LineageOS چیست؟
یکی از مهمترین مزایای استفاده از گوشیهای اندرویدی نسبت به iOS ای، آزادی نصب نرم افزار و خصوصا سیستم عاملهای مختلف بر روی آنها است. در حال حاضر، محبوبترین و پر استفادهترین نگارش آزاد اندروید که مستقل از گوگل عمل میکند، LineageOS نامدارد (لینیایج OS) که پیشتر با نامهای CyanogenMod و قبل از آن، Cyanogen (سیانوژن) ارائه میشد. یکی از مهمترین مزایای آن، امکان نصب آخرین نگارش اندروید بر روی گوشیهایی است که دیگر پشتیبانی رسمی نمیشوند و خط تولید آنها خاتمه یافتهاست.
به LineageOS یک Custom ROM هم گفته میشود. ROM مخفف read-only memory است و دقیقا جائیاست که هستهی Android در آن مشغول به کار است. بنابراین منظور از Custom ROM، همان نگارش سفارشی از Android است. به عملیات نصب LineageOS در اصطلاح Flashing هم گفته میشود که به معنای بازنویسی قسمتی از یک نرمافزار، با نرمافزار دیگری است.
پیشنیازهای ضروری نصب LineageOS
- داشتن یک گوشی یا تبلت سازگار با آن (متاسفانه سایت lineageos.org با IP ایرانی باز نمیشود)
- دسترسی به یک کابل USB مخصوص گوشی
- داشتن یک کامپیوتر دسکتاپ و یا لپتاپ
- دسترسی به اینترنت
- زمان! ... (انجام این عملیات برای من در بار اول، حدودا یک روز طول کشید! (صرف نظر از تحقیقات یک هفتهای روش انجام آن) البته نه به علت طولانی بودن زمان نصب آن، بلکه به علت وجود نکات ریزی که در هیچ مستنداتی، به صورت مدون پیدا نخواهید کرد و عدم آشنایی با آنها ممکن است سبب بروز حملهی قلبی، به علت در دست داشتن سخت افزاری شود که هم اکنون کل آنرا فرمت کردهاید و ... راهنماهای ارائه شدهی در اینترنت هم بر روی آن کار نمیکنند! به یک چنین سخت افزاری، brick یا «پاره آجر» هم گفته میشود!)
دریافت Custom ROM سازگار با گوشی یا تبلت
مرحلهی اول نصب LineageOS، دریافت Custom ROM آن است. برای این منظور به آدرس download.lineageos.org مراجعه کرده و ابتدا از منوی سمت چپ صفحه، گوشی خود را پیدا کنید و سپس با انتخاب آن، امکان دریافت ROM مخصوص آنرا خواهید یافت.
نکتهی مهم! متاسفانه در اولین دریافت من از این سایت، به علت ناقص بودن دانلود، فایل دریافتی به همراه CRC Error بود و در زمان نصب فایل zip آن، خطای کلی e1001 ظاهر شد و نه هیچ چیز دیگری. این لحظه واقعا لحظهای است که ممکن است عرق سرد بر روی پیشانی شما ظاهر شود! به صورت اتفاقی با بررسی فایل zip آن بر روی کامپیوتر متوجه شدم که فایل، ناقص دریافت شده. به همین جهت پیش از شروع به نصب، فایل zip را در یک برنامهی باز کنندهی آنها مانند winrar و یا 7-zip باز کرده و بر روی دکمهی test آنها کلیک کنید. اگر خطایی را گزارش ندادند، شروع به ادامهی مراحل نصب کنید.
دریافت فایل Recovery سفارشی
در اینجا نیاز است با دو واژهی جدید bootloader و recovery آشنا شد. زمانیکه گوشی خودتان را روشن میکنید، اولین نرم افزاری که حتی پیش از سیستم عامل اجرا میشود، bootloader نام دارد که کار آن آغاز سایر پروسهها است. بعد از بارگذاری بوتلودر، برنامهی دیگری به نام recovery، کار بارگذاری سیستم عامل را انجام میدهد. بوتلودر و recovery پیشفرض اندروید، اجازهی نصب یک custom ROM را نمیدهند. به همین جهت نیاز است این برنامهی recovery را با یک نمونهی سفارشی بازنویسی کرد که این نمونهی سفارشی در اینجا TWRP نام دارد و نمونهی مخصوص گوشی خود را میتوانید با جستجوی در لیست https://twrp.me/Devices دریافت کنید. ابتدا نوع گوشی و سپس مدل آنرا یافته و سپس در صفحهای که ظاهر میشود، بر روی download link آن کلیک کنید تا لیست فایلهای موجود ظاهر شوند. در ابتدا آخرین نگارش موجود را دریافت کنید.
یک تجربه! متاسفانه آخرین نگارش TWRP دریافت شده، بر روی گوشی من کار نکرد و پس از نصب آن، مدام وارد همان سیستم عامل قبلی، با ارائهی پیام «Recovery is NOT SEANDROID Enforcing» میشد و هیچ تاثیری را نداشت. در این حالت نصب نگارش قدیمیتر 3.3.1، کار کرد. بنابراین بهتر است چندین نگارش آنرا دریافت کنید؛ تا در صورت لزوم بتوانید یکی یکی، آنها را آزمایش کنید.
دریافت Google Apps
LineageOS به همراه برنامههای گوگل، مانند play store و امثال اینها نیست. به همین جهت نیاز است آنها را از آدرس https://opengapps.org دریافت کنید. در اینجا دقت داشته باشید که چه چیزی را انتخاب میکنید! برای نمونه برای گوشی من گزینههای ARM، نگارش 10 و pico انتخاب شدند و سپس کلیک بر روی دکمهی دانلود. گزینهی pico، یکی از کم حجمترین نگارشها است و همینقدر برای شروع به کار، کافی است. نگارش را 10 انتخاب میکنیم چون میخواهیم اندروید 10 را نصب کنیم و انتخاب معماری CPU گوشی هم مهم است. با استفاده از برنامهای مانند device info، به برگهی CPU آن مراجعه کرده و CPU Type گوشی خود را دقیق بررسی کنید. اگر مانند گوشی من، 32bit بود، باید ARM را انتخاب کنید و اگر 64bit بود، گزینهی ARM64 را انتخاب کنید و اگر یک گوشی قدیمی را مانند ASUS دارید، ممکن است CPU آن از نوع intel و x86 باشد.
دریافت برنامهی فعالسازی دسترسی root
اگر میخواهید دسترسی root هم داشته باشید (این گزینه اختیاری است و من آنرا نصب نکردم)، در نگارشهای قبلی LineageOS از برنامهای به نام SU برای انجام اینکار استفاده میشد. این برنامه دیگر نگهداری نمیشود و نباید آنرا به همراه آخرین نگارش LineageOS نصب کرد (خیلی مهم!)؛ وگرنه گوشی شما را حتما به هم خواهد ریخت. برنامهی جایگزین آن Magisk نام دارد که باز هم من آنرا توصیه نمیکنم! چون اگر به انجمنهای LineageOS مراجعه کنید، مشاهده شدهاست که پس از نصب به روز رسانیهای جدید هفتگی LineageOS، ممکن است به علت عدم سازگاری با Magisk، سیستم عامل گوشی شما بالا نیاید و در یک حلقهی بیپایان قرار بگیرید. به همین جهت بهتر است از این گزینه صرفنظر کنید.
