مطالب دوره‌ها
پیاده سازی امتیاز دهی ستاره‌ای به مطالب به کمک jQuery در ASP.NET MVC
در این قسمت قصد داریم با نحوه پیاده سازی امتیاز دهی ستاره‌ای به مطالب، که نمونه‌ای از آن‌را در سایت جاری در قسمت‌های مختلف آن مشاهده می‌کنید، آشنا شویم.


مدل برنامه

در ابتدای کار نیاز است تا ساختاری را جهت ارائه لیستی از مطالب که دارای گزینه امتیاز دهی می‌باشند، تهیه کنیم:
namespace jQueryMvcSample03.Models
{
    public class BlogPost
    {
        public int Id { set; get; }
        public string Title { set; get; }
        public string Body { set; get; }

        /// <summary>
        /// اطلاعات رای گیری یک مطلب به صورت یک خاصیت تو در تو یا پیچیده
        /// </summary>
        public Rating Rating { set; get; }

        public BlogPost()
        {
            Rating = new Rating();
        }
    }
}

namespace jQueryMvcSample03.Models
{
    //[ComplexType]
    public class Rating
    {
        public double? TotalRating { get; set; }
        public int? TotalRaters { get; set; }
        public double? AverageRating { get; set; }
    }
}
اگر با EF Code first آشنا باشید، خاصیت Rating تعریف شده در اینجا می‌تواند از نوع ComplexType تعریف شود که شامل جمع امتیازهای داده شده، تعداد کل رای دهنده‌ها و همچنین میانگین امتیازهای حاصل است.


منبع داده فرضی برنامه

using System.Collections.Generic;
using System.Linq;
using jQueryMvcSample03.Models;

namespace jQueryMvcSample03.DataSource
{
    /// <summary>
    /// منبع داده فرضی
    /// </summary>
    public static class BlogPostDataSource
    {
        private static IList<BlogPost> _cachedItems;
        /// <summary>
        /// با توجه به استاتیک بودن سازنده کلاس، تهیه کش، پیش از سایر فراخوانی‌ها صورت خواهد گرفت
        /// باید دقت داشت که این فقط یک مثال است و چنین کشی به معنای
        /// تهیه یک لیست برای تمام کاربران سایت است
        /// </summary>
        static BlogPostDataSource()
        {
            _cachedItems = createBlogPostsInMemoryDataSource();
        }

        /// <summary>
        /// هدف صرفا تهیه یک منبع داده آزمایشی ساده تشکیل شده در حافظه است
        /// </summary>        
        private static IList<BlogPost> createBlogPostsInMemoryDataSource()
        {
            var results = new List<BlogPost>();
            for (int i = 1; i < 30; i++)
            {
                results.Add(new BlogPost { Id = i, Title = "عنوان " + i, Body = "متن ... متن ... متن " + i, Rating = new Rating { TotalRaters = i + 1, AverageRating = 3.5 } });
            }
            return results;
        }

        /// <summary>
        /// پارامترهای شماره صفحه و تعداد رکورد به ازای یک صفحه برای صفحه بندی نیاز هستند
        /// شماره صفحه از یک شروع می‌شود
        /// </summary>
        public static IList<BlogPost> GetLatestBlogPosts(int pageNumber, int recordsPerPage = 4)
        {
            var skipRecords = pageNumber * recordsPerPage;
            return _cachedItems
                        .OrderByDescending(x => x.Id)
                        .Skip(skipRecords)
                        .Take(recordsPerPage)
                        .ToList();
        }
    }
}
در این مثال نیز از یک منبع داده فرضی تشکیل شده در حافظه استفاده خواهیم کرد تا امکان اجرای پروژه پیوستی را بدون نیاز به بانک اطلاعاتی خاصی و بدون نیاز به مقدمات برپایی آن، به سادگی داشته باشید.
در این منبع داده ابتدا لیستی از مطالب تهیه شده و سپس کش می‌شوند. در ادامه توسط متد GetLatestBlogPosts بازه‌ای از این اطلاعات قابل بازیابی خواهند بود که برای استفاده در حالات صفحه بندی اطلاعات بهینه سازی شده است.


آشنایی با طراحی افزونه jQuery Star Rating

افزودن CSS نمایش امتیازها در ذیل هر مطلب

/* star rating system */
.post_rating
{
direction: ltr;
}
.rating
{
text-indent: -99999px;
overflow: hidden;
background-repeat: no-repeat;
display: inline-block;
width: 8px;
height: 16px;
}
.rating.stars
{
background-image: url('Images/star_rating.png');
}
.rating.stars.active
{
cursor: pointer;
}
.star-left_off
{
background-position: -0px -0px;
}
.star-left_on
{
background-position: -16px -0px;
}
.star-right_off
{
background-position: -8px -0px;
}
.star-right_on
{
background-position: -24px -0px;
}
برای نمایش ستاره‌ها و کار با تصویر Images/star_rating.png (که در پروژه پیوست قرار دارد) ابتدا نیاز است CSS فوق را به پروژه خود اضافه نمائید.

افزودن افزونه jQuery Star rating

// <![CDATA[
(function ($) {
    $.fn.StarRating = function (options) {
        var defaults = {            
            ratingStarsSpan: '.rating.stars',
            postInfoUrl: '/',
            loginUrl: '/login',
            errorHandler: null,
            completeHandler: null,
            onlyOneTimeHandler: null
        };
        var options = $.extend(defaults, options);

        return this.each(function () {
            var ratingStars = $(this);

            $(ratingStars).unbind('mouseover');
            $(ratingStars).mouseover(function () {
                var span = $(this).parent("span");
                var newRating = $(this).attr("value");
                setRating(span, newRating);
            });

            $(ratingStars).unbind('mouseout');
            $(ratingStars).mouseout(function () {
                var span = $(this).parent("span");
                var rating = span.attr("rating");
                setRating(span, rating);
            });

            $(ratingStars).unbind('click');
            $(ratingStars).click(function () {
                var span = $(this).parent("span");
                var newRating = $(this).attr("value");
                var text = span.children("span");
                var pID = span.attr("post");
                var type = span.attr("sectiontype");
                postData({ postID: pID, rating: newRating, sectionType: type });
                span.attr("rating", newRating);
                setRating(span, newRating);
            });

            function setRating(span, rating) {
                span.find(options.ratingStarsSpan).each(function () {
                    var value = parseFloat($(this).attr("value"));
                    var imgSrc = $(this).attr("class");
                    if (value <= rating)
                        $(this).attr("class", imgSrc.replace("_off", "_on"));
                    else
                        $(this).attr("class", imgSrc.replace("_on", "_off"));
                });
            }

            function postData(dataJsonArray) {
                $.ajax({
                    type: "POST",
                    url: options.postInfoUrl,
                    data: JSON.stringify(dataJsonArray),
                    contentType: "application/json; charset=utf-8",
                    dataType: "json",
                    complete: function (xhr, status) {
                        var data = xhr.responseText;
                        if (xhr.status == 403) {
                            window.location = options.loginUrl;
                        }
                        else if (status === 'error' || !data) {
                            if (options.errorHandler)
                                options.errorHandler(this);
                        }
                        else if (data == "nok") {
                            if (options.onlyOneTimeHandler)
                                options.onlyOneTimeHandler(this);
                        }
                        else {
                            if (options.completeHandler)
                                options.completeHandler(this);
                        }
                    }
                });
            }
        });
    };
})(jQuery);
// ]]>
اطلاعات فوق، فایل jquery.StarRating.js را تشکیل می‌دهند که باید به پروژه اضافه گردند.
کاری که این افزونه انجام می‌دهد ردیابی حرکت ماوس بر روی ستاره‌های نمایش داده شده و سپس ارسال سه پارامتر ذیل به اکشن متدی که توسط پارامتر postInfoUrl مشخص می‌گردد، پس از کلیک کاربر می‌باشد:
 { postID: pID, rating: newRating, sectionType: type }
همانطور که ملاحظه می‌کنید به ازای هر قطعه رای گیری که به صفحه اضافه می‌شود، Id مطلب، رای داده شده و نام قسمت جاری، به اکشن متدی خاص ارسال خواهند گردید. sectionType از این جهت اضافه گردیده است تا بتوانید با بیش از یک جدول کار کنید و از این افزونه در قسمت‌های مختلف سایت به سادگی بتوانید استفاده نمائید.
در اینجا از errorHandler برای نمایش خطاها، از completeHandler برای نمایش تشکر به کاربر و از onlyOneTimeHandler برای نمایش اخطار مثلا «یکبار بیشتر مجاز نیستید به ازای یک مطلب رای دهید»، می‌توان استفاده کرد.

بنابراین تا اینجا فایل layout برنامه تقریبا چنین مداخلی را خواهد داشت:
<head>
    <title>@ViewBag.Title</title>    
    <link href="@Url.Content("Content/starRating.css")" rel="stylesheet" type="text/css" />
    <link href="@Url.Content("Content/Site.css")" rel="stylesheet" type="text/css" />
    <script src="@Url.Content("~/Scripts/jquery-1.9.1.min.js")" type="text/javascript"></script>
    <script src="@Url.Content("~/Scripts/jquery.validate.min.js")" type="text/javascript"></script>
    <script src="@Url.Content("~/Scripts/jquery.unobtrusive-ajax.min.js")" type="text/javascript"></script>
    <script src="@Url.Content("~/Scripts/jquery.validate.unobtrusive.min.js")" type="text/javascript"></script>
    <script src="@Url.Content("~/Scripts/jquery.StarRating.js")" type="text/javascript"></script>
    @RenderSection("JavaScript", required: false)
</head>

طراحی یک HTML helper برای نمایش ستاره‌های امتیاز دهی

ابتدا پوشه استاندارد app_code را به پروژه اضافه کرده و سپس فایلی را به نام StarRatingHelper.cshtml، با محتوای ذیل به آن اضافه نمائید:
@using System.Globalization
@helper AddStarRating(int postId,
                      double? average = 0, int? postRatingsCount = 0, string type = "BlogPost",
                      string tooltip = "لطفا جهت رای دادن کلیک نمائید")
    {
        string actIt = "active ";
        if (!average.HasValue) { average = 0; }
        if (!postRatingsCount.HasValue) { postRatingsCount = 0; }
    
    <span class='postRating' rating='@average' post='@postId' title='@tooltip' sectiontype='@type'>
        @for (double i = .5; i <= 5.0; i = i + .5)
        {
            string left;
            if (i <= average)
            {
                left = (i * 2) % 2 == 1 ? "left_on" : "right_on";
            }
            else
            {
                left = (i * 2) % 2 == 1 ? "left_off" : "right_off";
            }
            <span class='rating stars @(actIt)star-@left' value='@i'></span>
        }
        &nbsp;
        @if (postRatingsCount > 0)
        {
            var ratingInfo = string.Format(CultureInfo.InvariantCulture, "امتیاز {0:0.00} از 5 توسط {1} نفر", average, postRatingsCount);
            <span>@ratingInfo</span>                
        }
        else
        {
            <span></span>
        }
    </span>
}
از این Html helper برای تشکیل ساختار نمایش قطعه امتیاز دهی به یک مطلب استفاده خواهیم کرد که توسط افزونه جی‌کوئری فوق ردیابی می‌شود.


کنترلر ذخیره سازی اطلاعات دریافتی برنامه

using System.Web.Mvc;
using System.Web.UI;
using jQueryMvcSample03.DataSource;
using jQueryMvcSample03.Security;

namespace jQueryMvcSample03.Controllers
{
    public class HomeController : Controller
    {
        public ActionResult Index()
        {
            var postsList = BlogPostDataSource.GetLatestBlogPosts(pageNumber: 0);
            return View(postsList); //نمایش صفحه اصلی
        }


        [HttpPost]
        [AjaxOnly]
        [OutputCache(Location = OutputCacheLocation.None, NoStore = true)]
        public ActionResult SaveRatings(int? postId, double? rating, string sectionType)
        {
            if (postId == null || rating == null || string.IsNullOrWhiteSpace(sectionType))
                return Content(null); //اعلام بروز خطا

            if (!this.HttpContext.CanUserVoteBasedOnCookies(postId.Value, sectionType))
                return Content("nok"); //اعلام فقط یکبار مجاز هستید رای دهید

            switch (sectionType) //قسمت‌های مختلف سایت که در جداول مختلفی قرار دارند نیز می‌توانند گزینه امتیاز دهی داشته باشند
            {
                case "BlogPost":
                    //الان شماره مطلب و رای ارسالی را داریم که می‌توان نسبت به ذخیره آن اقدام کرد
                    //مثلا
                    //_blogPostsService.SaveRating(postId.Value, rating.Value);
                    break;

                //... سایر قسمت‌های دیگر سایت

                default:
                    return Content(null); //اعلام بروز خطا
            }

            return Content("ok"); //اعلام موفقیت آمیز بودن ثبت اطلاعات
        }

        [HttpGet]
        public ActionResult Post(int? id)
        {
            if (id == null)
                return Redirect("/");

            //todo: show the content here
            return Content("Post " + id.Value);
        }
    }
}
در اینجا کنترلری را که کار پردازش کلیک کاربر را بر روی امتیازی خاص انجام می‌دهد، ملاحظه می‌کنید.
امضای اکشن متد SaveRatings دقیقا بر اساس سه پارامتر ارسالی توسط jquery.StarRating.js که پیشتر توضیح داده شد، تعیین گردیده است. در این متد ابتدا بررسی می‌شود که آیا اطلاعاتی دریافت شده است یا خیر. اگر خیر، null را بازگشت خواهد داد. سپس توسط متد CanUserVoteBasedOnCookies بررسی می‌شود که آیا کاربر می‌تواند (خصوصا مجددا) رای دهد یا خیر. این افزونه برای رای دهی کاربران وارد نشده به سیستم نیز مناسب است. به همین جهت از کوکی‌ها برای ثبت اطلاعات رای دادن کاربران استفاده گردیده است. پیاده سازی متد CanUserVoteBasedOnCookies را در ادامه ملاحظه خواهید نمود.
در ادامه در متد SaveRatings، یک switch تشکیل شده است تا بر اساس نام قسمت مرتبط به رای گیری، اطلاعات را بتوان به سرویس خاصی در برنامه هدایت کرد. مثلا اطلاعات قسمت مطالب به سرویس مطالب و قسمت نظرات به سرویس نظرات هدایت شوند.


