@امیرحسین جلوداری، یکی از ویژگیهای یک برنامه نویس خوب داشتن دانش زبان انگلیسی مناسب لااقل در زمینه خواندن، گوش دادن هست.
البته امیدوارم این نکته رو به عنوان نصیحتی دوستانه بپذیرید.
نظرات مطالب
سخنان بزرگان!
این خیلی جالب بود:
پرل تنها زبان برنامه نویسی است که پیش و پس از رمزنگاری RSA به یک شکل به نظر میرسد! (Keith Bostic)
اگه منبعی وجود داره ممنون میشم معرفی کنید.
پرل تنها زبان برنامه نویسی است که پیش و پس از رمزنگاری RSA به یک شکل به نظر میرسد! (Keith Bostic)
اگه منبعی وجود داره ممنون میشم معرفی کنید.
بازخوردهای پروژهها
برنامه نویسی اندروید با زبان برنامه نویسی سی شارپ
با سلام؛ اگه ممکن هست دوره برنامه نویسی اندروید توسط زبان سی شارپ رو هم در دستور کارتون قرار بدید. ممنون.
یکی از دغدغههای جدی امروزه توسعه دهندگان نرم افزار در سمت Front end، توسعه برنامههای Cross Platform است. در این سری آموزشی به صورت قدم به قدم و پروژه محور میخواهیم برنامهای را برای Android/iOS/Windows توسعه دهیم که روی کامپیوتر، تبلت و موبایل به خوبی کار کند.
انتخاب ابزار درست برای شروع به کار از اهمیت شایانی برخوردار است و بد نیست در ابتدا به بررسی دلایل انتخاب ابزارهایی بپردازیم که قرار است در این دوره از آنها استفاده شود.
۱- زبان برنامه نویسی: CSharp
CSharp با وجود امکاناتی مانند Generics، Lambda Expressions، Linq، Async و ... که تا حدودی در سایر زبانها هم هستند، زبانی خوش ساختار و کاربردی است. همچنین اضافه شدن امکانات جدیدی مانند ref returns و ... نشان دهنده این است که این زبان رو به جلو در حرکت و در برخی موارد پیشرو است. اما در توسعه یک برنامه Cross Platform مواردی اهمیت پیدا میکنند که شاید توسعه دهنده نرم افزار مستقیما با آنها درگیر نشود، ولی از آنها تاثیر میپذیرد. در زبان CSharp مواردی مانند P/Invoke ،Pointers، Extern و ... جزء این دست از موارد هستند که کمک میکنند CSharp به یکی از لذت بخشترین زبان هایی تبدیل شود که قابلیت فراخوانی 100% امکانات زبانهای دیگر را بدون اما و اگرهای فراوان داشته باشد.
در سایر زبانهای Cross Platform اگر کتابخانههای توسعه داده شده و ترکیب زبانهای برنامه نویسی استفاده شده در آنها را بررسی کنید، میبینید که اگر قرار است کتابخانه مربوطه مثلا در JavaScript استفاده شود، توسعه دهنده کد، درصدی از کد را با Java، درصدی را با Swift و درصدی را با JavaScript توسعه داده است! اگر معادل همان کتابخانه را برای CSharp پیدا کنید، میبینید که تمامی قسمتهای مربوط به اندروید، iOS و ویندوز به زبان CSharp است.
برای مثال در ادامه کدهای مربوط به پروژهای را میبینید که هدف آن، ارائه متدهایی ساده برای کار با امکانات مختلف دستگاه، به صورت Cross Platform هست. مثلا برای بررسی وضعیت باطری بنویسید:
var state = Battery.State; // Charging, Full, Discharging, ...
که تماما با CSharp توسعه داده شده است.
