مطالب
React 16x - قسمت 31 - React Hooks - بخش 2 - مقایسه حالت‌های مختلف مدیریت حالت با useState Hook
در قسمت قبل، با useState Hook آشنا شدیم. همچنین چندین مثال را در مورد نحوه‌ی تعریف تکی و یا چندتایی آن در یک کامپوننت تابعی، با انواع و اقسام داده‌های مختلف، بررسی کردیم؛ اما بهتر است از کدام حالت استفاده شود؟ آیا بهتر است به ازای هر خاصیت state، یکبار useState Hook جدیدی را تعریف کنیم و یا بهتر است همانند کامپوننت‌های کلاسی، یک شیء کامل را به همراه چندین خاصیت، به یک تک useState Hook معرفی کنیم؟


پیاده سازی یک فرم لاگین با استفاده از چندین useState Hook

در ابتدا، یک مثال کاربردی‌تر را به کمک useState Hook‌ها پیاده سازی می‌کنیم. در اینجا هر المان فرم را به یک useState Hook مجزا، متصل کرده‌ایم. کدهای کامل این کامپوننت را در ادامه مشاهده می‌کنید:
import React, { useState } from "react";

export default function Login() {
  const [username, setUsername] = useState("");
  const [password, setPassword] = useState("");
  const [user, setUser] = useState(null);

  const handleSubmit = event => {
    event.preventDefault();

    const userData = {
      username,
      password
    };
    setUser(userData);

    setUsername("");
    setPassword("");
  };

  return (
    <>
      <h2 className="mt-3">Login</h2>
      <form onSubmit={handleSubmit}>
        <div className="form-group">
          <label htmlFor="username">Username</label>
          <input
            type="text"
            name="username"
            id="username"
            onChange={event => setUsername(event.target.value)}
            value={username}
            className="form-control"
          />
        </div>
        <div className="form-group">
          <label htmlFor="password">Password</label>
          <input
            type="password"
            name="password"
            id="password"
            onChange={event => setPassword(event.target.value)}
            value={password}
            className="form-control"
          />
        </div>
        <button type="submit">Submit</button>
      </form>

      {user && JSON.stringify(user, null, 2)}
    </>
  );
}
توضیحات:
- اگر دقت کرده باشید، اینبار این کامپوننت تابعی را به صورت متداول ()function Login تعریف کرده‌ایم. مزیت یک چنین تعریفی، امکان export در محل آن می‌باشد:
export default function Login() {
و دیگر برخلاف حالت استفاده‌ی از arrow function‌ها برای تعریف کامپوننت‌های تابعی، نیازی نیست تا این export را جداگانه در این ماژول درج کرد.
به علاوه وجود واژه‌ی default در اینجا سبب می‌شود که برای import آن، بتوان از هر نام دلخواهی استفاده کرد و در اینجا اجباری به استفاده‌ی از نام Login وجود ندارد که نمونه‌ی استفاده‌ی از آن در فایل index.js، می‌تواند به صورت زیر باشد:
import App from "./components/part02/Login";
- همانطور که در قسمت قبل نیز بررسی کردیم، useState Hook‌ها را با هر نوع داده‌ی دلخواهی می‌توان مقدار دهی اولیه کرد؛ برای مثال با یک int و یا یک object. همچنین الزامی هم به تعریف فقط یک useState Hook وجود ندارد و هر قسمتی از state را می‌توان توسط یک useState Hook مجزا، تعریف و مدیریت کرد.
- فرم لاگین تعریف شده، از یک فیلد نام کاربری و یک فیلد کلمه‌ی عبور تشکیل شده‌است.
- اکنون می‌خواهیم اطلاعات دریافت شده‌ی از کاربر را در state کامپوننت جاری منعکس کنیم. به همین جهت، کار با import متد useState شروع می‌شود. سپس به ازای هر فیلد در فرم، یک state مجزا را تعریف می‌کنیم:
const [username, setUsername] = useState("");
const [password, setPassword] = useState("");
- اکنون برای به روز رسانی مقادیر درج شده‌ی در state‌های تعریف شده بر اساس اطلاعات وارد شده‌ی توسط کاربر، از رویداد onChange استفاده می‌کنیم؛ برای مثال:
<input type="text" name="username" id="username"
       onChange={event => setUsername(event.target.value)}
       value={username}
        className="form-control"
/>
در اینجا تابع مدیریت کننده‌ی رویداد onChange، به صورت inline تعریف شده‌است. پیشتر اگر با کامپوننت‌های کلاسی می‌خواستیم اینکار را انجام دهیم، نیاز به clone شیء state، دسترسی به خاصیت متناظر با نام فیلد تعریف شده‌ی در آن به صورت پویا، به روز رسانی آن و در آخر به روز رسانی state با مقدار جدید شیء state می‌بود. اما در اینجا نیازی به دانستن نام المان و یا نام خاصیتی نیست.
- پس از به روز رسانی state، می‌خواهیم در حین submit فرم، این اطلاعات را برای مثال به صورت یک شیء، به سمت سرور ارسال کنیم. به همین جهت نیاز است رویداد onSubmit فرم را  مدیریت کرد. در این متد ابتدا از post back معمول آن به سمت سرور جلوگیری می‌شود و سپس بر اساس متغیرهای تعریف شده‌ی در state، یک شیء را ایجاد کرده‌ایم:
  const handleSubmit = event => {
    event.preventDefault();