آماده سازی گوشی برای اتصال USB و اجرای فرامین بر روی آن
مرحلهی بعد، نصب برنامهی recovery سفارشی است. برای اینکار نیاز است گوشی خود را توسط سیم USB، به یک کامپیوتر متصل کرده و سپس توسط برنامهای خاص که در ادامه معرفی میشود، برنامهی TWRP را بر روی آن نصب کرد. به همین جهت به قسمت «تنظیمات» گوشی اندرویدی خود رفته و گزینهی «دربارهی دستگاه (About)» را پیدا کنید. سپس بر روی شمارهی build آن «Build Number»، هفت بار ضربه بزنید. اینکار سبب میشود تا یک منوی مخفی به نام «Developer Mode» یا «گزینههای توسعه دهندگان/برنامه نویسان»، به لیست منوهای تنظیمات سیستم عامل فعلی اضافه شود. پس از فعال شدن «Developer Mode»، به این گزینه وارد شده و دو گزینهی زیر را در آن فعال کنید:
- USB debugging
- OEM unlocking
اکنون اگر گوشی خود را از طریق سیم USB به کامپیوتر متصل کنید، یک دیالوگ باکس پرسشی، در اندروید جاری ظاهر میشود که درخواست دسترسی به ADB را از شما سؤال میپرسد. گزینهی «Always Allow From This Computer» را انتخاب کرده و با کلیک بر روی OK، این دسترسی را فعال کنید.
دریافت برنامههای انتقال اطلاعات به گوشی اندرویدی
پس از دریافت فایلهای مورد نیاز (TWRP.img, firmware.zip و gapps.zip)، اکنون نوبت به نصب TWRP.img است تا برنامهی recovery پیشفرض گوشی را با یک نمونهی سفارشی که امکان نصب custom ROM را میسر میکند، بازنویسی کنیم. بر روی گوشیهای سامسونگ، برنامهی ODIN یک چنین قابلیتی را به همراه دارد.
البته اگر کمی جستجو کنید، به دستورات زیر هم خواهید رسید که توسط برنامهی Minimal_ADB_Fastboot قابل اجرا هستند:
adb devices adb reboot bootloader fastboot devices fastboot flash recovery TWRP.img fastboot reboot-bootloader
البته برنامهی Minimal_ADB_Fastboot، برنامهی بسیار مفیدی است و در ادامه کاربردهایی از آنرا مطالعه خواهید کرد.
بررسی امنیتی مهم! آیا فایل ROM دریافت شده، بر روی گوشی من نصب میشود؟!
در ادامه پیش از نصب، یکبار گوشی را فرمت میکنیم. در این حال اگر در حین نصب، پیام سازگار نبودن فایل ROM را دریافت کنیم، بسیار دیر است! به همین جهت پس از نصب برنامهی Minimal_ADB_Fastboot، به پوشهی آن وارد شده و خط فرمان را در آنجا آغاز کنید. برای این منظور فقط کافی است بر روی فایل cmd-here.exe کلیک کنید. سپس فرامین زیر را اجرا کنید (با این فرض که گوشی شما از طریق سیم USB به کامپیوتر متصل است و همچنین دسترسی دیباگی را هم که در گوشی عنوان شد، دادهاید):
adb devices adb shell getprop ro.product.device adb shell getprop ro.build.product
سپس فایل custom ROM دریافت شده را باز کرده و به پوشهی «META-INF\com\google\android» آن وارد شوید. در اینجا فایل متنی updater-script را باز کنید. برای مثال در مورد گوشی من، چنین سطری در ابتدای آن درج شده:
assert(getprop("ro.product.device") == "j7elte" || getprop("ro.build.product") == "j7elte" || abort("E3004: This package is for device: j7elte; this device is " + getprop("ro.product.device") + "."););
بنابراین حتما پیش از مطالعه و اجرای ادامهی بحث، مقادیر این ویژگیها را با سطر اول فایل updater-script انطباق دهید تا اگر یکی نبودند، به اشتباه گوشی خود را فرمت نکنید!
البته در جائی دیدم که عدهای برای «خوراندن» rom سفارشی دریافت شده، این سطر بررسی را از فایل یاد شده، پاک کرده و سپس فایل zip جدیدی را تولید و نصب کردهاند. بهتر است اینکار را نکنید و با جستجوی دقیق مطمئن شوید که یک چنین تغییری، برای سیستم شما مشکلی را ایجاد نمیکند!
بازنویسی برنامهی recovery گوشی توسط ODIN
پس از دریافت برنامهی odin، نیاز است گوشی خود را خاموش کنید. فرض بر این است که پیشتر حداقل از contacts خود پشتیبان تهیه کردهاید. چون از این قسمت به بعد، به مراحل بدون بازگشتی قدم خواهیم گذاشت و قرار است گوشی را کاملا فرمت کنیم!
پس از خاموش کردن گوشی، اکنون نیاز است گوشی را در حالت download بالا بیاوریم. برای اینکار سه دکمهی Volume Down + Home + Power با هم بفشارید. بنابراین ابتدا دکمهی «کاهش صدا» را نگه دارید و رها نکنید، سپس دکمهی home را نگه دارید و رها نکنید و در آخر دکمهی power را نگه دارید تا گوشی به حالت ویژهی download وارد شود.
البته در ابتدا یک صفحهی اخطار را نمایش میدهد که در آن درج شده برای ادامه نیاز است دکمهی «افزایش صدا» را بفشارید.
پس از ظاهر شدن تصویر فوق، اینبار دکمهی «افزایش صدا» را بفشارید تا وارد حالت دانلود شوید. در اینجا «حالت دانلود» یعنی گوشی قابلیت دریافت فایلی را پیدا کردهاست.
- در اینجا در قسمت AP، فایل tar مربوط به TWRP را انتخاب کنید.
- سپس در برگهی options، تیک گزینهی Auto reboot را بردارید (بسیار مهم!). اگر این تیک را برندارید، پس از کار نوشتن برنامهی recovery سفارشی، گوشی شما reboot شده و ... وارد برنامهی recovery ... نمیشود! چون سیستم امنیتی توکار اندروید، آنرا با نمونهی اصلی جایگزین میکند!
- اکنون بر روی دکمهی start کلیک کنید تا کار بازنویسی شروع شود.
