نظرات مطالب
نمایش تاریخ بر حسب تعداد روزهای گذشته
جهت تکمیل >>
در صورت نیاز به نمایش دقیقه :
double DifferenceMinute = ts.TotalMinutes;

و قبل از آخرین else if :
else if (DateTime.Now.Date == LastDate.Date && (DifferenceMinute<60 && (DateTime.Now.Hour-LastDate.Hour<=1)) )
                Result.Append("در " + ConvertMinuteToString((int)DifferenceMinute) + " دقیقه قبل " + " ، "  + GetHour(LastDate));

 و تبدیل دقیقه به رشته :
 public string ConvertMinuteToString(int minute)
        {
            string Result = "";
            string[] minLessTen = { "یک", "دو", "سه", "چهار", "پنج", "شش", "هفت", "هشت", "نه", "ده" };
            string[] minLesstwenty = { "یازده", "دوازده", "سیزده", "چهارده", "پانزده", "شانزده", "هفده", "هجده", "نوزده" };
            
            Dictionary<int,string> minmore=new Dictionary<int,string>
                {
                    {2,"بیست"},
                    {3,"سی"},
                    {4,"چهل"},
                    {5,"پنجاه"}
                };

            if (minute <= 10)
                Result = minLessTen[minute - 1];
            else if (minute < 20)
                Result = minLesstwenty[(minute%10)-1];
            else if ((minute / 10) >= 2)
            {
                Result = minmore[minute / 10];
                if (minute % 10 > 0)
                    Result += " و " + minLessTen[(minute % 10) - 1];

            }
            return Result;
        }

* بهتر است بجای  String  از StringBuilder استفاده شود .
مطالب
ذخیره سازی تنظیمات برنامه‌های ASP.NET Core در بانک اطلاعاتی به کمک Entity Framework Core
در مطلب «ارتقاء به ASP.NET Core 1.0 - قسمت 7 - کار با فایل‌های config » با مقدمات کار با فایل‌های تنظیمات برنامه و تامین کننده‌های مختلف آن‌ها آشنا شدیم. در این مطلب قصد داریم یک نمونه‌ی سفارشی تامین کننده‌های تنظیمات برنامه را بر اساس دریافت و ذخیره سازی اطلاعات در بانک اطلاعاتی، تهیه کنیم.


ساختار موجودیت تنظیمات برنامه

تنظیمات برنامه با هر قالبی که تهیه شوند، دست آخر به صورت یک <Dictionary<string,string در برنامه پردازش شده و قابل دسترسی می‌شوند. بنابراین موجودیت معادل این Dictionary را به صورت زیر تعریف می‌کنیم:
namespace DbConfig.Web.DomainClasses
{
    public class ConfigurationValue
    {
        public int Id { get; set; }
        public string Key { get; set; }
        public string Value { get; set; }
    }
}


ساختار Context برنامه و مقدار دهی اولیه‌ی آن

پس از تعریف موجودیت تنظیمات برنامه، آن‌را به صورت زیر به Context برنامه معرفی می‌کنیم:
    public class MyAppContext : DbContext, IUnitOfWork
    {
        public MyAppContext(DbContextOptions options) : base(options)
        { }

        public virtual DbSet<ConfigurationValue> Configurations { set; get; }
همچنین، برای مقدار دهی مقادیر اولیه‌ی تنظیمات برنامه نیز اینبار می‌توان به کمک متد HasData، به صورت زیر عمل کرد:
        protected override void OnModelCreating(ModelBuilder builder)
        {
            // it should be placed here, otherwise it will rewrite the following settings!
            base.OnModelCreating(builder);

            // Custom application mappings
            builder.Entity<ConfigurationValue>(entity =>
            {
                entity.Property(e => e.Key).HasMaxLength(450).IsRequired();
                entity.HasIndex(e => e.Key).IsUnique();
                entity.Property(e => e.Value).IsRequired();
                entity.HasData(new ConfigurationValue
                {
                    Id = 1,
                    Key = "key-1",
                    Value = "value_from_ef_1"
                });
                entity.HasData(new ConfigurationValue
                {
                    Id = 2,
                    Key = "key-2",
                    Value = "value_from_ef_2"
                });
            });
        }

ایجاد یک IConfigurationSource سفارشی مبتنی بر بانک اطلاعاتی

انواع و اقسام تامین کننده‌های تنظیمات برنامه در پروژه‌های ASP.NET Core، در حقیقت یک پیاده سازی سفارشی از اینترفیس IConfigurationSource هستند. به همین جهت در ادامه یک نمونه‌ی مبتنی بر EF Core آن را تهیه می‌کنیم:
    public class EFConfigurationSource : IConfigurationSource
    {
        private readonly IServiceProvider _serviceProvider;

        public EFConfigurationSource(IServiceProvider serviceProvider)
        {
            _serviceProvider = serviceProvider;
        }

        public IConfigurationProvider Build(IConfigurationBuilder builder)
        {
            return new EFConfigurationProvider(_serviceProvider);
        }
    }
در اینجا چون می‌خواهیم به IUnitOfWork دسترسی پیدا کنیم، IServiceProvider را به سازنده‌ی این تامین کننده تزریق کرده‌ایم. کار اصلی ساخت آن نیز در متد Build، با ارائه‌ی یک IConfigurationProvider سفارشی انجام می‌شود. اینجا است که اطلاعات را از بانک اطلاعاتی خوانده و در اختیار سیستم تنظیمات برنامه قرار می‌دهیم:
    public class EFConfigurationProvider : ConfigurationProvider
    {
        private readonly IServiceProvider _serviceProvider;

        public EFConfigurationProvider(IServiceProvider serviceProvider)
        {
            _serviceProvider = serviceProvider;
            ensureDatabaseIsCreated();
        }

        public override void Load()
        {
            using (var scope = _serviceProvider.CreateScope())
            {
                var uow = scope.ServiceProvider.GetRequiredService<IUnitOfWork>();
                this.Data?.Clear();
                this.Data = uow.Set<ConfigurationValue>()
                               .AsNoTracking()
                               .ToList()
                               .ToDictionary(c => c.Key, c => c.Value);
            }
        }

        private void ensureDatabaseIsCreated()
        {
            using (var scope = _serviceProvider.CreateScope())
            {
                var uow = scope.ServiceProvider.GetRequiredService<IUnitOfWork>();
                uow.Migrate();
            }
        }
    }
در ConfigurationProvider فوق، متد Load، در آغاز برنامه فراخوانی شده و در اینجا فرصت داریم تا خاصیت this.Data آن‌را که از نوع <Dictionary<string,string است، مقدار دهی کنیم. بنابراین از serviceProvider تزریق شده‌ی در سازنده‌ی کلاس استفاده کرده و به وهله‌ای از IUnitOfWork دسترسی پیدا می‌کنیم. سپس بر این اساس تمام رکوردهای جدول متناظر با ConfigurationValue را دریافت و توسط متد ToDictionary، تبدیل به ساختار مدنظر خاصیت this.Data می‌کنیم.
در اینجا فراخوانی متد ensureDatabaseIsCreated را نیز مشاهده می‌کنید. کلاس EFConfigurationProvider در آغاز برنامه و پیش از هر عمل دیگری وهله سازی شده و سپس متد Load آن فراخوانی می‌شود. به همین جهت نیاز است یا پیشتر، بانک اطلاعاتی را توسط دستورات Migration ایجاد کرده باشید و یا متد ensureDatabaseIsCreated، اطلاعات Migration موجود را به بانک اطلاعاتی برنامه اعمال می‌کند.


معرفی EFConfigurationSource به برنامه

جهت معرفی ساده‌تر EFConfigurationSource تهیه شده، ابتدا یک متد الحاقی را بر اساس آن تهیه می‌کنیم:
    public static class EFExtensions
    {
        public static IConfigurationBuilder AddEFConfig(this IConfigurationBuilder builder,
            IServiceProvider serviceProvider)
        {
            return builder.Add(new EFConfigurationSource(serviceProvider));
        }
    }
سپس می‌توان این متد AddEFConfig را به صورت زیر به تنظیمات برنامه در کلاس Startup اضافه و معرفی کرد:
namespace DbConfig.Web
{
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddScoped<IUnitOfWork, MyAppContext>();
            services.AddScoped<IConfigurationValuesService, ConfigurationValuesService>();

            var connectionString = Configuration.GetConnectionString("SqlServerConnection")
                     .Replace("|DataDirectory|", Path.Combine(Directory.GetCurrentDirectory(), "wwwroot", "app_data"));
            services.AddDbContext<MyAppContext>(options =>
                    {
                        options.UseSqlServer(
                            connectionString,
                            dbOptions =>
                                {
                                    var minutes = (int)TimeSpan.FromMinutes(3).TotalSeconds;
                                    dbOptions.CommandTimeout(minutes);
                                    dbOptions.EnableRetryOnFailure();
                                });
                    });

            var serviceProvider = services.BuildServiceProvider();
            var configuration = new ConfigurationBuilder()
                                       .AddConfiguration(Configuration) // Adds all of the existing configurations
                                       .AddEFConfig(serviceProvider)
                                       .Build();
            services.AddSingleton<IConfigurationRoot>(sp => configuration); // Replace
            services.AddSingleton<IConfiguration>(sp => configuration); // Replace
در اینجا ابتدا نیاز است یک ConfigurationBuilder جدید را ایجاد کنیم تا بتوان AddEFConfig را بر روی آن فراخوانی کرد. در این بین، خود برنامه نیز تعدادی تامین کننده‌ی تنظیمات پیش‌فرض را نیز دارد که قصد نداریم سبب پاک شدن آن‌ها شویم. به همین جهت آن‌ها را توسط متد AddConfiguration، افزوده‌ایم. پس از تعریف این ConfigurationBuilder جدید، نیاز است آن‌را جایگزین IConfiguration و IConfigurationRoot پیش‌فرض برنامه کنیم که روش آن‌را در دو متد services.AddSingleton ملاحظه می‌کنید.
همچنین روش دسترسی به serviceProvider مورد نیاز AddEFConfig، توسط متد services.BuildServiceProvider نیز در کدهای فوق مشخص است. به همین جهت مجبور شدیم این تعریف را در اینجا قرار دهیم و گرنه می‌شد از کلاس Program و یا حتی سازنده‌ی کلاس Startup نیز استفاده کرد. مشکل این دو مکان عدم دسترسی به سرویس IUnitOfWork و سایر تنظیمات برنامه است.