    const userData = {
      username,
      password
    };
    setUser(userData);

    setUsername("");
    setPassword("");
  };
همچنین چون در پایین فرم نیز می‌خواهیم این اطلاعات را به صورت JSON نمایش دهیم:
{user && JSON.stringify(user, null, 2)}
 یک state مجزا را هم برای این شیء تعریف:
const [user, setUser] = useState(null);
 و در handleSubmit، به روز رسانی کرده‌ایم.

- دو سطر بعدی را که در انتهای handleSubmit مشاهده می‌کنید، روشی است برای خالی کردن المان‌های فرم، پس از ارسال اطلاعات فرم، برای مثال به backend server. البته این حالت فقط برای حالتی نیاز است که فرم قرار نباشد به آدرس دیگری Redirect شود. برای خالی کردن المان‌های فرم، المان‌های آن‌را باید تبدیل به controlled elements کرد که اینکار با مقدار دهی value آن‌ها توسط value={username} صورت گرفته‌است. به این ترتیب محتوای این المان‌ها با اطلاعاتی که در state داریم، قابل کنترل می‌شوند.


پیاده سازی فرم ثبت نام با استفاده از تنها یک useState Hook

مثال دوم این مطلب نیز در مورد مدیریت المان‌های یک فرم توسط useState Hook است؛ با این تفاوت که در اینجا تنها یک شیء، کل state را تشکیل می‌دهد. کدهای کامل این مثال را در ادامه مشاهده می‌کنید:
import React, { useState } from "react";

const initialFormState = {
  username: "",
  email: "",
  password: ""
};

export default function Register() {
  const [form, setForm] = useState(initialFormState);
  const [user, setUser] = useState(null);

  const handleChange = event => {
    setForm({
      ...form,
      [event.target.name]: event.target.value
    });
  };

  const handleSubmit = event => {
    event.preventDefault();

    setUser(form);
    setForm(initialFormState);
  };

  return (
    <>
      <h2 className="mt-3">Register</h2>
      <form onSubmit={handleSubmit}>
        <div className="form-group">
          <label htmlFor="username">Username</label>
          <input
            type="text"
            name="username"
            id="username"
            onChange={handleChange}
            value={form.username}
            className="form-control"
          />
        </div>
        <div className="form-group">
          <label htmlFor="email">Email</label>
          <input
            type="email"
            name="email"
            id="email"
            onChange={handleChange}
            value={form.email}
            className="form-control"
          />
        </div>
        <div className="form-group">
          <label htmlFor="password">Password</label>
          <input
            type="password"
            name="password"
            id="password"
            onChange={handleChange}
            value={form.password}
            className="form-control"
          />
        </div>
        <button type="submit" className="btn btn-primary">
          Submit
        </button>
      </form>

