DSL یا Domain Specific languages به معنی زبانهایی با دامنه محدود است که برای اهداف خاصی نوشته میشوند و تنها بر روی یک جنبه از هدف تمرکز دارند. این زبانها به شما اجازه نمیدهند که یک برنامه را به طور کامل با آن بنویسید. بلکه به شما اجازه میدهند به هدفی که برای آن نوشته شدهاند، برسید. یکی از این زبانها همان css هست که با آن کار میکنید. این زبان به صورت محدود تنها بر روی یک جنبه و آن، تزئین سازی المانهای وب، تمرکز دارد. در وقع مثل زبان سی شارپ همه منظوره نیست و محدودهای مشخص برای خود دارد. به این نوع از زبانهای DSL، نوع اکسترنال هم میگویند. چون زبانی مستقل برای خود است و به زبان دیگری وابستگی ندارد. ولی در یک زبان اینترنال، وابستگی به زبان دیگری وجود دارد. مثل Fluent Interfaceها که به ما شیوه آسانی از دسترسی به جنبههای یک شیء را میدهد. برای آشنایی هر چه بیشتر با این زبانها و ساختار آن، کتاب Domain Specific languages نوشته آقای مارتین فاولر توصیه میشود.
Groovy یک زبان شیء گرای DSL هست که برای پلتفرم جاوا ساخته شده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد این زبان، صفحه ویکی ، میتواند مفید واقع شود.
از دیرباز سیستمهای Ant و Maven وجود داشتند و کار آنها اتوماسیون بعضی اعمال بود. ولی بعد از مدتی سیستم Gradle یا جمع کردن نقاط قوت آنها و افزودن ویژگیهای قدرتمندتری به خود، پا به میدان گذاشت تا راحتی بیشتری را برای برنامه نویس فراهم کند. از ویژگیهای گریدل میتوان داشتن زبان گرووی اشاره کرده که قدرت بیشتری را نسبت به سایر سیستمها داشت و مزیت مهم دیگر این بود که انعطاف بالایی را جهت افزودن پلاگینها داشت و گوگل با استفاده از این قابلیت، پشتیبانی از گریدل را در اندروید استادیو نیز گنجاند تا راحتی بیشتری را در اتوماسیون وظایف سیستمی ایجاد کند. در واقع آنچه شما در سیستم گریدل کار میکنید و اطلاعات خود را با آن کانفیگ میکنید، پلاگینی است که از سمت گوگل در اختیار شما قرار گرفته است و در مواقع خاص این وظایف توسط پلاگینها اجرا میشوند.
گریدل به راحتی از سایت رسمی آن قابل دریافت است و میتوان آن را در پروژههای جاوایی که مدنظر شماست، دریافت کنید و با استفاده از خط فرمان، با آن تعامل کنید. هر چند امروزه اکثر ویراستارهای جاوا از آن پشتیبانی میکنند.
گریدل یک ماهیت توصیفی دارد که شما تنها لازم است اعمالی را برای آن توصیف کنید تا بقیه کارها را انجام دهد. گریدل در پشت صحنه از یک "گراف جهت دار بدون دور" Directed Acycllic Graph یا به اختصار DAG استفاده میکند و طبق آن ترتیب وظایف یا taskها را دانسته و آنها را اجرا میکند. گریدل با این DAG، سه فاز آماده سازی، پیکربندی و اجرا را انجام میدهد.
- در مرحله آماده سازی ما به گریدل میگوییم چه پروژه یا پروژههایی نیاز به بیلد شدن دارند. در اندروید استادیو، این مرحله در فایل settings.gradle انجام میشود؛ شما در این فایل مشخص میکنید چه پروژههای نیاز به بیلد شدن توسط گریدل دارند. ساختار این فایل به این شکل است:
include ':ActiveAndroid-master', ':app', ':dbutilities'
-
در اولین مرحله انتظار دارد که فایل settings در دایرکتوری جاری باشد و اگر آن را پیدا کرد آن را مورد استفاده قرار میدهد؛ در غیر اینصورت مرحله بعدی را آغاز میکند.
