var usersWithoutUnits = ctx.Users.Where(x => !x.UsersJoinUnits.Any(y => y.UserId == x.UserId)).ToList();
فارسی نویسی و iTextSharp
ColumnText.ShowTextAligned( canvas: pdfWriter.DirectContent, alignment: Element.ALIGN_RIGHT, phrase: new Phrase("لیست پرسنل", tahomaFont), x: 40, y: 30, rotation: 0, runDirection: PdfWriter.RUN_DIRECTION_RTL, arabicOptions: 0);
public static void DrawPreview(Graphics g, PointF startPoint, PointF endPoint, Color foreColor, byte thickness, bool isFill, Color backgroundColor, ShapeType shapeType) //--------------------------------[Change to]-------=> public static void DrawPreview(Graphics g, PointF startPoint, PointF endPoint, Color foreColor, byte thickness, bool isFill, Brush backgroundBrush , ShapeType shapeType) //--------------------------------------------------- case ShapeType.Ellipse: if (isFill) g.FillEllipse(new SolidBrush(backgroundColor), x, y, width, height); //else g.DrawEllipse(new Pen(foreColor, thickness), x, y, width, height); break; //--------------------------------[Change to]-------=> case ShapeType.Ellipse: if (isFill) g.FillEllipse(backgroundBrush, x, y, width, height); //else g.DrawEllipse(new Pen(foreColor, thickness), x, y, width, height); break;
چگونگی قرار دادن عکس به صورت Watermark(پس زمینه گزارش)
public void BackgroundImage(string backgroundImageFilePath, System.Drawing.PointF? position = null)
اگر نال باشد (حالت پیش فرض)، وسط صفحه به صورت خودکار محاسبه خواهد شد.
این تغییرات فعلا در SVN است.
public class DatabindingDebugConverter : IValueConverter { #region IValueConverter Members public object Convert(object value, Type targetType, object parameter, System.Globalization.CultureInfo culture) { Debugger.Break(); return value; } public object ConvertBack(object value, Type targetType, object parameter, System.Globalization.CultureInfo culture) { Debugger.Break(); return value; } #endregion IValueConverter Members }
<DataTemplate.Resources> <debug:DatabindingDebugConverter x:Key="databindingDebugConverter"/> </DataTemplate.Resources> <DataGrid ItemsSource="{Binding myViewModel,Converter={StaticResource databindingDebugConverter}}" />
1 - Break Point Hit نمیشود:
در این حالت مقدار myViewModel خالی (null) است و یا اصلا myViewModel در DataContext مربوط به DataGrid وجود ندارد در این صورت همچنین در پنجره Out Put Visual Studio:
System.Windows.Data Error: 35 : BindingExpression path error: ‘X’ property not found ...
2 - Break Point Hit میشود:
در این حالت باید value را Watch کنیم (Shift+F9) تا ببینیم علت Bind نشدن چیست؟ شاید (در این مورد خاص) نوع myViewModel از IEnumerable نباشد ...
در حین بررسی و Debug ، شاید گاهی مسئاله لاینحل به نظر برسد ، ولی به نظر من معمولا با کم و زیاد کردن آدرس (Binding (Path به یکی از دو حالت بالا خواهیم رسید ،
مثلا زمانی که Path به صورت myViewModel.MyProperty.MyInnerPtoperty است ، باید Path را با حالات زیر توسط Converter مذکور تست کنیم:
Binding"{Path=myViewModel.MyProperty.MyInnerPtoperty ,Converter="{StaticResource debugger}}" Binding"{Path=myViewModel.MyProperty,Converter="{StaticResource debugger}}" Binding"{Path=myViewModel,Converter="{StaticResource debugger}}" Binding"{Path=.,Converter="{StaticResource debugger}}"
امیدوارم از Binding تان لذت ببرید.
ساخت پویای عبارات LINQ
چگونه رشتهی JSON زیر را تبدیل به یک عبارت LINQ کنیم؟ (ساخت یک گزارش ساز پویا)
{ "condition": "and", "rules": [ { "label": "Category", "field": "Category", "operator": "in", "type": "string", "value": [ "Clothing" ] }, { "condition": "or", "rules": [ { "label": "TransactionType", "field": "TransactionType", "operator": "equal", "type": "boolean", "value": "income" }, { "label": "PaymentMode", "field": "PaymentMode", "operator": "equal", "type": "string", "value": "Cash" } ] }, { "label": "Amount", "field": "Amount", "operator": "equal", "type": "number", "value": 10 } ] }
نصب پیشنیازهای کار با Gulp و TypeScript
فایل package.json در قسمت اول این سری معرفی شد. دراینجا قسمت devDependencies آنرا به نحو ذیل تکمیل کنید:
"devDependencies": { "typescript": "^1.8.10", "gulp": "^3.9.1", "path": "^0.12.7", "gulp-clean": "^0.3.2", "fs": "^0.0.2", "gulp-concat": "^2.6.0", "gulp-typescript": "^2.13.1", "gulp-tsc": "^1.1.5", "del": "^2.2.0", "gulp-autoprefixer": "^3.1.0", "gulp-cssnano": "^2.0.0", "gulp-html-replace": "^1.5.4", "gulp-htmlmin": "^1.0.5", "gulp-uglify": "^1.5.3", "merge-stream": "^1.0.0", "systemjs-builder": "^0.15.16", "typings": "^0.8.1" },
نکتهی مهم آن systemjs-builder است. این کتابخانه کار کامپایل systemjs.config.js را به یک تک اسکریپت انجام میدهد. به این ترتیب مشکل صدها بار رفت و برگشت به سرور، برای دریافت وابستگیهای AngularJS 2.0، به طور کامل برطرف میشود.