      {user && JSON.stringify(user, null, 2)}
    </>
  );
}
توضیحات:
- فرم ثبت نام فوق از سه فیلد نام کاربری، ایمیل و کلمه‌ی عبور تشکیل شده‌است.
- اینبار نحوه‌ی تشکیل state مرتبط با این سه فیلد را بسیار شبیه به حالت مدیریت state در کامپوننت‌های کلاسی، تعریف کرده‌ایم؛ که تنها با یک تک شیء، انجام می‌شود و نام آن‌را form در نظر گرفته‌ایم:
const [form, setForm] = useState({ username: "",  email: "", password: ""});
- اکنون باید راهی را بیابیم تا این خواص شیء form را بر اساس ورودی‌های کاربر، به روز رسانی کنیم. به همین جهت رویداد onChange این ورودی را به متغیر handleChange که متد منتسب به آن، این تغییرات را ردیابی می‌کند، متصل می‌کنیم:
<input type="text" name="username" id="username"
       onChange={handleChange} value={form.username}
       className="form-control" />
متد رویدادگردان منتسب به handleChange نیز به صورت زیر تعریف می‌شود:
  const handleChange = event => {
    setForm({
      ...form,
      [event.target.name]: event.target.value
    });
  };
این متد بر اساس name المان‌های ورودی عمل می‌کند (در مثال اول این قسمت، نیازی به دانستن نام المان‌ها نبود). زمانیکه یک شیء را به صورت [event.target.name]: event.target.value تعریف می‌کنیم، یعنی قرار است نام خاصیت این شیء را به صورت پویا تعریف کنیم و مقدار آن نیز از target.value شیء رویداد رسیده، تامین می‌شود. سپس این شیء جدید، با فراخوانی متد setForm، سبب به روز رسانی شیء form موجود در state می‌شود.
- علت وجود spread operator تعریف شده‌ی در اینجا یعنی form...، این است که در حالت استفاده‌ی از useState، برخلاف حالت کار با کامپوننت‌های کلاسی، خواص اضافه شده‌ی به state، به شیء نهایی به صورت خودکار اضافه نمی‌شوند و باید کار یکی سازی را توسط spread operator انجام داد. برای مثال فرض کنید که کاربر، فیلد نام کاربری را ابتدا ثبت می‌کند. بنابراین در این لحظه، شیء ارسالی به setForm، فقط دارای خاصیت username خواهد شد. اکنون اگر در ادامه، کاربر فیلد ایمیل را تکمیل کند، اینبار فقط خاصیت ایمیل در این شیء قرار خواهد گرفت (یا مقدار قبلی را به روز رسانی می‌کند) و از سایر خواص صرفنظر می‌شود؛ مگر اینکه توسط spread operator، سایر خواص پیشین موجود در شیء form را نیز در اینجا لحاظ کنیم، تا اطلاعاتی را از دست نداده باشیم.
بنابراین به صورت خلاصه در روش سنتی کار با کامپوننت‌های کلاسی، فراخوانی متد this.setState کار merge خواص را انجام می‌دهد؛ اما در اینجا فقط کار replace صورت می‌گیرد و باید کار merge خواص یک شیء را به صورت دستی و توسط یک spread operator انجام دهیم. البته در قسمت قبل چون تمام خواص شیء تعریف شده‌ی در state را با هم به روز رسانی می‌کردیم:
    setMousePosition({
      x: event.pageX,
      y: event.pageY
    });
نیازی به تعریف spread operator نبود؛ اما در مثال جاری، هربار فقط یک خاصیت به روز رسانی می‌شود.

- سایر فیلدهای فرم نیز به همین روش onChange={handleChange}، به متد رویدادگردان فوق متصل می‌شوند.
- در پایان برای مدیریت رخ‌داد ارسال فرم، handleSubmit را به صورت زیر تعریف کرده‌ایم:
  const handleSubmit = event => {
    event.preventDefault();