اما معادل چنین پروژهای در هیچ زبان دیگری به صورت 100% با خود آن زبان توسعه داده نشدهاست و بیشتر مواقع با چنین چیزی مواجه میشوید:
این مسئله وقتی حائز اهمیت میشود که در پروژهتان به سمت کارهایی حرکت کنید که کمی خاص باشند و نتوانید کتابخانهای را پیدا کنید که نیازهای شما را پوشش دهد و یا از کیفیت خوبی برخوردار نباشد و ... و خلاصه بخواهید کمی بیشتر دست به کد شوید. در چنین مواقعی شما عملا درگیر چندین زبان و محیط توسعه و سیستم عامل و Debugger و ... میشوید. به هر میزان که برنامه شما خاص باشد، این هزینه افزایش پیدا میکند تا جایی که ممکن است ادامه توسعه نرم افزار را غیر ممکن کند.
در CSharp شما به صد در صد امکانات سیستم عاملها (Android/iOS/Windows/Linux/Mac/Tizen) دسترسی دارید.
۲- اجرا کننده برنامه: NET.
انتخاب NET. و کتابخانههای آن مانند Task Parallel Library - Entity Framework(Sqlite) - Noda - JSON.NET که در هر زمینهای بالاترین کیفیت ممکن را به شما ارائه میکنند به خودی خود منطقی به نظر میرسد. اما تمامی اینها در کنار سرعت اجرای NET. به صورت Native و همچنین قابلیت اجرای NET. در تمامی سیستم عاملها و همچنین امکان اجرای آن در مرورگر به کمک استاندارد Web Assembly آن را به انتخابی فوق العاده بدل میکند. سرعت گسترش محبوبیت و استفاده از NET. در دنیا نیز دلیل دیگری است برای اطمینان خاطر از انتخاب درست.
۳- Xamarin forms
Xamarin forms همه آن چیزهای پایهای است که برای نوشتن یک برنامه لازم داریم. کنترل هایی مانند ListView، Button و ...به همراه Binding - Navigation و ...
در عمل میتوانید آن را معادل Angular & Angular Material بدانید. وقتی شما فرمی را با Xamarin Forms توسعه میدهید و درون آن دکمهای است که از فرم اول، شما را به فرم دوم میبرد، میتوانید آن را در هر جایی که Xamarin forms پشتیبانی میکند، استفاده کنید. پشتیبانی Xamarin forms برای Android/iOS/Windows خوب و برای Linux/Mac/Tizen و Web در مراحل اولیه است.
در Xamarin forms شما UI کاملا Native خواهید داشت.
۴- Prism Patterns & practices
Prism همه آن چیزی است که برای نوشتن یک برنامه با کیفیت، با قابلیت نگهداری بالا و تست پذیر احتیاج داریم.
با نقش Bit و کمکهای آن در طول مسیر آموزش بیشتر آشنا خواهیم شد.
در قسمتهای بعدی به آموزش نصب و نحوه دیباگ کردن کد و ارائه پابلیش در Android-iOS-Windows خواهیم پرداخت و سپس وارد کدنویسی شده و پروژه اولیه را خواهیم ساخت و در قسمتهای بعد از آن هم کار با دیتابیس کلاینت ساید، ارتباط با سرور و ... را آموزش میبینیم.
اگر قبلا Xamarin Forms را تست کردهاید و به علت مسائلی مانند حجم بالای خروجی برنامه و یا کندی در توسعه برنامه یا اجرای آن در دستگاه مشتری آن را کنار گذاشتهاید، توصیه میکنم بار دیگر آن را با ما تست کنید و با رعایت چند نکته ساده از نوشتن برنامه Cross Platform به بهترین شکل لذت ببرید و خروجی خوبی را در نهایت به مشتریان سیستم ارائه کنید.