آزمایش برنامه

اگر به قسمت «ساختار Context برنامه و مقدار دهی اولیه‌ی آن» مطلب جاری دقت کرده باشید، دو کلید پیش‌فرض در اینجا ثبت شده‌اند. به همین جهت در ادامه با تزریق سرویس IConfiguration به سازنده‌ی یک کنترلر، سعی در خواندن مقادیر آن‌ها خواهیم کرد:
namespace DbConfig.Web.Controllers
{
    public class HomeController : Controller
    {
        private readonly IConfiguration _configuration;

        public HomeController(IConfiguration configuration)
        {
            _configuration = configuration;
        }

        public IActionResult Index()
        {
            return Json(
                new
                {
                    key1 = _configuration["key-1"],
                    key2 = _configuration["key-2"]
                });
        }
با این خروجی:



به روز رسانی بانک اطلاعاتی برنامه و بارگذاری مجدد اطلاعات IConfiguration

فرض کنید توسط سرویسی، اطلاعات جدول ConfigurationValue را تغییر داده‌اید. نکته‌ی مهم اینجا است که اینکار سبب فراخوانی مجدد متد Load کلاس EFConfigurationProvider نخواهد شد و عملا این تغییرات در سراسر برنامه توسط تزریق اینترفیس IConfiguration قابل دسترسی نخواهند بود (مگر اینکه برنامه مجددا ری‌استارت شود). نکته‌ی به روز رسانی این اطلاعات به صورت زیر است:
    public class ConfigurationValuesService : IConfigurationValuesService
    {
        private readonly IConfiguration _configuration;

        public ConfigurationValuesService(IConfiguration configuration)
        {
            _configuration = configuration;
        }

        private void reloadEFConfigurationProvider()
        {
            ((IConfigurationRoot)_configuration).Reload();
        }
در جائیکه نیاز است پس از به روز رسانی بانک اطلاعاتی، تنظیمات برنامه را نیز بارگذاری مجدد کنید، ابتدا اینترفیس IConfiguration را به سازنده‌ی آن تزریق کرده و سپس به نحو فوق، متد Reload را فراخوانی کنید. اینکار سبب می‌شود تا یکبار دیگری متد Load کلاس EFConfigurationProvider نیز فراخوانی شود که باعث بارگذاری مجدد تنظیمات برنامه خواهد شد.


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: EFCoreDbConfig.zip
مطالب
طریقه بررسی صحت کدملی به کمک متدهای الحاقی
برای بررسی صحت کدملی باید کمی با ساختار این کد آشنا شویم. کد ملی 6-761161-007 را در نظر بگیرید. همانطور که مشاهده می‌کنید این کد به 3 قسمت تقسیم شده است. قسمت اول که یک عدد 3 رقمی است نشان دهنده محل تولد فرد است. 6 رقم وسط شماره شناسایی فرد و رقم آخر، رقم کنترل است. در حقیقت ساختار 9 رقم اول طبق الگوریتمی قابل بررسی است که خروجی آن الگوریتم همان رقم آخر است. اگر خروجی الگوریتم با رقم کنترل برابر باشد می‌توان گفت کدملی وارد شده معتبر است و در غیر اینصورت کدملی معتبر نخواهد بود.
برای این منظور دو متدالحاقی زیر به پروژه DNT.Extensions اضافه شده است که بدنه آنها به شرح زیر است:
        /// <summary>
        /// Validate IR National Code
        /// </summary>
        /// <param name="nationalcode">National Code</param>
        /// <returns></returns>
        public static bool IsValidNationalCode(this string nationalcode)
        {
            int last;
            return nationalcode.IsValidNationalCode(out last);
        }

        /// <summary>
        /// Validate IR National Code
        /// </summary>
        /// <param name="nationalcode">National Code</param>
        /// <param name="lastNumber">Last Number Of National Code</param>
        /// <returns></returns>
        public static bool IsValidNationalCode(this string nationalcode, out int lastNumber)
        {
            lastNumber = -1;
            if (!nationalcode.IsItNumber()) return false; 
            var array = nationalcode.ToCharArray();
            if (array.Length != 10) return false;
            var j = 10;
            var sum = 0;
            for (var i = 0; i < array.Length - 1; i++)
            {
                sum += Int32.Parse(array[i].ToString(CultureInfo.InvariantCulture)) * j;
                j--;
            }
            var div = sum / 11;
            var r = div * 11;
            var diff = Math.Abs(sum - r);

            if (diff <= 2)
            {
                lastNumber = diff;
                return diff == Int32.Parse(array[9].ToString(CultureInfo.InvariantCulture));
            }
            var temp = Math.Abs(diff - 11);
            lastNumber = temp;
            return temp == Int32.Parse(array[9].ToString(CultureInfo.InvariantCulture));
        }
طریقه استفاده از این متدها نیز به شرح ذیل است:
bool b = "0077611616".IsValidNationalCode();
پی نوشت:
لطفاً بخش نظرات خوانندگان را نیز دنبال کنید.
بازخوردهای پروژه‌ها
تنظیم پیش فرض "عبارات ریاضی" برای Captcha MVC
زمانی که وارد صفحه Login میشیم با اینکه از مدل MathBuildInfoModel  استفاده کردیم ولی فقط بار اول عبارت ریاضی به ما نمایش میده و زمانی که روی دکمه "تغییر تصویر" کلیک می‌کنیم دیگه این عبارات نمایش داده نمیشه یا به عبارتی Plain Captcha نمایش داده میشه. برای حل این مشکل کافیه کار زیر رو انجام بدید :

تغییر متد زیر :

 function @functionName{
            $('#@id').prop('disabled', true);
            $.post("@Model.RefreshUrl", { @Model.TokenParameterName: $('#@Model.TokenElementId').val() }, function () {
                $('#@id').prop('disabled', false);
            });
            return false;
        }

به متد زیر :

 function @functionName{
            $('#@id').prop('disabled', true);
            $.post("@Model.RefreshUrl", { @Model.TokenParameterName: $('#@Model.TokenElementId').val() ,@Model.MathParamterName: "0"}, function () {
                $('#@id').prop('disabled', false);
            });
            return false;
        }
 
مطالب
C# 6 - The nameof Operator
یکی دیگر از قابلیت‌های جذاب نسخه‌ی جدید سی‌شارپ، عملگر nameof است. هدف اصلی آن ارائه کدهایی با قابلیت Refactoring بهتر است؛ زیرا به جای نوشتن نام فیلدها و یا متدها در صورت نیاز به صورت hard-coded، می‌توانیم از این عملگر استفاده کنیم. به عنوان مثال در زمان صدور استثناءیی از نوع ArgumentNullException باید نام آرگومان را به سازنده‌ی این کلاس پاس دهیم. متاسفانه یکی از مشکلاتی که با رشته‌ها در حالت کلی وجود دارد این است که امکان دیباگ در زمان کامپایل را از دست خواهیم داد و با تغییر هر المنت، تغییرات به صورت خودکار به رشته پاس داده شده، به سازنده‌ی کلاس ArgumentNullException اعمال نخواهد شد:
public static void DoWork(string name)
{
       if (name == null)
       {
           throw new ArgumentNullException("name");
       }
}
اما با استفاده از عملگر nameof، کد امن‌تری را خواهیم داشت؛ زیرا همیشه نام واقعی آرگومان به سازنده‌ی کلاس ArgumentNullException پاس داده می‌شود:
public static void DoWork(string name)
{
       if (name == null)
       {
           throw new ArgumentNullException(nameof(name));
       }
}
اگر ReSharper را نصب کرده باشید، به شما پیشنهاد می‌دهد که از nameof به جای یک رشته‌ی جادویی (magic string) استفاده نمائید:


یک مثال دیگر می‌تواند در زمان فراخوانی رخدادهای مربوط به OnPropertyChanged باشد. در اینجا باید نام خصوصیتی را که تغییر یافته است، به آن پاس دهیم: 
        public string Name
        {
            get { return _name; }
            set
            {
                _name = value;
                OnPropertyChanged("Name");
            }
        }
اما با کمک عملگر nameof می‌توانیم قسمت فراخوانی متد OnPropertyChanged را به اینصورت نیز بازنویسی کنیم:
OnPropertyChanged(nameof(Name));
ممکن است عنوان کنید قبلاً در سی‌شارپ 5 هم می‌توانستیم از ویژگی [CallerMemberName] استفاده کنیم، پس دیگر نیازی به استفاده از عملگر nameof نخواهد بود. اما تفاوت کلیدی این است که CallerMemberName در زمان اجرا نام فیلد فراخوان را دریافت میکند (run time)، در حالیکه با استفاده از عملگر nameof می‌توانید در زمان کامپایل به نام فیلد دسترسی داشته باشید (compile time).