پس از پایان بازنویسی برنامهی recovery، باید وارد این برنامهی جدید بشویم که روش ورود به آن به صورت زیر است:
پس از پایان بازنویسی، در بعضی از گوشیها در همین حالت که گوشی، حالت download را نمایش میدهد، اگر ترکیب کلیدهای «Volume Up + Power + Home» را بفشارید (اینبار دکمهی «افزایش صدا» است و نه کاهش صدا)، وارد این برنامهی recovery جدید میشوید. اما در مورد گوشی من چنین چیزی رخ نداد. در این حالت تنها روشی که پاسخ داد، «خارج کردن باطری گوشی» بود (در همین حالتی که صفحهی آبی رنگ download نمایش داده میشود، باطری را خارج کنید)؛ چون حتی در حالت خاموش کردن معمولی هم برنامهی recovery سفارشی را پاک و نمونهی اصلی را جایگزین میکرد!
سپس سیستم را به صورت معمولی روشن نکنید. اینبار نیاز است وارد منوی recovery شویم. بنابراین مجددا باطری را قرار داده و اینبار با فشردن ترکیب کلیدهای «Volume Up + Power + Home» به منوی جدید recovery وارد خواهیم شد.
مرحلهی آخر! نصب سیستم عامل جدید و برنامههای گوگل
تا اینجا باید وارد منوی recovery جدید شده باشید. روش خارج کردن باطری را هم فراموش نکنید! (چون اگر سیستم به صورت معمولی ریاستارت شود، یا حتی به صورت معمولی خاموش شود، برنامهی recovery سفارشی را بیاثر کرده و پاک میکند)
- پس از بارگذاری برنامه، پیام «Swipe to Allow Modifications» ظاهر میشود. برای این منظور، فلش آبی رنگ ظاهر شده را به سمت راست بکشید تا بتوانید وارد برنامه شوید.
- اکنون این مراحل را طی کنید:
الف) انتخاب Wipe
در اینجا در ابتدا گزینهی Format Data را انتخاب کنید.
سپس مجددا فلش آبی رنگ پایین صفحه را به سمت راست بکشید تا کار فرمت کردن سیستم شروع شود.
در ادامه در همین قسمت گزینهی Advanced Wipe را انتخاب کرده (همیشه با انتخاب دکمهی back میتوان به منوی اصلی و گزینههای آن رسید) و Dalvik / ART Cache,Data, System, Cache, Internal storage را انتخاب کنید. سپس مجددا فلش آبی رنگ پایین صفحه را به سمت راست بکشید تا کار پاک کردن سیستم شروع شود. در اینجا همه چیز را منهای SD Card، پاک خواهیم کرد. بدون انجام اینکار، وارد یک حلقهی بینهایت خواهید شد و سیستم اصلی پس از نصب، راه اندازی نمیشود (آزمایش کردم!).
ب) انتقال فایلهای Custom ROM و GApps به گوشی
اکنون به کامپیوتر خود و پوشهی محل نصب برنامهی Minimal_ADB_Fastboot وارد شده و خط فرمان را در آنجا آغاز کنید. برای این منظور فقط کافی است بر روی فایل cmd-here.exe کلیک کنید. سپس فرامین زیر را اجرا کنید تا فایلها به گوشی منتقل شوند:
adb devices adb push LINEAGE.zip /sdcard/ adb push GAPPS.zip /sdcard/
1- فایلهای custom ROM و GApps دریافت شده را به درون پوشهی Minimal_ADB_Fastboot کپی کنید. در اینجا منظور از LINEAGE.zip نام کاملی مانند lineage-17.1-20210114-nightly-j7elte-signed.zip است که دریافت کردهاید و همچنین منظور از GAPPS.zip، نام کاملی مانند open_gapps-arm-10.0-pico-20210116.zip است.
2- برای اجرای این دستورات، نیازی به داشتن یک sdcard نیست. نامی که در اینجا ذکر شده، فقط یک نام پوشهی جدید، در گوشی شما است که قرار است در ادامه فایلها را از آن انتخاب کنیم.
یک نکتهی تکمیلی: در حالت منوی recovery و بعد از پاک کردن همه چیز، اگر فولدرهای گوشی در windows explorer مشخص نیستند، باید آنها را mount کرد تا بشود فایلها را به آنها کپی کرد (روش دوم کپی کردن فایلها به گوشی). اگر به منوی ابتدایی TWRP دقت کنید، یک گزینهی mount هم دارد که دقیقا برای همین منظور است. پوشهها را که mount کردید، در windows explorer جهت کپی کردن معمولی ظاهر میشوند.
ج) نصب نهایی سیستم عامل و برنامههای گوگل
پیش از هر کاری به گزینهی Settings در برنامهی TWRP مراجعه کرده و در برگهی General آن، تیک زیر را بر دارید: Prompt to install TWRP app if not installed!
اکنون که فایلهای custom ROM و GApps به گوشی کپی شدند، از منوی اصلی TWRP، اینبار گزینهی Install را انتخاب کنید (همانطور که عنوان شد، در اینجا همیشه دکمهی back، برای بازگشت به صفحهی اصلی کار میکند).
اگر از طریق دستورات adb فایلها را به پوشهی sdcard منتقل کرده باشید، به صورت خودکار اولین فایل انتخاب شده همان فایل ROM است. سپس بر روی دکمهی «Add more zips» کلیک کرده و فایل zip مربوط به GApps را انتخاب کنید. در بالای صفحه «two of max 10 File queued» باید ظاهر شده باشد (مهم) که به معنای تعداد فایلهای موجود در صف نصب است. اکنون فلش آبی رنگ پایین صفحه را به سمت راست بکشید تا کار نصب شروع شود.
پس از پایان نصب این دو برنامه، یکبار بر روی دکمهی Wipe cache/dalvik کلیک کنید (به همراه به سمت راست کشیدن دکمهی فلش آبی پایین صفحه) و سپس بر روی دکمهی Reboot System تا ... وارد اندروید 10 شوید!
یک نکته: در اینجا در حین reboot سؤال میپرسد که آیا نیاز است TWRP را نیز به صورت جداگانهای نصب کند. عنوان کنید، خیر.
چگونه به روز رسانیهای LineageOS را نصب کنیم؟
LineageOS هفتهای یکبار، آخرین به روز رسانیهای اندروید را توزیع میکند. برای نصب آنها پیامی را ظاهر کرده و امکان دانلود را فراهم میکند. پس از دانلود، اگر بر روی دکمهی install کلیک کنید، به صورت خودکار شما را وارد منوی recovery فوق میکند (و نه نصب خودکار). در اینجا تنها کاری را که باید انجام دهید، انتخاب گزینهی install است و سپس انتخاب پوشهی data/lineageos_updates که محل قرار گیری این فایل zip دریافت شدهاست. با انتخاب فایل zip، مراحل نصب آن مانند قبل است. پس از پایان نصب، یکبار بر روی دکمهی پاک کردن کش dalvik کلیک کنید و سپس بر روی reboot. کش dalvik همواره به صورت خودکار توسط اندروید ساخته میشود و پاک کردن آن مشکلی را ایجاد نمیکند.