افزودن فایل gulpfile.js به پروژه
یا یک فایل جدید جاوا اسکریپتی را به نام gulpfile.js به ریشهی پروژه اضافه کنید و یا از منوی project -> add new item نیز میتوانید گزینهی gulp configuration file را در VS 2015 انتخاب نمائید. محتوای این فایل را به نحو ذیل تغییر دهید:
var gulp = require("gulp"), concat = require("gulp-concat"), tsc = require("gulp-typescript"), jsMinify = require("gulp-uglify"), cssPrefixer = require("gulp-autoprefixer"), cssMinify = require("gulp-cssnano"), del = require("del"), merge = require("merge-stream"), minifyHTML = require('gulp-htmlmin'), SystemBuilder = require("systemjs-builder"); var appFolder = "./app"; var outFolder = "wwwroot"; gulp.task("clean", () => { return del(outFolder); }); gulp.task("shims", () => { return gulp.src([ "node_modules/es6-shim/es6-shim.js", "node_modules/zone.js/dist/zone.js", "node_modules/reflect-metadata/Reflect.js" ]) .pipe(concat("shims.js")) .pipe(jsMinify()) .pipe(gulp.dest(outFolder + "/js/")); }); gulp.task("tsc", () => { var tsProject = tsc.createProject("./tsconfig.json"); var tsResult = gulp.src([ appFolder + "/**/*.ts" ]) .pipe(tsc(tsProject), undefined, tsc.reporter.fullReporter()); return tsResult.js.pipe(gulp.dest("build/")); }); gulp.task("system-build", ["tsc"], () => { var builder = new SystemBuilder(); return builder.loadConfig("systemjs.config.js") .then(() => builder.buildStatic(appFolder, outFolder + "/js/bundle.js")) .then(() => del("build")); }); gulp.task("buildAndMinify", ["system-build"], () => { var bundle = gulp.src(outFolder + "/js/bundle.js") .pipe(jsMinify()) .pipe(gulp.dest(outFolder + "/js/")); var css = gulp.src(outFolder + "/css/styles.css") .pipe(cssMinify()) .pipe(gulp.dest(outFolder + "/css/")); return merge(bundle, css); }); gulp.task("favicon", function () { return gulp.src("./app/favicon.ico") .pipe(gulp.dest(outFolder)); }); gulp.task("css", function () { return gulp.src(appFolder + "/**/*.css") .pipe(cssPrefixer()) .pipe(cssMinify()) .pipe(gulp.dest(outFolder)); }); gulp.task("templates", function () { return gulp.src(appFolder + "/**/*.html") .pipe(minifyHTML()) .pipe(gulp.dest(outFolder)); }); gulp.task("assets", ["templates", "css", "favicon"], function () { return gulp.src(appFolder + "/**/*.png") .pipe(gulp.dest(outFolder)); }); gulp.task("otherScriptsAndStyles", () => { gulp.src([ "jquery/dist/jquery.*js", "bootstrap/dist/js/bootstrap*.js" ], { cwd: "node_modules/**" }) .pipe(gulp.dest(outFolder + "/js/")); gulp.src([ "node_modules/bootstrap/dist/css/bootstrap.css" ]).pipe(cssMinify()).pipe(gulp.dest(outFolder + "/css/")); gulp.src([ "node_modules/bootstrap/fonts/*.*" ]).pipe(gulp.dest(outFolder + "/fonts/")); }); //gulp.task("watch.tsc", ["tsc"], function () { // return gulp.watch(appFolder + "/**/*.ts", ["tsc"]); //}); //gulp.task("watch", ["watch.tsc"]); gulp.task("default", [ "shims", "buildAndMinify", "assets", "otherScriptsAndStyles" //,"watch" ]);
در این فایل فرض شدهاست که خروجی نهایی برنامه قرار است در پوشهای به نام wwwroot کپی شود و پوشهی اصلی برنامه، همان پوشهای به نام app، در ریشهی پروژه است.
var appFolder = "./app"; var outFolder = "wwwroot";
1) وظیفهی clean، کار تمیز کردن پوشهی نهایی خروجی برنامه را انجام میدهد (حذف تمام فایلهای آن).
2) وظیفهی shims، کار بسته بندی، یکی کردن و فشرده کردن سه اسکریپت es6-shim.js، zone.js و Reflect.js را انجام میدهد. سپس تک فایل حاصل را به نام shims.js، در پوشهی wwwroot/js کپی میکند.
3) وظیفهی tsc، یکبار دیگر کامپایلر TypeScript را اجرا میکند تا مطمئن شویم با آخرین نگارش فایلهای js برنامه کار میکنیم.
4) وظیفهی system-build، کار پردازش خودکار مداخل فایل systemjs.config.js را انجام میدهد. در آخرین نگارش ارائه شدهی AngularJS 2.0، بجای ذکر مداخل مورد نیاز آن، این تک فایل systemjs.config.js را به صفحه پیوست میکنیم تا اسکریپتهای لازم را (چند صد عدد)، به صورت خودکار بارگذاری کند. برای یکی کردن این چند صد عدد اسکریپت، از کتابخانهی SystemBuilder آن کمک گرفته و کار کامپایل نهایی را انجام میدهیم. خروجی تمام این فایلها، به همراه کلیه فایلهای js حاصل از کامپایل فایلهای TypeScript برنامه، در فایلی به نام bundle.js کپی شدهی در پوشهی wwwroot/js نوشته میشود. بنابراین دیگر نیازی نیست تا فایلهای js پوشهی app و همچنین فایلهای js وابستگیهای AngularJS 2.0 را توزیع کنیم. تک فایل bundle.js، حاوی تمام اینها است.
5) وظیفهی buildAndMinify کار اجرای وظیفهی system-bulder را به همراه فشرده سازی تک فایل bundle.js، به عهده دارد. به علاوه اگر در پوشهی css آن نیز فایل styles.css موجود باشد، آن را فشرده میکند.
6) در ادامه یک سری وظیفهی کپی کردن منابع برنامه را مشاهده میکنید. مانند favicon که کار کپی کردن این آیکن را به پوشهی wwwroot انجام میدهد. وظیفهی css، فایلهای css موجود در پوشههای برنامه را به wwwroot و زیر پوشههای آن کپی میکند. وظیفهی templates، کار کپی کردن فایلهای html قالبهای کامپوننتها را بر عهده دارد. وظیفهی assets، کار کپی کردن فایلهای png را انجام میدهد.
7) وظیفهی otherScriptsAndStyles یک سری css و js ثالث را به پوشهی wwwroot کپی میکند؛ مانند فایلهای بوت استرپ و جیکوئری.
8) وظیفهی default، کار اجرای تمام این وظایف را با هم به عهده دارد.
اکنون اگر بر روی gulpfile.js کلیک راست کنید، گزینهی task runner explorer ظاهر خواهد شد. آنرا انتخاب کنید:
بر روی وظیفهی default کلیک راست کرده و آنرا اجرا کنید. پس از مدتی پوشهی جدید wwwroot ساخته شده و فایلهای نهایی برنامه به آن کپی میشوند.
اصلاح فایل index.html و یا Views\Shared\_Layout.cshtml
اکنون که تمام فایلهای مورد نیاز پروژه در پوشهی wwwroot کپی شدهاند، نیاز است فایل index.html را به نحو ذیل تغییر داد:
<!DOCTYPE html> <html> <head> <base href="/"> <meta charset="utf-8" /> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"> <title>@ViewBag.Title - My ASP.NET Application</title> <link href="~/wwwroot/css/bootstrap.css" rel="stylesheet" /> <link href="~/wwwroot/app.component.css" rel="stylesheet" /> <link href="~/Content/Site.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <script src="~/wwwroot/js/shims.js"></script> </head> <body> <div> @RenderBody() <pm-app>Loading App...</pm-app> </div> <script src="~/wwwroot/js/jquery/dist/jquery.min.js"></script> <script src="~/wwwroot/js/bootstrap/dist/js/bootstrap.min.js"></script> <script src="~/wwwroot/js/bundle.js"></script> @RenderSection("Scripts", required: false) </body> </html>
اسکریپتهای shims که برای مرورگرهای قدیمیتر درنظر گرفته شدهاند، به تک فایل wwwroot/js/shims.js منتقل شدهاند.
تمام اسکریپتهای AngularJS 2.0 و وابستگیهای آن به همراه تمام اسکریپتهای برنامهی خودمان، به تک فایل wwwroot/js/bundle.js منتقل شدهاند.
اکنون اگر برنامه را اجرا کنید، سرعت آن با قبل قابل مقایسه نیست! اینبار دیگر نه نیازی به بارگذاری تمام وابستگیهای AngularJS 2.0 به صورت مجزا توسط systemjs.config.js وجود دارد و نه به ازای مشاهدهی هر صفحهای، یکبار قرار است فایل js کامپوننت آن بارگذاری شود. تمام اینها داخل فایل wwwroot/js/bundle.js قرار گرفتهاند و تنها یکبار بارگذاری میشوند.
کدهای کامل این قسمت را از اینجا میتوانید دریافت کنید: MVC5Angular2.part12.zip
خلاصهی بحث
با نوشتن یک Gulp Task جدید میتوان بر اساس فایل systemjs.config.js، تمام اسکریپتهای دخیل در اجرای برنامه را به صورت خودکار یافته و به صورت یک تک فایل نهایی، بسته بندی و توزیع کرد.