محدودیت‌های عملگر nameof
این عملگر حالت‌هایی را که مشاهده می‌کنید، فعلاً پشتیبانی نخواهد کرد:
nameof(f()); // where f is a method - you could use nameof(f) instead
nameof(c._Age); // where c is a different class and _Age is private. Nameof can't break accessor rules.
nameof(List<>); // List<> isn't valid C# anyway, so this won't work
nameof(default(List<int>)); // default returns an instance, not a member
nameof(int); // int is a keyword, not a member- you could do nameof(Int32)
nameof(x[2]); // returns an instance using an indexer, so not a member
nameof("hello"); // a string isn't a member
nameof(1 + 2); // an int isn't a member
برای آزمایش عملگر nameof می‌توانیم یک تست را در حالت‌های زیر بنویسیم:


همانطور که مشاهده می‌کنید، همه‌ی حالت‌های فوق با موفقیت پاس شده‌اند.
اشتراک‌ها
Number Spinner با امکانات بسیار مناسب

در صورتی که نیاز دارید برای برنامه خود یک شمارنده که توسط کاربر تنظیم میشود قرار دهید این پلاگین جی کوئری مورد بسیار مناسبی است. تمامی پراپرتی‌ها و رویدادهایی که کاربردی و مورد نیاز هستند در این کتابخانه گنجانده شده اند.

<script>
$(document).ready(function(){
$("#number-picker").dpNumberPicker({
min: false, // Minimum value.
max: false, // Maximum value.
value: 0, // Initial value
step: 1, // Incremental/decremental step on up/down change.
format: false,
editable: true,
addText: "+",
subText: "-",
formatter: function(val){return val;},
beforeIncrease: function(){},
afterIncrease: function(){},
beforeDecrease: function(){},
afterDecrease: function(){},
beforeChange: function(){},
afterChange: function(){},
onMin: function(){},
onMax: function(){}
});
</script>


Number Spinner با امکانات بسیار مناسب
مطالب
Html Encoding

.
مقدمه 

در دنیای وب دو انکدینگ معروف داریم: Url Encoding و Html Encoding. در هر کدام از این انکدینگ‌ها یک عملیات کلی صورت می‌گیرد: تبدیل کاراکترهای غیرمجاز به عبارات معادل مجاز.

Url Encoding همان‌طور که از نامش پیداست روشی برای کدکردن Url هاست. مثل عبارت کدشده زیر:
Hello%20world%20,%20hi
درواقع کاراکتر مشخص‌کننده رشته‌ای که Url Encoding احتمالا در آن اعمال شده است، همان کاراکتر % است. بحث درباره این نوع انکدینگ کمی مفصل است که خود مطلب جداگانه‌ای می‌طلبد. (اطلاعات بیشتر)

Html Encoding نیز با توجه به نامش برای انکدینگ عبارات HTML استفاده می‌شود. مثلا عبارت زیر را درنظر بگیرید:
<html>encoding</html>
این عبارت پس از اعمال عملیات Html Encoding به صورت زیر در خواهد آمد:
&lt;html&gt;encoding&lt;/html&gt;
می‌بینید که در اینجا کاراکترهای > و < به صورت عبارات ;lt& و ;gt& در آمده‌اند. شرح کاملی درباره این عبارات معادل (که اصطلاحا به آن‌ها character entity می‌گویند) در اینجا آورده شده است.

در حالت کلی Html Encoding شامل کدکردن 5 کاراکتر زیر است:
.

کاراکتر  عبارت معادل  توضیحات
 >&gt; 
 <&lt;
 
"&quot;
 
'&#39;
یا ;apos& به غیر از IE
&&amp;
 

نکته: در برخی استانداردها (بیشتر برای XML) برای کاراکتر ' از عبارت ;apos& استفاده می‌شود. این عبارت جایگزین به غیر از IE در بقیه مرورگرها درست کار می‌کند.

این کاراکترها درواقع از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده ساختار Html هستند، بنابراین وجود آن‌ها درون یک متن می‌تواند در روند رندر صفحات html اختلال ایجاد کند. بنابراین با استفاده از Html Encoding و تبدیل این کاراکترها به معادلشان (عباراتی که مرورگرها آن‌ها را می‌شناسند)، می‌توان از نمایش درست این کاراکترها مطمئن شد. البته یکی دیگر از دلایل مهم اعمال این انکدینگ، افزایش امنیت و جلوگیری از حملات XSS است.

فرمت این عبارات معادل به صورت ;entity_name& است. به کل این عبارت اصطلاحا Character Entity گفته می‌شود. این عبارات با کاراکتر & شروع شده و به یک کاراکتر ; ختم می‌شوند. کلمه میان این دو کاراکتر نیز عبارت جایگزین (یا همان entity name) هر یک از این کاراکترهاست که در لینک بالا به همراه بسیاری دیگر از کاراکترها اشاره شده است (^).
روش دیگری نیز برای کدکردن کاراکترها با فرمت ;entity_number#& وجود دارد. این entity_number درواقع کد کاراکتر مربوطه در جدول کاراکترست جاری مرورگر است. معمولا این کدها منطبق بر جدول ASCII هستند. برای کاراکترهای خارج از جدول اسکی هم از سایر جداول (مثلا یونیکد) استفاده می‌شود. عملیات انکدینگ برای کاراکترهای با کد 160 تا 255 (براساس استاندارد ISO-8859-1) با این روش انجام می‌شود (^). اطلاعات بیشتر راجع به این کدها در اینجا آورده شده است.

خوشبختانه در سمت سرور، در دات‌نت روش‌های گوناگون و قابل اطمینانی برای اعمال این انکدینگ وجود دارد. اما متاسفانه در سمت کلاینت چنین امکاناتی اصلا فراهم نیست و برنامه نویسان خود باید دست به کار شوند. ازآنجاکه امروزه قسمت‌های بیشتری از اپلیکیشن‌های تحت وب در سمت کلاینت پیاده می‌شوند و کتابخانه‌های سمت کلاینت روز به روز پرطرفدارتر می‌شوند وجود نمونه‌های مشابه از این متدها در سمت کلاینت می‌تواند بسیار مفید باشد.
بنابراین تمرکز اصلی ادامه این مطلب بیشتر بر نحوه اعمال این انکدینگ در سمت کلاینت با استفاده از زبان جاوا اسکریپت است.

Html Encoding در دات‌نت

در دات‌نت متدهای متعددی برای اعمال Html Encoding وجود دارد. برخی از آن‌ها صرفا برای اسناد HTML طراحی شده‌اند و برخی دیگر یک پیاده‌سازی کلی دارند و بعضی نیز برای فایل‌های XML ارائه شده‌اند. این متدها عبارتند از:
  • متد System.Security.SecurityElement.Escape: این متد بیشتر برای اعمال این انکدینگ در XML به‌کار می‌رود. در این متد 5 کاراکتر اشاره شده در بالا به عبارات معادل انکد می‌شوند. البته برای کاراکتر ' از عبارت ;apos& استفاده می‌شود.

  • متدهای موجود در System.Net.WebUtility: متدهای HtmlEncode و HtmlDecode موجود در این کلاس عملیات انکدینگ را انجام می‌دهند. این کلاس از دات‌نت 4 اضافه شده است.

  • متدهای کلاس System.Web.HttpUtility: در این کلاس از متدهای موجود در کلاس System.Web.Util.HttpEncoder استفاده می‌شود. در پیاده‌سازی پیش‌فرض، متدهای این کلاس از متدهای موجود در کلاس WebUtility استفاده می‌کنند. البته می‌توان با فراهم کردن یک Encoder سفارشی و تنظیم آن در فایل کانفیگ (خاصیت encoderType در قسمت HttpRuntime) این رفتار را تغییر داد. دلیل اصلی جابجایی مکان پیاده‌سازی این متدها از دات نت 4 به بعد نیز به همین دلیل است. (اطلاعات بیشتر ^ و ^).

  • متدهای موجود در System.Web.HttpServerUtility: متدهای HtmlEncode و HtmlDecode موجود در این کلاس مستقیما از متدهای موجود در کلاس HttpUtility استفاده می‌کنند. خاصیت Server موجود در HttpContext یا در کلاس Page از نوع این کلاس است.

  • متدهای موجود در کلاس System.Web.Security.AntiXss.AntiXssEncoder: این کلاس از دات نت 4.5 اضافه شده است. همانطور که از نام این کلاس بر می‌آید، از HttpEncoder مشتق شده است که در متدهای مرتبط با html encoding تغییراتی در آن اعمال شده است. متدهای این کلاس برای امنیت بیشتر به جای استفاده از Black List از یک White List استفاده می‌کنند.