پس از راه اندازی مجدد سیستم، به منوی Settings>about phone>lineageOS مراجعه کرده و فایل zip قدیمی را حذف کنید (در همان صفحهای که پیام دریافت و نصب را نمایش میداد، اکنون پیام delete ظاهر شدهاست).
بررسی OLAP
واژه OLAP در اوایل سالهای 1990 شکل گرفت. E.F.Codd بنیانگذار مدل دادهی رابطهای، این واژه را در فرهنگ نامه کاربران بانکهای اطلاعاتی توصیف نمود.مشابه یک بانک اطلاعاتی رابطهای که شامل تعدادی جدول میباشد، یک بانک اطلاعاتی OLAP شامل تعدادی Cube است. هر Cube مجموعه ای از Dimensionها و Measure هاست. Dimension یک شیء تحلیلی است که محورهای مختصات را برای پرسشهای تحلیلی تعریف میکند و از Member هایی تشکیل شده است که Member هر Dimension در قالب سلسله مراتب میتواند تعریف شود؛ در حالیکه Measure یک مقدار عددی است که در مختصات Cube تعریف میشود که این مقادیر از جداول تراکنشی بدست میآید (جدول Fact) که جزئیات هر رکورد تراکنشی در آنها ذخیره میشود. Measureها حاوی اطلاعاتی هستند که از پیش، محاسبات تجمیعی بر روی آنها براساس سلسله مراتب تعریف شده در Dimension انجام شده است.
ساختار OLAP شبیه به یک مکعب روبیک از دادهها است که میتوان آنرا در جهات مختلف چرخانید تا بتوان سناریوهای «قبلا چه شده» و «چه میشد اگر ...» را بررسی نمود. مدل چند بعدی OLAP طریقه نمایش دادن دادهها را در مقایسه با بانکهای اطلاعاتی رابطهای تسهیل میکند. غالبا OLAP دادهها را از یک انباره داده استخراج میکند.
ابزارهای OLAP را به چند دسته تقسیم میکنند:
OLAP رو میزی:
ابزارهای ساده و مستقل که روی کامپیوترهای شخصی نصب شده و مکعبهای کوچکی میسازند و آنها را نیز بر روی سیستم به شکل فایل ذخیره میکنند. بیشتر این ابزارها با صفحات گسترده ای نظیر Excel کار میکنند. به این ترتیب کسانی که در سفر هستند قادر به استفاده از این دسته از محصولات هستند. (در حال حاضر Web OLAP در حال جایگزین کردن این محصولات است)MOLAP:
بجای ذخیره کردن اطلاعات در رکوردهای کلید دار، این دسته از ابزارها، بانکهای اطلاعاتی خاصی را برای خود طراحی کردهاند؛ بطوری که دادهها را به شکل آرایههای مرتب شده بر اساس ابعاد داده ذخیره میکنند. در حال حاضر نیز دو استاندارد برای این نوع ابزار وجود دارد. سرعت این ابزار بالا و سایز بانک اطلاعاتی آن نسبتا کوچک است.ROLAP:
این ابزارها با ایجاد یک بستر روی بانکهای رابطهای اطلاعات را ذخیره و بازیابی میکنند. بطوری که اساس بهینه سازی برخی بانکهای مانند Red Brick ،MicreoStrategy و ... بر همین اساس استوار است. اندازه بانک اطلاعاتی این ابزار قابل توجه میباشد.HOLAP:
در اینجا منظور از hybrid ترکیبی از MOLAP و ROLAP است. ابزار دارای بانک اطلاعاتی بزرگ و راندمان بالاتر نسبت به ROLAP میباشد.مقایسه گزینههای ذخیره سازی در OLAP:
MOLAP:
این نوع ذخیرهسازی بیشترین کاربرد در ذخیره اطلاعات را دارد. همچنین به صورت پیش فرض جهت ذخیرهسازی اطلاعات انتخاب شده است. در این نوع تنها زمانی دادههای منتقل شده به Cube به روز میشوند که Cube پردازش شود و این امر باعث تاخیر بالا در پردازش و انتقال دادهها میشود.ROLAP:
در ذخیرهسازی ROLAP زمان انتقال بالا نیست که از مزایای این نوع ذخیرهسازی نسبت به MOLAP است. در ROLAP اطلاعات و پیشمحاسبهها در یک حالت رابطهای ذخیره میشوند و این به معنای زمان انتقال نزدیک به صفر میان منبع داده (بانک اطلاعاتی رابطهای) و Cube میباشد. از معایب این روش میتوان به کارایی پایین آن اشاره کرد زیرا زمان پاسخ برای پرسوجوهای اجرا شده توسط کاربران طولانی است. دلیل این کارایی پایین بکار نبردن تکنیکهای ذخیرهسازی چند بعدی است.HOLAP:
این نوع ذخیرهسازی چیزی مابین دو حالت قبلی است. ذخیره اطلاعات با روش ROLAP انجام میشود، بنابراین زمان انتقال تقزیبا صفر است. از طرفی برای بالابردن کارایی، پیشمحاسبهها به صورت MOLAP انجام میگیرد در این حالت SSAS آماده است تا تغییری در اطلاعات مبداء رخ دهد و زمانی که تغییرات را ثبت کرد نوبت به پردازش مجدد پیشمحاسبهها میشود. با این نوع ذخیرهسازی زمان انتقال دادهها به Cube را نزدیک به صفر و زمان پاسخ برای اجرای کوئریهای کاربر را زمانی بین نوع ROLAP و MOLAP میرسانیم.این سه روش ذخیرهسازی انعطافپذیری مورد نیاز را برای اجرای پروژه فراهم میکند. انتخاب هر یک از این روشها به نوع پروژه، حجم دادهها و ... بستگی دارد. در پایان میتوان نتیجه گرفت که بهتر است زمان پردازش طولانیتری داشته باشیم تا اینکه کاربر نهایی در هنگام ایجاد گزارشات زمان زیادی را منتظر بماند.
بررسی داده کاوی
حجم زیاد اطلاعات، مدیران مجموعهها را در تحلیل و یافتن اطلاعات مفید دچار چالش کرده است. داده کاوی، ابزار مناسب برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و کشف و استخراج روابط پنهان در مجموعههای دادهای سنگین را فراهم میکند. گروه مشاورهای گارتنر داده کاوی را استخراج نیمه اتوماتیک الگوها، تغییرات، وابستگیها، نابهنجاریها و دیگر ساختارهای معنی دار آماری از پایگاههای بزرگ داده تعریف میکند. داده کاوی، تلاشی برای یافتن قوانین، الگوها و یا میل احتمالی داده به مُدلی، در بین انبوهی از دادهها است.