کتابخانههای بسیاری هستند که به زبانهای C ، C++ ، Rust و امثال آن تهیه شدهاند. دات نت 6، قابلیت جدید استفادهی از این نوع کتابخانهها را بدون نیاز به تبدیل کدهای آنها به #C، به برنامههای سمت کلاینت Blazor Web Assembly اضافه کرده که در این مطلب، نمونهای از آنرا با استفاده از بانک اطلاعاتی SQLite در برنامههای Blazor WASM 6x، بررسی خواهیم کرد. یعنی یک برنامهی SPA سمت کلاینت که بدون نیاز به سرور و Web API، تنها با استفاده از EF-Core و بانک اطلاعاتی بومی SQLite میتواند اطلاعات مورد نیاز خود را ثبت و یا بازیابی کند (همه چیز داخل مرورگر رخ میدهد).
ایجاد یک پروژهی Blazor WASM جدید
یک پوشهی جدید دلخواه را به نام BlazorWasmSQLite ایجاد کرده و با اجرای دستور dotnet new blazorwasm، یک پروژهی Blazor Web Assembly خالی جدید را در آن آغاز میکنیم. همانطور که از دستور نیز مشخص است، این پروژه از نوع hosted که به همراه Web API هم هست، نمیباشد.
افزودن Context و مدل EF-Core به برنامه
مدل برنامه به صورت زیر در پوشهی Models آن قرار میگیرد:
و Context ای که آنرا در معرض دید قرار میدهد، به صورت زیر تعریف خواهد شد:
همچنین چون میخواهیم از بانک اطلاعاتی SQLite استفاده کنیم، وابستگی زیر را به فایل csproj برنامه اضافه میکنیم:
سپس این Context را به نحو زیر به فایل Program.cs معرفی میکنیم:
در مورد علت استفادهی از AddDbContextFactory و نکات مرتبط با آن، به مطلب «نکات ویژهی کار با EF-Core در برنامههای Blazor Server» مراجعه نمائید.
ثبت تعدادی رکورد در بانک اطلاعاتی
در ادامه سعی میکنیم در فایل Index.razor، تعدادی رکورد را به بانک اطلاعاتی اضافه کنیم:
در این مثال سعی شدهاست سادهترین حالت ممکن کار با EF-Core در پیش گرفته شود؛ چون هدف اصلی آن، دسترسی به SQLite است.
اولین سعی در اجرای برنامه
در ادامه سعی میکنیم تا برنامه را اجرا کنیم. با خطای زیر متوقف خواهیم شد:
عنوان میکند که فایلهای بانک اطلاعاتی SQLite به همراه EF-Core را نمیتواند پیدا کند. یا به عبارتی هر DLL بومی را نمیتوان داخل مرورگر اجرا کرد.
رفع مشکل کار با SQLite با کامپایل ویژهی آن
برای دسترسی به کدهای native در Blazor WASM و مرورگر، باید آنها را توسط کامپایلر emcc به صورت زیر کامپایل کرد:
در اینجا هر نوع فایل portable native code با فرمتهای o. یا object files، .a و یا archive files و یا .bc یا bitcode و یا .wasm یا Standalone WebAssembly modules توسط Blazor wasm قابل استفاده هستند که در مثال فوق نمونهی object files آنها توسط کامپایلر تولید میشود.
مرحلهی بعد، معرفی این object file تولید شده به برنامه است. برای اینکار ابتدا باید dotnet workload install wasm-tools را نصب کرد (مهم). سپس به فایل csproj برنامه مراجعه کرده و فایل e_sqlite3.o را به آن معرفی میکنیم:
در اینجا فرض شدهاست که فایل o. حاصل، در پوشهی data قرار دارد. این نوع فایلها توسط NativeFileReferenceها به برنامه معرفی میشوند.
