رندر صفحه در سمت سرور، پایان خواهند یافت.
بنابراین در این حالت طول عمر یک سرویس Scoped، بسیار کوتاه است (در حد ابتدا و انتهای رندر صفحه). همچنین چون برنامه در سمت سرور اجرا می‌شود، دسترسی کامل و بدون مشکلی را به HttpContext دارد.
صفحات SSR، بدون حالت (stateless) هستند؛ به این معنا که حالت کاربر در بین هدایت به صفحات مختلف برنامه ذخیره نمی‌شود. به آن‌ها می‌توان از این لحاظ به‌مانند برنامه‌های MVC/Razor pages نگاه کرد. در این حالت اگر می‌خواهید حالت کاربران را ذخیره کنید، استفاده از کوکی‌ها و یا سشن‌ها، راه‌حل متداول اینکار هستند.

حالت رندر: صفحات استریمی (Streamed pages)
مفهوم: یک صفحه‌ی Blazor که در سمت سرور رندر شده و قطعات آماده شده‌ی HTML آن به صورت استریمی از داده‌ها، به سمت مرورگر کاربر ارسال می‌شوند. در این حالت هیچ اتصال SignalR و یا برنامه‌ی وب‌اسمبلی اجرا نخواهد شد.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، به‌محض پایان رندر صفحه در سمت سرور، پایان خواهند یافت.
بنابراین در این حالت طول عمر یک سرویس Scoped، بسیار کوتاه است (در حد ابتدا و انتهای رندر صفحه). همچنین چون برنامه در سمت سرور اجرا می‌شود، دسترسی کامل و بدون مشکلی را به HttpContext دارد.

حالت رندر: Blazor server page
مفهوم: یک صفحه‌ی Blazor Server که یک اتصال دائم SignalR را با سرور دارد.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، معادل طول عمر اتصال SignalR است و با قطع این اتصال، پایان خواهند یافت. این نوع برنامه‌ها اصطلاحا stateful هستند و از لحاظ دسترسی به حالت کاربر، تجربه‌ی کاربری همانند یک برنامه‌ی دسکتاپ را ارائه می‌دهند.
در این نوع برنامه‌ها و درون اتصال SignalR، دسترسی به HttpContext وجود ندارد.

حالت رندر: Blazor wasm page
مفهوم: صفحه‌ای که به کمک فناوری وب‌اسمبلی، درون مرورگر کاربر اجرا می‌شود.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، معادل طول عمر برگه و صفحه‌ی جاری است و با بسته شدن آن، پایان می‌پذیرد. این نوع برنامه‌ها نیز اصطلاحا stateful هستند و از لحاظ دسترسی به حالت کاربر، تجربه‌ی کاربری همانند یک برنامه‌ی دسکتاپ را ارائه می‌دهند (البته فقط درون مروگر کاربر).
در این نوع برنامه‌ها، دسترسی به HttpContext وجود ندارد.

حالت رندر: جزیره‌ی تعاملی Blazor Server و یا Blazor server island
مفهوم: یک کامپوننت Blazor Server که درون یک صفحه‌ی دیگر (که عموما از نوع SSR است) قرار گرفته و یک اتصال SignalR را با سرور برقرار می‌کند.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، معادل طول عمر اتصال SignalR است و با قطع این اتصال، پایان خواهند یافت؛ برای مثال کاربر به صفحه‌ای دیگر در این برنامه مراجعه کند. بنابراین این نوع کامپوننت‌ها هم تا زمانیکه کاربر در صفحه‌ی جاری قرار دارد، stateful هستند.
در این نوع برنامه‌ها و درون اتصال SignalR، دسترسی به HttpContext وجود ندارد.

حالت رندر: جزیره‌ی تعاملی Blazor WASM و یا Blazor wasm island
مفهوم: یک کامپوننت Blazor WASM که درون یک صفحه‌ی دیگر (که عموما از نوع SSR است) توسط فناوری وب‌اسمبلی، درون مرورگر کاربر اجرا می‌شود.
عواقب: طول عمر سرویس‌های Scoped، معادل مدت زمان فعال بودن صفحه‌ی جاری است. به محض اینکه کاربر به صفحه‌ای دیگر مراجعه و این کامپوننت دیگر فعال نباشد، طول عمر آن خاتمه خواهد یافت. بنابراین این نوع کامپوننت‌ها هم تا زمانیکه کاربر در صفحه‌ی جاری قرار دارد، stateful هستند (البته این حالت درون مرورگر کاربر مدیریت می‌شود و نه در سمت سرور).
در این نوع برنامه‌ها، دسترسی به HttpContext وجود ندارد.


نتیجه‌گیری

همانطور که مشاهده می‌کنید، در صفحات SSR، دسترسی کاملی به HttpContext سمت سرور وجود دارد (که البته کوتاه مدت بوده و با پایان رندر صفحه، خاتمه خواهد یافت؛ حالتی مانند صفحات MVC و Razor pages)، اما در جزایر تعاملی واقع در آن‌ها، خیر.
مساله‌ی مهم در اینجا، مدیریت اختلاط حالت صفحات SSR و جزایر تعاملی واقع در آن‌ها است. مایکروسافت جهت پیاده سازی اعتبارسنجی و احراز هویت کاربران در Blazor 8x و برای انتقال حالت به این جزایر، از دو روش Root-level cascading values و سرویس PersistentComponentState استفاده کرده‌است که آن‌ها را در دو قسمت بعدی، با توضیحات بیشتری بررسی می‌کنیم.
مطالب
سفارشی سازی ASP.NET Core Identity - قسمت پنجم - سیاست‌های دسترسی پویا
ASP.NET Core Identity به همراه دو قابلیت جدید است که پیاده سازی سطوح دسترسی پویا را با سهولت بیشتری میسر می‌کند:
الف) Policies
ب) Role Claims


سیاست‌های دسترسی یا Policies در ASP.NET Core Identity

ASP.NET Core Identity هنوز هم از مفهوم Roles پشتیبانی می‌کند. برای مثال می‌توان مشخص کرد که اکشن متدی و یا تمام اکشن متدهای یک کنترلر تنها توسط کاربران دارای نقش Admin قابل دسترسی باشند. اما نقش‌ها نیز در این سیستم جدید تنها نوعی از سیاست‌های دسترسی هستند.
[Authorize(Roles = ConstantRoles.Admin)]
public class RolesManagerController : Controller
برای مثال در اینجا دسترسی به امکانات مدیریت نقش‌های سیستم، به نقش ثابت و از پیش تعیین شده‌ی Admin منحصر شده‌است و تمام کاربرانی که این نقش به آن‌ها انتساب داده شود، امکان استفاده‌ی از این قابلیت‌ها را خواهند یافت.
اما نقش‌های ثابت، بسیار محدود و غیر قابل انعطاف هستند. برای رفع این مشکل مفهوم جدیدی را به نام Policy اضافه کرده‌اند.
[Authorize(Policy="RequireAdministratorRole")]
public IActionResult Get()
{
   /* .. */
}
سیاست‌های دسترسی بر اساس Requirements و یا نیازهای سیستم تعیین می‌شوند و تعیین نقش‌ها، تنها یکی از قابلیت‌های آن‌ها هستند.
برای مثال اگر بخواهیم تک نقش Admin را به صورت یک سیاست دسترسی جدید تعریف کنیم، روش کار به صورت ذیل خواهد بود:
public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
{
    services.AddMvc();
services.AddAuthorization(options =>
    {
        options.AddPolicy("RequireAdministratorRole", policy => policy.RequireRole("Admin"));
    });
}
در تنظیمات متد AddAuthorization، یک سیاست دسترسی جدید تعریف شده‌است که جهت برآورده شدن نیازمندی‌های آن، کاربر سیستم باید دارای نقش Admin باشد که نمونه‌ای از نحوه‌ی استفاده‌ی از آن‌را با ذکر [Authorize(Policy="RequireAdministratorRole")] ملاحظه کردید.
و یا بجای اینکه چند نقش مجاز به دسترسی منبعی را با کاما از هم جدا کنیم:
 [Authorize(Roles = "Administrator, PowerUser, BackupAdministrator")]
می‌توان یک سیاست دسترسی جدید را به نحو ذیل تعریف کرد که شامل تمام نقش‌های مورد نیاز باشد و سپس بجای ذکر Roles، از نام این Policy جدید استفاده کرد:
options.AddPolicy("ElevatedRights", policy => policy.RequireRole("Administrator", "PowerUser", "BackupAdministrator"));
به این صورت
[Authorize(Policy = "ElevatedRights")]
public IActionResult Shutdown()
{
   return View();
}

سیاست‌های دسترسی تنها به نقش‌ها محدود نیستند:
services.AddAuthorization(options =>
{
   options.AddPolicy("EmployeeOnly", policy => policy.RequireClaim("EmployeeNumber"));
});
برای مثال می‌توان دسترسی به یک منبع را بر اساس User Claims یک کاربر به نحوی که ملاحظه می‌کنید، محدود کرد:
[Authorize(Policy = "EmployeeOnly")]
public IActionResult VacationBalance()
{
   return View();
}


سیاست‌های دسترسی پویا در ASP.NET Core Identity

مهم‌ترین مزیت کار با سیاست‌های دسترسی، امکان سفارشی سازی و تهیه‌ی نمونه‌های پویای آن‌ها هستند؛ موردی که با نقش‌های ثابت سیستم قابل پیاده سازی نبوده و در نگارش‌های قبلی، جهت پویا سازی آن، یکی از روش‌های بسیار متداول، تهیه‌ی فیلتر Authorize سفارشی سازی شده بود. اما در اینجا دیگر نیازی نیست تا فیلتر Authorize را سفارشی سازی کنیم. با پیاده سازی یک AuthorizationHandler جدید و معرفی آن به سیستم، پردازش سیاست‌های دسترسی پویای به منابع، فعال می‌شود.
پیاده سازی سیاست‌های پویای دسترسی شامل مراحل ذیل است:
1- تعریف یک نیازمندی دسترسی جدید
public class DynamicPermissionRequirement : IAuthorizationRequirement
{
}
ابتدا باید یک نیازمندی دسترسی جدید را با پیاده سازی اینترفیس IAuthorizationRequirement ارائه دهیم. این نیازمندی مانند روشی که در پروژه‌ی DNT Identity بکار گرفته شده‌است، خالی است و صرفا به عنوان نشانه‌ای جهت یافت AuthorizationHandler استفاده کننده‌ی از آن استفاده می‌شود. در اینجا در صورت نیاز می‌توان یک سری خاصیت اضافه را تعریف کرد تا آن‌ها را به صورت پارامترهایی ثابت به AuthorizationHandler ارسال کند.

2- پیاده سازی یک AuthorizationHandler استفاده کننده‌ی از نیازمندی دسترسی تعریف شده
پس از اینکه نیازمندی DynamicPermissionRequirement را تعریف کردیم، در ادامه باید یک AuthorizationHandler استفاده کننده‌ی از آن را تعریف کنیم:
    public class DynamicPermissionsAuthorizationHandler : AuthorizationHandler<DynamicPermissionRequirement>
    {
        private readonly ISecurityTrimmingService _securityTrimmingService;

        public DynamicPermissionsAuthorizationHandler(ISecurityTrimmingService securityTrimmingService)
        {
            _securityTrimmingService = securityTrimmingService;
            _securityTrimmingService.CheckArgumentIsNull(nameof(_securityTrimmingService));
        }

        protected override Task HandleRequirementAsync(
             AuthorizationHandlerContext context,
             DynamicPermissionRequirement requirement)
        {
            var mvcContext = context.Resource as AuthorizationFilterContext;
            if (mvcContext == null)
            {
                return Task.CompletedTask;
            }

            var actionDescriptor = mvcContext.ActionDescriptor;
            var area = actionDescriptor.RouteValues["area"];
            var controller = actionDescriptor.RouteValues["controller"];
            var action = actionDescriptor.RouteValues["action"];

            if(_securityTrimmingService.CanCurrentUserAccess(area, controller, action))
            {
                context.Succeed(requirement);
            }
            else
            {
                context.Fail();
            }

            return Task.CompletedTask;
        }
    }
کار با ارث بری از AuthorizationHandler شروع شده و آرگومان جنریک آن، همان نیازمندی است که پیشتر تعریف کردیم. از این آرگومان جنریک جهت یافتن خودکار AuthorizationHandler متناظر با آن، توسط ASP.NET Core Identity استفاده می‌شود. بنابراین در اینجا DynamicPermissionRequirement تهیه شده صرفا کارکرد علامتگذاری را دارد.
در کلاس تهیه شده باید متد HandleRequirementAsync آن‌را بازنویسی کرد و اگر در این بین، منطق سفارشی ما context.Succeed را فراخوانی کند، به معنای برآورده شدن سیاست دسترسی بوده و کاربر جاری می‌تواند به منبع درخواستی، بلافاصله دسترسی یابد و اگر context.Fail فراخوانی شود، در همینجا دسترسی کاربر قطع شده و HTTP status code مساوی 401 (عدم دسترسی) را دریافت می‌کند.

منطق سفارشی پیاده سازی شده نیز به این صورت است:
نام ناحیه، کنترلر و اکشن متد درخواستی کاربر از مسیریابی جاری استخراج می‌شوند. سپس توسط سرویس سفارشی ISecurityTrimmingService تهیه شده، بررسی می‌کنیم که آیا کاربر جاری به این سه مؤلفه دسترسی دارد یا خیر؟

3- معرفی سیاست دسترسی پویای تهیه شده به سیستم
معرفی سیاست کاری پویا و سفارشی تهیه شده، شامل دو مرحله‌ی زیر است:
        private static void addDynamicPermissionsPolicy(this IServiceCollection services)
        {
            services.AddScoped<IAuthorizationHandler, DynamicPermissionsAuthorizationHandler>();
            services.AddAuthorization(opts =>
            {
                opts.AddPolicy(
                    name: ConstantPolicies.DynamicPermission,
                    configurePolicy: policy =>
                    {
                        policy.RequireAuthenticatedUser();
                        policy.Requirements.Add(new DynamicPermissionRequirement());
                    });
            });
        }
ابتدا باید DynamicPermissionsAuthorizationHandler تهیه شده را به سیستم تزریق وابستگی‌ها معرفی کنیم.
سپس یک Policy جدید را با نام دلخواه DynamicPermission تعریف کرده و نیازمندی علامتگذار خود را به عنوان یک policy.Requirements جدید، اضافه می‌کنیم. همانطور که ملاحظه می‌کنید یک وهله‌ی جدید از DynamicPermissionRequirement در اینجا ثبت شده‌است. همین وهله به متد HandleRequirementAsync نیز ارسال می‌شود. بنابراین اگر نیاز به ارسال پارامترهای بیشتری به این متد وجود داشت، می‌توان خواص مرتبطی را به کلاس DynamicPermissionRequirement نیز اضافه کرد.
همانطور که مشخص است، در اینجا یک نیازمندی را می‌توان ثبت کرد و نه Handler آن‌را. این Handler از سیستم تزریق وابستگی‌ها، بر اساس آرگومان جنریک AuthorizationHandler پیاده سازی شده، به صورت خودکار یافت شده و اجرا می‌شود (بنابراین اگر Handler شما اجرا نشد، مطمئن شوید که حتما آن‌را به سیستم تزریق وابستگی‌ها معرفی کرده‌اید).

