مطالب
شروع به کار با DNTFrameworkCore - قسمت 2 - طراحی موجودیت‌های سیستم
در قسمت قبل، امکانات این زیرساخت را ملاحظه کردیم. در این مطلب و مطالب آینده، روش طراحی بخش‌های مختلف یکسری سیستم فرضی را با استفاده از امکانات مذکور و با جزئیات بیشتر، بررسی خواهیم کرد.
به منظور اعمال خودکار یکسری مفاهیم توسط زیرساخت، نیاز است موجودیت‌های شما قراردادهای مورد نظر را پیاده سازی کرده باشند یا اینکه از موجودیت‌های پایه که آن قراردادها را پیاده سازی کرده‌اند، به عنوان میانبر، از آنها ارث بری کنید. برای دسترسی به این موجودیت‌های پایه و یکسری واسط که به عنوان قراردادهایی در بخش‌های مختلف این زیرساخت استفاده می‌شوند، نیاز است تا ابتدا بسته نیوگت زیر را نصب کنید:
PM> Install-Package DNTFrameworkCore -Version 1.0.0

مثال اول: یک موجودیت ساده بدون نیاز به مباحث ردیابی تغییرات

public class MeasurementUnit : Entity<int>, IAggregateRoot
{
   public const int MaxTitleLength = 50;
   public const int MaxSymbolLength = 50;

    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Symbol { get; set; }
    public byte[] RowVersion { get; set; }
}

‎کلاس جنریک Entity، در برگیرنده یکسری اعضای مشترک بین سایر موجودیت‌های سیستم از جمله Id و TrackingState (به منظور سناریوهای Master-Detail)، می‌باشد. 

‎نکته: در این زیرساخت برای پیاده سازی CrudService برای یک موجودیت خاص، نیاز است تا واسط IAggregateRoot را نیز پیاده سازی کرده باشد. برای پیاده سازی واسط مذکور نیاز است تا خصوصیت RowVersion را به منظور مدیریت Optimistic مباحث همزمانی، به کلاس بالا اضافه کنیم. این موضوع برای موجودیت‌های وابسته به یک Aggregate ضروری نیست، چرا که آنها با AggregateRoot ذخیره خواهند شد و تراکنش جدایی برای ثبت، ویرایش و یا حذف آنها وجود ندارد.

مثال دوم: یک موجودیت به همراه مباحث ردیابی تغییرات ثبت و آخرین ویرایش

public class Blog : TrackableEntity<long>, IAggregateRoot
{
    public const int MaxTitleLength = 50;
    public const int MaxUrlLength = 50;

    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Url { get; set; }
    public byte[] RowVersion { get; set; }
}

کلاس جنریک TrackableEntity علاوه بر خصوصیات Id و TrackingState، یکسری خصوصیت دیگر از جمله زمان ثبت، زمان آخرین ویرایش، شناسه کاربر ثبت کننده، شناسه آخرین کاربر ویرایش کننده، اطلاعات مرورگرهای آنها و ... را نیز دارا می‌باشد. این خصوصیات به صورت خودکار توسط زیرساخت مقداردهی خواهند شد.


مثال سوم: یک موجودیت به همراه مباحث ردیابی تغییرات ثبت، آخرین ویرایش و حذف نرم

public class Blog : FullTrackableEntity<long>, IAggregateRoot
{
    public const int MaxTitleLength = 50;
    public const int MaxUrlLength = 50;

    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Url { get; set; }
    public byte[] RowVersion { get; set; }
}

کلاس جنریک FullTrackableEntity علاوه بر خصوصیات ذکر شده در مثال دوم، یکسری خصوصیت دیگر از جمله IsDeleted، شناسه کاربر حذف کننده، زمان حذف و ... را نیز دارا می‌باشد. همچنین مباحث فیلتر خودکار رکوردهای حذف شده، به صورت خودکار توسط زیرساخت انجام می‌گیرد که امکان غیرفعال کردن آن در شرایط مورد نیاز نیز وجود دارد.

مثال چهارم: یک موجودیت با پشتیبانی از چند مستاجری

public class Blog : Entity<long>, IAggregateRoot, ITenantEntity
{
    public const int MaxTitleLength = 50;
    public const int MaxUrlLength = 50;
    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Url { get; set; }
    public byte[] RowVersion { get; set; }
    public long TenantId { get; set; }
}

با پیاده سازی واسط ITenantEntity، به صورت خودکار خصوصیت TenantId آن با توجه به اطلاعات مستاجر جاری سیستم مقداردهی خواهد شد و همچنین فیلتر خودکار بر روی رکوردهای مستاجرهای مختلف، توسط زیرساخت انجام می‌شود که این مکانیزم هم قابلیت غیرفعال شدن در شرایط خاص را دارد.

مثال پنجم: یک موجودیت به همراه تعدادی موجودیت جزئی (سناریوهای Master-Detail)

public class Invoice : TrackableEntity<long>, IAggregateRoot
{
    public InvoiceStatus Status { get; set; }
    public decimal TotalNet { get; set; }
    public decimal Total { get; set; }
    public decimal PayableTotal { get; set; }
    public decimal Debit { get; set; }
    public decimal Credit { get; set; }
    public decimal Gratuity { get; set; }
    public byte[] RowVersion { get; set; }

    public ICollection<InvoiceItem> Items { get; set; }
}

public class InvoiceItem : TrackableEntity
{
    public int Quantity { get; set; }
    public decimal UnitPrice { get; set; }
    public decimal Price { get; set; }
    public decimal UnitPriceDiscount { get; set; }

    public long ItemId { get; set; }
    public Item Item { get; set; }
    public long InvoiceId { get; set; }
    public Invoice Invoice { get; set; }
}

همانطور که مشخص می‌باشد، موجودیت وابسته یا همان Detail، نیاز به پیاده سازی IAggregateRoot را نخواهد داشت. همانطور که اشاره شد، تراکنش مجزایی برای این موجودیت‌ها نخواهیم داشت و درون تراکنش AggregateRoot، عملیات CRUD آنها انجام خواهد شد و برای انجام عملیات ویرایش، به همراه Root متناظر با خود، واکشی خواهند شد. این موضوع یکی از نقاط قوت زیرساخت محسوب می‌شود که در مقالات آینده و در قسمت طراحی سرویس‌های متناظر با موجودیت‌های سیستم، با جزئیات بیشتری بررسی خواهد شد.

مثال ششم: یک موجودیت با امکان شماره گذاری خودکار

public class Task : TrackableEntity, IAggregateRoot, INumberedEntity
{
    public const int MaxTitleLength = 256;
    public const int MaxDescriptionLength = 1024;

    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Number { get; set; }
    public string Description { get; set; }
    public TaskState State { get; set; } = TaskState.Todo;
    public byte[] RowVersion { get; set; }
}

همانطور که در مطلب «طراحی و پیاده سازی زیرساختی برای تولید خودکار کد منحصر به فرد در زمان ثبت رکورد جدید» ملاحظه کردید، نیاز است تا موجودیت مورد نظر، پیاده ساز واسط INumberedEntity نیز باشد. این واسط دارای خصوصیت رشته‌ای Number می‌باشد و همچنین زیرساخت به صورت خودکار در زمان ثبت، این خصوصیت را برای موجودیت‌هایی از این نوع، با رعایت مباحث همزمانی مقداردهی می‌کند.

مثال هفتم: یک موجودیت با امکان ذخیره سازی اطلاعات اضافی در قالب فیلد JSON

public class Task : TrackableEntity, IAggregateRoot, INumberedEntity, IExtendableEntity
{
    public const int MaxTitleLength = 256;
    public const int MaxDescriptionLength = 1024;

    public string Title { get; set; }
    public string NormalizedTitle { get; set; }
    public string Number { get; set; }
    public string Description { get; set; }
    public TaskState State { get; set; } = TaskState.Todo;
    public byte[] RowVersion { get; set; }

    public string ExtensionJson { get; set; }
}

با پیاده سازی واسط IExtendableEntity، یکسری متد الحاقی برروی اشیاء موجودیت مورد نظر فعال خواهند شد که امکان مقداردهی یا خواندن این اطلاعات اضافی را خواهید داشت. به عنوان مثال:

var task = new Task();
task.SetExtensionValue("Name","Value");
var value = task.ReadExtensionValue("Name");
//or any complex object as string json

با دو متد الحاقی استفاده شده در بالا، امکان مقداردهی، تغییر و خواندن مقدار خصوصیت‌های اضافی را خواهیم داشت که نیاز است موجودیت مورد نظر در دل خود نگهداری کند ولی ارزش و اهمیت زیادی در Domain ندارند.


مثال هشتم: طراحی یک نوع شمارشی (Enum)

public class OrderStatus : Enumeration
{
    public static OrderStatus Submitted = new OrderStatus(1, nameof(Submitted).ToLowerInvariant());
    public static OrderStatus AwaitingValidation = new OrderStatus(2, nameof(AwaitingValidation).ToLowerInvariant());
    public static OrderStatus StockConfirmed = new OrderStatus(3, nameof(StockConfirmed).ToLowerInvariant());
    public static OrderStatus Paid = new OrderStatus(4, nameof(Paid).ToLowerInvariant());
    public static OrderStatus Shipped = new OrderStatus(5, nameof(Shipped).ToLowerInvariant());
    public static OrderStatus Cancelled = new OrderStatus(6, nameof(Cancelled).ToLowerInvariant());

    protected OrderStatus()
    {
    }

    public OrderStatus(int id, string name)
        : base(id, name)
    {
    }
}

برای سناریوهایی که صرفا قصد انتخاب یک یا چند (حالت enum flags) مورد از بین یک لیست مشخص و سپس ذخیره سازی آنها را دارید، استفاده از نوع داده enum کفایت می‌کند؛ ولی اگر قصد استفاده از آنها برای flow control را دارید، در این صورت به طراحی شکننده‌ای خواهید رسید که پر شده است از if/else هایی که مقادیر مختلف enum مورد نظر را بررسی می‌کنند. با استفاده از کلاس Enumeration امکان مدل کردن انوع شمارشی که مرتبط هستند با منطق تجاری سیستم را با راه حل شیء گرا خواهید داشت. در این صورت رفتارهای متناظر با هریک از فیلدهای یک نوع شمارشی می‌تواند به عنوان رفتاری در دل خود کپسوله شده باشد و اینبار داده و رفتار کنار هم خواهند بود. 

نکته: برای مطالعه بیشتر می‌توانید به مطالب ^ و ^ مراجعه کنید.

در نهایت می‌توانید برای سناریوهای خاص خودتان از سایر واسط های موجود در زیرساخت، نیز به شکل زیر استفاده کنید:

نیاز به حذف نرم بدون نگهداری اطلاعات ردیابی تغییرات

public interface ISoftDeleteEntity
{
    bool IsDeleted { get; set; }
}

.با پیاده سازی واسط بالا این امکان را خواهید داشت که صرفا از مکانیزم حذف نرم استفاده کنید؛ بدون نیاز به نگهداری سایر اطلاعات

نیاز به مقداردهی خودکار زمان ثبت یک موجودیت خاص 

این امر با پیاده سازی واسط زیر امکان پذیر خواهد بود.

public interface IHasCreationDateTime
{
    DateTimeOffset CreationDateTime { get; set; }
}

با توجه به اعمال اصل ISP در مباحث مطرح شده در مطلب جاری، بنا به نیاز خود از این واسط‌ها و کلاس‌های پایه پیاده ساز آنها می‌توانید استفاده کنید.