سعی در اجرای مجدد برنامه
پس از نصب wasm-tools و ذکر NativeFileReference فوق، اکنون اگر برنامه را اجرا کنیم، برنامه بدون مشکل اجرا خواهد شد:
کدهای کامل این مطلب را از اینجا میتوانید دریافت کنید: BlazorWasmSQLite.zip
ایجاد یک پروژهی Blazor WASM جدید
یک پوشهی جدید دلخواه را به نام BlazorWasmSQLite ایجاد کرده و با اجرای دستور dotnet new blazorwasm، یک پروژهی Blazor Web Assembly خالی جدید را در آن آغاز میکنیم. همانطور که از دستور نیز مشخص است، این پروژه از نوع hosted که به همراه Web API هم هست، نمیباشد.
افزودن Context و مدل EF-Core به برنامه
مدل برنامه به صورت زیر در پوشهی Models آن قرار میگیرد:
namespace BlazorWasmSQLite.Models; public class Car { public int Id { get; set; } public string Brand { get; set; } public int Price { get; set; } }
using Microsoft.EntityFrameworkCore; using BlazorWasmSQLite.Models; namespace BlazorWasmSQLite.Data; public class ClientSideDbContext : DbContext { public DbSet<Car> Cars { get; set; } = default!; public ClientSideDbContext(DbContextOptions<ClientSideDbContext> options) : base(options) { } }
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk.BlazorWebAssembly"> <ItemGroup> <!-- EF Core and Sqlite --> <PackageReference Include="Microsoft.EntityFrameworkCore.Sqlite" Version="6.0.1" /> </ItemGroup> </Project>
using Microsoft.AspNetCore.Components.Web; using Microsoft.AspNetCore.Components.WebAssembly.Hosting; using BlazorWasmSQLite; using Microsoft.EntityFrameworkCore; using BlazorWasmSQLite.Data; var builder = WebAssemblyHostBuilder.CreateDefault(args); builder.RootComponents.Add<App>("#app"); builder.RootComponents.Add<HeadOutlet>("head::after"); builder.Services.AddScoped(sp => new HttpClient { BaseAddress = new Uri(builder.HostEnvironment.BaseAddress) }); // Sets up EF Core with Sqlite builder.Services.AddDbContextFactory<ClientSideDbContext>(options => options .UseSqlite($"Filename=DemoData.db") .EnableSensitiveDataLogging()); await builder.Build().RunAsync();
ثبت تعدادی رکورد در بانک اطلاعاتی
در ادامه سعی میکنیم در فایل Index.razor، تعدادی رکورد را به بانک اطلاعاتی اضافه کنیم:
@page "/" @using Microsoft.Data.Sqlite @using Microsoft.EntityFrameworkCore @using BlazorWasmSQLite.Data @using BlazorWasmSQLite.Models <PageTitle>Index</PageTitle> <h1>Hello, world!</h1> Welcome to your new app. <SurveyPrompt Title="How is Blazor working for you?" /> @code { [Inject] private IDbContextFactory<ClientSideDbContext> _dbContextFactory { get; set; } = default!; protected override async Task OnInitializedAsync() { await using var db = await _dbContextFactory.CreateDbContextAsync(); await db.Database.EnsureCreatedAsync(); // create seed data if (!db.Cars.Any()) { var cars = new[] { new Car { Brand = "Audi", Price = 21000 }, new Car { Brand = "Volvo", Price = 11000 }, new Car { Brand = "Range Rover", Price = 135000 }, new Car { Brand = "Ford", Price = 8995 } }; await db.Cars.AddRangeAsync(cars); await db.SaveChangesAsync(); } await base.OnInitializedAsync(); } }
اولین سعی در اجرای برنامه
در ادامه سعی میکنیم تا برنامه را اجرا کنیم. با خطای زیر متوقف خواهیم شد:
crit: Microsoft.AspNetCore.Components.WebAssembly.Rendering.WebAssemblyRenderer[100] Unhandled exception rendering component: The type initializer for 'Microsoft.Data.Sqlite.SqliteConnection' threw an exception. System.TypeInitializationException: The type initializer for 'Microsoft.Data.Sqlite.SqliteConnection' threw an exception. ---> System.Reflection.TargetInvocationException: Exception has been thrown by the target of an invocation. ---> System.DllNotFoundException: e_sqlite3 at SQLitePCL.SQLite3Provider_e_sqlite3.SQLitePCL.ISQLite3Provider.sqlite3_libversion_number()
رفع مشکل کار با SQLite با کامپایل ویژهی آن
برای دسترسی به کدهای native در Blazor WASM و مرورگر، باید آنها را توسط کامپایلر emcc به صورت زیر کامپایل کرد:
$ git clone https://github.com/cloudmeter/sqlite $ cd sqlite $ emcc sqlite3.c -shared -o e_sqlite3.o
مرحلهی بعد، معرفی این object file تولید شده به برنامه است. برای اینکار ابتدا باید dotnet workload install wasm-tools را نصب کرد (مهم). سپس به فایل csproj برنامه مراجعه کرده و فایل e_sqlite3.o را به آن معرفی میکنیم:
<Project Sdk="Microsoft.NET.Sdk.BlazorWebAssembly"> <ItemGroup> <!-- EF Core and Sqlite --> <PackageReference Include="Microsoft.EntityFrameworkCore.Sqlite" Version="6.0.1" /> <NativeFileReference Include="Data\e_sqlite3.o" /> </ItemGroup> </Project>
سعی در اجرای مجدد برنامه
پس از نصب wasm-tools و ذکر NativeFileReference فوق، اکنون اگر برنامه را اجرا کنیم، برنامه بدون مشکل اجرا خواهد شد:
کدهای کامل این مطلب را از اینجا میتوانید دریافت کنید: BlazorWasmSQLite.zip
postgres یک بانک اطلاعاتی متن باز، قدرتمند و relational میباشد که پس از 30 سال توسعهی فعال، به کارآیی بالا، قابل اطمینان بودن و قدرتمند بودن شهرت دارد. همچنین در بنچمارکهای مربوط به وبسایت techempower نیز استفاده از این پایگاه داده در کنار asp.net core باعث شدهاست تا جایگاه خوبی کسب شود. علاوه بر این ویژگیها، انعطاف نوع دادهها (data type) سبب تفاوت بین رقبا شده است. برای مثال فرض کنید که یک جدول به اسم Blog و قصد ذخیره تگهای مقاله را داریم. کار به چه صورت خواهد بود؟
- ساخت جدول و رابطه چند به چند
ایراد قطعه کد اول عدم امکان سرچ اصولی در بین کلمات کلیدی میباشد؛ زیرا شما مجبور به جستجو در یک فیلد هستید که واژهها با کاراکتری از یکدیگر جدا شدهاند. پس شما سرچ دقیقی نخواهید داشت. پس از این مشکل میتوان به وجود تگهای تکراری در یک رکورد و یا نداشتن تگها به صورت یکپارچه اشاره کرد و به عنوان مشکل آخر میتواند به یک سربار برای سیستم تبدیل شود. چون هر بار که دیتا واکشی میشود، باید یکبار کلمات را از یکدیگر جدا و سپس به یک آرایه تبدیل و هنگام ذخیره شدن نیز مجددا این رشتهها را به هم بچسبانیم.
در مورد کد دوم هم شاید بتوان به انباشته شدن زیاد سطرها و یا عدم ساختار مدرن اشاره کرد.
اگر پیشتر با postgres آشنایی نداشته باشید، یکی از دو سناریو زیر را پیاده سازی خواهید کرد:
- ذخیره در یک فیلد به صورت nvarchar و جدا کردن حرفها با یک کاراکتر (برای مثال: dntips, csharp با کارکتر , از هم جدا شده اند)
Blog ID BlogID int Title nvarchar(250) Tags nvarchar(500)
Blog Tags Tbl BlogID int TagID int
در مورد کد دوم هم شاید بتوان به انباشته شدن زیاد سطرها و یا عدم ساختار مدرن اشاره کرد.