پس از آن هر کنترلر یا اکشن متدی که از این سیاست دسترسی پویای تهیه شده استفاده کند:
[Authorize(Policy = ConstantPolicies.DynamicPermission)]
[DisplayName("کنترلر نمونه با سطح دسترسی پویا")]
public class DynamicPermissionsSampleController : Controller
به صورت خودکار توسط DynamicPermissionsAuthorizationHandler مدیریت می‌شود.


سرویس ISecurityTrimmingService چگونه کار می‌کند؟

کدهای کامل ISecurityTrimmingService را در کلاس SecurityTrimmingService می‌توانید مشاهده کنید.
پیشنیاز درک عملکرد آن، آشنایی با دو قابلیت زیر هستند:
الف) «روش یافتن لیست تمام کنترلرها و اکشن متدهای یک برنامه‌ی ASP.NET Core»
دقیقا از همین سرویس توسعه داده شده‌ی در مطلب فوق، در اینجا نیز استفاده شده‌است؛ با یک تفاوت تکمیلی:
public interface IMvcActionsDiscoveryService
{
    ICollection<MvcControllerViewModel> MvcControllers { get; }
    ICollection<MvcControllerViewModel> GetAllSecuredControllerActionsWithPolicy(string policyName);
}
از متد GetAllSecuredControllerActionsWithPolicy جهت یافتن تمام اکشن متدهایی که مزین به ویژگی Authorize هستند و دارای Policy مساوی DynamicPermission می‌باشند، در کنترلر DynamicRoleClaimsManagerController برای لیست کردن آن‌ها استفاده می‌شود. اگر این اکشن متد مزین به ویژگی DisplayName نیز بود (مانند مثال فوق و یا کنترلر نمونه DynamicPermissionsSampleController)، از مقدار آن برای نمایش نام این اکشن متد استفاده خواهد شد.
بنابراین همینقدر که تعریف ذیل یافت شود، این اکشن متد نیز در صفحه‌ی مدیریت سطوح دسترسی پویا لیست خواهد شد.
 [Authorize(Policy = ConstantPolicies.DynamicPermission)]

ابتدا به مدیریت نقش‌های ثابت سیستم می‌رسیم. سپس به هر نقش می‌توان یک ‍Claim جدید را با مقدار area:controller:action انتساب داد.
به این ترتیب می‌توان به یک نقش، تعدادی اکشن متد را نسبت داد و سطوح دسترسی به آن‌ها را پویا کرد. اما ذخیره سازی آن‌ها چگونه است و چگونه می‌توان به اطلاعات نهایی ذخیره شده دسترسی پیدا کرد؟


مفهوم جدید Role Claims در ASP.NET Core Identity

تا اینجا موفق شدیم تمام اکشن متدهای دارای سیاست دسترسی سفارشی سازی شده‌ی خود را لیست کنیم، تا بتوان آن‌ها را به صورت دلخواهی انتخاب کرد و سطوح دسترسی به آن‌ها را به صورت پویا تغییر داد. اما این اکشن متدهای انتخاب شده را در کجا و به چه صورتی ذخیره کنیم؟
برای ذخیره سازی این اطلاعات نیازی نیست تا جدول جدیدی را به سیستم اضافه کنیم. جدول جدید AppRoleClaims به همین منظور تدارک دیده شده‌است.



وقتی کاربری عضو یک نقش است، به صورت خودکار Role Claims آن نقش را نیز به ارث می‌برد. هدف از نقش‌ها، گروه بندی کاربران است. توسط Role Claims می‌توان مشخص کرد این نقش‌ها چه کارهایی را می‌توانند انجام دهند. اگر از قسمت قبل بخاطر داشته باشید، سرویس توکار UserClaimsPrincipalFactory دارای مرحله‌ی 5 ذیل است:
«5) اگر یک نقش منتسب به کاربر دارای Role Claim باشد، این موارد نیز واکشی شده و به کوکی او به عنوان یک Claim جدید اضافه می‌شوند. در ASP.NET Identity Core نقش‌ها نیز می‌توانند Claim داشته باشند (امکان پیاده سازی سطوح دسترسی پویا).»
به این معنا که با لاگین شخص به سیستم، تمام اطلاعات مرتبط به او که در جدول AppRoleClaims وجود دارند، به کوکی او به صورت خودکار اضافه خواهند شد و دسترسی به آن‌ها فوق العاده سریع است.

در کنترلر DynamicRoleClaimsManagerController، یک Role Claim Type جدید به نام DynamicPermissionClaimType اضافه شده‌است و سپس ID اکشن متدهای انتخابی را به نقش جاری، تحت Claim Type عنوان شده، اضافه می‌کند (تصویر فوق). این ID به صورت area:controller:action طراحی شده‌است. به همین جهت است که در  DynamicPermissionsAuthorizationHandler همین سه جزء از سیستم مسیریابی استخراج و در سرویس SecurityTrimmingService مورد بررسی قرار می‌گیرد:
 return user.HasClaim(claim => claim.Type == ConstantPolicies.DynamicPermissionClaimType &&
claim.Value == currentClaimValue);
در اینجا user همان کاربرجاری سیستم است. HasClaim جزو متدهای استاندارد آن است و Type انتخابی، همان نوع سفارشی مدنظر ما است. currentClaimValue دقیقا همان ID اکشن متد جاری است که توسط کنار هم قرار دادن area:controller:action تشکیل شده‌است.
متد HasClaim هیچگونه رفت و برگشتی را به بانک اطلاعاتی ندارد و اطلاعات خود را از کوکی شخص دریافت می‌کند. متد user.IsInRole نیز به همین نحو عمل می‌کند.


Tag Helper جدید SecurityTrimming

اکنون که سرویس ISecurityTrimmingService را پیاده سازی کرده‌ایم، از آن می‌توان جهت توسعه‌ی SecurityTrimmingTagHelper نیز استفاده کرد:
        public override void Process(TagHelperContext context, TagHelperOutput output)
        {
            context.CheckArgumentIsNull(nameof(context));
            output.CheckArgumentIsNull(nameof(output));

            // don't render the <security-trimming> tag.
            output.TagName = null;

            if(_securityTrimmingService.CanCurrentUserAccess(Area, Controller, Action))
            {
                // fine, do nothing.
                return;
            }

            // else, suppress the output and generate nothing.
            output.SuppressOutput();
        }
عملکرد آن نیز بسیار ساده است. اگر کاربر، به area:controller:action جاری دسترسی داشت، این Tag Helper کاری را انجام نمی‌دهد. اگر خیر، متد SuppressOutput را فراخوانی می‌کند. این متد سبب خواهد شد، هر آنچه که داخل تگ‌های این TagHelper قرار گرفته، در صفحه رندر نشوند و از خروجی آن حذف شوند. به این ترتیب، کاربر به اطلاعاتی که به آن دسترسی ندارد (مانند لینک به مدخلی خاص را) مشاهده نخواهد کرد. به این مفهوم security trimming می‌گویند.
نمونه‌ای از کاربرد آن‌را در ReportsMenu.cshtml_ می‌توانید مشاهده کنید:
            <security-trimming asp-area="" asp-controller="DynamicPermissionsTest" asp-action="Products">
                <li>
                    <a asp-controller="DynamicPermissionsTest" asp-action="Products" asp-area="">
                        <span class="left5 fa fa-user" aria-hidden="true"></span>
                        گزارش از لیست محصولات
                    </a>
                </li>
            </security-trimming>
در اینجا اگر کاربر جاری به کنترلر DynamicPermissionsTest و اکشن متد Products آن دسترسی پویا نداشته باشد، محتوای قرارگرفته‌ی داخل تگ security-trimming را مشاهده نخواهد کرد.

برای آزمایش آن یک کاربر جدید را به سیستم DNT Identity اضافه کنید. سپس آن‌را در گروه نقشی مشخص قرار دهید (منوی مدیریتی،‌گزینه‌ی مدیریت نقش‌های سیستم). سپس به این گروه دسترسی به تعدادی از آیتم‌های پویا را بدهید (گزینه‌ی مشاهده و تغییر لیست دسترسی‌های پویا). سپس با این اکانت جدید به سیستم وارد شده و بررسی کنید که چه تعدادی از آیتم‌های منوی «گزارشات نمونه» را می‌توانید مشاهده کنید (تامین شده‌ی توسط ReportsMenu.cshtml_).


مدیریت اندازه‌ی حجم کوکی‌های ASP.NET Core Identity

همانطور که ملاحظه کردید، جهت بالابردن سرعت دسترسی به اطلاعات User Claims و Role Claims، تمام اطلاعات مرتبط با آن‌ها، به کوکی کاربر وارد شده‌ی به سیستم، اضافه می‌شوند. همین مساله در یک سیستم بزرگ با تعداد صفحات بالا، سبب خواهد شد تا حجم کوکی کاربر از 5 کیلوبایت بیشتر شده و توسط مرورگرها مورد قبول واقع نشوند و عملا سیستم از کار خواهد افتاد.
برای مدیریت یک چنین مساله‌ای، امکان ذخیره سازی کوکی‌های شخص در داخل بانک اطلاعاتی نیز پیش بینی شده‌است. زیر ساخت آن‌را در مطلب «تنظیمات کش توزیع شده‌ی مبتنی بر SQL Server در ASP.NET Core» پیشتر در این سایت مطالعه کردید و در پروژه‌ی DNT Identity بکارگرفته شده‌است.
اگر به کلاس IdentityServicesRegistry مراجعه کنید، یک چنین تنظیمی در آن قابل مشاهده است:
 var ticketStore = provider.GetService<ITicketStore>();
identityOptionsCookies.ApplicationCookie.SessionStore = ticketStore; // To manage large identity cookies
در ASP.NET Identity Core، امکان تدارک SessionStore سفارشی برای کوکی‌ها نیز وجود دارد. این SessionStore  باید با پیاده سازی اینترفیس ITicketStore تامین شود. دو نمونه پیاده سازی ITicketStore را در لایه سرویس‌های پروژه می‌توانید مشاهده کنید:
الف) DistributedCacheTicketStore
ب) MemoryCacheTicketStore

اولی از همان زیرساخت «تنظیمات کش توزیع شده‌ی مبتنی بر SQL Server در ASP.NET Core» استفاده می‌کند و دومی از IMemoryCache توکار ASP.NET Core برای پیاده سازی مکان ذخیره سازی محتوای کوکی‌های سیستم، بهره خواهد برد.
باید دقت داشت که اگر حالت دوم را انتخاب کنید، با شروع مجدد برنامه، تمام اطلاعات کوکی‌های کاربران نیز حذف خواهند شد. بنابراین استفاده‌ی از حالت ذخیره سازی آن‌ها در بانک اطلاعاتی منطقی‌تر است.


نحوه‌ی تنظیم سرویس ITicketStore را نیز در متد setTicketStore می‌توانید مشاهده کنید و در آن، در صورت انتخاب حالت بانک اطلاعاتی، ابتدا تنظیمات کش توزیع شده، صورت گرفته و سپس کلاس DistributedCacheTicketStore به عنوان تامین کننده‌ی ITicketStore به سیستم تزریق وابستگی‌ها معرفی می‌شود.
همین اندازه برای انتقال محتوای کوکی‌های کاربران به سرور کافی است و از این پس تنها اطلاعاتی که به سمت کلاینت ارسال می‌شود، ID رمزنگاری شده‌ی این کوکی است، جهت بازیابی آن از بانک اطلاعاتی و استفاده‌ی خودکار از آن در برنامه.


کدهای کامل این سری را در مخزن کد DNT Identity می‌توانید ملاحظه کنید.
مطالب
فعال سازی عملیات CRUD در Kendo UI Grid
پیشنیاز بحث
- «فرمت کردن اطلاعات نمایش داده شده به کمک Kendo UI Grid»

Kendo UI Grid دارای امکانات ثبت، ویرایش و حذف توکاری است که در ادامه نحوه‌ی فعال سازی آن‌‌ها را بررسی خواهیم کرد. مثالی که در ادامه بررسی خواهد شد، در تکمیل مطلب «فرمت کردن اطلاعات نمایش داده شده به کمک Kendo UI Grid» است.



تنظیمات Data Source سمت کاربر

برای فعال سازی صفحه بندی سمت سرور، با قسمت read منبع داده Kendo UI پیشتر آشنا شده بودیم. جهت فعال سازی قسمت‌های ثبت اطلاعات جدید (create)، به روز رسانی رکوردهای موجود (update) و حذف ردیفی مشخص (destroy) نیاز است تعاریف قسمت‌های متناظر را که هر کدام به آدرس مشخصی در سمت سرور اشاره می‌کنند، اضافه کنیم:
            var productsDataSource = new kendo.data.DataSource({
                transport: {
                    read: {
                        url: "api/products",
                        dataType: "json",
                        contentType: 'application/json; charset=utf-8',
                        type: 'GET'
                    },
                    create: {
                        url: "api/products",
                        contentType: 'application/json; charset=utf-8',
                        type: "POST"
                    },
                    update: {
                        url: function (product) {
                            return "api/products/" + product.Id;
                        },
                        contentType: 'application/json; charset=utf-8',
                        type: "PUT"
                    },
                    destroy: {
                        url: function (product) {
                            return "api/products/" + product.Id;
                        },
                        contentType: 'application/json; charset=utf-8',
                        type: "DELETE"
                    },
                    //...
                },
                schema: {
                    //...
                    model: {
                        id: "Id", // define the model of the data source. Required for validation and property types.
                        fields: {
                            "Id": { type: "number", editable: false }, //تعیین نوع فیلد برای جستجوی پویا مهم است
                            "Name": { type: "string", validation: { required: true } },
                            "IsAvailable": { type: "boolean" },
                            "Price": { type: "number", validation: { required: true, min: 1 } },
                            "AddDate": { type: "date", validation: { required: true } }
                        }
                    }
                },
                batch: false, // enable batch editing - changes will be saved when the user clicks the "Save changes" button
                //...
            });
- همانطور که ملاحظه می‌کنید، حالت‌های update و destroy بر اساس Id ردیف انتخابی کار می‌کنند. این Id را باید در قسمت model مربوط به اسکیمای تعریف شده، دقیقا مشخص کرد. عدم تعریف فیلد id، سبب خواهد شد تا عملیات update نیز در حالت create تفسیر شود.
- به علاوه در اینجا به ازای هر فیلد، مباحث اعتبارسنجی نیز اضافه شده‌اند؛ برای مثال فیلدهای اجباری با required: true مشخص گردیده‌اند.
- اگر فیلدی نباید ویرایش شود (مانند فیلد Id)، خاصیت editable آن‌را false کنید.
- در data source امکان تعریف خاصیتی به نام batch نیز وجود دارد. حالت پیش فرض آن false است. به این معنا که در حالت ویرایش، تغییرات هر ردیفی، یک درخواست مجزا را به سمت سرور سبب خواهد شد. اگر آن‌را true کنید، تغییرات تمام ردیف‌ها در طی یک درخواست به سمت سرور ارسال می‌شوند. در این حالت باید به خاطر داشت که پارامترهای سمت سرور، از حالت یک شیء مشخص باید به لیستی از آن‌ها تغییر یابند.