- در مرحله دوم، در این دایرکتوری به دنبال دایرکتوری به نام master میگردد و اگر در آن هم یافت نکرد مرحله سوم را آغاز میکند.
- در مرحله سوم، جست و جو در دایرکتوری والد انجام میشود
- چنانچه این فایل را در هیچ یک از احتمالات بالا نیابد، همین پروژه جاری را تشخیص خواهد داد.
include ':ActiveAndroid-master', ':app', ':dbutilities' project('dbutilities').projectDir=new File(settingsDir,'../dir1/dir2');
-
در مرحله پیکربندی، وظایف یا taskها را معرفی میکنیم. این عمل پیکربندی توسط فایل build.gradle که برای پروژه اصلی و هر زیر پروژهای که مشخص شدهاند، صورت میگیرد. در این فایل شما میتوانید خواص و متدهایی را تعریف و و ظایفی را مشخص کنید.
در پروژه اصلی، فایل BuildGradle شامل خطوط زیر است:
buildscript { repositories { jcenter() } dependencies { classpath 'com.android.tools.build:gradle:1.5.0' } } allprojects { repositories { jcenter() } }
در مرحله اجرا هم این وظایف را اجرا میکنیم. تمامی این سه عملیات توسط فایل و دستوری به نام gradlew که برگرفته از gradleWrapper میباشد انجام میشود. اگر در ترمینال اندروید استادیو این عبارت را تایپ کنید، میتوانید در ادامه دستور پیامهای مربوط به این عملیات را ببینید و ترتیب اجرای فازها را مشاهده کنید.
بیایید یک task را تعریف کنیم
task mytask <<{ println ".net tips task in config phase" }
gradlew mytask
gradlew --info mytask
اگر بخواهید خودتان دستی یک تسک پیکربندی را به یک تسک اجرایی تبدیل کنید، میتوانید متد doLast را صدا بزنید. کد زیر را توسط gradlew اجرا کنید؛ به همراه اطلاعات verbose تا ببینید که هر کدام از پیامها در کدام بخش چاپ میشوند. پیام اول در فاز پیکربندی و پیام دوم در فاز اجرایی چاپ میشوند.
task mytask { println ".net tips task in config phase" doLast{ println ".net tips task in exe phase" } }
یکی از کارهایی که در یک تسک میتوانید انجام دهید این است که آن را به یک تسک دیگر وابسته کنید. به عنوان مثال ما قصد داریم بعد از تسک mytask1، تسک my task2 اجرا شود و زمان پایان تسک mytask1 را در خروجی نمایش دهیم. برای اینکار باید بین تسکها یک وابستگی ایجاد شود و سپس با متد doLast کد خودمان را اجرایی نماییم. البته توجه داشته باشید که این وابستگیها تنها به تسکهای داخل فایل گریدل انجام میشود و نه تسکهای پلاگینها یا وابستگی هایی که تعریف میکنیم.