String.format = function () { var s = arguments[0]; for (var i = 0; i < arguments.length - 1; i++) { s = s.replace("{" + i + "}", arguments[i + 1]); } return s; };
String.format = function () { var s = arguments[0]; for (var arg in arguments) { var i = parseInt(arg); s = s.replace("{" + i + "}", arguments[i + 1]); } return s; };
console.log(String.format("{0} is nice!", "donettips.info"));
donettips.info is nice!
console.log(String.format("{0} is {1} nice! {0} is {1} nice!", "donettips.info", "very"));
donettips.info is very nice! {0} is {1} nice!
String.format = function () { var original = arguments[0], replaced; for (var i = 0; i < arguments.length - 1; i++) { replaced = ''; while (replaced != original) { original = replaced || original; replaced = original.replace("{" + i + "}", arguments[i + 1]); } } return replaced; };
donettips.info is very nice! donettips.info is very nice!
String.format = function () { var s = arguments[0]; for (var i = 0; i < arguments.length - 1; i++) { s = s.replace(new RegExp("\\{" + i + "\\}", "g"), arguments[i + 1]); } return s; };
String.format = function () { var s = arguments[0], i = arguments.length - 1; while (i--) { s = s.replace(new RegExp('\\{' + i + '\\}', 'g'), arguments[i + 1]); } return s; };
console.log(String.format("{0}:0 {1}:1 {2}:2", "zero", "{2}", "two"));
zero:0 {2}:1 two:2
zero:0 two:1 two:2
console.log(String.format("{0}:0 {1}:1 {2}:2", "zero", "one", "{1}"));
zero:0 one:1 one:2
zero:0 one:1 {1}:2
String.format = function () { var args = arguments; return args[0].replace(/{(\d+)}/g, function (match, number) { return args[parseInt(number) + 1]; }); };
console.log(String.format("{0} is {1} nice!", "donettips.info"));
donettips.info is undefined nice!
String.format = function () { var s = arguments[0], args = arguments; return s.replace(/{(\d+)}/g, function (match, number) { var i = parseInt(number); return typeof args[i + 1] != 'undefined' ? args[i + 1] : match; }); };
console.log(String.format("{0}:0 {1}:1 {2}:2, {{0}} {{{1}}} {{{{2}}}} {2}", "zero", "{2}", "two"));
zero:0 {2}:1 two:2, {zero} {{{2}}} {{{two}}} two
String.format = function () { var s = arguments[0], args = arguments; return s.replace(/\{\{|\}\}|\{(\d+)\}/g, function (match, number) { if (match == "{{") { return "{"; } if (match == "}}") { return "}"; } var i = parseInt(number); return typeof args[i + 1] != 'undefined' ? args[i + 1] : match; }); };
zero:0 {2}:1 two:2, {0} {{2}} {{2}} two
String.prototype.format = function () { ... }
String.prototype.format = function () { var s = this.toString(), args = arguments; return s.replace(/\{\{|\}\}|\{(\d+)\}/g, function (match, number) { if (match == "{{") { return "{"; } if (match == "}}") { return "}"; } return typeof args[number] != 'undefined' ? args[number] : match; }); };
console.log("{0}:0 {1}:1 {2}:2, {{0}} {{{1}}} {{{{2}}}} {2}".format("zero", "{2}", "two"));
String.format = function () { var s = arguments[0], args = arguments[1]; for (var arg in args) { s = s.replace(new RegExp("{" + arg + "}", "g"), args[arg]); } return s; };
String.prototype.format = function () { var s = this.toString(), args = arguments[0]; for (var arg in args) { s = s.replace(new RegExp("{" + arg + "}", "g"), args[arg]); } return s; };
console.log(String.format("{site} is {adj}! {site} is {adj}!", { site: "donettips.info", adj: "nice" })); console.log("{site} is {adj}! {site} is {adj}!".format({ site: "donettips.info", adj: "nice" }));
String.format = function String$format(format, args) { /// <summary locid="M:J#String.format" /> /// <param name="format" type="String"></param> /// <param name="args" parameterArray="true" mayBeNull="true"></param> /// <returns type="String"></returns> // var e = Function._validateParams(arguments, [ // { name: "format", type: String }, // { name: "args", mayBeNull: true, parameterArray: true } // ]); // if (e) throw e; return String._toFormattedString(false, arguments); }; String._toFormattedString = function String$_toFormattedString(useLocale, args) { var result = ''; var format = args[0]; for (var i = 0; ; ) { var open = format.indexOf('{', i); var close = format.indexOf('}', i); if ((open < 0) && (close < 0)) { result += format.slice(i); break; } if ((close > 0) && ((close < open) || (open < 0))) { if (format.charAt(close + 1) !== '}') { throw Error.argument('format', Sys.Res.stringFormatBraceMismatch); } result += format.slice(i, close + 1); i = close + 2; continue; } result += format.slice(i, open); i = open + 1; if (format.charAt(i) === '{') { result += '{'; i++; continue; } if (close < 0) throw Error.argument('format', Sys.Res.stringFormatBraceMismatch); var brace = format.substring(i, close); var colonIndex = brace.indexOf(':'); var argNumber = parseInt((colonIndex < 0) ? brace : brace.substring(0, colonIndex), 10) + 1; if (isNaN(argNumber)) throw Error.argument('format', Sys.Res.stringFormatInvalid); var argFormat = (colonIndex < 0) ? '' : brace.substring(colonIndex + 1); var arg = args[argNumber]; if (typeof (arg) === "undefined" || arg === null) { arg = ''; } if (arg.toFormattedString) { result += arg.toFormattedString(argFormat); } else if (useLocale && arg.localeFormat) { result += arg.localeFormat(argFormat); } else if (arg.format) { result += arg.format(argFormat); } else result += arg.toString(); i = close + 1; } return result; }
console.log(String.format("{0:n}, {0:c}, {0:p}, {0:d}", 100.0001)); // result: 100.00, ¤100.00, 10,000.01 %, 100.0001 console.log(String.format("{0:d}, {0:t}", new Date(2015, 1, 1, 10, 45))); // result: 02/01/2015, 10:45
var template = jQuery.validator.format("{0} is not a valid value"); console.log(template("abc")); // result: 'abc is not a valid value'
String.format([full format string], [arguments...]); // or: [date|number].format([partial format string]);
