مطالب
React 16x - قسمت 30 - React Hooks - بخش 1 - معرفی useState و useEffect
با استفاده از React Hooks که در نگارش 16.7.0 آن معرفی شدند، می‌توان در کامپوننت‌های تابعی «تا پیش از این» بدون حالت، به state و تمام قابلیت‌های دیگر React، دسترسی یافت. جهت یادآوری، در قسمت 8 این سری، کامپوننت‌های تابعی بدون حالت را معرفی کردیم. تا پیش از معرفی React Hooks، برای ردیابی تغییرات مقادیری خاص، می‌بایستی آن‌ها را در خاصیت state کامپوننت‌هایی که به صورت کلاس تعریف شده بودند، قرار می‌دادیم. بنابراین class components، تنها نوع کامپوننت‌هایی در React بودند که دسترسی به state را داشتند. شبیه به همین مورد، برای life-cycle hooks معرفی شده‌ی در قسمت 9 برقرار بود. برای مثال متد componentDidMount، تنها در class components، جهت دسترسی به یک API خارجی و انجام اعمال Ajax ای، قابل تعریف بود و کار کامپوننت‌های تابعی بدون حالت، بیشتر نمایش عناصر HTML و دریافت مقادیر خود از class components، توسط props بود. به این ترتیب امکان تجزیه‌ی یک UI پیچیده، به یک component tree با خوانایی بیشتری، میسر می‌شد. اما با معرفی React v16.7.0، از لحاظ فنی دیگر الزاما نیازی به class components وجود ندارد و می‌توان با استفاده از React Hooks، تمام قابلیت‌هایی را که پیشتر فقط توسط class components در اختیار داشتیم، اکنون با کامپوننت‌های تابعی نیز پیاده سازی کنیم.


برپایی پیش‌نیازها

در اینجا برای بررسی React Hooks، یک پروژه‌ی جدید React را ایجاد می‌کنیم:
> npm i -g create-react-app
> create-react-app sample-30
> cd sample-30
> npm start
در ادامه توئیتر بوت استرپ 4 را نیز نصب می‌کنیم. برای این منظور پس از باز کردن پوشه‌ی اصلی برنامه توسط VSCode، دکمه‌های ctrl+` را فشرده (ctrl+back-tick) و دستور زیر را در ترمینال ظاهر شده وارد کنید:
> npm install --save bootstrap
سپس برای افزودن فایل bootstrap.css به پروژه‌ی React خود، ابتدای فایل index.js را به نحو زیر ویرایش خواهیم کرد:
import "bootstrap/dist/css/bootstrap.css";
این import به صورت خودکار توسط webpack ای که در پشت صحنه کار bundling & minification برنامه را انجام می‌دهد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین اگر به فایل package.json موجود در ریشه‌ی پروژه دقت کنیم، برای کار با React-hooks، نیاز است نگارش بسته‌های React و React-dom، حداقل مساوی 16.7 باشند که در زمان نگارش این مطلب، نگارش 16.12.0 آن به صورت خودکار نصب می‌شود. بنابراین بدون مشکلی می‌توانیم شروع به کار با React hooks کنیم.


معرفی useState Hook

در اینجا قصد داریم یک شمارشگر را به همراه یک دکمه، در صفحه نمایش دهیم؛ بطوریکه این شمارشگر، تعداد بار کلیک بر روی دکمه را ردیابی می‌کند. از پیش می‌دانیم که برای ردیابی مقدار تعداد بار کلیک شدن، باید متغیر آن‌را درون state یک class component قرار داد:
import "./App.css";

import React, { Component } from "react";

class App extends Component {
  state = { count: 0 };

  incrementCount = () => {
    this.setState({ count: this.state.count + 1 });
  };

  render() {
    return (
      <button onClick={this.incrementCount} className="btn btn-primary m-3">
        I was clicked {this.state.count} times!
      </button>
    );
  }
}

export default App;
در اینجا یک class component متداول را داریم که در آن دکمه‌ای تعریف شده‌است. سپس برای شمارش تعداد بار کلیک بر روی آن، خاصیت count را به شیء منتسب به state، با مقدار اولیه‌ی صفر، اضافه کرده‌ایم. اکنون هربار که بر روی آن کلیک می‌شود، رویدادگردان incrementCount فراخوانی شده و توسط متد this.setState، مقدار پیشین خاصیت count، بر اساس مقدار فعلی آن، یک واحد افزایش می‌یابد. نتیجه‌ی آن نیز در برچسب دکمه، نمایش داده می‌شود:


اکنون می‌خواهیم همین کامپوننت را توسط React hooks بازنویسی کنیم. در ابتدا، فایل app.js را به App‍Class.js، تغییر نام می‌دهیم تا نگارش قبلی class component را برای مقایسه، در اختیار داشته باشیم. در ادامه فایل جدید AppFunction.js را برای بازنویسی آن توسط یک کامپوننت تابعی، توسط میانبرهای imrc و سپس sfc در VSCode، ایجاد می‌کنیم. البته این تغییر نام فایل‌ها، نیاز به تغییر نام ماژول‌های import شده‌ی در فایل index.js را نیز به صورت زیر دارد:
//import App from "./App‍Class";
import App from "./AppFunction";

اولین سؤالی که اینجا مطرح می‌شود، این است: در این کامپوننت تابعی جدید، state را از کجا بدست بیاوریم؟
با React Hooks، بجای تعریف یک state به صورت خاصیت، آن‌را صرفا use می‌کنیم و این دقیقا نام اولین React Hooks ای است که بررسی می‌کنیم؛ یا همان useState. بنابراین ابتدا این شیء را import خواهیم کرد:
import React, { useState } from 'react';
useState یک تابع است و باید در ابتدای کامپوننت، مورد استفاده قرار گیرد. این متد برای شروع به کار، نیاز به یک state آغازین را دارد؛ دقیقا مانند همان‌کاری که در class component فوق انجام دادیم:
const App = () => {
    const [count, setCount] = useState(0);
در اینجا عدد صفر، همان مقدار آغازین متغیر count است (شبیه به کاری که در state = { count: 0 } انجام دادیم). سپس اولین خروجی متد useState که داخل یک آرایه مشخص شده‌است (JavaScript array destructuring ؛ با مزیت امکان انتخاب نام‌هایی دلخواه، بدون نیاز به تعریف alias، برخلاف حالت object destructuring)، همان متغیر count است که توسط state ردیابی خواهد شد. اینبار بجای متد this.setState قبلی که یک متد عمومی بود، متدی اختصاصی را صرفا جهت تغییر مقدار همین متغیر count، به نام setCount به عنوان دومین خروجی متد useState، تعریف می‌کنیم. در حقیقت تا اینجا امضای متد جنریک useState استفاده شده، به صورت زیر تغییر کرده‌است:
useState<number>(initialState: number | (() => number)): [number, React.Dispatch<React.SetStateAction<number>>]
متد useState، یک initialState را دریافت می‌کند و سپس یک عدد را (در اینجا چون مقدار آغازین، عددی است)، به همراه یک متد، جهت تغییر state آن، بازگشت می‌دهد:
import React, { useState } from "react";

const App = () => {
  const [count, setCount] = useState(0);
  const incrementCount = () => {
    setCount(count + 1);
  };

  return (
    <button onClick={incrementCount} className="btn btn-primary m-3">
      I was clicked {count} times!
    </button>
  );
};

export default App;
- پس از تعریف useState، متد رویدادگردان onClick را همانند قبل تعریف می‌کنیم؛ با یک تغییر مهم: چون این متد داخل یک کامپوننت تابعی تعریف شده‌است، باید با const شروع شود و همانند یک متغیر که به آن متدی انتساب داده شده، معرفی گردد. پیشتر incrementCount تعریف شده‌ی داخل یک class component، یک خاصیت بود که متدی به آن انتساب داده شده بود.
- همچنین در اینجا (داخل این متد) دیگر خبری از this‌ها نیست؛ onClick، مستقیما به متغیر incrementCount اشاره می‌کند و {count} نیز مستقیما از خروجی useState، که به مقدار جاری count اشاره می‌کند، تامین می‌شود.
- اکنون با هربار کلیک بر روی این دکمه، متد منتسب به متغیر incrementCount فراخوانی شده و در داخل آن، همان متد setCount را جهت به روز رسانی state، فراخوانی می‌کنیم (بجای فراخوانی this.setState عمومی قبلی). در اینجا ابتدا مقدار جاری متغیر count در state، دریافت شده و سپس یک واحد به آن اضافه می‌شود. امضای متد جنریک setCount به صورت زیر است:
 const setCount: (value: React.SetStateAction<number>) => void


استفاده از مقدار قبلی state توسط useState

زمانیکه متد this.setState فراخوانی می‌شود، اینکار سبب در صف قرار گرفتن رندر مجدد کامپوننت جاری خواهد شد. همچنین اعمال این متد نیز ممکن است در صف قرار گیرد. یعنی اگر پس از فراخوانی this.setState، سعی در خواندن state به روز شده را داشته باشیم، ممکن است مقدار اشتباهی را دریافت کنیم:
  incrementCount = () => {
    this.setState({ count: this.state.count + 1 });
  };
برای نمونه در فراخوانی فوق، منظور از this.state.count، مقدار جاری یا همان مقدار قبلی count است که قرار است یک واحد به آن اضافه شود. اما چون متد this.setState کار به روز رسانی‌های state را نیز در صف قرار می‌دهد، دفعه‌ی بعدی که بر روی آن کلیک شد، الزامی ندارد که this.state.count، حتما در همان لحظه به روز رسانی شده باشد. برای رفع این مشکل می‌توان نوشت:
  incrementCount = () => {
    this.setState(prevState => ({
      count: prevState.count + 1
    }));
  };
prevState در اینجا یعنی state قبلی و توسط متد setState، به صورت یک arrow function قابل دریافت است که در نهایت یک شیء را باز می‌گرداند. اکنون بر اساس state قبلی می‌توان به روز رسانی دقیقی را انجام داد.

این نکته در مورد کامپوننت‌های تابعی نیز وجود دارد:
  const incrementCount = () => {
    setCount(count + 1);
  };
در اینجا متغیر count، همانند خاصیت this.state.count کامپوننت‌های کلاسی عمل می‌کند. بنابراین الزامی ندارد که با هر بار فراخوانی setCount، مقدار جاری متغیر count، دقیقا به مقدار قبلی تنظیم شده‌ی آن اشاره کند. برای انجام مشابه اینکار با کامپوننت‌های تابعی که از useState استفاده می‌کنند، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
const incrementCount = () => {
    setCount(prevCount => prevCount + 1);
  };
در اینجا نیز امکان دسترسی به مقدار قبلی count، توسط یک arrow function وجود دارد که برخلاف حالت prevState، فقط یک مقدار عددی مرتبط با count را باز می‌گرداند.


به روز رسانی بیش از یک خاصیت در state

فرض کنید قصد داریم به مثال جاری، یک مربع را در صفحه اضافه کنیم که با کلیک بر روی آن، رنگش تغییر می‌کند (خاموش و روشن می‌شود):


در حالت AppClass یا کامپوننت کلاسی، کدهای برنامه به صورت زیر تغییر می‌کنند:
import "./App.css";

import React, { Component } from "react";

class App extends Component {
  state = {
    count: 0,
    isOn: false
  };

  incrementCount = () => {
    this.setState(prevState => ({
      count: prevState.count + 1
    }));
  };

  toggleLight = () => {
    this.setState(prevState => ({
      isOn: !prevState.isOn
    }));
  };

  render() {
    return (
      <>
        <h1>App Class</h1>
        <h2>Counter</h2>
        <button onClick={this.incrementCount} className="btn btn-primary m-3">
          I was clicked {this.state.count} times!
        </button>

        <h2>Toggle Light</h2>
        <div
          style={{
            height: "50px",
            width: "50px",
            cursor: "pointer"
          }}
          className={
            this.state.isOn ? "alert alert-info m-3" : "alert alert-warning m-3"
          }
          onClick={this.toggleLight}
        />
      </>
    );
  }
}

export default App;
توضیحات:
- در متد رندر، نیاز است تا تنها یک child، بازگشت داده شود. به همین جهت می‌توان از React.Fragment، برای محصور سازی المان‌های تعریف شده، استفاده کرد. البته در React 16.7.0، دیگر نیازی به ذکر صریح React.Fragment نبوده و فقط می‌توان نوشت </><> تا بیانگر یک فرگمنت باشد.
- سپس یک div تعریف شده که با استفاده از ویژگی style، یک سری شیوه‌نامه‌ی ابتدایی، مانند طول و عرض و نوع اشاره‌گر ماوس آن، تعیین شده‌اند.
- اکنون برای اینکه بتوان با کلیک بر روی این div، رنگ آن‌را تغییر داد، نیاز است بتوان توسط متغیری، مقدار خاموش و روشن بودن را ردیابی کرد. به همین جهت خاصیت جدید isOn را به state اضافه می‌کنیم.
- در آخر، رویداد onClick این div را به متد رویدادگران toggleLight متصل می‌کنیم تا توسط آن و فراخوانی this.setState، بتوان مقدار قبلی isOn را در state، دریافت و سپس آن‌را معکوس کرد و بجای مقدار جاری isOn در state درج کنیم. این فراخوانی، سبب رندر مجدد کامپوننت جاری شده و در نتیجه‌ی آن، مقدار className را بر اساس مقدار this.state.isOn، به صورت پویا تغییر می‌دهد.