مدیریت سمت سرور ثبت، ویرایش و حذف اطلاعات

در حالت ثبت، متد Post، توسط آدرس مشخص شده در قسمت create منبع داده گرید، فراخوانی می‌گردد:
namespace KendoUI06.Controllers
{
    public class ProductsController : ApiController
    {
        public HttpResponseMessage Post(Product product)
        {
            if (!ModelState.IsValid)
                return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.BadRequest);

            var id = 1;
            var lastItem = ProductDataSource.LatestProducts.LastOrDefault();
            if (lastItem != null)
            {
                id = lastItem.Id + 1;
            }
            product.Id = id;
            ProductDataSource.LatestProducts.Add(product);

            var response = Request.CreateResponse(HttpStatusCode.Created, product);
            response.Headers.Location = new Uri(Url.Link("DefaultApi", new { id = product.Id }));
            // گرید آی دی جدید را به این صورت دریافت می‌کند
            response.Content = new ObjectContent<DataSourceResult>(
                new DataSourceResult { Data = new[] { product } }, new JsonMediaTypeFormatter());
            return response;
        }
    }
}
نکته‌ی مهمی که در اینجا باید به آن دقت داشت، نحوه‌ی بازگشت Id رکورد جدید ثبت شده‌است. در این مثال، قسمت schema منبع داده سمت کاربر به نحو ذیل تعریف شده‌است:
            var productsDataSource = new kendo.data.DataSource({
                //...
                schema: {
                    data: "Data",
                    total: "Total",
                }
                //...
            });
از این جهت که خروجی متد Get بازگرداننده‌ی اطلاعات صفحه بندی شده، از نوع DataSourceResult است و این نوع، دارای خواصی مانند Data، Total و Aggergate است:
namespace KendoUI06.Controllers
{
    public class ProductsController : ApiController
    {
        public DataSourceResult Get(HttpRequestMessage requestMessage)
        {
            var request = JsonConvert.DeserializeObject<DataSourceRequest>(
                requestMessage.RequestUri.ParseQueryString().GetKey(0)
            );

            var list = ProductDataSource.LatestProducts;
            return list.AsQueryable()
                       .ToDataSourceResult(request.Take, request.Skip, request.Sort, request.Filter);
        }
    }
}
بنابراین در متد Post نیز باید بر این اساس، response.Content را از نوع لیستی از DataSourceResult تعریف کرد تا Kendo UI Grid بداند که Id رکورد جدید را باید از فیلد Data، همانند تنظیمات schema منبع داده خود، دریافت کند.
response.Content = new ObjectContent<DataSourceResult>(
                              new DataSourceResult { Data = new[] { product } }, new JsonMediaTypeFormatter());
اگر این تنظیم صورت نگیرد، Id رکورد جدید را در گرید، مساوی صفر مشاهده خواهید کرد و عملا بدون استفاده خواهد شد؛ زیرا قابلیت ویرایش و حذف خود را از دست می‌دهد.

متدهای حذف و به روز رسانی سمت سرور نیز چنین امضایی را خواهند داشت:
namespace KendoUI06.Controllers
{
    public class ProductsController : ApiController
    {
        public HttpResponseMessage Delete(int id)
        {
            var item = ProductDataSource.LatestProducts.FirstOrDefault(x => x.Id == id);
            if (item == null)
                return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.NotFound);

            ProductDataSource.LatestProducts.Remove(item);

            return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.OK, item);
        }

        [HttpPut] // Add it to fix this error: The requested resource does not support http method 'PUT'
        public HttpResponseMessage Update(int id, Product product)
        {
            var item = ProductDataSource.LatestProducts
                                        .Select(
                                            (prod, index) =>
                                                new
                                                {
                                                    Item = prod,
                                                    Index = index
                                                })
                                        .FirstOrDefault(x => x.Item.Id == id);
            if (item == null)
                return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.NotFound);


            if (!ModelState.IsValid || id != product.Id)
                return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.BadRequest);

            ProductDataSource.LatestProducts[item.Index] = product;
            return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.OK);
        }
    }
}
حالت Update از HTTP Verb خاصی به نام Put استفاده می‌کند و ممکن است در این بین خطای The requested resource does not support http method 'PUT' را دریافت کنید. برای رفع آن ابتدا بررسی کنید که آیا Web.config برنامه دارای تعاریف ExtensionlessUrlHandler هست یا خیر. همچنین مزین کردن این متد با ویژگی HttpPut، مشکل را برطرف می‌کند.


تنظیمات Kendo UI Grid جهت فعال سازی CRUD

در ادامه کلیه تغییرات مورد نیاز جهت فعال سازی CRUD را در Kendo UI، به همراه مباحث بومی سازی عبارات متناظر با دکمه‌ها و صفحات خودکار مرتبط، مشاهده می‌کنید:
            $("#report-grid").kendoGrid({
                //....
                editable: {
                    confirmation: "آیا مایل به حذف ردیف انتخابی هستید؟",
                    destroy: true, // whether or not to delete item when button is clicked
                    mode: "popup", // options are "incell", "inline", and "popup"
                    //template: kendo.template($("#popupEditorTemplate").html()), // template to use for pop-up editing
                    update: true, // switch item to edit mode when clicked?
                    window: {
                        title: "مشخصات محصول"   // Localization for Edit in the popup window
                    }
                },
                columns: [
                //....
                    {
                        command: [
                            { name: "edit", text: "ویرایش" },
                            { name: "destroy", text: "حذف" }
                        ],
                        title: "&nbsp;", width: "160px"
                    }
                ],
                toolbar: [
                    { name: "create", text: "افزودن ردیف جدید" },
                    { name: "save", text: "ذخیره‌ی تمامی تغییرات" },
                    { name: "cancel", text: "لغو کلیه‌ی تغییرات" },
                    { template: kendo.template($("#toolbarTemplate").html()) }
                ],
                messages: {
                    editable: {
                        cancelDelete: "لغو",
                        confirmation: "آیا مایل به حذف این رکورد هستید؟",
                        confirmDelete: "حذف"
                    },
                    commands: {
                        create: "افزودن ردیف جدید",
                        cancel: "لغو کلیه‌ی تغییرات",
                        save: "ذخیره‌ی تمامی تغییرات",
                        destroy: "حذف",
                        edit: "ویرایش",
                        update: "ثبت",
                        canceledit: "لغو"
                    }
                }
            });
- ساده‌ترین حالت CRUD در Kendo UI با مقدار دهی خاصیت editable آن به true آغاز می‌شود. در این حالت، ویرایش درون سلولی یا incell فعال خواهد شد که مباحث batching ابتدای بحث، فقط در این حالت کار می‌کند. زمانیکه incell editing فعال است، کاربر می‌تواند تمام ردیف‌ها را ویرایش کرده و در آخر کار بر روی دکمه‌ی «ذخیره‌ی تمامی تغییرات» موجود در نوار ابزار، کلیک کند. در سایر حالات، هر بار تنها یک ردیف را می‌توان ویرایش کرد.
- برای فعال سازی تولید صفحات خودکار ویرایش و افزودن ردیف‌ها، نیاز است خاصیت editable را به نحوی که ملاحظه می‌کنید، مقدار دهی کرد. خاصیت mode آن سه حالت incell (پیش فرض)، inline و popup را پشتیبانی می‌کند.
- اگر حالت‌های inline و یا popup را فعال کردید، در انتهای ستون‌های تعریف شده، نیاز است ستون ویژه‌ای به نام command را مطابق تعاریف فوق، تعریف کنید. در این حالت دو دکمه‌ی ویرایش و ثبت، فعال می‌شوند و اطلاعات خود را از تنظیمات data source گرید دریافت می‌کنند. دکمه‌ی ویرایش در حالت incell کاربردی ندارد (چون در این حالت کاربر با کلیک درون یک سلول می‌تواند آن‌را مانند برنامه‌ی اکسل ویرایش کند). اما دکمه‌ی حذف در هر سه حالت قابل استفاده است.
- به نوار ابزار گرید، سه دکمه‌ی افزودن ردیف‌های جدید، ذخیره‌ی تمامی تغییرات و لغو تغییرات صورت گرفته، اضافه شده‌اند. این دکمه‌ها استاندارد بوده و در اینجا نحوه‌ی بومی سازی پیام‌های مرتبط را نیز مشاهده می‌کنید. همانطور که عنوان شد، دکمه‌های «تمامی تغییرات» در حالت فعال سازی batching در منبع داده و استفاده از incell editing معنا پیدا می‌کند. در سایر حالات این دو دکمه کاربردی ندارند. اما دکمه‌ی افزودن ردیف‌های جدید در هر سه حالت کاربرد دارد و یکسان است.


کدهای کامل این مثال را از اینجا می‌توانید دریافت کنید
KendoUI06.zip
مطالب
EF Code First #8

ادامه بحث بررسی جزئیات نحوه نگاشت کلاس‌ها به جداول، توسط EF Code first


استفاده از Viewهای SQL Server در EF Code first

از Viewها عموما همانند یک جدول فقط خواندنی استفاده می‌شود. بنابراین نحوه نگاشت اطلاعات یک کلاس به یک View دقیقا همانند نحوه نگاشت اطلاعات یک کلاس به یک جدول است و تمام نکاتی که تا کنون بررسی شدند، در اینجا نیز صادق است. اما ...
الف) بر اساس تنظیمات توکار EF Code first، نام مفرد کلاس‌ها، حین نگاشت به جداول، تبدیل به اسم جمع می‌شوند. بنابراین اگر View ما در سمت بانک اطلاعاتی چنین تعریفی دارد:
Create VIEW EmployeesView
AS
SELECT id,
FirstName
FROM Employees

در سمت کدهای برنامه نیاز است به این شکل تعریف شود:

using System.ComponentModel.DataAnnotations;

namespace EF_Sample04.Models
{
[Table("EmployeesView")]
public class EmployeesView
{
public int Id { set; get; }
public string FirstName { set; get; }
}
}

در اینجا به کمک ویژگی Table، نام دقیق این View را در بانک اطلاعاتی مشخص کرده‌ایم. به این ترتیب تنظیمات توکار EF بازنویسی خواهد شد و دیگر به دنبال EmployeesViews نخواهد گشت؛ یا جدول متناظر با آن‌را به صورت خودکار ایجاد نخواهد کرد.
ب) View شما نیاز است دارای یک فیلد Primary key نیز باشد.
ج) اگر از مهاجرت خودکار توسط MigrateDatabaseToLatestVersion استفاده کنیم، پیغام خطای زیر را دریافت خواهیم کرد:

There is already an object named 'EmployeesView' in the database.

علت این است که هنوز جدول dbo.__MigrationHistory از وجود آن مطلع نشده است، زیرا یک View، خارج از برنامه و در سمت بانک اطلاعاتی اضافه می‌شود.
برای حل این مشکل می‌توان همانطور که در قسمت‌های قبل نیز عنوان شد، EF را طوری تنظیم کرد تا کاری با بانک اطلاعاتی نداشته باشد:

Database.SetInitializer<Sample04Context>(null);

به این ترتیب EmployeesView در همین لحظه قابل استفاده است.
و یا به حالت امن مهاجرت دستی سوئیچ کنید:
Add-Migration Init -IgnoreChanges
Update-Database

پارامتر IgnoreChanges سبب می‌شود تا متدهای Up و Down کلاس مهاجرت تولید شده، خالی باشد. یعنی زمانیکه دستور Update-Database انجام می‌شود، نه Viewایی دراپ خواهد شد و نه جدول اضافه‌ای ایجاد می‌گردد. فقط جدول dbo.__MigrationHistory به روز می‌شود که هدف اصلی ما نیز همین است.
همچنین در این حالت کنترل کاملی بر روی کلاس‌های Up و Down وجود دارد. می‌توان CreateTable اضافی را به سادگی از این کلاس‌ها حذف کرد.

ضمن اینکه باید دقت داشت یکی از اهداف کار با ORMs، فراهم شدن امکان استفاده از بانک‌های اطلاعاتی مختلف، بدون اعمال تغییری در کدهای برنامه می‌باشد (فقط تغییر کانکشن استرینگ، به علاوه تعیین Provider جدید، باید جهت این مهاجرت کفایت کند). بنابراین اگر از View استفاده می‌کنید، این برنامه به SQL Server گره خواهد خورد و دیگر از سایر بانک‌های اطلاعاتی که از این مفهوم پشتیبانی نمی‌کنند، نمی‌توان به سادگی استفاده کرد.



استفاده از فیلدهای XML اس کیوال سرور

در حال حاضر پشتیبانی توکاری توسط EF Code first از فیلدهای ویژه XML اس کیوال سرور وجود ندارد؛ اما استفاده از آن‌ها با رعایت چند نکته ساده، به نحو زیر است:

using System.ComponentModel.DataAnnotations;
using System.Xml.Linq;

namespace EF_Sample04.Models
{
public class MyXMLTable
{
public int Id { get; set; }

[Column(TypeName = "xml")]
public string XmlValue { get; set; }

[NotMapped]
public XElement XmlValueWrapper
{
get { return XElement.Parse(XmlValue); }
set { XmlValue = value.ToString(); }
}
}
}


در اینجا توسط TypeName ویژگی Column، نوع توکار xml مشخص شده است. این فیلد در طرف کدهای کلاس‌های برنامه، به صورت string تعریف می‌شود. سپس اگر نیاز بود به این خاصیت توسط LINQ to XML دسترسی یافت، می‌توان یک فیلد محاسباتی را همانند خاصیت XmlValueWrapper فوق تعریف کرد. نکته‌ دیگری را که باید به آن دقت داشت، استفاده از ویژگی NotMapped می‌باشد، تا EF سعی نکند خاصیتی از نوع XElement را (یک CLR Property) به بانک اطلاعاتی نگاشت کند.

و همچنین اگر علاقمند هستید که این قابلیت به صورت توکار اضافه شود، می‌توانید اینجا رای دهید!



نحوه تعریف Composite keys در EF Code first

کلاس نوع فعالیت زیر را درنظر بگیرید:

namespace EF_Sample04.Models
{
public class ActivityType
{
public int UserId { set; get; }
public int ActivityID { get; set; }
}
}

در جدول متناظر با این کلاس، نباید دو رکورد تکراری حاوی شماره کاربری و شماره فعالیت یکسانی باهم وجود داشته باشند. بنابراین بهتر است بر روی این دو فیلد، یک کلید ترکیبی تعریف کرد:

using System.Data.Entity.ModelConfiguration;
using EF_Sample04.Models;

namespace EF_Sample04.Mappings
{
public class ActivityTypeConfig : EntityTypeConfiguration<ActivityType>
{
public ActivityTypeConfig()
{
this.HasKey(x => new { x.ActivityID, x.UserId });
}
}
}

در اینجا نحوه معرفی بیش از یک کلید را در متد HasKey ملاحظه می‌کنید.

یک نکته:
اینبار اگر سعی کنیم مثلا از متد db.ActivityTypes.Find با یک پارامتر استفاده کنیم، پیغام خطای «The number of primary key values passed must match number of primary key values defined on the entity» را دریافت خواهیم کرد. برای رفع آن باید هر دو کلید، در این متد قید شوند:

var activity1 = db.ActivityTypes.Find(4, 1);

ترتیب آن‌ها هم بر اساس ترتیبی که در کلاس ActivityTypeConfig، ذکر شده است، مشخص می‌گردد. بنابراین در این مثال، اولین پارامتر متد Find، به ActivityID اشاره می‌کند و دومین پارامتر به UserId.