task mytask1 << { println ".net tips is the best" } task mytask2() { dependsOn mytask1 doLast{ Date time=Calendar.getInstance().getTime(); SimpleDateFormat formatter=new SimpleDateFormat("HH:mm:ss , YYYY/MM/dd"); println "mytask1 is done at " + formatter.format(time); } }
gradlew --info mytask2
Executing task ':app:mytask1' (up-to-date check took 0.003 secs) due to: Task has not declared any outputs. خروجی تسک شماره یک .net tips is the best :app:mytask1 (Thread[main,5,main]) completed. Took 0.046 secs. :app:mytask2 (Thread[main,5,main]) started. :app:mytask2 Executing task ':app:mytask2' (up-to-date check took 0.0 secs) due to: Task has not declared any outputs. خروجی تسک شماره دو mytask1 is done at 04:03:09 , 2016/07/07 :app:mytask2 (Thread[main,5,main]) completed. Took 0.075 secs. BUILD SUCCESSFUL
در گریدل مخالف doLast یعنی doFirst را نیز داریم ولی عملگر جایگزینی برای آن وجود ندارد و مستقیما باید آن را پیاده سازی کنید. خود گریدل به طور پیش فرض نیز تسکهای آماده ای نیز دارد که میتوانید در مستندات آن بیابید. به عنوان مثال یکی از تسکهای مفید و کاربردی آن تسک کپی کردن هست که از طریق آن میتوانید فایلی یا فایلهایی را از یک مسیر به مسیر دیگر کپی کنید. برای استفاده از چنین تسکهایی، باید تسکهای خود را به شکل زیر به شیوه اکشن بنویسید:
task mytask(type:Copy) { dependsOn mytask1 doLast{ from('build/apk') { include '**/*.apk' } into '.' } }
برای نمایش تسکهای موجود میتوانید از گریدل درخواست کنید که لیست تمامی تسکهای موجود را به شما نشان دهد. برای اینکار میتوانید دستور زیر را صدا کنید:
gradlew --info tasks
Other tasks ----------- clean jarDebugClasses jarReleaseClasses mytask mytask2 transformResourcesWithMergeJavaResForDebugUnitTest transformResourcesWithMergeJavaResForReleaseUnitTest
task mytask(type:Copy) { description "copy apk files to root directory" dependsOn mytask1 doLast{ from('build/apk') { include '**/*.apk' } into '.' } }
یکی دیگر از نکات جالب در مورد گریدل این است که میتواند برای شما callback ارسال کند. بدین صورت که اگر اتفاقی خاصی افتاد، تسک خاصی را اجرا کند. به عنوان مثال ما در کد پایین تسکی را ایجاد کردهایم که به ما این اجازه را میدهد، هر موقع تسکی در مرحله پیکربندی به بیلد اضافه میشود، تسک ما هم اجرا شود و نام تسک اضافه شده به بیلد را چاپ میکند.
tasks.whenTaskAdded{ task-> println "task is added $task.name" }
گریدل امکانات دیگری چون بررسی استثناءها و ایجاد استثناءها را هم پوشش میدهد که میتوانید در این صفحه آن را پیگیری کنید.
Gradle Wrapper
گریدل در حال حاضر مرتبا در حال تغییر و به روز رسانی است و اگر بخواهیم مستقیما با گریدل کار کنیم ممکن است که به مشکلاتی که در نسخه بندی است برخورد کنیم. از آنجا که هر پروژهای که روی سیستم شما قرار بگیرد از نسخهای متفاوتی از گریدل استفاده کند، باعث میشود که نتوانید نسخه مناسبی از گریدل را برای سیستم خود دانلود کنید. بدین جهت wrapper ایجاد شد تا دیگر نیازی به نصب گریدل پیدا نکنید. wrapper در هر پروژه میداند که که به چه نسخهای از گریدل نیاز است. پس موقعی که شما دستور gradlew را صدا میزنید در ویندوز فایل gradlew.bat صدا زده شده و یا در لینوکس و مک فایل شِل اسکریپت gradlew صدا زده میشود و wrapper به خوبی میداند که به چه نسخهای از گریدل برای اجرا نیاز دارد و آن را از طریق دانلود فراهم میکند. اگر همینک دایرکتوری والد پروژه اندرویدی خود را نگاه کنید میتوانید این دو فایل را ببینید.
از آنجا که خود اندروید استادیو به ساخت wrapper اقدام میکند، شما راحت هستید. ولی اگر دوست دارید خودتان برای پروژهای wrapper تولید کنید، مراحل زیر را دنبال کنید:
برای ایجاد wrapper توسط خودتان باید گریدل را دانلود و روی سیستم نصب کنید و سپس دستور زیر را صادر کنید:
gradle wrapper --gradle-version 2.4
اگر میخواهید ببینید wrapper که اندروید استادیو شما دارد چه نسخه از گردیل را صدا میزند مسیر را از دایرکتوری پروژه دنبال کنید و فایل زیر را بگشایید:
\gradle\wrapper\gradle-wrapper.properties
اینها فقط مختصراتی از آشنایی با نحوه عملکر گریدل برای داشتن دیدی روشنتر نسبت به آن بود. برای آشنایی بیشتر با گریدل، باید مستندات رسمی آن را دنبال کنید.