برای مشاهده‌ی خروجی برنامه در این حالت، نیاز است به index.js مراجعه و تغییر زیر را اعمال کرد تا کامپوننت App، از ماژول App‍Class تامین شود:
import App from "./App‍Class";
//import App from "./AppFunction";

اکنون قصد داریم دقیقا معادل همین قطعه کد را در کامپوننت تابعی خود پیاده سازی کنیم. به همین جهت به فایل src\AppFunction.js بازگشته و تغییرات زیر را اعمال می‌کنیم:
import React, { useState } from "react";

const App = () => {
  const [count, setCount] = useState(0);
  const [isOn, setIsOn] = useState(false);

  const incrementCount = () => {
    setCount(prevCount => prevCount + 1);
  };

  const toggleLight = () => {
    setIsOn(prevIsOn => !prevIsOn);
  };

  return (
    <>
      <h1>App Function</h1>
      <h2>Counter</h2>
      <button onClick={incrementCount} className="btn btn-primary m-3">
        I was clicked {count} times!
      </button>

      <h2>Toggle Light</h2>
      <div
        style={{
          height: "50px",
          width: "50px",
          cursor: "pointer"
        }}
        className={isOn ? "alert alert-info m-3" : "alert alert-warning m-3"}
        onClick={toggleLight}
      />
    </>
  );
};

export default App;
توضیحات:
- اگر دقت کنید، کلیات این کامپوننت تابعی، با کامپوننت کلاسی، آنچنان متفاوت نیست. متد رندر آن دقیقا همان markup را بازگشت می‌دهد؛ با یک تفاوت مهم: در اینجا دیگر نیازی به ذکر thisها نیست، چون تمام ارجاعات، به متغیرهای داخل تابع App انجام شده‌است و نه به متدها و یا خاصیت‌های یک کلاس.
- مرحله‌ی بعد تغییر، جایگزینی this.state.isOn قبلی، با یک متغیر درون تابع App است. به همین جهت در اینجا یک useState دیگر را تعریف می‌کنیم. هر useState، تنها به قسمتی از state اشاره می‌کند و مانند خاصیت کلی state مربوط به یک کلاس نیست. همچنین در خاصیت state یک کلاس، مقدار آن همواره به یک شیء اشاره می‌کند؛ اما با useState چنین اجباری وجود ندارد و می‌تواند هر نوع مجاز جاوا اسکریپتی باشد. برای مثال در اینجا مقدار اولیه‌ی آن به false تنظیم شده‌است. پس از آن، خروجی این متد، قسمتی از state را که کنترل می‌کند، به نام متغیر isOn و تنظیم کننده‌ی آن‌را به نام متد setIsOn، معرفی خواهد کرد. متد useState، یک متد جنریک است. یعنی نوع خروجی‌های آن بر اساس نوع مقدار اولیه‌ای که به آن انتساب داده می‌شود، تعیین می‌شود. برای مثال اگر نوع مقدار اولیه‌ی آن، Boolean باشد، به صورت خودکار نوع متغیر و پارامتر متد خروجی از آن نیز Boolean خواهند بود.
- در آخر خاصیت toggleLight کلاس کامپوننت، تبدیل به یک متغیر یا ثابت، در تابع جاری App می‌شود و بجای this.setState کلی قبلی، از متد اختصاصی‌تر setIsOn، برای تغییر مقدار state متناظر، کمک گرفته خواهد شد. در اینجا با استفاده از prevIsOn، به مقدار دقیق پیشین متغیر isOn در state، دسترسی یافته و سپس آن‌را معکوس می‌کنیم.

برای مشاهده‌ی خروجی برنامه در این حالت، نیاز است به index.js مراجعه و تغییر زیر را اعمال کرد تا کامپوننت App، از ماژول App‍Function تامین شود:
// import App from "./App‍Class";
import App from "./AppFunction";


معرفی useEffect Hook

فرض کنید قصد داریم برچسب دکمه‌ی «I was clicked {this.state.count} times» را در المان Title صفحه، نمایش دهیم. برای انجام چنین کاری نیاز است با DOM API تعامل داشته باشیم؛ اما پیشتر یک چنین کاری را تنها با class components می‌شد انجام داد. برای رفع این محدودیت در کامپوننت‌های تابعی، hook جدیدی به نام useEffect، ارائه شده‌است که باید import شود:
import React, { useEffect, useState } from "react";
اکنون این سؤال مطرح می‌شود که در متد useEffect، واژه‌ی Effect به چه چیزی اشاره می‌کند؟
در اینجا effect به معنای side effect و یا اثرات جانبی است؛ مانند: تعامل با یک API خارجی، کار با API مرورگر و کلا هر جائیکه در برنامه با دنیای خارج تعاملی وجود دارد، به عنوان یک side effect شناخته می‌شود. بنابراین با استفاده متد useEffect، می‌توان در کامپوننت‌های تابعی نیز با دنیای خارج، تعامل برقرار کرد.
import React, { useEffect, useState } from "react";

const App = () => {
  const [count, setCount] = useState(0);

  useEffect(() => {
    document.title = `You have clicked ${count} times`;
  });
متد useEffect، یک تابع را به عنوان ورودی دریافت کرده (effect function) و آن‌را پس از هر بار رندر کامپوننت جاری، اجرا می‌کند. برای مثال با تغییر state، کار رندر کامپوننت جاری، در صف قرار می‌گیرد و پس از اتمام رندر، تابع effect ذکر شده، اجرا می‌شود. برای مثال در اینجا پس از هر بار رندر کامپوننت،  document.title با عبارتی که به همراه تعداد بار کلیک کردن بر روی دکمه‌است، به روز رسانی می‌شود:


در اولین بار اجرای برنامه، عبارت «You have clicked 0 times»، در عنوان صفحه‌ی جاری، ظاهر می‌شود که از مقدار پیش‌فرض count، استفاده کرده‌است. اکنون اگر بر روی دکمه، کلیک کنیم، پس از تغییر برچسب دکمه (یا همان رندر کامپوننت، پس از تغییری در state)، آنگاه عنوان نمایش داده شده‌ی در مرورگر نیز تغییر می‌کند.

یک نکته: چون useEffect دارای همان scope متغیر count است، نیاز به API خاصی برای خواندن مقدار آن در اینجا نیست.

سؤال: برای پیاده سازی چنین قابلیتی در یک کامپوننت کلاسی چه باید کرد؟ در این مثال، در ابتدای کار باید مقدار پیش‌فرض موجود در state را در عنوان صفحه مشاهده کرد و پس از هربار به روز رسانی state نیز باید این عنوان، تغییر کند.
برای پیاده سازی معادل متد useEffect ای که در یک کامپوننت تابعی استفاده شد، در اینجا باید از دو life-cycle hook متفاوت، به نام‌های componentDidMount و componentDidUpdate، استفاده کنیم:
class App extends Component {

  componentDidMount() {
    document.title = `You have been clicked ${this.state.count} times`;
  }

  componentDidUpdate() {
    document.title = `You have been clicked ${this.state.count} times`;
  }
- برای به روز رسانی عنوان صفحه، در اولین بار نمایش آن، باید از متد componentDidMount استفاده کرد.
- همچنین چون می‌خواهیم به ازای هر تغییری در state نیز این عنوان تغییر کند (با هر بار کلیک بر روی دکمه)، باید از متد componentDidUpdate هم استفاده کنیم.


پاکسازی اثرات جانبی در useEffect Hook

فرض کنید قصد داریم موقعیت فعلی کرسر ماوس را در مرورگر نمایش دهیم. برای انجام اینکار در کامپوننت کلاسی، می‌توان از متد componentDidMount جهت دسترسی به DOM API و استفاده از متد addEventListener آن، برای گوش فرا دادن به حرکات کرسر ماوس، استفاده کرد:
class App extends Component {

  componentDidMount() {
    // ...
    window.addEventListener("mousemove", this.handleMouseMove);
  }
 دومین پارامتر این متد، یک callback function است که این حرکات را ردیابی می‌کند:
  handleMouseMove = event => {
    this.setState({
      x: event.pageX,
      y: event.pageY
    });
  };
در اینجا می‌توان با استفاده از شیء رخداد دریافتی، موقعیت x و y کرسر ماوس را در صفحه دریافت کرد و سپس با فراخوانی متد this.setState، این خواص را در state کامپوننت، اضافه و یا به روز رسانی نمود. بنابراین در این حالت الزامی به تعریف این خواص در شیء منتسب به state نیست؛ اما حداقل با تعریف آن‌ها می‌توان مقدار اولیه‌ای را برایشان درنظر گرفت:
class App extends Component {
  state = {
    //...
    x: 0,
    y: 0
  };
در آخر برای نمایش این اطلاعات موجود در state، می‌توان چنین المان‌هایی را به متد رندر کامپوننت، اضافه کرد:
<h2>Mouse Position</h2>
<p>X position: {this.state.x}</p>
<p>Y position: {this.state.y}</p>
بنابراین ردیابی تغییرات محل کرسر ماوس نیز یک side effect است که برای دسترسی به آن، نیاز است با window API کار کرد و این side effect‌ها دو نوع هستند:
- تعدادی از آن‌ها نیازی به پاکسازی و خارج شدن از حافظه را ندارند؛ مانند به روز رسانی عنوان صفحه در مرورگر. می‌توان یک چنین side effect هایی را اجرا و سپس آن‌ها را فراموش کرد.
- اما تعدادی از side effect‌ها را حتما باید پاکسازی کرد؛ مانند mousemove listener تعریف شده‌ی در مثال فوق. در اینجا زمانیکه کامپوننت جاری mount می‌شود، این listener را تعریف می‌کنیم؛ اما با Unmount شدن آن، باید این listener را حذف کرد تا برنامه دچار نشتی حافظه نشود (اگر اینکار انجام نشود، در این مثال مرورگر هنگ خواهد کرد!). روش انجام اینکار در متد componentWillUnmount، به صورت زیر است:
  componentWillUnmount() {
    window.removeEventListener("mousemove", this.handleMouseMove);
  }
سؤال: یک چنین قابلیتی را چگونه می‌توان در یک کامپوننت تابعی تعریف کرد؟
در این حالت نیز می‌توان از متد useEffect استفاده کرد. البته ابتدا باید state شیء ای را برای نگهداری اطلاعات به روز موقعیت مکانی کرسر ماوس، ایجاد کرد:
const [mousePosition, setMousePosition] = useState({ x: 0, y: 0 });
همانطور که عنوان شد، متد useState، برخلاف خاصیت کلی state یک کامپوننت کلاسی که فقط اشیاء را می‌پذیرد، هر نوع جاوا اسکریپتی را می‌تواند بپذیرد که در اینجا برای نمونه به یک شیء، تنظیم شده‌است.
سپس side effect خود را در قسمت effect function متد useEffect قرار می‌دهیم که آن نیز به متغیر handleMouseMove اشاره می‌کند:
  const [mousePosition, setMousePosition] = useState({ x: 0, y: 0 });

  useEffect(() => {
    // ...
    window.addEventListener("mousemove", handleMouseMove);
  });

  const handleMouseMove = event => {
    setMousePosition({
      x: event.pageX,
      y: event.pageY
    });
  };
به متغیر handleMouseMove، متدی انتساب داده شده‌است که با فراخوانی آن توسط mousemove listener، یک شیء evenet دریافت و سپس بر اساس خواص آن، خواص x و y شیء موجود در state، توسط متد setMousePosition، به روز رسانی می‌شود.
سپس برای نمایش x و y به روز رسانی شده‌ی در state، می‌توان از markup زیر در متد رندر استفاده کرد.
<h2>Mouse Position</h2>
{JSON.stringify(mousePosition, null, 2)}
<br />
اکنون سؤال اینجا است که معادل متد componentWillUnmount در اینجا چیست؟
اگر effect function تعریف شده، دارای یک خروجی (از نوع تابع) باشد، به این معنا است که این side effect، نیاز به پاکسازی دارد و این متد را در زمان Unmount آن فراخوانی می‌کند:
  useEffect(() => {
    // …
    // componentDidMount & componentDidUpdate
    window.addEventListener("mousemove", handleMouseMove);

    // componentWillUnmount
    return () => {
      window.removeEventListener("mousemove", handleMouseMove);
    };
  });
پیشتر آموختیم که effect function، تنها یکبار اجرا نمی‌شود؛ بلکه به ازای هر بار رندر، یکبار پس از آن اجرا می‌شود. یعنی خروجی آن نه فقط در زمان Unmount اجرا می‌شود، بلکه یکبار هم پیش از هر بار اجرای خود effect اجرا می‌گردد. به این ترتیب در اینجا فرصت پاکسازی اجرای قبلی را نیز خواهیم داد. بنابراین روش پاکسازی آن نسبت به متد componentWillUnmount کامپوننت‌های تابعی، پیشرفته‌تر است. یعنی توسط آن می‌توان یک side effect خاص را پیش و پس از هر بار رندر، در صورت نیاز فراخوانی کرد.

