کتابخانه‌ی Angular Material تعدادی کامپوننت زیبای با قابلیت استفاده‌ی مجدد، به خوبی آزمایش شده و با قابلیت دسترسی بالا را بر اساس الگوهای Material Design ارائه می‌دهد. برای توسعه دهندگان Angular، کتابخانه‌ی Angular Material پیاده سازی مرجع رهنمودهای طراحی متریال گوگل است که توسط تیم اصلی Angular پیاده سازی و توسعه داده می‌شود. در این سری، مفاهیم طراحی نگارش 6x این کتابخانه را به همراه نحوه‌ی برپایی و تنظیم آن و همچنین کار با کامپوننت‌های پیشرفته‌ی آن، بررسی خواهیم کرد.
منابع و مآخذ مرتبط با کتابخانه‌ی Angular Material
در اینجا مآخذ اصلی کار با این کتابخانه را ملاحظه می‌کنید که شامل اصول طراحی متریال و مخازن اصلی توسعه‌ی آن می‌باشند:
Material Design Specification
-
https://material.io/design
Angular Material
-
https://material.angular.io
-
https://github.com/angular/material2
مفاهیم پایه‌ی طراحی متریال
چرا «زیبایی» رابط کاربری مهم است؟
در ابتدای معرفی کتابخانه‌ی Angular Material عنوان شد که این مجموعه به همراه تعدادی کامپوننت «زیبا» است. بنابراین این سؤال مطرح می‌شود که چرا و یا تا چه اندازه «زیبایی» رابط کاربری اهمیت دارد؟ مهمترین دلیل آن بهبود تجربه‌ی کاربری است. بر اساس تحقیقاتی که بر روی کاربران بسیاری صورت گرفته‌است، مشخص شده‌است کاربران، با رابط‌های کاربری زیبا نتایج بهتری را از لحاظ کاهش زمان اتمام کار و تعداد خطاهای مرتبط دریافت می‌کنند.
اما ... طراحی برنامه‌های زیبا مشکل است. به همین جهت استفاده از کتابخانه‌های غنی مانند طراحی متریال که این امر را سهولت می‌بخشند، ضروری است. طراحی متریال یک زبان کامل طراحی برنامه‌های زیبا است. توسط گوگل طراحی شده‌است و دو هدف اصلی را دنبال میکند:
- وفاداری به اصول کلاسیک طراحی رابط کاربری
- ارائه‌ی تجربه‌ی کاربری یک‌دست و هماهنگ، در بین وسایل و اندازه‌های صفحات نمایشی مختلف
اصول پایه‌ی طراحی متریال نیز شامل موارد زیر است:
- «متریال» یک متافور است و بر اساس مطالعه‌ی نحوه‌ی کار با کاغذ، مرکب و ارتباط بین اشیاء در دنیای واقعی پدید آمد‌ه‌است.
- اشیاء در دنیای واقعی دارای ارتباط‌های ابعادی و حجمی هستند. برای مثال دو برگه‌ی کاغذ یک فضا را اشغال نمی‌کنند. طراحی متریال برای نمایش این ارتباط سه بعدی بین اشیاء، از نور و سایه استفاده میکند.
- در دنیای واقعی، اشیاء از درون یکدیگر رد نمی‌شوند. این مورد در طراحی متریال نیز صادق است.
- طراحی متریال به همراه جعبه‌ی رنگ مخصوص و بکارگیری فضاهای خالی و عناوین درشت بسیار مشخص، واضح و عمدی است.
- طراحی متریال به همراه حرکت و پویانمایی، جهت ارائه‌ی مفاهیم مختلف به کاربر، جهت درک بهتر او از برنامه است.
برپایی پیشنیازهای ابتدایی کار با Angular Material
پیش از ادامه‌ی بحث فرض بر این است که آخرین نگارش
Angular CLI را نصب کرده‌اید و اگر پیشتر آن‌را نصب کرده‌اید، یکبار دستور ذیل را اجرا کنید تا تمام وابستگی‌های سراسری نصب شده‌ی در سیستم به صورت خودکار به روز رسانی شوند:
سپس برنامه‌ی کلاینت Angular این سری را به همراه تنظیمات ابتدایی مسیریابی آن از طریق صدور فرمان ذیل آغاز می‌کنیم:
ng new MaterialAngularClient --routing
پس از ایجاد ساختار اولیه‌ی برنامه و نصب خودکار وابستگی‌های آن، جهت آزمایش برنامه، به پوشه‌ی آن وارد شده و آن‌را اجرا می‌کنیم:
cd MaterialAngularClient
ng serve -o
که به این ترتیب برنامه در آدرس http://localhost:4200 و مرورگر پیش‌فرض سیستم نمایش داده خواهد شد.