داده کاوی فرآیندی پیچیده جهت شناسایی الگوها و مدلهای صحیح، جدید و به صورت بالقوه مفید، در حجم وسیعی از داده میباشد؛ به طریقی که این الگوها و مدلها برای انسانها قابل درک باشند. داده کاوی به صورت یک محصول قابل خریداری نمیباشد، بلکه یک رشته علمی و فرآیندی است که بایستی به صورت یک پروژه پیاده سازی شود.
به بیانی دیگر داده کاوی، فرآیند کشف الگوهای پنهان، جالب توجه، غیر منتظره و با ارزش از داخل مجموعه وسیعی از دادههاست و فعالیتی در ارتباط با تحلیل دقیق دادههای سنگین بی ساختار است که علم آمار ناتوان از تحلیل آنهاست. بعضی مواقع دانش کشف شده توسط داده کاوی عجیب به نظر میرسد؛ مثلا ارتباط افراد دارای کارت اعتباری و جنسیت با داشتن دفترچه تامین اجتماعی یا سن، جنسیت و درآمد اشخاص با پیش بینی خوش حسابی او در بازپرداخت اقساط وام. داده کاوی در حوزههای تصمیم گیری، پیش بینی، و تخمین مورد استفاده قرار میگیرد.
پایه و اساس این تکنیک، ریشه در علوم زیر دارد:
- علم آمار و احتمال
- کامپیوتر (تکنولوژی اطلاعات)
- هوش مصنوعی (تکنیکهای یادگیری ماشین)
ارتباط داده کاوی و OLAP
OLAP و داده کاوی فن آوریهای تحلیلی در خانواده BI به شمار میآیند. OLAP در زمینه تجمیع مقادیر عظیم دادههای تراکنشی بر پایه تعاریف ابعادی مناسب است.
سوالات موضوعی که در ادامه به آن اشاره میشود توسط OLAP پاسخ داده میشوند:
-
مقدار فروش کل تولیدات در سه ماهه گذشته در یک منطقه بخصوص چقدر بوده است؟
-
کدامیک از محصولات جزء ده محصول پر فروش تمامی فروشگاهها در ماه گذشته بودند؟
-
کدامیک از محصولات برای مشتریان زن و مشتریان مرد فروش قابل توجهی داشته است؟
-
تفاوت میزان فروش روزانه در هنگام تبلیغات در مقایسه با دوره زمانی عادی چیست؟
فن آوری OLAP بر پایه محاسبات تجمیعی است. سرویس دهنده OLAP نوع خاصی از سرویس دهندهی بانک اطلاعاتی محسوب میگردد که با دادههای چند بعدی سروکار دارد. بسیاری از مشکلات و مخاطرات نظیر ایندکس گذاری، ذخیره سازی دادهها و ... که در RDBMSها وجود دارد در سرویس دهندهی OLAP نیز وجود دارد.
داده کاوی در یافتن الگوهای پنهان از یک مجموعه داده توسط تحلیل همبستگی میان مقادیر مشخصهها مناسب است.
تکنیکهای داده کاوی دو گونه هستند: نظارت شده و نظارت نشده. در داده کاوی نظارت شده کاربر میبایست مشخصهی هدف و مجموعه دادهی ورودی را تعیین نماید. الگوریتمهای داده کاوی نظارت شده شامل درخت تصمیم، نیو بیز و شبکههای عصبی هستند. تکنیکهای داده کاوی نظارت نشده نیازی به تعیین مشخصهی قابل پیش بینی ندارد. خوشه بندی مثال خوبی از داده کاوی نظارت نشده میباشد و به گروه بندی نقاط داده ای ناهمگن به زیر گروه هایی میپردازد که در آنها نقاط داده ای کم و بیش مشابه و همگن هستند.
در زیر نمونه ای از سوالات پاسخ داده شده توسط داده کاوی ارائه شده است:
-
مشخصات مشتریانی که تمایل به خرید جدیدترین مدل را دارند، چیست؟
-
چه کالاهایی باید به این دسته از مشتریان خاص توصیه و پیشنهاد گردد؟
-
برآورد میزان فروش مدلی خاص در سه ماهه آینده چیست؟
-
چگونه باید مشتریان را تقسیم بندی کرد؟
یکی از فرآیندهای اصلی داده کاوی، تحلیل همبستگی میان مشخصهها و مقادیر آنها است. محققین آمار در این موارد قرنها مطالعه داشتهاند. OLAP و داده کاوی دو فن آوری مختلف هستند اما فعالیتهای یکدیگر را تکمیل میکنند. OLAP فعالیت هایی نظیر خلاصه سازی، تحلیل تغییرات در طول زمان و تحلیلهای What If را پشتیبانی مینماید. همچنین میتوان آنرا برای تحلیل نتایج داده کاوی در سطوح مختلف و مجزا استفاده کرد. داده کاوی نیز میتواند در ساخت Cubeهای مفیدتر سودمند باشد.
تفاوت میان OLAP و داده کاوی ارتباطی به تفاوت میان دادههای تلخیص شده و دادههای تشریحی ندارد. در واقع تمایز قابل توجهی میان مدل سازی توصیفی و تشریحی وجود دارد. توابع و الگوریتم هایی که معمولاً در ابزارهای OLAP یافت میشود، توابع مدل سازی توصیفی به شمار میآیند. در حالیکه توابعی که در آنچه که اصطلاحاً بسته داده کاوی نامیده میشود، یافت میشود توابع یا الگوهای مدل سازی تشریحی هستند.
الگوریتمهای داده کاوی موجود در SSAS و زمینه کاری متناظر
این الگوریتمها را به 5 دسته تقسیم میتوان نمود:
پیش بینی توالی وقایع
برای مثال جهت تجزیه و تحلیل مجموعه ای از شرایط آب و هوایی که منجر به وقوع پدیده خاصی میشود. از الگوریتم زیر استفاده میشود:
Microsoft Sequence Clustering Algorithm
یافتن گروهی از موارد مشترک در تراکنش ها
معروفترین مثال در خصوص تجزیه و تحلیل سبد بازار است. از الگوریتمهای زیر استفاده میشود:Microsoft Association Algorithm
Microsoft Decision Trees Algorithm
یافتن گروهی از موارد مشابه
معمولترین کاربرد زمینه بخش بندی دادههای مشتریان به منظور یافتن گروههای مجزا از مشتریان است. از الگوریتمهای زیر استفاده میشود:Microsoft Clustering Algorithm
Microsoft Sequence Clustering Algorithm
پیش بینی صفات گسسته
به عنوان مثال، پیش بینی اینکه یک مشتری خاص، تمایلی به خرید محصول جدید دارد یا خیر. از الگوریتمهای زیر استفاده میشود:Microsoft Decision Trees Algorithm
Microsoft Naive Bayes Algorithm
Microsoft Clustering Algorithm
Microsoft Neural Network Algorithm
پیش بینی صفات پیوسته
پیش بینی درآمد در ماه آینده مثالی از آن میباشد. از الگوریتمهای زیر استفاده میشود:Microsoft Decision Trees Algorithm
Microsoft Time Series Algorithm
- این مقدار پهنای باند آپلود در اختیار ندارم. (اینترنت حجمی ...)