نظرات مطالب
EF Code First #1
سلام مهندس نصیری، چرا این کد توی EF5 خطای کلید خارجی میده؟
کدش از کتاب Code First که معرفی کردین استفاده کردم اما کد خودتون خطا نداره

using System;
using System.Collections.Generic;
namespace ChapterOneProject
{
public class Patient
    {
        public Patient()
        {
            Visits = new List<Visit>();
        }

        public int Id { get; set; }
        public string Name { get; set; }
        public DateTime BirthDate { get; set; }
        //[ForeignKey("AnimalTypeId")]
        
        public AnimalType AnimalType { get; set; }
        //public int AnimalTypeId { get; set; }

        public DateTime FirstVisit { get; set; }
        public List<Visit> Visits { get; set; }
    }

public class Visit
    {
        [Key]
        public int Id { get; set; }
        public DateTime Date { get; set; }
        public String ReasonForVisit { get; set; }
        public String Outcome { get; set; }
        public Decimal Weight { get; set; }

        //[ForeignKey("PatientId")]
        //public virtual Patient Patient { get; set; }
        public int PatientId { get; set; }
    }

public class AnimalType
    {
        public int Id { get; set; }
        public string TypeName { get; set; }
    }
}

کد کانتکست
public class VetContext : DbContext
    {
        public DbSet<Patient> Patients { get; set; }
        public DbSet<Visit> Visits { get; set; }
        //public DbSet<AnimalType> AnimalTypes { get; set; }
    }
و در تابع Main برنامه Console این نوشته شده اما خطا میده و ثبت نمی‌شه
var dog = new AnimalType { TypeName = "Dog" };
            var visit = new List<Visit>
                            {
                                new Visit
                                    {
                                        Date = new DateTime(2011, 9, 1),
                                        Outcome = "Test",
                                        ReasonForVisit = "Test",
                                        Weight = 32,
                                    }
                            };
            var patient = new Patient
                              {
                                  Name = "Sampson",
                                  BirthDate = new DateTime(2008, 1, 28),
                                  AnimalType = dog,
                                  Visits = visit,
                              };
            using (var context = new VetContext())
            {
                context.Patients.Add(patient);
                context.SaveChanges();
            }

کد‌های دیگه تست کردم مشکلی نداشت اما این مورد ؟
با profiler چک کردم خطای عدم توانایی در تبدیل نوع datetime2 به datetime میده
نظرات مطالب
سفارشی سازی ASP.NET Core Identity - قسمت چهارم - User Claims
- این سیستم مدنظر شما نیست؟ اشکالی ندارد! از صفر خودتان آن‌را بنویسید و تنظیم کنید: «اعتبارسنجی مبتنی بر کوکی‌ها در ASP.NET Core 2.0 بدون استفاده از سیستم Identity»
- در Identity به ازای هر نقش کاربر، یک select به بانک اطلاعاتی وجود ندارد. دقیقا پس از لاگین، اطلاعات User Claims در کوکی شخص به صورت رمزنگاری شده، کش می‌شوند و در دفعات بعدی/درخواست‌های بعدی، از این کوکی خوانده خواهند شد. اما در پروژه‌ی DNT Identity به ازای هر درخواست، طوری تنظیم شده تا وضعیت اعتبار کاربر، بررسی شود و اینکار توسط تنظیم enableImmediateLogout و ValidationInterval = TimeSpan.Zero آن انجام می‌شود. چرا؟ چون اگر در سمت سرور، کاربری را غیرفعال کردید، آیا باید تا زمان منقضی شدن اعتبار کوکی آن، بتواند از سایت استفاده کند؟ بله. این مورد هزینه‌ی اعتبارسنجی User Claims و در نتیجه، کوئری گرفتن از بانک اطلاعاتی را به ازای هر درخواست، به همراه دارد؛ ولی ضروری است. یعنی این سیستم صرفا هر کوکی را که شامل یکسری User Claims باشد، معتبر نمی‌داند.
مطالب دوره‌ها
محدود کردن بارگذاری اشیاء مرتبط یک ViewModel در حین کار با Entity Framework و AutoMapper
فرض کنید مدل کاربران سایت، دارای دو خاصیت راهبری (navigation properties) آدرس‌های مختلف یک کاربر و ایمیل‌های متفاوت او است:
public class SiteUser
{
    public int Id { get; set; }
    public string Name { get; set; }
 
    public virtual ICollection<Address> Addresses { get; set; }
    public virtual ICollection<Email> Emails { get; set; }
}

public class Email
{
    public int Id { get; set; }
    public string Text { get; set; }
 
    [ForeignKey("SiteUserId")]
    public virtual SiteUser SiteUser { get; set; }
    public int SiteUserId { get; set; }
}

public class Address
{
    public int Id { get; set; }
    public string Text { get; set; }
 
    [ForeignKey("SiteUserId")]
    public virtual SiteUser SiteUser { get; set; }
    public int SiteUserId { get; set; }
}
همچنین ViewModel ایی را هم که تعریف کرده‌ایم، شامل همان خواص راهبری مدل می‌شود:
public class UserViewModel
{
    public int Id { get; set; }
    public string Name { get; set; }
 
    public ICollection<Address> Addresses { get; set; }
    public ICollection<Email> Emails { get; set; }
}
در این حالت کوئری ذیل:
 var user1 = context.Users.Project().To<UserViewModel>().FirstOrDefault();
سبب خواهد شد تا تمام خواص راهبری ذکر شده‌ی در ViewModel، در طی یک کوئری از بانک اطلاعاتی دریافت شده و مقدار دهی شوند. اما ... شاید در حین استفاده‌ی از آن، صرفا به لیست ایمیل‌های شخص نیاز داشته باشیم و نیازی نباشد تا حتما آدرس‌های او نیز واکشی شوند. برای حل این بارگذاری اضافی، می‌توان از تنظیم ExplicitExpansion استفاده کرد:
public class TestProfile : Profile
{
    protected override void Configure()
    {
        this.CreateMap<SiteUser, UserViewModel>()
                .ForMember(dest => dest.Addresses, opt => opt.ExplicitExpansion())
                .ForMember(dest => dest.Emails, opt => opt.ExplicitExpansion());
    }
 
    public override string ProfileName
    {
        get { return this.GetType().Name; }
    }
}
ExplicitExpansion به این معنا است که تا در کوئری مدنظر صریحا قید نشود که قرار است کدام خاصیت راهبری بسط یابد، اطلاعات آن از بانک اطلاعاتی دریافت نخواهد شد.
پس از تنظیم فوق، اگر کوئری ذکر شده را اجرا کنید، مشاهده خواهید کرد که دو خاصیت آدرس‌ها و ایمیل‌های شخص، نال هستند.
برای ذکر صریح خواص راهبری مورد نیاز، اینبار می‌توان از پارامترهای متد Project To مانند مثال ذیل استفاده کرد:
using (var context = new MyContext())
{
    var user1 = context.Users
                       .Project()
                       .To<UserViewModel>(parameters: new { }, membersToExpand: viewModel => viewModel.Emails)
                       .FirstOrDefault(); 
 
    if (user1 != null)
    {
        foreach (var email in user1.Emails)
        {
            Console.WriteLine(email.Text);
        }
    }
}
این کوئری سبب خواهد شد تا صرفا خاصیت Emails از بانک اطلاعاتی واکشی شود و آدرس‌ها خیر. به این ترتیب می‌توان بر روی نحوه‌ی بارگذاری خواص راهبری کنترل کاملی داشت.


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
مطالب
اصول طراحی شیء گرا: OO Design Principles - قسمت پنجم

دانای اطلاعات ( Information Expert )

بر طبق این اصل می­توان برای واگذاری هر مسئولیت، کلاسی را انتخاب کرد که بیشترین اطلاعات را در مورد انجام آن در اختیار دارد و لذا نیاز کمتری به ایجاد ارتباط با دیگر مولفه‌ها خواهد داشت.

در مثال زیر مشاهده میکنید که کلاس User، اطلاعات کاملی را از عملیات اضافه کردن آیتمی را به لیست خرید و تسویه حساب، ندارد و پیاده سازی این عملیات در این کلاس، نیاز به ایجاد وابستگی‌های پیچیده‌ای دارد. 

public class User
    {
        public ShoppingCart ShoppingCart { get; set; }
        public void AddItem(string name) {
            // User class must know how to create OrderItem
            var item = new OrderItem() { Name = name };

            // User class must know how to add item to shopping cart
            ShoppingCart.Items.Add(item);
            
        }
        public void CheckOut() {
            // User class must know logic behind cost and discount calculations:
            // check for discount
            // check shipping method
            // check promotions
            // calculate total cost of items 
        }
    }
    public class OrderItem
    {
        public int Id { get; set; }
        public string Name { get; set; }

    }
    public class ShoppingCart
    {
        public int Id { get; set; }
        public List<OrderItem> Items { get; set; }
       
    }

بنابراین به جای این طراحی، مسئولیت‌ها را به ShoppingCart منتقل میکنیم:

 public class User
    {
        public ShoppingCart ShoppingCart { get; set; }
        
    }
    public class OrderItem
    {
        public int Id { get; set; }
        public string Name { get; set; }

    }
    public class ShoppingCart
    {
        public int Id { get; set; }
        public List<OrderItem> Items { get; set; }
        public void AddItem(string name)
        {
            // ShoppingCart class know how to create OrderItem
            var item = new OrderItem() { Name = name };

            // ShoppingCart class already know how to add item 
            Items.Add(item);

        }
        public void CheckOut()
        {
            // ShoppingCart class know logic behind cost and discount calculations:
            // check for discount
            // check shipping method
            // check promotions
            // calculate total cost of items 
        }
    }


اتصال ضعیف ( Low Coupling )

با اتصال ضعیف نیز که از ویژگی‌های یک طراحی خوب است آشنا هستیم. هر چه تعداد و نوع اتصال بین مولفه‌ها کم‌تر و ضعیف‌تر باشد، اعمال تغییرات راحت‌تر صورت خواهد گرفت. طراحی با اتصال مناسب سه ویژگی را دارد:

-  وابستگی بین کلاس‌ها کم است.

-  تغییرات در یک کلاس، اثر کمی بر دیگر کلاس‌ها دارد.

-  پتانسیل استفاده‌ی مجدد از مؤلفه‌ها بالا است.

چنانچه قبلا هم اشاره کردم، نوشتن نرم افزاری بدون اتصال، ممکن نیست و باید مؤلفه‌ها با هم همکاری کرده و وظایف را انجام دهند. با این حال میتوان نوع اتصالات و تعداد آنرا بهبود بخشید.


چند ریختی ( Polymorphism )

چند ریختی که از ویژگی‌های اساسی برنامه نویسی و زبان‌های شیء گراست، به منظور بالا بردن قابلیت استفاده‌ی مجدد، استفاده میشود. بر طبق این اصل، مسئولیت تعریف رفتارهای وابسته به نوع کلاس (زیرنوع‌ها در روابط ارث بری) باید به کلاسی واگذار شود که تغییر رفتار در آن اتفاق می­افتد. به عبارت دیگر باید به صورت خودکار رفتار را بر اساس نوع کلاس تصحیح کنیم. این روش در مقابل بررسی نوع داده‌ای برای انجام رفتار مناسب می­باشد.

به عنوان مثال اگر کلاس‌های چهار ضلعی، مربع، مستطیل و ذوزنقه را داشته باشیم، برای پیاده سازی مساحت در کلاس چهار ضلعی، طول را در عرض ضرب میکنیم. با این حال نوع رفتار مساحت ذوزنقه متفاوت از دیگران است. طبق این اصل، برای اعمال کردن این تغییر، فقط خود کلاس ذوزنقه باید رفتار مربوطه را پیاده سازی کند و هیچ منطق و کدی نباید برای چک کردن نوع کلاس استفاده گردد.

public class ShapeWithoutPolymorphism
    {
        public double X { get; set; }
        public double Y { get; set; }
        public double Z { get; set; }
        public double Area(string shapeType)
        {
            switch (shapeType)
            {
                case "square":
                    return X * Y;
                case "rectangle":
                    return X * Y;
                case "trapze":
                    return (X + Z) * Y / 2;
                default:
                    return 0;
            }
        }
    }

با استفاده از چندریختی، طراحی به این صورت در خواهد آمد:

  public abstract class Shape
    {
        public double X { get; set; }
        public double Y { get; set; }
        public virtual double Area()
        {
            return X * Y;
        }
    }
    public class Rectangle : Shape
    {
        // No need to override
    }
    public class Square : Shape
    {
        // No need to override
    }
    public class Trapze : Shape
    {
        public double Z { get; set; }
        public override double Area()
        {
            return (X + Z) * Y / 2;

        }
    }


مصنوع خالص ( Pure Fabrication )

مصنوع خالص کلاسی است که در دامنه مساله وجود ندارد و به منظور کاهش اتصال، افزایش انسجام و افزایش امکان استفاده مجدد کد ایجاد میشود. سرویس‌ها را میتوان از این دسته نامید. کلاس‌هایی که دقیقا برای کاهش اتصال، افزایش انسجام و افزایش امکان استفاده مجدد کد استفاده میگردند. سرویس‌ها عملیاتی تکراری هستند که توسط مولفه‌های دیگر استفاده میشوند. اگر سرویس‌ها وجود نداشتند هر مولفه‌ای میبایست عملیات را در درون خود پیاده سازی میکرد که این هم باعث افزایش حجم کد و هم باعث کابوس شدن اعمال تغییرات میشد.

