مطالب
بررسی ساختارهای جدید DateOnly و TimeOnly در دات نت 6
به همراه دات نت 6، دو ساختار داده‌ی جدید DateOnly و TimeOnly نیز معرفی شده‌اند که امکان کار کردن ساده‌تر با قسمت‌های فقط تاریخ و یا فقط زمان DateTime را میسر می‌کنند. این دو نوع جدید نیز همانند DateTime، از نوع struct هستند و بنابراین value type محسوب می‌شوند. در فضای نام System قرار گرفته‌اند و همچنین با نوع‌های date و time مربوط به SQL Server، سازگاری کاملی دارند.


روش استفاده از نوع DateOnly در دات نت 6

نوع‌های جدید معرفی شده، بسیار واضح هستند و مقصود از بکارگیری آن‌ها را به خوبی بیان می‌کنند. برای مثال اگر نیاز بود تاریخی را بدون در نظر گرفتن قسمت زمان آن معرفی کنیم، می‌توان از نوع DateOnly استفاده کرد؛ مانند تاریخ تولد، روزهای کاری و امثال آن. تا پیش از این برای معرفی یک چنین تاریخ‌هایی، عموما قسمت زمان DateTime را با 00:00:00.000 مقدار دهی می‌کردیم؛ اما دیگر نیازی به این نوع تعاریف نیست و می‌توان مقصود خود را صریح‌تر بیان کرد.
روش معرفی نمونه‌ای از آن با معرفی سال، ماه و روز است:
 var date = new DateOnly(2020, 04, 20);
و یا اگر خواستیم یک DateTime موجود را به DateOnly تبدیل کنیم، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
 var currentDate = DateOnly.FromDateTime(DateTime.Now);

همچنین در اینجا نیز همانند DateTime می‌توان از متدهای Parse و یا TryParse، برای تبدیل یک رشته به معادل DateOnly آن، کمک گرفت:
if (DateOnly.TryParse("28/09/1984", new CultureInfo("en-US"), DateTimeStyles.None, out var result))
{
   Console.WriteLine(result);
}
در یک چنین حالتی ذکر CultureInfo، دقت کار را افزایش می‌دهد؛ در غیراینصورت از CultureInfo ترد جاری برنامه استفاده خواهد شد که می‌تواند در سیستم‌های مختلف، متفاوت باشد.

و یا می‌توان توسط متد ParseExact، ساختار تاریخ دریافتی را دقیقا مشخص کرد:
DateOnly d1 = DateOnly.ParseExact("31 Dec 1980", "dd MMM yyyy", CultureInfo.InvariantCulture);  // Custom format
Console.WriteLine(d1.ToString("o", CultureInfo.InvariantCulture)); // "1980-12-31"  (ISO 8601 format)

در حین نمونه سازی DateOnly، امکان ذکر تقویم‌های خاص، مانند PersianCalendar نیز وجود دارد:
var persianCalendar = new PersianCalendar();
DateOnly d2 = new DateOnly(1400, 9, 6, persianCalendar);
Console.WriteLine(d2.ToString("d MMMM yyyy", CultureInfo.InvariantCulture));

در اینجا همچنین متدهایی مانند AddDays، AddMonths و AddYears نیز بر روی date مهیا کار می‌کنند:
var newDate = date.AddDays(1).AddMonths(1).AddYears(1)

یک نکته: برخلاف DateTime، نوع DateOnly به همراه DateTimeKind مانند Utc و امثال آن نیست و همواره DateTimeKind آن Unspecified است.