متدهایی برای کار با کوکی‌ها در ASP.NET MVC

using System;
using System.Web;

namespace jQueryMvcSample03.Security
{
    public static class CookieHelper
    {
        public static bool CanUserVoteBasedOnCookies(this HttpContextBase httpContext, int postId, string sectionType)
        {
            string key = sectionType + "-" + postId;
            var value = httpContext.GetCookieValue(key);
            if (string.IsNullOrWhiteSpace(value))
            {
                httpContext.AddCookie(key, key);
                return true;
            }
            return false;
        }

        public static void AddCookie(this HttpContextBase httpContextBase, string cookieName, string value)
        {
            httpContextBase.AddCookie(cookieName, value, DateTime.Now.AddDays(30));
        }

        public static void AddCookie(this HttpContextBase httpContextBase, string cookieName, string value, DateTime expires)
        {
            var cookie = new HttpCookie(cookieName)
            {
                Expires = expires,
                Value = httpContextBase.Server.UrlEncode(value) // For Cookies and Unicode characters
            };
            httpContextBase.Response.Cookies.Add(cookie);
        }

        public static string GetCookieValue(this HttpContextBase httpContext, string cookieName)
        {
            var cookie = httpContext.Request.Cookies[cookieName];
            if (cookie == null)
                return string.Empty; //cookie doesn't exist

            // For Cookies and Unicode characters
            return httpContext.Server.UrlDecode(cookie.Value);
        }
    }
}
در اینجا یک سری متد الحاقی را ملاحظه می‌کنید که برای ثبت اطلاعات رای داده شده یک کاربر بر اساس Id مطلب و نام قسمت متناظر با آن در یک کوکی طراحی شده‌اند. بدیهی است اگر تمام قسمت‌های برنامه شما محافظت شده هستند و کاربران حتما نیاز است ابتدا به سیستم لاگین نمایند، می‌توانید این قسمت را حذف کرده و اطلاعات postId و SectionType را به ازای هر کاربر، جداگانه در بانک اطلاعاتی ثبت و بازیابی نمائید (دقیق‌ترین حالت ممکن؛ البته برای سیستمی بسته که حتما تمام قسمت‌های آن نیاز به اعتبار سنجی دارند).


پیشنهادی در مورد نحوه ذخیره سازی اطلاعات دریافتی

using jQueryMvcSample03.Models;

namespace jQueryMvcSample03.DataSource
{
    public interface IBlogPostsService
    {
        void SaveRating(int postId, double rating);
    }

    public class SampleService : IBlogPostsService
    {
        /// <summary>
        /// یک نمونه از متد ذخیره سازی اطلاعات پیشنهادی
        /// فقط برای ایده گرفتن
        /// بدیهی است محل قرارگیری اصلی آن در لایه سرویس برنامه شما خواهد بود
        /// </summary>
        public void SaveRating(int postId, double rating)
        {
            BlogPost post = null;
            //post = _blogCtx.Find(postId); // بر اساس شماره مطلب، مطلب یافت شده و فیلدهای آن تنظیم می‌شوند
            if (post == null) return;

            if (!post.Rating.TotalRaters.HasValue) post.Rating.TotalRaters = 0;
            if (!post.Rating.TotalRating.HasValue) post.Rating.TotalRating = 0;
            if (!post.Rating.AverageRating.HasValue) post.Rating.AverageRating = 0;

            post.Rating.TotalRaters++;
            post.Rating.TotalRating += rating;
            post.Rating.AverageRating = post.Rating.TotalRating / post.Rating.TotalRaters;

            // todo: call save changes at the end.
        }
    }
}
همانطور که عنوان شد، سه داده Id مطلب، رای داده شده و نام قسمت متناظر به اکشن متد ارسال می‌شود. از نام قسمت، برای انتخاب سرویس ذخیره سازی اطلاعات استفاده خواهیم کرد. این سرویس می‌تواند شامل متدی به نام SaveRating، همانند کدهای فوق باشد که Id مطلب و عدد رای حاصل به آن ارسال می‌گردند. ابتدا بر اساس این Id، مطلب متناظر یافت شده و سپس اطلاعات Rating آن به روز خواهد شد. در پایان هم ذخیره سازی اطلاعات باید صورت گیرد.



Viewهای برنامه

قسمت پایانی کار ما در اینجا تهیه دو View است:
الف) یک Partial view که لیست مطالب را به همراه گزینه رای دهی به آن‌ها رندر می‌کند.
ب) View کاملی که از این Partial View استفاده کرده و همچنین افزونه jquery.StarRating.js را فراخوانی می‌کند.
@using System.Text.RegularExpressions
@model IList<jQueryMvcSample03.Models.BlogPost>
<ul>
    @foreach (var item in Model)
    {
        <li>
            <fieldset>
            <legend>مطلب @item.Id</legend>
                <h5>
                    @Html.ActionLink(linkText: item.Title,
                                 actionName: "Post",
                                 controllerName: "Home",
                                 routeValues: new { id = item.Id },
                                 htmlAttributes: null)
                </h5>
                @item.Body
                <div class="post_rating">
                    @Html.Raw(Regex.Replace(@StarRatingHelper.AddStarRating(item.Id, item.Rating.AverageRating, item.Rating.TotalRaters, "BlogPost").ToHtmlString(), @">\s+<", "><"))
                </div>
            </fieldset>
        </li>
    }
</ul>
کدهای _ItemsList.cshtml را در اینجا ملاحظه می‌کند که در آن نحوه فراخوانی متد کمکی StarRatingHelper.AddStarRating ذکر شده است.
اگر به کدهای آن دقت کنید از Regex.Replace برای حذف فاصله‌های خالی و خطوط جدید بین تگ‌ها استفاده گردیده است. اگر اینکار انجام نشود، نیمه‌های ستاره‌های نمایش داده شده، با فاصله از یکدیگر رندر می‌شوند که صورت خوشایندی ندارد.

و نهایتا View ایی که از این اطلاعات استفاده می‌کنید ساختار زیر را خواهد داشت:
@model IList<jQueryMvcSample03.Models.BlogPost>
@{
    ViewBag.Title = "Index";
    var postInfoUrl = Url.Action(actionName: "SaveRatings", controllerName: "Home");
}
<h2>
    سیستم امتیاز دهی</h2>
@{ Html.RenderPartial("_ItemsList", Model); }
@section JavaScript
{
    <script type="text/javascript">
        $(document).ready(function () {
            $(".rating.stars.active").StarRating({
                ratingStarsSpan: '.rating.stars',
                postInfoUrl: '@postInfoUrl',
                loginUrl: '/login',
                errorHandler: function () {
                    alert('خطایی رخ داده است');
                },
                completeHandler: function () {
                    alert('با تشکر! رای شما با موفقیت ثبت شد');
                },
                onlyOneTimeHandler: function () {
                    alert('فقط یکبار می‌توانید به ازای هر مطلب رای دهید');
                }
            });
        });
    </script>
}
در این View لیستی از مطالب دریافت و به partial view طراحی شده برای نمایش ارسال می‌شود. سپس افزونه StarRating نیز تنظیم و به صفحه اضافه خواهد گردید. نکته مهم آن تعیین صحیح اکشن متدی است که قرار است اطلاعات را دریافت کند و نحوه مقدار دهی آن‌را توسط متغیر postInfoUrl مشاهده می‌کنید.

دریافت کدها و پروژه کامل این قسمت
jQueryMvcSample03.zip
مطالب
آموزش QUnit #2
فریم ورک تست جاوا اسکریپت QUnit:
 انتخاب و استفاده از یک فریم ورک برای تست کد‌های جاوا اسکریپت، قطعا نتیجه بهتری را به همراه خواهد داشت. من در این جا از QUnit که یکی از بهترین‌های تست واحد است، استفاده می‌کنم. برای این کار فایل‌های qunit.js و qunit.css را دانلود و مانند زیر برای تست واحد آماده کنید:
<!doctype html>
<html>
<head>
  <meta charset="utf-8">
  <title>Refactored date examples</title>

  <link rel="stylesheet" href="../qunit.css">
  <script src="../qunit.js"></script>
  <script src="prettydate.js"></script>
 
  <script>
  test("prettydate basics", function() {
    var now = "2013/01/28 22:25:00";
    equal(prettyDate(now, "2013/01/28 22:24:30"), "just now");
    equal(prettyDate(now, "201308/01/28 22:23:30"), "1 minute ago");
    equal(prettyDate(now, "2013/01/28 21:23:30"), "1 hour ago");
    equal(prettyDate(now, "2013/01/27 22:23:30"), "Yesterday");
    equal(prettyDate(now, "2013/01/26 22:23:30"), "2 days ago");
    equal(prettyDate(now, "2012/01/26 22:23:30"), undefined);
  });
  </script>
</head>
<body>
 
<div id="qunit"></div>
 
</body>
</html>
در کد بالا ابتدا فایل‌های فریم ورک و فایل prettydate.js را اضافه کردیم. برای نمایش نتیجه تست، یک تگ div با نام qunit در بین تگ body اضافه می‌کنیم. 
تابع test:
این تابع برای تست توابع نوشته شده، استفاده می‌شود. ورودی‌های این تابع، یکی عنوان تست و دومی یک متود دیگر، به عنوان ورودی دریافت می‌کند که در آن بدنه تست نوشته می‌شود.
تابع equal:
اولین تابع برای سنجش تست واحد equal است و در آن، تابعی که می‌خواهیم تست کنیم با مقدار خروجی آن مقایسه می‌شود.
فایل را با نام test.htm ذخیره و آن را در مرورگر خود باز نمایید. خروجی در شکل آورده شده است:

همین طور که در تصویر بزرگ می‌بینید اطلاعات مرورگر، زمان تکمیل تست و تعداد تست، تعداد تست پاس شده و تعداد تست شکست خورده، نشان داده شده است.

اگر یکی از تست‌ها با شکست روبرو شود رنگ پس زمینه قرمز و جزئیات شکست نمایش داده می‌شوند.
بهینه سازی، مرحله اول:
در حال حاضر تست ما کامل نیست زیرا امکان تست n weeks ago یا تعداد هفته پیش میسر نیست. قبل از آنکه این را به آزمون اضافه کنیم، تغییراتی در تست می‌دهیم
test("prettydate basics", function() {
  function date(then, expected) {
    equal(prettyDate("2013/01/28 22:25:00", then), expected);
  }
  date("2013/01/28 22:24:30", "just now");
  date("2013/01/28 22:23:30", "1 minute ago");
  date("2013/01/28 21:23:30", "1 hour ago");
  date("2013/01/27 22:23:30", "Yesterday");
  date("2013/01/26 22:23:30", "2 days ago");
  date("2012/01/26 22:23:30", undefined);
});
تابع prettyDate را در تابع دیگری به نام date قرار می‌دهیم. این تغییر سبب می‌شود تا امکان مقایسه زمان ورودی تست جاری با تست قبلی فراهم شود.
تست دستکاری عناصر DOM:
تا اینجا با تست توایع آشنا شدید، حالا می‌خواهیم تغییراتی در prettyDate دهیم تا امکان انتخاب عناصر DOM و به روزرسانی آن نیز وجود داشته باشد. فایل prettyDate2.js در زیر آورده شده است:
var prettyDate = {
  format: function(now, time){
    var date = new Date(time || ""),
      diff = (((new Date(now)).getTime() - date.getTime()) / 1000),
      day_diff = Math.floor(diff / 86400);
 
    if ( isNaN(day_diff) || day_diff < 0 || day_diff >= 31 )
      return;
 
    return day_diff === 0 && (
        diff < 60 && "just now" ||
        diff < 120 && "1 minute ago" ||
        diff < 3600 && Math.floor( diff / 60 ) +
          " minutes ago" ||
        diff < 7200 && "1 hour ago" ||
        diff < 86400 && Math.floor( diff / 3600 ) +
          " hours ago") ||
      day_diff === 1 && "Yesterday" ||
      day_diff < 7 && day_diff + " days ago" ||
      day_diff < 31 && Math.ceil( day_diff / 7 ) +
        " weeks ago";
  },
 