// Object path String.format("Welcome back, {username}!", { id: 3, username: "JohnDoe" }); // Result: "Welcome back, JohnDoe!" // Date/time formatting String.format("The time is now {0:t}.", new Date(2009, 5, 1, 13, 22)); // Result: "The time is now 01:22 PM." // Date/time formatting (without using a full format string) var d = new Date(); d.format("hh:mm:ss tt"); // Result: "02:28:06 PM" // Custom number format string String.format("Please call me at {0:+##0 (0) 000-00 00}.", 4601111111); // Result: "Please call me at +46 (0) 111-11 11." // Another custom number format string String.format("The last year result was {0:+$#,0.00;-$#,0.00;0}.", -5543.346); // Result: "The last year result was -$5,543.35." // Alignment String.format("|{0,10:PI=0.00}|", Math.PI); // Result: "| PI=3.14|" // Rounding String.format("1/3 ~ {0:0.00}", 1/3); // Result: "1/3 ~ 0.33" // Boolean values String.format("{0:true;;false}", 0); // Result: "false" // Explicitly specified localization // (note that you have to include the .js file for used cultures) msf.setCulture("en-US"); String.format("{0:#,0.0}", 3641.667); // Result: "3,641.7" msf.setCulture("sv-SE"); String.format("{0:#,0.0}", 3641.667); // Result: "3 641,7"
//inline arguments String.format("some string with {0} and {1} injected using argument {{number}}", 'first value', 'second value'); //returns: 'some string with first value and second value injected argument {number}' //single array String.format("some string with {0} and {1} injected using array {{number}}", [ 'first value', 'second value' ]); //returns: 'some string with first value and second value injected using array {number}' //single object String.format("some string with {first} and {second} value injected using {{propertyName}}",{first:'first value',second:'second value'}); //returns: 'some string with first value and second value injected using {propertyName}'
namespace EntitySample1.DomainClasses { public class Person { public int Id { get; set; } public string FirstName { get; set; } public string LastName { get; set; } public DateTime BirthDate { get; set; } public virtual PersonInfo PersonInfo { get; set; } public virtual ICollection<PhoneNumber> PhoneNumbers { get; set; } public virtual ICollection<Address> Addresses { get; set; } } }
namespace EntitySample1.DomainClasses { public class PersonInfo { public int Id { get; set; } public string Note { get; set; } public string Major { get; set; } } }
namespace EntitySample1.DomainClasses { public enum PhoneType { Home, Mobile, Work } public class PhoneNumber { public int Id { get; set; } public string Number { get; set; } public PhoneType PhoneType { get; set; } public virtual Person Person { get; set; } } }
namespace EntitySample1.DomainClasses { public class Address { public int Id { get; set; } public string City { get; set; } public string Street { get; set; } public virtual ICollection<Person> Persons { get; set; } } }
namespace EntitySample1.DataLayer { public class PhoneBookDbContext : DbContext { public DbSet<Person> Persons { get; set; } public DbSet<PhoneNumber> PhoneNumbers { get; set; } public DbSet<Address> Addresses { get; set; } } }
استفاده از ردیابی تغییر عکس فوری
ردیابی تغییر عکس فوری، وابسته به این است که EF بفهمد، چه زمانی تغییرات رخ داده است. رفتار پیش فرض DbContext API ، این هست که به صورت خودکار بازرسی لازم را در نتیجهی رخدادهای DbContext انجام دهد. DetectChanges تنها اطلاعات مدیریت حالت context، که وظیفهی انعکاس تغییرات صورت گرفته به پایگاه داده را دارد، به روز نمیکند، بلکه اصلاح رابطه(ralationship) ترکیبی از خواص راهبری مرجع ، مجموعه ای و کلیدهای خارجی را انجام میدهد. این خیلی مهم خواهد بود که درک روشنی داشته باشیم از این که چگونه و چه زمانی تغییرات تشخیص داده میشوند،چه چیزی باید از آن انتظار داشته باشیم و چگونه کنترلش کنیم.
چه زمانی تشخیص خودکار تغییرات اجرا میشود؟
متد DetectChanges کلاس ObjectContext، از EF نسخهی 4 به عنوان بخشی از الگوی ردیابی تغییر عکس فوری اشیای POCO ،در دسترس بوده است. تفاوتی که در مورد DataContext.ChangeTracker.DetectChanges( در حقیقت ObjectContext.DetectChanges فراخوانی میشود) وجود دارد این است که، رویدادهای خیلی بیشتری وجود دارند که به صورت خودکار DetectChanges را فراخوانی میکنند.
لیستی از متدهایی که باعث انجام عمل تشخیص تغییرات (DetectChanges)، میشوند را در ادامه مشاهده میکنید:
• DbSet.Add
• DbSet.Find
• DbSet.Remove
• DbSet.Local
• DbSet.SaveChanges
• فراخوانی Linq Query از DbSet
• DbSet.Attach
• DbContext.GetValidationErrors
• DbContext.Entry
• DbChangeTracker.Entries
کنترل زمان فراخوانی DetectChanges
بیشترین زمانی که EF احتیاج به فهمیدن تغییرات دارد، در زمان SaveChanges است، اما حالتهای زیاد دیگری نیز هست. برای مثال، اگر ما از ردیاب تغییرات، درخواست وضعیت فعلی یک شی را بکنیم،EF احتیاج به اسکن کردن و بررسی تغییرات رخ داده را دارد. همچنین وضعیتی را در نظر بگیرید که شما از پایگاه داده یک شماره تلفن را واکشی میکنید و سپس آن را به مجموعه شماره تلفنهای یک شخص جدید اضافه میکنید.آن شماره تلفن اکنون تغییر کرده است، چرا که انتساب آن به یک شخص جدید،خاصیت PersonId آن را تغییر داده است. ولی EF برای اینکه بفهمد تغییر رخ داده است(یا حتی نداده است) ، احتیاج به اسکن کردن همهی اشیا Person دارد.
بیشتر عملیاتی که بر روی DbContext API انجام میدهید، موجب فراخوانی DetectChanges میشود. در بیشتر موارد DetectChanges به اندازه کافی سریع هست تا باعث ایجاد مشکل کارایی نشود. با این حال ممکن است ، شما تعداد خیلی زیادی اشیا در حافظه داشته باشید، و یا تعداد زیادی عملیات در DbContext ، در مدت خیلی کوتاهی انجام دهید، رفتار تشخیص خودکار تغییرات ممکن است، باعث نگرانیهای کارایی شود. خوشبختانه گزینه ای برای خاموش کردن رفتار تشخیص خودکار تغییرات وجود دارد و هر زمانی که میدانید لازم است، میتوانید آن را به صورت دستی فراخوانی کنید.
EF بر مبنای این فرض ساخته شده است که شما ، در صورتی که در فراخوانی آخرین API، موجودیتی تغییر پیدا کرده است، قبل از فراخوانی API جدید، باید DetectChanges صدا زده شود. این شامل فراخوانی DetectChanges، قبل از اجرای هر query نیز میشود.اگر این عمل ناموفق یا نابجا انجام شود،ممکن است عواقب غیر منتظره ای در بر داشته باشد. DbContext انجام این وظیفه را بر عهده گرفته است و به همین دلیل به طور پیش فرض تشخیص تغییرات خودکار آن فعال است.
نکته: تشخیص اینکه چه زمانی احتیاج به فراخوانی DetectChanges است،آن طور که ساده و بدیهی به نظر میآید نیست. تیم EF شدیدا توصیه کرده اند که فقط، وقتی با مشکلات عدم کارایی روبرو شدید، تشخیص تغییرات را به حالت دستی در بیاورید.همچنین توصیه شده که در چنین مواقعی، تشخیص خودکار تغییرات را فقط برای قسمتی از کد که با کارایی پایین مواجه شدید خاموش کنید و پس از اینکه اجرای آن قسمت از کد تمام شد،دوباره آن را روشن کنید.
برای خاموش یا روشن کردن تشخیص خودکار تغییرات، باید متغیر بولین DbContext.Configuration.AutoDetectChangesEnabled را تنظیم کنید.