برای تشخیص زمان استفاده از این اصل میتوان گفت زمانیکه رفتاری را نمیدانیم به کدام کلاس واگذار کنیم، کلاس جدیدی را ایجاد میکنیم. در اینجا بجای آنکه به زور مسئولیتی را به کلاس نامربوطی بچسبانیم، آنرا به کلاس جدیدی که فقط رفتاری را دارد، منتقل میکنیم. با اینکار انسجام کلاس‌ها را حفظ کرده‌ایم و هیچ اشکالی ندارد که کلاسی بدون داده بوده و فقط متد داشته باشد. اگر به یاد داشته باشید، در اصل واسطه گری (Indirection ) کلاس جدیدی برای ایجاد ارتباط ساختیم. در حقیقت مسئولیت برقراری ارتباط بین مؤلفه‌ها را به کلاس دیگری واگذار کردیم که چنانچه میبینید، بدون آنکه بدانیم، برای حل مشکل از اصل مصنوع خالص استفاده کردیم.

در مثال زیر این مساله مشهود است:

public class User
    {
        public int Id { get; set; }
        public string UserName { get; set; }
        public string Password { get; set; }
    }

    public class LibraryManagement
    {
        public User CurrentUser { get; set; }
        public void AddBookToLibrary(int bookId)
        {
            // check for CurrentUser authority:
            // not user's responsibility nor LibraryManagement
        }
        public void RearrangeBook(int bookId, int shelfId)
        {
            // check for CurrentUser authority
            // not user's responsibility nor LibraryManagement
        }
    }
    public class UserManagement
    {
        public User CurrentUser { get; set; }
        public void AddUser(string name)
        {
            // check for CurrentUser authority:
            // not user's responsibility nor UserManagement
        }
        public void ChangeUserRole(int userId, int roleId)
        {
            // check for CurrentUser authority
            // not user's responsibility nor UserManagement
        }
    }
    public class AuthorizationService
    {
        public bool IsAuthorized(int userId, int roleId)
        {
            // get user roles from data base
            // return true if user has the authority
        }
    }

عملیات بررسی مجوز‌ها باید در کلاس جدیدی به نام AuthorizationService ارائه شود. بدین صورت تمام قسمت‌ها، از این کد بدون وابستگی اضافی میتوانند استفاده کنند.


حفاظت از تاثیر تغییرات ( Protected Variations )

این اصل میگوید که کلاس‌ها باید از تغییرات یکدیگر مصون بمانند. در واقع این اصل غایت یک طراحی خوب است. تمام اصولی را که تا به حال بررسی کرده‌ایم، به منظور دستیابی به چنین رفتاری از طراحی بوده‌است. بدین منظور باید از اصول Open/Closed برای واسط­ها، چند ریختی در توارث و ... استفاده کرد تا از تاثیرات زنجیره‌ای تغییرات در امان بمانیم.

مطالب
استفاده از نگارش سوم Google Analytics API در سرویس‌های ویندوز یا برنامه‌های وب
در زمان نگارش این مطلب، آخرین نگارش API مخصوص Google Analytics، نگارش سوم آن است و ... کار کردن با آن دارای مراحل خاصی است که حتما باید رعایت شوند. در غیر اینصورت عملا در یک برنامه‌ی وب یا سرویس ویندوز قابل اجرا نخواهند بود. زیرا در حالت متداول کار با API مخصوص Google Analytics، ابتدا یک صفحه‌ی لاگین به Gmail باز می‌شود که باید به صورت اجباری، مراحل آن را انجام داد تا مشخصات تائید شده‌ی اکانت در حال استفاده‌ی از API، در پوشه‌ی AppData ویندوز برای استفاده‌های بعدی ذخیره شود. این مورد برای یک برنامه‌ی دسکتاپ معمولی مشکل ساز نیست؛ زیرا کاربر برنامه، به سادگی می‌تواند صفحه‌ی مرورگری را که باز شده‌است، دنبال کرده و به اکانت گوگل خود وارد شود. اما این مراحل را نمی‌توان در یک برنامه‌ی وب یا سرویس ویندوز پیگیری کرد، زیرا عموما امکان لاگین از راه دور به سرور و مدیریت صفحه‌ی لاگین به Gmail وجود ندارد یا بهتر است عنوان شود، بی‌معنا است. برای حل این مشکل، گوگل راه حل دیگری را تحت عنوان اکانت‌های سرویس، ارائه داده است که پس از ایجاد آن، یک یک فایل X509 Certificate برای اعتبارسنجی سرویس، در اختیار برنامه نویس قرار می‌گیرد تا بدون نیاز به لاگین دستی به Gmail، بتواند از API گوگل استفاده کند. در ادامه نحوه‌ی فعال سازی این قابلیت و استفاده از آن‌را بررسی خواهیم کرد.


ثبت برنامه‌ی خود در گوگل و انجام تنظیمات آن

اولین کاری که برای استفاده از نگارش سوم Google Analytics API باید صورت گیرد، ثبت برنامه‌ی خود در Google Developer Console است. برای این منظور ابتدا به آدرس ذیل وارد شوید:
سپس بر روی دکمه‌ی Create project کلیک کنید. نام دلخواهی را وارد کرده و در ادامه بر روی دکمه‌ی Create کلیک نمائید تا پروفایل این پروژه ایجاد شود.



تنها نکته‌ی مهم این قسمت، بخاطر سپردن نام پروژه است. زیرا از آن جهت اتصال به API گوگل استفاده خواهد شد.
پس از ایجاد پروژه، به صفحه‌ی آن وارد شوید و از منوی سمت چپ صفحه، گزینه‌ی Credentials را انتخاب کنید. در ادامه در صفحه‌ی باز شده، بر روی دکمه‌ی Create new client id کلیک نمائید.


در صفحه‌ی باز شده، گزینه‌ی Service account را انتخاب کنید. اگر سایر گزینه‌ها را انتخاب نمائید، کاربری که قرار است از API استفاده کند، باید بتواند توسط مرورگر نصب شده‌ی بر روی کامپیوتر اجرا کننده‌ی برنامه، یکبار به گوگل لاگین نماید که این مورد مطلوب برنامه‌های وب و همچنین سرویس‌ها نیست.


در اینجا ابتدا یک فایل مجوز p12 را به صورت خودکار دریافت خواهید کرد و همچنین پس از ایجاد client id، نیاز است، ایمیل آن‌را جایی یادداشت نمائید:


از این ایمیل و همچنین فایل p12 ارائه شده، جهت لاگین به سرور استفاده خواهد شد.
همچنین نیاز است تا به برگه‌ی APIs پروژه‌ی ایجاد شده رجوع کرد و گزینه‌ی Analytics API آن‌را فعال نمود:


تا اینجا کار ثبت و فعال سازی برنامه‌ی خود در گوگل به پایان می‌رسد.


دادن دسترسی به Client ID ثبت شده در برنامه‌ی Google Analytics

پس از اینکه Client ID سرویس خود را ثبت کردید، نیاز است به اکانت Google Analytics خود وارد شوید. سپس در منوی آن، گزینه‌ی Admin را پیدا کرده و به آن قسمت، وارد شوید:


در ادامه به گزینه‌ی User management آن وارد شده و به ایمیل Client ID ایجاد شده در قسمت قبل، دسترسی خواندن و آنالیز را اعطاء کنید:


در صورت عدم رعایت این مساله، کلاینت API، قادر به دسترسی به Google Analytics نخواهد بود.


استفاده از نگارش سوم Google Analytics API در دات نت

قسمت مهم کار، تنظیمات فوق است که در صورت عدم رعایت آن‌ها، شاید نصف روزی را مشغول به دیباگ برنامه شوید. در ادامه نیاز است پیشنیازهای دسترسی به نگارش سوم Google Analytics API را نصب کنیم. برای این منظور، سه بسته‌ی نیوگت ذیل را توسط کنسول پاورشل نیوگت، به برنامه اضافه کنید:
 PM> Install-Package Google.Apis
PM> Install-Package Google.Apis.auth
PM> Install-Package Google.Apis.Analytics.v3
پس از نصب، کلاس GoogleAnalyticsApiV3 زیر، جزئیات دسترسی به Google Analytics API را کپسوله می‌کند:
using System;
using System.Linq;
using System.Security.Cryptography.X509Certificates;
using Google.Apis.Analytics.v3;
using Google.Apis.Analytics.v3.Data;
using Google.Apis.Auth.OAuth2;
using Google.Apis.Services;

namespace GoogleAnalyticsAPIv3Tests
{
    public class AnalyticsQueryParameters
    {
        public DateTime Start { set; get; }
        public DateTime End { set; get; } 
        public string Dimensions { set; get; } 
        public string Filters { set; get; }
        public string Metrics { set; get; }
    }

    public class AnalyticsAuthentication
    {
        public Uri SiteUrl { set; get; }
        public string ApplicationName { set; get; }
        public string ServiceAccountEmail { set; get; }
        public string KeyFilePath { set; get; }
        public string KeyFilePassword { set; get; }

        public AnalyticsAuthentication()
        {
            KeyFilePassword = "notasecret";
        }
    }

    public class GoogleAnalyticsApiV3
    {
        public AnalyticsAuthentication Authentication { set; get; }
        public AnalyticsQueryParameters QueryParameters { set; get; }

        public GaData GetData()
        {
            var service = createAnalyticsService();
            var profile = getProfile(service);
            var query = service.Data.Ga.Get("ga:" + profile.Id,
                                QueryParameters.Start.ToString("yyyy-MM-dd"),
                                QueryParameters.End.ToString("yyyy-MM-dd"),
                                QueryParameters.Metrics);
            query.Dimensions = QueryParameters.Dimensions;
            query.Filters = QueryParameters.Filters;
            query.SamplingLevel = DataResource.GaResource.GetRequest.SamplingLevelEnum.HIGHERPRECISION;
            return query.Execute();
        }

        private AnalyticsService createAnalyticsService()
        {
            var certificate = new X509Certificate2(Authentication.KeyFilePath, Authentication.KeyFilePassword, X509KeyStorageFlags.Exportable);
            var credential = new ServiceAccountCredential(
                new ServiceAccountCredential.Initializer(Authentication.ServiceAccountEmail)
                {
                    Scopes = new[] { AnalyticsService.Scope.AnalyticsReadonly }
                }.FromCertificate(certificate));

            return new AnalyticsService(new BaseClientService.Initializer
            {
                HttpClientInitializer = credential,
                ApplicationName = Authentication.ApplicationName
            });
        }

        private Profile getProfile(AnalyticsService service)
        {
            var accountListRequest = service.Management.Accounts.List();
            var accountList = accountListRequest.Execute();
            var site = Authentication.SiteUrl.Host.ToLowerInvariant();
            var account = accountList.Items.FirstOrDefault(x => x.Name.ToLowerInvariant().Contains(site));
            var webPropertyListRequest = service.Management.Webproperties.List(account.Id);
            var webPropertyList = webPropertyListRequest.Execute();
            var sitePropertyList = webPropertyList.Items.FirstOrDefault(a => a.Name.ToLowerInvariant().Contains(site));
            var profileListRequest = service.Management.Profiles.List(account.Id, sitePropertyList.Id);
            var profileList = profileListRequest.Execute();
            return profileList.Items.FirstOrDefault(a => a.Name.ToLowerInvariant().Contains(site));
        }
    }
}
در اینجا در ابتدا بر اساس فایل p12 ایی که از گوگل دریافت شد، یک X509Certificate2 ایجاد می‌شود. پسورد این فایل مساوی است با ثابت notasecret که در همان زمان تولید اکانت سرویس در گوگل، لحظه‌ای در صفحه نمایش داده خواهد شد. به کمک آن و همچنین ServiceAccountEmail ایمیلی که پیشتر به آن اشاره شد، می‌توان به AnalyticsService لاگین کرد. به این ترتیب به صورت خودکار می‌توان شماره پروفایل اکانت سایت خود را یافت و از آن در حین فراخوانی service.Data.Ga.Get استفاده کرد.