افزودن کتابخانه‌ی Angular Material به برنامه
در طول این سری از سایت
https://material.angular.io زیاد استفاده خواهیم کرد. همواره به روزترین روش افزودن کتابخانه‌ی Angular Material به یک برنامه‌ی موجود را در آدرس
https://material.angular.io/guide/getting-started می‌توانید مشاهده کنید که خلاصه‌ی آن به صورت زیر است:
البته در Angular 6 روش تفصیلی نصب فوق که شامل 6 مرحله‌است، به صورت زیر هم خلاصه شده‌است:
متاسفانه در زمان نگارش این مطلب، نگارش 6.3.1 آن توسط دستور فوق نصب نشد و خطای «Error: Collection "@angular/material" cannot be resolved.» ظاهر گردید. البته روش رفع آن در اینجا بحث شده‌است که مهم نیست و در نگارش‌های رسمی بعدی
حتما لحاظ خواهد شد. به همین جهت روش تفصیلی آن‌را که همیشه کار میکند، در ادامه پیگیری می‌کنیم. ابتدا بسته‌های ذیل را نصب کنید:
npm install --save @angular/material @angular/cdk
npm install --save @angular/animations
npm install --save hammerjs
- دستور اول angular/cdk و angular/material را نصب میکند. cdk در اینجا به معنای کیت توسعه‌ی کامپوننت‌های Angular است که امکان استفاده‌ی از ویژگی‌های Angular Material را بدون الزامی به پیروی از زبان طراحی متریال، میسر میکند.
- همانطور که عنوان شد، طراحی متریال مبتنی بر حرکت و پویانمایی است. به همین جهت تعدادی از کامپوننت‌های آن نیاز به بسته‌ی angular/animations را دارند که توسط دستور دوم نصب می‌شود.
- دستور سوم نیز کامپوننت‌های slide و slider را پشتیبانی میکند (Gesture Support). البته پس نصب این وابستگی، نیاز است به فایل src/main.ts مراجعه کرده و یک سطر زیر را نیز افزود:
در ادامه پس از نصب بسته‌ی پویانمایی، به فایل app.module.ts مراجعه کرده و BrowserAnimationsModule را به لیست imports اضافه می‌کنیم:
import { BrowserAnimationsModule } from "@angular/platform-browser/animations";
@NgModule({
imports: [
BrowserModule,
BrowserAnimationsModule,
AppRoutingModule
]
})
export class AppModule { } مدیریت بهتر import کامپوننت‌های Angular Material
در ادامه به ازای هر کامپوننت Angular Material باید ماژول آن‌را به لیست imports افزود که پس از مدتی به یک فایل app.module.ts بسیار شلوغ خواهیم رسید. برای مدیریت بهتر این فایل، از روش مطرح شده‌ی در مطلب «
سازماندهی برنامه‌های Angular» استفاده خواهیم کرد.
به همین جهت دو پوشه‌ی core و shared را درون پوشه‌ی src/app ایجاد می‌کنیم:
محتویات فایل src\app\core\core.module.ts به صورت زیر است:
import { CommonModule } from "@angular/common";
import { NgModule, Optional, SkipSelf } from "@angular/core";
import { RouterModule } from "@angular/router";
@NgModule({
imports: [CommonModule, RouterModule],
exports: [
// components that are used in app.component.ts will be listed here.
],
declarations: [
// components that are used in app.component.ts will be listed here.
],
providers: [
/* ``No`` global singleton services of the whole app should be listed here anymore!
Since they'll be already provided in AppModule using the `tree-shakable providers` of Angular 6.x+ (providedIn: 'root').
This new feature allows cleaning up the providers section from the CoreModule.
But if you want to provide something with an InjectionToken other that its class, you still have to use this section.
*/
]
})
export class CoreModule {
constructor(@Optional() @SkipSelf() core: CoreModule) {
if (core) {
throw new Error("CoreModule should be imported ONLY in AppModule.");
}
}
}
در مورد جزئیات آن در مطلب «
سازماندهی برنامه‌های Angular توسط ماژول‌ها» کاملا بحث شده‌است.