روش استفاده از نوع TimeOnly در دات نت 6

نوع و ساختار TimeOnly، قسمت زمان را به نحو صریحی مشخص می‌کند؛ مانند ساعتی که باید هر روز راس آن، آلارمی به صدا درآید و یا جلسه‌ای تشکیل شود و یا وظیفه‌ای صورت گیرد. سازنده‌ی آن overload‌های قابل توجهی را داشته و می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
public TimeOnly(int hour, int minute)
public TimeOnly(int hour, int minute, int second)
public TimeOnly(int hour, int minute, int second, int millisecond)
برای نمونه برای نمایش 10:30 صبح، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
var startTime = new TimeOnly(10, 30);
در اینجا قسمت ساعت، 24 ساعتی تعریف شده‌است. بنابراین برای نمونه، ساعت 1 عصر را باید به صورت 13 قید کرد:
var endTime = new TimeOnly(13, 00, 00);

و یا برای مثال می‌توان این نمونه‌ها را از هم کم کرد:
var diff = endTime - startTime;
خروجی این تفاوت محاسبه شده، بر حسب TimeSpan است:
Console.WriteLine($"Hours: {diff.TotalHours}");
و یا با استفاده از متد الحاقی ToTimeSpan می‌توان یک TimeOnly را به TimeSpan معادلی تبدیل نمود:
TimeSpan ts = endTime.ToTimeSpan();

برای تبدیل قسمت زمان DateTime به TimeOnly، می‌توان از متد FromDateTime به صورت زیر استفاده کرد:
var currentTime = TimeOnly.FromDateTime(DateTime.Now);
و یا اگر بخواهیم یک DateOnly را به DateTime تبدیل کنیم، می‌توان از متد الحاقی ToDateTime به همراه ذکر قسمت زمان آن بر حسب TimeOnly کمک گرفت:
DateTime dt = date.ToDateTime(new TimeOnly(0, 0));
Console.WriteLine(dt);

و در این حالت اگر خواستیم بررسی کنیم که آیا زمانی بین دو زمان دیگر واقع شده‌است یا خیر، می‌توان از متد IsBetween استفاده نمود:
 var isBetween = currentTime.IsBetween(startTime, endTime);
Console.WriteLine($"Current time {(isBetween ? "is" : "is not")} between start and end");

در اینجا امکان مقایسه این نمونه‌ها، توسط عملگرهایی مانند < نیز وجود دارد:
var startTime = new TimeOnly(08, 00);
var endTime = new TimeOnly(09, 00);
 
Console.WriteLine($"{startTime < endTime}");

اگر نیاز به تبدیل رشته‌ای به TimeOnly بود، می‌توان از متد ParseExact به همراه ذکر ساختار مدنظر، استفاده کرد:
TimeOnly time = TimeOnly.ParseExact("5:00 pm", "h:mm tt", CultureInfo.InvariantCulture);  // Custom format
Console.WriteLine(time.ToString("T", CultureInfo.InvariantCulture)); // "17:00:00"  (long time format)


عدم پشتیبانی System.Text.Json از نوع‌های جدید DateOnly و TimeOnly

فرض کنید رکوردی را به صورت زیر تعریف کرده‌ایم که از نوع‌های جدید DateOnly و TimeOnly، تشکیل شده‌است:
public record DataTypeTest(DateOnly Date, TimeOnly Time);
اگر سعی کنیم نمونه‌ای از آن را به JSON تبدیل کنیم:
var date = DateOnly.FromDateTime(DateTime.Now);
var time = TimeOnly.FromDateTime(DateTime.Now);
var test = new DataTypeTest(date, time);
var json = JsonSerializer.Serialize(test);
با استثنای زیر مواجه خواهیم شد:
Serialization and deserialization of 'System.DateOnly' instances are not supported.

برای رفع این مشکل می‌توان ابتدا تبدیلگر ویژه‌ی DateOnly و
    public class DateOnlyConverter : JsonConverter<DateOnly>
    {
        private readonly string _serializationFormat;

        public DateOnlyConverter() : this(null)
        { }

        public DateOnlyConverter(string? serializationFormat)
        {
            _serializationFormat = serializationFormat ?? "yyyy-MM-dd";
        }

        public override DateOnly Read(ref Utf8JsonReader reader, Type typeToConvert, JsonSerializerOptions options)
        {
            var value = reader.GetString();
            return DateOnly.ParseExact(value!, _serializationFormat, CultureInfo.InvariantCulture);
        }