مثالی از نحوه استفاده از کلاس GoogleAnalyticsApiV3

در ادامه یک برنامه‌ی کنسول را ملاحظه می‌کنید که از کلاس GoogleAnalyticsApiV3 استفاده می‌کند:
using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Linq;

namespace GoogleAnalyticsAPIv3Tests
{
    class Program
    {

        static void Main(string[] args)
        {
            var statistics = new GoogleAnalyticsApiV3
            {
                Authentication = new AnalyticsAuthentication
                {
                    ApplicationName = "My Project",
                    KeyFilePath = "811e1d9976cd516b55-privatekey.p12",
                    ServiceAccountEmail = "10152bng4j3mq@developer.gserviceaccount.com",
                    SiteUrl = new Uri("https://www.dntips.ir/")
                },
                QueryParameters = new AnalyticsQueryParameters
                {
                    Start = DateTime.Now.AddDays(-7),
                    End = DateTime.Now,
                    Dimensions = "ga:date",
                    Filters = null,
                    Metrics = "ga:users,ga:sessions,ga:pageviews"
                }
            }.GetData();


            foreach (var result in statistics.TotalsForAllResults)
            {
                Console.WriteLine(result.Key + " -> total:" + result.Value);
            }
            Console.WriteLine();

            foreach (var row in statistics.ColumnHeaders)
            {
                Console.Write(row.Name + "\t");
            }
            Console.WriteLine();

            foreach (var row in statistics.Rows)
            {
                var rowItems = (List<string>)row;
                Console.WriteLine(rowItems.Aggregate((s1, s2) => s1 + "\t" + s2));
            }

            Console.ReadLine();
        }
    }
}

چند نکته
ApplicationName همان نام پروژه‌ای است که ابتدای کار، در گوگل ایجاد کردیم.
KeyFilePath مسیر فایل مجوز p12 ایی است که گوگل در حین ایجاد اکانت سرویس، در اختیار ما قرار می‌دهد.
ServiceAccountEmail آدرس ایمیل اکانت سرویس است که در قسمت ادمین Google Analytics به آن دسترسی دادیم.
SiteUrl آدرس سایت شما است که هم اکنون در Google Analytics دارای یک اکانت و پروفایل ثبت شده‌است.
توسط AnalyticsQueryParameters می‌توان نحوه‌ی کوئری گرفتن از Google Analytics را مشخص کرد. تاریخ شروع و پایان گزارش گیری در آن مشخص هستند. در مورد پارامترهایی مانند Dimensions و Metrics بهتر است به مرجع کامل آن در گوگل مراجعه نمائید:
Dimensions & Metrics Reference

برای نمونه در مثال فوق، تعداد کاربران، سشن‌های آن و همچنین تعداد بار مشاهده‌ی صفحات، گزارشگیری می‌شود.


برای مطالعه بیشتر
Using Google APIs in Windows Store Apps
How To Use Google Analytics From C# With OAuth
Google Analytic’s API v3 with C#
.NET Library for Accessing and Querying Google Analytics V3 via Service Account
Google OAuth2 C#
نظرات مطالب
Defensive Programming - بازگشت نتایج قابل پیش بینی توسط متدها
یک راه حل جایگزین برای ارسال پیغام‌های خطاهای حاصل از اجرای قواعد تجاری خاص در لایه‌های داخلی

در مطلب طراحی و پیاده سازی ServiceLayer به همراه خودکارسازی Business Validationها راه حلی برای خودکار سازی فرآیند اعتبارسنجی‌های خصوصیات مرتبط با DTO ها، ارائه شد. در برخی از سناریوها در میان منطق تجاری نیاز است یکسری قواعد هم بررسی شوند و داده مورد نیاز این بررسی در دل پیاده سازی متد مورد نظر وجود دارد و نیازی نیست تا برای بررسی این نوع قواعد، این داده را در Validator مرتبط با DTO نیز واکشی کنیم. در این مواقع یک راه حل همان صدور استثناء می‌باشد البته با یک trade off مناسب؛ راه حل بعدی آن همانطور که در مطلب جاری هم به آن اشاره شد، بحث بازگشت OperationResult می‌باشد. یک راه حل دیگر آن نیز به شکل زیر می‌باشد:
واسط IValidationDictionary برای کپسوله کردن امکانات ModelState
public interface IValidationDictionary
{
    void AddError(string key, string message);
    bool IsValid { get; }
}
کلاس ModelStateWrapper 
public class ModelStateWrapper : IValidationDictionary
{
    private ModelStateDictionary _modelState;

    public ModelStateWrapper(ModelStateDictionary modelState)
    {
        _modelState = modelState;
    }

    public void AddError(string key, string errorMessage)
    {
        _modelState.AddModelError(key, errorMessage);
    }

    public bool IsValid
    {
        get { return _modelState.IsValid; }
    }
}
واسط IApplicationService
public interface IApplicationService
{
    void Initialize(IValidationDictionary validationDictionary);
}
واسط مرتبط با سرویس موجودیت User
public interface IUserService : IApplicationService
{
    Task CreateAsync(UserCreateModel model);
}

پیاده ساز واسط IUserService
public class UserService : IUserService
{
    private readonly IUnitOfWork _uow;
    private IValidationDictionary _validationDictionary;

    public UserService(IUnitOfWork uow)
    {
        _uow = uow ?? throw new ArgumentNullException(nameof(uow));
    }

    public void Initialize(IValidationDictionary validationDictionary)
    {
        _validationDictionary = validationDictionary ?? throw new ArgumentNullException(nameof(validationDictionary));
    }

    public Task CreateAsync(UserCreateModel model)
    {
        //todo: logic for create new user

        if (condition)
            _validationDictionary.AddError(string.Empty, "پیغامی که قرار است برای کاربرنهایی قابل مشاهده باشد");

        if (other condition)
            _validationDictionary.AddError(string.Empty, "پیغامی که قرار است برای کاربرنهایی قابل مشاهده باشد");
    }
}

تزریق واسط سرویس کاربران و استفاده از آن
public class UsersController : Controller
{
    private readonly IUserService _service;

    public UsersController(IUserService service)
    {
        _service = service ?? throw new ArgumentNullException(nameof(service));
        _service.Initialize(new ModelStateWrapper(ModelState));
    }

    [HttpPost]
    public async Task<IActionResult> Create([FromForm]UserCreateModel model)
    {
        if (!ModelState.IsValid) return View(model);

        await _service.CreateAsync(model);

        //todo: Display ModelState's Errors
    }
}

 نکته اضافی تکه کد بالا، فراخوانی متد Initialize مرتبط با ApplicationService مورد نظر می‌باشد برای ارسال پیاده سازی از IValidationDictionary به آن.
این بار بعد از اجرای متد CreateAsync اگر خطایی اعتبارسنجی حاصل از اجرای قواعد تجاری موجود باشد، می‌توان از طریق ModelState به آن رسید.
مطالب
غیرمعتبر کردن توکن و یا کوکی سرقت شده در برنامه‌های مبتنی بر ASP.NET Core
چند روز قبل، یکی از کانال‌های فنی معروف یوتیوب با بیش از 15 میلیون مشترک، هک و پاک شد! که داستان آن‌را در اینجا می‌توانید پیگیری کنید. در این هک، مهاجم در سعی اول، پیشنهاد پشتیبانی مالی از شبکه را داده و در ایمیل دوم، پس از جلب اعتماد اولیه، یک فایل به ظاهر PDF مفاد قرارداد را ارسال کرده که با کلیک بر روی آن، تمام کوکی‌های یوتیوب مالک کانال، سرقت و مورد سوء استفاده قرار گرفته! در یک چنین حالتی، مهم نیست که شما اعتبارسنجی دو مرحله‌ای را فعال کرده‌اید و یا از بهترین روش‌های رمزنگاری برای امن کردن اطلاعات کوکی و یا توکن خود استفاده کرده‌اید، همینقدر که اصل محتوای کوکی و یا توکن شما در اختیار شخص دیگری قرار گیرد، می‌تواند بدون نیاز به لاگین و دانستن کلمه‌ی عبور شما، بجای شما وارد سیستم شده و تغییرات دلخواهی را اعمال کند!
بنابراین سؤال اینجاست که ما (توسعه دهندگان) چگونه می‌توانیم یک چنین حملاتی را مشکل‌تر کنیم؟ در این مطلب روشی را در جهت سعی در غیرمعتبر کردن توکن‌ها و یا کوکی‌های سرقت شده، در برنامه‌های مبتنی بر ASP.NET Core بررسی خواهیم کرد.


توسعه‌ی یک سرویس تشخیص مرورگر و سیستم عامل شخص وارد شده‌ی به سیستم

یکی از روش‌های غیرممکن کردن یک چنین حملاتی، درج مشخصات سیستم عامل و مرورگر شخص وارد شده‌ی به سیستم، در کوکی و همچنین توکن صادر شده‌ی حاصل از اعتبارسنجی موفق است. سپس زمانیکه قرار است از اطلاعات این کوکی و یا توکن در برنامه استفاده شود، این اطلاعات را با اطلاعات درخواست جاری کاربر مقایسه کرده و در صورت عدم تطابق، درخواست او را برگشت می‌زنیم. برای مثال اگر عملیات لاگین، در ویندوز انجام شده و اکنون توکن و یا کوکی حاصل، در سیستم عامل اندروید در حاصل استفاده‌است، یعنی ... این عملیات مشکوک است و باید خاتمه یابد و کاربر باید مجبور به لاگین مجدد شود و نه اعتبارسنجی خودکار بدون زحمت!
برای این منظور می‌توان از کتابخانه‌ی UA-Parser استفاده کرد و توسط آن سرویس زیر را توسعه داد:
using System.Security.Claims;
using Microsoft.AspNetCore.Http;
using Microsoft.Net.Http.Headers;
using UAParser;

namespace ASPNETCore2JwtAuthentication.Services;