- خیلی از این مباحث کپی رایت دارند و نمیشود به همین سادگی اینها را عمومی کرد، تست کرد و غیره.
ارتباطات بلادرنگ و SignalR
در اینجا کلمه بلادرنگ به معنای ارسال اطلاعات از طرف سرور به کلاینتها با فاصله زمانی بسیار کوتاهی از به روز رسانی اطلاعات صورت گرفته در سمت سرور است.
نمونهای از این برنامهها شامل موارد ذیل هستند:
- اطلاع رسانی همزمان به گروهی از کاربران
- جستجوهای زنده و به روز رسانیهایی از این دست
- نمایش بلادرنگ قیمتها و وضعیت تجاری محصولات و سهامها
- بازیهای تعاملی
- برنامههای گروهی و تعاملی (مانند برنامههای Chat)
- برنامههای شبکههای اجتماعی (برای مثال پیام جدیدی دارید؛ شخص خاصی آنلاین یا آفلاین شد و امثال آن)
بنابراین به صورت خلاصه قصد داریم به ارائه بازخوردها و اطلاع رسانیهای بلادرنگ یا نسبتا سریع و به روز از سمت سرور به کلاینتها برسیم.
برای مثال یک دیتاگرید را درنظر بگیرید. دو کاربر در شبکه صفحه یکسانی را گشودهاند و یکی از آنها مشغول به ویرایش و یا حذف اطلاعات است. در ارتباطات بلادرنگ کاربر یا کاربران دیگر نیز باید (یا بهتر است) در زمانیکه گرید یکسانی را گشودهاند، بلافاصله آخرین تغییرات را ملاحظه کنند. یا حتی حالتی را درنظر بگیرید که شخصی SQL Server management studio را گشوده و در آنجا مشغول به تغییر اطلاعات گردیده است. در این حالت نیز بهتر است آخرین تغییرات بلافاصله به اطلاع کاربران رسانده شوند.
معرفی الگوی Push service
البته باید دقت داشت که الگوی push service یک الگوی رسمی ذکر شده در گروههای مرسوم الگوهای طراحی نیست، اما مفهوم آن سرویسی است که چندین کار ذیل را انجام میدهد:
الف) پذیرش اتصالات از چندین مصرف کننده. مصرف کنندهها در اینجا الزاما محدود به کلاینتهای وب یا دسکتاپ نیستند؛ میتوانند حتی یک سرور یا سرویس دیگر نیز باشند.
ب) قادر است اطلاعات را به مصرف کنندههای خود ارسال کند. این سرویس میتواند یک برنامه ASP.NET باشد یا حتی یک سرویس متداول ویندوز.
ج) در اینجا چندین منبع خارجی مانند یک بانک اطلاعاتی یا تغییرات رخ داده توسط یک سخت افزار که میتوانند سبب بروز رخدادهایی در push service گردند نیز میتواند وجود داشته باشند. هر زمان که تغییری در این منابع خارجی رخ دهد، مایل هستیم تا مصرف کنندهها را مطلع سازیم.
پروتکل HTTP و ارتباطات بلادرنگ
پروتکلی که در ارتباطات بلادرنگ مبتنی بر SignalR مورد استفاده قرار میگیرد، HTTP است و از قابلیتهای Request و Response آن در اینجا بیشترین بهره برده میشود. پیاده سازی Push عموما بر مبنای یکی از روشهای متداول زیر است:
1) Periodic polling
به این معنا که مثلا هر 10 ثانیه یکبار، کاری را انجام بده؛ مانند ارسال متناوب: آیا تغییری رخ داده؟ آیا تغییری رخ داده؟ و .... به همین ترتیب. این روش اصلا بهینه نبوده و منابع زیادی را خصوصا در سمت سرور مصرف خواهد کرد. برای مثال:
function getInfo() { $.ajax("url", function ( newInfo){ if ( newInfo != null) { // do something with the data } }); // poll again after 20 seconds setTimeout(getInfo,20000); } // start the polling loop getInfo();
2) Long polling
به آن HTTP Streaming یا Comet هم گفته میشود. این روش نسبتا هوشمند بوده و کلاینت اتصالی را به سرور برقرار خواهد کرد. سرور در این حالت تا زمانیکه اطلاعاتی را در دسترس نداشته باشد، پاسخی نخواهد داد. برای نمونه:
function getNewInfo(){ $.ajax("url", function (newinfo) { // do something with the data // start the new request getNewINfo(); }); } // start the polling loop getNewInfo();
این روش نسبت به حالت Periodic polling بهینهتر است اما نیاز به اتصالات زیادی داشته و همچنین تردهای بسیاری را در سمت سرور به خود مشغول خواهد کرد.
3) Forever frame
فقط در IE پشتیبانی میشود. در این روش یک Iframe مخفی توسط مرورگر تشکیل شده و از طریق آن درخواستی به سرور ارسال میشود. سپس سرور متناوبا با تزریق اسکریپتهایی به این Iframe سبب فراخوانی مجدد وضعیت خود میگردد. در این روش نیز به ازای هر درخواست و پاسخ، ارتباطات گشوده و بسته خواهند شد.
4) Server Sent Events یا SSE
این مورد جزو استاندارد HTML5 است. در اینجا اتصالی برقرار شده و دادهها از طریق اتصالات HTTP منتقل میشوند.
var eventSrc = new EventSource("url"); // register event handler for the message eventSrc.addEventListener( "message",function (evt) { //process the data });
تنها تفاوت آن با حالت long polling در این است که پس از ارائه پاسخ به کلاینت، اتصال را قطع نمیکند. Long polling نیز اتصال را باز نگه میدارد، اما این اتصال را بلافاصله پس از ارائه پاسخ، میبندد.
5) Web sockets
Web sockets در سکوی کاری ویندوز، تنها در ویندوزهای 8، ویندوز سرور 2012 و دات نت 4 و نیم پشتیبانی میشود. هرچند این روش در حال حاضر به عنوان بهترین روش Push مطرح است اما به دلیل محدودیتی که یاد شد، مدتی طول خواهد کشید تا استفاده گستردهای پیدا کند.
var socket = new WebSocket("url"); socket.onmessage = function (msg) { var newInfo = msg.data; // do something with the data } // client can also send request to server socket.send(.... )
بلی. اگر به وضعیت فعلی سکوی کاری ASP.NET نگاه کنیم:
SignalR را میتوان مشاهده کرد که در گروه ساخت سرویسهای آن قرار گرفته است. همانطور که ملاحظه میکنید، این سرویس جدید آنچنان وابستگی به سایر اجزای آن نداشته و میتواند خارج از ASP.NET نیز مورد استفاده قرار گیرد.