در مثال زیر، ما در متد ManualDetectChanges، تشخیص خودکار تغییرات را خاموش کرده ایم و تاثیرات آن را بررسی کرده ایم.
private static void ManualDetectChanges() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { context.Configuration.AutoDetectChangesEnabled = false; // turn off Auto Detect Changes var p1 = context.Persons.Single(p => p.FirstName == "joe"); p1.LastName = "Brown"; Console.WriteLine("Before DetectChanges: {0}", context.Entry(p1).State); context.ChangeTracker.DetectChanges(); // call detect changes manually Console.WriteLine("After DetectChanges: {0}", context.Entry(p1).State); } }
در کدهای بالا ابتدا تشخیص خودکار تغییرات را خاموش کرده ایم و سپس یک شخص با نام joe را از دیتابیس فراخواندیم و سپس نام خانوادگی آن را به Brown تغییر دادیم. سپس در خط بعد، وضعیت فعلی موجودیت p1 را از context جاری پرسیدیم. در خط بعدی، DetectChanges را به صورت دستی صدا زده ایم و دوباره همان پروسه را برای به دست آوردن وضیعت شی p1، انجام داده ایم. همان طور که میبینید ، برای به دست آوردن وضعیت فعلی شی مورد نظر از متد Entry متعلق به ChangeTracker API استفاده میکنیم، که در آینده مفصل در مورد آن بحث خواهد شد. اگر شما متد Main را با صدا زدن ManualDetectChanges ویرایش کنید ، خروجی زیر را مشاهده خواهید کرد:
Before DetectChanges: Unchanged After DetectChanges: Modified
همان طور که انتظار میرفت، به دلیل خاموش کردن تشخیص خودکار تغییرات، context قادر به تشخیص تغییرات صورت گرفته در شی p1 نیست، تا زمانی که متد DetectChanges را به صورت دستی صدا بزنیم. دلیل این که در دفعه اول، ما نتیجهی غلطی مشاهده میکنیم، این است که ما قانون را نقض کرده ایم و قبل از صدا زدن هر API ، متد DetectChanges را صدا نزده ایم. خوشبختانه چون ما در اینجا وضعیت یک شی را بررسی کردیم، با عوارض جانبی آن روبرو نشدیم.
نکته: به این نکته توجه داشته باشید که متد Entry به صورت خودکار، DetectChanges را فراخوانی میکند. برای اینکه دانسته بخواهیم این رفتار را غیر فعال کنیم، باید AutoDetectChangesEnabled را غیر فعال کنیم.
در مثال فوق ،خاموش کردن تشخیص خودکار تغییرات، برای ما مزیتی به همراه نداشت و حتی ممکن بود برای ما دردسر ساز شود. ولی حالتی را در نظر بگیرید که ما یک سری API را فراخوانی میکنیم ،بدون این که در این بین ،در حالت اشیا تغییری ایجاد کنیم.در نتیجه میتوانیم از فراخوانیهای بی جهت DetectChanges جلوگیری کنیم.
در متد AddMultiplePersons مثال بعدی، این کار را نشان داده ام:
private static void AddMultiplePerson() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { context.Configuration.AutoDetectChangesEnabled = false; context.Persons.Add(new Person { FirstName = "brad", LastName = "watson", BirthDate = new DateTime(1990, 6, 8) }); context.Persons.Add(new Person { FirstName = "david", LastName = "brown", BirthDate = new DateTime(1990, 6, 8) }); context.Persons.Add(new Person { FirstName = "will", LastName = "smith", BirthDate = new DateTime(1990, 6, 8) }); context.SaveChanges(); } }
استفاده از DetectChanges برای فراخوانی اصلاح رابطه
DetectChanges همچنین مسئولیت انجام اصلاح رابطه ، برای هر رابطه ای که تشخیص دهد تغییر کرده است را دارد.اگر شما بعضی از روابط را تغییر دادید و مایل بودید تا همهی خواص راهبری و خواص کلید خارجی را منطبق کنید، DetectChanges این کار را برای شما انجام میدهد. این قابلیت میتواند برای سناریوهای data-binding که در آن ممکن است در رابط کاربری(UI) یکی از خواص راهبری (یا حتی یک کلید خارجی) تغییر کند، و شما بخواهید که خواص دیگری این رابطه به روز شوند و تغییرات را نشان دهند، مفید واقع شود.
متد DetectRelationshipChanges در مثال زیر از DetectChanges برای انجام اصلاح رابطه استفاده میکند.
private static void DetectRelationshipChanges() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { var phone1 = context.PhoneNumbers.Single(x => x.Number == "09351234567"); var person1 = context.Persons.Single(x => x.FirstName == "will"); person1.PhoneNumbers.Add(phone1); Console.WriteLine("Before DetectChanges: {0}", phone1.Person.FirstName); context.ChangeTracker.DetectChanges(); // ralationships fix-up Console.WriteLine("After DetectChanges: {0}", phone1.Person.FirstName); } }
در اینجا ابتدا ما شماره تلفنی را از دیتابیس لود میکنیم. سپس شخص دیگری را نیز با نام will از دیتابیس میخوانیم. قصد داریم شماره تلفن خوانده شده را به این شخص نسبت دهیم و مجموعه شماره تلفنهای وی اضافه کنیم و ما این کار را با افزودن phone1 به مجموعه شماره تلفنهای person1 انجام داده ایم. چون ما از اشیای POCO استفاده کرده ایم،EF نمیفهمد که ما این تغییر را ایجاد کرده ایم و در نتیجه کلید خارجی PersonId شی phone1 را اصلاح نمیکند. ما میتوانیم تا زمانی صبر کنیم تا متدی مثل SaveChanges، متد DetectChanges را فراخوانی کند،ولی اگر بخواهیم این عمل در همان لحظه انجام شود، میتوانیم DetectChanges را دستی صدا بزنیم.
اگر ما متد Main را با اضافه کردن فرخوانی DetectRealtionShipsChanges تغییر بدهیم و آن را اجرا کنیم، نتیجه زیر را مشاهده میکنید:
Before DetectChanges: david After DetectChanges: will
تا قبل از فراخوانی تشخیص تغییرات(DetectChanegs)، هنوز phone1 منتسب به شخص قدیمی(david) بوده، ولی پس از فراخوانی DetectChanges ، اصلاح رابطه رخ داده و همه چیز با یکدیگر منطبق میشوند.
فعال سازی و کار با پروکسیهای ردیابی تغییر
اگر پروفایلر کارایی شما، فراخوانیهای بیش از اندازه DetectChnages را به عنوان یک مشکل شناسایی کند، و یا شما ترجیح میدهید که اصلاح رابطه به صورت بلادرنگ صورت گیرد ، ردیابی تغییر پروکسیهای پویا، به عنوان گزینه ای دیگر مطرح میشود.فقط با چند تغییر کوچک در کلاسهای POCO، EF قادر به ساخت پروکسیهای پویا خواهد بود.پروکسیهای ردیابی تغییر به EF اجازه ردیابی تغییرات در همان لحظه ای که ما تغییری در اشیای خود میدهیم را میدهند و همچنین امکان انجام اصلاح رابطه را در هر زمانی که تغییرات روابط را تشخیص دهد، دارد.
برای اینکه پروکسی ردیابی تغییر بتواند ساخته شود، باید قوانین زیر رعایت شود:
• کلاس باید public باشد و seald نباشد.
• همهی خواص(properties) باید virtual تعریف شوند.
• همهی خواص باید getter و setter با سطح دسترسی public داشته باشند.
• همهی خواص راهبری مجموعه ای باید نوعشان، از نوع ICollection<T> تعریف شوند.
کلاس Person مثال خود را به گونه ای بازنویسی کرده ایم که تمام قوانین فوق را پیاده سازی کرده باشد.