  update: function(now) {
    var links = document.getElementsByTagName("a");
    for ( var i = 0; i < links.length; i++ ) {
      if ( links[i].title ) {
        var date = prettyDate.format(now, links[i].title);
        if ( date ) {
          links[i].innerHTML = date;
        }
      }
    }
  }
};
prettyDate شامل دو تابع، یکی format که weeks ago به آن اضافه گردیده و تابع update که با انتخاب تگ‌ها، مقدار title را به تابع فرمت و خروجی آن را در Html هر عنصر قرار می‌دهد. حال یک تست واحد می‌نویسیم:
<!doctype html>
<html>
<head>
  <meta charset="utf-8">
  <title>Refactored date examples</title>
  <link rel="stylesheet" href="../qunit.css">
  <script src="../qunit.js"></script>
  <script src="prettydate2.js"></script>
  <script>
  test("prettydate.format", function() {
    function date(then, expected) {
      equal(prettyDate.format("2013/01/28 22:25:00", then),
        expected);
    }
    date("2013/01/28 22:24:30", "just now");
    date("2013/01/28 22:23:30", "1 minute ago");
    date("2013/01/28 21:23:30", "1 hour ago");
    date("2013/01/27 22:23:30", "Yesterday");
    date("2013/01/26 22:23:30", "2 days ago");
    date("2012/01/26 22:23:30", undefined);
  });
 
  function domtest(name, now, first, second) {
    test(name, function() {
      var links = document.getElementById("qunit-fixture")
        .getElementsByTagName("a");
      equal(links[0].innerHTML, "January 28th, 2013");
      equal(links[2].innerHTML, "January 27th, 2013");
      prettyDate.update(now);
      equal(links[0].innerHTML, first);
      equal(links[2].innerHTML, second);
    });
  }
  domtest("prettyDate.update", "2013-01-28T22:25:00Z",
    "2 hours ago", "Yesterday");
  domtest("prettyDate.update, one day later", "2013/01/29 22:25:00",
    "Yesterday", "2 days ago");
  </script>
</head>
<body>
 
<div id="qunit"></div>
<div id="qunit-fixture">
 
<ul>
  <li id="post57">
    <p>blah blah blah...</p>
    <small>
      Posted <span>
        <a href="/2013/01/blah/57/" title="2013-01-28T20:24:17Z"
          >January 28th, 2013</a>
      </span>
      by <span><a href=""></a></span>
    </small>
  </li>
  <li id="post57">
    <p>blah blah blah...</p>
    <small>
      Posted <span>
        <a href="/2013/01/blah/57/" title="2013-01-27T22:24:17Z"
          >January 27th, 2013</a>
      </span>
      by <span><a href=""></a></span>
    </small>
  </li>
</ul>
 
</div>
 
</body>
</html>
همین طور که مشاهد می‌کنید در تست واحد اول خود تابع prettyDate.format را تست نموده ایم. در تست بعدی عناصر DOM نیز دستکاری و تست شده است. تابع domtest با جستجوی تگ qunit-fixture و تگ‌های a درون آن، مقدار نهایی html آن با مقدار داده شده، مقایسه شده است.

در شکل بالا نتیجه تست واحد نشان داده شده است.
مطالب دوره‌ها
شروع به کار با RavenDB
پیشنیاز‌های بحث
- مروری بر مفاهیم مقدماتی NoSQL
- رده‌ها و انواع مختلف بانک‌های اطلاعاتی NoSQL
- چه زمانی بهتر است از بانک‌های اطلاعاتی NoSQL استفاده کرد و چه زمانی خیر؟

لطفا یکبار این پیشنیازها را پیش از شروع به کار مطالعه نمائید؛ چون بسیاری از مفاهیم پایه‌ای و اصطلاحات مرسوم دنیای NoSQL در این سه قسمت بررسی شده‌اند و از تکرار مجدد آن‌ها در اینجا صرفنظر خواهد شد.


RavenDB چیست؟

RavenDB یک بانک اطلاعاتی سورس باز NoSQL سندگرای تهیه شده با دات نت  است. ساختار کلی بانک‌های اطلاعاتی NoSQL سندگرا، از لحاظ نحوه ذخیره سازی اطلاعات، با بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای متداول، کاملا متفاوت است. در اینگونه بانک‌های اطلاعاتی، رکوردهای اطلاعات، به صورت اشیاء JSON ذخیره می‌شوند. اشیاء JSON یا JavaScript Object Notation بسیار شبیه به anonymous objects سی شارپ هستند. JSON روشی است که توسط آن JavaScript اشیاء خود را معرفی و ذخیره می‌کند. به عنوان رقیبی برای XML مطرح است؛ نسبت به XML اندکی فشرده‌تر بوده و عموما دارای اسکیمای خاصی نیست و در بسیاری از اوقات تفسیر المان‌های آن به مصرف کننده واگذار می‌شود.
در JSON عموما سه نوع المان پایه مشاهده می‌شوند:
- اشیاء که به صورت {object} تعریف می‌شوند.
- مقادیر "key":"value" که شبیه به نام خواص و مقادیر آن‌ها در دات نت هستند.
- و آرایه‌ها به صورت [array]
همچنین ترکیبی از این سه عنصر یاد شده نیز همواره میسر است. برای مثال، یک key مشخص می‌تواند دارای مقداری حاوی یک آرایه یا شیء نیز باشد.
JSON: JavaScript Object Notation

document :{ 
   key: "Value",
   another_key: {
      name: "embedded object"
   },
   some_date: new Date(),
   some_number: 12
}

C# anonymous object

var Document = new { 
   Key= "Value",
   AnotherKey= new {
      Name = "embedded object"
   },
   SomeDate = DateTime.Now(),
   SomeNumber = 12
};
به این ترتیب می‌توان به یک ساختار دلخواه و بدون اسکیما، از هر سند به سند دیگری رسید. اغلب بانک‌های اطلاعاتی سندگرا، اینگونه اسناد را در زمان ذخیره سازی، به یک سری binary tree تبدیل می‌کنند تا تهیه کوئری بر روی آن‌ها بسیار سریع شود. مزیت دیگر استفاده از JSON، سادگی و سرعت بالای Serialize و Deserialize اطلاعات آن برای ارسال به کلاینت‌ها و یا دریافت آن‌ها است؛ به همراه فشرده‌تر بودن آن نسبت به فرمت‌های مشابه دیگر مانند XML.


یک نکته مهم
اگر پیشنیازهای بحث را مطالعه کرده باشید، حتما بارها با این جمله که دنیای NoSQL از تراکنش‌ها پشتیبانی نمی‌کند، برخورد داشته‌اید. این مطلب در مورد RavenDB صادق نیست و این بانک اطلاعاتی NoSQL خاص، از تراکنش‌ها پشتیبانی می‌کند. RavenDB در Document store خود ACID عملکرده و از تراکنش‌ها پشتیبانی می‌کند. اما تهیه ایندکس‌های آن بر مبنای مفهوم عاقبت یک دست شدن عمل می‌کند.


مجوز استفاده از RavenDB

هرچند مجموعه سرور و کلاینت RavenDB سورس باز هستند، اما این مورد به معنای رایگان بودن آن نیست. مجوز استفاده از RavenDB نوع خاصی به نام AGPL است. به این معنا که یا کل کار مشتق شده خود را باید به صورت رایگان و سورس باز ارائه دهید و یا اینکه مجوز استفاده از آن‌را برای کارهای تجاری بسته خود خریداری نمائید. نسخه استاندارد آن نزدیک به هزار دلار است و نسخه سازمانی آن نزدیک به 2800 دلار به ازای هر سرور.


شروع به نوشتن اولین برنامه کار با RavenDB

ابتدا یک پروژه کنسول ساده را آغاز کنید. سپس کلاس‌های مدل زیر را به آن اضافه نمائید:
using System.Collections.Generic;

namespace RavenDBSample01.Models
{
    public class Question
    {
        public string By { set; get; }
        public string Title { set; get; }
        public string Content { set; get; }

        public List<Comment> Comments { set; get; }
        public List<Answer> Answers { set; get; }

        public Question()
        {
            Comments = new List<Comment>();
            Answers = new List<Answer>();
        }
    }
}

namespace RavenDBSample01.Models
{
    public class Comment
    {
        public string By { set; get; }
        public string Content { set; get; }
    }
}

namespace RavenDBSample01.Models
{
    public class Answer
    {
        public string By { set; get; }
        public string Content { set; get; }
    }
}
سپس به کنسول پاور شل نیوگت در ویژوال استودیو مراجعه کرده و دستورات ذیل را جهت افزوده شدن وابستگی‌های مورد نیاز RavenDB، صادر کنید:
PM> Install-Package RavenDB.Client
PM> Install-Package RavenDB.Server
به این ترتیب بسته‌های کلاینت (مورد نیاز جهت برنامه نویسی) و سرور RavenDB به پروژه جاری اضافه خواهند شد (نگارش 2.5 در زمان نگارش این مطلب؛ جمعا نزدیک به 75 مگابایت).
اکنون به پوشه packages\RavenDB.Server.2.5.2700\tools مراجعه کرده و برنامه Raven.Server.exe را اجرا کنید تا سرور RavenDB شروع به کار کند. این سرور به صورت پیش فرض بر روی پورت 8080 اجرا می‌شود. از این جهت که در RavenDB نیز همانند سایر Document Stores مطرح، امکان دسترسی به اسناد از طریق REST API و Urlها وجود دارد.
البته لازم به ذکر است که RavenDB در 4 حالت برنامه کنسول (همین سرور فوق)، نصب به عنوان یک سرویس ویندوز NT، هاست شدن در IIS و حالت مدفون شده یا Embedded قابل استفاده است.

خوب؛ همین اندازه برای برپایی اولیه RavenDB کفایت می‌کند.
using Raven.Client.Document;
using RavenDBSample01.Models;

namespace RavenDBSample01
{
    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            using (var store = new DocumentStore
                               {
                                   Url = "http://localhost:8080"
                               }.Initialize())
            {
                using (var session = store.OpenSession())
                {
                    session.Store(new Question
                    {
                        By = "users/Vahid",
                        Title = "Raven Intro",
                        Content = "Test...."
                    });

                    session.SaveChanges();
                }
            }
        }
    }
}
اکنون کدهای برنامه کنسول را به نحو فوق برای ذخیره سازی اولین سند خود، تغییر دهید.
کار با ایجاد یک DocumentStore که به آدرس سرور اشاره می‌کند و کار مدیریت اتصالات را برعهده دارد، شروع خواهد شد. اگر نمی‌خواهید Url را درون کدهای برنامه مقدار دهی کنید، می‌توان از فایل کانفیگ برنامه نیز برای این منظور کمک گرفت:
<connectionStrings>
   <add name="ravenDB" connectionString="Url=http://localhost:8080"/>
</connectionStrings>
در این حالت باید خاصیت ConnectionStringName شیء DocumentStore را مقدار دهی نمود.
 سپس با ایجاد Session در حقیقت یک Unit of work آغاز می‌شود که درون آن می‌توان انواع و اقسام دستورات را صادر نمود و سپس در پایان کار، با فراخوانی SaveChanges، این اعمال ذخیره می‌گردند. در RavenDB یک سشن باید طول عمری کوتاه داشته باشد و اگر تعداد عملیاتی که در آن صادر کرده‌اید، زیاد است با خطای زیر متوقف خواهید شد:
 The maximum number of requests (30) allowed for this session has been reached.
البته این نوع محدودیت‌ها عمدی است تا برنامه نویس به طراحی بهتری برسد.

در یک برنامه واقعی، ایجاد DocumentStore یکبار در آغاز کار برنامه باید انجام گردد. اما هر سشن یا هر واحد کاری آن، به ازای تراکنش‌های مختلفی که باید صورت گیرند، بر روی این DocumentStore، ایجاد شده و سپس بسته خواهند شد. برای مثال در یک برنامه ASP.NET، در فایل Global.asax در زمان آغاز برنامه، کار ایجاد DocumentStore انجام شده و سپس به ازای هر درخواست رسیده، یک سشن RavenDB ایجاد و در پایان درخواست، این سشن آزاد خواهد شد.