اما در postgres به راحتی میتوان این گونه دیتاها را به صورت آرایه ذخیره سازی کرد:
CREATE TABLE sal_emp ( name text, pay_by_quarter integer[], schedule text[][] );
که سبب سرچ اصولی و واکشی سریعتر اطلاعات خواهد شد.
راجع به نوع داده array در postgres در بیشتر مطالعه کنید.
راجع به نوع داده array در postgres در بیشتر مطالعه کنید.
در همین بحث دیتا تایپها میتوان به نوع text اشاره کرد که جایگزینی برای nvarchar و یا varchar میباشد. در اینجا نیازی به مشخص کردن سایز رشته نیز نیست و تمام فرآیند، به صورت خودکار در پسزمینه انجام خواهد شد. مثلا بجای nvarcahr 500 و یا MAX تنها، نوع داده را برابر text قرار میدهید.
از نظر ساختار زبانی و syntax بسیار شبیه به سایر providerها میباشد و تنها تفاوت اساسی آن، حساس بودن به حروف کوچک و بزرگ است.
سایر مزیتهای postgres را میتوانید از زبان shayro jan sky، در کانال دات نت و در ویدیو لینک شده مشاهده کنید.
مزیت بزرگ آن که باعث میشود تا از آن بتوانیم در پروژههای خود استفاده کنیم، سازگاری آن با ef core میباشد. یعنی اگر کل برنامهی شما با ef core پیاده سازی شده باشد، با عوض کردن متد UseSqlServer به UseNpgsql در کلاس program، مشکلی در برنامه رخ نخواهد داد و اپلیکیشن شما بجای استفاده از sql server به راحتی از postgres استفاده خواهد کرد.
متد نام برده شده در پکیج زیر قابل دسترسی میباشد:
کارها تماما مانند ef و حتی با کتابخانههای مربوط به آن انجام خواهد شد و تنها تغییر در کدها، همین متد UseNpgsql میباشد که provider را عوض خواهد کرد.
در قسمت بعد به نصب و راه اندازی postrgress و دشبردهای مدیریتی آن از طریق داکر و پیاده سازی CRUD خواهیم پرداخت.
سایر مزیتهای postgres را میتوانید از زبان shayro jan sky، در کانال دات نت و در ویدیو لینک شده مشاهده کنید.
مزیت بزرگ آن که باعث میشود تا از آن بتوانیم در پروژههای خود استفاده کنیم، سازگاری آن با ef core میباشد. یعنی اگر کل برنامهی شما با ef core پیاده سازی شده باشد، با عوض کردن متد UseSqlServer به UseNpgsql در کلاس program، مشکلی در برنامه رخ نخواهد داد و اپلیکیشن شما بجای استفاده از sql server به راحتی از postgres استفاده خواهد کرد.
متد نام برده شده در پکیج زیر قابل دسترسی میباشد:
Npgsql.EntityFrameworkCore.PostgreSQL
کارها تماما مانند ef و حتی با کتابخانههای مربوط به آن انجام خواهد شد و تنها تغییر در کدها، همین متد UseNpgsql میباشد که provider را عوض خواهد کرد.
در قسمت بعد به نصب و راه اندازی postrgress و دشبردهای مدیریتی آن از طریق داکر و پیاده سازی CRUD خواهیم پرداخت.
NPAPI
این عبارت مخفف Netscape Plugin Application Programming Interface هست و یک پلاگین چندسکویی است که بسیاری از مرورگرها از آن استفاده میکنند. معماری این پلاگین ابتدا در سال 1995 برای مرورگر netscape نسخه 2 آن توسعه پیدا کرد. ولی رفته رفته توسط دیگر مرورگرها هم استفاده و پیاده سازی شد و البته تعدادی هم بعدها استفاده از آن را رها کردند و از فناوریهای دیگری استفاده کردند.