بررسی نحوه تعریف نگاشت جداول خود ارجاع دهنده (Self Referencing Entity)

سناریوهای کاربردی بسیاری را جهت جداول خود ارجاع دهنده می‌توان متصور شد و عموما تمام آن‌ها برای مدل سازی اطلاعات چند سطحی کاربرد دارند. برای مثال یک کارمند را درنظر بگیرید. مدیر این شخص هم یک کارمند است. مسئول این مدیر هم یک کارمند است و الی آخر. نمونه دیگر آن، طراحی منوهای چند سطحی هستند و یا یک مشتری را درنظر بگیرید. مشتری دیگری که توسط این مشتری معرفی شده است نیز یک مشتری است. این مشتری نیز می‌تواند یک مشتری دیگر را به شما معرفی کند و این سلسله مراتب به همین ترتیب می‌تواند ادامه پیدا کند.
در طراحی بانک‌های اطلاعاتی، برای ایجاد یک چنین جداولی، یک کلید خارجی را که به کلید اصلی همان جدول اشاره می‌کند، ایجاد خواهند کرد؛ اما در EF Code first چطور؟

using System.Collections.Generic;

namespace EF_Sample04.Models
{
public class Employee
{
public int Id { set; get; }
public string FirstName { get; set; }
public string LastName { get; set; }

//public int? ManagerID { get; set; }
public virtual Employee Manager { get; set; }
}
}

در این کلاس، خاصیت Manager دارای ارجاعی است به همان کلاس؛ یعنی یک کارمند می‌تواند مسئول کارمند دیگری باشد. برای تعریف نگاشت‌ این کلاس به بانک اطلاعاتی می‌توان از روش زیر استفاده کرد:

using System.Data.Entity.ModelConfiguration;
using EF_Sample04.Models;

namespace EF_Sample04.Mappings
{
public class EmployeeConfig : EntityTypeConfiguration<Employee>
{
public EmployeeConfig()
{
this.HasOptional(x => x.Manager)
.WithMany()
//.HasForeignKey(x => x.ManagerID)
.WillCascadeOnDelete(false);
}
}
}

با توجه به اینکه یک کارمند می‌تواند مسئولی نداشته باشد (خودش مدیر ارشد است)، به کمک متد HasOptional مشخص کرده‌ایم که فیلد Manager_Id را که می‌خواهی به این کلاس اضافه کنی باید نال پذیر باشد. توسط متد WithMany طرف دیگر رابطه مشخص شده است.
اگر نیاز بود فیلد Manager_Id اضافه شده نام دیگری داشته باشد، یک خاصیت nullable مانند ManagerID را که در کلاس Employee مشاهده می‌کنید،‌ اضافه نمائید. سپس در طرف تعاریف نگاشت‌ها به کمک متد HasForeignKey، باید صریحا عنوان کرد که این خاصیت، همان کلید خارجی است. از این نکته در سایر حالات تعاریف نگاشت‌ها نیز می‌توان استفاده کرد، خصوصا اگر از یک بانک اطلاعاتی موجود قرار است استفاده شود و از نام‌های دیگری بجز نام‌های پیش فرض EF استفاده کرده است.




مثال‌های این سری رو از این آدرس هم می‌تونید دریافت کنید: (^)

مطالب
Angular Material 6x - قسمت چهارم - نمایش پویای اطلاعات تماس‌ها
در قسمت قبل، یک لیست ثابت item 1/item 2/… را در sidenav نمایش دادیم. در این قسمت می‌خواهیم این لیست را با اطلاعات دریافت شده‌ی از سرور، پویا کنیم و همچنین با کلیک بر روی هر کدام، جزئیات آن‌ها را نیز در قسمت main-content نمایش دهیم.



تهیه سرویس اطلاعات پویای برنامه

سرویس Web API ارائه شده‌ی توسط ASP.NET Core در این برنامه، لیست کاربران را به همراه یادداشت‌های آن‌ها به سمت کلاینت باز می‌گرداند و ساختار موجودیت‌های آن‌ها به صورت زیر است:

موجودیت کاربر که یک رابطه‌ی one-to-many را با UserNotes دارد:
using System;
using System.Collections.Generic;

namespace MaterialAspNetCoreBackend.DomainClasses
{
    public class User
    {
        public User()
        {
            UserNotes = new HashSet<UserNote>();
        }

        public int Id { set; get; }
        public DateTimeOffset BirthDate { set; get; }
        public string Name { set; get; }
        public string Avatar { set; get; }
        public string Bio { set; get; }

        public ICollection<UserNote> UserNotes { set; get; }
    }
}
و موجودیت یادداشت‌های کاربر که سر دیگر رابطه را تشکیل می‌دهد:
using System;

namespace MaterialAspNetCoreBackend.DomainClasses
{
    public class UserNote
    {
        public int Id { set; get; }
        public DateTimeOffset Date { set; get; }
        public string Title { set; get; }

        public User User { set; get; }
        public int UserId { set; get; }
    }
}
در نهایت اطلاعات ذخیره شده‌ی در بانک اطلاعاتی توسط سرویس کاربران:
    public interface IUsersService
    {
        Task<List<User>> GetAllUsersIncludeNotesAsync();
        Task<User> GetUserIncludeNotesAsync(int id);
    }
در اختیار کنترلر Web API برنامه، برای ارائه‌ی به سمت کلاینت، قرار می‌گیرد:
namespace MaterialAspNetCoreBackend.WebApp.Controllers
{
    [Route("api/[controller]")]
    public class UsersController : Controller
    {
        private readonly IUsersService _usersService;

        public UsersController(IUsersService usersService)
        {
            _usersService = usersService ?? throw new ArgumentNullException(nameof(usersService));
        }

        [HttpGet]
        public async Task<IActionResult> Get()
        {
            return Ok(await _usersService.GetAllUsersIncludeNotesAsync());
        }

        [HttpGet("{id:int}")]
        public async Task<IActionResult> Get(int id)
        {
            return Ok(await _usersService.GetUserIncludeNotesAsync(id));
        }
    }
}
کدهای کامل لایه سرویس، تنظیمات EF Core و تنظیمات ASP.NET Core این قسمت را از پروژه‌ی پیوستی انتهای بحث می‌توانید دریافت کنید.
در این حالت اگر برنامه را اجرا کنیم، در مسیر زیر
 https://localhost:5001/api/users
یک چنین خروجی قابل مشاهده خواهد بود:


و آدرس https://localhost:5001/api/users/1 صرفا مشخصات اولین کاربر را بازگشت می‌دهد.


تنظیم محل تولید خروجی Angular CLI

ساختار پوشه بندی پروژه‌ی جاری به صورت زیر است:


همانطور که ملاحظه می‌کنید، کلاینت Angular در یک پوشه‌است و برنامه‌ی سمت سرور ASP.NET Core در پوشه‌ای دیگر. برای اینکه خروجی نهایی Angular CLI را به پوشه‌ی wwwroot پروژه‌ی وب کپی کنیم، فایل angular.json کلاینت Angular را به صورت زیر ویرایش می‌کنیم:
"build": {
          "builder": "@angular-devkit/build-angular:browser",
          "options": {
            "outputPath": "../MaterialAspNetCoreBackend/MaterialAspNetCoreBackend.WebApp/wwwroot",
تنظیم این outputPath به wwwroot پروژه‌ی وب سبب خواهد شد تا با صدور فرمان زیر:
 ng build --no-delete-output-path --watch
برنامه‌ی Angular در حالت watch (گوش فرا دادان به تغییرات فایل‌ها) کامپایل شده و سپس به صورت خودکار در پوشه‌ی MaterialAspNetCoreBackend.WebApp/wwwroot کپی شود. به این ترتیب پس از اجرای برنامه‌ی ASP.NET Core توسط دستور زیر:
 dotnet watch run
 این برنامه‌ی سمت سرور، در همان لحظه هم API خود را ارائه خواهد داد و هم هاست برنامه‌ی Angular می‌شود.
بنابراین دو صفحه‌ی کنسول مجزا را باز کنید. در اولی ng build (را با پارامترهای یاد شده در پوشه‌ی MaterialAngularClient) و در دومی dotnet watch run را در پوشه‌ی MaterialAspNetCoreBackend.WebApp اجرا نمائید.
هر دو دستور در حالت watch اجرا می‌شوند. مزیت مهم آن این است که اگر تغییر کوچکی را در هر کدام از پروژه‌ها ایجاد کردید، صرفا همان قسمت کامپایل می‌شود و در نهایت سرعت کامپایل نهایی برنامه به شدت افزایش خواهد یافت.


تعریف معادل‌های کلاس‌های موجودیت‌های سمت سرور، در برنامه‌ی Angular

در ادامه پیش از تکمیل سرویس دریافت اطلاعات از سرور، نیاز است معادل‌های کلاس‌های موجودیت‌های سمت سرور خود را به صورت اینترفیس‌هایی تایپ‌اسکریپتی تعریف کنیم:
ng g i contact-manager/models/user
ng g i contact-manager/models/user-note
این دستورات دو اینترفیس خالی کاربر و یادداشت‌های او را در پوشه‌ی جدید models ایجاد می‌کنند. سپس آن‌ها را به صورت زیر و بر اساس تعاریف سمت سرور آن‌ها، تکمیل می‌کنیم:
محتویات فایل contact-manager\models\user-note.ts :
export interface UserNote {
  id: number;
  title: string;
  date: Date;
  userId: number;
}
محتویات فایل contact-manager\models\user.ts :
import { UserNote } from "./user-note";

export interface User {
  id: number;
  birthDate: Date;
  name: string;
  avatar: string;
  bio: string;

  userNotes: UserNote[];
}


ایجاد سرویس Angular دریافت اطلاعات از سرور

ساختار ابتدایی سرویس دریافت اطلاعات از سرور را توسط دستور زیر ایجاد می‌کنیم:
 ng g s contact-manager/services/user --no-spec
که سبب ایجاد فایل user.service.ts در پوشه‌ی جدید services خواهد شد:
import { Injectable } from "@angular/core";

@Injectable({
  providedIn: "root"
})
export class UserService {

  constructor() { }
}
قسمت providedIn آن مخصوص Angular 6x است و هدف از آن کم حجم‌تر کردن خروجی نهایی برنامه‌است؛ اگر از سرویسی که تعریف شده، در برنامه جائی استفاده نشده‌است. به این ترتیب دیگر نیازی نیست تا آن‌را به صورت دستی در قسمت providers ماژول جاری ثبت و معرفی کرد.
کدهای تکمیل شده‌ی UserService را در ذیل مشاهده می‌کنید:
import { HttpClient, HttpErrorResponse } from "@angular/common/http";
import { Injectable } from "@angular/core";
import { Observable, throwError } from "rxjs";
import { catchError, map } from "rxjs/operators";

import { User } from "../models/user";

@Injectable({
  providedIn: "root"
})
export class UserService {

  constructor(private http: HttpClient) { }

  getAllUsersIncludeNotes(): Observable<User[]> {
    return this.http
      .get<User[]>("/api/users").pipe(
        map(response => response || []),
        catchError((error: HttpErrorResponse) => throwError(error))
      );
  }

  getUserIncludeNotes(id: number): Observable<User> {
    return this.http
      .get<User>(`/api/users/${id}`).pipe(
        map(response => response || {} as User),
        catchError((error: HttpErrorResponse) => throwError(error))
      );
  }
}
در اینجا از pipe-able operators مخصوص RxJS 6x استفاده شده که در مطلب «ارتقاء به Angular 6: بررسی تغییرات RxJS» بیشتر در مورد آن‌ها بحث شده‌است.
- متد getAllUsersIncludeNotes، لیست تمام کاربران را به همراه یادداشت‌های آن‌ها از سرور واکشی می‌کند.
- متد getUserIncludeNotes صرفا اطلاعات یک کاربر را به همراه یادداشت‌های او از سرور دریافت می‌کند.


بارگذاری و معرفی فایل svg نمایش avatars کاربران به Angular Material

بسته‌ی Angular Material و کامپوننت mat-icon آن به همراه یک MatIconRegistry نیز هست که قصد داریم از آن برای نمایش avatars کاربران استفاده کنیم.
در قسمت اول، نحوه‌ی «افزودن آیکن‌های متریال به برنامه» را بررسی کردیم که در آنجا آیکن‌های مرتبط، از فایل‌های قلم، دریافت و نمایش داده می‌شوند. این کامپوننت، علاوه بر قلم آیکن‌ها، از فایل‌های svg حاوی آیکن‌ها نیز پشتیبانی می‌کند که یک نمونه از این فایل‌ها در مسیر wwwroot\assets\avatars.svg فایل پیوستی انتهای مطلب کپی شده‌است (چون برنامه‌ی وب ASP.NET Core، هاست برنامه است، این فایل را در آنجا کپی کردیم).
ساختار این فایل svg نیز به صورت زیر است:
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<svg width="512" height="512" viewBox="0 0 512 512" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"
     xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink">
    <defs>
    <svg viewBox="0 0 128 128" height="100%" width="100%" 
             pointer-events="none" display="block" id="user1" >
هر svg تعریف شده‌ی در آن دارای یک id است. از این id به عنوان نام avatar کاربرها استفاده خواهیم کرد. نحوه‌ی فعالسازی آن نیز به صورت زیر است:
ابتدا به فایل contact-manager-app.component.ts مراجعه و سپس این کامپوننت آغازین ماژول مدیریت تماس‌ها را با صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
import { Component } from "@angular/core";
import { MatIconRegistry } from "@angular/material";
import { DomSanitizer } from "@angular/platform-browser";

@Component()
export class ContactManagerAppComponent {

  constructor(iconRegistry: MatIconRegistry, sanitizer: DomSanitizer) {
    iconRegistry.addSvgIconSet(sanitizer.bypassSecurityTrustResourceUrl("assets/avatars.svg"));
  }
  
}
MatIconRegistry جزئی از بسته‌ی angular/material است که در ابتدای کار import شده‌است. متد addSvgIconSet آن، مسیر یک فایل svg حاوی آیکن‌های مختلف را دریافت می‌کند. این مسیر نیز باید توسط سرویس DomSanitizer در اختیار آن قرار گیرد که در کدهای فوق روش انجام آن‌را ملاحظه می‌کنید. در مورد سرویس DomSanitizer در مطلب «نمایش HTML در برنامه‌های Angular» بیشتر بحث شده‌است.
در اینجا در صورتیکه فایل svg شما دارای یک تک آیکن است، روش ثبت آن به صورت زیر است:
iconRegistry.addSvgIcon(
      "unicorn",
      this.domSanitizer.bypassSecurityTrustResourceUrl("assets/unicorn_icon.svg")
    );
که در نهایت کامپوننت mat-icon، این آیکن را به صورت زیر می‌تواند نمایش دهد:
 <mat-icon svgIcon="unicorn"></mat-icon>

یک نکته: پوشه‌ی node_modules\material-design-icons به همراه تعداد قابل ملاحظه‌ای فایل svg نیز هست.