درحال حاضر بهترین گزینه موجود برای عملیات انکدینگ، متدهای موجود در کلاس WebUtility هستند. ازآنجاکه این کلاس در فضای System.Net و در کتابخانه System.dll قرار دارد (کتابخانه‌ای که معمولا برای تمام برنامه‌های دات‌نتی نیاز است)، بنابراین بارگذاری آن در برنامه نیز بار اضافی بر حافظه تحمیل نمی‌کند.
پیاده‌سازی عملیات HtmlEncode کار سختی نیست. مثلا می‌توان برای سادگی از متد Replace استفاده کرد. اما برای رشته‌های طولانی این متد کارایی مناسبی ندارد. به همین دلیل در تمام پیاده‌سازی‌ها، معمولا از یک حلقه بر روی تمام کاراکترهای رشته موردنظر برای یافتن کاراکترهای غیرمجاز استفاده می‌شود. در کدهای متدهای موجود، برای افزایش سرعت حتی از اشاره‌گر و کدهای unsafe نیز استفاده شده است.
برای افزایش کارایی در تولید رشته نهایی تبدیل‌شده، بهتر است از یک StringBuilder استفاده شود. در پیاده‌سازی‌های متدهای بالا برای اینکار معمولا از یک TextWriter استفاده می‌شود. TextWriterهای موجود از کلاس StrigBuilder برای دستکاری رشته‌ها استفاده می‌کنند.

صرفا جهت آشنایی بیشتر، پیاده‌سازی خلاصه‌شده متد HtmlEncode در کلاس WebUtility در زیر آورده شده است:
public static unsafe void HtmlEncode(string value, TextWriter output)
{
  int index = IndexOfHtmlEncodingChars(value, 0);
  if (index == -1)
  {
    output.Write(value);
    return;
  }
  int cch = value.Length - index;
  fixed (char* str = value)
  {
    char* pch = str;
    while (index-- > 0)
    {
      output.Write(*pch++);
    }
    while (cch-- > 0)
    {
      char ch = *pch++;
      if (ch <= '>')
      {
        switch (ch)
        {
          case '<':
            output.Write("&lt;");
            break;
          case '>':
            output.Write("&gt;");
            break;
          case '"':
            output.Write("&quot;");
            break;
          case '\'':
            output.Write("&#39;");
            break;
          case '&':
            output.Write("&amp;");
            break;
          default:
            output.Write(ch);
            break;
        }
      }
      else if (ch >= 160 && ch < 256)
      {
        // The seemingly arbitrary 160 comes from RFC 
        output.Write("&#");
        output.Write(((int)ch).ToString(NumberFormatInfo.InvariantInfo));
        output.Write(';');
      }
      else
      {
        output.Write(ch);
      }
    }
  }
}
private static unsafe int IndexOfHtmlEncodingChars(string s, int startPos)
{
  int cch = s.Length - startPos;
  fixed (char* str = s)
  {
    for (char* pch = &str[startPos]; cch > 0; pch++, cch--)
    {
      char ch = *pch;
      if (ch <= '>')
      {
        switch (ch)
        {
          case '<':
          case '>':
          case '"':
          case '\'':
          case '&':
            return s.Length - cch;
        }
      }
      else if (ch >= 160 && ch < 256)
      {
        return s.Length - cch;
      }
    }
  }
  return -1;
}
در ابتدا بررسی می‌شود که آیا اصلا متن ورودی حاوی کاراکترهای غیرمجاز است یا خیر. درصورت عدم وجود چنین کاراکترهایی، کار متد با برگشت خود متن ورودی پایان می‌یابد. درغیراینصورت عملیات انکدینگ آغاز می‌شود.
همان‌طور که می‌بینید عملیات انکدینگ برای 5 کاراکتر اشاره شده به صورت جداگانه انجام می‌شود و برای کاراکترهای با کد 160 تا 255 (با توجه به توضیحات موجود در مقدمه) نیز با استاندارد ;code#& عملیات تبدیل انجام می‌شود.
در سمت دیگر، پیاده‌سازی بهینه متد HtmlDecode چندان ساده نیست. چون به جای یافتن یک کاراکتر غیرمجاز باید به دنبال عبارات چند کاراکتری معادل گشت که کاری نسبتا پیچیده است.

اطلاعات و پیاده‌سازی نسبتا کاملی درباره Html Encoding در سمت سرور در اینجا قابل مشاهده است.

نکته: درصورت نیاز به کدکردن سایر کاراکترها (مثلا کاراکترهای یونیکد) پیاده‌سازی‌های موجود کارا نخواهند بود. بنابراین باید encoder سفارشی خود را تهیه کنید. مثلا می‌توانید شرط دوم در بررسی کد کاراکترها را بردارید (منظور قسمت ch < 256) که در این‌صورت متد شما محدوده وسیعی را پوشش می‌دهد. اما دقت کنید که با این تغییر متدی سفارشی برای عملیات decode نیز باید تهیه کنید!

Html Encoding در جاوا اسکریپت

برای انجام عملیات Url Encoding در جاوا اسکریپت چند متد توکار وجود دارد، که فرایند کلی عملیات همه آن‌ها تقریبا یکسان است. اما متاسفانه برای انجام عملیات Html Encoding متدی در جاوا اسکریپت وجود ندارد. بنابراین متدهای مربوطه باید توسط خود برنامه‌نویسان پیاده‌سازی شوند.

یک روش برای اینکار استفاده از لیست اشاره‌شده در بالا و انجام عملیات replace برای تمام این کاراکترهاست (5 کاراکتر اصلی و درصورت نیاز سایر کاراکترها). این کار می‌تواند کمی سخت باشد و درواقع پیاده‌سازی چنین متدی نسبتا مشکل نیز هست (مخصوصا عملیات decode).
اما خوشبختانه امکانی در اسناد html وجود دارد که این کار (مخصوصا Decode کردن) را آسان می‌کند.

این روش جالب برای انجام عملیات Html Encoding در جاوا اسکریپت، استفاده از یک قابلیت توکار در مرورگرهاست. عناصر DOM (مانند div) دو خاصیت innerText و innerHTML دارند که مرورگرها با توجه به مقادیر تنظیم‌شده برای هر یک، عملیات coding و decoding مربوطه را به صورت کاملا خودکار انجام داده و مقدار خاصیت دیگر را به‌روزرسانی می‌کنند (دقت کنید که در این دو پراپرتی، کلمه HTML کاملا با حروف بزرگ است، برخلاف Text که تنها حرف اول آن بزرگ است).

برای روشن‌تر شدن موضوع به مثال زیر برای عملیات encode توجه کنید:
<div id="log"></div>
<script type="text/javascript">
  var element = document.getElementById('log');
  element.innerText = '<html> encoding </html>';
  console.log(element.innerHTML);
</script>
که خروجی زیر را خواهد داشت:
&lt;html&gt; encoding &lt;/html&gt;
عکس این عملیات یعنی decoding نیز با استفاده از کدی مثل زیر امکان‌پذیر است:
<div id="log">
</div>
<script type="text/javascript">
  var element = document.getElementById('log');
  element.innerHTML = "&lt;html&gt; encoding &lt;/html&gt;";
  console.log(element.innerText);
</script>
خروجی کد بالا به صورت زیر است:
<html> encoding </html>
می‌بینید که با استفاده از این ویژگی جالب، می‌توان عملیات Html Encoding را انجام داد. در ادامه پیاده‌سازی مناسب این دو متد آورده شد است.
.
متد htmlEncode

برای پیاده‌سازی این متد برای حالت استفاده مستقیم داریم:
String.htmlEncode = function (s) {
  var el = document.createElement("div");
  el.innerText = s || '';
  return el.innerHTML;
};
در اینجا با استفاده از متد createElement شی document یک المان DOM (در اینجا div) ایجاد شده و سپس با توجه به توضیحات بالا خاصیت innerText آن به مقدار ورودی تنظیم می‌شود. استفاده از عبارت '' || s در اینجا برای جلوگیری از برگشت عبارات ناخواسته (مثل undefined یا null) برای ورودی‌های غیرمجاز است. درنهایت خاصیت innerHTML این المان به عنوان رشته انکدشده برگشت داده می‌شود.

نحوه استفاده از این متد به صورت زیر است:
console.log(String.htmlEncode("<html>"));
//result:   &lt;html&gt;
و برای حالت استفاده از خاصیت prototype داریم:
String.prototype.htmlEncode = function () {
  var el = document.createElement("div");
  el.innerText = this.toString();
  return el.innerHTML;
};
نحوه استفاده از این متد نیز به صورت زیر است:
console.log("<html>".htmlEncode());
//result:    &lt;html&gt;

متد htmlDecode

با استفاده از مطالب اشاره‌شده در بالا، پیاده‌سازی این متد به صورت زیر است:
String.htmlDecode = function (s) {
  var el = document.createElement("div");
  el.innerHTML = s || '';
  return el.innerText;
};
و به‌صورت خاصیتی از prototype شی String داریم:
String.prototype.htmlDecode = function () {
  var el = document.createElement("div");
  el.innerHTML = this.toString();
  return el.innerText;
};
نحوه استفاده از این متدها هم به صورت زیر است:
console.log(String.htmlDecode("&lt;html&gt;"));
console.log("&lt;html&gt;".htmlDecode());

پیاده‌سازی با استفاده از jQuery

درصورت در دسترس بودن کتابخانه jQuery، کار پیاده‌سازی این متدها بسیار ساده‌تر خواهد شد. برای این‌کار می‌توان از متدهای زیر استفاده کرد:
.
- متد htmlEncode:
String.htmlEncode = function (s) {
  return $('<div/>').text(value).html();
};

String.prototype.htmlEncode = function () {
  return $('<div/>').text(this.toString()).html();
};
- متد htmlDecode:
String.htmlDecode = function (s) {
  return $('<div/>').html(s).text();
};