سؤال: اگر بخواهیم از اجرای یک side effect، به ازای هر بار رندر جلوگیری کنیم، چه باید کرد؟

برای اینکار می‌توان آرگومان دومی را به متد useEffect اضافه کرد که آرایه‌ای از مقادیر است. توسط اعضای آن می‌توان مقدار و یا مقادیری را مشخص کرد که side effect تعریف شده، به آن وابسته‌است. اکنون اگر این مقدار تغییر کند، آنگاه side effect متناظر با آن نیز اجرا می‌شود:
  useEffect(() => {
    document.title = `You have clicked ${count} times`;
    window.addEventListener("mousemove", handleMouseMove);

    return () => {
      window.removeEventListener("mousemove", handleMouseMove);
    };
  },[]);
در این مثال، چون پارامتر دوم را به صورت یک آرایه‌ی خالی مقدار دهی کرده‌ایم، effect function تعریف شده تنها در زمان mount و unmount اجرا می‌شود. البته اگر این تغییر را ذخیره کرده و برنامه را اجرا کنیم، تمام قسمت‌های تعریف شده‌ی آن به خوبی کار می‌کنند (با کلیک بر روی دکمه، برچسب آن به روز رسانی می‌شود و یا با حرکت کرسر ماوس در صفحه، موقعیت آن گزارش داده می‌شود)، منهای قسمت به روز رسانی عنوان صفحه با هر بار کلیک. علت اینجا است که با تغییر معرفی شده، دیگر حالت componentDidUpdate توسط متد useEffect پوشش داده نمی‌شود و به این ترتیب با هر بار به روز رسانی state و رندر کامپوننت، دیگر کار به اجرای مجدد side effect آن نمی‌رسد.
برای رفع این مشکل، باید به useEffect اعلام کنیم که side effect تعریف شده‌ی در آن، وابسته‌است به مقدار count و با تغییرات آن در state، نیاز است مجددا اجرا شود:
  useEffect(() => {
   // ...
  },[count]);
به همین جهت در آرایه‌ی تعریف شده، مقداری را که به آن وابستگی وجود دارد، مشخص می‌کنیم. با این تغییر اگر بر روی دکمه کلیک کنیم، چون اکنون useEffect می‌داند که باید تغییرات count را ردیابی کند، با اجرای مجدد effect function خود، عنوان صفحه نیز به روز رسانی خواهد شد.


کار با چندین listener مختلف در متد useEffect

سؤال: آیا تنظیم یک وابستگی خاص در متد useEffect، امکان تنظیم event listenerهای دیگر را غیرممکن می‌کند؟
برای پاسخ به این سؤال، چند event listener دیگر را ثبت می‌کنیم. برای مثال یکی دیگر از APIهای مرورگر، navigator نام دارد که توسط آن می‌توان وضعیت آنلاین و آفلاین بودن را به کمک خروجی خاصیت navigator.onLine آن، مشخص کرد. به کمک این API می‌خواهیم این وضعیت را نمایش دهیم. برای این منظور ابتدا state آن‌را در کامپوننت تابعی، ایجاد می‌کنیم:
const [status, setStatus] = useState(navigator.onLine);
مقدار اولیه‌ی این state را نیز توسط مقدار جاری خاصیت navigator.onLine، مشخص کرده‌ایم.
اکنون برای گوش فرا دادن به تغییرات این خاصیت (online و یا offline شدن کاربر)، نیاز است دو event listener را به کمک متد addEventListener ثبت کنیم و همچنین این متدها نیاز به پاکسازی هم دارند:
  useEffect(() => {
    // ...

    window.addEventListener("online", handleOnline);
    window.addEventListener("offline", handleOffline);

    return () => {
      // ...
  
      window.removeEventListener("online", handleOnline);
      window.removeEventListener("offline", handleOffline);
    };
  }, [count]);
پس از ثبت event listener ها، اکنون می‌توان با هربار فراخوانی آن‌ها توسط مرورگر، وضعیت state آن‌را به true و یا false، تغییر داد:
  const handleOnline = () => {
    setStatus(true);
  };

  const handleOffline = () => {
    setStatus(false);
  };
و در آخر مقدار متغیر status را به نحو زیر در متد رندر، نمایش داد:
<h2>Network Status</h2>
<p>
  You are <strong>{status ? "online" : "offline"}</strong>
</p>

برای آزمایش حالت offline آن، فقط کافی است به ابزار توسعه دهندگان مرورگر مراجعه کرده و در برگه‌ی network آن، حالت online را offline کنید:


در این حالت هم نمایش وضعیت آنلاین بودن کاربر به درستی کار می‌کند و هم سایر قسمت‌هایی که تاکنون اضافه کرده‌ایم. به این معنا که هر چند توسط ذکر پارامتر [count]، وابستگی خاصی برای side effect ویژه‌ای، مشخص شده‌است، اما ما را از تنظیم event listener‌های دیگری در قسمت‌های mount و unmount محروم نمی‌کند.


پاکسازی اثرات جانبی در useEffect Hook، زمانیکه روشی برای آن وجود ندارد

در مثالی دیگر می‌خواهیم از API موقعیت جغرافیایی کاربر در مرورگر یا navigator.geolocation استفاده کنیم. توسط این API هم می‌توان طول و عرض جغرافیایی را به دست آورد و هم تغییرات آن‌را تحت نظر قرار داد. برای مثال با بررسی این تغییرات می‌توان سرعت را نیز به دست آورد.
در این حالت نیز ابتدا با تعریف state مختص به آن شروع می‌کنیم و اینبار به عنوان مثال، مقدار اولیه‌ی آن‌را خارج از تابع جاری تنظیم می‌کنیم (جهت نمایش یک گزینه‌ی مهیای دیگر):
const initialLocationState = {
  latitude: null,
  longitude: null,
  speed: null
};

const App = () => {
  // ...
  const [location, setLocation] = useState(initialLocationState);
سپس جهت کار با این API، مقدار اولیه‌ی موقعیت کاربر و همچنین ردیابی تغییرات آن‌را در متد useEffect، تنظیم می‌کنیم:
  useEffect(() => {
    // ...

    navigator.geolocation.getCurrentPosition(handleGeolocation);
    const watchId = navigator.geolocation.watchPosition(handleGeolocation);

    return () => {
      // ...
      navigator.geolocation.clearWatch(watchId);
    };
  }, [count]);
در اینجا متد getCurrentPosition، با متد addEventListener متفاوت است و تنها یک callback function را دریافت می‌کند که در آن می‌توان setLocation را جهت به روز رسانی موقعیت جاری جغرافیایی کاربر، فراخوانی کرد. مشکلی که با این متد وجود دارد، نداشتن معادلی شبیه به متد removeEventListener است. یعنی API آن روشی را برای unmount آن فراهم نکرده‌است. البته متد watchPosition که تغییرات موقعیت کاربر را ردیابی می‌کند، دارای API مخصوص پاکسازی آن نیز هست که در این کدها ذکر شده‌است.

یک روش برای حل این مشکل و غیرفعال کردن دستی listener متد getCurrentPosition پس از unmount، تعریف یک متغیر mounted پیش از متد useEffect است:
  let mounted = true;

  useEffect(() => {
   // ...

    return () => {
      // ...
      mounted = false;
    };
  }, [count]);
و آن‌را در زمان پاکسازی useEffect، با false مقدار دهی می‌کنیم. اکنون زمانیکه می‌خواهیم رویدادگردان این Listener را تعریف کنیم، تنها بر اساس مقدار متغیر mounted عمل خواهیم کرد که از نشتی حافظه‌ی آن جلوگیری می‌کند:
  const handleGeolocation = event => {
    if (mounted) {
      setLocation({
        latitude: event.coords.latitude,
        longitude: event.coords.longitude,
        speed: event.coords.speed
      });
    }
  };
در آخر هم برای نمایش آن در متد رندر به صورت زیر عمل می‌کنیم:
<h2>Geolocation</h2>
<p>Latitude is {location.latitude}</p>
<p>Longitude is {location.longitude}</p>
<p>Your speed is {location.speed ? location.speed : "0"}</p>

سؤال: در اینجا شیء location چندین بار تکرار شده‌است. آیا می‌توان مقادیر خواص آن‌را توسط Object Destructuring نیز به دست آورد؟
پاسخ: بله. در اینجا هم Object Destructuring بر روی location state، کار می‌کند:
const [{ latitude, longitude, speed }, setLocation] = useState(
    initialLocationState
  );
که پس از آن، دیگر نیازی به تکرار شیء location نخواهد بود:
<h2>Geolocation</h2>
<p>Latitude is {latitude}</p>
<p>Longitude is {longitude}</p>
<p>Your speed is {speed ? speed : "0"}</p>


کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: sample-30-part-01.zip
اشتراک‌ها
خلاصه اولین جلسه طراحی زبان C# 7

Highlights:

  • Representing data better in code (tuples, object destructuring, pattern matching, record types, array slices)
  • Metaprogramming (virtual extension methods, default interface implementations, enhanced generic constraints, mixins/traits, delegation)
  • Immutable values (readonly var x ~ val x ~ let x)
  • Asynchronous enumeration and streams
  • Code contract language integrations
  • Structural typing (think implicit interfaces in Go)
  • Explicit lambda capture handling (pass by value or reference semantics explicitly)
  • Solve null reference problem (Non-nullable references, Option type)
خلاصه اولین جلسه طراحی زبان C# 7
اشتراک‌ها
WebStorm 2019.1.1 منتشر شد

The tooltip that shows the expression type (Cmd/Ctrl-hover) in JavaScript and TypeScript files now has a syntax highlighting. 

WebStorm 2019.1.1 منتشر شد
مطالب
رشته‌ها در ES 6

در بیشتر زبان‌های برنامه‌نویسی قابلیتی تحت عنوان String Interpolation وجود دارد. منظور، فرآیند جایگزین کردن مقادیر، با یکسری placeholder درون یک رشته است. در نسخه‌های قبلی جاوا اسکریپت محدودیت‌هایی در استفاده از رشته‌ها وجود داشت و امکان انجام این کار به صورت توکار مهیا نبود. یعنی برای پیاده‌سازی این قابلیت می‌توانستیم با تغییر prototype شیء String و یا روش‌های دیگری این‌حالت را پیاده‌سازی کنیم (+):

// First, checks if it isn't implemented yet.
if (!String.prototype.format) {
  String.prototype.format = function() {
    var args = arguments;
    return this.replace(/{(\d+)}/g, function(match, number) { 
      return typeof args[number] != 'undefined'
        ? args[number]
        : match
      ;
    });
  };
}
"Hello, {0}, I'm a simple {1}, Today is: {2}".format("World", "String", new Date());

// Output

"Hello, World, I'm a simple String, Today is: Tue Dec 29 2015 10:21:10 GMT+0330 (Iran Standard Time)"

اما در ES 6 با کمک قابلیتی تحت عنوان template string این محدودیت‌ها به طور قابل ملاحظه‌ایی کاهش پیدا کرده است. در واقع یک template string، یک رشته‌ی جاوا اسکریپتی است که به جای (" ") و یا (' ') درون دو کاراکتر (` `) یا به اصطلاح back-tick character محصور خواهد شد. این ویژگی در سناریوهای مختلفی کاریرد دارد. از این ویژگی می‌توانیم جهت الحاق رشته‌ها استفاده کنیم. به عنوان مثال می‌توانیم کد زیر را:

let category = "music";
let id = 2112;

let url = "http://apiserver/" + category + "/" + id;

با کمک template string به اینصورت بازنویسی کنیم:

let category = "music";
let id = 2112;

let url = `http://apiserver/${category}/${id}`;

و یا می‌توانیم مثال ابتدای مطلب را به اینصورت بازنویسی کنیم:

console.log(`Hello, ${"World"}, I'm a simple ${"String"}, Today is: ${new Date()}`);

همانطور که عنوان شد برای استفاده از این قابلیت باید رشته‌ی موردنظر را درون دو کاراکتر (` `) قرار دهیم. سپس درون این کاراکترها می‌توانیم literal text و همچنین یکسری placeholder جهت جایگزین کردن با مقادیر و عبارات موردنظر داشته باشیم. این placeholder‌ها نیز با استفاده از سینتکس { }$ قابل تعریف هستند.  لازم به ذکر است که عبارت موردنظرمان را باید درون دو علامت { } بنویسیم. مقادیر درون این دو علامت می‌توانند هر عبارت معتبر جاوا اسکریپتی باشند: 

let a = 5;
let b = 10;
console.log(`Fifteen is ${a + b} and\nnot ${2 * a + b}.`);
// "Fifteen is 15 and
// not 20."