نمایش لیست کاربران در sidenav

در ادامه به فایل sidenav\sidenav.component.ts مراجعه کرده و سرویس فوق را به آن جهت دریافت لیست کاربران، تزریق می‌کنیم:
import { User } from "../../models/user";
import { UserService } from "../../services/user.service";

@Component()
export class SidenavComponent implements OnInit {

  users: User[] = [];

  constructor(private userService: UserService) {  }

  ngOnInit() {
    this.userService.getAllUsersIncludeNotes()
      .subscribe(data => this.users = data);
  }
}
به این ترتیب با اجرای برنامه و بارگذاری sidenav، در رخ‌داد OnInit آن، کار دریافت اطلاعات کاربران و انتساب آن به خاصیت عمومی users صورت می‌گیرد.

اکنون می‌خواهیم از این اطلاعات جهت نمایش پویای آن‌ها در sidenav استفاده کنیم. در قسمت قبل، جای آن‌ها را در منوی سمت چپ صفحه به صورت زیر با اطلاعات ایستا مشخص کردیم:
    <mat-list>
      <mat-list-item>Item 1</mat-list-item>
      <mat-list-item>Item 2</mat-list-item>
      <mat-list-item>Item 3</mat-list-item>
    </mat-list>
اگر به مستندات mat-list مراجعه کنیم، در میانه‌ی صفحه، navigation lists نیز ذکر شده‌است که می‌تواند لیستی پویا را به همراه لینک به آیتم‌های آن نمایش دهد و این مورد دقیقا کامپوننتی است که در اینجا به آن نیاز داریم. بنابراین فایل sidenav\sidenav.component.html را گشوده و mat-list فوق را با mat-nav-list تعویض می‌کنیم:
    <mat-nav-list>
      <mat-list-item *ngFor="let user of users">
        <a matLine href="#">
          <mat-icon svgIcon="{{user.avatar}}"></mat-icon> {{ user.name }}
        </a>
      </mat-list-item>
    </mat-nav-list>
اکنون اگر برنامه را اجرا کنیم، یک چنین شکلی قابل مشاهده است:


که در اینجا علاوه بر لیست کاربران که از سرویس Users دریافت شده، آیکن avatar آن‌ها که از فایل assets/avatars.svg بارگذاری شده نیز قابل مشاهده است.


اتصال کاربران به صفحه‌ی نمایش جزئیات آن‌ها

در mat-nav-list فوق، فعلا هر کاربر به آدرس # لینک شده‌است. در ادامه می‌خواهیم با کمک سیستم مسیریابی، با کلیک بر روی نام هر کاربر، در سمت راست صفحه جزئیات او نیز نمایش داده شود:
    <mat-nav-list>
      <mat-list-item *ngFor="let user of users">
        <a matLine [routerLink]="['/contactmanager', user.id]">
          <mat-icon svgIcon="{{user.avatar}}"></mat-icon> {{ user.name }}
        </a>
      </mat-list-item>
    </mat-nav-list>
در اینجا با استفاده از routerLink، هر کاربر را بر اساس Id او، به صفحه‌ی جزئیات آن شخص، متصل کرده‌ایم. البته این مسیریابی برای اینکه کار کند باید به صورت زیر به فایل contact-manager-routing.module.ts اضافه شود:
const routes: Routes = [
  {
    path: "", component: ContactManagerAppComponent,
    children: [
      { path: ":id", component: MainContentComponent },
      { path: "", component: MainContentComponent }
    ]
  },
  { path: "**", redirectTo: "" }
];
البته اگر تا اینجا برنامه را اجرا کنید، با نزدیک کردن اشاره‌گر ماوس به نام هر کاربر، آدرسی مانند https://localhost:5001/contactmanager/1 در status bar مرورگر ظاهر خواهد شد، اما با کلیک بر روی آن، اتفاقی رخ نمی‌دهد.
این مشکل دو علت دارد:
الف) چون ContactManagerModule را به صورت lazy load تعریف کرده‌ایم، دیگر نباید در لیست imports فایل AppModule ظاهر شود. بنابراین فایل app.module.ts را گشوده و سپس تعریف ContactManagerModule را هم از قسمت imports بالای صفحه و هم از قسمت imports ماژول حذف کنید؛ چون نیازی به آن نیست.
ب) برای مدیریت خواندن id کاربر، فایل main-content\main-content.component.ts را گشوده و به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
import { Component, OnInit } from "@angular/core";
import { ActivatedRoute } from "@angular/router";

import { User } from "../../models/user";
import { UserService } from "../../services/user.service";

@Component({
  selector: "app-main-content",
  templateUrl: "./main-content.component.html",
  styleUrls: ["./main-content.component.css"]
})
export class MainContentComponent implements OnInit {

  user: User;
  constructor(private route: ActivatedRoute, private userService: UserService) { }

  ngOnInit() {
    this.route.params.subscribe(params => {
      this.user = null;

      const id = params["id"];
      if (!id) {
        return;
      }

      this.userService.getUserIncludeNotes(id)
        .subscribe(data => this.user = data);
    });
  }
}
در اینجا به کمک سرویس ActivatedRoute و گوش فرادادن به تغییرات params آن در ngOnInit، مقدار id مسیر دریافت می‌شود. سپس بر اساس این id، با کمک سرویس کاربران، اطلاعات این تک کاربر از سرور دریافت و به خاصیت عمومی user نسبت داده خواهد شد.
اکنون می‌توان از اطلاعات این user دریافتی، در قالب این کامپوننت و یا همان فایل main-content.component.html استفاده کرد:
<div *ngIf="!user">
  <mat-spinner></mat-spinner>
</div>
<div *ngIf="user">
  <mat-card>
    <mat-card-header>
      <mat-icon mat-card-avatar svgIcon="{{user.avatar}}"></mat-icon>
      <mat-card-title>
        <h2>{{ user.name }}</h2>
      </mat-card-title>
      <mat-card-subtitle>
        Birthday {{ user.birthDate | date:'d LLLL' }}
      </mat-card-subtitle>
    </mat-card-header>
    <mat-card-content>
      <mat-tab-group>
        <mat-tab label="Bio">
          <p>
            {{user.bio}}
          </p>
        </mat-tab>
        <!-- <mat-tab label="Notes"></mat-tab> -->
      </mat-tab-group>
    </mat-card-content>
  </mat-card>
</div>
در اینجا از کامپوننت mat-spinner برای نمایش حالت منتظر بمانید استفاده کرده‌ایم. اگر user نال باشد، این spinner نمایش داده می‌شود و برعکس.


همچنین mat-card را هم بر اساس مثال مستندات آن، ابتدا کپی و سپس سفارشی سازی کرده‌ایم (اگر دقت کنید، هر کامپوننت آن سه برگه‌ی overview، سپس API و در آخر Example را به همراه دارد). این روشی است که همواره می‌توان با کامپوننت‌های این مجموعه انجام داد. ابتدا مثالی را در مستندات آن پیدا می‌کنیم که مناسب کار ما باشد. سپس سورس آن‌را از همانجا کپی و در برنامه قرار می‌دهیم و در آخر آن‌را بر اساس اطلاعات خود سفارشی سازی می‌کنیم.



نمایش جزئیات اولین کاربر در حین بارگذاری اولیه‌ی برنامه

تا اینجای کار اگر برنامه را از ابتدا بارگذاری کنیم، mat-spinner قسمت نمایش جزئیات تماس‌ها ظاهر می‌شود و همانطور باقی می‌ماند، با اینکه هنوز موردی انتخاب نشده‌است. برای رفع آن به کامپوننت sidnav مراجعه کرده و در لحظه‌ی بارگذاری اطلاعات، اولین مورد را به صورت دستی نمایش می‌دهیم:
import { Router } from "@angular/router";

@Component()
export class SidenavComponent implements OnInit, OnDestroy {

  users: User[] = [];
  
  constructor(private userService: UserService, private router: Router) {
  }

  ngOnInit() {
    this.userService.getAllUsersIncludeNotes()
      .subscribe(data => {
        this.users = data;
        if (data && data.length > 0 && !this.router.navigated) {
          this.router.navigate(["/contactmanager", data[0].id]);
        }
      });
  }
}
در اینجا ابتدا سرویس Router به سازنده‌ی کلاس تزریق شده‌است و سپس زمانیکه کار دریافت اطلاعات تماس‌ها پایان یافت و this.router.navigated نبود (یعنی پیشتر هدایت به آدرسی صورت نگرفته بود؛ برای مثال کاربر آدرس id داری را ریفرش نکرده بود)، اولین مورد را توسط متد this.router.navigate فعال می‌کنیم که سبب تغییر آدرس صفحه از https://localhost:5001/contactmanager به https://localhost:5001/contactmanager/1 و باعث نمایش جزئیات آن می‌شود.

البته روش دیگر مدیریت این حالت، حذف کدهای فوق و تبدیل کدهای کامپوننت main-content به صورت زیر است:
let id = params['id'];
if (!id) id = 1;
در اینجا اگر id انتخاب نشده باشد، یعنی اولین بار نمایش برنامه است و خودمان id مساوی 1 را برای آن در نظر می‌گیریم.


بستن خودکار sidenav در حالت نمایش موبایل

اگر اندازه‌ی صفحه‌ی نمایشی را کوچکتر کنیم، قسمت sidenav در حالت over نمایان خواهد شد. در این حالت اگر آیتم‌های آن‌را انتخاب کنیم، هرچند آن‌ها نمایش داده می‌شوند، اما زیر این sidenav مخفی باقی خواهند ماند:


بنابراین در جهت بهبود کاربری این قسمت بهتر است با کلیک کاربر بر روی sidenav و گزینه‌های آن، این قسمت بسته شده و ناحیه‌ی زیر آن نمایش داده شود.
در کدهای قالب sidenav، یک template reference variable برای آن به نام sidenav درنظر گرفته شده‌است:
<mat-sidenav #sidenav
برای دسترسی به آن در کدهای کامپوننت خواهیم داشت:
import { MatSidenav } from "@angular/material";

@Component()
export class SidenavComponent implements OnInit, OnDestroy {

  @ViewChild(MatSidenav) sidenav: MatSidenav;
اکنون که به این ViewChild دسترسی داریم، می‌توانیم در حالت نمایشی موبایل، متد close آن‌را فراخوانی کنیم:
  ngOnInit() {
    this.router.events.subscribe(() => {
      if (this.isScreenSmall) {
        this.sidenav.close();
      }
    });
  }
در اینجا با مشترک this.router.events شدن، متوجه‌ی کلیک کاربر و نمایش صفحه‌ی جزئیات آن می‌شویم. در قسمت سوم این مجموعه نیز خاصیت isScreenSmall را بر اساس ObservableMedia مقدار دهی کردیم. بنابراین اگر کاربر بر روی گزینه‌ای کلیک کرده بود و همچنین اندازه‌ی صفحه در حالت موبایل قرار داشت، sidenav را خواهیم بست تا بتوان محتوای زیر آن‌را مشاهده کرد:



کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: MaterialAngularClient-03.zip
برای اجرای آن:
الف) ابتدا به پوشه‌ی src\MaterialAngularClient وارد شده و فایل‌های restore.bat و ng-build-dev.bat را اجرا کنید.
ب) سپس به پوشه‌ی src\MaterialAspNetCoreBackend\MaterialAspNetCoreBackend.WebApp وارد شده و فایل‌های restore.bat و dotnet_run.bat را اجرا کنید.
اکنون برنامه در آدرس https://localhost:5001 قابل دسترسی است.
مطالب
شروع به کار با Ember.js
Ember.js کتابخانه‌ای است جهت ساده سازی تولید برنامه‌های تک صفحه‌ای وب. برنامه‌هایی که شبیه به برنامه‌های دسکتاپ در مرورگر کاربر عمل می‌کنند. دو برنامه نویس اصلی آن Yehuda Katz که عضو اصلی تیم‌های jQuery و Ruby on Rails است و Tom Dale که ابتدا SproutCore را به وجود آورد و بعدها به Ember.js تغییر نام یافت، هستند.

منابع اصلی Ember.js

پیش از شروع به بحث نیاز است با تعدادی از سایت‌های اصلی مرتبط با Ember.js آشنا شد:
سایت اصلی: http://emberjs.com
مخزن کدهای آن: https://github.com/emberjs
انجمن اختصاصی پرسش و پاسخ: http://discuss.emberjs.com
موتور قالب‌های آن: http://handlebarsjs.com
لیست منابع مطالعاتی مرتبط مانند ویدیوهای آموزشی و لیست مقالات موجود: http://emberwatch.com
و بسته‌ی نیوگت آن: https://www.nuget.org/packages/EmberJS



مفاهیم پایه‌ای Ember.js

شیء Application
 App = Ember.Application.create();
یک برنامه‌ی Ember.js با تعریف وهله‌ای از شیء Application آن آغاز می‌شود. با اینکار به صورت خودکار رویدادگردان‌هایی به صفحه اضافه می‌شوند. کامپوننت‌های پیش فرض آن ایجاد شده و همچنین قالب اصلی برنامه رندر می‌شود.

مسیر یابی
با مرور قسمت‌های مختلف برنامه توسط کاربر، نیاز است حالات برنامه را مدیریت کرد؛ اینجا است که کار قسمت مسیریابی شروع می‌شود. مسیریابی، منابع مورد نیاز جهت آدرس‌های مشخصی را تامین می‌کند.
App.Router.map(function() {
    this.resource('accounts'); // takes us to /accounts
    this.resource('gallery'); // takes us to /gallery
});
در اینجا نحوه‌ی تعریف آغازین مسیریابی Ember.js را مشاهده می‌کنید که توسط متد resource آن مسیرهای قابل ارائه توسط برنامه مشخص می‌شوند.
به این ترتیب مسیرهای accounts/ و gallery/ قابل پردازش خواهند شد.

این مسیرها، تو در تو نیز می‌توانند باشند. برای مثال:
App.Router.map(function() {
    this.resource('news', function() {
        this.resource('images', function () { // takes us to /news/images
            this.route('add');// takes us to /news/images/add
        });
    });
});
به این ترتیب نحوه‌ی تعریف مسیریابی آدرس news/images/add را مشاهده می‌کنید. همچنین در این مثال از دو متد resource و route استفاده شده‌است. از متد resource برای حالت تعریف اسامی استفاده کنید و از متد route برای تعریف افعال و تغییر دهنده‌ها. برای نمونه در اینجا فعل افزودن تصاویر با متد route مشخص شده‌است.


مدل‌ها
مدل‌ها همان اشیایی هستند که برنامه مورد استفاده قرار می‌دهد و می‌توانند یک آرایه‌ی ساده و یا اشیاء JSON دریافتی از وب سرور باشند.
حداقل به دو روش می‌توان مدل‌ها را تعریف کرد:
الف) با استفاده از افزونه‌ی Ember Data
ب) با کمک شیء Ember.Object
App.SiteLink = Ember.Object.extend({});
App.SiteLink.reopenClass({
    findAll: function() {
        var links = [];
        //… $.getJSON …

        return links;
    }
});
ابتدا یک زیرکلاس از Ember.Object به کمک متد extend ایجاد خواهد شد. سپس از متد توکار reopenClass برای توسعه‌ی API کمک خواهیم گرفت.
در ادامه متد دلخواهی را ایجاد کرده و برای مثال آرایه‌ای از اشیاء دلخواه جاوا اسکریپتی را بازگشت خواهیم داد.
پس از تعریف مدل، نیاز است آن‌را به سیستم مسیریابی معرفی کرد:
App.GalleryRoute = Ember.Route.extend({
    model: function() {
        return App.SiteLink.findAll();
    }
});
به این ترتیب زمانیکه کاربر به آدرس gallery/ مراجعه می‌کند، دسترسی به model وجود خواهد داشت. در اینجا model یک واژه‌ی کلیدی است.