/// <summary>
///     To invalidate an old user's token from a new device
/// </summary>
public class DeviceDetectionService : IDeviceDetectionService
{
    private readonly IHttpContextAccessor _httpContextAccessor;
    private readonly ISecurityService _securityService;

    public DeviceDetectionService(ISecurityService securityService, IHttpContextAccessor httpContextAccessor)
    {
        _securityService = securityService ?? throw new ArgumentNullException(nameof(securityService));
        _httpContextAccessor = httpContextAccessor ?? throw new ArgumentNullException(nameof(httpContextAccessor));
    }

    public string GetCurrentRequestDeviceDetails() => GetDeviceDetails(_httpContextAccessor.HttpContext);

    public string GetDeviceDetails(HttpContext context)
    {
        var ua = GetUserAgent(context);
        if (ua is null)
        {
            return "unknown";
        }

        var client = Parser.GetDefault().Parse(ua);
        var deviceInfo = client.Device.Family;
        var browserInfo = $"{client.UA.Family}, {client.UA.Major}.{client.UA.Minor}";
        var osInfo = $"{client.OS.Family}, {client.OS.Major}.{client.OS.Minor}";
        //TODO: Add the user's IP address here, if it's a banking system.
        return $"{deviceInfo}, {browserInfo}, {osInfo}";
    }

    public string GetDeviceDetailsHash(HttpContext context) =>
        _securityService.GetSha256Hash(GetDeviceDetails(context));

    public string GetCurrentRequestDeviceDetailsHash() => GetDeviceDetailsHash(_httpContextAccessor.HttpContext);

    public string GetCurrentUserTokenDeviceDetailsHash() =>
        GetUserTokenDeviceDetailsHash(_httpContextAccessor.HttpContext?.User.Identity as ClaimsIdentity);

    public string GetUserTokenDeviceDetailsHash(ClaimsIdentity claimsIdentity)
    {
        if (claimsIdentity?.Claims == null || !claimsIdentity.Claims.Any())
        {
            return null;
        }

        return claimsIdentity.FindFirst(ClaimTypes.System)?.Value;
    }

    public bool HasCurrentUserTokenValidDeviceDetails() =>
        HasUserTokenValidDeviceDetails(_httpContextAccessor.HttpContext?.User.Identity as ClaimsIdentity);

    public bool HasUserTokenValidDeviceDetails(ClaimsIdentity claimsIdentity) =>
        string.Equals(GetCurrentRequestDeviceDetailsHash(), GetUserTokenDeviceDetailsHash(claimsIdentity),
                      StringComparison.Ordinal);

    private static string GetUserAgent(HttpContext context)
    {
        if (context is null)
        {
            return null;
        }

        return context.Request.Headers.TryGetValue(HeaderNames.UserAgent, out var userAgent)
                   ? userAgent.ToString()
                   : null;
    }
}
توضیحات:
اصل کار این سرویس در متد زیر رخ می‌دهد:
    public string GetDeviceDetails(HttpContext context)
    {
        var ua = GetUserAgent(context);
        if (ua is null)
        {
            return "unknown";
        }

        var client = Parser.GetDefault().Parse(ua);
        var deviceInfo = client.Device.Family;
        var browserInfo = $"{client.UA.Family}, {client.UA.Major}.{client.UA.Minor}";
        var osInfo = $"{client.OS.Family}, {client.OS.Major}.{client.OS.Minor}";
        //TODO: Add the user's IP address here, if it's a banking system.
        return $"{deviceInfo}, {browserInfo}, {osInfo}";
    }
در اینجا با استفاده از کتابخانه‌ی UA-Parser، سعی می‌کنیم تا جزئیات مرورگر و سیستم عامل شخص را تهیه کنیم. سپس در قسمت دیگری از این سرویس، این اطلاعات را هش می‌کنیم. از این جهت که هم حجم آن کاهش یابد و بی‌جهت کوکی و یا توکن ما را حجیم نکند و هم بررسی محتوای آن جهت شبیه سازی آن، غیرممکن شود. هر مشخصات دریافتی در حین لاگین، همواره یک هش مشخص و یکتا را دارد. به همین جهت متدهای هش کردن اطلاعات را هم در اینجا مشاهده می‌کنید. به علاوه‌ی متد HasUserTokenValidDeviceDetails که کار آن، دریافت Claim مرتبط با این اطلاعات، از کوکی و یا توکن جاری و مقایسه‌ی آن با اطلاعات Http Request جاری است. اگر این دو یکی نبودند، یعنی احتمال سوء استفاده‌ی از اطلاعات شخص، وجود دارد.


اضافه کردن اطلاعات مشخصات دستگاه کاربر به کوکی و یا توکن او

همانطور که عنوان شد، در متد HasUserTokenValidDeviceDetails، ابتدا مشخصات دستگاه موجود در کوکی و یا توکن دریافتی، استخراج می‌شود. به همین جهت نیاز است این مشخصات را دقیقا در حین لاگین موفق، به صورت یک Claim جدید، برای مثال از نوع ClaimTypes.System به مجموعه‌ی Claims کاربر اضافه کرد:
new(ClaimTypes.System, _deviceDetectionService.GetCurrentRequestDeviceDetailsHash(),
ClaimValueTypes.String, _configuration.Value.Issuer),


یکپارچه کردن DeviceDetectionService با اعتبارسنج‌های کوکی‌ها و توکن‌ها

پس از افزودن مشخصات سیستم کاربر وارد شده‌ی به سیستم، به صورت یک Claim جدید به توکن‌ها، روش اعتبارسنجی اطلاعات موجود در توکن رسیده، در رخ‌داد گردان OnTokenValidated است که امکان دسترسی به HttpContext و محتوای توکن را میسر می‌کند:
.AddJwtBearer(cfg =>
{
      cfg.Events = new JwtBearerEvents
      {
           OnTokenValidated = context =>
           {
               var tokenValidatorService = context.HttpContext.RequestServices.GetRequiredService<ITokenValidatorService>();
              return tokenValidatorService.ValidateAsync(context);
           },
       };
  });
و یا اگر از کوکی‌ها استفاده می‌کنید، معادل آن به صورت زیر است:
.AddCookie(options =>
{
    options.Events = new CookieAuthenticationEvents
    {
       OnValidatePrincipal = context =>
       {
         var cookieValidatorService = context.HttpContext.RequestServices.GetRequiredService<ICookieValidatorService>();
         return cookieValidatorService.ValidateAsync(context);
       }
    };
});

در کل تمام تغییرات مورد نیاز مرتبط را جهت یک برنامه‌ی تولید کننده‌ی JWT در اینجا و برای یک برنامه‌ی مبتنی بر کوکی‌ها در اینجا می‌توانید مشاهده کنید.
مطالب
استفاده از Fluent Validation در برنامه‌های ASP.NET Core - قسمت اول - معرفی، نصب و تعریف قواعد اعتبارسنجی
روش مرسوم اعتبارسنجی اطلاعات مدل‌های ASP.NET Core، با استفاده از data annotations توکار آن است که در بسیاری از موارد هم به خوبی کار می‌کند. اما اگر به دنبال ویژگی‌های دیگری مانند نوشتن آزمون‌های واحد برای اعتبارسنجی اطلاعات، جداسازی شرط‌های اعتبارسنجی از تعاریف مدل‌ها، نوشتن اعتبارسنجی‌های پیچیده به همراه تزریق وابستگی‌ها هستید، کتابخانه‌ی FluentValidation می‌تواند جایگزین بهتر و بسیار کاملتری باشد.


نصب کتابخانه‌ی FluentValidation در پروژه

فرض کنید پروژه‌ی ما از سه پوشه‌ی FluentValidationSample.Web، FluentValidationSample.Models و FluentValidationSample.Services تشکیل شده‌است که اولی یک پروژه‌ی MVC است و دو مورد دیگر classlib هستند.
در پروژه‌ی FluentValidationSample.Models، بسته‌ی نیوگت کتابخانه‌ی FluentValidation را به صورت زیر نصب می‌کنیم:
dotnet add package FluentValidation.AspNetCore


جایگزین کردن سیستم اعتبارسنجی مبتنی بر DataAnnotations با FluentValidation

اکنون فرض کنید در پروژه‌ی Models، مدل ثبت‌نام زیر را اضافه کرده‌ایم که از همان data annotations توکار و استاندارد ASP.NET Core برای اعتبارسنجی اطلاعات استفاده می‌کند:
using System.ComponentModel.DataAnnotations;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class RegisterModel
    {
        [Required]
        [Display(Name = "User name")]
        public string UserName { get; set; }

        [Required]
        [StringLength(100, ErrorMessage = "The {0} must be at least {2} characters long.", MinimumLength = 6)]
        [DataType(DataType.Password)]
        [Display(Name = "Password")]
        public string Password { get; set; }

        [DataType(DataType.Password)]
        [Display(Name = "Confirm password")]
        [Compare("Password", ErrorMessage = "The password and confirmation password do not match.")]
        public string ConfirmPassword { get; set; }

        [DataType(DataType.EmailAddress)]
        [Display(Name = "Email")]
        [EmailAddress]
        public string Email { get; set; }

        [Range(18, 60)]
        [Display(Name = "Age")]
        public int Age { get; set; }
    }
}
برای جایگزین کردن data annotations اعتبارسنجی اطلاعات با روش FluentValidation، می‌توان به صورت زیر عمل کرد:
using FluentValidation;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class RegisterModelValidator : AbstractValidator<RegisterModel>
    {
        public RegisterModelValidator()
        {
            RuleFor(x => x.UserName).NotNull();
            RuleFor(x => x.Password).NotNull().Length(6, 100);
            RuleFor(x => x.ConfirmPassword).Equal(x => x.Password);
            RuleFor(x => x.Email).EmailAddress();
            RuleFor(x => x.Age).InclusiveBetween(18, 60);
        }
    }
}
برای این منظور ابتدا یک کلاس Validator را با ارث بری از AbstractValidator از نوع مدلی که می‌خواهیم قواعد اعتبارسنجی آن‌را مشخص کنیم، ایجاد می‌کنیم. سپس در سازنده‌ی آن، می‌توان به متدهای تعریف شده‌ی در این کلاس پایه دسترسی یافت.
در اینجا در ابتدا به ازای هر خاصیت کلاس مدل مدنظر، یک RuleFor تعریف می‌شود که با استفاده از static reflection، امکان تعریف strongly typed آن‌ها وجود دارد. سپس ویژگی Required به متد NotNull تبدیل می‌شود و ویژگی StringLength توسط متد Length قابل تعریف خواهد بود و یا ویژگی Compare توسط متد Equal به صورت strongly typed به خاصیت دیگری متصل می‌شود.

پس از این تعاریف، می‌توان ویژگی‌های اعتبارسنجی اطلاعات را از مدل ثبت نام حذف کرد و تنها ویژگی‌های خاص Viewهای MVC را در صورت نیاز باقی گذاشت:
using System.ComponentModel.DataAnnotations;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class RegisterModel
    {
        [Display(Name = "User name")]
        public string UserName { get; set; }

        [DataType(DataType.Password)]
        [Display(Name = "Password")]
        public string Password { get; set; }

        [DataType(DataType.Password)]
        [Display(Name = "Confirm password")]
        public string ConfirmPassword { get; set; }

        [DataType(DataType.EmailAddress)]
        [Display(Name = "Email")]
        public string Email { get; set; }

        [Display(Name = "Age")]
        public int Age { get; set; }
    }
}


تعریف پیام‌های سفارشی اعتبارسنجی

روش تعریف پیام‌های سفارشی شکست اعتبارسنجی اطلاعات را توسط متد WithMessage در ادامه مشاهده می‌کنید:
using FluentValidation;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class RegisterModelValidator : AbstractValidator<RegisterModel>
    {
        public RegisterModelValidator()
        {
            RuleFor(x => x.UserName)
                .NotNull()
                    .WithMessage("Your first name is required.")
                .MaximumLength(20)
                    .WithMessage("Your first name is too long!")
                .MinimumLength(3)
                    .WithMessage(registerModel => $"Your first name `{registerModel.UserName}` is too short!");

            RuleFor(x => x.Password)
                .NotNull()
                    .WithMessage("Your password is required.")
                .Length(6, 100);

            RuleFor(x => x.ConfirmPassword)
                .NotNull()
                    .WithMessage("Your confirmation password is required.")
                .Equal(x => x.Password)
                    .WithMessage("The password and confirmation password do not match.");

            RuleFor(x => x.Email).EmailAddress();
            RuleFor(x => x.Age).InclusiveBetween(18, 60);
        }
    }
}
به ازای هر متد تعریف یک قاعده‌ی اعتبارسنجی جدید، بلافاصله می‌توان از متد WithMessage نیز استفاده کرد. همچنین این متد می‌تواند به اطلاعات اصل model دریافتی نیز همانند پیام سفارشی مرتبط با MinimumLength نام کاربری، دسترسی پیدا کند.


روش تعریف اعتبارسنجی‌های سفارشی خواص مدل

فرض کنید می‌خواهیم یک کلمه‌ی عبور وارد شده‌ی معتبر، حتما از جمع حروف کوچک، بزرگ، اعداد و symbols تشکیل شده باشد. برای این منظور می‌توان از متد Must استفاده کرد:
using System.Text.RegularExpressions;
using FluentValidation;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class RegisterModelValidator : AbstractValidator<RegisterModel>
    {
        public RegisterModelValidator()
        {
            RuleFor(x => x.Password)
                .NotNull()
                    .WithMessage("Your password is required.")
                .Length(6, 100)
                .Must(password => hasValidPassword(password));
            //...