        public override void Write(Utf8JsonWriter writer, DateOnly value, JsonSerializerOptions options)
            => writer.WriteStringValue(value.ToString(_serializationFormat));
    }
و سپس تبدیلگر ویژه‌ی TimeOnly را به صورت زیر تدارک دید:
    public class TimeOnlyConverter : JsonConverter<TimeOnly>
    {
        private readonly string _serializationFormat;

        public TimeOnlyConverter() : this(null)
        {
        }

        public TimeOnlyConverter(string? serializationFormat)
        {
            _serializationFormat = serializationFormat ?? "HH:mm:ss.fff";
        }

        public override TimeOnly Read(ref Utf8JsonReader reader, Type typeToConvert, JsonSerializerOptions options)
        {
            var value = reader.GetString();
            return TimeOnly.ParseExact(value!, _serializationFormat, CultureInfo.InvariantCulture);
        }

        public override void Write(Utf8JsonWriter writer, TimeOnly value, JsonSerializerOptions options)
            => writer.WriteStringValue(value.ToString(_serializationFormat));
    }
و به نحو زیر مورد استفاده قرار داد:
var jsonOptions = new JsonSerializerOptions(JsonSerializerDefaults.Web);
jsonOptions.Converters.Add(new DateOnlyConverter());
jsonOptions.Converters.Add(new TimeOnlyConverter());
var json = JsonSerializer.Serialize(test, jsonOptions);
مطالب
آموزش MDX Query - قسمت دوازدهم – استفاده از توابع Head , Filter , TopCount , tail
در ادامه به بررسی توابع Head , Filter , TopCount و tail  می‌پردازیم

Select
{
[Measures].[Internet Sales Amount],
[Measures].[Internet Tax Amount]
} on columns,
head(
[Customer].[Customer Geography].[Country],
2
)on rows
From [Adventure Works]

تابع Head، تعداد مشخص شده بر اساس پارامتر اول از آن محور را بر اساس نحوه‌ی نمایش تنظیم شده در SSAS، واکشی می‌کند. 

حال تصور کنید بخواهیم شرط زیر را بر روی کوئری بالا اجرا کنیم

( [Measures].[Internet Sales Amount] >= '2500000' )

به عبارت دیگر ما می‌خواهیم دو کشوری را انتخاب کنیم که میزان فروش اینترنتی آنها بالای 2500000 باشد.

کوئری مشابه زیر می‌باشد

 Select  {
[Measures].[Internet Sales Amount],
[Measures].[Internet Tax Amount]
} on columns,
head(
[Customer].[Customer Geography].[Country],
2
)on rows
From [Adventure Works]
Where
( [Measures].[Internet Sales Amount] >= '2500000' )

البته خطای زیر را خواهیم داشت. 

به یاد داشته باشیم در صورتیکه بخواهیم ایجاد محدودیت در نمایش داده‌ها را در یک محور داشته باشیم، باید از تابع Filter استفاده کنیم؛ به صورت زیر:

Select
Filter(
{
[Measures].[Internet Sales Amount],
[Measures].[Internet Tax Amount]
} ,
[Measures].[Internet Sales Amount] >= 2644017.71
  ) on columns,
head(
[Customer].[Customer Geography].[Country],
3
)on rows
From [Adventure Works]

تابع Filter دو پارامتر می گیرد. پارامتر اول نام ردیف یا ستونی می باشد که روی آن می خواهیم عمل فیلتر را انجام دهیم. پارامتر دوم شرط فیلترینگ می باشد که می بایست مانند T/SQL دارای یک خروجی Boolean باشد

همچنان نتیجه درست نمی‌باشد ! چرا؟

اگر بخواهیم شرط روی Axis  ردیف (کشور ها) اعمال گردد، باید عملیات فیلترینگ در این  Axis  انجام شود . بنابر این خروجی بدست  آمده صحیح نمی باشد زیرا ما عملیات فیلترینگ را روی ستون ها انجام داده ایم.