برنامه را اجرا کنید، سپس به کنسول سرور RavenDB که پیشتر آن‌را اجرا نمودیم مراجعه نمائید تا نمایی از عملیات انجام شده را بتوان مشاهده کرد:
Raven is ready to process requests. Build 2700, Version 2.5.0 / 6dce79a Server started in 14,438 ms
Data directory: D:\Prog\RavenDBSample01\packages\RavenDB.Server.2.5.2700\tools\Database\System
HostName: <any> Port: 8080, Storage: Esent
Server Url: http://localhost:8080/
Available commands: cls, reset, gc, q
Request #   1: GET     -   514 ms - <system>   - 404 - /docs/Raven/Replication/Destinations
Request #   2: GET     -   763 ms - <system>   - 200 - /queries/?&id=Raven%2FHilo%2Fquestions&id=Raven%2FServerPrefixForHilo
Request #   3: PUT     -   185 ms - <system>   - 201 - /docs/Raven/Hilo/questions
Request #   4: POST    -   103 ms - <system>   - 200 - /bulk_docs
        PUT questions/1
زمانیکه سرور RavenDB در حالت دیباگ در حال اجرا باشد، لاگ کلیه اعمال انجام شده را در کنسول آن می‌توان مشاهده نمود. همانطور که مشاهده می‌کنید، یک کلاینت RavenDB با این بانک اطلاعاتی با پروتکل HTTP و یک REST API ارتباط برقرار می‌کند. برای نمونه، کلاینت در اینجا با اعمال یک HTTP Verb خاص به نام PUT، اطلاعات را درون بانک اطلاعاتی ذخیره کرده است. تبادل اطلاعات نیز با فرمت JSON انجام می‌شود.
عملیات PUT حتما نیاز به یک Id از پیش مشخص دارد و این Id، پیشتر در سطری که Hilo در آن ذکر شده (یکی از الگوریتم‌های محاسبه Id در RavenDB)، محاسبه گردیده است. برای نمونه در اینجا الگوریتم Hilo مقدار "questions/1" را به عنوان Id محاسبه شده بازگشت داده است.
در سطری که عملیات Post به آدرس bulk_docs سرور ارسال گردیده است، کار ارسال یکباره چندین شیء JSON برای کاهش رفت و برگشت‌ها به سرور انجام می‌شود.

و برای کوئری گرفتن مقدماتی از اطلاعات ثبت شده می‌توان نوشت:
 using (var session = store.OpenSession())
{
  var question1 = session.Load<Question>("questions/1");
  Console.WriteLine(question1.By);
}

نگاهی به بانک اطلاعاتی ایجاد شده

در همین حال که سرور RavenDB در حال اجرا است، مرورگر دلخواه خود را گشوده و سپس آدرس http://localhost:8080 را وارد نمائید. بلافاصله، کنسول مدیریتی تحت وب این بانک اطلاعاتی که با سیلورلایت نوشته شده است، ظاهر خواهد شد:


و اگر بر روی هر سطر اطلاعات دوبار کلیک کنید، به معادل JSON آن نیز خواهید رسید:


اینبار برنامه را به صورت زیر تغییر دهید تا روابط بین کلاس‌ها را نیز پیاده سازی کند:
using System;
using Raven.Client.Document;
using RavenDBSample01.Models;

namespace RavenDBSample01
{
    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            using (var store = new DocumentStore
                               {
                                   Url = "http://localhost:8080"
                               }.Initialize())
            {
                using (var session = store.OpenSession())
                {
                    var question = new Question
                    {
                        By = "users/Vahid",
                        Title = "Raven Intro",
                        Content = "Test...."
                    };                 
                    question.Answers.Add(new Answer
                    {
                         By = "users/Farid",
                         Content = "بررسی می‌شود"
                    });
                    session.Store(question);

                    session.SaveChanges();
                }

                using (var session = store.OpenSession())
                {
                    var question1 = session.Load<Question>("questions/1");
                    Console.WriteLine(question1.By);
                }
            }
        }
    }
}
در اینجا یک سؤال به همراه پاسخی به آن تعریف شده است. همچنین در مرحله بعد، نحوه کوئری گرفتن مقدماتی از اطلاعات را بر اساس Id سند مرتبط، مشاهده می‌کنید. چون یک Session، الگوی واحد کار را پیاده سازی می‌کند، اگر پس از Load یک سند، خواصی از آن‌را تغییر دهیم و در پایان Session متد SaveChanges فراخوانی شود، به صورت خودکار این تغییرات به بانک اطلاعاتی نیز اعمال خواهند شد (روش به روز رسانی اطلاعات). این مورد بسیار شبیه است به مباحث پایه ای Change tracking که در بسیاری از ORMهای معروف تاکنون پیاده سازی شده‌اند. روش حذف اطلاعات نیز به همین ترتیب است. ابتدا سند مورد نظر یافت شده و سپس متد session.Delete بر روی این شیء یافت شده فراخوانی گردیده و در پایان سشن باید SaveChanges جهت نهایی شدن تراکنش فراخوانی گردد.

اگر برنامه فوق را اجرا کرده و به ساختار اطلاعات ذخیره شده نگاهی بیندازیم به شکل زیر خواهیم رسید:


نکته جالبی که در اینجا وجود دارد، عدم نیاز به join نویسی برای دریافت اطلاعات وابسته به یک شیء است. اگر سؤالی وجود دارد، پاسخ‌های به آن و یا سایر نظرات، یکجا داخل همان سؤال ذخیره می‌شوند و به این ترتیب سرعت دسترسی نهایی به اطلاعات بیشتر شده و همچنین قفل گذاری روی سایر اسناد کمتر. این مساله نیز به ذات NoSQL و یا غیر رابطه‌ای RavenDB بر می‌گردد. در بانک‌های اطلاعاتی NoSQL، مفاهیمی مانند کلیدهای خارجی، JOIN بین جداول و امثال آن وجود خارجی ندارند. برای نمونه اگر به کلاس‌های مدل‌های برنامه دقت کرده باشید، خبری از وجود Id در آن‌ها نیست. RavenDB یک Document store است و نه یک Relation store. در اینجا کل درخت تو در توی خواص یک شیء دریافت و به صورت یک سند ذخیره می‌شود. به حاصل این نوع عملیات در دنیای بانک‌های اطلاعاتی رابطه‌ای، Denormalized data هم گفته می‌شود.
البته می‌توان به کلاس‌های تعریف شده خاصیت رشته‌ای Id را نیز اضافه کرد. در این حالت برای مثال در حالت فراخوانی متد Load، این خاصیت رشته‌ای، با Id تولید شده توسط RavenDB مانند "questions/1" مقدار دهی می‌شود. اما از این Id برای تعریف ارجاعات به سؤالات و پاسخ‌های متناظر استفاده نخواهد شد؛ چون تمام آن‌ها جزو یک سند بوده و داخل آن قرار می‌گیرند.
پاسخ به بازخورد‌های پروژه‌ها
مشکل با نوشتن تابع تجمعی سفارشی(از طریق پیاده سازی IAggregateFunction)
درسته. سورس نگارش آخر، در اینجا ارسال شده.
در فایل Lib\Core\PdfTable\RowsManager.cs انتهای فایل، تغییر کوچک زیر باید صورت گیرد:
        private void updateAggregates(ColumnAttributes col, CellAttributes cell)
        {
                // .....
                GroupAggregateValue = col.AggregateFunction.GroupValue,

                OverallAggregateValue = col.AggregateFunction.OverallValue,
        }
و در فایل Lib\Core\Contracts\SummaryCellData.cs 
        /// <summary>
        /// Aggregate value of the current row and cell without considering the presence of the different groups
        /// </summary>
        public object OverallAggregateValue { set; get; }

        /// <summary>
        /// Aggregate value of the current row and cell in its group
        /// </summary>
        public object GroupAggregateValue { set; get; }
نظرات مطالب
EF Code First #7
راستش هنوز این مشکل برای من حل نشده،اینطور که من فهمیدم برای حذف یه فرزند باید مستقیما خودش رو  حذف کنیم،با استفاده از حذف کردنش از Collection مربوط به والدش نمیشه،درسته؟ببینید نمیخوام والد رو حذف کنم،میخام از طریق لیستی که از فرزندها توی والد هست یکی از فرزندها رو حذف کنم.آیا امکانش هست؟
Project.ProjectRowCollection.Remove(ProjectRowItem);
یعنی من مجبورم تو مثال بالا مستقیم ProjectRowItem  رو حذف کنم با استفاده از دستور بالا نمیشه؟!
مطالب
تهیه یک DynamicXml برای خواندن اطلاعات فایل Xml با استفاده از انقیاد پویا در سی‌شارپ

در فریمورک NET. ابزارهای مختلفی برای کار با داده‌های XML در نظر گرفته شده‌است که بعد از نسخه 3.5 آن، انتخاب اول LINQ to XML می باشد. در این مطلب قصد داریم API ای را برای خواندن اطلاعات فایل‌های XML با استفاده از LINQ to XML و انقیاد پویا در سی‌شارپ (Dynamic Binding) تهیه کنیم.


راه حل اول: استفاده از ExpandoObject

public static class ExpandoXml
{
    public static dynamic AsExpando(this XDocument document)
    {
        return CreateExpando(document.Root);
    }

    private static dynamic CreateExpando(XElement element)
    {
        var result = new ExpandoObject() as IDictionary<string, object>;
        if (element.Elements().Any(e => e.HasElements))
        {
            var list = new List<ExpandoObject>();
            result.Add(element.Name.ToString(), list);
            foreach (var childElement in element.Elements())
            {
                list.Add(CreateExpando(childElement));
            }
        }
        else
        {
            foreach (var leafElement in element.Elements())
            {
                result.Add(leafElement.Name.ToString(), leafElement.Value);
            }
        }
        return result;
    }
}

در تکه کد بالا از طریق متد CreateExpando به صورت بازگشتی ابتدا بررسی می‌شود که آیا عنصر جاری دارای عناصری می‌باشد و همچنین آیا آنها دارای فرزند می‌باشند یا خیر؛ در صورت برقراری شرط، نتیجه‌ی اجرای متد CreateExpando بر روی تک تک عناصر فرزند را درون لیستی از ExpandoObject قرار داده و سپس آن لیست نیز به عنوان Value عنصر جاری در نظر گرفته می‌شود. در صورت عدم برقراری شرط مذکور، مقادیر مربوط به عناصر فرزند را در قالب یک ExpandoObject به عنوان خروجی بازگشت خواهد داد.


راه حل دوم: استفاده از DynamicObject

برای این منظور کلاس زیر را در نظر بگیرید:
    public class DynamicXml : DynamicObject, IEnumerable
    {
        private readonly dynamic _xml;
        public DynamicXml(string fileName)
        {
            _xml = XDocument.Load(fileName);
        }

        public DynamicXml(dynamic xml)
        {
            _xml = xml;
        }

        public IEnumerator GetEnumerator()
        {
            foreach (var item in _xml.Elements())
            {
                yield return new DynamicXml(item);
            }
        }

        public override bool TryGetMember(GetMemberBinder binder, out object result)
        {
            var xml = _xml.Element(binder.Name);
            if (xml != null)
            {
                result = new DynamicXml(xml);
                return true;
            }

            var attribute = _xml.Attribute(binder.Name);
            if (attribute != null)
            {
                result = new DynamicXml(attribute);
                return true;
            }

            result = null;
            return false;
        }

        public static implicit operator string(DynamicXml xml)
        {
            return xml._xml.Value;
        }
    }

کلاس DynamicXml از طریق سازنده اول، نام فایل را دریافت کرده و از طریق LINQ to XML با استفاده از متد Load کلاس XDocument، فایل مورد نظر بارگذاری شده و درون فیلدی به نام xml_ از نوع dynamic نگه داشته می‌شود. کار بعدی، بازنویسی متد TryGetMember می‌باشد. در بدنه بازنویسی شده این متد ابتدا بررسی می‌شود که آیا با نام خصوصت درخواست شده عنصری در داده XML وجود دارد یا خیر؛ در صورت موجود بودن، پارامتر result با یک  وهله جدید از DynamicXml مقدار دهی می‌شود که عنصر یافت شده از طریق سازنده دوم، به عنوان داده xml برای مقدار دهی فیلد xml_ به عنوان آرگومان ارسال می‌شود. در صورت عدم وجود عنصر مذکور، بدنبال خصوصیتی با آن نام بوده و در صورت یافت شدن، باز به عنوان یک وهله DynamicXml برای مقدار دهی result استفاده می‌شود.

در ادامه برای نسبت دادن یک وهله از DynamicXml به یک متغیر string و دستیابی به مقدار یک عنصر که از طریق خصوصیت، درخواست می‌شود نیاز است تا اپراتور ضمنی string را نیز برای کلاس بالا نظر بگیریم. همچنین برای ایجاد امکان پیمایش برروی عناصر فرزند از طریق foreach، لازم است واسط IEnumerable را نیز پیاده سازی کرده باشیم.