        }

        private static bool hasValidPassword(string password)
        {
            var lowercase = new Regex("[a-z]+");
            var uppercase = new Regex("[A-Z]+");
            var digit = new Regex("(\\d)+");
            var symbol = new Regex("(\\W)+");
            return lowercase.IsMatch(password) &&
                    uppercase.IsMatch(password) &&
                    digit.IsMatch(password) &&
                    symbol.IsMatch(password);
        }
    }
}
متد Must، می‌تواند مقدار خاصیت متناظر را نیز در اختیار ما قرار دهد و بر اساس آن مقدار می‌توان خروجی true/false ای را بازگشت داد تا نشان شکست و یا موفقیت آمیز بودن اعتبارسنجی اطلاعات باشد.

البته lambda expression نوشته شده را می‌توان توسط method groups، به صورت زیر نیز خلاصه نوشت:
RuleFor(x => x.Password)
    .NotNull()
        .WithMessage("Your password is required.")
    .Length(6, 100)
    .Must(hasValidPassword);


انتقال تعاریف اعتبارسنج‌های سفارشی خواص به کلاس‌های مجزا

اگر نیاز به استفاده‌ی از متد hasValidPassword در کلاس‌های دیگری نیز وجود دارد، می‌توان اینگونه اعتبارسنجی‌های سفارشی را به کلاس‌های مجزایی نیز تبدیل کرد. برای مثال فرض کنید که می‌خواهیم ایمیل دریافت شده، فقط از یک دومین خاص قابل قبول باشد.
using System;
using FluentValidation;
using FluentValidation.Validators;

namespace FluentValidationSample.Models
{
    public class EmailFromDomainValidator : PropertyValidator
    {
        private readonly string _domain;

        public EmailFromDomainValidator(string domain)
            : base("Email address {PropertyValue} is not from domain {domain}")
        {
            _domain = domain;
        }

        protected override bool IsValid(PropertyValidatorContext context)
        {
            if (context.PropertyValue == null) return false;
            var split = context.PropertyValue.ToString().Split('@');
            return split.Length == 2 && split[1].Equals(_domain, StringComparison.OrdinalIgnoreCase);
        }
    }
}
برای این منظور یک کلاس جدید را با ارث‌بری از PropertyValidator تعریف شده‌ی در فضای نام FluentValidation.Validators، ایجاد می‌کنیم. سپس متد IsValid آن‌را بازنویسی می‌کنیم تا برای مثال ایمیل‌ها را صرفا از دومین خاصی بپذیرد.
PropertyValidatorContext امکان دسترسی به نام و مقدار خاصیت در حال اعتبارسنجی را میسر می‌کند. همچنین مقدار کل model جاری را نیز به صورت یک object در اختیار ما قرار می‌دهد.

اکنون برای استفاده‌ی از آن می‌توان از متد SetValidator استفاده کرد:
RuleFor(x => x.Email)
    .SetValidator(new EmailFromDomainValidator("gmail.com"));
و یا حتی می‌توان یک متد الحاقی fluent را نیز برای آن طراحی کرد تا SetValidator را به صورت خودکار فراخوانی کند:
    public static class CustomValidatorExtensions
    {
        public static IRuleBuilderOptions<T, string> EmailAddressFromDomain<T>(
            this IRuleBuilder<T, string> ruleBuilder, string domain)
        {
            return ruleBuilder.SetValidator(new EmailFromDomainValidator(domain));
        }
    }
سپس تعریف قاعده‌ی اعتبارسنجی ایمیل‌ها به صورت زیر تغییر می‌کند:
RuleFor(x => x.Email).EmailAddressFromDomain("gmail.com");


تعریف قواعد اعتبارسنجی خواص تو در تو و لیستی

فرض کنید به RegisterModel این قسمت، دو خاصیت آدرس و شماره تلفن‌ها نیز اضافه شده‌است که یکی به شیء آدرس و دیگری به مجموعه‌ای از آدرس‌ها اشاره می‌کند:
    public class RegisterModel
    {
        // ...

        public Address Address { get; set; }

        public ICollection<Phone> Phones { get; set; }
    }

    public class Phone
    {
        public string Number { get; set; }
        public string Description { get; set; }
    }

    public class Address
    {
        public string Location { get; set; }
        public string PostalCode { get; set; }
    }
در یک چنین حالتی، ابتدا به صورت متداول، قواعد اعتبارسنجی Phone و Address را جداگانه تعریف می‌کنیم:
    public class PhoneValidator : AbstractValidator<Phone>
    {
        public PhoneValidator()
        {
            RuleFor(x => x.Number).NotNull();
        }
    }

    public class AddressValidator : AbstractValidator<Address>
    {
        public AddressValidator()
        {
            RuleFor(x => x.PostalCode).NotNull();
            RuleFor(x => x.Location).NotNull();
        }
    }
سپس برای تعریف اعتبارسنجی دو خاصیت پیچیده‌ی اضافه شده، می‌توان از همان متد SetValidator استفاده کرد که اینبار پارامتر ورودی آن، نمونه‌ای از AbstractValidator‌های هرکدام است. البته برای خاصیت مجموعه‌ای اینبار باید با متد RuleForEach شروع کرد:
    public class RegisterModelValidator : AbstractValidator<RegisterModel>
    {
        public RegisterModelValidator()
        {
            // ...

            RuleFor(x => x.Address).SetValidator(new AddressValidator());

            RuleForEach(x => x.Phones).SetValidator(new PhoneValidator());
        }


در قسمت بعد، روش‌های مختلف استفاده‌ی از قواعد اعتبارسنجی تعریف شده را در یک برنامه‌ی ASP.NET Core بررسی می‌کنیم.



برای مطالعه‌ی بیشتر
- «FluentValidation #1»
مطالب
EF Code First #3

بررسی تعاریف نگاشت‌ها به کمک متادیتا در EF Code first

در قسمت قبل مروری سطحی داشتیم بر امکانات مهیای جهت تعاریف نگاشت‌ها در EF Code first. در این قسمت، حالت استفاده از متادیتا یا همان data annotations را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
برای این منظور پروژه کنسول جدیدی را آغاز نمائید. همچنین به کمک NuGet، ارجاعات لازم را به اسمبلی EF، اضافه کنید. در ادامه مدل‌های زیر را به پروژه اضافه نمائید؛ یک شخص که تعدادی پروژه منتسب می‌تواند داشته باشد:

using System;
using System.Collections.Generic;

namespace EF_Sample02.Models
{
public class User
{
public int Id { set; get; }
public DateTime AddDate { set; get; }
public string Name { set; get; }
public string LastName { set; get; }
public string Email { set; get; }
public string Description { set; get; }
public byte[] Photo { set; get; }
public IList<Project> Projects { set; get; }
}
}

using System;

namespace EF_Sample02.Models
{
public class Project
{
public int Id { set; get; }
public DateTime AddDate { set; get; }
public string Title { set; get; }
public string Description { set; get; }
public virtual User User { set; get; }
}
}

به خاصیت public virtual User User در کلاس Project اصطلاحا Navigation property هم گفته می‌شود.
دو کلاس زیر را نیز جهت تعریف کلاس Context که بیانگر کلاس‌های شرکت کننده در تشکیل بانک اطلاعاتی هستند و همچنین کلاس آغاز کننده بانک اطلاعاتی سفارشی را به همراه تعدادی رکورد پیش فرض مشخص می‌کنند، به پروژه اضافه نمائید.

using System;
using System.Collections.Generic;
using System.Data.Entity;
using EF_Sample02.Models;

namespace EF_Sample02
{
public class Sample2Context : DbContext
{
public DbSet<User> Users { set; get; }
public DbSet<Project> Projects { set; get; }
}

public class Sample2DbInitializer : DropCreateDatabaseAlways<Sample2Context>
{
protected override void Seed(Sample2Context context)
{
context.Users.Add(new User
{
AddDate = DateTime.Now,
Name = "Vahid",
LastName = "N.",
Email = "name@site.com",
Description = "-",
Projects = new List<Project>
{
new Project
{
Title = "Project 1",
AddDate = DateTime.Now.AddDays(-10),
Description = "..."
}
}
});

base.Seed(context);
}
}
}

به علاوه در فایل کانفیگ برنامه، تنظیمات رشته اتصالی را نیز اضافه نمائید:

<connectionStrings>
<add
name="Sample2Context"
connectionString="Data Source=(local);Initial Catalog=testdb2012;Integrated Security = true"
providerName="System.Data.SqlClient"
/>
</connectionStrings>

همانطور که ملاحظه می‌کنید، در اینجا name به نام کلاس مشتق شده از DbContext اشاره می‌کند (یکی از قراردادهای توکار EF Code first است).

یک نکته:
مرسوم است کلاس‌های مدل را در یک class library جداگانه اضافه کنند به نام DomainClasses و کلاس‌های مرتبط با DbContext را در پروژه class library دیگری به نام DataLayer. هیچکدام از این پروژه‌ها نیازی به فایل کانفیگ و تنظیمات رشته اتصالی ندارند؛ زیرا اطلاعات لازم را از فایل کانفیگ پروژه اصلی که این دو پروژه class library را به خود الحاق کرده، دریافت می‌کنند. دو پروژه class library اضافه شده تنها باید ارجاعاتی را به اسمبلی‌های EF و data annotations داشته باشند.

در ادامه به کمک متد Database.SetInitializer که در قسمت دوم به بررسی آن پرداختیم و با استفاده از کلاس سفارشی Sample2DbInitializer فوق، نسبت به ایجاد یک بانک اطلاعاتی خالی تشکیل شده بر اساس تعاریف کلاس‌های دومین پروژه، اقدام خواهیم کرد:

using System;
using System.Data.Entity;

namespace EF_Sample02
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Database.SetInitializer(new Sample2DbInitializer());
using (var db = new Sample2Context())
{
var project1 = db.Projects.Find(1);
Console.WriteLine(project1.Title);
}
}
}
}

تا زمانیکه وهله‌ای از Sample2Context ساخته نشود و همچنین یک کوئری نیز به بانک اطلاعاتی ارسال نگردد، Sample2DbInitializer در عمل فراخوانی نخواهد شد.
ساختار بانک اطلاعاتی پیش فرض تشکیل شده نیز مطابق اسکریپت زیر است:

CREATE TABLE [dbo].[Users](
[Id] [int] IDENTITY(1,1) NOT NULL,
[AddDate] [datetime] NOT NULL,
[Name] [nvarchar](max) NULL,
[LastName] [nvarchar](max) NULL,
[Email] [nvarchar](max) NULL,
[Description] [nvarchar](max) NULL,
[Photo] [varbinary](max) NULL,
CONSTRAINT [PK_Users] PRIMARY KEY CLUSTERED
(
[Id] ASC
)WITH (PAD_INDEX = OFF, STATISTICS_NORECOMPUTE = OFF,
IGNORE_DUP_KEY = OFF, ALLOW_ROW_LOCKS = ON, ALLOW_PAGE_LOCKS = ON) ON [PRIMARY]
) ON [PRIMARY]


CREATE TABLE [dbo].[Projects](
[Id] [int] IDENTITY(1,1) NOT NULL,
[AddDate] [datetime] NOT NULL,
[Title] [nvarchar](max) NULL,
[Description] [nvarchar](max) NULL,
[User_Id] [int] NULL,
CONSTRAINT [PK_Projects] PRIMARY KEY CLUSTERED
(
[Id] ASC
)WITH (PAD_INDEX = OFF, STATISTICS_NORECOMPUTE = OFF,
IGNORE_DUP_KEY = OFF, ALLOW_ROW_LOCKS = ON, ALLOW_PAGE_LOCKS = ON) ON [PRIMARY]
) ON [PRIMARY]

GO

ALTER TABLE [dbo].[Projects] WITH CHECK ADD CONSTRAINT [FK_Projects_Users_User_Id] FOREIGN KEY([User_Id])
REFERENCES [dbo].[Users] ([Id])
GO

ALTER TABLE [dbo].[Projects] CHECK CONSTRAINT [FK_Projects_Users_User_Id]
GO

توضیحاتی در مورد ساختار فوق، جهت یادآوری مباحث دو قسمت قبل:
- خواصی با نام Id تبدیل به primary key و identity field شده‌اند.
- نام جداول، همان نام خواص تعریف شده در کلاس Context است.
- تمام رشته‌ها به nvarchar از نوع max نگاشت شده‌اند و null پذیر می‌باشند.
- خاصیت تصویر که با آرایه‌ای از بایت‌ها تعریف شده به varbinary از نوع max نگاشت شده است.
- بر اساس ارتباط بین کلاس‌ها فیلد User_Id در جدول Projects اضافه شده است که توسط قیدی به نام FK_Projects_Users_User_Id، جهت تعریف کلید خارجی عمل می‌کند. این نام گذاری پیش فرض هم بر اساس نام خواص در دو کلاس انجام می‌شود.
- schema پیش فرض بکارگرفته شده، dbo است.
- null پذیری پیش فرض فیلدها بر اساس اصول زبان مورد استفاده تعیین شده است. برای مثال در سی شارپ، نوع int نال پذیر نیست یا نوع DateTime نیز به همین ترتیب یک value type است. بنابراین در اینجا این دو نوع به صورت not null تعریف شده‌اند (صرفنظر از اینکه در SQL Server هر دو نوع یاد شده، null پذیر هم می‌توانند باشند). بدیهی است امکان تعریف nullable types نیز وجود دارد.