در کد فوق متغیرهای a و b درون placeholder‌های مربوطه جایگزین خواهند شد. همانطور که مشاهده می‌کنید، این سینتکس نسبت به سینتکس + که برای الحاق رشته‌ها قبلاً مورد استفاده قرار می‌گرفت خیلی بهتر و خواناتر است.

به صورت خلاصه:

  • کد درون placeholder می‌تواند هر عبارت جاوا اسکریپتی باشد.
  • اگر مقدار درون placeholder یک رشته نباشد٬ توسط متد toString به رشته تبدیل خواهد شد.
  • اگر بخواهید درون template string از یک کاراکتر backtick استفاده کنید٬ می‌توانید به این صورت عمل کنید: 
`\``

// یا

"`"
در واقع می‌توانید توسط یک بک‌اسلش ار کارکترهای back tick و $ صرفنظر کنید.

  Multiline Strings 

console.log(`string text line 1
string text line 2`);
// "string text line 1
// string text line 2"

همانطور که مشاهده می‌کنید، template string از متن‌های چندخطی نیز به خوبی پشتیبانی می‌کند. به عنوان مثال اگر رشته‌ی فوق را درون گیومه می‌نوشتیم می‌بایستی از سینتکس + برای الحاق دو خط فوق استفاده می‌کردیم:

console.log("string text line 1\n"+
"string text line 2");
// "string text line 1
// string text line 2"

محدودیت‌های template strings
  • به صورت خودکار کارکترهای خاص را برای شما escape نمی‌کند (جهت جلوگیری از آسیب‌پذیری‌های XSS).
  • به صورت کامل از کتابخانه‌هایی جهت اعمال internationalization پشتیبانی نمی‌کند.
  • جایگزینی برای کتابخانه‌هایی مانند  Mustache و  Nunjucks نیست.
ES 6 قابلیت دیگری تحت عنوان tagged templates جهت رفع محدودیت‌های فوق در اختیارمان قرار می‌دهد. سینتکس آن نیز خیلی ساده است. کافی است قبل از کارکتر back-tick یک tag نوشته شود. قبل از توضیح این قابلیت مثال زیر را در نظر بگیرید:
var x = 1;
var y = 3;
var result = upper `${x} + ${y} is ${x+y}`;

console.log(result);

// Output
// 1 + 3 IS 4
همانطور که مشاهده می‌کنید متغیرهای x و y و همچنین مجموع آنها را درون رشته‌ی فوق قرار داده‌ایم. اما نکته‌ایی که در اینجا وجود دارد این است که مقدار خروجی دقیقاً معادل template نیست؛ زیرا در خروجی، is به صورت حروف بزرگ نمایش داده شده است. دلیل آن نیز این است که قبل از شروع کاراکتر back-tick، از یک تگ با نام upper استفاده کرده‌ایم. در واقع یک تگ چیزی بیشتر از یک تابع نیست که در ادامه پیاده‌سازی آن را مشاهده خواهید کرد:
let upper = function(strings, ...values){
  let result = "";
  for(var i = 0; i < strings.length; i++){
    result += strings[i];
    if(i < values.length){
      result += values[i];
    }
  }
  return result.toUpperCase();
};
تابع فوق دو پارامتر را از ورودی دریافت خواهد کرد: به اولین پارامتر parsed template string گفته می‌شود و مقدار آن متن parse شده درون کاراکتر‌های back-tick است. به پارامتر دوم نیز rest parameter گفته می‌شود که در واقع یک آرایه از مقادیر placeholder هایمان است. در نتیجه مقادیر این دو پارامتر به صورت زیر خواهد بود:
strings = ["", " + ", " is ", ""];
values  = [1, 3, 4];
درون تابع با مقادیر فوق می‌توانیم کارهای مختلفی را انجام دهیم. به عنوان مثال در اینجا ایجاد همان رشته؛ اما اینبار به صورت upper case.
در نتیجه با استفاده از این قابلیت می‌توانیم تگ‌های سفارشی زیادی را ایجاد کنیم. به عنوان مثال می‌توانیم تگی را ایجاد کنیم که تمپلیتی را دریافت کرده و آن را به HTML encoded تبدیل کند و در این‌حالت به ما در جلوگیری از حملات XSS و همچنین رفع محدویت‌هایی که در template strings داشتیم کمک خواهد کرد.

یک مثال عملی
می‌خواهیم یک tag template ایجاد کنیم که به انتهای اعداد درون یک تملپت، مقدار "تومان" را اضافه کرده و خود عدد را نیز به صورت سه رقم سه رقم جدا کند. می‌خواهیم رشته‌ی زیر همراه با مقادیر آن:
var name = "سیروان عفیفی";
var price = 150000;
var text = withToman `${name} با تشکر از خرید شما, مبلغ قابل پرداخت: ${price}`;
alert(text);
در خروجی اینچنین نمایش داده شود:

کدهای تگ withToman نیز به اینصورت میباشد:
function withToman(strings, ...values) {
  return strings.reduce( function (s, v, idx) {
    if(idx > 0) {
      if(typeof values[idx - 1] == "number") {
        s += `${values[idx - 1].toString().replace(/\B(?=(\d{3})+(?!\d))/g, ",")} تومان`
      }
      else {
        s += values[idx -1];
      }
    }
    return s + v;
  }, "");
}
همچنین در حالت پیشرفته‌تری می‌توان از این قابلیت جهت ایجاد یک DSL یا (Domain Specific Languages) ایده گرفت.
مطالب
Blazor 5x - قسمت 30 - برنامه‌ی Blazor WASM - افزودن پرداخت آنلاین توسط درگاه مجازی پرباد
در ادامه‌ی تمرین قسمت قبل که مقدمات ثبت درخواست رزرو یک اتاق را فراهم کردیم، اکنون می‌خواهیم اگر کاربری بر روی دکمه‌ی checkout now یک اتاق کلیک کرد، به درگاه مجازی پرباد منتقل شده، پرداخت را تکمیل کند، به برنامه هدایت شود و در آخر درخواست او در سیستم ثبت گردد. مزیت کار کردن با درگاه مجازی پرباد، امکان آزمایش محلی برنامه، بدون نیاز به یک درگاه بانکی واقعی است و زمانیکه قرار است با یک درگاه بانکی واقعی کار شود، فقط قسمت معرفی و تنظیمات ابتدایی مشخصات درگاه بانکی آن باید تغییر کند و نه هیچ قسمت دیگری از کدهای برنامه.


نصب پرباد و انجام تنظیمات اولیه‌ی آن

بسته‌های نیوگت پرباد را در دو پروژه‌ی زیر نصب خواهیم کرد:
الف) پروژه‌ی Web API (و یا همان BlazorWasm.WebApi در مثال این سری):
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk.Web">
  <ItemGroup>
    <PackageReference Include="Parbad.AspNetCore" Version="1.1.0" />
    <PackageReference Include="Parbad.Storage.EntityFrameworkCore" Version="1.2.0" />
  </ItemGroup>
</Project>
که شامل بسته‌ها‌ی ASP.NET Core آن و همچنین محل ذخیره سازی مبتنی بر EF-Core آن است.

ب) پروژه‌ای که محل قرارگیری فایل‌های Migration است (و یا همان BlazorServer.DataAccess) در این مثال:
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk.Web">
  <ItemGroup>
    <PackageReference Include="Parbad.Storage.EntityFrameworkCore" Version="1.2.0" />
  </ItemGroup>
</Project>
که در اینجا فقط نیاز به بسته‌ی EF-Core آن است تا بتوان Context مخصوص پرباد را در حین اعمال مهاجرت‌ها شناسایی کرد.

پس از نصب این بسته‌ها، به کلاس آغازین پروژه‌ی Web API مراجعه کرده و تنظیمات سرویس‌ها و همچنین میان‌افزار پرباد را انجام می‌دهیم:
namespace BlazorWasm.WebApi
{
    public class Startup
    {
        // ...

        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
           // ...

            var connectionString = Configuration.GetConnectionString("DefaultConnection");

            services.AddParbad()
                    .ConfigureHttpContext(httpContextBuilder => httpContextBuilder.UseDefaultAspNetCore())
                    .ConfigureGateways(gatewayBuilder =>
                    {
                        gatewayBuilder
                            .AddParbadVirtual()
                            .WithOptions(gatewayOptions => gatewayOptions.GatewayPath = "/MyVirtualGateway");
                    })
                    .ConfigureStorage(storageBuilder =>
                    {
                        storageBuilder.UseEfCore(efCoreOptions =>
                            {
                                var assemblyName = typeof(ApplicationDbContext).Assembly.GetName().Name;
                                efCoreOptions.ConfigureDbContext = db =>
                                    db.UseSqlServer(
                                        connectionString,
                                        sqlServerOptionsAction: sqlOptions => sqlOptions.MigrationsAssembly(assemblyName)
                                    );
                            });
                    })
                    .ConfigureAutoTrackingNumber(opt => opt.MinimumValue = 1)
                    .ConfigureOptions(parbadOptions =>
                    {
                        // parbadOptions.Messages.PaymentSucceed = "YOUR MESSAGE";
                    });

           // ...
        }

        // This method gets called by the runtime. Use this method to configure the HTTP request pipeline.
        public void Configure(IApplicationBuilder app, IWebHostEnvironment env)
        {
           // ...

            app.UseEndpoints(endpoints =>
            {
                endpoints.MapControllers();
            });

            if (env.IsDevelopment())
            {
                app.UseParbadVirtualGatewayWhenDeveloping();
            }
            else
            {
                app.UseParbadVirtualGateway();
            }
        }
    }
}
چند نکته:
- در متد ConfigureGateways می‌توان چندین درگاه را معرفی کرد که برای مثال در اینجا از درگاه مجازی و محلی آن استفاده شده‌است.
- در متد ConfigureStorage، تنظیمات EF-Core آن‌را مشاهده می‌کنید. پرباد به همراه DbContext خاص خودش است. یعنی در این حالت برنامه‌ی شما حداقل دو DbContext خواهد داشت؛ یکی ApplicationDbContext و دیگری ParbadDataContext.
- می‌خواهیم شماره‌ی تراکنش‌ها را به صورت خودکار توسط پرباد مدیریت کنیم. به همین جهت می‌توان عدد ابتدای آن‌را توسط متد ConfigureAutoTrackingNumber مشخص کرد.
- در پایان هم تعاریف مسیریابی میان‌افزار آن‌را مشاهده می‌کنید که می‌تواند برای حالت توسعه و ارائه‌ی نهایی متفاوت باشد.


تکمیل خواص موجودیت RoomOrderDetail جهت کار با پرباد

موجودیت RoomOrderDetail را در قسمت قبل معرفی کردیم. پرباد به ازای هر تراکنش بانکی که صورت می‌گیرد، یا نیاز به یک TrackingNumber خودکار را دارد و یا دستی. یعنی یا می‌توانیم شماره تراکنش خاص خودمان را تولید کنیم و در اختیار آن قرار دهیم و یا از آن درخواست کنیم تا این شماره را مدیریت کرده و به صورت خودکار تولید کند. در هر دو حالت نیاز است این شماره را به ردیف‌های جدول جزئیات سفارشات اتاق‌های هتل اضافه کرد که در این مثال ParbadTrackingNumber نام دارد:
using System;
using System.ComponentModel.DataAnnotations;
using System.ComponentModel.DataAnnotations.Schema;

namespace BlazorServer.Entities
{
    public class RoomOrderDetail
    {
        // ...