کار این پلاگین تعریف یک سری ContentType مانند audio/mp3 است و موقعیکه مرورگر در رندر کردن این صفحات به چنین محتوایی برخورد کند، پلاگین مربوط به این محتوا را در حافظه بار میکند تا پلاگین را در حافظه رندر کرده و جابجایی دادهها با پلاگین صورت بگیرد. سپس آن پلاگین محتوای مربوطه را رندر میکند. امروزه پلاگینها در همان قسمت از حافظه صفحه مرورگر بار میشوند و مانند مرورگرهای قدیمی مجبور به اجرای برنامه خارجی برای محتواهای ناشناخته نیستند.
این API نیاز دارد هر پلاگین تقریبا 15 تابع را پیاده سازی کند. این توابع برای پیاده سازی، ایجاد، نابودسازی آن و موقعیت مکانی آن به کار میروند. NPAPI همچنین امکاناتی از قبیل اسکریت نویسی، چاپ کردن، تمام صفحه شدن، پلاگین بدون پنجره، استریم کردن محتوا را نیز دارد.
مبداء و منشا ابتدایی این فناوری از شرکت Adobe و محصول Adobe Reader آن و خواندن PDFهای تحت وب آغاز گشت. در آن زمان در وب، تنها فرمت HTML به همراه تصاویر به عنوان محتوا حساب میشد و مابقی نوعها به دانلود ختم میشدند و شرکت ادوب قصد داشت کاربران تجربهی جدیدی از خواندن فایلهای PDF را بر روی مرورگر وب داشته باشند و برای دیدن حتما نیازی به دانلود نداشته باشند.
شرکت ادوب برای جلب نظر توسعه دهنگان netscape از یک نسخهی دمو استفاده کرد و موقعی که روی لینک یک PDF کلیک میشد به جای دانلود آن، محتوا داخل صفحه مرورگر رندر میشد که مخلوطی از کدهای html و PDF بود ولی آنها خواستار یک سیستم یکپارچه بودند تا دیگر مرورگر netscape درگیر آن نباشد و بدون وابستگی به مرورگر و به طور مستقل این کار انجام شود که کم کم باعث ایجاد این API شد و از آن موقع در طول این سالها مرورگرهای زیادی از این فناوری استفاده کردند تا استاندارد عمومی در توسعه مرورگرها باشد.
عدم پشتیبانی گوگل از این پلاگین API
گوگل در سال 2013 عدم پشتیبانی از این API را در مرورگرش اعلام کرد که در این حالت پشتیبانی از تمامی فناوریهای مرتبط آن نیز خاتمه میابد که شامل جاوا و سیلورلایت میشود و دلیل آن مسائل پایداری و امنیت آن در کنار سایر موارد است.
پشتیبانی از اسکریپت نویسی
این ویژگی اجازه میدهد که شما با استفاده از کدهای جاوااسکریپت، در صفحات وب با پلاگین تعامل کنید. ابتدا netscape این امکان را اضافه کرد و بعدها موزیلا این ویژگی را با استفاده از فناوری هایی چون Live Connect ، XP Connect و npRuntime ارتقاء بخشید.
Live Connect
از netscape 4 به بعد NPAPI برای اسکریپت نویسی توسعه یافت. این ویژگی به مرورگرها اجازه میدهد که برنامههای نوشته شده با جاوا و جاوااسکریپت، با صفحات وب به تعامل بپردازند. به عنوان مثال اپلت نوشته شده با جاوا میتواند با کدهای داخل صفحه ارتباط برقرار کند یا بیشتر از خود اسکریتهای صفحه با محیط جاوااسکریت داخلی ارتباط برقرار کند. با این ویژگی یک پلاگین میتواند یک نمونه کلاس جاوا را پیاده سازی و بازگرداند. این کلاس میتواند از طریق جاوااسکریت یا اپلتهای جاوا صدا زده شود.