    setUser(form);
    setForm(initialFormState);
  };
در اینجا برخلاف مثال اول، دیگر نیازی به تشکیل دستی یک شیء جدید برای ارسال به سرور وجود ندارد و هم اکنون اطلاعات کل شیء form، در اختیار برنامه است.
- همچنین چون در پایین فرم نیز می‌خواهیم این اطلاعات را به صورت JSON نمایش دهیم:
{user && JSON.stringify(user, null, 2)}
 یک state مجزا را هم برای این شیء تعریف:
const [user, setUser] = useState(null);
 و در handleSubmit، آن‌را با فراخوانی متد setUser، به روز رسانی کرده‌ایم.
- برای پاک کردن المان‌های فرم، پس از submit آن، ابتدا نیاز است این المان‌ها را تبدیل به controlled elements کرد که اینکار با مقدار دهی value آن‌ها توسط برای مثال  value={form.username} صورت گرفته‌است. به این ترتیب محتوای این المان‌ها با اطلاعاتی که در state داریم، قابل کنترل می‌شوند. اکنون اگر setForm را با یک شیء خالی مقدار دهی کنیم، به صورت خودکار المان‌های فرم را پاک می‌کند. برای اینکار بجای تعریف شیء موجود در state به صورت inline:
const [form, setForm] = useState({ username: "",  email: "", password: ""});
می‌توان آن‌را خارج از تابع کامپوننت قرار داد:
const initialFormState = {
  username: "",
  email: "",
  password: ""
};

export default function Register() {
  const [form, setForm] = useState(initialFormState);
و سپس آن‌را به عنوان مقدار اولیه، به صورت setForm(initialFormState)، فراخوانی کرد؛ تا سبب پاک شدن المان‌های فرم شود.


مقایسه‌ی روش‌های مختلف مدیریت state توسط useState Hook

همانطور که مشاهده کردید، با useState Hook، به انعطاف پذیری بیشتری برای مدیریت حالت، نسبت به روش سنتی کامپوننت‌های کلاسی رسیده‌ایم. در حالت تعریف یک useState به ازای هر فیلد، روش تعریف رویدادگردان‌ها و همچنین تبدیل المان‌ها به المان‌های کنترل شده، نسبت به روش تعریف تنها یک useState به ازای کل فرم، ساده‌تر و قابل درک‌تر است. اما زمانیکه نیاز به پاک کردن المان‌های فرم باشد، روش کار کردن با یک تک شیء، ساده‌تر است. درکل بهتر است برای خواص غیرمرتبط state، به ازای هر کدام، یک useState را تعریف کرد و برای یک فرم، همان روش قرار دادن اطلاعات تمام المان‌ها در یک شیء، برای کار با فرم‌های طولانی‌تر، سریع‌تر و قابلیت مدیریت ساده‌تری را به همراه دارد.

کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: sample-30-part-02.zip
مطالب
سفارشی‌سازی PasswordValidator در ASP.NET Identity
همانطور که می‌دانید Identity، فریمورک نسبتا جدیدی هست که مایکروسافت برای مدیریت کاربران و احراز هویت آن‌ها معرفی کرده و پیشرفت چشمگیری داشته است. در قسمت IdentityConfig (قسمتی که برای کانفیگ‌کردن Identity استفاده می‌شود) بخشی قابل تنظیم برای کانفیگ‌کردن سیاست‌های تعیین پسورد وجود دارد. به‌طور مثال : تعیین حداقل تعداد حروف برای کلمه‌ی عبور، ضرورت کوچک و بزرگ بودن حروف، الزام وجود کاراکتر ویژه. 
این نیاز وجود دارد که PasswordValidator موجود در Identity را برای پروژه‌های مختلف سفارشی‌سازی کرد و این امکان فراهم شود که بتوان سیاست‌های کاری شرکت و پروژه را در قالب PasswordValidator اعمال کرد. به عنوان مثال بررسی کنیم اگر پسورد کاربر عدد 12345 وارد شده است، خطا صادر کنیم و اجازه انتساب آن را برای کاربر ندهیم یا منطق‌های دیگری که نیاز داریم. پس در اینجا به وجود یک CustomPasswordValidator نیاز هست است.
public class CustomPasswordValidator : PasswordValidator
{
    public override async Task<IdentityResult> ValidateAsync(string pass)
    {
            IdentityResult result = await base.ValidateAsync(pass);
            if (pass.Contains("12345"))
           {
            var errors = result.Errors.ToList();
            errors.Add("Passwords cannot contain numeric sequences");
            result = new IdentityResult(errors);
           }
           return result;
    }
}
در قطعه کد بالا یک کلاس ایجاد شد با نام CustomPasswordValidator و از PasswordValidator موجود در فضای نام Microsoft.AspNet.Identity ارث‌بری شد تا ویژگی‌های اصلی این کلاس را به‌صورت ذاتی داشته باشیم و بتوانیم سفارشی‌سازی‌های خودمان را بر روی آن اعمال می‌کنیم. متد ValidateAsync موجود override شده و بر روی ورودی آن شرط‌های پروژه و سیاست‌ها بررسی شده‌اند و درصورت تخلف از قوانین خطا صادر شد.