        [Required]
        public long ParbadTrackingNumber { get; set; }

        public bool IsPaymentSuccessful { get; set; }

        public string Status { get; set; }
    }
}
همچنین در پایان عملیات هم فیلدهای IsPaymentSuccessful و وضعیت اتاق را تکمیل می‌کنیم.


ایجاد جداول متناظر با ParbadDataContext

همانطور که عنوان شد، اکنون برنامه به همراه دو DbContext است. بنابراین در این حالت در حین اجرای مهاجرت‌ها، ذکر نام Context مدنظر اجباری است.
برای ایجاد مهاجرت‌های متناظر با ParbadDataContext، از طریق خط فرمان به پوشه‌ی BlazorServer.DataAccess وارد شده و دستورات زیر را اجرا می‌کنیم:
dotnet tool update --global dotnet-ef --version 5.0.4
dotnet build

dotnet ef migrations --startup-project ../../BlazorWasm/BlazorWasm.WebApi/ add AddParbadFields --context ApplicationDbContext
dotnet ef migrations --startup-project ../../BlazorWasm/BlazorWasm.WebApi/ add AddParbad --context Parbad.Storage.EntityFrameworkCore.Context.ParbadDataContext

dotnet ef --startup-project ../../BlazorWasm/BlazorWasm.WebApi/ database update --context ApplicationDbContext
dotnet ef --startup-project ../../BlazorWasm/BlazorWasm.WebApi/ database update --context Parbad.Storage.EntityFrameworkCore.Context.ParbadDataContext
چون برنامه دو Context ای است، نیاز است دوبار دستور تولید مهاجرت‌ها و دوبار دستور اعمال آن‌ها را به بانک اطلاعاتی صادر کرد که روش آن‌را در دستورات فوق مشاهده می‌کنید. پس از این دستورات، بانک اطلاعاتی برنامه شامل دو جدول جدید مخصوص پرباد خواهد بود:



روش یکپارچه سازی پرباد با یک برنامه‌ی SPA

روش متداول کار با پرباد، بر اساس طراحی مخصوص ASP.NET Core آن است. ابتدا درخواستی را به آن ارسال می‌کنید. سپس پرباد شماره تراکنشی را تولید کرده و شروع تراکنش را در بانک اطلاعاتی ثبت می‌کند. در ادامه به صورت خودکار، کار ارسال اطلاعات به درگاه بانکی (برای مثال ارسال تمام فیلدهای یک فرم ویژه‌ی آن بانک، بر اساس مستندات آن) و هدایت به درگاه بانکی را انجام می‌دهد. پس از پایان کار پرداخت، کار هدایت به اکشن متد دریافت تائیدیه‌ی نهایی صورت می‌گیرد و همینجا کار به پایان می‌رسد. این روش هرچند برای برنامه‌های سمت سرور ASP.NET Core کار می‌کند، اما ... به همین نحو با برنامه‌های تک صفحه‌ای وب مانند Blazor WASM قابل استفاده نیست. در اینجا روش تبادل اطلاعات با اکشن متدهای وب سرویس‌های برنامه از طریق یک HttpClient است و در این حالت دیگر نمی‌توان از مزایای Post و Redirect خودکار پرباد که در سمت سرور صورت می‌گیرد استفاده کرد. با استفاده از HttpClient، یک شیء را به سمت Web API ارسال می‌کنیم و در پاسخ، فقط یک شیء را دریافت می‌کنیم. در اینجا دیگر خبری از Redirect به درگاه اصلی بانکی و Post اطلاعات به آن نیست. بنابراین روش کار با پرباد در اینجا به صورت زیر خواهد بود:
الف) شماره Id سفارش و مبلغ نهایی آن‌را از طریق یک درخواست Get معمولی به اکشن متدی در سمت سرور ارسال می‌کنیم. یعنی نیاز است ابتدا Url زیر را تشکیل داد که شماره سفارش و مبلغ آن، به صورت کوئری استرینگ‌هایی به اکشن متد PayRoomOrder ارسال می‌شوند:
https://localhost:5001/api/ParbadPayment/PayRoomOrder?orderId=1&amount=1000
برنامه‌ی کلاینت برای اینکه بتواند این هدایت را انجام دهد، نیاز به نکته‌ی خاصی را دارد که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
ب) اکنون چون یک redirect سمت سرور صورت گرفته، به صورت معمولی در اکشن متد PayRoomOrder با پرباد پردازش صورت گرفته و به سمت درگاه هدایت می‌شویم. پس از پرداخت نهایی، باز هم به صورت خودکار به اکشن متد دیگری جهت تائید عملیات هدایت خواهیم شد.
ج) در پایان کار، اکشن متد سمت سرور، ما را به سمت کامپوننتی در برنامه‌ی کلاینت Redirect خواهد کرد:
https://localhost:5002/payment-result/OrderId/TrackingNumber/Message
در اینجا شماره سفارش ابتدایی که مشخص است. همان شماره‌ای است که کار را با آن از سمت کلاینت آغاز کردیم. نکته‌ی مهم، TrackingNumber تراکنش است که بر اساس آن رکورد متناظری یافت شده و وضعیت نهایی آن‌را به کاربر نمایش می‌دهیم.

بنابراین روش یکپارچه سازی پربابد با برنامه‌های SPA، بر اساس Redirect‌های کامل است که سبب بارگذاری مجدد کل صفحه و آدرس‌ها می‌شوند و در اینجا از HttpClient برای کار با پرباد استفاده نخواهیم کرد؛ چون تمام اعمال خودکار آن‌را از دست خواهیم داد و مجبور به بازنویسی آن‌ها خواهیم شد که در دراز مدت با تغییرات این کتابخانه، قابل نگهداری نخواهند بود. بنابراین بهتر است خود پرباد کار Redirect‌ها و ارسال اطلاعات به درگاه‌های بانکی را مدیریت کند و نه ما از طریق کار با یک HttpClient.


آشنایی با گردش کار برنامه

در این مثال، مراحل زیر را طی خواهیم کرد:

1- شروع به انتخاب یک بازه‌ی زمانی و تعداد شب اقامت


2- انتخاب یک اتاق از لیست اتاق‌ها با کلیک بر روی دکمه‌ی Book آن


3- کلیک بر روی دکمه‌ی checkout، در صفحه‌ی مشاهده‌ی جزئیات اتاق و شروع به پرداخت


4- هدایت به درگاه مجازی پرباد در سمت برنامه‌ی Web API


5- پرداخت و هدایت خودکار به سمت برنامه‌ی Web API، جهت تائید نهایی


6- هدایت نهایی به سمت برنامه‌ی کلاینت، جهت نمایش اطلاعات پرداخت



ایجاد کنترلر پرداخت، توسط درگاه مجازی پرباد

پس از آشنایی با گردش کاری اطلاعات در اینجا، نیاز است بتوان لینک زیر را در برنامه‌ی کلاینت تولید کرد و سپس کاربر را به سمت اکشن متد PayRoomOrder هدایت نمود:
https://localhost:5001/api/ParbadPayment/PayRoomOrder?orderId=1&amount=1000
این اکشن متد و کنترلر آن به صورت زیر تهیه می‌شود:
namespace BlazorWasm.WebApi.Controllers
{
    [Route("api/[controller]/[action]")]
    [ApiController]
    public class ParbadPaymentController : Controller
    {
        private readonly IConfiguration _configuration;
        private readonly IOnlinePayment _onlinePayment;
        private readonly IRoomOrderDetailsService _roomOrderService;

        public ParbadPaymentController(
            IConfiguration configuration,
            IOnlinePayment onlinePayment,
            IRoomOrderDetailsService roomOrderService)
        {
            _configuration = configuration;
            _onlinePayment = onlinePayment ?? throw new ArgumentNullException(nameof(onlinePayment));
            _roomOrderService = roomOrderService ?? throw new ArgumentNullException(nameof(roomOrderService));
        }

        [HttpGet]
        public async Task<IActionResult> PayRoomOrder(int orderId, long amount)
        {
            var verifyUrl = Url.Action(
                    action: nameof(ParbadPaymentController.VerifyRoomOrderPayment),
                    controller: nameof(ParbadPaymentController).Replace("Controller", string.Empty),
                    values: null, protocol: Request.Scheme);

            var result = await _onlinePayment.RequestAsync(invoiceBuilder =>
                invoiceBuilder.UseAutoIncrementTrackingNumber()
                            .SetAmount(amount)
                            .SetCallbackUrl(verifyUrl)
                            .UseParbadVirtual()
            );

            if (result.IsSucceed)
            {
                await _roomOrderService.UpdateRoomOrderTrackingNumberAsync(orderId, result.TrackingNumber);

                // It will redirect the client to the gateway.
                return result.GatewayTransporter.TransportToGateway();
            }
            else
            {
                return Redirect(getClientReturnUrl(orderId, result.TrackingNumber, result.Message));
            }
        }

        [HttpGet, HttpPost]
        public async Task<IActionResult> VerifyRoomOrderPayment()
        {
            var invoice = await _onlinePayment.FetchAsync();
            var orderDetail = await _roomOrderService.GetOrderDetailByTrackingNumberAsync(invoice.TrackingNumber);
            if (invoice.Status == PaymentFetchResultStatus.AlreadyProcessed)
            {
                return Redirect(getClientReturnUrl(orderDetail.Id, invoice.TrackingNumber, "The payment is already processed."));
            }

            var verifyResult = await _onlinePayment.VerifyAsync(invoice);
            if (verifyResult.Status == PaymentVerifyResultStatus.Succeed)
            {
                var result = await _roomOrderService.MarkPaymentSuccessfulAsync(verifyResult.TrackingNumber, verifyResult.Amount);
                if (result == null)
                {
                    return Redirect(getClientReturnUrl(orderDetail.Id, verifyResult.TrackingNumber, "Can not mark payment as successful"));
                }
                return Redirect(getClientReturnUrl(orderDetail.Id, verifyResult.TrackingNumber, verifyResult.Message));
            }
            return Redirect(getClientReturnUrl(orderDetail.Id, verifyResult.TrackingNumber, verifyResult.Message));
        }

        private string getClientReturnUrl(int orderId, long trackingNumber, string errorMessage)
        {
            var clientBaseUrl = _configuration.GetValue<string>("Client_URL");
            return new Uri(new Uri(clientBaseUrl),
                $"/payment-result/{orderId}/{trackingNumber}/{WebUtility.UrlEncode(errorMessage)}").ToString();
        }
    }
}
توضیحات:
در اینجا کدهای کامل ParbadPaymentController مشاهده می‌کنید.

- گردش کاری پرداخت، با فراخوانی اکشن متد PayRoomOrder شروع می‌شود که دو پارامتر شماره سفارش و مبلغ آن‌را دریافت می‌کند.
[HttpGet]
public async Task<IActionResult> PayRoomOrder(int orderId, long amount)
نوع آن هم عمدا، HttpGet درنظر گرفته شده‌است تا دقیقا مشخص باشد که فقط با Redirect کامل به آن (هدایت کامل از سمت کلاینت به سمت سرور)، کار خواهد کرد و هدف دیگری را دنبال نمی‌کند.

- در اکشن متد PayRoomOrder، نیاز است لینک بازگشت از درگاه بانکی را مشخص کنیم. پس از اینکه کاربر پرداختی را انجام داد، مجددا به صورت خودکار، به سمت آدرسی در همین Web API و نه برنامه‌ی سمت کلاینت هدایت می‌شود؛ چون هنوز کار پرباد به پایان نرسیده و باید عملیات انجام شده را تصدیق کند. به همین جهت ابتدا آدرس اکشن متدی که کار تائید نهایی را انجام می‌دهد، تولید کرده و به متد RequestAsync آن به همراه مبلغ نهایی و نوع درگاه، ارسال می‌کنیم.

- استفاده از UseAutoIncrementTrackingNumber سبب می‌شود تا پرباد خودش مدیریت TrackingNumber را انجام دهد که پس از پایان عملیات، توسط خاصیت result.TrackingNumber در دسترس خواهد بود.