XP Connect
ابتدا قبل از هر چیز بگذارید با XPCOM اشنا شویم. XPCOM یا Cross Platform Component Object Model از طرف شرکت موزیلا ارائه شده است و اصلیترین ویژگی آن اتصال چندین زبان به یکدیگر از طریق IDL یا یک زبان واسط است. بدین ترتیب برنامه نویسها میتوانستند کدهای اختصاصی خود را با دیگر کامپوننتها مرتبط کنند.
حال کار xpconnect برقراری ارتباط بین جاوااسکریپت با XPCOM یا کدهای نوشته شده توسعه گران است. XP Connect به اشیاء جاوااسکریپتی اجازه میدهد به طور مستقیم به اشیاء XPCom دسترسی داشته و آنها را دستکاری کنند.
NPRuntime
در پایان سال 2004 بسیاری از شرکتهای اصلی ارائه کننده مرورگرهای وب که از NPAPI استفاده میکردند، به این توافق رسیدند که از فناوری NPRuntime به عنوان یک اکستنشن (افزونه) برای تامین اسکریپت نویسی NPAPI استفاده کنند. اسکریپت نویسی این فناوری مستقل از دیگر فناوریهایی چون جاوا و XPCOM است و توسط گوگل (در آن زمان)، فایرفاکس، سافاری و اپرا (در آن زمان) پشتیبانی میشود.
NPRuntime
در پایان سال 2004 بسیاری از شرکتهای اصلی ارائه کننده مرورگرهای وب که از NPAPI استفاده میکردند، به این توافق رسیدند که از فناوری NPRuntime به عنوان یک اکستنشن (افزونه) برای تامین اسکریپت نویسی NPAPI استفاده کنند. اسکریپت نویسی این فناوری مستقل از دیگر فناوریهایی چون جاوا و XPCOM است و توسط گوگل (در آن زمان)، فایرفاکس، سافاری و اپرا (در آن زمان) پشتیبانی میشود.
PPAPI
این فناوری در 12 آگوست 2009 معرفی شد. Pepper Plugin API مجموعه ای از تغییرات و اصلاحات روی NPAPI است که باعث انعطاف پذیری و امنیت بیشتر میشود. این افزونه جهت پیاده سازی آسان اجرای پلاگین در یک پروسهی جداگانه است. هدف این پروژه تهیه یک فریمورک برای ایجاد پلاگینهای مستقل یا Cross-Platform میباشد.
تعدادی از مواردی که در طراحی این افزونه در نظر گرفته شده است:
- اجرای جداگانه از پروسهی مرورگر
- تعریف رویدادهای استاندارد و رسم تصاویر دو بعدی
- تهیه گرافیک سه بعدی
- ریجستری پلاگین
- استاندارد سازی برای استفاده از سیستم رندر مرورگر Compositing Process
- تعریف مفهوم یا معنای واحد از NPAPI بین تمامی مروگرها
مرورگرهایی که در حال حاضر به این افزونه روی آورده اند طبعا مرورگر کروم و اپرا از نسخه 24 به بعد است.
شرکت موزیلا در سال 2011 اعلام کرد که فعلا علاقه ای به شرکت در این پروژه ندارد.
شرکت ادوب برای افزونه flash player اعلام کرد که دیگر تنها بر روی PPAPI فعالیت میکنند و از آخرین نسخه فلش پلیر 11.2 که برای NPAPI ایجاد شده است تنها به مدت پنج سال بستههای آپدیت آن را در دسترس قرار میدهد.
ActiveX
یکی دیگر از این پلاگینها ActiveX است که توسط IE مورد استفاده قرار میگیرد ولی در مرورگر Edge حذف شده است. به این دلیل، پشتیبانی از جاوا در این مرورگر قطع شده است و فلش پلیر را به صورت ذاخلی Built-in پشتیبانی میکند. امروزه بسیاری از تولیدکنندگان اعتقاد دارند که با Html5 بسیاری از مسائل حل میشود.