نکته: توجه داشته باشید که ما دیگر در داخل سازنده کلاس ،کدی نمینویسیم و منطقی که باعث نمونه سازی اولیه خواص راهبری میشدند، را پیاده سازی نمیکنیم. این پروکسی ردیاب تغییر، همهی خواص راهبری مجموعه ای را تحریف کرده و ار نوع مجموعه ای مخصوص خود(EntityCollection<T>) استفاده میکند. این نوع مجموعه ای، هر تغییری که در این مجموعه صورت میگیرد را زیر نظر گرفته و به ردیاب تغییر گزارش میدهد. اگر تلاش کنید تا نوع دیگری مانند List<T> که معمولا در سازنده کلاس از آن استفاده میکردیم را به آن انتساب دهیم، پروکسی، استثنایی را پرتاب میکند.
namespace EntitySample1.DomainClasses { public class Person { public virtual int Id { get; set; } public virtual string FirstName { get; set; } public virtual string LastName { get; set; } public virtual DateTime BirthDate { get; set; } public virtual PersonInfo PersonInfo { get; set; } public virtual ICollection<PhoneNumber> PhoneNumbers { get; set; } public virtual ICollection<Address> Addresses { get; set; } } }
با این که احتیاجات رسیدن به پروکسیهای ردیابی تغییر خیلی ساده هستند، اما سادهتر از آن ها، فراموش کردن یکی از آن هاست.حتی از این هم سادهتر میشود که در آینده تغییری در آن کلاسها ایجاد کنید و ناخواسته یکی از آن قوانین را نقض کنید.به این خاطر، فکر خوبیست که یک آزمون واحد نیز اضافه کنیم تا مطمئن شویم که EF توانسته، پروکسی ردیابی تغییر را ایجاد کند یا نه.
در مثال زیر یک متد نوشته شده که این مورد را مورد آزمایش قرار میدهد. همچنین فراموش نکنید که فضای نام System.Data.Object.DataClasses را به usingهای خود اضافه کنید.
private static void TestForChangeTrackingProxy() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { var person = context.Persons.First(); var isProxy = person is IEntityWithChangeTracker; Console.WriteLine("person is a proxy: {0}", isProxy); } }
اکنون متد ManualDetectChanges را که کمی بالاتر بررسی کرده ایم را در نظر بگیرید و کد context.ChangeTracker.DetectChanges آن را حذف کنید و بار دیگر آن را فرا بخوانید و نتیجه را مشاهده کنید:
Before DetectChanges: Modified After DetectChanges: Modified
اکنون متد DetectRelationshipChanges را ویرایش کرده و برنامه را اجرا کنید:
Before DetectChanges: will After DetectChanges: will
نکته: زمانی که شما از پروکسیهای ردیابی تغییر استفاده میکنید،احتیاجی به غیرفعال کردن تشخیص خودکار تغییرات نیست. DetectChanges برای همه اشیایی که تغییرات را به صورت بلادرنگ گزارش میدهند،فرآیند تشخیص تغییرات را انجام نمیدهد. بنابراین فعال سازی پروکسیهای ردیابی تغییر،برای رسیدن به مزایای کارایی بالا در هنگام عدم استفاده از DetectChanges کافی است. در حقیقت زمانی که EF، یک پروکسی ردیابی پیدا میکند، از مقادیر خاصیت ها، عکس فوری نمیگیرد. همچنین DetectChanges این را نیز میداند که نباید تغییرات موجودیت هایی که عکسی از مقادیر اصلی آنها ندارد را اسکن کند.
تذکر: اگر شما موجودیت هایی داشته باشید که شامل انواع پیچیده(Complex Types) میشوند،EF هنوز هم از ردیابی تغییر عکس فوری، برای خواص موجود در نوع پیچیده استفاده میکند، و از این جهت لازم است کهEF، برای نمونهی نوع پیچیده، پروکسی ایجاد نمیکند.شما هنوز هم، تشخیص خودکار تغییرات خواصی که مستقیما درون آن موجودیت(Entity) تعریف شده اند را دارید، ولی تغییرات رخ داده درون نوع پیچیده، فقط از طریق DetectChanges قابل تشخیص است.
چگونگی اطمینان از اینکه نمونههای جدید ، پروکسیها را دریافت خواهند کرد
EF به صورت خودکار برای نتایج حاصل از کوئری هایی که شما اجرا میکنید، پروکسیها را ایجاد میکند. با این حال اگر شما فقط از سازندهی کلاس POCO خود برای ایجاد نمونهی جدید استفاده کنید،دیگر پروکسیها ایجاد نخواهند شد.بدین منظور برای دریافت پروکسی ها، شما باید از متد DbSet.Create برای دریافت نمونههای جدید آن موجودیت استفاده کنید.
نکته: اگر شما، پروکسیهای ردیابی تغییر را برای موجودیتی از مدلتان فعال کرده باشید،هنوز هم میتوانید،نمونههای فاقد پروکسی آن موجودیت را ایجاد و بیافزایید.خوشبختانه EF با موجودیتهای پروکسی و غیر پروکسی در همان مجموعه(set) کار میکند.شما باید آگاه باشید که ردیابی خودکار تغییرات و یا اصلاح رابطه، برای نمونه هایی که پروکسی هایی ردیابی تغییر نیستند، قابل استفاده نیستند.داشتن مخلوطی از نمونههای پروکسی و غیر پروکسی در همان مجموعه، میتواند گیج کننده باشد.بنابر این عموما توصیه میشود که برای ایجاد نمونههای جدید از DbSet.Create استفاده کنید، تا همهی موجودیتهای موجود در مجموعه، پروکسیهای ردیابی تغییر باشند.
متد CreateNewProxies را به برنامهی خود اضافه کرده و آن را اجرا کنید.
private static void CreateNewProxies() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { var phoneNumber = new PhoneNumber { Number = "987" }; var davidPersonProxy = context.Persons.Create(); davidPersonProxy.FirstName = "david"; davidPersonProxy.PhoneNumbers.Add(phoneNumber); Console.WriteLine(phoneNumber.Person.FirstName); } }
خروجی مثال فوق david خواهد بود.همان طور که میبینید با استفاده از context.Persons.Create، نمونهی ساخته شده، دیگر شی POCO نیست، بلکه davidPersonProxy، از جنس پروکسی ردیابی تغییر است و تغییرات آن به طور خودکار ردیابی شده و رابطه آن نیز به صورت خودکار اصلاح میشود.در اینجا نیز با افزودن phoneNumber به شماره تلفنهای davidPersonProxy، به طور خودکار رابطهی بین phoneNumber و davidPersonPeroxy بر قرار شده است. همان طور که میدانید این عملیات بدون استفاده از پروکسیهای ردیابی تغییرات امکان پذیر نیست و موجب بروز خطا میشود.
ایجاد نمونههای پروکسی برای انواع مشتق شده
اورلود جنریک دیگری برای DbSet.Create وجود دارد که برای نمونه سازی کلاسهای مشتق شده در مجموعه ما استفاده میشود .برای مثال، فراخوانی Create بر روی مجموعهی Persons ،نمونه ای از کلاس Person را بر میگرداند.ولی ممکن است کلاس هایی در مجموعهی Persons وجود داشته باشند، که از آن مشتق شده باشند، مانند Student. برای دریافت نمونهی پروکسی Student، از اورلود جنریک Create استفاده میکنیم.
var newStudent = context.Persons.Create<Student>();
تا به این جای کار باید متوجه شده باشید که ردیابی تغییرات، فرآیندی ساده و بدیهی نیست و مقداری سربار در کار است. در بعضی از بخشهای برنامه تان، احتمالا دادهها را به صورت فقط خواندنی در اختیار کاربران قرار میدهید و چون اطلاعات هیچ وقت تغییر نمیکنند، شما میخواهید که سربار ناشی از ردیابی تغییرات را حذف کنید.