کنترلرها
کنترلرها جهت ارائه‌ی اطلاعات مدل‌ها به View و قالب برنامه تعریف می‌شوند. در اینجا همیشه باید بخاطر داشت که model تامین کننده‌ی اطلاعات است. کنترلر جهت در معرض دید قرار دادن این اطلاعات، به View برنامه کاربرد دارد و مدل‌ها هیچ اطلاعی از وجود کنترلرها ندارند.
کنترلرها علاوه بر اطلاعات model، می‌توانند حاوی یک سری خواص و اشیاء صرفا نمایشی که قرار نیست در بانک اطلاعاتی ذخیره شوند نیز باشند.
در Ember.js قالب‌ها (templates) اطلاعات خود را از کنترلر دریافت می‌کنند. کنترلرها اطلاعات مدل را به همراه سایر خواص نمایشی مورد نیاز در اختیار View و قالب‌های برنامه قرار می‌دهند.


برای تعریف یک کنترلر می‌توان درون شیء مسیریابی، با تعریف متد setupController شروع کرد:
App.GalleryRoute = Ember.Route.extend({
    setupController: function(controller) {
        controller.set('content', ['red', 'yellow', 'blue']);
    }
});
در این مثال یک خاصیت دلخواه به نام content تعریف و سپس آرایه‌ای به آن انتساب داده شده‌است.

روش دوم تعریف کنترلرها با ایجاد یک زیر کلاس از شیء Ember.Controller انجام می‌شود:
App.GalleryController = Ember.Controller.extend({
    search: '',
    content: ['red', 'yellow', 'blue'],
    query: function() {
        var data = this.get('search');
        this.transitionToRoute('search', { query: data });
    }
});


قالب‌ها یا templates
قالب‌ها قسمت‌های اصلی رابط کاربری را تشکیل خواهند داد. در اینجا از کتابخانه‌ای به نام handlebars برای تهیه قالب‌های سمت کاربر کمک گرفته می‌شود.
<script type="text/x-handlebars" data-template-name="sayhello">
    Hello,
    <strong>{{firstName}} {{lastName}}</strong>!
</script>
این قالب‌ها توسط تگ اسکریپت تعریف شده و نوع آن‌ها text/x-handlebars مشخص می‌شود. به این ترتیب Ember.js، این قسمت از صفحه را یافته و عبارات داخل {{}} را با مقادیر دریافتی از کنترلر جایگزین می‌کند.
<script type="text/x-handlebars" data-template-name="sayhello">
    Hello,
    <strong>{{firstName}} {{lastName}}</strong>!
 
    {{#if person}}
    Welcome back,
    <strong>{{person.firstName}} {{person.lastName}}</strong>!
    {{/if}}
 
    <ul>
        {{#each friend in friends}}
        <li>
            {{friend.name}}
        </li>
        {{/each}}
    </ul>
 
    <img {{bindAttr src="link.url" }} />
    {{#linkTo ''about}}About{{/linkTo}}
</script>
در این مثال نحوه‌ی تعریف عبارات شرطی و یا یک حلقه را نیز مشاهده می‌کنید. همچنین امکان اتصال به ویژگی‌هایی مانند src یک تصویر و یا ایجاد لینک‌ها را نیز دارا است.
بهترین مرجع آشنایی با ریز جزئیات کتابخانه‌ی handlebars، مراجعه به سایت اصلی آن است.


قواعد پیش فرض نامگذاری در Ember.js
اگر به مثال‌های فوق دقت کرده باشید، خواصی مانند GalleryController و یا GalleryRoute به شیء App اضافه شده‌اند. این نوع نامگذاری‌ها در ember.js بر اساس روش convention over configuration کار می‌کنند. برای نمونه اگر مسیریابی خاصی را به نحو ذیل تعریف کردید:
 this.resource('employees');
شیء مسیریابی آن App.EmployeesRoute
کنترلر آن App.EmployeesController
مدل آن App.Employee
View آن App.EmployeesView
و قالب آن employees
بهتر است تعریف شوند. به عبارتی اگر اینگونه تعریف شوند، به صورت خودکار توسط Ember.js یافت شده و هر کدام با مسئولیت‌های خاص مرتبط با آن‌ها پردازش می‌شوند و همچنین ارتباطات بین آن‌ها به صورت خودکار برقرار خواهد شد. به این ترتیب برنامه نظم بهتری خواهد یافت. با یک نگاه می‌توان قسمت‌های مختلف را تشخیص داد و همچنین کدنویسی پردازش و اتصال قسمت‌های مختلف برنامه نیز به شدت کاهش می‌یابد.


تهیه‌ی اولین برنامه‌ی Ember.js
تا اینجا نگاهی مقدماتی داشتیم به اجزای تشکیل دهنده‌ی هسته‌ی Ember.js. در ادامه مثال ساده‌ای را جهت نمایش ساختار ابتدایی یک برنامه‌ی Ember.js، بررسی خواهیم کرد.
بسته‌ی Ember.js را همانطور که در قسمت منابع اصلی آن در ابتدای بحث عنوان شد، می‌توانید از سایت و یا مخزن کد آن دریافت کنید و یا اگر از VS.NET استفاده می‌کنید، تنها کافی است دستور ذیل را صادر نمائید:
 PM> Install-Package EmberJS
پس از اضافه شدن فایل‌های js آن به پوشه‌ی Scripts برنامه، در همان پوشه‌، فایل جدید Scripts\app.js را نیز اضافه کنید. از آن برای افزودن تعاریف کدهای Ember.js استفاده خواهیم کرد.
در این حالت ترتیب تعریف اسکریپت‌های مورد نیاز صفحه به صورت ذیل خواهند بود:
<script src="Scripts/jquery-2.1.1.js" type="text/javascript"></script>
<script src="Scripts/handlebars.js" type="text/javascript"></script>
<script src="Scripts/ember.js" type="text/javascript"></script>
<script src="Scripts/app.js" type="text/javascript"></script>
کدهای ابتدایی فایل app.js جهت وهله سازی شیء Application و سپس تعریف مسیریابی صفحه‌ی index بر اساس روش convention over configuration به همراه تعریف یک کنترلر و افزودن متغیری به نام content به آن که با یک آرایه مقدار دهی شده‌است:
App = Ember.Application.create();
App.IndexRoute = Ember.Route.extend({
    setupController:function(controller) {
        controller.set('content', ['red', 'yellow', 'blue']);
    }
});
باید دقت داشت که تعریف مقدماتی Ember.Application.create به همراه یک سری تنظیمات پیش فرض نیز هست. برای مثال مسیریابی index به صورت خودکار به نحو ذیل توسط آن تعریف خواهد شد و نیازی به تعریف مجدد آن نیست:
App.Router.map(function() {
    this.resource('application'); 
    this.resource('index');
});
سپس برای اتصال این کنترلر به یک template خواهیم داشت:
<!DOCTYPE html>
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
<head>
    <title></title>
    <script src="Scripts/jquery-2.1.1.js" type="text/javascript"></script>
    <script src="Scripts/handlebars.js" type="text/javascript"></script>
    <script src="Scripts/ember.js" type="text/javascript"></script>
    <script src="Scripts/app.js" type="text/javascript"></script>
</head>
<body>
    <script type="text/x-handlebars" data-template-name="index">
        Hello,
        <strong>Welcome to Ember.js</strong>!
        <ul>
            {{#each item in content}}
            <li>
                {{item}}
            </li>
            {{/each}}
        </ul>
    </script>
</body>
</html>
توسط اسکریپتی از نوع text/x-handlebars، اطلاعات آرایه content دریافت و در طی یک حلقه در صفحه نمایش داده خواهد شد.
مقدار data-template-name در اینجا مهم است. اگر آن‌را به هر نام دیگری بجز index تنظیم کنید، منبع دریافت اطلاعات آن مشخص نخواهد بود. نام index در اینجا به معنای اتصال این قالب به اطلاعات ارائه شده توسط کنترلر index است.

تا همینجا اگر برنامه را اجرا کنید، به خوبی کار خواهد کرد. نکته‌ی دیگری که در مورد قالب‌های Ember.js قابل توجه هستند، قالب پیش فرض application است. با تعریف Ember.Application.create یک چنین قالبی نیز به ابتدای هر صفحه به صورت خودکار اضافه خواهد شد:
<body>
    <script type="text/x-handlebars" data-template-name="application">
        <h1>Header</h1>
        {{outlet}}
    </script>
outlet واژه‌‌ای است کلیدی که سبب رندر سایر قالب‌های تعریف شده در صفحه می‌گردد. مقدار data-template-name آن نیز به application تنظیم شده‌است (اگر این مقدار ذکر نگردد نیز به صورت خودکار از application استفاده می‌شود). برای مثال اگر بخواهید به تمام قالب‌های رندر شده در صفحات مختلف، مقدار ثابتی را اضافه کنید (مانند هدر یا منو)، می‌توان قالب application را به صورت دستی به نحو فوق اضافه کرد و آن‌را سفارشی سازی نمود.



کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:
EmberJS01.zip
مطالب
افزونه جملات قصار jQuery

چندی قبل مطلبی را در مورد پردازش فایل‌های xml با استفاده از قابلیت Ajax جی کوئری نوشتم. در سایت پی‌سافت، تعدادی فایل XML از شعرا و جملات قصار و امثال آن موجود است (با تقدیر و تشکر از زحمات این عزیزان) که امروز قصد داریم از فایل XML جملات قصار آن یک افزونه jQuery درست کنیم تا آن‌ها را به صورت اتفاقی (random) در صفحه نمایش دهد:

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8">
<title>XML</title>
<script src='jquery-1.3.min.js' type='text/javascript'></script>
<script type="text/javascript">
var ourXml = '';
function parseXml(xml){
ourXml = xml; //for our timer
var i;
var rnd = Math.floor(Math.random() * 130) + 1; //we have 130 entries
for (i = 1; i < 5; i++) //M1 to M4
{
$(xml).find("Ghesaar" + rnd + " > M" + i).each(function(){
$("#output").append($(this).text() +' ');
});
}
}

//ajax loader
$(document).ready(function(){
$.ajax({
type: "GET",
url: "Ghesaar.xml",
dataType: "xml",
success: parseXml
});
});

//timer
window.setInterval(function(){
$("#output").empty().hide();
parseXml(ourXml);
$("#output").fadeIn("slow");
}, 10000);
</script>
</head>
<body>
<span id="output" dir="rtl" style=" "/>
</body>

</html>

توضیحات:
همه چیز از قسمت Ajax کد فوق شروع می‌شود. فایل Ghesaar.xml بارگذاری شده و به تابع parseXml ارسال می‌شود. در این تابع یک کپی از xml دریافت شده را نگهداری می‌کنیم تا در تایمری که بعدا جهت نمایش اتفاقی پیام‌ها درست خواهیم کرد، مجبور نشویم مجددا محتویات فایل xml را بارگذاری کنیم.
در تابع parseXml قصد داریم فایل xml ایی با فرمت زیر را پردازش کنیم:

  <Ghesaar10>
<M1>ناامیدی، آخرین نتیجه گیری </M1>
<M2>بی خردان است</M2>
<M3>
</M3>
<M4>« ضرب المثل انگلیسی »</M4>
</Ghesaar10>

برای مثال در اینجا باید به دنبال Ghesaar10>M1 برای یافتن متن تگ M1 گشت و الی آخر. کلا چهار تگ داریم که در یک حلقه آن‌ها را استخراج خواهیم کرد. سپس یک عدد اتفاقی بین 1 تا 130 هم تولید کرده و بجای عدد پس از Ghesaar قرار می‌دهیم. یعنی هر بار به صورت اتفاقی یک مجموعه از جملات قصار، دریافت و پردازش خواهند شد. نهایتا این جملات استخراج شده را به یک span با id مساوی output‌ اضافه می‌کنیم.
تا اینجا فقط یکی از جملات قصار در هنگام بارگذاری صفحه نمایش داده خواهند شد. برای تکرار نمایش، از یک تایمر می‌توان کمک گرفت که کد آن‌را در بالا ملاحظه می‌کنید.
همین!

برای تبدیل آن به یک پلاگین/افزونه جی‌کوئری ، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:

$.fn.ghesaar = function(options){
var defaults = {
interval: 1
};
var options = $.extend(defaults, options);

return this.each(function(){
var obj = $(this);
var ourXml = '';
function parseXml(xml){
ourXml = xml; //for our timer
var i;
var rnd = Math.floor(Math.random() * 130) + 1; //we have 130 entries
for (i = 1; i < 5; i++) //M1 to M4
{
$(xml).find("Ghesaar" + rnd + " > M" + i).each(function(){
obj.append($(this).text() + ' ');
});
}
}

//ajax loader
$.ajax({
type: "GET",
url: "Ghesaar.xml",
dataType: "xml",
success: parseXml
});

//timer
window.setInterval(function(){
obj.empty().hide();
parseXml(ourXml);
obj.fadeIn("slow");
}, options.interval * 1000);

});


};

فرمت این فایل ساده و استاندارد است. نام فایل jquery.ghesaar.js خواهد بود.
سپس قسمت استاندارد توسعه options اضافه می‌شود تا بتوان به تابع افزونه خود مقدار interval را پاس کرد تا از این حالت خشک و جمود خارج شود.
کل وقایع افزونه درون تابع زیر رخ می‌دهد:

return this.each(function(){
...

});

اینجا همان کدهایی را که پیشتر توسعه دادیم بدون هیچ تغییری قرار می‌دهیم.
سپس در ابتدای کار شیء this که اشاره‌گری است به شیء انتخاب شده توسط جی‌کوئری را دریافت کرده و هرجایی را که قبلا $("#output") داشتیم، تبدیل به obj می‌کنیم. (یعنی این مورد هم به انتخاب کاربر خواهد شد)
جهت دریافت مقدار تنظیمی interval هم می‌توان از options.interval استفاده کرد.
به این صورت کد ما تبدیل به یک افزونه جی‌کوئری می‌شود.

اینبار نحوه‌ی استفاده از افزونه‌ی تولیدی به صورت زیر است: (عدد interval بر اساس ثانیه است)

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8">
<title>XML</title>
<script src='jquery-1.3.min.js' type='text/javascript'></script>
<script src='jquery.ghesaar.js' type='text/javascript'></script>
<script type="text/javascript">
$(document).ready(function(){
$("#output").ghesaar({interval:5});
});

</script>
</head>
<body>
<span id="output" dir="rtl" style=" "/>
</body>

</html>

بهتر شد، نه؟!

به صورت ساده:
برای استفاده از آن، سه فایل jquery-1.3.min.js (یا نگارش جدیدتر آن)، jquery.ghesaar.js و Ghesaar.xml را باید آپلود کنید. چند سطری را که در قسمت head صفحه فوق مشاهده می‌نمائید باید اضافه شوند. سپس یک span یا div را جهت نمایش این جملات قصار به هر جایی از ساختار صفحه خود که علاقمند بودید اضافه کنید (id آن مهم است و در قسمت نمایش جملات قصار مورد جستجو قرار می‌گیرد).