طریقه استفاده

    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            var doc1 = XDocument.Load("Employees.xml");
            
            foreach (var element in doc1.Element("Employees").Elements("Employee"))
            {
                Console.WriteLine(element.Element("FirstName").Value);
            }

            dynamic doc2 = XDocument.Load("Employees.xml").AsExpando();
            foreach (var employee in doc2.Employees)
            {
                Console.WriteLine(employee.FirstName);
            }

            dynamic doc3 = new DynamicXml("Employees.xml");
            foreach (var employee in doc3.Employees)
            {
                Console.WriteLine(employee.FirstName);
                Console.WriteLine(employee.Id);
            }
        }
    }
و فایل Employees.xml
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
<Employees>
    <Employee Id="1">
        <FirstName>
            Employee1
        </FirstName>
    </Employee>
     <Employee Id="2">
        <FirstName>
            Employee2
        </FirstName>
    </Employee>
     <Employee Id="3">
        <FirstName>
            Employee3
        </FirstName>
    </Employee>
     <Employee Id="4">
        <FirstName>
            Employee4
        </FirstName>
    </Employee>
</Employees>

مطالب
ایجاد لیستی از کلاسی جنریک
کلاس جنریک زیر را در نظر بگیرید:
public class Column<T>

{
public string Name { set; get; }
public T Data { set; get; }
}

مشکلی که با این نوع کلاس‌ها وجود دارد این است که نمی‌توان مثلا لیست زیر را در مورد آن‌ها تعریف کرد:

IList<Column<T>> myList = new List<Column<T>>();



به عبارتی می‌خواهیم یک لیست از کلاسی جنریک داشته باشیم. راه حل انجام آن به صورت زیر است:

using System.Collections;


namespace Tests
{
public interface IColumn
{
string Name { set; get; }
object Data { set; get; }
}

public class Column<T> : IColumn
{
public string Name { set; get; }

public T Data { set; get; }

object IColumn.Data
{
get { return this.Data; }
set { this.Data = (T)value; }
}
}
}

ابتدا یک اینترفیس عمومی را همانند اعضای کلاس Column تعریف می‌کنیم که در آن بجای T از object‌ استفاده شده است. سپس یک پیاده سازی جنریک از این اینترفیس را ارائه خواهیم داد؛ با این تفاوت که اینبار خاصیت Data مربوط به اینترفیس، به صورت خصوصی و صریح با استفاده از IColumn.Data تعریف می‌شود و نمونه‌ی جنریک هم نام آن، عمومی خواهد بود.
اکنون می‌توان نوشت:

var myList = new List<IColumn>();


برای مثال در این حالت تعریف لیست زیر که از تعدادی وهله‌ی کلاسی جنریک ایجاد شده، کاملا مجاز می‌باشد:

var myList = new List<IColumn>

{
new Column<int> { Data = 1, Name = "Col1"},
new Column<double> { Data = 1.2, Name = "Col2"}
};

خوب، تا اینجا یک مرحله پیشرفت است.اکنون اگر بخواهیم در این لیست، Data مثلا عنصری را که نامش Col1 است، دریافت کنیم چه باید کرد؟ آن هم نه به شکل object بلکه از نوع T مشخص:

static T GetColumnData<T>(IList<IColumn> list, string name)

{
var column = (Column<T>)Convert.ChangeType(list.Single(s => s.Name.Equals(name)), typeof(Column<T>), null);
return column.Data;
}

و نمونه‌ای از استفاده آن:

int data = GetColumnData<int>(myList, "Col1");


مطالب
استفاده از لوسین برای انجام محاسبات آماری بر روی متون
احتمالا یک سری از کارهای اینفوگرافیک مانند tags cloud و words cloud را دیده‌اید. برای مثال در یک سخنرانی خاص، سخنران بیشتر از چه واژه‌هایی استفاده کرده است و سپس ترسیم درشت‌تر واژه‌هایی با تکرار بیشتر در یک تصویر نهایی. محاسبات آماری این نوع بررسی‌ها را توسط لوسین نیز می‌توان انجام داد که در ادامه به نحوه انجام آن خواهیم پرداخت.

بررسی آماری واژه‌های بکار رفته در شاهنامه

مرحله اول: ایجاد ایندکس

using System;
using System.Collections.Generic;
using System.IO;
using Lucene.Net.Analysis.Standard;
using Lucene.Net.Documents;
using Lucene.Net.Index;
using Lucene.Net.Store;

namespace ShaahnamehAnalysis
{
    public static class CreateIndex
    {
        static readonly Lucene.Net.Util.Version _version = Lucene.Net.Util.Version.LUCENE_CURRENT;

        static HashSet<string> getStopWords()
        {
            var result = new HashSet<string>();
            var stopWords = new[]
            {
                "به",
                "با",
                "از",
                "تا",
                "و",
                "است",
                "هست",
                "هستم",
                "هستیم",
                "هستید",
                "هستند",
                "نیست",
                "نیستم",
                "نیستیم",
                "نیستند",
                "اما",
                "یا",
                "این",
                "آن",
                "اینجا",
                "آنجا",
                "بود",
                "باد",
                "برای",
                "که",
                "دارم",
                "داری",
                "دارد",
                "داریم",
                "دارید",
                "دارند",
                "چند",
                "را",
                "ها",
                "های",
                "می",
                "هم",
                "در",
                "باشم",
                "باشی",
                "باشد",
                "باشیم",
                "باشید",
                "باشند",
                "اگر",
                "مگر",
                "بجز",
                "جز",
                "الا",
                "اینکه",
                "چرا",
                "کی",
                "چه",
                "چطور",
                "چی",
                "چیست",
                "آیا",
                "چنین",
                "اینچنین",
                "نخست",
                "اول",
                "آخر",
                "انتها",
                "صد",
                "هزار",
                "میلیون",
                "ملیون",
                "میلیارد",
                "ملیارد",
                "یکهزار",
                "تریلیون",
                "تریلیارد",
                "میان",
                "بین",
                "زیر",
                "بیش",
                "روی",
                "ضمن",
                "همانا",
                "ای",
                "بعد",
                "پس",
                "قبل",
                "پیش",
                "هیچ",
                "همه",
                "واما",
                "شد",
                "شده",
                "شدم",
                "شدی",
                "شدیم",
                "شدند",
                "یک",
                "یکی",
                "نبود",
                "میکند",
                "میکنم",                
                "میکنیم",
                "میکنید",
                "میکنند",
                "میکنی",
                "طور",
                "اینطور",
                "آنطور",
                "هر",
                "حال",
                "مثل",
                "خواهم",
                "خواهی",
                "خواهد",
                "خواهیم",
                "خواهید",
                "خواهند",
                "داشته",
                "داشت",
                "داشتی",
                "داشتم",
                "داشتیم",
                "داشتید",
                "داشتند",
                "آنکه",
                "مورد",
                "کنید",
                "کنم",
                "کنی",
                "کنند",
                "کنیم",
                "نکنم",
                "نکنی",
                "نکند",
                "نکنیم",
                "نکنید",
                "نکنند",
                "نکن",
                "بگو",
                "نگو",
                "مگو",
                "بنابراین",
                "بدین",
                "من",
                "تو",
                "او",
                "ما",
                "شما",
                "ایشان",
                "ی",
                "ـ",
                "هایی",
                "خیلی",
                "بسیار",
                "1",
                "بر",
                "l",
                "شود",
                "کرد",
                "کرده",
                "نیز",
                "خود",
                "شوند",
                "اند",
                "داد",
                "دهد",
                "گشت",
                "ز",
                "گفت",
                "آمد",
                "اندر",
                "چون",
                "بد",
                "چو",
                "همی",
                "پر",
                "سوی",
                "دو",
                "گر",
                "بی",
                "گرد",
                "زین",
                "کس",
                "زان",
                "جای",
                "آید"
            };

            foreach (var item in stopWords)
                result.Add(item);

            return result;
        }

        public static void CreateShaahnamehIndex(string file = "shaahnameh.txt")
        {
            var directory = FSDirectory.Open(new DirectoryInfo(Environment.CurrentDirectory + "\\LuceneIndex"));
            var analyzer = new StandardAnalyzer(_version, getStopWords());
            using (var writer = new IndexWriter(directory, analyzer, create: true, mfl: IndexWriter.MaxFieldLength.UNLIMITED))
            {
                var section = string.Empty;
                foreach (var line in File.ReadAllLines(file))
                {
                    int result;
                    if (int.TryParse(line, out result))
                    {
                        var postDocument = new Document();
                        postDocument.Add(new Field("Id", result.ToString(), Field.Store.YES, Field.Index.NOT_ANALYZED));
                        postDocument.Add(new Field("Body", section, Field.Store.YES, Field.Index.ANALYZED, Field.TermVector.WITH_POSITIONS_OFFSETS));
                        writer.AddDocument(postDocument);
                        section = string.Empty;
                    }
                    else
                        section += line;
                }

                writer.Optimize();
                writer.Commit();
                writer.Close();
                directory.Close();
            }
        }
    }
}

با ایجاد ایندکس‌های لوسین پیشتر در این سایت آشنا شده‌اید . روش کار نیز همانند سابق است. اطلاعات خود را، به هر فرمتی که تهیه شده باید تبدیل به اشیاء Document لوسین کرد. برای مثال در اینجا فقط یک فایل txt داریم که تشکیل شده است از تمام صفحات. به ازای هر صفحه، یک شیء Document تهیه و نوشته خواهد شد. همچنین در تهیه ایندکس از یک سری از واژه‌‌های بسیار متداول مانند «از»، «به»، «اندر»، (stopWords) صرفنظر شده است.


مرحله دوم: ایجاد ابر واژه‌ها

using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Diagnostics;
using System.Linq;
using Lucene.Net.Index;
using Lucene.Net.Store;

namespace ShaahnamehAnalysis
{
    [DebuggerDisplay("{Frequency}, {Text}")]
    public class Tag
    {
        public string Text { set; get; }

        /// <summary>
        /// The frequency of a term is defined as the number of 
        /// documents in which a specific term appears.
        /// </summary>
        public int Frequency { set; get; }
    }

    public static class WordsCloud
    {
        /// <summary>
        /// Create Words Cloud
        /// </summary>
        /// <param name="threshold">every term that appears in more than x Body</param>
        public static IList<Tag> Create(int threshold = 200)
        {
            var path = Environment.CurrentDirectory + "\\LuceneIndex";

            var results = new List<Tag>();
            var field = "Body";

            IndexReader indexReader = IndexReader.Open(FSDirectory.Open(path ), true);

            var termFrequency = indexReader.Terms();
            while (termFrequency.Next())
            {
                if (termFrequency.DocFreq() >= threshold && termFrequency.Term.Field == field)
                {
                    results.Add(new Tag { Text = termFrequency.Term.Text, Frequency = termFrequency.DocFreq() });
                }
            }
            return results.OrderByDescending(x => x.Frequency).ToList();
        }
    }
}

پس از اینکه ایندکس لوسین تهیه شد، می‌توان به مداخل موجود در آن توسط متد indexReader.Terms دسترسی یافت.
نکته جالب آن فراهم بودن DocFreq هر واژه ایندکس شده است (فرکانس تکرار واژه؛ تعداد اشیاء Document ایی که واژه مورد نظر در آن‌ها تکرار شده است). برای مثال در اینجا اگر واژه‌ای 200 بار یا بیشتر در صفحات مختلف شاهنامه تکرار شده باشد، به عنوان یک واژه پر اهمیت انتخاب شده و به ابر واژه‌های نهایی اضافه می‌گردد.


مرحله سوم: استفاده از نتایج

using System;
using System.Diagnostics;
using System.IO;
using System.Linq;

namespace ShaahnamehAnalysis
{
    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            CreateIndex.CreateShaahnamehIndex();
            var wordsCloudList = WordsCloud.Create();

            var data = wordsCloudList.Select(x => x.Text + ", " + x.Frequency)
                                     .Aggregate((s1, s2) => s1 + Environment.NewLine + s2);
            var output = "ShaahnamehAnalysis.txt";
            File.WriteAllText(output, data);
            Process.Start(output);
        }
    }
}

که نتیجه 15 مورد اول آن به صورت زیر است:
واژه |  فرکانس
شاه, 1191
دل, 1088
سر, 1070
کار, 840
لشکر, 801
تخت, 755
روز, 745
ایران, 740
جهان, 724
مرد, 660
دست, 630
تاج, 623
نزدیک, 623
گیتی, 585
راه, 584


فایل‌های کامل این مثال را از اینجا می‌توانید دریافت کنید:
ShaahnamehAnalysis.zip

مطالب
بررسی الگوهای ایندکس‌های Non-Clustered در SQL Server

قصد داریم الگوهای مختلف ایندکس گذاری و استراتژی Non-Clustered Indexes را در Sql Server، بررسی کنیم.