String.prototype.htmlDecode = function () {
  return $('<div/>').html(this.toString()).text();
};

نکات پایانی

1. با اینکه به نظر می‌رسد در متدهای ارائه شده در بالا، بین نسخه‌های معمولی و نسخه مخصوص jQuery تفاوتی وجود ندارد اما تست زیر نشان می‌دهد که نکات ریزی باعث به‌وجود آمدن برخی تفاوت‌ها می‌شود. رشته زیر را درنظر بگیرید:
var value = "a \n b";
با استفاده از متد htmlEncode معمولی نشان داده شده در بالا، عبارت انکد‌شده رشته فوق به صورت زیر خواهد بود: 
"a <br> b"
می‌بینید که به صورت هوشمندانه‌ای! مقدار n\ به تگ <br> انکد شده است. اما اگر با استفاده از متد نوشته شده با jQuery سعی به انکدکردن این رشته کنیم، می‌بینیم که مقدار n\ بدین صورت انکد نمی‌شود! حال کدام روش درست و استاندارد است؟

در ابتدای این مطلب هم اشاره شده بود که Html Encoding برای کدکردن یکسری کاراکتر غیرمجاز در متون موجود در صفحات HTML بکار می‌رود و معمولا همان 5 کاراکتر اشاره‌شده در بالا به عنوان کاراکترهای اصلی غیرمجاز به حساب می‌آیند. کاراکتر n\ از این نوع کاراکترها محسوب نمی‌شود. هم‌چنین ازآنجاکه عملیات عکس این تبدیل در Decode مربوطه صورت نمی‌گیرد، تبدیل این کاراکتر به معادلش در html اصلا کاری منطقی نیست و باعث خراب شدن متن موردنظر می‌شود.

با استفاده از متدهای HtmlEncode موجود در کلاس‌های دات نت (WebUtility و HtmlUtility که در بالا به آن‌ها اشاره شده بود) عملیات انکدینگ برای این رشته تکرار شد و نتیجه حاصله نشان داد که عبارت n\ در خروجی این متدها نیز انکد نمی‌شود. بنابراین متد نوشته شده با استفاده از jQuery خروجی‌های استانداردتری ارائه می‌دهد.

با کمی تحقیق و بررسی کدهای jQuery مشخص شد که دلیل این تفاوت، در استفاده از متد createTextNode از شی document در متد ()text است. بنابراین برای بهبود متد htmlEncode اولیه داریم:
String.htmlEncode = function (s) {
  var el = document.createElement("div");
  var txt = document.createTextNode(s);
  el.appendChild(txt);
  return el.innerHTML;
};
با استفاده از این متد نتایج مشابه متد نوشته شده با jQuery حاصل خواهد شد.
.
 
2. نکته مهم دیگری که باید بدان توجه داشت برقراری اصل مهم زیر در عملیات انکدینگ است:
String.htmlDecode(String.htmlEncode(myString)) === myString;
حال سعی می‌کنیم که برقراری این شرط را در یک مثال بررسی کنیم:
var myString = "<HTML>";
String.htmlDecode(String.htmlEncode(myString)) === myString;
// result:   true
// --------------------------------------------------------------------------
myString = "<اچ تی ام ال>";
String.htmlDecode(String.htmlEncode(myString)) === myString;
// result:   true
تا اینجا همه چیز ظاهرا درست پیش رفته است. اما حالا مثال زیر را درنظر بگیرید:
myString = "a \r b";
String.htmlDecode(String.htmlEncode(myString)) === myString;
// result:   false
می‌بینید که با وارد شدن کاراکتر r\ کار خراب می‌شود. این نتیجه برای تمامی متدهای جاوا اسکریپتی نشان داده شده صادق است. اما متدهای دات نتی اشاره شده در ابتدای این مطلب با این کاراکتر مشکلی ندارند و نتیجه درستی برمی‌گردانند. بنابراین یک جای کار می‌لنگد!
پس از کمی تحقیق و بررسی بیشتر مشخص شد که مرورگرها در تبدیل کاراکترها، کاراکتر carriage return (یا CR یا همان r\ با کد اسکی 13 یا 0D) را تبدیل به کاراکتر line feed (یا LF یا n\ با کد اسکی 10 یا 0A) می‌کنند. برای آزمایش این نکته می‌توانید از سه خط زیر استفاده کنید:
console.log(escape(String.htmlDecode('\r'))); // result:    %0A  :  it is url encode of character '\n'
console.log(escape(String.htmlDecode('\n'))); // result:    %0A
console.log(escape(String.htmlDecode('\r\n'))); // result:    %0A
با بررسی بیشتر مشخص شد که این تبدیل به محض مقداردهی به یکی از خاصیت‌های یک عنصر DOM صورت می‌گیرد. برای مثال کد زیر را در مرورگرهای مختلف امتحان کنید:
var el = document.createElement('div');
el.innerText = '\r';
console.log(escape(el.innerText)); // result:    %0A
el.innerHTML = '\r';
console.log(escape(el.innerHTML)); // result:    %0A
console.log(escape('\r')); // result:    %0D
با بررسی هایی که من کردم دلیل و یا راه‌حلی برای این مشکل پیدا نکردم!
بنابراین در استفاده از این متدها باید این نکته را مدنظر قرار داد. ازآنجاکه این مشکل حالتی به خصوص دارد نمی‌توان راه‌حلی کلی برای آن ارائه داد. پس برای موقعیت‌های گوناگون با توجه به زوایای روشن‌شده از این مشکل باید به دنبال راه‌حل مناسب بود.
البته ممکن است این اشکال درمورد کاراکترهای دیگری هم وجود داشته باشد که من به آن برخورد نکرده باشم (با درنظر گرفتن تفاوت میان مرورگرهای مختلف ممکن است پیچیده‌تر هم باشد).

نکته: ازآنجاکه برای رفع این مشکل، پیاده‌سازی متد htmlDecode به این کاملی، با عدم استفاده از ویژگی پراپرتی‌های innerHTML و innerText، کاری نسبتا سخت و پیچیده  و طولانی است، بنابراین در بیشتر حالات می‌توان از این مشکل صرف‌نظر کرد! به همین دلیل در اینجا نیز متد دیگری برای رفع این مشکل ارائه نمی‌شود!


3. یک مشکل دیگر که این متدها دارند این است که متاسفانه در متد htmlEncode، از 5 کاراکتر معروف بالا، کاراکترهای ' و " در این متدها اصلا تبدیل نمی‌شوند. همچنین سایر کاراکترهای عنوان‌دار یا کاراکترهای خارج از جدول ASCII (مثلا کاراکترهای با کد 160 تا 255 یا کاراکترهای یونیکد) نیز که معمولا انکد می‌شوند در این متد تغییری نمی‌کنند و به همان صورت برگشت داده می‌شوند.
هرچند متد htmlDecode نشان داده شده در این مطلب، به‌درستی تمامی عبارات معادل (حتی عبارات معادل غیر از 5 کاراکتر نشان داده شده در بالا با هر دو استاندارد ;character-entity&  و  ;code#&) را تبدیل کرده و کاراکتر درست را برمی‌گرداند.

برای اصلاح این مشکل می‌توان متد htmlEncode را کاملا به صورت دستی و مستقیم نوشت و اعمال انکدینگ‌های موردنیاز را با استفاده یک حلقه روی تمام کاراکترها متن موردنظر انجام داد. چیزی شبیه به کد زیر:
String.htmlEncode = function (text) {
  text = text || '';
  var encoded = '';
  for (var i = 0; i < text.length; i++) {
    var c = text[i];
    switch (c) {
      case '<':
        encoded += '&lt;';
        break;
      case '>':
        encoded += '&gt;';
        break;
      case '&':
        encoded += '&amp;';
        break;
      case '"':
        encoded += '&quot;';
        break;
      case "'":
        encoded += '&#39;';
        break;
      default:
        // the upper limit can be removed to support more chars...
        var code = c.charCodeAt();
        if (code >= 160 & code < 256)
          encoded += '&#' + code + ';';
        else
          encoded += c;
    }
  }
  return encoded;
};
روش استفاده شده در متد بالا همانند متد HtmlEncode در کلاس WebUtility است.


کتابخانه‌های موجود

هرچند توضیحات ارائه شده در این مطلب کافی هستند، اما صرفا برای آشنایی با سایر کتابخانه‌های موجود، روش‌های استفاده‌شده در آن‌ها و نقایص و مزایای آن‌ها این قسمت اضافه شده است.