فایل‌های این پروژه را از اینجا دریافت کنید.

مطالب
آپلود فایل‌های Excel در ASP.NET MVC توسط ExcelDataReader

در برنامه‌های تحت وب، در بعضی موارد نیاز داریم تا برای کاربر، امکان ثبت داده‌هایش را با آپلود فایل‌های Excel فراهم کنیم. برای مثال در مطلب خواندن اطلاعات از فایل اکسل با استفاده از LinqToExcel ، امکان خواندن از Excel توضیح داده شده، اما نقطه ضعف این روش‌ها، وابستگی به Providerهای مایکروسافت است که در صورت عدم نصب آن ها:

Microsoft.Jet.OLEDB.4.0 provider --> Excel 97-2003 format (.xls)
Microsoft.ACE.OLEDB.12.0 provider --> Excel 2007+ format (.xlsx)
با خطاهای زیر روبرو می‌شویم:
The ‘Microsoft.Jet.OLEDB.4.0’ provider is not registered on the local machine
The ‘Microsoft.ACE.OLEDB.12.0’ provider is not registered on the local machine

البته راه حل، نصب  Office 2007 Data Connectivity Components یا Office 2010 Database Engine بر روی سرور می‌باشد. اما اگر هاست اشتراکی بوده و اجازه نصب نداشته باشیم؟

در این مقاله به بررسی کتابخانه ExcelDataReader می‌پردازیم که امکان خواندن فایل‌های اکسل را بدون نیاز به نصب هرگونه پیش نیازی بر روی سرور، برای ما فراهم می‌کند.

برای این کار:

1-  ابتدا یک پروژه خالی Asp.Net MVC  را ایجاد می‌کنیم.
2-  با استفاده از دستورات زیر در Package Manager Console بسته‌های ExcelDataReader و ExcelDataReader.DataSet را نصب می‌کنیم:

PM> Install-Package ExcelDataReader
PM> Install-Package ExcelDataReader.DataSet
توجه: دو روش برای خواندن از فایل‌های اکسل در این کتابخانه وجود دارد که نصب بسته دوم مربوط به روش دوم آن است.


3-  سپس کنترلر مورد نظر (در اینجا HomeController) را ایجاد نموده و اکشن Upload را بصورت زیر در آن قرار می‌دهیم:

public ActionResult Upload()
{
      return View();
}

4- برای آپلود فایل، اکشن دیگری را با نام Upload نیاز داریم که آن را بصورت زیر ایجاد می‌کنیم:

توجه: در قطعه کد زیر سعی شده از حداقل کانفیگ کتابخانه استفاده شود. کانفیگ بیشتر

[HttpPost]
[ValidateAntiForgeryToken]
public ActionResult Upload(HttpPostedFileBase upload)
{  
           // اعتبار سنجی فایل آپلود شده
            if (upload != null && upload.ContentLength > 0 && (upload.FileName.EndsWith(".xls") || upload.FileName.EndsWith(".xlsx")))
            {
                // با خواندن فایل به صورت باینری، این کتابخانه نیازی به نصب پیش نیازهای آفیس ندارد
                Stream stream = upload.InputStream;

                //  نیازی به نگرانی در مورد پسوند فایل نیست
                // کتابخانه به صورت خودکار کلاس مورد نظر برای پسوند مربوطه را استفاده می‌کند
                // ExcelDataReader.ExcelBinaryReader یا ExcelDataReader.ExcelOpenXmlReader
                IExcelDataReader reader = ExcelReaderFactory.CreateReader(stream);

                // روش ذکر شده در قسمت دوم برای خواندن کل اطلاعات بصورت یکجا
                DataSet result = reader.AsDataSet(new ExcelDataSetConfiguration()
               {
                    ConfigureDataTable = (tableReader) => new ExcelDataTableConfiguration()
                    {
                        // true: ردیف اول از فایل را به عنوان هدر در نظر می‌گیرد
                        // مقدار پیش فرض: false
                        UseHeaderRow = true
                    }
                });

                reader.Close();
                return View(result.Tables[0]);
            }
      ModelState.AddModelError("File", "Please upload Excel file ...");
      return View();
 }  

  روش دیگر خواندن اطلاعات:
do {
        while (reader.Read()) {
       // reader.GetDouble(0);
        }
    } while (reader.NextResult());


5-  خب حالا از یک View (با نام Upload) هم برای ارسال فایل و همچنین نمایش محتویات آپلود شده بصورت زیر استفاده می‌کنیم:
@model System.Data.DataTable
@using System.Data;

<h2>Upload File</h2>

@using (Html.BeginForm("Upload", "Home", null, FormMethod.Post, new { enctype = "multipart/form-data" }))
{
    @Html.AntiForgeryToken()
    @Html.ValidationSummary()

    <div>
        <input type="file" id="dataFile" name="upload" />
    </div>

    <div>
        <input type="submit" value="Upload" />
    </div>

    if (Model != null)
    {
        <table>
            <thead>
                <tr>
                    @foreach (DataColumn col in Model.Columns)
                    {
                        <th>@col.ColumnName</th>
                    }
                </tr>
            </thead>
            <tbody>
                @foreach (DataRow row in Model.Rows)
                {
                    <tr>
                        @foreach (DataColumn col in Model.Columns)
                        {
                            <td>@row[col.ColumnName]</td>
                        }
                    </tr>
                }
            </tbody>
        </table>
    }
}
توجه داشته باشید که این مثال آموزشی است و در پروژه واقعی، قطعا روش‌های بهتری برای پردازش، پیمایش و نمایش محتوا وجود دارد.


6-  حالا پروژه را اجرا می‌کنیم تا خروجی را مشاهده کنیم.

ابتدا فایل مورد نظر را انتخاب و آپلود می‌کنیم:


انتخا فایل اکسل

و خروجی به صورت زیر خواهد بود:

خروجی

کدهای کامل این مثال را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: UploadExcelFiles.rar

منابع: ^ و ^

مطالب
EF Code First #1

در ادامه بحث ASP.NET MVC می‌شود به ابزاری به نام MVC Scaffolding اشاره کرد. کار این ابزار که توسط یکی از اعضای تیم ASP.NET MVC به نام استیو اندرسون تهیه شده، تولید کدهای اولیه یک برنامه کامل ASP.NET MVC از روی مدل‌های شما می‌باشد. حجم بالایی از کدهای تکراری آغازین برنامه را می‌شود توسط این ابزار تولید و بعد سفارشی کرد. MVC Scaffolding حتی قابلیت تولید کد بر اساس الگوی Repository و یا نوشتن Unit tests مرتبط را نیز دارد. بدیهی است این ابزار جای یک برنامه نویس را نمی‌تواند پر کند اما کدهای آغازین یک سری کارهای متداول و تکراری را به خوبی می‌تواند پیاده سازی و ارائه دهد. زیر ساخت این ابزار، علاوه بر ASP.NET MVC، آشنایی با Entity framework code first است.
در طی سری ASP.NET MVC که در این سایت تا به اینجا مطالعه کردید من به شدت سعی کردم از ابزارگرایی پرهیز کنم. چون شخصی که نمی‌داند مسیریابی چیست، اطلاعات چگونه به یک کنترلر منتقل یا به یک View ارسال می‌شوند، قراردادهای پیش فرض فریم ورک چیست یا زیر ساخت امنیتی یا فیلترهای ASP.NET MVC کدامند، چطور می‌تواند از ابزار پیشرفته Code generator ایی استفاده کند، یا حتی در ادامه کدهای تولیدی آن‌را سفارشی سازی کند؟ بنابراین برای استفاده از این ابزار و درک کدهای تولیدی آن، نیاز به یک پیشنیاز دیگر هم وجود دارد: «Entity framework code first»
امسال دو کتاب خوب در این زمینه منتشر شده‌اند به نام‌های:
Programming Entity Framework: DbContext, ISBN: 978-1-449-31296-1
Programming Entity Framework: Code First, ISBN: 978-1-449-31294-7
که هر دو به صورت اختصاصی به مقوله EF Code first پرداخته‌اند.


در طی روزهای بعدی EF Code first را با هم مرور خواهیم کرد و البته این مرور مستقل است از نوع فناوری میزبان آن؛ می‌خواهد یک برنامه کنسول باشد یا WPF یا یک سرویس ویندوز NT و یا ... یک برنامه وب.
البته از دیدگاه مایکروسافت، M در MVC به معنای EF Code first است. به همین جهت MVC3 به صورت پیش فرض ارجاعی را به اسمبلی‌های آن دارد و یا حتی به روز رسانی که برای آن ارائه داده نیز در جهت تکمیل همین بحث است.


مروری سریع بر تاریخچه Entity framework code first

ویژوال استودیو 2010 و دات نت 4، به همراه EF 4.0 ارائه شدند. با این نگارش امکان استفاده از حالت‌های طراحی database first و model first مهیا است. پس از آن، به روز رسانی‌های EF خارج از نوبت و به صورت منظم، هر از چندگاهی ارائه می‌شوند و در زمان نگارش این مطلب، آخرین نگارش پایدار در دسترس آن 4.3.1 می‌باشد. از زمان EF 4.1 به بعد، نوع جدیدی از مدل سازی به نام Code first به این فریم ورک اضافه شد و در نگارش‌های بعدی آن، مباحث DB migration جهت ساده سازی تطابق اطلاعات مدل‌ها با بانک اطلاعاتی، اضافه گردیدند. در روش Code first، کار با طراحی کلاس‌ها که در اینجا مدل داده‌ها نامیده می‌شوند، شروع گردیده و سپس بر اساس این اطلاعات، تولید یک بانک اطلاعاتی جدید و یا استفاده از نمونه‌ای موجود میسر می‌گردد.
پیشتر در روش database first ابتدا یک بانک اطلاعاتی موجود، مهندسی معکوس می‌شد و از روی آن فایل XML ایی با پسوند EDMX تولید می‌گشت. سپس به کمک entity data model designer ویژوال استودیو، این فایل نمایش داده شده و یا امکان اعمال تغییرات بر روی آن میسر می‌شد. همچنین در روش دیگری به نام model first نیز کار از entity data model designer جهت طراحی موجودیت‌ها آغاز می‌گشت.
اما با روش Code first دیگر در ابتدای امر مدل فیزیکی و یک بانک اطلاعاتی وجود خارجی ندارد. در اینجا EF تعاریف کلاس‌های شما را بررسی کرده و بر اساس آن، اطلاعات نگاشت‌های خواص کلاس‌ها به جداول و فیلدهای بانک اطلاعاتی را تشکیل می‌دهد. البته عموما تعاریف ساده کلاس‌ها بر این منظور کافی نیستند. به همین جهت از یک سری متادیتا به نام ویژگی‌ها یا اصطلاحا data annotations مهیا در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations برای افزودن اطلاعات لازم مانند نام فیلدها، جداول و یا تعاریف روابط ویژه نیز استفاده می‌گردد. به علاوه در روش Code first یک API جدید به نام Fluent API نیز جهت تعاریف این ویژگی‌ها و روابط، با کدنویسی مستقیم نیز درنظر گرفته شده است. نهایتا از این اطلاعات جهت نگاشت کلاس‌ها به بانک اطلاعاتی و یا برای تولید ساختار یک بانک اطلاعاتی خالی جدید نیز می‌توان کمک گرفت.



مزایای EF Code first

- مطلوب برنامه نویس‌ها! : برنامه نویس‌هایی که مدتی تجربه کار با ابزارهای طراح را داشته باشند به خوبی می‌دانند این نوع ابزارها عموما demo-ware هستند. چندجا کلیک می‌کنید، دوبار Next، سه بار OK و ... به نظر می‌رسد کار تمام شده. اما واقعیت این است که عمری را باید صرف نگهداری و یا پیاده سازی جزئیاتی کرد که انجام آن‌ها با کدنویسی مستقیم بسیار سریعتر، ساده‌تر و با کنترل بیشتری قابل انجام است.
- سرعت: برای کار با EF Code first نیازی نیست در ابتدای کار بانک اطلاعاتی خاصی وجود داشته باشد. کلا‌س‌های خود را طراحی و شروع به کدنویسی کنید.
- سادگی: در اینجا دیگر از فایل‌های EDMX خبری نیست و نیازی نیست مرتبا آن‌ها را به روز کرده یا نگهداری کرد. تمام کارها را با کدنویسی و کنترل بیشتری می‌توان انجام داد. به علاوه کنترل کاملی بر روی کد نهایی تهیه شده نیز وجود دارد و توسط ابزارهای تولید کد، ایجاد نمی‌شوند.
- طراحی بهتر بانک اطلاعاتی نهایی: اگر طرح دقیقی از مدل‌های برنامه داشته باشیم، می‌توان آن‌ها را به المان‌های کوچک و مشخصی، تقسیم و refactor کرد. همین مساله در نهایت مباحث database normalization را به نحوی مطلوب و با سرعت بیشتری میسر می‌کند.
- امکان استفاده مجدد از طراحی کلاس‌های انجام شده در سایر ORMهای دیگر. چون طراحی مدل‌های برنامه به بانک اطلاعاتی خاصی گره نمی‌خورند و همچنین الزاما هم قرار نیست جزئیات کاری EF در آن‌ها لحاظ شود، این کلاس‌ها در صورت نیاز در سایر پروژه‌ها نیز به سادگی قابل استفاده هستند.
- ردیابی ساده‌تر تغییرات: روش اصولی کار با پروژه‌های نرم افزاری همواره شامل استفاده از یک ابزار سورس کنترل مانند SVN، Git، مرکوریال و امثال آن است. به این ترتیب ردیابی تغییرات انجام شده به سادگی توسط این ابزارها میسر می‌شوند.
- ساده‌تر شدن طراحی‌های پیچیده‌تر: برای مثال پیاده سازی ارث بری،‌ ایجاد کلاس‌های خود ارجاع دهنده و امثال آن با کدنویسی ساده‌تر است.