مزایای ایجاد ایندکس‌های صحیح بر اساس نیازهای واقعی کاری:

  • سریعتر شدن اجرای کوئری‌های جستجو در تعداد رکوردهای بالا
  • مرتب سازی سریعتر نتایج (sorting)
  • کوئری‌هایی که بر اساس عبارت GROUP BY ایجاد شده‌اند، سریعتر اجرا خواهند شد 

Non-Clustered Indexes 

تقریبا در تمام دیتابیس‌ها به راه‌های دیگری برای دسترسی به داده‌های جداول نیاز خواهد شد که لزوما این داده‌ها براساس ترتیب هنگام ذخیره سازی، مرتب نیستند. در چنین شرایطی ایندکس‌های غیر خوشه‌ای بر سر کار خواهند آمد.
در ادامه الگوهای مختلف ایندکس گذاری مرتبط با ایندکس‌های غیر خوشه‌ای را بررسی کرده و برای هر کدام از آنها مثالی را بررسی خواهیم کرد. خواهیم دید هر ایندکسی که از جانب ما ایجاد می‌شود، نمیتوان مطمئن شد که توسط Sql Server  مورد استفاده قرار می‌گیرد!
این الگو‌ها در تعیین زمان و مکان ساخت ایندکس‌های غیر خوشه‌ای، به ما کمک خواهند کرد که به شرح زیر می‌باشند:
  • Search Columns
  • Index Intersection
  • Multiple Columns
  • Covering Indexes
  • Included Columns
  • Filterd Indexes
  • Foreign Keys

Search Columns

یکی از الگوهای اولیه‌، ساخت ایندکس‌های غیر خوشه‌ای براساس الگوهای جستجوی تعریف شده یا مورد انتظار می‌باشد. این الگو با اینکه خیلی شناخته شده است ولی گاهی اوقات به راحتی از کنار آن گذشته و از آن چشم پوشی می‌کنیم.
برای مثال اگر قرار است در جدول Contacts جستجویی براساس نام آنها داشته باشید، بهتر است یک ایندکس غیر خوشه‌ای بر روی فیلد نام ایجاد کنید. هدف اصلی از این الگو، کاهش هزینه‌ی Scan کردن دوباره‌ی ایندکس خوشه دار و انتقال این عملیات به ایندکس غیر خوشه داری که مسیر دسترسی مستقیم به دیتا را مهیا می‌کند. به مثال زیر توجه بفرمایید:

USE AdventureWorks2012;

GO
CREATE TABLE dbo.Contacts (
    ContactID         INT           IDENTITY (1, 1),
    FirstName         NVARCHAR (50),
    LastName          NVARCHAR (50),
    IsActive          BIT          ,
    EmailAddress      NVARCHAR (50),
    CertificationDate DATETIME     ,
    FillerData        CHAR (1000)  ,
    CONSTRAINT PK_Contacts PRIMARY KEY CLUSTERED (ContactID)
);

INSERT INTO dbo.Contacts (FirstName, LastName, IsActive, EmailAddress, CertificationDate)
SELECT pp.FirstName,
       pp.LastName,
       IIF (pp.BusinessEntityID / 10 = 1, 1, 0),
       pea.EmailAddress,
       IIF (pp.BusinessEntityID / 10 = 1, pp.ModifiedDate, NULL)
FROM   Person.Person AS pp
       INNER JOIN
       Person.EmailAddress AS pea
       ON pp.BusinessEntityID = pea.BusinessEntityID;

ابتدا قصد داریم از جدول Contacts بدون استفاده از هیچ ایندکس غیر خوشه‌ای، کوئری بگیریم. نتیجه‌های نشان داده شده‌ی در کوئری حاصل از کد T-SQL زیر به شرح زیر است:

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine';

SET STATISTICS IO OFF;

22 رکورد را واکشی کرده است؛ ولی با خواندن 2866 page ! که این تعداد، تمام صفحات موجود در جدول می‌باشد. بنابراین واکشی این تعداد رکورد از کل رکورد‌های موجود در جدول (19000) نیاز به چک کردن همه‌ی صفحات را خواهد داشت که واقعا روش بهینه‌ای نمی‌باشد. 

همانطور که در تصویر پلن کوئری بالا هم مشخص است، کل ایندکس خوشه دار ما Scan شده است که هزینه‌ی بالایی خواهد داشت.

حال با کد T-SQL زیر یک ایندکس غیر خوشه دار را بر روی فیلد FirstName ایجاد خواهیم کرد:

CREATE INDEX IX_Contacts_FirstName ON dbo.Contacts(FirstName);

اگر دوباره کوئری قبلی را اجرا کنیم، به نتایج خیلی بهتری خواهیم رسید و تعداد صفحات خوانده شده به 2 کاهش یافته است! 

Sql Server این بار به جای اسکن دوباره‌ی ایندکس خوشه دار، با استفاده از Index Seek و بهره بردن از ایندکس ایجاد شده‌ی توسط ما، یک پلن قابل قبول را برای ما ارائه داده است.

Index Intersection

در برخی از سناریوها لازم است یکسری ستون دیگر هم علاوه بر ستونی که ایندکس را بر روی آن تعریف کرده‌ایم، در بخش شرط یا خروجی select استفاده شوند. یکی از راه‌حل‌ها، ایجاد یک ایندکس غیر خوشه‌ای که سایر ستون‌ها را نیز Include می‌کند، می‌باشد. با وجود ایندکس‌هایی که هر کدام از آنها می‌توانند برای ادا کردن بخشی از شروط، نقش ایفا کنند، Sql Server  هم با به کار بردن آنها می‌تواند رکوردهایی که در فصل مشترک حاصل از جسجتوی این ایندکس‌ها بدست آمده را به عنوان خروجی کوئری ما بازگشت دهد. این عملیات Index Intersection نام دارد. به مثال زیر توجه کنید:

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine'
       AND LastName = 'Cox';

SET STATISTICS IO OFF;

در کوئری بالا علاوه بر FirstName که یک ایندکس غیر خوشه دار را بر روی آن ایجاد کرده‌ایم، فیلد LastName را هم در بخش Select و شرط، مطرح کرده‌ایم. حالا اگر آن را اجرا کنیم، به آمار و پلن زیر دست خواهیم یافت:

بله تعداد Page‌های خوانده شده این بار به 68 افزایش یافته است که نسبت به حالت بدون LastName که 2 Page خوانده شده بود، زیاد است. همانطور که در پلن زیر مشخص است، به دلیل ایندکسی که برروی FirstName ایجاد کرده‌ایم، نمی‌تواند تمام داده‌های مورد نیاز کوئری را مهیا کند. عملیات Key Lookup و nested loop هم این بار اضافه شده‌اند. Sql Server همچنان استفاده از ایندکس موجود را در کنار Key Lookup از ایندکس خوشه دار، ارزان‌تر از اسکن ایندکس خوشه دار، تشخیص داده است.

مشکل زمانی گریبان گیر ما خواهد شد که به ازای هر مطابقتی در ایندکس غیر خوشه دار، یک بار به ایندکس خوشه دار برای بررسی شرط بعدی و واکشی دیتا، رجوع خواهد شد. باید دقت کرد که Key Lookup همیشه به عنوان مشکل مطرح نمی‌شود. ولی باعث افزایش غیرضروری هزینه‌های CPU و I/O برای کوئری خواهد شد.

برای استفاده از الگوی Index Intersection، یک ایندکس غیر خوشه دار برروی ستون LastName ایجاد خواهیم کرد:

CREATE INDEX IX_Contacts_LastName ON dbo.Contacts(LastName);

اگر این بار کوئری قبل را اجرا کنیم، به آمار و پلن زیر خواهیم رسید:

بله تعداد Page‌های خوانده شده به 5 کاهش یافته و این بار به جای استفاده از Key Lookup، از دو index seek استفاده کرده است که هزینه‌ای کمتر را نسبت به حالت قبل خواهد داشت. به دلیل اینکه این دو ایندکس تمام دیتای لازم را می‌توانند مهیا کنند، دیگر نیازی به رجوع به ایندکس خوشه دار نخواهد بود. تصویر زیر در درک پلن بالا و این الگو می‌تواند مفید باشد:

Multiple Columns

در دو الگوی قبل، بیشتر به ایجاد ایندکس‌، بر روی یک ستون متمرکز شده بودیم. اگر تعدادی از ستون‌ها در بخش شروط مربوط به کوئری مطرح شوند، بهتر است آنها را در قالب یک ایندکس نگهداری کنیم. برای نشان دادن تأثیر این مورد،  یک ایندکس غیر خوشه دار را بر روی دو ستون ایجاد می‌کنیم: 

CREATE INDEX IX_Contacts_FirstNameLastName
    ON dbo.Contacts(FirstName, LastName);

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine'
       AND LastName = 'Cox';

SET STATISTICS IO OFF;

با اجرای کوئری بالا به آمار و پلن زیر خواهیم رسید:

باید توجه داشت هر زمان که نیاز است یکسری فیلد، در قسمت شرطی خیلی از کوئری‌ها تکرار شوند، ایجاد کردن یک ایندکس برروی آنها به صورت یکجا، ایده‌ی خوبی خواهد بود.

الگوی Multiple Columns هم به مانند الگوی Search Columns باید هنگام ایندکس گذاری دیتابیس در نظر گرفته شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. باید توجه داشت اگر فیلدهایی که در قسمت شرطی کوئری مطرح می‌شوند، متغییر باشد، استفاده از الگوی Index Intersection مفید خواهد. ولی برای مواقعی که نیاز است یکسری فیلد به صورت یکجا در بخش شرطی کوئری مطرح شوند، الگوی Multiple Columns کارآیی بهتری خواهد داشت. از این دو الگوی مطرح شده که در تناقض باهم قرار دارند، می‌توان به نحوی استفاده برد تا هزینه‌ی کلی را کاهش داد.

Covering Index

الگوی بعدی، ایندکس پوشش دهنده نام گرفته است. همانند نامی که دارد، هدف آن نگهداری یکسری ستون در ستون‌های ایندکس تولیدی که اتفاقا این ستون‌ها در قسمت شرطی کوئری قرار ندارند، ولی قرار است به عنوان خروجی Select برگردانده شوند، می‌باشد.
این الگو به عنوان یک روش استاندارد ایندکس گذاری در Sql Server مطرح بوده است. البته در ادامه و با بروز شدن روش‌هایی که می‌توان ایندکس‌ها را ایجاد کرد، این الگو نسبت به قبل کمتر مفید است! از آن جهت که یک روش شناخته شده می‌باشد، در این قسمت این مورد را هم مطرح کردیم. به مثال زیر توجه کنید:

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName,
       IsActive
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine'
       AND LastName = 'Cox';

SET STATISTICS IO OFF;

در کوئری بالا این بار قصد داریم خصوصیت IsActive را که در ایندکس IX_Contacts_FirstNameLastName نگهداری نمی‌شود و همچنین در قسمت شرطی هم مطرح نشده و نیازی به آن نبوده، هم واکشی کنیم. با توجه به نتایج بدست آمده که در آمار و پلن زیر مشخص است، باز هم تعداد Page‌های خوانده شده به 5 افزایش یافته و بار دیگر، Key Lookup و Nested Loop را در کنار یک Index Seek، برروی ایندکسی که با الگوی Multiple Columns ایجاد کرده‌ایم، خواهیم داشت.


الگوی index covering پیشنهاد می‌کند ستونی را هم که در قسمت شرطی مطرح نمی‌شود، به عنوان ستونی اصلی در ایندکس، نگهداری کنیم؛ به شکل زیر:

CREATE INDEX IX_Contacts_FirstNameLastNameIsActive ON dbo.Contacts(FirstName, LastName,IsActive)

ایندکس غیر خوشه دار بالا، 3 فیلدی را که قرار است در بخش شرطی مطرح شوند، یا به عنوان خروجی Select برگردانده شوند، در بر می‌گیرد. سپس کوئری قبلی را دوباره اجرا میکنیم. به نتایج زیر خواهیم رسید:

باز هم هزینه‌ی Key Lookup حذف شده و این بار از ایندکس جدید ما استفاده شده و تعداد Page‌های خوانده شده هم به 2 کاهش یافته است.
این الگو در بیشتر سناریو‌ها کاملا مفید بوده و پتانسیل افزایش کارآیی را در بیشتر سناریو‌ها دارد. اما در سال‌های اخیر از زمانیکه امکانات جدیدی در Sql Server 2005 به بعد ایجاد شد، از استفاده‌ی آن کاسته شده است. با وجود این امکانات جدید که در الگوی بعد به آن خواهیم پرداخت، می‌توان ستون‌های اضافی را در ایندکس‌ها، Include کنیم و نیازی نیست که جزء ستون‌های اصلی ایندکس باشند. 

Included Columns

الگوی Included Columns درواقعا پسر عموی الگوی Covering Index می‌باشد. در این الگو از عبارت INCLUDE در ایجاد یا تغییر ایندکس استفاده می‌شود و از این طریق امکان این را مهیا می‌کند تا یکسری ستون که جز ستون‌های اصلی ایندکس نیستند هم در ایندکس غیر خوشه دار ما افزوده شوند و حتی در قسمت شرطی هم مطرح شوند. این عمل خیلی شبیه به نگهداری دیتا‌های غیر کلیدی در یک ایندکس خوشه دار می‌باشد و این همان تفاوت اصلی بین دو الگو مطرح شده است.

اگر کوئری زیر را اجرا کنیم:

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName,
       EmailAddress
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine';

SET STATISTICS IO OFF;

68 Page خوانده شده خواهیم داشت که حاصل یک Index Seek بر روی ایندکس IX_Contacts_FirstName می‌باشد و برای واکشی بقیه ستون‌ها هم یک Key Lookup بر روی ایندکس خوشه دار در پلن مشخص خواهد بود.