کوئری زیر را اجرا نمایید

Select {
[Measures].[Internet Sales Amount]
,[Measures].[Internet Tax Amount]
  }
on columns,
head(
Filter(
  [Customer].[Customer Geography].[Country] ,
  [Measures].[Internet Sales Amount] >= 2644017.71
),
3)
on rows
From [Adventure Works]

البته توجه کنید که این کوئری، سه کشور اول که در شرط زیر قرار دارند را بر می گرداند و الزاما این سه کشور از تمام  کشور های دیگر بیشتر نمی باشند.

در این حالت سه کشور که بالاتر از مقدار ذکر شده، فروش اینترنتی دارند، در خروجی قرار می‌ گیرند . البته این سه کشور دارای بالاترین فروش نمی باشند بلکه به ترتیب اسم، از بالا گزینش انجام شده است و بعد از پیدا کردن سه کشور که در شرط قرار بگیرند، جستجو تمام شده است .

اگر بخواهیم سه کشوری را که بالاترین میزان فروش را دارند پیدا کنیم و شرط هم همواره اعمال گردد، کوئری زیر درست می باشد:

Select {
[Measures].[Internet Sales Amount]
,[Measures].[Internet Tax Amount]
  }
on columns,
TopCount(
Filter(
  [Customer].[Customer Geography].[Country] ,
  [Measures].[Internet Sales Amount] >= 2644017.71
  ),
3, [Measures].[Internet Sales Amount])
on rows
From [Adventure Works]

در این حالت به جای تابع Head از تابع  TopCount استفاده گردیده است .این تابع سه کشوری را که بیشترین فروش اینترنتی را داشته اند و این فروش بالاتر از مقدار ذکر شده در شرط می‌ باشد را بر می‌ گرداند .البته در اینجا تابع  topcount  دارای سه پارامتر می‌ باشد و در پارامتر سوم اعلام میکند که تعداد بالای مجموعه  براساس چه شاخصی باید به دست بیاید.

حال اگر بخواهیم سه ردیف انتهایی جدول را واکشی کنیم داریم:

Select
{
[Measures].[Internet Sales Amount],
[Measures].[Internet Tax Amount]
}on columns,
tail([Customer].[Customer Geography].[Country],
3)on rows
From [Adventure Works]

این تابع برعکس تابع Head  کار میکند و N ردیف آ اخر مجموعه را بدست می‌ آورد . البته در بالا فقط 3 ردیف انتهایی را در خروجی آورده ایم و هیچ شرطی اعمال نگردیده است.


نظرات مطالب
امکان مفهوم بخشیدن به رشته‌ها در NET 7.
یک نکته‌ی تکمیلی: امکان مشخص کردن نوع زبان مورد استفاده، توسط StringSyntaxAttribute در Rider