محتویات فایل src\app\shared\shared.module.ts نیز به صورت زیر است:
import { CommonModule } from "@angular/common";
import { HttpClientModule } from "@angular/common/http";
import { ModuleWithProviders, NgModule } from "@angular/core";
import { FormsModule } from "@angular/forms";
@NgModule({
imports: [
CommonModule,
FormsModule,
HttpClientModule
],
entryComponents: [
// All components about to be loaded "dynamically" need to be declared in the entryComponents section.
],
declarations: [
// common and shared components/directives/pipes between more than one module and components will be listed here.
],
exports: [
// common and shared components/directives/pipes between more than one module and components will be listed here.
CommonModule,
FormsModule,
HttpClientModule,
]
/* No providers here! Since they’ll be already provided in AppModule. */
})
export class SharedModule {
static forRoot(): ModuleWithProviders {
// Forcing the whole app to use the returned providers from the AppModule only.
return {
ngModule: SharedModule,
providers: [ /* All of your services here. It will hold the services needed by `itself`. */]
};
}
}
سپس تعاریف import این دو فایل را به فایل app.module.ts اضافه می‌کنیم:
import { CoreModule } from "./core/core.module";
import { SharedModule } from "./shared/shared.module";
@NgModule({
imports: [
BrowserModule,
BrowserAnimationsModule,
CoreModule,
SharedModule.forRoot(),
AppRoutingModule
]
})
export class AppModule { }
پس از این مقدمات، فایل جدید src\app\shared\
material.module.ts را در پوشه‌ی shared ایجاد می‌کنیم تا بتوانیم مداخل کامپوننت‌های Angular Material را صرفا به آن اضافه کنیم؛ با این محتوا:
import { CdkTableModule } from "@angular/cdk/table";
import { NgModule } from "@angular/core";
import {
MatAutocompleteModule,
MatButtonModule,
MatButtonToggleModule,
MatCardModule,
MatCheckboxModule,
MatChipsModule,
MatDatepickerModule,
MatDialogModule,
MatExpansionModule,
MatFormFieldModule,
MatGridListModule,
MatIconModule,
MatInputModule,
MatListModule,
MatMenuModule,
MatNativeDateModule,
MatPaginatorModule,
MatProgressBarModule,
MatProgressSpinnerModule,
MatRadioModule,
MatRippleModule,
MatSelectModule,
MatSidenavModule,
MatSliderModule,
MatSlideToggleModule,
MatSnackBarModule,
MatSortModule,
MatStepperModule,
MatTableModule,
MatTabsModule,
MatToolbarModule,
MatTooltipModule,
} from "@angular/material";
@NgModule({
imports: [
MatAutocompleteModule,
MatButtonModule,
MatButtonToggleModule,
MatCardModule,
MatCheckboxModule,
MatChipsModule,
MatDatepickerModule,
MatDialogModule,
MatExpansionModule,
MatFormFieldModule,
MatGridListModule,
MatIconModule,
MatInputModule,
MatListModule,
MatMenuModule,
MatNativeDateModule,
MatPaginatorModule,
MatProgressBarModule,
MatProgressSpinnerModule,
MatRadioModule,
MatRippleModule,
MatSelectModule,
MatSidenavModule,
MatSliderModule,
MatSlideToggleModule,
MatSnackBarModule,
MatStepperModule,
MatSortModule,
MatTableModule,
MatTabsModule,
MatToolbarModule,
MatTooltipModule,
CdkTableModule
],
exports: [
MatAutocompleteModule,
MatButtonModule,
MatButtonToggleModule,
MatCardModule,
MatCheckboxModule,
MatChipsModule,
MatDatepickerModule,
MatDialogModule,
MatExpansionModule,
MatGridListModule,
MatIconModule,
MatInputModule,
MatListModule,
MatMenuModule,
MatNativeDateModule,
MatPaginatorModule,
MatProgressBarModule,
MatProgressSpinnerModule,
MatRadioModule,
MatRippleModule,
MatSelectModule,
MatSidenavModule,
MatSliderModule,
MatSlideToggleModule,
MatSnackBarModule,
MatStepperModule,
MatSortModule,
MatTableModule,
MatTabsModule,
MatToolbarModule,
MatTooltipModule,
CdkTableModule
]
})
export class MaterialModule {
}
در اینجا هر کامپوننت مورد نیاز، به قسمت‌های import و exports اضافه شده‌اند.