دریافت آخرین نگارش EF


برای دریافت و نصب آخرین نگارش EF نیاز است از NuGet استفاده شود و این مزایا را به همراه دارد:
به کمک NuGet امکان با خبر شدن از به روز رسانی جدید صورت گرفته به صورت خودکار درنظر گرفته شده است و همچنین کار دریافت بسته‌های مرتبط و به روز رسانی ارجاعات نیز در این حالت خودکار است. به علاوه توسط NuGet امکان دسترسی به کتابخانه‌هایی که مثلا در گوگل‌کد قرار دارند و به صورت معمول امکان دریافت آن‌ها برای ما میسر نیست، نیز بدون مشکل فراهم است (برای نمونه ELMAH، که اصل آن از گوگل‌کد قابل دریافت است؛ اما بسته نیوگت آن نیز در دسترس می‌باشد).
پس از نصب NuGet، تنها کافی است بر روی گره References در Solution explorer ویژوال استودیو، کلیک راست کرده و به کمک NuGet آخرین نگارش EF را نصب کرد. در گالری آنلاین آن، عموما EF اولین گزینه است (به علت تعداد بالای دریافت آن).
حین استفاده از NuGet جهت نصب Ef، ابتدا ارجاعاتی به اسمبلی‌های زیر به برنامه اضافه خواهند شد:
System.ComponentModel.DataAnnotations.dll
System.Data.Entity.dll
EntityFramework.dll
بدیهی است بدون استفاده از NuGet، تمام این کارها را باید دستی انجام داد.
سپس در پوشه‌ای به نام packages، فایل‌های مرتبط با EF قرار خواهند گرفت که شامل اسمبلی آن به همراه ابزارهای DB Migration است. همچنین فایل packages.config که شامل تعاریف اسمبلی‌های نصب شده است به پروژه اضافه می‌شود. NuGet به کمک این فایل و شماره نگارش درج شده در آن، شما را از به روز رسانی‌های بعدی مطلع خواهد ساخت:

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<packages>
<package id="EntityFramework" version="4.3.1" />
</packages>

همچنین اگر به فایل app.config یا web.config برنامه نیز مراجعه کنید، یک سری تنظیمات ابتدایی اتصال به بانک اطلاعاتی در آن ذکر شده است:

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<configuration>
<configSections>
<!-- For more information on Entity Framework configuration, visit http://go.microsoft.com/fwlink/?LinkID=237468 -->
<section name="entityFramework" type="System.Data.Entity.Internal.ConfigFile.EntityFrameworkSection, EntityFramework, Version=4.3.1.0, Culture=neutral, PublicKeyToken=b77a5c561934e089" />
</configSections>
<entityFramework>
<defaultConnectionFactory type="System.Data.Entity.Infrastructure.SqlConnectionFactory, EntityFramework">
<parameters>
<parameter value="Data Source=(localdb)\v11.0; Integrated Security=True; MultipleActiveResultSets=True" />
</parameters>
</defaultConnectionFactory>
</entityFramework>
</configuration>

همانطور که ملاحظه می‌کنید بانک اطلاعاتی پیش فرضی که در اینجا ذکر شده است، LocalDB می‌باشد. این بانک اطلاعاتی را از این آدرس‌ نیز می‌توانید دریافت کنید.

البته ضرورتی هم به استفاده از آن نیست و از سایر نگارش‌های SQL Server نیز می‌توان استفاده کرد ولی خوب ... مزیت استفاده از آن برای کاربر نهایی این است که «نیازی به یک مهندس برای نصب، راه اندازی و نگهداری ندارد». تنها مشکل آن این است که از ویندوز XP پشتیبانی نمی‌کند. البته SQL Server CE 4.0 این محدودیت را ندارد.
ضمن اینکه باید درنظر داشت EF به فناوری میزبان خاصی گره نخورده است و مثال‌هایی که در اینجا بررسی می‌شوند صرفا تعدادی برنامه کنسول معمولی هستند و نکات عنوان شده در آن‌ها در تمام فناوری‌های میزبان موجود به یک نحو کاربرد دارند.


قراردادهای پیش فرض EF Code first

عنوان شد که اطلاعات کلاس‌های ساده تشکیل دهنده مدل‌های برنامه، برای تعریف جداول و فیلدهای یک بانک اطلاعات و همچنین مشخص سازی روابط بین آن‌ها کافی نیستند و مرسوم است برای پر کردن این خلاء از یک سری متادیتا و یا Fluent API مهیا نیز استفاده گردد. اما در EF Code first یک سری قرار داد توکار نیز وجود دارند که مطلع بودن از آن‌ها سبب خواهد شد تا حجم کدنویسی و تنظیمات جانبی این فریم ورک به حداقل برسند. برای نمونه مدل‌های معروف بلاگ و مطالب آن‌را درنظر بگیرید:

namespace EF_Sample01.Models
{
public class Post
{
public int Id { set; get; }
public string Title { set; get; }
public string Content { set; get; }
public virtual Blog Blog { set; get; }
}
}

using System.Collections.Generic;

namespace EF_Sample01.Models
{
public class Blog
{
public int Id { set; get; }
public string Title { set; get; }
public string AuthorName { set; get; }
public IList<Post> Posts { set; get; }
}
}


یکی از قراردادهای EF Code first این است که کلاس‌های مدل شما را جهت یافتن خاصیتی به نام Id یا ClassId مانند BlogId، جستجو می‌کند و از آن به عنوان primary key و فیلد identity جدول بانک اطلاعاتی استفاده خواهد کرد.
همچنین در کلاس Blog، خاصیت لیستی از Posts و در کلاس Post خاصیت virtual ایی به نام Blog وجود دارند. به این ترتیب روابط بین دو کلاس و ایجاد کلید خارجی متناظر با آن‌را به صورت خودکار انجام خواهد داد.
نهایتا از این اطلاعات جهت تشکیل database schema یا ساختار بانک اطلاعاتی استفاده می‌گردد.
اگر به فضاهای نام دو کلاس فوق دقت کرده باشید، به کلمه Models ختم شده‌اند. به این معنا که در پوشه‌ای به همین نام در پروژه جاری قرار دارند. یا مرسوم است کلاس‌های مدل را در یک پروژه class library مجزا به نام DomainClasses نیز قرار دهند. این پروژه نیازی به ارجاعات اسمبلی‌های EF ندارد و تنها به اسمبلی System.ComponentModel.DataAnnotations.dll نیاز خواهد داشت.


EF Code first چگونه کلاس‌های مورد نظر را انتخاب می‌کند؟

ممکن است ده‌ها و صدها کلاس در یک پروژه وجود داشته باشند. EF Code first چگونه از بین این کلاس‌ها تشخیص خواهد داد که باید از کدامیک استفاده کند؟ اینجا است که مفهوم جدیدی به نام DbContext معرفی شده است. برای تعریف آن یک کلاس دیگر را به پروژه برای مثال به نام Context اضافه کنید. همچنین مرسوم است که این کلاس را در پروژه class library دیگری به نام DataLayer اضافه می‌کنند. این پروژه نیاز به ارجاعی به اسمبلی‌های EF خواهد داشت. در ادامه کلاس جدید اضافه شده باید از کلاس DbContext مشتق شود:

using System.Data.Entity;
using EF_Sample01.Models;

namespace EF_Sample01
{
public class Context : DbContext
{
public DbSet<Blog> Blogs { set; get; }
public DbSet<Post> Posts { set; get; }
}
}

سپس در اینجا به کمک نوع جنریکی به نام DbSet، کلاس‌های دومین برنامه را معرفی می‌کنیم. به این ترتیب، EF Code first ابتدا به دنبال کلاسی مشتق شده از DbContext خواهد گشت. پس از یافتن آن‌، خواصی از نوع DbSet را بررسی کرده و نوع‌های متناظر با آن‌را به عنوان کلاس‌های دومین درنظر می‌گیرد و از سایر کلاس‌های برنامه صرفنظر خواهد کرد. این کل کاری است که باید انجام شود.
اگر دقت کرده باشید، نام کلاس‌های موجودیت‌ها، مفرد هستند و نام خواص تعریف شده به کمک DbSet‌، جمع می‌باشند که نهایتا متناظر خواهند بود با نام جداول بانک اطلاعاتی تشکیل شده.


تشکیل خودکار بانک اطلاعاتی و افزودن اطلاعات به جداول

تا اینجا بدون تهیه یک بانک اطلاعاتی نیز می‌توان از کلاس Context تهیه شده استفاده کرد و کار کدنویسی را آغاز نمود. بدیهی است جهت اجرای نهایی کدها، نیاز به یک بانک اطلاعاتی خواهد بود. اگر تنظیمات پیش فرض فایل کانفیگ برنامه را تغییر ندهیم، از همان defaultConnectionFactory یاده شده استفاده خواهد کرد. در این حالت نام بانک اطلاعاتی به صورت خودکار تنظیم شده و مساوی «EF_Sample01.Context» خواهد بود.
برای سفارشی سازی آن نیاز است فایل app.config یا web.config برنامه را اندکی ویرایش نمود:

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<configuration>
<configSections>
...
</configSections>
<connectionStrings>
<clear/>
<add name="Context"
connectionString="Data Source=(local);Initial Catalog=testdb2012;Integrated Security = true"
providerName="System.Data.SqlClient"
/>
</connectionStrings>
...
</configuration>

در اینجا به بانک اطلاعاتی testdb2012 در وهله پیش فرض SQL Server نصب شده، اشاره شده است. فقط باید دقت داشت که تگ configSections باید در ابتدای فایل قرار گیرد و مابقی تنظیمات پس از آن.
یا اگر علاقمند باشید که از SQL Server CE استفاده کنید، تنظیمات رشته اتصالی را به نحو زیر مقدار دهی نمائید:

<connectionStrings> 
              <add name="MyContextName"
                         connectionString="Data Source=|DataDirectory|\Store.sdf"
                         providerName="System.Data.SqlServerCe.4.0" />
</connectionStrings>

در هر دو حالت، name باید به نام کلاس مشتق شده از DbContext اشاره کند که در مثال جاری همان Context است.
یا اگر علاقمند بودید که این قرارداد توکار را تغییر داده و نام رشته اتصالی را با کدنویسی تعیین کنید، می‌توان به نحو زیر عمل کرد:

public class Context : DbContext
{
    public Context()
      : base("ConnectionStringName")
    {
    }


البته ضرورتی ندارد این بانک اطلاعاتی از پیش موجود باشد. در اولین بار اجرای کدهای زیر، به صورت خودکار بانک اطلاعاتی و جداول Blogs و Posts و روابط بین آن‌ها تشکیل می‌گردد:

using EF_Sample01.Models;

namespace EF_Sample01
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
using (var db = new Context())
{
db.Blogs.Add(new Blog { AuthorName = "Vahid", Title = ".NET Tips" });
db.SaveChanges();
}
}
}
}


در این تصویر چند نکته حائز اهمیت هستند:
الف) نام پیش فرض بانک اطلاعاتی که به آن اشاره شد (اگر تنظیمات رشته اتصالی قید نگردد).
ب) تشکیل خودکار primary key از روی خواصی به نام Id
ج) تشکیل خودکار روابط بین جداول و ایجاد کلید خارجی (به کمک خاصیت virtual تعریف شده)
د) تشکیل جدول سیستمی به نام dbo.__MigrationHistory که از آن برای نگهداری سابقه به روز رسانی‌های ساختار جداول کمک گرفته خواهد شد.
ه) نوع و طول فیلدهای متنی، nvarchar از نوع max است.

تمام این‌ها بر اساس پیش فرض‌ها و قراردادهای توکار EF Code first انجام شده است.

در کدهای تعریف شده نیز، ابتدا یک وهله از شیء Context ایجاد شده و سپس به کمک آن می‌توان به جدول Blogs اطلاعاتی را افزود و در آخر ذخیره نمود. استفاده از using هم دراینجا نباید فراموش شود، زیرا اگر استثنایی در این بین رخ دهد، کار پاکسازی منابع و بستن اتصال گشوده شده به بانک اطلاعاتی به صورت خودکار انجام خواهد شد.
در ادامه اگر بخواهیم مطلبی را به Blog ثبت شده اضافه کنیم، خواهیم داشت:

using EF_Sample01.Models;

namespace EF_Sample01
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
//addBlog();
addPost();
}

private static void addPost()
{
using (var db = new Context())
{
var blog = db.Blogs.Find(1);
db.Posts.Add(new Post
{
Blog = blog,
Content = "data",
Title = "EF"
});
db.SaveChanges();
}
}

private static void addBlog()
{
using (var db = new Context())
{
db.Blogs.Add(new Blog { AuthorName = "Vahid", Title = ".NET Tips" });
db.SaveChanges();
}
}
}
}

متد db.Blogs.Find، بر اساس primary key بلاگ ثبت شده، یک وهله از آن‌را یافته و سپس از آن جهت تشکیل شیء Post و افزودن آن به جدول Posts استفاده می‌شود. متد Find ابتدا Contxet جاری را جهت یافتن شیءایی با id مساوی یک جستجو می‌کند (اصطلاحا به آن first level cache هم گفته می‌شود). اگر موفق به یافتن آن شد، بدون صدور کوئری اضافه‌ای به بانک اطلاعاتی از اطلاعات همان شیء استفاده خواهد کرد. در غیراینصورت نیاز خواهد داشت تا ابتدا کوئری لازم را به بانک اطلاعاتی ارسال کرده و اطلاعات شیء Blog متناظر با id=1 را دریافت کند. همچنین اگر نیاز داشتیم تا تنها با سطح اول کش کار کنیم، در EF Code first می‌توان از خاصیتی به نام Local نیز استفاده کرد. برای مثال خاصیت db.Blogs.Local بیانگر اطلاعات موجود در سطح اول کش می‌باشد.
نهایتا کوئری Insert تولید شده توسط آن به شکل زیر خواهد بود (لاگ شده توسط برنامه SQL Server Profiler):

exec sp_executesql N'insert [dbo].[Posts]([Title], [Content], [Blog_Id])
values (@0, @1, @2)
select [Id]
from [dbo].[Posts]
where @@ROWCOUNT > 0 and [Id] = scope_identity()',
N'@0 nvarchar(max) ,@1 nvarchar(max) ,@2 int',
@0=N'EF',
@1=N'data',
@2=1


این نوع کوئرهای پارامتری چندین مزیت مهم را به همراه دارند:
الف) به صورت خودکار تشکیل می‌شوند. تمام کوئری‌های پشت صحنه EF پارامتری هستند و نیازی نیست مرتبا مزایای این امر را گوشزد کرد و باز هم عده‌ای با جمع زدن رشته‌ها نسبت به نوشتن کوئری‌های نا امن SQL اقدام کنند.
ب) کوئرهای پارامتری در مقابل حملات تزریق اس کیوال مقاوم هستند.
ج) SQL Server با کوئری‌های پارامتری همانند رویه‌های ذخیره شده رفتار می‌کند. یعنی query execution plan محاسبه شده آن‌ها را کش خواهد کرد. همین امر سبب بالا رفتن کارآیی برنامه در فراخوانی‌های بعدی می‌گردد. الگوی کلی مشخص است. فقط پارامترهای آن تغییر می‌کنند.
د) مصرف حافظه SQL Server کاهش می‌یابد. چون SQL Server مجبور نیست به ازای هر کوئری اصطلاحا Ad Hoc رسیده یکبار execution plan متفاوت آن‌ها را محاسبه و سپس کش کند. این مورد مشکل مهم تمام برنامه‌هایی است که از کوئری‌های پارامتری استفاده نمی‌کنند؛ تا حدی که گاهی تصور می‌کنند شاید SQL Server دچار نشتی حافظه شده، اما مشکل جای دیگری است.


مشکل! ساختار بانک اطلاعاتی تشکیل شده مطلوب کار ما نیست.

تا همینجا با حداقل کدنویسی و تنظیمات مرتبط با آن، پیشرفت خوبی داشته‌ایم؛ اما نتیجه حاصل آنچنان مطلوب نیست و نیاز به سفارشی سازی دارد. برای مثال طول فیلدها را نیاز داریم به مقدار دیگری تنظیم کنیم، تعدادی از فیلدها باید به صورت not null تعریف شوند یا نام پیش فرض بانک اطلاعاتی باید مشخص گردد و مواردی از این دست. با این موارد در قسمت‌های بعدی بیشتر آشنا خواهیم شد.