خوشبختانه EF شامل متد AsNoTracking است که میتوان از آن برای اجرای کوئریهای بدون ردیابی استفاده کرد.یک کوئری بدون ردیابی، یک کوئری ساده هست که نتایج آن توسط context برای تشخیص تغییرات ردیابی نخواهد شد.
متد PrintPersonsWithoutChangeTracking را به برنامه اضافه کنید و آن را اجرا کنید:
private static void PrintPersonsWithoutChangeTracking() { using (var context = new PhoneBookDbContext()) { var persons = context.Persons.AsNoTracking().ToList(); foreach (var person in persons) { Console.WriteLine(person.FirstName); } } }
نکته: واکشی دادهها بدون ردیابی تغییرات،معمولا وقتی باعث افزایش قابل توجه کارایی میشود که بخواهیم تعداد خیلی زیادی داده را به صورت فقط خواندنی نمایش دهیم. اگر برنامهی شما داده ای را تغییر میدهد و میخواهد آن را ذخیره کند، باید از AsNoTracking استفاده نکنید.
AsNoTracking یک متد الحاقی است، که در <IQueryable<T تعریف شده است، در نتیجه شما میتوانید از آن، در کوئریهای LINQ نیز استفاده کنید. شما میتوانید از AsNoTracking، در انتهای DbSet ،در خط from کوئری استفاده کنید.
var query = from p in context.Persons.AsNoTracking() where p.FirstName == "joe" select p;
شما همچنین از AsNoTracking میتوانید برای تبدیل یک کوئری LINQ موجود، به یک کوئری فاقد ردیابی استفاده کنید. این نکته را به یاد داشته باشید که فقط AsNoTracking بر روی کوئری، فرانخوانده شده است، بلکه متغیر query را با نتیجهی حاصل از فراخوانی AsNoTracking بازنویسی(override) کرده است و این، از این جهت لازم است که AsNoTracking ،تغییری در کوئری ای که بر روی آن فراخوانده شده نمیدهد، بلکه یک کوئری جدید بر میگرداند.
var query = from p in context.Persons where p.FirstName == "joe" select p; query = query.AsNoTracking();
منبع: ترجمه ای آزاد از کتاب Programming Entity Framework: DbContext
ما طراحی میکنیم تا علاوه بر نیازهای عملیاتی، به نیازهای غیر عملیاتی (Non Functional Requirements) نیز فکر کنیم؛ در حالیکه در زمان برنامه نویسی صرفا به Functionality فکر میکنیم.
کتاب Object Oriented Design Heuristics اولین کتاب در زمینه طراحی و توسعه شیء گرا میباشد. خواندن آن برای برنامه نویسان در هر رده ای که هستند، مفید خواهد بود و میتوانند از این Heuristicها (قواعد شهودی) به عنوان ابزاری برای تبدیل شدن به یک توسعه دهنده برتر، استفاده کنند.
در این کتاب بیشتر، بهبود طراحی شیء گرا هدف قرار داده شدهاست و در این راستا بیش از 60 دستورالعمل که هیچ وابستگی به زبان خاصی هم ندارند، ارائه شده است. قواعد شهودی در واقع قوانین سخت گیرانهای نیستند. بلکه میتوان آنها را به عنوان یک مکانیزم هشدار در نظر گرفت که در زمان نیاز حتی میتوان آنها را نقض کرد.
پیشنهاد میکنم حداقل برای اینکه ادبیات فنی خود را سامان ببخشید و با ادبیات یکسانی باهم صحبت کنیم، این کتاب را مطالعه کنید.
Introduction to Classes and Objects
پارادایم شیء گرا از مفاهیم کلاس و آبجکت، به عنوان بلوکهای ساختاری پایهای در شکل گیری یک مدل سازگار و استوار برای تحلیل، طراحی و پیاده سازی نرم افزار، استفاده میکند.
این مفاهیم را با یک مثال واقعی، بهتر میتوان شرح داد. یک اتاق پر از جمعیت را درنظر بگیرید؛ اگر شما میپرسیدید «چه تعداد از حاضرین در این اتاق میتوانند یک ساعت زنگدار(alarm clock ) را با در دست داشتن تمام قطعات آن، بسازند؟» در بهترین حالت یک یا دو نفر تمایل داشتند دست خود را بالا ببرند. اگر در همین اتاق میپرسیدید، «چه تعداد از حاضرین در این اتاق میتوانند یک ساعت زنگدار را برای ساعت 9 صبح تنظیم کنند؟» بدون شک بیشتر جمعیت تمایل داشتند دست خود را بالا ببرند.
آیا نامعقول نیست که این تعداد جمعیت زیاد، ادعا دارند که میتوانند از ساعت زنگدار استفاده کنند، درحالیکه حتی نمیتوانند یک ساعت زنگدار بسازند؟ پاسخ بی درنگ برای این سوال «البته که نه! سوال شما نامعقول است» میباشد.
در دنیای واقعی خیلی چیزها هستند که ما میتوانیم از آنها استفاده کنیم، بدون آنکه دانشی درباره پیاده سازی آنها داشته باشیم؛ مانند: یخچالها، اتومبیلها، دستگاههای فتوکپی، کامپیوترها و غیره. چون آنها برای استفاده شدن از طریق واسط عمومی خودشان، تعریف و طراحی شدهاند. لذا حتی بدون داشتن دانشی از پیاده سازی آنها، استفاده از آنها آسان میباشد. این واسط عمومی وابسته به دستگاه مورد نظر است. اما جزئیات پیاده سازی دستگاه را از دید کاربرانش پنهان میکند. این استراتژی طراحی، چیزی است که به سازنده اجازه میدهد بدون آنکه کاربران رنجیده شوند، با آزادی عمل، 60 مؤلفه کوچک استفاده شده در ساخت ساعت زنگدار را تعویض کند.
مثال دیگری از واسط عمومی در مقابل جزئیات پیاده سازی، میتواند در حوزه اتومبیلها دیده شود. زمانیکه تولید کنندگان اتومبیل از سیستمهای احتراق مکانیکی به سمت سیستمهای احتراق الکترونیکی کوچ کردند، تعداد خیلی کمی از کاربران اتومبیلها نگران این موضوع بودند. اما چرا؟ چون واسط عمومی آنها مانند سابق ماند و تنها پیاده سازی تغییر کرد. فرض کنید که شما به قصد خرید اتومبیل به یک فروشنده اتومبیل مراجعه میکنید و فروشنده یک سوئیچ را به شما داده و از شما میخواهد برای تست آن را برانید. بعد از تلاشی که برای استارت زدن داشتید، فروشنده اعلام میکند که در این مدل برای استارت زدن باید ابتدا کاپوت را بالا زده و دکمه قرمز را فشار دهید. در این حالت، بدلیل اینکه واسط عمومی اتومبیل دستخوش تغییر بوده است، باعث ناراحتی شما خواهد شد.
این فلسفه، دقیقا یکی از ایدههای پایهای در پارادایم شیءگرا میباشد. تمام جزئیات پیاده سازی در سیستم شما باید در پشت یک واسط عمومی مستحکم و سازگار، از کاربران آنها پنهان باشد. نیاز کاربران، دانستن درباره واسط عمومی میباشد؛ اما هرگز مجاز به دیدن جزئیات پیاده سازی آنها نیستند. با این روش، پیاده ساز میتواند به هرشکلی که مناسب است، پیاده سازی را تغییر دهد؛ درحالیکه واسط عمومی مانند سابق میباشد. به عنوان مسافری که مکرر سفر میکنم، به شما اطمینان میدهم که استفاده از ساعتهای زنگدار با وجود عدم اطلاع از پیاده سازی آنها، فواید عظیمی دارند. در هتلهای زیادی که از دسته بندیهای گستردهای از ساعتها مانند الکتریکی، قابل کوک (windup)، باتری خور، در هر دو مدل دیجیتال و آنالوگ استفاده میکنند، اقامت کردهام. یکبار هم اتفاق نیفتادهاست در حالیکه در هواپیما نشسته باشم، نگران این باشم که قادر نخواهم بود از ساعت زنگی اتاقم در هتل استفاده کنم.