سپس MaterialModule را نیز به قسمت‌های imports و exports فایل src\app\shared\shared.module.ts اضافه خواهیم کرد:
import { MaterialModule } from "./material.module";
@NgModule({
imports: [
CommonModule,
FormsModule,
HttpClientModule,
MaterialModule
],
exports: [
// common and shared components/directives/pipes between more than one module and components will be listed here.
CommonModule,
FormsModule,
HttpClientModule,
MaterialModule
]
})
export class SharedModule {
}
به این ترتیب در هر ماژول جدیدی که به برنامه اضافه شود و نیاز به کار با Angular Material را داشته باشد، تنها کافی است SharedModule را import کرد؛ مانند app.module.ts برنامه (البته بدون ذکر متد forRoot آن که این forRoot فقط محض ماژول اصلی برنامه است).
تا اینجا جهت اطمینان از اجرای برنامه، دستور ng serve -o را از ابتدا اجرا کنید.
افزودن چند کامپوننت مقدماتی متریال به برنامه
بهترین روش کار با این مجموعه، بررسی مستندات آن در سایت
https://material.angular.io/components است. برای مثال برای افزودن دکمه، به
مستندات آن مراجعه کرده و بر روی دکمه‌ی view source کلیک می‌کنیم:
سپس کدهای قسمت HTML آن‌را به برنامه و فایل app.component.html اضافه خواهیم کرد:
<button mat-button>Click me!</button>
به همین ترتیب
مستندات check box را یافته و آن‌را نیز اضافه می‌کنیم:
<mat-checkbox>Check me!</mat-checkbox>
تا اینجا اگر برنامه را توسط دستور ng serve -o اجرا کنیم، یک چنین خروجی حاصل می‌شود:
البته شکل ظاهری آن‌ها تا اینجا آنچنان مطلوب نیست. برای رفع این مشکل، نیاز است یک قالب را به این کنترل‌ها و کامپوننت‌ها اعمال کرد. به همین جهت فایل styles.css واقع در ریشه‌ی برنامه را گشوده و قالب پیش‌فرض متریال را به آن اضافه می‌کنیم:
@import "~@angular/material/prebuilt-themes/indigo-pink.css";
قالب‌های از پیش آماده‌ی متریال را در پوشه‌ی node_modules\@angular\material\prebuilt-themes می‌توانید مشاهده کنید.
پس از اعمال قالب، اکنون است که شکل ظاهری کنترل‌های آن بسیار بهتر شده‌اند و همچنین کار با آن‌ها به همراه پویانمایی نیز شده‌است:
افزودن آیکن‌های متریال به برنامه
مرحله‌ی آخر این تنظیمات، افزودن آیکن‌های متریال به برنامه‌است. برای این منظور فایل src\index.html را گشوده و یک سطر ذیل را به head اضافه کنید:
<link href="https://fonts.googleapis.com/icon?family=Material+Icons" rel="stylesheet">
برای آزمایش آن، به فایل app.component.html مراجعه کرده و تعریف دکمه‌ای را که اضافه کردیم، به صورت ذیل با افزودن mat-icon تغییر می‌دهیم:
<button mat-button>
<mat-icon>face</mat-icon>
Click me!
</button>
<mat-checkbox>Check me!</mat-checkbox>
که این خروجی را تولید میکند:
لیست کامل این آیکن‌ها را به همراه توضیحات تکمیلی آن‌ها، در آدرس ذیل می‌توانید ملاحظه کنید:
http://google.github.io/material-design-icons
البته چون ما نمی‌خواهیم این آیکن‌ها را از وب بارگذاری کنیم، برای نصب محلی آن‌ها ابتدا دستور زیر را در ریشه‌ی پروژه صادر کنید:
npm install material-design-icons --save
این آیکن فونت‌ها پس از نصب، در مسیر node_modules\material-design-icons\iconfont قابل مشاهده هستند:
همانطور که مشاهده می‌کنید، برای استفاده‌ی از این فایل‌های آیکن فونت محلی، تنها کافی است فایل material-icons.css را به برنامه معرفی کنیم. برای این منظور فایل angular.json را گشوده و قسمت styles آن‌را به صورت زیر تکمیل می‌کنیم:
"styles": [
"node_modules/material-design-icons/iconfont/material-icons.css",
"src/styles.css"
],
اکنون دیگر نیازی به ذکر link href اضافه شده‌ی به فایل src\index.html نداریم و باید از آن حذف شود.
کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: MaterialAngularClient-01.zip
برای اجرای آن نیز ابتدا فایل restore.bat و سپس فایل ng-serve.bat را اجرا کنید.