علاوه بر ایندکس‌های ایجاد شده‌ی در مراحل قبل، حال یک ایندکس غیر خوشه‌ای را با استفاده از الگوی INC ایجاد می‌کنیم:

CREATE INDEX IX_Contacts_FirstNameINC ON dbo.Contacts(FirstName)
INCLUDE (LastName, IsActive, EmailAddress);

دوباره کوئری قبلی را اگر اجرا کنیم، نتایج به دست آمده، به شرح زیر خواهد بود:

این بار از ایندکس جدید ایجاد شده استفاده شده و تعداد Page‌های خوانده شده، به 3 کاهش یافته است. با توجه به انعطاف پذیری این الگو می‌توان از اندک افزایشی که در تعداد Page‌های خوانده شده نسبت به الگوی ایندکس پوشش دهنده وجود دارد، چشم پوشی کرد.
در مثال‌های قبل چندین ایندکس بر روی جدول Contacts ایجاد کرده‌ایم که 4 مورد از آنها به صورت اختصاصی بر روی فیلد FirstName بوده است. باید توجه کرد این ایندکس‌ها نیاز به فضا و نگهداری در مواقع ویرایش رکورد‌های جدول خواهند داشت. لذا این هزینه‌ها اثر منفی برروی تمام عملیاتی خواهند داشت که روی جدول انجام می‌شود.
الگوی INC می‌تواند این مشکل را برطرف کند. برای مثال با استفاده از آن می‌توان ایندکس‌های تولید شده‌ی در مراحل قبل را بر روی FirstName، توسط یک ایندکس نیز پوشش داد. لذا ایندکس‌های قبلی را حذف کرده و با یکسری کوئری، مشخص خواهیم کرد که گفته‌ی ما صحت دارد:

IF EXISTS(SELECT * FROM sys.indexes WHERE object_id = OBJECT_ID('dbo.Contacts')
AND name = 'IX_Contacts_FirstNameLastName')
DROP INDEX IX_Contacts_FirstNameLastName ON dbo.Contacts
GO
IF EXISTS(SELECT * FROM sys.indexes WHERE object_id = OBJECT_ID('dbo.Contacts')
AND name = 'IX_Contacts_FirstNameLastNameIsActive')
DROP INDEX IX_Contacts_FirstNameLastNameIsActive ON dbo.Contacts
GO
IF EXISTS(SELECT * FROM sys.indexes WHERE object_id = OBJECT_ID('dbo.Contacts')
AND name = 'IX_Contacts_FirstName')
DROP INDEX IX_Contacts_FirstName ON dbo.Contacts
GO

با کدهای بالا ایندکس‌هایی را که بر روی FirstName ایجاد شده بودند، حذف کرده و این بار تمام کوئری‌های مطرح شده‌ی در مراحل قبل را یکبار دیگر اجرا می‌کنیم:

SET STATISTICS IO ON;

SELECT ContactID,
       FirstName
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine';

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine'
       AND LastName = 'Cox';

SELECT ContactID,
       FirstName,
       LastName,
       IsActive
FROM   dbo.Contacts
WHERE  FirstName = 'Catherine'
       AND LastName = 'Cox';

SET STATISTICS IO OFF;

دو نکته‌ای که باید به آنها توجه کرد:

  1. کوئری‌ها بالا در مقایسه با الگوهای قبلی به چه شکلی اجرا خواهند شد؟
  2. توجه کردن به تعداد Page‌های خوانده شده
در جواب مورد اول، Sql Server از عملیات Index Seek برای فیلترینگ برروی FirstName استفاده کرده و اگر ستون دیگری هم در بخش شرطی کوئری آورده شده، باز هم از این نوع عملیات استفاده شده است. به عنوان مثلا در دو کوئری بعد، LastName هم در بخش شرطی مطرح شده است‌. دلیل این کار که باز هم از Index Seek استفاده می‌شود این است که بعد از اعمال فیلترینگ بر روی FirstName، حالا یکسری رکورد در اختیار داریم که اتفاقا به LastName آنها هم دسترسی هست و فقط رکورد‌ها براساس آن مرتب نشده اند و نیازی نیست به ایندکس خوشه دار دسترسی داشته باشیم. لذا می‌توان همینجا بر روی این فیلد هم فیلترینگ را اعمال کرد. به پلن زیر توجه کنید:

در جواب مورد دوم، با اینکه حدود 50% افزایش در تعداد Page‌های خوانده شده نسبت به حالتی که به صورت جدا از هم برای هر کوئری خاص یک ایندکس در نظر گرفته بودیم، داشته‌ایم ولی این تغییر کارآیی نمی‌تواند ساخت 4 ایندکس را به جای 1 ایندکس که تمام آنها را پوشش می‌دهد، توجیه کند! در حالیکه ما به کارآیی مورد نظر خود دست یافته‌ایم.

در نتیجه الگوی INC هنگام ساخت ایندکس‌های غیر خوشه دار خیلی مهم است و باید به آن توجه زیادی کرد. بیشتر در مواقعی‌که نیاز است عملیات Lookup را حذف کنید و سرعت خواندن و کارآیی اجرای کوئری را افزایش دهید، این الگو مناسب خواهد بود. همچنین با کاهش تعداد ایندکس‌ها برای پوشش دادن ایندکس‌های لازم برای کوئری‌ها مشابه، باید توجه کرد که باز هم نسبت به حالتی که هیچ ایندکس غیر خوشه داری ایجاد نشده، کارآیی افزایش می‌یابد.

Filtered Indexes

ممکن است در برخی از جداول دیتابیس، یکسری رکوردهایی با مقدار‌هایی که به ندرت یا هرگز از آنها در یک برنامه‌ی کاربردی استفاده نخواهد شد، ذخیره شده باشند. در این مواقع، حذف آنها از نتیجه‌ی خروجی کوئری‌ها می‌تواند خیلی مفید باشد. یا در مواقعی می‌توان از این مورد برای مشخص کردن یک زیر مجموعه‌ی از داده‌های جدول، برای ایجاد ایندکس استفاده کرد. همچنین می‌توان به جای کوئری زدن بر روی میلیون‌ها رکورد موجود در جدول، ایندکس‌ها را طوری ایجاد کرد که پوشش دهنده‌ی بخشی از دیتای چند میلیونی باشند.

بله همانطور که از نام این الگو نیز مشخص است، هدف آن کاهش تعداد رکوردهایی است که در ایندکس نگهداری می‌شوند. به دو کوئری زیر توجه کنید:
SET STATISTICS IO ON;

SELECT   ContactID,
         FirstName,
         LastName,
         CertificationDate
FROM     dbo.Contacts
WHERE    CertificationDate IS NOT NULL
ORDER BY CertificationDate;

SELECT   ContactID,
         FirstName,
         LastName,
         CertificationDate
FROM     dbo.Contacts
WHERE    CertificationDate BETWEEN '20050101' AND '20050201'
ORDER BY CertificationDate;

SET STATISTICS IO OFF;
در کوئری اول به دنبال رکورد هایی هستیم که CertificationDate آنها نال می‌باشد و در دومی هم به دنبال آنهایی هستیم که در یک بازه‌ی زمانی قرار دارند. از آمار و پلن زیر مشخص است که چون هیچ ایندکس غیر خوشه داری بر روی CertificationDate ایجاد نشده‌است، از Index Scan برروی ایندکس خوشه دار استفاده شده است که حاصل آن خوانده شدن 2866 عدد Page می‌باشد!

زمانیکه مقدار آن نال باشد، استفاده نخواهد شد. آیا عقل سلیم قبول می‌کند که این مقادیر نال را در ایندکس نگهداری و رکوردهایی با مقادیر نال داشته باشیم؟ برای پیاده سازی این الگو باید از عبارت Where به هنگام ساخت ایندکس‌های غیر خوشه‌ای استفاده کنیم.
 توجه کنید که امکان استفاده از مقادیر متغیر در بخش Where، وجود ندارد.
نکته‌ی بعدی این است که نمی‌توان مقایسه‌های پیچیده را در این مورد استفاده کرد. برای مثال استفاده از LIKE و BETWEEN امکان پذیر نیست.

این بار با استفاده از الگوی Filtered Indexes یک ایندکس غیر خوشه‌ای را بر روی ستون CertificationDate ایجاد می‌کنیم:

CREATE INDEX IX_Contacts_CertificationDate ON dbo.Contacts(CertificationDate)
INCLUDE (FirstName, LastName)
WHERE CertificationDate IS NOT NULL;

حال دوباره دو کوئری قبلی را اجرا می‌کنیم. آمار و پلن زیر نشان می‌دهند که این بار فقط 2 عدد Page خوانده شده است و عملیات به Index Seek بر روی ایندکس جدید تغییر کرده است.


یکسری از مزایای نگهداری فقط زیر مجموعه‌ای از رکوردهای جدول در ایندکس، به شرح زیر است:

  • کم شدن تعداد رکورد‌های ایندکس‌ها موجب کاهش تعداد Page‌های مورد نیاز برای ذخیره سازی آنها و در نتیجه کاهش حجم مورد نیاز برای ذخیره سازی خواهد شد.
  • با توجه به مورد اول، اگر تعداد Page‌های برای نگهداری ایندکس کم باشند، لذا فرصت Fragmentation برای ایندکس کم خواهد بود و در نتیجه، هزینه و تلاش کمی برای نگهداری آن لازم است.
  • زمانیکه تعداد مقادیر نگهداری شده‌ی در ایندکس محدود هستند، تعداد Page هایی که برای پیمایش نیاز است، کم خواهند بود و اینجاست که حتی Index Scan هم بروری آن خیلی بهینه‌تر از Index Scan بر روی ایندکس خوشه دار می‌باشد.
شرایطی که می‌توان و باید از Filtered Indexes استفاده کرد:
  • اگر لازم است بر روی یک ستون که به‌صورت نال‌پذیر است، ایندکس ایجاد کنید(دلایل آن پیش‌تر گفته شد).
  • اگر لازم است برروی Sparse Column، یک ایندکس یکتا ایجاد کنید.
  • مورد بعدی همان بحث کاهش تعداد رکوردهایی می‌باشد که در ایندکس ذخیره می‌شوند.
Foreign Keys
آخرین الگویی که به آن می‌پردازیم مربوط می‌شود به کلید خارجی. این مورد تنها الگویی است که به طور مستقیم به اشیاء موجود در طراحی دیتابیس مربوط می‌باشد. کلید‌های خارجی گاهی مواقع می‌توانند باعث بروز مشکلی کارآیی شوند، بدون آنکه کسی متوجه این دخالت در کارآیی باشد.
از آنجائیکه کلید خارجی یک قید را بر روی مقادیر مجاز برای یک ستون مهیا می‌کند، لذا یک بررسی برای زمانیکه مقادیر نیاز به اعتبارسنجی دارند، وجود خواهد داشت. این اعتبارسنجی با توجه به شکل زیر دو نوع می‌باشد که به شرح زیر است:

  1. اعتبارسنجی بر روی جدول ParentTable  
  2. اعتبارسنجی بر روی جدول ChildTable 

در مورد نوع اول، هر وقت که رکوردهای جدول ChildTable تغییر کند، در این صورت مقدار ParentID موجود جدول ChildTable با یک جستجو در جدول ParentTable اعتبارسنجی خواهد شد. از آنجایی که این کلید خارجی در جدول ParentTable یک کلید اصلی بوده، یک ایندکس خوشه دار بر روی آن ایجاد شده است و تأثیری در کاهش کارآیی نخواهد داشت.
در مورد نوع دوم، هروقت تغییراتی بر روی  ParentID موجود در جدول ParentTable داشته باشیم، نیاز است اعتبار سنجی بر روی جدول ChildTable انجام شود. برای مثال با حذف یک رکورد در جدول پدر، لازم است که جدول فرزند بررسی کند که آیا این ParentID در رکورد‌ها موجود استفاده شده است یا خیر؟ در این نوع از اعتبارسنجی، الگوی Foreign Key خود را نشان می‌دهد.

برای نشان دادن استفاده‌ی از این الگو، لازم است جداول مطرح شده‌ی در تصویر بالا را ایجاد کنیم:

USE AdventureWorks2012;


GO
CREATE TABLE dbo.Customer (
    CustomerID  INT        ,
    FillterData CHAR (1000),
    CONSTRAINT PK_Customer_CustomerID PRIMARY KEY CLUSTERED (CustomerID)
);

CREATE TABLE dbo.SalesOrderHeader (
    SalesOrderID INT        ,
    OrderDate    DATETIME   ,
    DueDate      DATETIME   ,
    CustomerID   INT        ,
    FillterData  CHAR (1000),
    CONSTRAINT PK_SalesOrderHeader_SalesOrderID PRIMARY KEY CLUSTERED (SalesOrderID),
    CONSTRAINT GK_SalesOrderHeader_CustomerID_FROM_Customer FOREIGN KEY (CustomerID) REFERENCES dbo.Customer (CustomerID)
);

کد T-SQL بالا دو جدول مشتری و سفارش را ایجاد کرده و یک ارتباط یک به چند مابین آنها را از سمت مشتری به سفارش ایجاد می‌کند. برای انجام آزمایش خود، یکسری دیتای موجود را هم از جداول دیتابیس AdventureWorks2012 در جداول بالا درج می‌کنیم:

INSERT INTO dbo.Customer (CustomerID)
SELECT CustomerID
FROM   Sales.Customer;

INSERT INTO dbo.SalesOrderHeader (SalesOrderID, OrderDate, DueDate, CustomerID)
SELECT SalesOrderID,
       OrderDate,
       DueDate,
       CustomerID
FROM   Sales.SalesOrderHeader;

در واقع می‌خواهیم نشان دهیم که در زمان تغییر یک رکورد از جدول Customers، چه اتفاقاتی می‌افتد. برای مثال این تغییر می‌تواند حذف یک رکورد باشد که به شکل زیر آن را انجام خواهیم داد:

SET STATISTICS IO ON;

DELETE dbo.Customer
WHERE  CustomerID = 701;

SET STATISTICS IO OFF;

آمار و پلن زیر نشان می‌دهد که برای حذف یک رکورد در جدول مشتری، چون از عملیات Index Seek برروی ایندکس خوشه دار موجود برروی ستون CustomerID استفاده شده است، تنها 3 Page خوانده شده‌است؛ ولی برای اعتبارسنجی برروی جدول سفارش، با خواندن 4513 page و انجام عملیات Index Scan برروی ایندکس خوشه دار باعث کاهش کارآیی شده است.