- پس از پایان عملیات ابتدایی RequestAsync که سشن پرباد را ایجاد کرده و همچنین رکوردی را در بانک اطلاعاتی نیز ثبت می‌کند (در جداول درونی خود پرباد)، نیاز است رکورد سفارشی را که با آن کار را شروع کردیم یافته و TrackingNumber آن‌را با مقدار واقعی دریافتی از پرباد، به روز رسانی کنیم. اینکار توسط متد UpdateRoomOrderTrackingNumberAsync انجام می‌شود:
namespace BlazorServer.Services
{
    public class RoomOrderDetailsService : IRoomOrderDetailsService
    {
        // ...

        public async Task UpdateRoomOrderTrackingNumberAsync(int roomOrderId, long trackingNumber)
        {
            var order = await _dbContext.RoomOrderDetails.FindAsync(roomOrderId);
            if (order == null)
            {
                return;
            }

            order.ParbadTrackingNumber = trackingNumber;
            _dbContext.RoomOrderDetails.Update(order);
            await _dbContext.SaveChangesAsync();
        }
    }
}
بر اساس شماره سفارشی که داریم، رکورد متناظر با آن‌را یافته و سپس trackingNumber تولیدی را در آن به روز رسانی می‌کنیم.

- اکنون با فراخوانی متد ()result.GatewayTransporter.TransportToGateway، دو کار مهم رخ می‌دهند:
الف) ارسال خودکار اطلاعات به سمت درگاه بانکی
ب) Redirect خودکار به سمت درگاه بانگی
به همین جهت است که علاقمند نبودیم تا این مراحل را توسط HttpClient برنامه‌ی Blazor WASM مدیریت و بازنویسی کنیم.

- پس از هدایت به سمت درگاه بانکی و تکمیل پرداخت، اکنون مجددا به همان verifyUrl هدایت می‌شویم. یعنی اکنون به مرحله‌ی پردازش اکشن متد VerifyRoomOrderPayment در سمت Web API رسیده‌ایم.
[HttpGet, HttpPost]
public async Task<IActionResult> VerifyRoomOrderPayment()
در اینجا ابتدا invoice.TrackingNumber در حال پردازش را دریافت می‌کنیم. به کمک این عدد می‌توان رکورد سفارش متناظر با آن‌را یافت. به همین جهت است که آن‌را به لیست فیلدهای جدول سفارشات اضافه کردیم. اینکار هم توسط متد GetOrderDetailByTrackingNumberAsync صورت می‌گیرد:
namespace BlazorServer.Services
{
    public class RoomOrderDetailsService : IRoomOrderDetailsService
    {
        // ...

        public async Task<RoomOrderDetailsDTO> GetOrderDetailByTrackingNumberAsync(long trackingNumber)
        {
            var roomOrderDetailsDTO = await _dbContext.RoomOrderDetails
                                            .Include(u => u.HotelRoom)
                                                .ThenInclude(x => x.HotelRoomImages)
                                            .ProjectTo<RoomOrderDetailsDTO>(_mapperConfiguration)
                                            .FirstOrDefaultAsync(u => u.ParbadTrackingNumber == trackingNumber);

            roomOrderDetailsDTO.HotelRoomDTO.TotalDays =
                roomOrderDetailsDTO.CheckOutDate.Subtract(roomOrderDetailsDTO.CheckInDate).Days;
            return roomOrderDetailsDTO;
        }
    }
}
- در ادامه پرباد کار تصدیق اطلاعات دریافتی از درگاه بانکی را انجام می‌دهد. دراینجا اگر عملیات با موفقیت مواجه شود، سه فیلدی را که در ابتدای بحث در مورد ثبت اطلاعات تراکنش اضافه کردیم، به روز رسانی می‌کنیم:
namespace BlazorServer.Services
{
    public class RoomOrderDetailsService : IRoomOrderDetailsService
    {
        // ...

        public async Task<RoomOrderDetailsDTO> MarkPaymentSuccessfulAsync(long trackingNumber, long amount)
        {
            var order = await _dbContext.RoomOrderDetails.FirstOrDefaultAsync(x => x.ParbadTrackingNumber == trackingNumber);
            if (order?.IsPaymentSuccessful != false || order.TotalCost != amount)
            {
                return null;
            }

            order.IsPaymentSuccessful = true;
            order.Status = BookingStatus.Booked;
            var markPaymentSuccessful = _dbContext.RoomOrderDetails.Update(order);
            await _dbContext.SaveChangesAsync();
            return _mapper.Map<RoomOrderDetailsDTO>(markPaymentSuccessful.Entity);
        }
    }
}
- در اینجا بر اساس trackingNumber، سند متناظری را یافته و سپس بررسی می‌کنیم که آیا مبلغ سند، با مبلغ تائید شده، یکی هست یا خیر؟ اگر خیر، نیاز هست پرداخت را برگشت بزنیم که اینکار توسط متد کنسل پرباد قابل انجام است.

- در تمام این مراحل، کار Redirect به سمت کلاینت و کامپوننت payment-result آن، با فراخوانی متد return Redirect اکشن متدها صورت می‌گیرد که Url آن به صورت زیر تامین می‌شود:
        private string getClientReturnUrl(int orderId, long trackingNumber, string errorMessage)
        {
            var clientBaseUrl = _configuration.GetValue<string>("Client_URL");
            return new Uri(new Uri(clientBaseUrl),
                $"/payment-result/{orderId}/{trackingNumber}/{WebUtility.UrlEncode(errorMessage)}").ToString();
        }
در این متد Client_URL را از فایل appsettings.json برنامه‌ی Web API دریافت می‌کنیم که به آدرس ریشه‌ی برنامه‌ی کلاینت اشاره می‌کند:
{
   "Client_URL": "https://localhost:5002/"
}


تکمیل قسمت سمت کلاینت عملیات پرداخت بانکی، توسط درگاه مجازی پرباد

تا اینجا کنترلری که کار پرداخت آنلاین را مدیریت می‌کند، پیاده سازی کردیم. قسمت آخر این بحث به تکمیل جزئیات این گردش کاری که شامل شروع عملیات سفارش و پرداخت از سمت کلاینت و نمایش پیام خطا یا موفقیت پرداخت به کاربر است، اختصاص دارد.

الف) تکمیل کامپوننت RoomDetails.razor جهت شروع به پرداخت آنلاین
کامپوننت RoomDetails.razor را در قسمت قبل آغاز کردیم و توسعه‌ی آن‌را تا جائی پیش بردیم که اعتبارسنجی‌های آن‌را به علت استفاده‌ی از خواص تو در تو، به صورت دستی انجام دادیم. پس از مرحله‌ی اعتبارسنجی، اکنون می‌خواهیم کاربر را به سمت درگاه بانکی جهت پرداخت، هدایت کنیم:
@page "/hotel-room-details/{Id:int}"

@inject IJSRuntime JsRuntime
@inject ILocalStorageService LocalStorage
@inject IClientHotelRoomService HotelRoomService
@inject IClientRoomOrderDetailsService RoomOrderDetailsService
@inject NavigationManager NavigationManager
@inject HttpClient HttpClient

// ...

@code {

    // ...

    private async Task HandleCheckout()
    {
        if (!await HandleValidation())
        {
            return;
        }

        try
        {
            HotelBooking.OrderDetails.ParbadTrackingNumber = -1;
            HotelBooking.OrderDetails.RoomId = HotelBooking.OrderDetails.HotelRoomDTO.Id;
            HotelBooking.OrderDetails.TotalCost = HotelBooking.OrderDetails.HotelRoomDTO.TotalAmount;
            var roomOrderDetailsSaved = await RoomOrderDetailsService.SaveRoomOrderDetailsAsync(HotelBooking.OrderDetails);

            await LocalStorage.SetItemAsync(ConstantKeys.LocalRoomOrderDetails, roomOrderDetailsSaved);

            var paymentUri = new UriBuilderExt(new Uri(HttpClient.BaseAddress, $"/api/ParbadPayment/PayRoomOrder"))
                            .AddParameter("orderId", roomOrderDetailsSaved.Id.ToString())
                            .AddParameter("amount", roomOrderDetailsSaved.TotalCost.ToString())
                            .Uri;
            NavigationManager.NavigateTo(paymentUri.ToString(), forceLoad: true);
        }
        catch (Exception e)
        {
            await JsRuntime.ToastrError(e.Message);
        }
    }

    // ...
}
متد HandleValidation را در انتهای قسمت قبل تکمیل کردیم. اکنون OrderDetails را بر اساس اطلاعات فرم و انتخاب‌های کاربر، تکمیل کرده و به متد SaveRoomOrderDetailsAsync ارسال می‌کنیم تا Id سفارش را تولید کنیم. این همان Id ای است که قرار است به سمت سرور و Web API ارسال کنیم تا بر اساس آن تراکنش و Tracking Number ای را بتوان به رکورد جاری انتساب داد. بنابراین نیاز به کنترلر سمت Web API ای را داریم که بتواند این‌کار را انجام دهد:
namespace BlazorWasm.WebApi.Controllers
{
    [ApiController]
    [Route("api/[controller]/[action]")]
    public class RoomOrderController : Controller
    {
        private readonly IRoomOrderDetailsService _roomOrderService;

        public RoomOrderController(IRoomOrderDetailsService roomOrderService)
        {
            _roomOrderService = roomOrderService ?? throw new ArgumentNullException(nameof(roomOrderService));
        }

        [HttpPost]
        public async Task<IActionResult> Create([FromBody] RoomOrderDetailsDTO details)
        {
            var result = await _roomOrderService.CreateAsync(details);
            return Ok(result);
        }

        [HttpGet]
        public async Task<IActionResult> GetOrderDetail(int trackingNumber)
        {
            var result = await _roomOrderService.GetOrderDetailByTrackingNumberAsync(trackingNumber);
            return Ok(result);
        }
    }
}
- متد Create، بر اساس اطلاعات وارد شده‌ی توسط کاربر، آن‌ها را تبدیل به یک رکورد سفارش جدید می‌کند و به سمت کلاینت بازگشت می‌دهد.
- متد GetOrderDetail، بر اساس trackingNumber دریافتی از پرباد، کار بازگشت رکورد متناظری را انجام می‌دهد. از آن در پایان کار، جهت نمایش وضعیت پرداخت، استفاده می‌کنیم.
این دو متد در سرویس سمت سرور RoomOrderDetailsService، به صورت زیر تامین شده‌اند:
namespace BlazorServer.Services
{
    public class RoomOrderDetailsService : IRoomOrderDetailsService
    {
        // ...

        public async Task<RoomOrderDetailsDTO> CreateAsync(RoomOrderDetailsDTO details)
        {
            var roomOrder = _mapper.Map<RoomOrderDetail>(details);
            roomOrder.Status = BookingStatus.Pending;
            var result = await _dbContext.RoomOrderDetails.AddAsync(roomOrder);
            await _dbContext.SaveChangesAsync();
            return _mapper.Map<RoomOrderDetailsDTO>(result.Entity);
        }


        public async Task<RoomOrderDetailsDTO> GetOrderDetailByTrackingNumberAsync(long trackingNumber)
        {
            var roomOrderDetailsDTO = await _dbContext.RoomOrderDetails
                                            .Include(u => u.HotelRoom)
                                                .ThenInclude(x => x.HotelRoomImages)
                                            .ProjectTo<RoomOrderDetailsDTO>(_mapperConfiguration)
                                            .FirstOrDefaultAsync(u => u.ParbadTrackingNumber == trackingNumber);

            roomOrderDetailsDTO.HotelRoomDTO.TotalDays =
                roomOrderDetailsDTO.CheckOutDate.Subtract(roomOrderDetailsDTO.CheckInDate).Days;
            return roomOrderDetailsDTO;
        }

       // ...
    }
}
اکنون که Web API Endpoint مدنظر را ایجاد کردیم، نیاز است سرویس سمت کلاینتی را نیز جهت تعامل با آن تهیه کنیم:
namespace BlazorWasm.Client.Services
{
    public interface IClientRoomOrderDetailsService
    {
        Task<RoomOrderDetailsDTO> SaveRoomOrderDetailsAsync(RoomOrderDetailsDTO details);
        Task<RoomOrderDetailsDTO> GetOrderDetailAsync(long trackingNumber);
    }
}

namespace BlazorWasm.Client.Services
{
    public class ClientRoomOrderDetailsService : IClientRoomOrderDetailsService
    {
        private readonly HttpClient _httpClient;

        public ClientRoomOrderDetailsService(HttpClient httpClient)
        {
            _httpClient = httpClient ?? throw new ArgumentNullException(nameof(httpClient));
        }

        public Task<RoomOrderDetailsDTO> GetOrderDetailAsync(long trackingNumber)
        {
            // How to url-encode query-string parameters properly
            var uri = new UriBuilderExt(new Uri(_httpClient.BaseAddress, $"/api/roomorder/GetOrderDetail"))
                            .AddParameter("trackingNumber", trackingNumber.ToString())
                            .Uri;
            return _httpClient.GetFromJsonAsync<RoomOrderDetailsDTO>(uri);

        }

        public async Task<RoomOrderDetailsDTO> SaveRoomOrderDetailsAsync(RoomOrderDetailsDTO details)
        {
            details.UserId = "unknown user!";
            var response = await _httpClient.PostAsJsonAsync("api/roomorder/create", details);
            var responseContent = await response.Content.ReadAsStringAsync();
            if (response.IsSuccessStatusCode)
            {
                return JsonSerializer.Deserialize<RoomOrderDetailsDTO>(responseContent);
            }
            else
            {
                //var errorModel = JsonSerializer.Deserialize<ErrorModel>(responseContent);
                throw new InvalidOperationException(responseContent);
            }
        }
    }
}
- متد GetOrderDetailAsync بر اساس trackingNumber دریافتی پس از عملیات تصدیق پرداخت، کار بازگشت جزئیات رکورد متناظری را انجام می‌دهد.
- متد SaveRoomOrderDetailsAsync، یک رکورد سفارش جدید را ایجاد می‌کند. در اینجا با روش مشاهده‌ی خطای کامل بازگشتی از سمت سرور (در صورت وجود) هم آشنا شده‌ایم که در مواقع لزوم می‌تواند راه‌گشا باشد.
- در متد SaveRoomOrderDetailsAsync فعلا مقدار UserId اجباری را به عبارتی دلخواه، تنظیم کرده‌ایم. این مورد را در قسمت‌های بعدی با معرفی اعتبارسنجی و احراز هویت سمت کلاینت، تکمیل خواهیم کرد.