SignalR چیست؟
SignalR راه حلی است سمت سرور برای نوشتن push services. همچنین به همراه کتابخانههای سمت کاربری است که ارتباطات push services را در انواع و اقسام سکوهای کاری میسر میسازد. SignalR سورس باز بوده و برای اعمال غیرهمزمان (asynchronous) بهینه سازی شده است.
SignalR بر اساس مدل ذهنی اتصالات ماندگار (persistent connections) طراحی شده است. اتصالات ماندگار را باید به عنوان اتصالاتی سریع و غیرطولانی درنظر گرفت. در اینجا Signal یک اتصال است که اطلاعاتی به آن ارسال میگردد و هدف، انتقال قطعات کوچکی از اطلاعات است و هدف، ارسال حجم عظیمی از اطلاعات نیست. برای مثال اطلاع رسانی سریعی صورت گیرد که تغییراتی رخ داده است و سپس ادامه کار و دریافت اطلاعات واقعی توسط فرآیندهای متداول مثلا HTTP GET انجام شود. البته باید دقت داشت SignalR نیز نهایتا از یکی از 5 روش push بررسی شده در این قسمت استفاده میکند. اما بر اساس تواناییهای کلاینت و سرور، به صورت هوشمند بهترین و بهینهترین انتخاب را به کاربر ارائه میدهد.
اتصالات ماندگار قسمت سطح پایین SignalR را تشکیل میدهند. سطح بالاتر آن که این مفاهیم را به شکلی کپسوله شده ارائه میدهد، Hubs نام دارد که پایه اصلی دوره جاری را تشکیل خواهد داد.
همانطور که عنوان شد، SignalR سورس باز بوده و دارای مخزن کدی عمومی در GitHub است. همچنین بستههای تشکیل دهندهی آن از طریق NuGet نیز قابل دریافت هستند. این بستهها شامل هسته SignalR و کلاینتهای آن مانند کلاینتهای WinRT، سیلورلایت، jQuery، ویندوز فون8 و امثال آن هستند.
شروع کار با SignalR
تیم SignalR مثالی مقدماتی از نحوه کار با SignalR را به صورت یک بسته NuGet ارائه دادهاند که از طریق آدرس و فرمان ذیل قابل دریافت است:
PM> Install-Package Microsoft.AspNet.SignalR.Sample
پس از دریافت مثال، یکبار پروژه را کامپایل کرده و سپس بر روی فایل StockTicker.html آن کلیک راست نموده و گزینه مشاهده در مرورگر را انتخاب کنید. همچنین برای اینکه این مثال را بهتر مشاهده کنید، بهتر است دو وهله از مرورگر را باز کرده و آدرس باز شده را در آن بررسی کنید تا اعمال تغییرات همزمان به کلاینتهای متفاوت را بهتر بتوان بررسی و مشاهده کرد.
استفاده از ChatGPT در گوگلشیتس
استفاده از ادیتور CKEditor در صفحات ASP.NET
مهمترین چیزی که من از ادیتور میخوام، قابلیت آپلود عکسه!
شما در همین باکس ارسال نظر این قابلیت رو دارید در حالی که ckeditor چنین قابلیتی رو نداره.
لطفا منو راهنمایی کنید.
سپاسگزارم
آیا در کنفرانسهای توسعه دهندگان داخلی شرکت میکنید؟
معرفی سرویسهای ارائه شده توسط شرکتهای گوگل، آمازون و مایکروسافت در قالب رایانش ابری - قسمت اول
رایانش ابری مفهوم نسبتا جدیدی در عرصهی فناوری اطلاعات است و در حال گسترش میباشد. به طور خلاصه رایانش ابری به همه چیز اعم از برنامه کاربردی( Application )، سکو ی ( Platform ) توسعه نرم افزار، سخت افزار و زیرساخت، به عنوان سرویس نگاه میکند. زیرساخت های موجود در مراکز داده( Data Center ) به انضمام نرمافزارهایی که در آن قرار دارند، مجموعههایی را تشکیل میدهند که ابر نامیده میشود. به عبارت سادهتر رایانش ابری یعنی استفاده اشتراکی از برنامهها و منابع یک محیط شبکهای برای انجام یک کار، بدون این که مالکیت، مدیریت منابع شبکه و سخت افزار و برنامهها، برای استفاده کننده مهم باشد. در رایانش ابری منابع کامپیوترها، برای انجام یک کار استفاده میشوند و دادههای مربوط به پردازش، در هیچ کدام از کامپیوترهای شخصی ذخیره نمیشوند، بلکه در جای دیگری در داخل همان منابع شبکه، ذخیره میشوند تا در زمان و مکان دیگری قابل دسترسی باشند.
بر همین اساس شرکت های پیشرو در زمینه فناوری اطلاعات به ارائه سرویس هایی تحت عنوان خدمات رایانش ابری پرداخته اند و هدف از این سری مطالب ارائه شده، شرح مختصری بر سرویسهای ارائه شده می باشد. در قسمت اول به معرفی سرویسهای شرکت گوگل پرداخته می شود و در قسمتهای بعدی، سرویسهای شرکتهای مایکروسافت و آمازون معرفی میگردد.
سرویسهای رایانش ابری گوگل، در زیر دو چتر قرار دارند. گروه اول شامل مجموعه گستردهای از برنامههای محبوب گوگل مانند Google Doc ، Google Health ، Google Mail ، Google Earth هستند که با کلیک بر روی گزینه More و Even More که در بالای صفحه اصلی گوگل قرار دارند، میتوان به آنها دسترسی پیدا کرد.
دومین محصول مبتنی بر ابر گوگل، ابزار توسعه PaaS گوگل است. این سکو در سال 2008 برای توسعه برنامههای تحت وب، با استفاده از زیرساخت گوگل به نام موتور Google App معرفی شد. هدف از آن قادر ساختن توسعه دهندگان برای ساخت و استقرار برنامههای وب بدون نگرانی از زیرساختی است که برنامه بر رویش اجرا میشود. برنامههای این موتور، با زبانهای سطح بالا به ویژه جاوا و پایتون و در چارچوب GAE نوشته میشوند. گوگل به منظور گسترش این نوع برنامهها یک سطح رایگان مشخص از سرویس را ارائه میدهد و زمانی که برنامه از سطح مشخصی از بار پردازشی، ذخیرهسازی و پهنای باند شبکه فراتر رفت، آنگاه شارژها بر مبنای میزان استفاده محاسبه میشود.
برنامههای GAE را باید به گونهای نوشت که با زیرساخت گوگل وفق یابند. این مسئله، باعث محدودیت برنامههای قابل اجرا در GAE میگردد و علاوه بر آن، انتقال برنامهها به سکوی GAE و یا انتقال از این سکو به سایر سکوهای موجود دشوار میشود.