بیشتر خوانندگان این کتاب، با وجود اینکه در نزدیکی آنها شاید ساعت زنگداری هم نباشد، ولی منظور بنده را با عبارت «ساعت زنگدار» متوجه شدند. به چه دلیل؟ شما در زندگی خودتان ساعتهای زنگدار زیادی را میبینید و متوجه میشوید که همه آنها از یکسری خصوصیات مشترک مانند زمان، یک زمان هشدار و طراحیای که مشخص میکند هشدار روشن یا خاموش است، بهره میبرند. همچنین متوجه میشوید که همه ساعتهای زنگداری که دیدهاید امکان تنظیم کردن زمان، تنظیم زمان هشدار و روشن و خاموش کردن هشدار را به شما میدهند. در نتیجه، شما الان مفهومی را به نام «ساعت زنگدار» دارید که مفهومی را از داده و رفتار، در یک بسته بندی مرتب برای همه ساعتهای زنگدار، تسخیر میکند. این مفهوم به عنوان یک Class (کلاس) شناخته میشود. یک ساعت زنگدار فیزیکی که شما در دست خود آن را نگه داشتهاید، یک Object (وهله، Instance) ای از کلاس ساعت زنگدار میباشد. رابطه بین مفهوم کلاس و وهله، Instantiation Relationship (وهله سازی) نام دارد. به یک object، ساعت زنگدار وهله سازی شده (Instantiated) از کلاس ساعت زنگدار گفته میشود؛ در حالیکه از کلاس ساعت زنگدار به عنوان تعمیم (Generalization) از همه objectهای کلاس ساعت زنگدار که شما با آنها روبرو شدهاید، یاد میشود.
اگر من به شما میگفتم که ساعت زنگدارم از روی پاتختی (میز کوچک کنار تخت که دارای کشو میباشد) من پرید، من را گاز گرفت، سپس گربهی همسایه را دنبال کرد، قطعا مرا دیوانه به حساب میآوردید. اگر به شما میگفتم که سگ من کارهای مشابهای را انجام میدهد، کاملا منطقی میبود. چون نام یک کلاس تنها به مجموعهای از خواص اشاره نمیکند، بلکه رفتارهای موجودیت (entity) را نیز مشخص میکند. این رابطه دوسویه بین داده و رفتار، اساس پارادایم شیء گرا میباشد.
- هویت خود (ممکن است آدرس آن در حافظه باشد) - its own identity
- خواص کلاس خود (معمولا استاتیک) و مقادیر این خواص (معمولا پویا) - attributes of its class
- رفتار کلاس خود (از دید پیاده ساز) - behavior of its class
- واسط منتشر شده کلاس خود (از دید استفاده کننده) - published interface of its class
یک کلاس را می توان با record definition (ساختار داده پایه، struct) و لیستی از عملیاتی که مجاز به کار بر روی این record definition هستند، پیاده سازی کرد. در زبانهای رویهای (Procedural) یافتن وابستگی دادهها در یک تابع معین، آسان میباشد. این کار را میتوان به سادگی با بررسی کردن جزئیات پیاده سازی تابع و مشاهده نوع داده پارامترهای آن، مقادیر بازگشتی و متغییرهای محلیای که تعریف شدهاند، انجام داد. اگر قصد شما پیدا کردن وابستگیهای تابعی بر روی یک داده میباشد، باید همه کد را بررسی کرده و به دنبال توابعی باشید که به داده شما وابسته هستند. در مدل شیء گرا، هر دو نوع وابستگی (داده به رفتار و رفتار به داده) به راحتی در دسترس میباشند. وهلهها، متغیرهایی از یک نوع داده کلاس هستند. جزئیات داخلی آنها باید فقط برای لیست توابع مرتبط با کلاسهایشان آشکار باشد. این محدودیت دسترسی به جزئیات داخلی وهلهها، Information Hiding نامیده میشود. اختیاری بودن این بحث در خیلی از زبانهای شیء گرا ما را به سمت اولین قاعده شهودی هدایت میکند.
همه دادهها باید در داخل کلاس خود پنهان شده باشند. (All data should be hidden within its class)
با نقض این قاعده، امکان نگهداری را هم از دست میدهید. اجبار به پنهان کردن اطلاعات در مراحل طراحی و پیاده سازی، بخش عظیمی از فواید پارادایم شیء گرا میباشد. اگر داده به صورت عمومی تعریف شده باشد، تشخیص اینکه کدام بخش از عملیات (functionality) سیستم به آن داده وابسته است، سخت و مشکل خواهد بود. در واقع، نگاشت تغییرات داده به عملیات سیستم، همانند طراحی و پیاده سازی در دنیای action-oriented میباشد. ما مجبور میشویم برای تشخیص اینکه کدام عملیات به داده مورد نظر ما وابسته است، تمام عملیات سیستم را بررسی کنیم، تا به این ترتیب متوجه شویم.
برخی اوقات، یک توسعه دهنده استدلال میکند «نیاز دارم این بخش از داده را عمومی تعریف کنم زیرا ....» در این وضعیت، توسعه دهنده باید از خود سوال کند «کاری که تلاش دارم با این داده انجام دهم چیست و چرا کلاس این عملیات را خودش برای من انجام نمیدهد؟» در همه موارد این کلاس است که به سادگی عملیات ضروری را فراموش کردهاست. کمی بر روی شکل 2.2 فکر کنید. توسعه دهنده به صورت تصادفی فکر کرده است که عضو byte_offset را برای مجاز ساختن دسترسی تصادفی I/O، به صورت عمومی تعریف کند. اما چیزی که واقعا برای انجام این کار به آن نیاز داشت، تعریف یک operation بود (در زبان سی، توابع fseek و ftell برای ممکن کردن دسترسی تصادفی I/O، موجود هستند).
مراقب توسعه دهندههایی که جسورانه میگویند: «ما میتوانیم این بخش از داده را تغییر دهیم، زیرا هیچوقت تغییر نخواهد کرد!» باشید. طبق قانون برنامه نویسی مورفی، اولین بخشی که نیاز به تغییر خواهد داشت همین بخش از داده است.
به عنوان مثال دیگر برای روشنتر شدن بحث، کلاس Point را که پیاده سازی آن به روش مختصات دکارتی میباشد، در نظر بگیرید. یک طراح بیتجربه ممکن است دلیل تراشی کند که ما میتوانیم دادههای X و Y را به صورت عمومی تعریف کنیم؛ چرا که هیچ موقع تغییر نخواهند کرد. فرض کنید نیاز جدیدی مبنی بر اینکه پیاده سازی Point به ناچار باید از دکارتی به قطبی تغییر کند، به دست شما برسد. به این صورت استفاده کنندگان از این کلاس Point نیز باید تغییر کنند. حال اگر دادهها پنهان بودند و عمومی نبودند، در نتیجه فقط لازم بود پیاده سازهای این کلاس، کد خود را تغییر دهند.