مروری بر انواع متادیتای قابل استفاده در EF Code first

1) Key
همانطور که ملاحظه کردید اگر نام خاصیتی Id یا ClassName+Id باشد، به صورت خودکار به عنوان primary key جدول، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این یک قرارداد توکار است.
اگر یک چنین خاصیتی با نام‌های ذکر شده در کلاس وجود نداشته باشد، می‌توان با مزین سازی خاصیتی مفروض با ویژگی Key که در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارد، آن‌را به عنوان Primary key معرفی نمود. برای مثال:

public class Project
{
[Key]
public int ThisIsMyPrimaryKey { set; get; }

و ضمنا باید دقت داشت که حین کار با ORMs فرقی نمی‌کند EF باشد یا سایر فریم ورک‌های دیگر، داشتن یک key جهت عملکرد صحیح فریم ورک، ضروری است. بر اساس یک Key است که Entity معنا پیدا می‌کند.


2) Required
ویژگی Required که در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations تعریف شده است، سبب خواهد شد یک خاصیت به صورت not null در بانک اطلاعاتی تعریف شود. همچنین در مباحث اعتبارسنجی برنامه، پیش از ارسال اطلاعات به سرور نیز نقش خواهد داشت. در صورت نال بودن خاصیتی که با ویژگی Required مزین شده است، یک استثنای اعتبارسنجی پیش از ذخیره سازی اطلاعات در بانک اطلاعاتی صادر می‌گردد. این ویژگی علاوه بر EF Code first در ASP.NET MVC نیز به نحو یکسانی تاثیرگذار است.


3) MaxLength و MinLength
این دو ویژگی نیز در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارند (اما در اسمبلی EntityFramework.dll تعریف شده‌اند و جزو اسمبلی‌ پایه System.ComponentModel.DataAnnotations.dll نیستند). در ذیل نمونه‌ای از تعریف این‌ها را مشاهده می‌کنید. همچنین باید درنظر داشت که روش دیگر تعریف متادیتا، ترکیب آن‌ها در یک سطر نیز می‌باشد. یعنی الزامی ندارد در هر سطر یک متادیتا را تعریف کرد:

[MaxLength(50, ErrorMessage = "حداکثر 50 حرف"), MinLength(4, ErrorMessage = "حداقل 4 حرف")]
public string Title { set; get; }

ویژگی MaxLength بر روی طول فیلد تعریف شده در بانک اطلاعاتی تاثیر دارد. برای مثال در اینجا فیلد Title از نوع nvarchar با طول 30 تعریف خواهد شد.
ویژگی MinLength در بانک اطلاعاتی معنایی ندارد.
هر دوی این ویژگی‌ها در پروسه اعتبار سنجی اطلاعات مدل دریافتی تاثیر دارند. برای مثال در اینجا اگر طول عنوان کمتر از 4 حرف باشد، یک استثنای اعتبارسنجی صادر خواهد شد.

ویژگی دیگری نیز به نام StringLength وجود دارد که جهت تعیین حداکثر طول رشته‌ها به کار می‌رود. این ویژگی سازگاری بیشتر با ASP.NET MVC‌ دارد از این جهت که Client side validation آن‌را نیز فعال می‌کند.


4) Table و Column
این دو ویژگی نیز در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارند، اما در اسمبلی EntityFramework.dll تعریف شده‌اند. بنابراین اگر تعاریف مدل‌های شما در پروژه Class library جداگانه‌ای قراردارند، نیاز خواهد بود تا ارجاعی را به اسمبلی EntityFramework.dll نیز داشته باشند.
اگر از نام پیش فرض جداول تشکیل شده خرسند نیستید، ویژگی Table را بر روی یک کلاس قرار داده و نام دیگری را تعریف کنید. همچنین اگر Schema کاربری رشته اتصالی به بانک اطلاعاتی شما dbo نیست، باید آن‌را در اینجا صریحا ذکر کنید تا کوئری‌های تشکیل شده به درستی بر روی بانک اطلاعاتی اجرا گردند:

[Table("tblProject", Schema="guest")]
public class Project

توسط ویژگی Column سه خاصیت یک فیلد بانک اطلاعاتی را می‌توان تعیین کرد:

[Column("DateStarted", Order = 4, TypeName = "date")]
public DateTime AddDate { set; get; }

به صورت پیش فرض، خاصیت فوق با همین نام AddDate در بانک اطلاعاتی ظاهر می‌گردد. اگر برای مثال قرار است از یک بانک اطلاعاتی قدیمی استفاده شود یا قرار نیست از شیوه نامگذاری خواص در سی شارپ در یک بانک اطلاعاتی پیروی شود، توسط ویژگی Column می‌توان این تعاریف را سفارشی نمود.
توسط پارامتر Order آن که از صفر شروع می‌شود، ترتیب قرارگیری فیلدها در حین تشکیل یک جدول مشخص می‌گردد.
اگر نیاز است نوع فیلد تشکیل شده را نیز سفارشی سازی نمائید، می‌توان از پارامتر TypeName استفاده کرد. برای مثال در اینجا علاقمندیم از نوع date مهیا در SQL Server 2008 استفاده کنیم و نه از نوع datetime پیش فرض آن.

نکته‌ای در مورد Order:
Order پیش فرض تمام خواصی که قرار است به بانک اطلاعاتی نگاشت شوند، به int.MaxValue تنظیم شده‌اند. به این معنا که تنظیم فوق با Order=4 سبب خواهد شد تا این فیلد، پیش از تمام فیلدهای دیگر قرار گیرد. بنابراین نیاز است Order اولین خاصیت تعریف شده را به صفر تنظیم نمود. (البته اگر واقعا نیاز به تنظیم دستی Order داشتید)


نکاتی در مورد تنظیمات ارث بری در حالت استفاده از متادیتا:
حداقل سه حالت ارث بری را در EF code first می‌توان تعریف و مدیریت کرد:
الف) Table per Hierarchy - TPH
حالت پیش فرض است. نیازی به هیچگونه تنظیمی ندارد. معنای آن این است که «لطفا تمام اطلاعات کلاس‌هایی را که از هم ارث بری کرده‌اند در یک جدول بانک اطلاعاتی قرار بده». فرض کنید یک کلاس پایه شخص را دارید که کلاس‌های بازیکن و مربی از آن ارث بری می‌کنند. زمانیکه کلاس پایه شخص توسط DbSet در کلاس مشتق شده از DbContext در معرض استفاده EF قرار می‌گیرد، بدون نیاز به هیچ تنظیمی، تمام این سه کلاس، تبدیل به یک جدول شخص در بانک اطلاعاتی خواهند شد. یعنی یک table به ازای سلسله مراتبی (Hierarchy) که تعریف شده.
ب) Table per Type - TPT
به این معنا است که به ازای هر نوع، باید یک جدول تشکیل شود. به عبارتی در مثال قبل، یک جدول برای شخص، یک جدول برای مربی و یک جدول برای بازیکن تشکیل خواهد شد. دو جدول مربی و بازیکن با یک کلید خارجی به جدول شخص مرتبط می‌شوند. تنها تنظیمی که در اینجا نیاز است، قرار دادن ویژگی Table بر روی نام کلاس‌های بازیکن و مربی است. به این ترتیب حالت پیش فرض الف (TPH) اعمال نخواهد شد.
ج) Table per Concrete Type - TPC
در این حالت فقط دو جدول برای بازیکن و مربی تشکیل می‌شوند و جدولی برای شخص تشکیل نخواهد شد. خواص کلاس شخص، در هر دو جدول مربی و بازیکن به صورت جداگانه‌ای تکرار خواهد شد. تنظیم این مورد نیاز به استفاده از Fluent API دارد.

توضیحات بیشتر این موارد به همراه مثال، موکول خواهد شد به مباحث استفاده از Fluent API که برای تعریف تنظیمات پیشرفته نگاشت‌ها طراحی شده است. استفاده از متادیتا تنها قسمت کوچکی از توانایی‌های Fluent API را شامل می‌شود.



5) ConcurrencyCheck و Timestamp
هر دوی این ویژگی‌ها در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations و اسمبلی به همین نام تعریف شده‌اند.
در EF Code first دو راه برای مدیریت مسایل همزمانی وجود دارد:
[ConcurrencyCheck]
public string Name { set; get; }

[Timestamp]
public byte[] RowVersion { set; get; }

زمانیکه از ویژگی ConcurrencyCheck استفاده می‌شود، تغییر خاصی در سمت بانک اطلاعاتی صورت نخواهد گرفت، اما در برنامه، کوئری‌های update و delete ایی که توسط EF صادر می‌شوند، اینبار اندکی متفاوت خواهند بود. برای مثال برنامه جاری را به نحو زیر تغییر دهید:

using System;
using System.Data.Entity;

namespace EF_Sample02
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Database.SetInitializer(new Sample2DbInitializer());
using (var db = new Sample2Context())
{
//update
var user = db.Users.Find(1);
user.Name = "User name 1";
db.SaveChanges();
}
}
}
}

متد Find بر اساس primary key عمل می‌کند. به این ترتیب، اول رکورد یافت شده و سپس نام آن‌ تغییر کرده و در ادامه، اطلاعات ذخیره خواهند شد.
اکنون اگر توسط SQL Server Profiler کوئری update حاصل را بررسی کنیم، به نحو زیر خواهد بود:

exec sp_executesql N'update [dbo].[Users]
set [Name] = @0
where (([Id] = @1) and ([Name] = @2))
',N'@0 nvarchar(max) ,@1 int,@2 nvarchar(max) ',@0=N'User name 1',@1=1,@2=N'Vahid'

همانطور که ملاحظه می‌کنید، برای به روز رسانی فقط از primary key جهت یافتن رکورد استفاده نکرده، بلکه فیلد Name را نیز دخالت داده است. از این جهت که مطمئن شود در این بین، رکوردی که در حال به روز رسانی آن هستیم، توسط کاربر دیگری در شبکه تغییر نکرده باشد و اگر در این بین تغییری رخ داده باشد، یک استثناء صادر خواهد شد.
همین رفتار در مورد delete نیز وجود دارد:
//delete
var user = db.Users.Find(1);
db.Users.Remove(user);
db.SaveChanges();
که خروجی آن به صورت زیر است:

exec sp_executesql N'delete [dbo].[Users]
where (([Id] = @0) and ([Name] = @1))',N'@0 int,@1 nvarchar(max) ',@0=1,@1=N'Vahid'

در اینجا نیز به علت مزین بودن خاصیت Name به ویژگی ConcurrencyCheck، فقط همان رکوردی که یافت شده باید حذف شود و نه نمونه تغییر یافته آن توسط کاربری دیگر در شبکه.
البته در این مثال شاید این پروسه تنها چند میلی ثانیه به نظر برسد. اما در برنامه‌ای با رابط کاربری، شخصی ممکن است اطلاعات یک رکورد را در یک صفحه دریافت کرده و 5 دقیقه بعد بر روی دکمه save کلیک کند. در این بین ممکن است شخص دیگری در شبکه همین رکورد را تغییر داده باشد. بنابراین اطلاعاتی را که شخص مشاهده می‌کند، فاقد اعتبار شده‌اند.