Prototype: این کتابخانه شامل مجموعه‌ای از متدهای کمکی برای راحتی کار در سمت کلاینت است. برای عملیات html encoding دو متد escapeHTML و unescapeHTML دارد که به صورت زیر پیاده شده‌اند:
function escapeHTML() {
  return this.replace(/&/g, '&amp;').replace(/</g, '&lt;').replace(/>/g, '&gt;');
}

function unescapeHTML() {
  return this.stripTags().replace(/&lt;/g, '<').replace(/&gt;/g, '>').replace(/&amp;/g, '&');
}
همان‌طور که می‌بینید در این متدها از replace استفاده شده است که برای متن‌های طولانی کندتر از روش‌های نشان داده‌شده در این مطلب است. هم‌چنین عملیات انکد و دیکد را تنها برای 3 کاراکتر < و > و & انجام می‌دهد که نقص بزرگی محسوب می‌شود.

jQuery.string: این پلاگین حاوی چند متد برای کار با رشته‌هاست که یکی از این متدها با نام htmlspecialchars مخصوص عملیات انکدینگ است. در این متد تنها همان 5 کاراکتر اصلی تبدیل می‌شوند. متاسفانه متدی برای decode در این پلاگین وجود ندارد. پیاده‌سازی خلاصه‌شده این کتابخانه تنها برای نمایش نحوه عملکرد متد فوق به صورت زیر است:
var andExp = /&/g,
    htmlExp = [/(<|>|")/g, /(<|>|')/g, /(<|>|'|")/g],
    htmlCharMap = { '<': '&lt;', '>': '&gt;', "'": '&#039;', '"': '&quot;' },
    htmlReplace = function (all, $1) {
  return htmlCharMap[$1];
};
$.extend({
  // convert special html characters
  htmlspecialchars: function (string, quot) {
    return string.replace(andExp, '&amp;').replace(htmlExp[quot || 0], htmlReplace);
  }
});
نحوه استفاده از این متد هم به صورت زیر است:
$.htmlspecialchars("<div>");

string.$: پلاگین دیگری برای jQuery که عملیات مربوط به رشته‌ها را دربر دارد. در این پلاگین برای عملیات انکدینگ دو متد escapeHTML و unescapeHTML به صورت زیر تعریف شده‌اند:
this.escapeHTML = function (s) {
  this.str = this.s(s)
      .split('&').join('&amp;')
      .split('<').join('&lt;')
      .split('>').join('&gt;');
  return this;
};

this.unescapeHTML = function (s) {
  this.str = this.stripTags(this.s(s)).str.replace(/&amp;/g, '&').replace(/&lt;/g, '<').replace(/&gt;/g, '>');
  return this;
};
همان‌طور که می‌بنید در متد encode این پلاگین از یک روش جالب اما به نسبت ناکارآمد در رشته‌های طولانی، برای استخراج کاراکترهای غیرمجاز استفاده شده است. در این متدها هم تنها 3 کاراکتر & و < و > انکد و دیکد می‌شوند.

encoder.js: کتابخانه نسبتا کاملی برای عملیات انکدینگ رشته‌ها در سمت کلاینت. این کتابخانه علاوه بر encode و decode رشته‌ها متدهایی برای تبدیل html entityها به فرمت عددی‌شان و برعکس، حذف کاراکترهای یونیکد، بررسی اینکه رشته ورودی شامل کاراکترهای انکد شده است، جلوگیری از انکدینک مجدد یک رشته و ... نیز دارد.

htmlEncode: این متد پیاده‌سازی کاملی برای اجرای عملیات Html Encode دارد و محدوده وسیعی از کاراکترها را نیز تبدیل می‌کند. مشاهده عملیات موجود در این متد برای آشنایی با مطالب ظریف‌تر پیشنهاد می‌شود.


مطالب
آشنایی با جنریک‌ها #3
متدهای جنریک
متدهای جنریک، دارای پارامترهایی از نوع جنریک هستند و بوسیله‌ی آنها می‌توانیم نوع‌های (type) متفاوتی را به متد ارسال نمائیم. در واقع از متد، یک نمونه پیاده سازی کرده‌ایم، در حالیکه این متد را برای انواع دیگر هم می‌توانیم فراخوانی کنیم.

تعریف ساده دیگر
جنریک متدها اجازه می‌دهند متدهایی با نوع هایی که در زمان فراخوانی مشخص کرده ایم، داشته باشیم. 

نحوه تعریف یک متد جنریک بشکل زیر است:
return-type method-name<type-parameters>(parameters)
قسمت مهم syntax بالا، type-parameters  است. در آن قسمت می‌توانید یک یا چند نوع که بوسیله کاما از هم جدا می‌شوند را تعریف کنید. این typeها در return-value و نوع برخی یا همه پارامترهای ورودی جنریک متد، قابل استفاده هستند. به کد زیر توجه کنید:
public T1 PrintValue<T1, T2>(T1 param1, T2 param2)
{
    Console.WriteLine("values are: parameter 1 = " + param1 + " and parameter 2 = " + param2);

    return param1;
}
در کد بالا، دو پارامتر ورودی بترتیب از نوع T1 و T2 و پارامتر خروجی (return-type) از نوع T1 تعریف کرده‌ایم.

اعمال محدودیت بر روی جنریک متدها
در زمان تعریف یک جنریک کلاس یا جنریک متد، امکان اعمال محدودیت بر روی typeهایی را که قرار است به آن‌ها ارسال شود، داریم. یعنی می‌توانیم تعیین کنیم جنریک متد چه typeهایی را در زمان ایجاد یک وهله‌ی از آن بپذیرد یا نپذیرد. اگر نوعی که به جنریک متد ارسال می‌کنیم جزء محدودیت‌های جنریک باشد با خطای کامپایلر روبرو خواهیم شد. این محدودیت‌ها با کلمه کلیدی where اعمال می‌شوند.
public void MyMethod< T >()
       where T : struct
{
  ...
}

محدودیت‌های قابل اعمال بر روی جنریک ها
  • struct: نوع آرگومان ارسالی باید value-type باشد؛ بجز مقادیر غیر NULL.
class C<T> where T : struct {} // value type
  • class: نوع آرگومان ارسالی باید reference-type (کلاس، اینترفیس، عامل، آرایه) باشد.
class D<T> where T : class {} // reference type
  • ()new: آرگومان ارسالی باید یک سازنده عمومی بدون پارامتر باشد. وقتی این محدوده کننده را با سایر محدود کننده‌ها به صورت همزمان استفاده می‌کنید، این محدوده کننده باید در آخر ذکر شود.
class H<T> where T : new() {} // no parameter constructor
public void MyMethod< T >()
       where T : IComparable, MyBaseClass, new ()
{
  ...
}
  • <base class name>: نوع آرگومان ارسالی باید از کلاس ذکر شده یا کلاس مشتق شده آن باشد.
class B {}
class E<T> where T : B {} // be/derive from base class
  • <interface name>: نوع آرگومان ارسالی باید اینترفیس ذکر شده یا پیاده ساز آن اینترفیس باشد.
interface I {}
class G<T> where T : I {} // be/implement interface
  • U: نوع آرگومان ارسالی باید از نوع یا مشتق شده U باشد.
class F<T, U> where T : U {} // be/derive from U
توجه: در مثال‌های بالا، محدوده کننده‌ها را برای جنریک کلاس‌ها اعمال کردیم که روش تعریف این محدودیت‌ها برای جنریک متدها هم یکسان است.

اعمال چندین محدودیت همزمان
برای اعمال چندین محدودیت همزمان بر روی یک آرگومان فقط کافی است محدودیت‌ها را پشت سرهم نوشته و آنها را بوسیله کاما از یکدیگر جدا نمایید.
interface I {}
class J<T>
  where T : class, I
در کلاس J بالا، برای آرگومان محدودیت class و اینترفیس I را اعمال کرده‌ایم.
این روش قابل تعمیم است:
interface I {}
class J<T, U>
  where T : class, I
  where U : I, new() {}
در کلاس J، آرگومان T با محدودیت‌های class و اینترفیس I و آرگومان U با محدودیت اینترفیس I و ()new تعریف شده است و البته تعداد آرگومان‌ها قابل گسترش است.
حال سوال این است: چرا از محدود کننده‌ها استفاده می‌کنیم؟
کد زیر را در نظر بگیرید:
//this method returns if both the parameters are equal 
public static bool Equals< T > (T t1, Tt2) 
{ 
  return (t1 == t2); 
}
متد بالا برای مقایسه دو نوع یکسان استفاده می‌شود. در مثال بالا در صورتیکه دو مقدار از نوع int با هم مقایسه نماییم جنریک متد بدرستی کار خواهد کرد ولی اگر بخواهیم دو مقدار از نوع string را مقایسه کنیم با خطای کامپایلر مواجه خواهیم شد. عمل مقایسه دو مقدار از نوع string که مقادیر در heap نگهداری می‌شوند بسادگی مقایسه دو مقدار int نیست. چون همانطور که می‌دانید int یک value-type و string یک reference-type است و برای مقایسه دو reference-type با استفاده از عملگر ==  تمهیداتی باید در نظر گرفته شود.
برای حل مشکل بالا 2 راه حل وجود دارد:
  1. Runtime casting
  2. استفاده از محدود کننده‌ها
casting در زمان اجرا، بعضی اوقات شاید مناسب باشد. در این مورد، CLR نوع‌ها را در زمان اجرا بدلیل کارکرد صحیح بصورت اتوماتیک cast خواهد کرد اما مطمئناً این روش همیشه مناسب نیست مخصوصاً زمانی که نوع‌های مورد استفاده در حال تحریف رفتار طبیعی عملگرها باشند (مانند آخرین نمونه بالا).
مطالب
استفاده از EF در اپلیکیشن های N-Tier : قسمت اول
تمام اپلیکیشن‌ها را نمی‌توان در یک پروسس بسته بندی کرد، بدین معنا که تمام اپلیکیشن روی یک سرور فیزیکی قرار گیرد. در عصر حاظر معماری بسیاری از اپلیکیشن‌ها چند لایه است و هر لایه روی سرور مجزایی توزیع می‌شود. بعنوان مثال یک معماری کلاسیک شامل سه لایه نمایش (presentation)، اپلیکیشن (application) و داده (data) است. لایه بندی منطقی (logical layering) یک اپلیکیشن می‌تواند در یک App Domain واحد پیاده سازی شده و روی یک کامپیوتر میزبانی شود. در این صورت لازم نیست نگران مباحثی مانند پراکسی ها، مرتب سازی (serialization)، پروتوکل‌های شبکه و غیره باشیم. اما اپلیکیشن‌های بزرگی که چندین کلاینت دارند و در مراکز داده میزبانی می‌شوند باید تمام این مسائل را در نظر بگیرند. خوشبختانه پیاده سازی چنین اپلیکیشن هایی با استفاده از Entity Framework و دیگر تکنولوژی‌های مایکروسافت مانند WCF, Web API ساده‌تر شده است. منظور از n-Tier معماری اپلیکیشن هایی است که لایه‌های نمایش، منطق تجاری و دسترسی داده هر کدام روی سرور مجزایی میزبانی می‌شوند. این تفکیک فیزیکی لایه‌ها به بسط پذیری، مدیریت و نگهداری اپلیکیشن‌ها در دراز مدت کمک می‌کند، اما معمولا تاثیری منفی روی کارایی کلی سیستم دارد. چرا که برای انجام عملیات مختلف باید از محدوده ماشین‌های فیریکی عبور کنیم.