این سرویس جدید را هم باید به سیستم تزریق وابستگی‌های برنامه‌ی کلاینت معرفی کرد تا قابل استفاده شود:
namespace BlazorWasm.Client
{
    public class Program
    {
        public static async Task Main(string[] args)
        {
            // ...
            builder.Services.AddScoped<IClientRoomOrderDetailsService, ClientRoomOrderDetailsService>();
بنابراین در متد HandleCheckout ای که در حال بررسی آن هستیم، ابتدا متد SaveRoomOrderDetailsAsync فوق فراخوانی می‌شود تا توسط Web API Endpoint متناظری، یک رکورد سفارش ابتدایی را ایجاد کرده و Id آن‌را در اختیار ما قرار دهد.
سپس به قطعه کد مهم زیر می‌رسیم:
var paymentUri = new UriBuilderExt(new Uri(HttpClient.BaseAddress, $"/api/ParbadPayment/PayRoomOrder"))
    .AddParameter("orderId", roomOrderDetailsSaved.Id.ToString())
    .AddParameter("amount", roomOrderDetailsSaved.TotalCost.ToString())
    .Uri;
NavigationManager.NavigateTo(paymentUri.ToString(), forceLoad: true);
اینجا است که برای نمونه آدرس https://localhost:5001/api/ParbadPayment/PayRoomOrder?orderId=1&amount=1000 ساخته شده و توسط متد NavigateTo فراخوانی می‌شود. فراخوانی متداول متد NavigateTo در اینجا کارساز نیست؛ چون سبب reload آدرس درخواستی نمی‌شود. یعنی هدایت‌های صورت گرفته‌ی توسط آن، در همان داخل مرورگر رخ می‌دهند و سبب ارسال درخواستی به سمت سرور نخواهند شد. می‌توان این رفتار را با ذکر پارامتر دوم آن تغییر داد. در اینجا اگر پارامتر forceLoad را به true تنظیم کنیم، ابتدا سبب هدایت به آدرس درخواستی و سپس reload کامل صفحه می‌شود (دقیقا مثل اینکه شخصی، آدرسی را در نوار آدرس مرورگر وارد کند و سپس دکمه‌ی enter را بفشارد). این reload است که برنامه‌ی کلاینت را اکنون به سمت برنامه‌ی Web API هدایت می‌کند.


نمایش وضعیت پرداخت، به کاربر در پایان گردش کاری آن

پس از این مراحل، مرحله‌ی آخر کار باقی مانده‌است؛ یعنی بازگشت از اکشن متد VerifyRoomOrderPayment سمت سرور، به کامپوننت PaymentResult سمت کلاینت، برای نمایش نتیجه‌ی عملیات. به همین جهت کامپوننت جدید Pages\HotelRooms\PaymentResult.razor را ایجاد کرده و به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
@page "/payment-result/{OrderId:int}/{TrackingNumber:long}/{Message}"
@inject ILocalStorageService LocalStorage
@inject IClientRoomOrderDetailsService RoomOrderDetailService
@inject IJSRuntime JsRuntime
@inject NavigationManager NavigationManager

@if (IsLoading)
{
    <div style="position:fixed;top:50%;left:50%;margin-top:-50px;margin-left:-100px;">
        <img src="images/ajax-loader.gif" />
    </div>
}
else
{
    <div class="container">
        <div class="row mt-4 pt-4">
            <div class="col-10 offset-1 text-center">
            @if(IsPaymentSuccessful)
            {
                <h2 class="text-success">Booking Confirmed!</h2>
                <p>Your room has been booked successfully with order id @OrderId & tracking number @TrackingNumber .</p>
            }
            else
            {
                <h2 class="text-warning">Booking Failed!</h2>
                <p>@Message</p>
            }
            <a class="btn btn-primary" href="hotel-rooms">Back to rooms</a>
            </div>
        </div>
    </div>
}

@code
{
    private bool IsLoading;
    private bool IsPaymentSuccessful;

    [Parameter] public int OrderId { set; get; }
    [Parameter] public long TrackingNumber { set; get; }
    [Parameter] public string Message { set; get; }

    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        IsLoading = true;
        try
        {
            var finalOrderDetail = await RoomOrderDetailService.GetOrderDetailAsync(TrackingNumber);
            var localOrderDetail = await LocalStorage.GetItemAsync<RoomOrderDetailsDTO>(ConstantKeys.LocalRoomOrderDetails);
            if(finalOrderDetail is not null &&
                finalOrderDetail.IsPaymentSuccessful &&
                finalOrderDetail.Status == BookingStatus.Booked &&
                localOrderDetail is not null &&
                localOrderDetail.TotalCost == finalOrderDetail.TotalCost)
            {
                IsPaymentSuccessful = true;
                await LocalStorage.RemoveItemAsync(ConstantKeys.LocalRoomOrderDetails);
                await LocalStorage.RemoveItemAsync(ConstantKeys.LocalInitialBooking);
            }
            else
            {
                IsPaymentSuccessful = false;
            }
        }
        catch(Exception ex)
        {
            await JsRuntime.ToastrError(ex.Message);
        }
        finally
        {
            IsLoading = false;
        }
    }
}
این کامپوننت بر اساس مسیریابی که دارد:
@page "/payment-result/{OrderId:int}/{TrackingNumber:long}/{Message}"
سه پارامتر شماره سفارش، شماره تراکنش و پیامی را پس از پایان عملیات تصدیق پرداخت، از Web API، در طی یک redirect کامل دریافت می‌کند. در ادامه به کمک متد RoomOrderDetailService.GetOrderDetailAsync که آن‌را پیشتر توسعه دادیم، اصل رکورد متناظر با این سفارش را بازیابی کرده و فیلدهای IsPaymentSuccessful و Status آن‌را بررسی می‌کنیم (این فیلدها در زمان تصدیق پرداخت، در همان سمت سرور مقدار دهی می‌شوند). همچنین جهت محکم‌کاری، قسمتی از این اطلاعات را با Local Storage نیز انطباق داده‌ایم. اگر پرداخت، موفقیت آمیز باشد، شماره سفارش و همچنین شماره تراکنش را به کاربر نمایش می‌دهیم و یا پیام دریافتی از سرور را در صفحه درج می‌کنیم.


جلوگیری از ثبت سفارش اتاقی که رزرو شده‌است


پس از پایان عملیات سفارش یک اتاق، بهتر است امکان سفارش اتاقی را که دیگر در دسترس نیست، غیرفعال کنیم (تصویر فوق) که اینکار را می‌توان توسط خاصیت IsBooked مدل UI کامپوننت نمایش لیست اتاق‌ها انجام داد:
    public class HotelRoomDTO
    {
        public bool IsBooked { get; set; }

        // ...
    }
این خاصیت را در متدهای بازگشت لیست تمام اتاق‌ها و یا بازگشت اطلاعات یک اتاق، به صورت زیر محاسبه و مقدار دهی می‌کنیم:
namespace BlazorServer.Services
{
    public class HotelRoomService : IHotelRoomService
    {
       // ...

        public async Task<List<HotelRoomDTO>> GetAllHotelRoomsAsync(DateTime? checkInDateStr, DateTime? checkOutDatestr)
        {
            var hotelRooms = await _dbContext.HotelRooms
                        .Include(x => x.HotelRoomImages)
                        .Include(x => x.RoomOrderDetails)
                        .ProjectTo<HotelRoomDTO>(_mapperConfiguration)
                        .ToListAsync();

            foreach (var hotelRoom in hotelRooms)
            {
                hotelRoom.IsBooked = isRoomBooked(hotelRoom, checkInDateStr, checkOutDatestr);
            }

            return hotelRooms;
        }

        public async Task<HotelRoomDTO> GetHotelRoomAsync(int roomId, DateTime? checkInDate, DateTime? checkOutDate)
        {
            var hotelRoom = await _dbContext.HotelRooms
                            .Include(x => x.HotelRoomImages)
                            .Include(x => x.RoomOrderDetails)
                            .ProjectTo<HotelRoomDTO>(_mapperConfiguration)
                            .FirstOrDefaultAsync(x => x.Id == roomId);
            hotelRoom.IsBooked = isRoomBooked(hotelRoom, checkInDate, checkOutDate);
            return hotelRoom;
        }

        private bool isRoomBooked(HotelRoomDTO hotelRoom, DateTime? checkInDate, DateTime? checkOutDate)
        {
            if (checkInDate == null || checkOutDate == null)
            {
                return false;
            }

            return hotelRoom.RoomOrderDetails.Any(x => x.IsPaymentSuccessful &&
                        //check if checkin date that user wants does not fall in between any dates for room that is booked
                        ((checkInDate < x.CheckOutDate && checkInDate.Value.Date >= x.CheckInDate)
                        //check if checkout date that user wants does not fall in between any dates for room that is booked
                        || (checkOutDate.Value.Date > x.CheckInDate.Date && checkInDate.Value.Date <= x.CheckInDate.Date))
                    );
        }
    }
}
متد isRoomBooked، یک محاسبه‌ی سمت سرور محسوب نمی‌شود؛ چون با استفاده از Include‌های نوشته شده، اطلاعات کامل اتاق و وابستگی‌های آن (سرهای دیگر رابطه‌ی تشکیل شده) را داریم و این محاسبات سبب رفت و برگشتی به سمت سرور نمی‌شوند.

اکنون که خاصیت IsBooked مقدار دهی شده‌است، در دو قسمت از آن استفاده خواهیم کرد:
الف) در کامپوننت نمایش لیست اتاق‌ها
@if (room.IsBooked)
{
    <button disabled class="btn btn-secondary btn-block">Sold Out</button>
}
else
{
    <a href="@($"hotel-room-details/{room.Id}")" class="btn btn-success btn-block">Book</a>
}
ب) در کامپوننت نمایش جزئیات یک اتاق
@if (HotelBooking.OrderDetails.HotelRoomDTO.IsBooked)
{
    <button disabled class="btn btn-secondary btn-block">Sold Out</button>
}
else
{
    <button type="submit" class="btn btn-success form-control">Checkout Now</button>
}


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor-5x-Part-30.zip
مطالب
مقابله با XSS ؛ یکبار برای همیشه!