از میان سرویس های ابری رایگان ارائه شده از سوی گوگل، به معرفی سرویس آنالیز گوگل بسنده کرده و تمرکز اصلی بر روی سکوی توسعه نرمافزاری این شرکت ( GAE ) میباشد.
Google Analytics
به اختصار GA نامیده میشود و یک ابزار آماری است که تعداد و انواع بازدیدکنندگان وبسایت و نحوه استفاده از وبسایت را اندازهگیری میکند. این محصول بر روی بسته تحلیلی Urchin 5 که گوگل در سال 2006 آن را خریداری نمود، ساخته شده است. این سرویس رایگان عرضه میشود و فرآیند تحلیل را با استفاده از یک قطعه کد جاوا اسکریپت به نام Google Analytics Tracking Code با پیادهسازی در تگ صفحه وب انجام میشود.
این کد با اولین بارگذاری صفحه در سیستم کاربران، به جمع آوری اطلاعات مورد نیاز پرداخته و برای پردازش به سرورهای GA باز پس میفرستد. این کد با کمک Cookie مرورگر اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری مینماید.
آشنایی با Google App Engine
GAE یک سکو به عنوان سرویس میباشد و مبتنی بر ابر گوگل است و بر روی زیر ساخت گوگل مستقر شده است.
این سرویس توسعه دهندگان را قادر میسازد تا برنامههای وب ایجاد کرده و بر روی سرورهای گوگل مستقر سازند و گوگل مدیریت زیرساخت را بر عهده گیرد و اعمالی مانند نظارت، برطرف کردن اشکالات احتمالی، خوشه بندی، مدیریت وهلهسازی ماشینهای مجازی و غیره را انجام دهد. برای اجرای یک برنامه در GAE ابتدا باید استانداردهای سکوی گوگل رعایت شود. این استانداردها دامنه برنامههایی که قابل اجرا میباشند را بسیار محدود مینماید و قابلیت حمل آنها را کاهش میدهد.
محدودیتهایی
که این سکو ایجاد میکند، با خود مزایایی را به همراه میآورد که در زیر به آنها
اشاره میگردد:
- وب سرویسهای پویا بر مبنای استانداردهای رایج
- توسعه خودکار و توازن بار بین ماشینهای وهلهسازی شده که
مورد استفاده وب سرویس است.
- اعتبارسنجی با استفاده از API
موجود در گوگل.
- فضای ذخیره سازی ماندگار با قابلیت جستجو، مرتب سازی و
مدیریت تراکنش.
- صف کاری و زمان بندی کاری
- محیط توسعه سمت مشتری( توسعه دهندگان ) برای شبیه سازی GAE
در سیستم محلی.
- پشتیبانی از محیط اجرا جاوا و پایتون.
هنگامی که یک برنامه در GAE مستقر گردید، با استفاده از نام دامنه دلخواه یا با استفاده از آدرس تجاری Google Apps قابل دستیابی است. موتور Google Apps در حال حاضر برنامههایی که در جاوا و پایتون نوشته شده است را پشتیبانی میکند و علاوه بر آن از زبانهای ماشین مجازی جاوا و چندین چارچوب تحت وب پایتون که WSGI و CGI را پشتیبانی میکنند نیز با محیط GAE سازگاری دارند.
برنامههایی که در GAE اجرا میشوند از سیستم عامل مستقل هستند یا به گفته گوگل بر روی Sand Box اجرا میشوند. این ویژگی GAE را قادر میسازد، سیستم را بهینه کند تا تقاضاهای وب، با بار ترافیکی فعلی منطبق شوند. همچنین برنامهها را قادر میسازد با امنیت بالاتری کار کنند، زیرا تنها میتوانند به کامپیوترهایی متصل شوند که آدرسهای مشخصی دارند و سرویسها را با استفاده از پروتکل Http و یا Https از پورتهای شناخته شده پاسخ دهند. از طرف دیگر برنامهها نیز به این میزان محدود شده که تنها فایلها را بخوانند. آنها حق نوشتن فایل به صورت مستقیم بر روی سیستمها را ندارند و برای دستیابی به داده، باید از ذخیره داده در Cache یا سرویس ماندگار دیگری استفاده نمایند.
GAE یک سیستم انبار داده توزیع شده دارد که از پرس و جوها و تراکنشها پشتیبانی مینماید. این انبار داده غیر رابطهای است، اما اشیاء داده یا موجودیتهایی که خصوصیات لازم را دارند، ذخیره مینماید. به همین علت در پرس و جوها میتوان از فیلتر نوع موجودیت بهره برد و آنها را به ترتیب خصوصیات مرتب نمود.
در نهایت توجه به مدل قیمتگذاری گوگل قابل توجه است. گوگل برای تشویق توسعه دهندگان در نوشتن برنامه با استفاده از GAE ، استقرار و توسعه برنامه را تا میزان مشخصی از منابع رایگان کرده است و با عبور از مقدار رایگان باید هزینه را به ازای مصرف پرداخت نمود. بر اساس جدول ارائه شده در سایت شرکت گوگل به ازای تجاوز از میزان مصرف رایگان، سیستم هزینه گذاری بر اساس تعرفههای زیر، اقدام به محاسبه حق شارژ مینماید و بدیهی است برای آگاهی از آخرین تعرفهها و کسب اطلاعات بیشتر، مراجعه به صفحه سایت شرکت گوگل توصیه میشود:
- مبلغ به ازای هر یک ساعت استفاده از CPU
معادل 0.08 دلار
- داده ذخیره شده به ازای هر گیگابایت در ماه
معادل 0.18 دلار
- پهنای باند خروجی به ازای هر گیگابایت معادل
0.12 دلار
- پهنای باند ورودی رایگان
- هزینه دریافت هر ایمیل معادل 0.0001 دلار
به منظور ذخیره اطلاعات در منبع داده پایدار، از API استفاده میگردد که به ازای تعداد تراکنشهایی که تبادل میگردد، هزینه پرداخت میشود. از آنجایی که بنا به تعداد تبادلات و نوع حافظه پایداری که استفاده میگردد، هزینه متغیر است، خواننده محترم برای رویت لیست مذکور به منبع ذکر شده، ارجاع داده میشود.
منبع سهمیه | سهمیه پیش فرض رایگان به ازای هر برنامه |
مصرف CPU | 28 ساعت به ازای هر برنامه در روز |
منبع ذخیره پایدار داده | 1 گیگابایت به ازای هر برنامه در ماه |
پهنای باند ورودی | 1 گیگابایت به ازای هر برنامه در روز |
پهنای باند خروجی | 1 گیگابایت به ازای هر برنامه در روز |
تراکنش با منبع داده Datastore | 50 هزار تراکنش برای خواندن و نوشتن به ازای هر برنامه در ماه |
تراکنش با منبع داده Blobstore | 5 گیگابایت به ازای هر برنامه در روز |
ایمیل دریافتی | 100 دریافت به ازای هر برنامه در روز |