ConcurrencyCheck را بر روی هر فیلدی می‌توان بکاربرد، اما ویژگی Timestamp کاربرد مشخص و محدودی دارد. باید به خاصیتی از نوع byte array اعمال شود (که نمونه‌ای از آن‌را در بالا در خاصیت public byte[] RowVersion مشاهده نمودید). علاوه بر آن، این ویژگی بر روی بانک اطلاعاتی نیز تاثیر دارد (نوع فیلد را در SQL Server تبدیل به timestamp می‌کند و نه از نوع varbinary مانند فیلد تصویر). SQL Server با این نوع فیلد به خوبی آشنا است و قابلیت مقدار دهی خودکار آن‌را دارد. بنابراین نیازی نیست در حین تشکیل اشیاء در برنامه، قید شود.
پس از آن، این فیلد مقدار دهی شده به صورت خودکار توسط بانک اطلاعاتی، در تمام updateها و deleteهای EF Code first حضور خواهد داشت:

exec sp_executesql N'delete [dbo].[Users]
where ((([Id] = @0) and ([Name] = @1)) and ([RowVersion] = @2))',N'@0 int,@1 nvarchar(max) ,
@2 binary(8)',@0=1,@1=N'Vahid',@2=0x00000000000007D1

از این جهت که اطمینان حاصل شود، واقعا مشغول به روز رسانی یا حذف رکوردی هستیم که در ابتدای عملیات از بانک اطلاعاتی دریافت کرده‌ایم. اگر در این بین RowVesrion تغییر کرده باشد، یعنی کاربر دیگری در شبکه این رکورد را تغییر داده و ما در حال حاضر مشغول به کار با رکوردی غیرمعتبر هستیم.
بنابراین استفاده از Timestamp را می‌توان به عنوان یکی از best practices طراحی برنامه‌های چند کاربره ASP.NET درنظر داشت.


6) NotMapped و DatabaseGenerated
این دو ویژگی نیز در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارند، اما در اسمبلی EntityFramework.dll تعریف شده‌اند.
به کمک ویژگی DatabaseGenerated، مشخص خواهیم کرد که این فیلد قرار است توسط بانک اطلاعاتی تولید شود. برای مثال خواصی از نوع public int Id به صورت خودکار به فیلدهایی از نوع identity که توسط بانک اطلاعاتی تولید می‌شوند، نگاشت خواهند شد و نیازی نیست تا به صورت صریح از ویژگی DatabaseGenerated جهت مزین سازی آن‌ها کمک گرفت. البته اگر علاقمند نیستید که primary key شما از نوع identity باشد، می‌توانید از گزینه DatabaseGeneratedOption.None استفاده نمائید:
[DatabaseGenerated(DatabaseGeneratedOption.None)]
public int Id { set; get; }

DatabaseGeneratedOption در اینجا یک enum است که به نحو زیر تعریف شده است:

public enum DatabaseGeneratedOption
{
None = 0,
Identity = 1,
Computed = 2
}

تا اینجا حالت‌های None و Identity آن، بحث شدند.
در SQL Server امکان تعریف فیلدهای محاسباتی و Computed با T-SQL نویسی نیز وجود دارد. این نوع فیلدها در هربار insert یا update یک رکورد، به صورت خودکار توسط بانک اطلاعاتی مقدار دهی می‌شوند. بنابراین اگر قرار است خاصیتی به این نوع فیلدها در SQL Server نگاشت شود، می‌توان از گزینه DatabaseGeneratedOption.Computed استفاده کرد.
یا اگر برای فیلدی در بانک اطلاعاتی default value تعریف کرده‌اید، مثلا برای فیلد date متد getdate توکار SQL Server را به عنوان پیش فرض درنظر گرفته‌اید و قرار هم نیست توسط برنامه مقدار دهی شود، باز هم می‌توان آن‌را از نوع DatabaseGeneratedOption.Computed تعریف کرد.
البته باید درنظر داشت که اگر خاصیت DateTime تعریف شده در اینجا به همین نحو بکاربرده شود، اگر مقداری برای آن در حین تعریف یک وهله جدید از کلاس User درکدهای برنامه درنظر گرفته نشود، یک مقدار پیش فرض حداقل به آن انتساب داده خواهد شد (چون value type است). بنابراین نیاز است این خاصیت را از نوع nullable تعریف کرد (public DateTime? AddDate).

همچنین اگر یک خاصیت محاسباتی در کلاسی به صورت ReadOnly تعریف شده است (توسط کدهای مثلا سی شارپ یا وی بی):

[NotMapped]
public string FullName
{
get { return Name + " " + LastName; }
}

بدیهی است نیازی نیست تا آن‌را به یک فیلد بانک اطلاعاتی نگاشت کرد. این نوع خواص را با ویژگی NotMapped می‌توان مزین کرد.
همچنین باید دقت داشت در این حالت، از این نوع خواص دیگر نمی‌توان در کوئری‌های EF استفاده کرد. چون نهایتا این کوئری‌ها قرار هستند به عبارات SQL ترجمه شوند و چنین فیلدی در جدول بانک اطلاعاتی وجود ندارد. البته بدیهی است امکان تهیه کوئری LINQ to Objects (کوئری از اطلاعات درون حافظه) همیشه مهیا است و اهمیتی ندارد که این خاصیت درون بانک اطلاعاتی معادلی دارد یا خیر.


7) ComplexType
ComplexType یا Component mapping مربوط به حالتی است که شما یک سری خواص را در یک کلاس تعریف می‌کنید، اما قصد ندارید این‌ها واقعا تبدیل به یک جدول مجزا (به همراه کلید خارجی) در بانک اطلاعاتی شوند. می‌خواهید این خواص دقیقا در همان جدول اصلی کنار مابقی خواص قرار گیرند؛ اما در طرف کدهای ما به شکل یک کلاس مجزا تعریف و مدیریت شوند.
یک مثال:
کلاس زیر را به همراه ویژگی ComplexType به برنامه مطلب جاری اضافه نمائید:

using System.ComponentModel.DataAnnotations;

namespace EF_Sample02.Models
{
[ComplexType]
public class InterestComponent
{
[MaxLength(450, ErrorMessage = "حداکثر 450 حرف")]
public string Interest1 { get; set; }

[MaxLength(450, ErrorMessage = "حداکثر 450 حرف")]
public string Interest2 { get; set; }
}
}

سپس خاصیت زیر را نیز به کلاس User اضافه کنید:

public InterestComponent Interests { set; get; }

همانطور که ملاحظه می‌کنید کلاس InterestComponent فاقد Id است؛ بنابراین هدف از آن تعریف یک Entity نیست و قرار هم نیست در کلاس مشتق شده از DbContext تعریف شود. از آن صرفا جهت نظم بخشیدن به یک سری خاصیت مرتبط و هم‌خانواده استفاده شده است (مثلا آدرس یک، آدرس 2، تا آدرس 10 یک شخص، یا تلفن یک تلفن 2 یا موبایل 10 یک شخص).
اکنون اگر پروژه را اجرا نمائیم، ساختار جدول کاربر به نحو زیر تغییر خواهد کرد:

CREATE TABLE [dbo].[Users](
---...
[Interests_Interest1] [nvarchar](450) NULL,
[Interests_Interest2] [nvarchar](450) NULL,
---...

در اینجا خواص کلاس InterestComponent، داخل همان کلاس User تعریف شده‌اند و نه در یک جدول مجزا. تنها در سمت کدهای ما است که مدیریت آن‌ها منطقی‌تر شده‌اند.

یک نکته:
یکی از الگوهایی که حین تشکیل مدل‌های برنامه عموما مورد استفاده قرار می‌گیرد، null object pattern نام دارد. برای مثال:

namespace EF_Sample02.Models
{
public class User
{
public InterestComponent Interests { set; get; }
public User()
{
Interests = new InterestComponent();
}
}
}

در اینجا در سازنده کلاس User، به خاصیت Interests وهله‌ای از کلاس InterestComponent نسبت داده شده است. به این ترتیب دیگر در کدهای برنامه مدام نیازی نخواهد بود تا بررسی شود که آیا Interests نال است یا خیر. همچنین استفاده از این الگو حین کار با یک ComplexType ضروری است؛ زیرا EF امکان ثبت رکورد جاری را در صورت نال بودن خاصیت Interests (صرفنظر از اینکه خواص آن مقدار دهی شده‌اند یا خیر) نخواهد داد.


8) ForeignKey
این ویژگی نیز در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارد، اما در اسمبلی EntityFramework.dll تعریف شده‌است.
اگر از قراردادهای پیش فرض نامگذاری کلیدهای خارجی در EF Code first خرسند نیستید، می‌توانید توسط ویژگی ForeignKey، نامگذاری مورد نظر خود را اعمال نمائید. باید دقت داشت که ویژگی ForeignKey را باید به یک Reference property اعمال کرد. همچنین در این حالت، کلید خارجی را با یک value type نیز می‌توان نمایش داد:
[ForeignKey("FK_User_Id")]
public virtual User User { set; get; }
public int FK_User_Id { set; get; }

در اینجا فیلد اضافی دوم FK_User_Id به جدول Project اضافه نخواهد شد (چون توسط ویژگی ForeignKey تعریف شده است و فقط یکبار تعریف می‌شود). اما در این حالت نیز وجود Reference property ضروری است.


9) InverseProperty
این ویژگی نیز در فضای نام System.ComponentModel.DataAnnotations قرار دارد، اما در اسمبلی EntityFramework.dll تعریف شده‌است.
از ویژگی InverseProperty برای تعریف روابط دو طرفه استفاده می‌شود.
برای مثال دو کلاس زیر را درنظر بگیرید:
public class Book
{
public int ID {get; set;}
public string Title {get; set;}

[InverseProperty("Books")]
public Author Author {get; set;}
}

public class Author
{
public int ID {get; set;}
public string Name {get; set;}

[InverseProperty("Author")]
public virtual ICollection<Book> Books {get; set;}
}

این دو کلاس همانند کلاس‌های User و Project فوق هستند. ذکر ویژگی InverseProperty برای مشخص سازی ارتباطات بین این دو غیرضروری است و قراردادهای توکار EF Code first یک چنین مواردی را به خوبی مدیریت می‌کنند.
اما اکنون مثال زیر را درنظر بگیرید:
public class Book
{
public int ID {get; set;}
public string Title {get; set;}

public Author FirstAuthor {get; set;}
public Author SecondAuthor {get; set;}
}

public class Author
{
public int ID {get; set;}
public string Name {get; set;}

public virtual ICollection<Book> BooksAsFirstAuthor {get; set;}
public virtual ICollection<Book> BooksAsSecondAuthor {get; set;}
}

این مثال ویژه‌ای است از کتابخانه‌ای که کتاب‌های آن، تنها توسط دو نویسنده نوشته‌ شده‌اند. اگر برنامه را بر اساس این دو کلاس اجرا کنیم، EF Code first قادر نخواهد بود تشخیص دهد، روابط کدام به کدام هستند و در جدول Books چهار کلید خارجی را ایجاد می‌کند. برای مدیریت این مساله و تعین ابتدا و انتهای روابط می‌توان از ویژگی InverseProperty کمک گرفت:

public class Book
{
public int ID {get; set;}
public string Title {get; set;}

[InverseProperty("BooksAsFirstAuthor")]
public Author FirstAuthor {get; set;}
[InverseProperty("BooksAsSecondAuthor")]
public Author SecondAuthor {get; set;}
}

public class Author
{
public int ID {get; set;}
public string Name {get; set;}

[InverseProperty("FirstAuthor")]
public virtual ICollection<Book> BooksAsFirstAuthor {get; set;}
[InverseProperty("SecondAuthor")]
public virtual ICollection<Book> BooksAsSecondAuthor {get; set;}
}

اینبار اگر برنامه را اجرا کنیم، بین این دو جدول تنها دو رابطه تشکیل خواهد شد و نه چهار رابطه؛ چون EF اکنون می‌داند که ابتدا و انتهای روابط کجا است. همچنین ذکر ویژگی InverseProperty در یک سر رابطه کفایت می‌کند و نیازی به ذکر آن در طرف دوم نیست.