ASP.NET به صورت پیش فرض در مقابل ارسال هر نوع تگی عکس العمل نشان می‌دهد و پیغام خطای یافتن خطری بالقوه را گوشزد می‌کند. اما بین خودمان باشد، همه این قابلیت را خاموش می‌کنند! چون در یک برنامه واقعی نیاز است تا مثلا کاربران تگ html هم ارسال کنند. برای نمونه یک ادیتور متنی پیشرفته را درنظر بگیرید. خاموش کردن این قابلیت هم مساوی است با فراهم کردن امکان ارسال تگ‌های مجاز و در کنار آن بی دفاع گذاشتن برنامه در مقابل حملات XSS.
توصیه هم این است که همه جا از توابع مثلا HtmlEncode و موارد مشابه حتما استفاده کنید. ولی باز هم خودمونیم ... چند نفر از شماها اینکار را می‌کنید؟!
بهترین کار در این موارد وارد شدن به pipe line پردازشی ASP.NET و دستکاری آن است! اینکار هم توسط HttpModules میسر است. به عبارتی در ادامه می‌خواهیم ماژولی را بنویسیم که کلیه تگ‌های ارسالی کوئری استرینگ‌ها را پاک کرده و همچنین تگ‌های خطرناک موجود در مقادیر ارسالی فرم‌های برنامه را هم به صورت خودکار حذف کند. اما هنوز اجازه بدهد تا کاربران بتوانند تگ HTML هم ارسال کنند.
مشکل! در ASP.NET مقادیر ارسالی کوئری استرینگ‌ها و همچنین فرم‌ها به صورت NameValueCollection در اختیار برنامه قرار می‌گیرند و ... خاصیت IsReadOnly این مجموعه‌ها در حین ارسال، به صورت پیش فرض true است و همچنین غیرعمومی! یعنی به همین سادگی نمی‌توان عملیات تمیزکاری را روی مقادیر ارسالی، پیش از مهیا شدن آن جهت استفاده در برنامه اعمال کرد. بنابراین در ابتدای کار نیاز است با استفاده از قابلیت Reflection ، اندکی در سازوکار داخلی ASP.NET دست برد، این خاصیت فقط خواندنی غیرعمومی را برای مدت کوتاهی false کرد و سپس مقصود نهایی را اعمال نمود. پیاده سازی آن را در ادامه مشاهده می‌کنید:
using System;
using System.Collections.Specialized;
using System.Reflection;
using System.Text.RegularExpressions;
using System.Web;
using Microsoft.Security.Application;
namespace AntiXssMdl { public class AntiXssModule : IHttpModule { private static readonly Regex _cleanAllTags = new Regex("<[^>]+>", RegexOptions.Compiled); public void Init(HttpApplication context) { context.BeginRequest += CleanUpInput; }
public void Dispose() { }
private static void CleanUpInput(object sender, EventArgs e) { HttpRequest request = ((HttpApplication)sender).Request; if (request.QueryString.Count > 0) { //تمیزکاری مقادیر کلیه کوئری استرینگ‌ها پیش از استفاده در برنامه CleanUpAndEncode(request.QueryString, allowHtmltags: false); }
if (request.HttpMethod == "POST") { //تمیزکاری کلیه مقادیر ارسالی به سرور if (request.Form.Count > 0) { CleanUpAndEncode(request.Form, allowHtmltags: true); } } }
private static void CleanUpAndEncode(NameValueCollection collection, bool allowHtmltags) { //اندکی دستکاری در سیستم داخلی دات نت PropertyInfo readonlyProperty = collection .GetType() .GetProperty("IsReadOnly", BindingFlags.Instance | BindingFlags.NonPublic); readonlyProperty.SetValue(collection, false, null);//IsReadOnly=false
for (int i = 0; i < collection.Count; i++) { if (string.IsNullOrWhiteSpace(collection[i])) continue;
if (!allowHtmltags) { //در حالت کوئری استرینگ دلیلی برای ارسال هیچ نوع تگی وجود ندارد collection[collection.Keys[i]] = AntiXss.HtmlEncode(_cleanAllTags.Replace(collection[i], string.Empty)); } else { //قصد تمیز سازی ویوو استیت را نداریم چون در این حالت وب فرم‌ها از کار می‌افتند if (collection.Keys[i].StartsWith("__VIEWSTATE")) continue; //در سایر موارد کاربران مجازند فقط تگ‌های سالم را ارسال کنند و مابقی حذف می‌شود collection[collection.Keys[i]] = Sanitizer.GetSafeHtml(collection[i]); } }
readonlyProperty.SetValue(collection, true, null);//IsReadOnly=true } } }

در این کلاس از کتابخانه AntiXSS مایکروسافت استفاده شده است. آخرین نگارش آن‌را از اینجا دریافت نمائید. نکته مهم آن متد Sanitizer.GetSafeHtml است. به کمک آن با خیال راحت می‌توان در یک سایت، از یک ادیتور متنی پیشرفته استفاده کرد. کاربران هنوز می‌توانند تگ‌های HTML را ارسال کنند؛ اما در این بین هرگونه سعی در ارسال عبارات و تگ‌های حاوی حملات XSS پاکسازی می‌شود.

و یک وب کانفیگ نمونه برای استفاده از آن به صورت زیر می‌تواند باشد (تنظیم شده برای IIS6 و 7):
<?xml version="1.0"?>
<configuration>
<system.web>
  <pages validateRequest="false" enableEventValidation="false" />
  <httpRuntime requestValidationMode="2.0" />
  <compilation debug="true" targetFramework="4.0" />
  <httpModules>
    <add name="AntiXssModule" type="AntiXssMdl.AntiXssModule"/>
  </httpModules>
</system.web>
<system.webServer> <validation validateIntegratedModeConfiguration="false"/> <modules> <add name="AntiXssModule" type="AntiXssMdl.AntiXssModule"/> </modules> </system.webServer> </configuration>

برای مثال به تصویر زیر دقت کنید. ماژول فوق، فقط تگ‌های سبز رنگ را (حین ارسال به سرور) مجاز دانسته، اسکریپت ذیل لینک را کلا حذف کرده و تگ‌های موجود در کوئری استرینگ را هم نهایتا (زمانیکه در اختیار برنامه قرار می‌گیرد) حذف خواهد کرد.

دریافت نسخه جدید و نهایی این مثال
اشتراک‌ها
ویدیوی آموزشی Angular 2.0 با Typescript

Angular 2.0 will be built using the TypeScript language. It will embrace TypeScript's idioms for working with immersive web experiences in larger applications.

You can get those same benefits by working with TypeScript and Angular together. In this session, you'll learn how Angular and TypeScript work together to create single page applications. You'll see how you can leverage the features of ECMAScript 6, and still support today's browsers. You'll see how adopting TypeScript can be as easy as changing the extensions on your .js files. How you use the TypeScript features is completely in your control. 

ویدیوی آموزشی Angular 2.0 با Typescript
نظرات مطالب
مروری بر کتابخانه ReactJS - قسمت هفتم - ورودی‌های کاربر
خطای 415 از سمت سرور یعنی unsupported media type. مطلب «جایگزین کردن jQuery با JavaScript خالص - قسمت پنجم - درخواست‌های Ajax» را مطالعه کنید تا با معادل‌های قبلی و جدید fetch api و نحوه‌ی صحیح تنظیم و «کار با JSON Encoding» آشنا شوید (headers: {'Content-Type': 'application/json'}). همچنین می‌تواند مشکل CORS و عدم تنظیم آن هم باشد (اگر برنامه‌ی کلاینت روی پورت x و برنامه‌ی سرور روی پورت y اجرا می‌شود و این دو پورت یکی نیستند).
مطالب
پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 5#
در ادامه مطلب پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 4# به تشریح مابقی کلاس‌های برنامه می‌پردازیم.  

در این پست به شرح کلاس Rectangle جهت رسم مستطیل و Square جهت رسم مربع می‌پردازیم

using System.Drawing;

namespace PWS.ObjectOrientedPaint.Models
{
    /// <summary>
    /// Rectangle
    /// </summary>
    public class Rectangle : Shape
    {
        #region Constructors (2)

        /// <summary>
        /// Initializes a new instance of the <see cref="Rectangle" /> class.
        /// </summary>
        /// <param name="startPoint">The start point.</param>
        /// <param name="endPoint">The end point.</param>
        /// <param name="zIndex">Index of the z.</param>
        /// <param name="foreColor">Color of the fore.</param>
        /// <param name="thickness">The thickness.</param>
        /// <param name="isFill">if set to <c>true</c> [is fill].</param>
        /// <param name="backgroundColor">Color of the background.</param>
        public Rectangle(PointF startPoint, PointF endPoint, int zIndex, Color foreColor, byte thickness, bool isFill, Color backgroundColor)
            : base(startPoint, endPoint, zIndex, foreColor, thickness, isFill, backgroundColor)
        {
            ShapeType = ShapeType.Rectangle;
        }

        /// <summary>
        /// Initializes a new instance of the <see cref="Rectangle" /> class.
        /// </summary>
        public Rectangle()
        {
            ShapeType = ShapeType.Rectangle;
        }

        #endregion Constructors

        #region Methods (1)

        // Public Methods (1) 

        /// <summary>
        /// Draws the specified g.
        /// </summary>
        /// <param name="g">The g.</param>
        public override void Draw(Graphics g)
        {
            if (IsFill)
                g.FillRectangle(BackgroundBrush, StartPoint.X, StartPoint.Y, Width, Height);
            g.DrawRectangle(Pen, StartPoint.X, StartPoint.Y, Width, Height);
            base.Draw(g);
        }

        #endregion Methods
    }
}
کلاس Rectangle از کلاس پایه طراحی شده در ^ ارث بری دارد. این کلاس ساده بوده و تنها شامل یک سازنده و متد ترسیم شی مستطیل می‌باشد.

کلاس بعدی کلاس Square می‌باشد، که از کلاس بالا (Rectangle) ارث بری داشته است، کد‌های این کلاس را در زیر مشاهده می‌کنید.
using System;
using System.Drawing;

namespace PWS.ObjectOrientedPaint.Models
{
    /// <summary>
    /// Square
    /// </summary>
    public class Square : Rectangle
    {
#region Constructors (2) 

        /// <summary>
        /// Initializes a new instance of the <see cref="Square" /> class.
        /// </summary>
        /// <param name="startPoint">The start point.</param>
        /// <param name="endPoint">The end point.</param>
        /// <param name="zIndex">Index of the z.</param>
        /// <param name="foreColor">Color of the fore.</param>
        /// <param name="thickness">The thickness.</param>
        /// <param name="isFill">if set to <c>true</c> [is fill].</param>
        /// <param name="backgroundColor">Color of the background.</param>
        public Square(PointF startPoint, PointF endPoint, int zIndex, Color foreColor, byte thickness, bool isFill, Color backgroundColor)
        {
            float x = 0, y = 0;
            float width = Math.Abs(endPoint.X - startPoint.X);
            float height = Math.Abs(endPoint.Y - startPoint.Y);
            if (startPoint.X <= endPoint.X && startPoint.Y <= endPoint.Y)
            {
                x = startPoint.X;
                y = startPoint.Y;
            }
            else if (startPoint.X >= endPoint.X && startPoint.Y >= endPoint.Y)
            {
                x = endPoint.X;
                y = endPoint.Y;
            }
            else if (startPoint.X >= endPoint.X && startPoint.Y <= endPoint.Y)
            {
                x = endPoint.X;
                y = startPoint.Y;
            }
            else if (startPoint.X <= endPoint.X && startPoint.Y >= endPoint.Y)
            {
                x = startPoint.X;
                y = endPoint.Y;
            }
            StartPoint = new PointF(x, y);
            var side = Math.Max(width, height);
            EndPoint = new PointF(x+side, y+side);
            ShapeType = ShapeType.Square;
            Zindex = zIndex;
            ForeColor = foreColor;
            Thickness = thickness;
            BackgroundColor = backgroundColor;
            IsFill = isFill;
        }

        /// <summary>
        /// Initializes a new instance of the <see cref="Square" /> class.
        /// </summary>
        public Square()
        {
            ShapeType = ShapeType.Square;
        }

#endregion Constructors 
    }
}
این کلاس شامل دو سازنده می‌باشد که سازنده دوم فقط نوع شی را تعیین می‌کند و بقیه کارهای آن مانند مستطیل است، در واقع می‌توان از یک دیدگاه گفت که مربع یک مستطیل است که اندازه طول و عرض آن یکسان است. در سازنده اول (نحوه ترسیم شکل) ابتدا نقاط ابتدا و انتهای رسم شکل تعیین شده و سپس با توجه به پارامترهای محاسبه شده نوع شی جهت ترسیم و دیگر خصوصیات کلاس مقدار دهی می‌شود، با این تفاوت که در نقطه EndPoint طول و عرض مربع برابر با بزرگترین مقدار طول و عرض وارد شده در سازنده کلاس تعیین شده و مربع شکل می‌گیرد. مابقی متدهای ترسیم و ... طبق کلاس پایه مستطیل و Shape تعیین می‌شود.
مطالب قبل:
پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 1# 
پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 2# 
پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 3#
پیاده سازی پروژه نقاشی (Paint) به صورت شی گرا 4#