اگر از Rider استفاده می‌کنید، آخرین نگارش آن، امکان ذکر تمام زبان‌های پشتیبانی شده‌ی توسط Rider را به عنوان پارامتر ویژگی StringSyntax دارد (مانند Regular expressions, JavaScript, HTML, CSS, JSON, XML, SQL) که نمونه‌ای از آن‌را در مثال فوق با ذکر #C ملاحظه می‌کنید. پیشتر یک چنین قابلیتی تنها با استفاده از LanguageInjectionAttribute آن میسر بود.
نظرات مطالب
مقایسه رکوردهای دو جدول
جالب بود ولی این ها فقط برای SQL Server نیستند. بلکه دستورات کلی SQL هستند!
مطالب
یک نکته از ASP.NET 4.5 GridView
تا قبل از ASP.NET 4.5 ، هنگام کار با GridView رسم بر این بوده که به خاصیت DataSource ، یک منبع داده (مانند SqlDataSource و ...) را  Bind کرده و متد DataBind را صدا نموده و نتیجه نمایش داده می‌شد.
اما با استفاده از ویژگی‌های جدید اضافه شده(هر چند با تأخیر نسبت به Grid‌های پیشرفته دیگر ) کار با این کنترل راحت‌تر و خواناتر شده است. یکی از این ویژگی‌ها را با هم بررسی می‌کنیم:
با استفاده از ویژگی SelectMethod میتوان متدی را به GridView معرفی کرد که وظیفه منبع داده را انجام داده و هنگام Bind فراخوانی شده و گرید را پر کند:
مثال:
    <asp:GridView ID="gvCities"
                runat="server"
                AutoGenerateColumns="False"
                ItemType="WebApplication3.City"
                SelectMethod="GetAllCities">
                <Columns>
                    <asp:TemplateField HeaderText="نام">
                        <ItemTemplate><%#: Item.Name %></ItemTemplate>
                    </asp:TemplateField>
                </Columns>
     </asp:GridView>
نکته مهم در این کد ItemType است. با استفاده از این خاصیت به جای اینکه مانند قبل نام فیلدهایی که قرار است در گرید نمایش  داده شود را بصورت string معرفی کنیم (مثلا در اینجا ("Eval("Name ، اگر نام فیلد را غلط بنویسیم هنگام کامپایل خطایی صادر نمی‌شود)، آنرا بصورت  Strongly Type نوشته و از اشتباه جلوگیری می‌کنیم.( + )
کد متد:
 public IQueryable<City> GetAllCities()
        {
            var context = new EFContext();
            var q = from c in context.City
                    orderby c.Name
                    select c;
            return q;
        }
و سپس دستور زیر  را فراخوانی می‌کنیم:
 gvCities.DataBind();
اگر بخواهیم در گرید Paging داشته باشیم بصورت زیر عمل می‌کنیم:
   <asp:GridView ID="gvCities" 
                runat="server" 
                AutoGenerateColumns="False"
                AllowPaging="True" 
                PageSize="10" 
                ItemType="WebApplication3.City" 
                SelectMethod="GetAllCities">
                 <Columns>
                    <asp:TemplateField HeaderText="نام">
                        <ItemTemplate><%#: Item.Name %></ItemTemplate>
                    </asp:TemplateField>
                </Columns>
  </asp:GridView>
که در اینجا دو خصوصیت AllowPaging و PageSize را مقدار دهی کرده ایم. این خصوصیت‌ها اجازه صفحه بندی را به گرید می‌دهند.حال برای اینکه متد نیز برای صفحه بندی آماده شود باید سه آرگومان به آن اضافه کنیم:(نام پارامترها باید دقیقا موارد زیر باشد)
1- startRowIndex: نقطه شروع صفحه بندی را مشخص می‌کند.
2- maximumRows: تعداد سطرهایی که گرید باید نمایش دهد را مشخص می‌کند.
3- totalRowCount: این پارامتر  باید در تابع مقدار دهی شود (مانند مثال) تا مشخص شود نتیجه Query چند رکورد است و در نهایت گرید تعداد صفحات را بر این اساس نمایش می‌دهد.

 و برای اینکه صفحه بندی را در Query هم لحاظ کنیم از دو تا بع Skip و Take استفاده شده است.
 public IQueryable<City> GetAllCities(int startRowIndex, int maximumRows, out int totalRowCount)
 {
        var context = new EFContext();
        var q = from c in context.City
                    select c;

        totalRowCount = q.Count();

        return q.OrderBy(x=>x.Name).Skip(startRowIndex).Take(maximumRows);
 }

نکته مهم در این متد  IQueryable  بودن آن است که باعث واکشی داده‌ها بصورت صفحه به صفحه میشود.
دستورات SQL تولید شده در پروفایلر:

همانطور که مشاهده می‌کنید دو دستور SQL  تولید شده ، یکی برای بازگرداندن تعداد رکوردها و یکی هم برای واکشی داده‌ها به اندازه تعداد رکوردهای مجاز در هر صفحه.