برای پیاده سازی الگوی کلیدخارجی یک ایندکس غیر خوشه‌ای را بر روی CustomerID در جدول سفارشات ایجاد می‌کنیم:

CREATE INDEX IS_SalesOrderHeader_CustomerID ON dbo.SalesOrderHeader(CustomerID)

اگر دوباره کوئری بالا را با یک CustomerID دیگر انجام دهیم، به نتایج بهتری دست خواهیم یافت. تعداد Page‌های خوانده شده‌ی برای اعتبارسنجی جدول سفارشات، به عدد 2 کاهش یافته است! و از یک عملیات Index Seek بر روی ایندکس ایجاد شده، استفاده شده است.

اگر از EF استفاده می‌کنید، در حال حاضر به غیر از الگوهای Filtered Indexes و Include Indexes، پیاده سازی بقیه الگوهای ذکر شده به صورت توکار پشتیبانی می‌شود. برای دو الگوی مذکور هم می‌توان از نوشتن T-SQL خام استفاده کرد. برای مثال:

public partial class AddIndexes : DbMigration
    {
        private const string IndexName = "IX_LogSamples";

        public override void Up()
        {
            Sql(String.Format(@"CREATE NONCLUSTERED INDEX [{0}]
                               ON [dbo].[Logs] ([SampleId],[Date])
                               INCLUDE ([Value])", IndexName));

        }

        public override void Down()
        {
            DropIndex("dbo.Logs", IndexName);
        }
    }

یا حتی خیلی تمیزتر و  با ایده گرفتن از این مطلب می‌توان به یک کد Refactoring friendly نیز دست یافت.

پ.ن: این مطلب خلاصه‌ای از فصل 8 کتاب  Expert Performance Indexing for SQL Server 2012  می‌باشد. 

مطالب
EF Code First #13

استفاده مستقیم از عبارات SQL در EF Code first

طراحی اکثر ORMهای موجود به نحوی است که برنامه نهایی شما را مستقل از بانک اطلاعاتی کنند و این پروایدر نهایی است که معادل‌های صحیح بسیاری از توابع توکار بانک اطلاعاتی مورد استفاده را در اختیار EF قرار می‌دهد. برای مثال در یک بانک اطلاعاتی تابعی به نام substr تعریف شده، در بانک اطلاعاتی دیگری همین تابع substring نام دارد. اگر برنامه را به کمک کوئری‌های LINQ تهیه کنیم، نهایتا پروایدر نهایی مخصوص بانک اطلاعاتی مورد استفاده است که این معادل‌ها را در اختیار EF قرار می‌دهد و برنامه بدون مشکل کار خواهد کرد. اما یک سری از موارد شاید معادلی در سایر بانک‌های اطلاعاتی نداشته باشند؛ برای مثال رویه‌های ذخیره شده یا توابع تعریف شده توسط کاربر. امکان استفاده از یک چنین توانایی‌هایی نیز با اجرای مستقیم عبارات SQL در EF Code first پیش بینی شده و بدیهی است در این حالت برنامه به یک بانک اطلاعاتی خاص گره خواهد خورد؛ همچنین مزیت استفاده از کوئری‌های Strongly typed تحت نظر کامپایلر را نیز از دست خواهیم داد. به علاوه باید به یک سری مسایل امنیتی نیز دقت داشت که در ادامه بررسی خواهند شد.


کلاس‌های مدل مثال جاری

در مثال جاری قصد داریم نحوه استفاده از رویه‌های ذخیره شده و توابع تعریف شده توسط کاربر مخصوص SQL Server را بررسی کنیم. در اینجا کلاس‌های پزشک و بیماران او، کلاس‌های مدل برنامه را تشکیل می‌دهند:

using System.Collections.Generic;

namespace EF_Sample08.DomainClasses
{
public class Doctor
{
public int Id { set; get; }
public string Name { set; get; }

public virtual ICollection<Patient> Patients { set; get; }
}
}

namespace EF_Sample08.DomainClasses
{
public class Patient
{
public int Id { set; get; }
public string Name { set; get; }

public virtual Doctor Doctor { set; get; }
}
}

کلاس Context برنامه به نحو زیر تعریف شده:

using System.Data.Entity;
using EF_Sample08.DomainClasses;

namespace EF_Sample08.DataLayer.Context
{
public class Sample08Context : DbContext
{
public DbSet<Doctor> Doctors { set; get; }
public DbSet<Patient> Patients { set; get; }
}
}

و اینبار کلاس DbMigrationsConfiguration تعریف شده اندکی با مثال‌های قبلی متفاوت است:

using System.Data.Entity.Migrations;
using EF_Sample08.DomainClasses;
using System.Collections.Generic;

namespace EF_Sample08.DataLayer.Context
{
public class Configuration : DbMigrationsConfiguration<Sample08Context>
{
public Configuration()
{
AutomaticMigrationsEnabled = true;
AutomaticMigrationDataLossAllowed = true;
}

protected override void Seed(Sample08Context context)
{
addData(context);
addSP(context);
addFn(context);
base.Seed(context);
}

private static void addData(Sample08Context context)
{
var patient1 = new Patient { Name = "p1" };
var patient2 = new Patient { Name = "p2" };
var doctor1 = new Doctor { Name = "doc1", Patients = new List<Patient> { patient1, patient2 } };
context.Doctors.Add(doctor1);
}

private static void addFn(Sample08Context context)
{
context.Database.ExecuteSqlCommand(
@"IF EXISTS (SELECT * FROM sys.objects WHERE object_id = OBJECT_ID(N'[dbo].[FindDoctorPatientsCount]')
AND type in (N'FN', N'IF', N'TF', N'FS', N'FT'))
DROP FUNCTION [dbo].[FindDoctorPatientsCount]");
context.Database.ExecuteSqlCommand(
@"CREATE FUNCTION FindDoctorPatientsCount(@Doctor_Id INT)
RETURNS INT
BEGIN
RETURN
(
SELECT COUNT(*)
FROM Patients
WHERE Doctor_Id = @Doctor_Id
);
END");
}

private static void addSP(Sample08Context context)
{
context.Database.ExecuteSqlCommand(
@"IF EXISTS (SELECT * FROM sys.objects WHERE object_id = OBJECT_ID(N'[dbo].[FindDoctorsStartWith]')
AND type in (N'P', N'PC'))
DROP PROCEDURE [dbo].[FindDoctorsStartWith]
");
context.Database.ExecuteSqlCommand(
@"CREATE PROCEDURE FindDoctorsStartWith(@name NVARCHAR(400))
AS
SELECT *
FROM Doctors
WHERE [Name] LIKE @name + '%'");
}
}
}

در اینجا از متد Seed علاوه بر مقدار دهی اولیه جداول، برای تعریف یک رویه ذخیره شده به نام FindDoctorsStartWith و یک تابع سفارشی به نام FindDoctorPatientsCount نیز استفاده شده است. متد context.Database.ExecuteSqlCommand مستقیما یک عبارت SQL را بر روی بانک اطلاعاتی اجرا می‌کند.

در ادامه کدهای کامل برنامه نهایی را ملاحظه می‌کنید:
using System;
using System.Data;
using System.Data.Entity;
using System.Data.Objects.SqlClient;
using System.Data.SqlClient;
using System.Linq;
using EF_Sample08.DataLayer.Context;
using EF_Sample08.DomainClasses;

namespace EF_Sample08
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Database.SetInitializer(new MigrateDatabaseToLatestVersion<Sample08Context, Configuration>());

using (var db = new Sample08Context())
{
runSp(db);
runFn(db);
usingSqlFunctions(db);
}
}

private static void usingSqlFunctions(Sample08Context db)
{
var doctorsWithNumericNameList = db.Doctors.Where(x => SqlFunctions.IsNumeric(x.Name) == 1).ToList();
if (doctorsWithNumericNameList.Any())
{
//do something
}
}

private static void runFn(Sample08Context db)
{
var doctorIdParameter = new SqlParameter
{
ParameterName = "@doctor_id",
Value = 1,
SqlDbType = SqlDbType.Int
};
var patientsCount = db.Database.SqlQuery<int>("select dbo.FindDoctorPatientsCount(@doctor_id)", doctorIdParameter).FirstOrDefault();
Console.WriteLine(patientsCount);
}

private static void runSp(Sample08Context db)
{
var nameParameter = new SqlParameter
{
ParameterName = "@name",
Value = "doc",
Direction = ParameterDirection.Input,
SqlDbType = SqlDbType.NVarChar
};
var doctors = db.Database.SqlQuery<Doctor>("exec FindDoctorsStartWith @name", nameParameter).ToList();
if (doctors.Any())
{
foreach (var item in doctors)
{
Console.WriteLine(item.Name);
}
}
}
}
}

توضیحات

همانطور که ملاحظه می‌کنید، برای اجرای مستقیم یک عبارت SQL صرفنظر از اینکه یک رویه ذخیره شده است یا یک تابع و یا یک کوئری معمولی، باید از متد db.Database.SqlQuery استفاده کرد. خروجی این متد از نوع IEnumerable است و این توانایی را دارد که رکوردهای بازگشت داده شده از بانک اطلاعاتی را به خواص یک کلاس به صورت خودکار نگاشت کند.
پارامتر اول متد db.Database.SqlQuery، عبارت SQL مورد نظر است. پارامتر دوم آن باید توسط وهله‌هایی از کلاس SqlParameter مقدار دهی شود. به کمک SqlParameter نام پارامتر مورد استفاده، مقدار و نوع آن مشخص می‌گردد. همچنین Direction آن نیز برای استفاده از رویه‌های ذخیره شده ویژه‌ای که دارای پارامتری از نوع out هستند درنظر گرفته شده است.

چند نکته

- در متد runSp فوق، متد الحاقی ToList را حذف کرده و برنامه را اجرا کنید. بلافاصله پیغام خطای «The SqlParameter is already contained by another SqlParameterCollection.» ظاهر خواهد شد. علت هم این است که با بکارگیری متد ToList، تمام عملیات یکبار انجام شده و نتیجه بازگشت داده می‌شود اما اگر به صورت مستقیم از خروجی IEnumerable آن استفاده کنیم، در حلقه foreach تعریف شده، ممکن است این فراخوانی چندبار انجام شود. به همین جهت ذکر متد ToList در اینجا ضروری است.

- عنوان شد که در اینجا باید به مسایل امنیتی دقت داشت. بدیهی است امکان نوشتن یک چنین کوئری‌هایی نیز وجود دارد:

db.Database.SqlQuery<Doctor>("exec FindDoctorsStartWith "+ txtName.Text, nameParameter).ToList()

در این حالت به ظاهر مشغول به استفاده از رویه‌های ذخیره شده‌ای هستیم که عنوان می‌شود در برابر حملات تزریق SQL در امان هستند، اما چون در کدهای ما به نحو ناصحیحی با جمع زدن رشته‌ها مقدار دهی شده است، برنامه و بانک اطلاعاتی دیگر در امان نخواهند بود. بنابراین در این حالت استفاده از پارامترها را نباید فراموش کرد.
زمانیکه از کوئری‌های LINQ استفاده می‌شود تمام این مسایل توسط EF مدیریت خواهد شد. اما اگر قصد دارید مستقیما عبارات SQL را فراخوانی کنید، تامین امنیت برنامه به عهده خودتان خواهد بود.

- در متد usingSqlFunctions از SqlFunctions.IsNumeric استفاده شده است. این مورد مختص به SQL Server است و امکان استفاده از توابع توکار ویژه SQL Server را در کوئری‌های LINQ برنامه فراهم می‌سازد. برای مثال متدالحاقی از پیش تعریف شده‌ای به نام IsNumeric به صورت مستقیم در دسترس نیست، اما به کمک کلاس SqlFunctions این تابع و بسیاری از توابع دیگر توکار SQL Server قابل استفاده خواهند بود.
اگر علاقمند هستید که لیست این توابع را مشاهده کنید، در ویژوال استودیو بر روی SqlFunctions کلیک راست کرده و گزینه Go to definition را انتخاب کنید.