معماری N-Tier چالش‌های بخصوصی را برای قابلیت‌های change-tracking در EF اضافه می‌کند. در ابتدا داده‌ها توسط یک آبجکت EF Context بارگذاری می‌شوند اما این آبجکت پس از ارسال داده‌ها به کلاینت از بین می‌رود. تغییراتی که در سمت کلاینت روی داده‌ها اعمال می‌شوند ردیابی (track) نخواهند شد. هنگام بروز رسانی، آبجکت Context جدیدی برای پردازش اطلاعات ارسالی باید ایجاد شود. مسلما آبجکت جدید هیچ چیز درباره Context پیشین یا مقادیر اصلی موجودیت‌ها نمی‌داند.

در نسخه‌های قبلی Entity Framework توسعه دهندگان با استفاده از قالب ویژه ای بنام Self-Tracking Entities می‌توانستند تغییرات موجودیت‌‌ها را ردیابی کنند. این قابلیت در نسخه EF 6 از رده خارج شده است و گرچه هنوز توسط ObjectContext پشتیبانی می‌شود، آبجکت DbContext از آن پشتیبانی نمی‌کند.

در این سری از مقالات روی عملیات پایه CRUD تمرکز می‌کنیم که در اکثر اپلیکیشن‌های n-Tier استفاده می‌شوند. همچنین خواهیم دید چگونه می‌توان تغییرات موجودیت‌ها را ردیابی کرد. مباحثی مانند همزمانی (concurrency) و مرتب سازی (serialization) نیز بررسی خواهند شد. در قسمت یک این سری مقالات، به بروز رسانی موجودیت‌های منفصل (disconnected) توسط سرویس‌های Web API نگاهی خواهیم داشت.


بروز رسانی موجودیت‌های منفصل با Web API

سناریویی را فرض کنید که در آن برای انجام عملیات CRUD از یک سرویس Web API استفاده می‌شود. همچنین مدیریت داده‌ها با مدل Code-First پیاده سازی شده است. در مثال جاری یک کلاینت Console Application خواهیم داشت که یک سرویس Web API را فراخوانی می‌کند. توجه داشته باشید که هر اپلیکیشن در Solution مجزایی قرار دارد. تفکیک پروژه‌ها برای شبیه سازی یک محیط n-Tier انجام شده است.

فرض کنید مدلی مانند تصویر زیر داریم.

همانطور که می‌بینید مدل جاری، سفارشات یک اپلیکیشن فرضی را معرفی می‌کند. می‌خواهیم مدل و کد دسترسی به داده‌ها را در یک سرویس Web API پیاده سازی کنیم، تا هر کلاینتی که از HTTP استفاده می‌کند بتواند عملیات CRUD را انجام دهد. برای ساختن سرویس مورد نظر مراحل زیر را دنبال کنید.

  • در ویژوال استودیو پروژه جدیدی از نوع ASP.NET Web Application بسازید و قالب پروژه را Web API انتخاب کنید. نام پروژه را به Recipe1.Service تغییر دهید.
  • کنترلر جدیدی از نوع WebApi Controller با نام OrderController به پروژه اضافه کنید.
  • کلاس جدیدی با نام Order در پوشه مدل‌ها ایجاد کنید و کد زیر را به آن اضافه نمایید.
public class Order
{
    public int OrderId { get; set; }
    public string Product { get; set; }
    public int Quantity { get; set; }
    public string Status { get; set; }
    public byte[] TimeStamp { get; set; }
}
  • با استفاده از NuGet Package Manager کتابخانه Entity Framework 6 را به پروژه اضافه کنید.
  • حال کلاسی با نام Recipe1Context ایجاد کنید و کد زیر را به آن اضافه نمایید.
public class Recipe1Context : DbContext
{
    public Recipe1Context() : base("Recipe1ConnectionString") { }
    
    public DbSet<Order> Orders { get; set; }
    
    protected override void OnModelCreating(DbModelBuilder modelBuilder)
    {
        modelBuilder.Entity<Order>().ToTable("Orders");
        // Following configuration enables timestamp to be concurrency token
        modelBuilder.Entity<Order>().Property(x => x.TimeStamp)
            .IsConcurrencyToken()
            .HasDatabaseGeneratedOption(DatabaseGeneratedOption.Computed);
    }
}

  • فایل Web.config پروژه را باز کنید و رشته اتصال زیر را به قسمت ConnectionStrings اضافه نمایید.
<connectionStrings>
  <add name="Recipe1ConnectionString"
    connectionString="Data Source=.;
    Initial Catalog=EFRecipes;
    Integrated Security=True;
    MultipleActiveResultSets=True"
    providerName="System.Data.SqlClient" />
</connectionStrings>
  • فایل Global.asax را باز کنید و کد زیر را به آن اضافه نمایید. این کد بررسی Entity Framework Compatibility را غیرفعال می‌کند.
protected void Application_Start()
{
    // Disable Entity Framework Model Compatibilty
    Database.SetInitializer<Recipe1Context>(null);
    ...
}
  • در آخر کد کنترلر Order را با لیست زیر جایگزین کنید.
public class OrderController : ApiController
{
    // GET api/order
    public IEnumerable<Order> Get()
    {
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            return context.Orders.ToList();
        }
    }

    // GET api/order/5
    public Order Get(int id)
    {
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            return context.Orders.FirstOrDefault(x => x.OrderId == id);
        }
    }

    // POST api/order
    public HttpResponseMessage Post(Order order)
    {
        // Cleanup data from previous requests
        Cleanup();
        
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            context.Orders.Add(order);
            context.SaveChanges();
            // create HttpResponseMessage to wrap result, assigning Http Status code of 201,
            // which informs client that resource created successfully
            var response = Request.CreateResponse(HttpStatusCode.Created, order);
            // add location of newly-created resource to response header
            response.Headers.Location = new Uri(Url.Link("DefaultApi",
                new { id = order.OrderId }));
            return response;
        }
    }

    // PUT api/order/5
    public HttpResponseMessage Put(Order order)
    {
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            context.Entry(order).State = EntityState.Modified;
            context.SaveChanges();
            // return Http Status code of 200, informing client that resouce updated successfully
            return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.OK, order);
        }
    }

    // DELETE api/order/5
    public HttpResponseMessage Delete(int id)
    {
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            var order = context.Orders.FirstOrDefault(x => x.OrderId == id);
            context.Orders.Remove(order);
            context.SaveChanges();
            // Return Http Status code of 200, informing client that resouce removed successfully
            return Request.CreateResponse(HttpStatusCode.OK);
        }
    }

    private void Cleanup()
    {
        using (var context = new Recipe1Context())
        {
            context.Database.ExecuteSqlCommand("delete from [orders]");
        }
    }
}

قابل ذکر است که هنگام استفاده از Entity Framework در MVC یا Web API، بکارگیری قابلیت Scaffolding بسیار مفید است. این فریم ورک‌های ASP.NET می‌توانند کنترلرهایی کاملا اجرایی برایتان تولید کنند که صرفه جویی چشمگیری در زمان و کار شما خواهد بود.

در قدم بعدی اپلیکیشن کلاینت را می‌سازیم که از سرویس Web API استفاده می‌کند.

  • در ویژوال استودیو پروژه جدیدی از نوع Console Application بسازید و نام آن را به Recipe1.Client تغییر دهید.
  • کلاس موجودیت Order را به پروژه اضافه کنید. همان کلاسی که در سرویس Web API ساختیم.

نکته: قسمت هایی از اپلیکیشن که باید در لایه‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرند - مانند کلاس‌های موجودیت‌ها - بهتر است در لایه مجزایی قرار داده شده و به اشتراک گذاشته شوند. مثلا می‌توانید پروژه ای از نوع Class Library بسازید و تمام موجودیت‌ها را در آن تعریف کنید. سپس لایه‌های مختلف این پروژه را ارجاع خواهند کرد.

فایل program.cs را باز کنید و کد زیر را به آن اضافه نمایید.

private HttpClient _client;
private Order _order;

private static void Main()
{
    Task t = Run();
    t.Wait();
    
    Console.WriteLine("\nPress <enter> to continue...");
    Console.ReadLine();
}

private static async Task Run()
{
    // create instance of the program class
    var program = new Program();
    program.ServiceSetup();
    program.CreateOrder();
    // do not proceed until order is added
    await program.PostOrderAsync();
    program.ChangeOrder();
    // do not proceed until order is changed
    await program.PutOrderAsync();
    // do not proceed until order is removed
    await program.RemoveOrderAsync();
}

private void ServiceSetup()
{
    // map URL for Web API cal
    _client = new HttpClient { BaseAddress = new Uri("http://localhost:3237/") };
    // add Accept Header to request Web API content
    // negotiation to return resource in JSON format
    _client.DefaultRequestHeaders.Accept.
        Add(new MediaTypeWithQualityHeaderValue("application/json"));
}

private void CreateOrder()
{
    // Create new order
    _order = new Order { Product = "Camping Tent", Quantity = 3, Status = "Received" };
}

private async Task PostOrderAsync()
{
    // leverage Web API client side API to call service
    var response = await _client.PostAsJsonAsync("api/order", _order);
    Uri newOrderUri;
    
    if (response.IsSuccessStatusCode)
    {
        // Capture Uri of new resource
        newOrderUri = response.Headers.Location;
        // capture newly-created order returned from service,
        // which will now include the database-generated Id value
        _order = await response.Content.ReadAsAsync<Order>();
        Console.WriteLine("Successfully created order. Here is URL to new resource: {0}",  newOrderUri);
    }
    else
        Console.WriteLine("{0} ({1})", (int)response.StatusCode, response.ReasonPhrase);
}

private void ChangeOrder()
{
    // update order
    _order.Quantity = 10;
}

private async Task PutOrderAsync()
{
    // construct call to generate HttpPut verb and dispatch
    // to corresponding Put method in the Web API Service
    var response = await _client.PutAsJsonAsync("api/order", _order);
    
    if (response.IsSuccessStatusCode)
    {
        // capture updated order returned from service, which will include new quanity
        _order = await response.Content.ReadAsAsync<Order>();
        Console.WriteLine("Successfully updated order: {0}", response.StatusCode);
    }
    else
        Console.WriteLine("{0} ({1})", (int)response.StatusCode, response.ReasonPhrase);
}

private async Task RemoveOrderAsync()
{
    // remove order
    var uri = "api/order/" + _order.OrderId;
    var response = await _client.DeleteAsync(uri);

    if (response.IsSuccessStatusCode)
        Console.WriteLine("Sucessfully deleted order: {0}", response.StatusCode);
    else
        Console.WriteLine("{0} ({1})", (int)response.StatusCode, response.ReasonPhrase);
}

اگر اپلیکیشن کلاینت را اجرا کنید باید با خروجی زیر مواجه شوید:

Successfully created order: http://localhost:3237/api/order/1054
Successfully updated order: OK
Sucessfully deleted order: OK

شرح مثال جاری

با اجرای اپلیکیشن Web API شروع کنید. این اپلیکیشن یک کنترلر Web API دارد که پس از اجرا شما را به صفحه خانه هدایت می‌کند. در این مرحله اپلیکیشن در حال اجرا است و سرویس‌های ما قابل دسترسی هستند.

حال اپلیکیشن کنسول را باز کنید. روی خط اول کد program.cs یک breakpoint تعریف کرده و اپلیکیشن را اجرا کنید. ابتدا آدرس سرویس Web API را پیکربندی کرده و خاصیت Accept Header را مقدار دهی می‌کنیم. با این کار از سرویس مورد نظر درخواست می‌کنیم که داده‌ها را با فرمت JSON بازگرداند. سپس یک آبجکت Order می‌سازیم و با فراخوانی متد PostAsJsonAsync آن را به سرویس ارسال می‌کنیم. این متد روی آبجکت HttpClient تعریف شده است. اگر به اکشن متد Post در کنترلر Order یک breakpoint اضافه کنید، خواهید دید که این متد سفارش جدید را بعنوان یک پارامتر دریافت می‌کند و آن را به لیست موجودیت‌ها در Context جاری اضافه می‌نماید. این عمل باعث می‌شود که آبجکت جدید بعنوان Added علامت گذاری شود، در این مرحله Context جاری شروع به ردیابی تغییرات می‌کند. در آخر با فراخوانی متد SaveChanges داده‌ها را ذخیره می‌کنیم. در قدم بعدی کد وضعیت 201 (Created) و آدرس منبع جدید را در یک آبجکت HttpResponseMessage قرار می‌دهیم و به کلاینت ارسال می‌کنیم. هنگام استفاده از Web API باید اطمینان حاصل کنیم که کلاینت‌ها درخواست‌های ایجاد رکورد جدید را بصورت POST ارسال می‌کنند. درخواست‌های HTTP Post بصورت خودکار به اکشن متد متناظر نگاشت می‌شوند.

در مرحله بعد عملیات بعدی را اجرا می‌کنیم، تعداد سفارش را تغییر می‌دهیم و موجودیت جاری را با فراخوانی متد PutAsJsonAsync به سرویس Web API ارسال می‌کنیم. اگر به اکشن متد Put در کنترلر سرویس یک breakpoint اضافه کنید، خواهید دید که آبجکت سفارش بصورت یک پارامتر دریافت می‌شود. سپس با فراخوانی متد Entry و پاس دادن موجودیت جاری بعنوان رفرنس، خاصیت State را به Modified تغییر می‌دهیم، که این کار موجودیت را به Context جاری می‌چسباند. حال فراخوانی متد SaveChanges یک اسکریپت بروز رسانی تولید خواهد کرد. در مثال جاری تمام فیلدهای آبجکت Order را بروز رسانی می‌کنیم. در شماره‌های بعدی این سری از مقالات، خواهیم دید چگونه می‌توان تنها فیلدهایی را بروز رسانی کرد که تغییر کرده اند. در آخر عملیات را با بازگرداندن کد وضعیت 200 (OK) به اتمام می‌رسانیم.

در مرحله بعد، عملیات نهایی را اجرا می‌کنیم که موجودیت Order را از منبع داده حذف می‌کند. برای اینکار شناسه (Id) رکورد مورد نظر را به آدرس سرویس اضافه می‌کنیم و متد DeleteAsync را فراخوانی می‌کنیم. در سرویس Web API رکورد مورد نظر را از دیتابیس دریافت کرده و متد Remove را روی Context جاری فراخوانی می‌کنیم. این کار موجودیت مورد نظر را بعنوان Deleted علامت گذاری می‌کند. فراخوانی متد SaveChanges یک اسکریپت Delete تولید خواهد کرد که نهایتا منجر به حذف شدن رکورد می‌شود.

در یک اپلیکیشن واقعی بهتر است کد دسترسی داده‌ها از سرویس Web API تفکیک شود و در لایه مجزایی قرار گیرد.

نظرات مطالب
شروع به کار با EF Core 1.0 - قسمت 13 - بررسی سیستم ردیابی تغییرات
یک نکته‌ی تکمیلی: عدم نیاز به بازنویسی متد «SaveChanges» از EF-Core 5x به بعد

در این مطلب جهت اعمال یکسری خواص Audit، متد SaveChanges بازنویسی شد. از EF-Core 5x به بعد می‌توان با استفاده از interceptors اینکار را به صورت جداگانه‌ای و خارج از DbContext برنامه انجام داد که قالب کلی آن چنین شکلی را پیدا می‌کند:
public class AuditableEntitiesInterceptor : SaveChangesInterceptor
{
    private readonly IHttpContextAccessor _httpContextAccessor;
    private readonly ILogger<AuditableEntitiesInterceptor> _logger;

    public AuditableEntitiesInterceptor(
        IHttpContextAccessor httpContextAccessor,
        ILogger<AuditableEntitiesInterceptor> logger)
    {
        _httpContextAccessor = httpContextAccessor ?? throw new ArgumentNullException(nameof(httpContextAccessor));
        _logger = logger ?? throw new ArgumentNullException(nameof(logger));
    }

    public override InterceptionResult<int> SavingChanges(
        DbContextEventData eventData,
        InterceptionResult<int> result)
    {
        if (eventData == null)
        {
            throw new ArgumentNullException(nameof(eventData));
        }

        BeforeSaveTriggers(eventData.Context);
        return result;
    }

    public override ValueTask<InterceptionResult<int>> SavingChangesAsync(
        DbContextEventData eventData,
        InterceptionResult<int> result,
        CancellationToken cancellationToken = default)
    {
        if (eventData == null)
        {
            throw new ArgumentNullException(nameof(eventData));
        }

        BeforeSaveTriggers(eventData.Context);
        return ValueTask.FromResult(result);
    }

    private void BeforeSaveTriggers(DbContext? context)
    {
        // ValidateEntities(context);
        // ApplyAudits(context?.ChangeTracker);
    }
}
و روش ثبت آن به صورت زیر است:
چون این interceptor از تزریق وابستگی‌ها استفاده می‌کند، ابتدا نیاز است آن‌را به صورت یک سرویس ثبت کرد:
services.AddSingleton<AuditableEntitiesInterceptor>();
سپس آن‌را از سیستم تزریق وابستگی‌ها دریافت و به Context معرفی نمود:
services.AddDbContextPool<ApplicationDbContext>((serviceProvider, optionsBuilder) =>
                    optionsBuilder
                        .UseSqlServer(connectionString)
                        .AddInterceptors(serviceProvider.GetRequiredService<AuditableEntitiesInterceptor>()));