نقطه‌ی پایان کار اینجاست که در داخل کلاس کانفیگ موجود برای Identity که درون فایل web.config مشخص شده است (در این مثال کلاس IdentityConfig) برای قسمت PasswordValidator ، حالا باید از کلاس CustomPasswordValidator، یک شیء جدید ساخته شود:

// Configure custom validation logic for passwords
manager.PasswordValidator = new CustomPasswordValidator
{
    RequiredLength = 6,
    RequireNonLetterOrDigit = false,
    RequireDigit = false,
    RequireLowercase = false,
    RequireUppercase = false,
};
مطالب
اصول و قراردادهای نام‌گذاری در دات‌نت
نامگذاری (Naming) اشیا یک برنامه شاید در نگاه اول دارای اهمیت بالایی نباشه، اما تجربه نشون داده که در پروژه‌های بزرگ که با کمک چندین مجموعه به انجام میرسه نامگذاری صحیح و اصولی که از یکسری قواعد کلی و مناسب پیروی میکنه میتونه به پیشبرد اهداف و مدیریت راحتتر برنامه کمک بسیاری بکنه.
بیشتر موارد اشاره شده در این مطلب از کتاب جامع و مفید Framework Design Guidelines اقتباس شده که خوندن این کتاب مفید رو به خوانندگان توصیه میکنم.
برای کمک به نوشتن اصولی و راحتتر سورسهای برنامه‌ها در ویژوال استودیو نرم افزارهای متعددی وجود داره که با توجه به تجربه شخصی خودم نرم افزار Resharper  محصول شرکت Jetbrains یکی از بهترین هاست که در مورد خاص مورد بحث در این مطلب نیز بسیار خوب عمل میکنه.
برخی از موارد موجود در مطلب جاری نیز از قراردادهای پیشفرض موجود در نرم افزار Resharper نسخه 6.0 برگرفته شده است و قسمتی نیز از تجربه شخصی خودم و سایر دوستان و همکاران بوده است.
اصل این مطلب حدود یکسال پیش تهیه شده و اگر نقایصی وجود داره لطفا اشاره کنین.

اصول و قراردادهای نام‌گذاری در دات‌نت
انواع نام‌گذاری
نام‌گذاری اشیا در حالت کلی را می‌توان به سه روش زیر انجام داد:
1. Pascal Casing: در این روش حرف اول هر کلمه در نام شی به صورت بزرگ نوشته می‌شود.
FirstName
2. camel Casing: حرف اول در اولین کلمه نام هر شی به صورت کوچک و حرف اول بقیه کلمات به صورت بزرگ نوشته می‌شود.
firstName
3. Hungarian: در این روش برای هر نوع شی موجود یک پیشوند درنظر گرفته می‌شود تا از روی نام شی بتوان به نوع آن پی برد. در ادامه و پس از این پیشوندها سایر کلمات بر اساس روش Pascal Casing نوشته می‌شوند.
strFirstName
lblFirstName
نکته: استفاده از این روش به جز در نام‌گذاری کنترل‌های UI منسوخ شده است.

قراردادهای کلی
1. نباید نام اشیا تنها در بزرگ یا کوچک بودن حروف با هم فرق داشته باشند. به عنوان مثال نباید دو کلاس با نام‌های MyClass و myClass داشته باشیم. هرچند برخی از زبان‌ها case-sensitive هستند اما برخی دیگر نیز چنین قابلیتی ندارند (مثل VB.NET). بنابراین اگر بخواهیم کلاس‌های تولیدی ما در تمام محیط‌ها و زبان‌های برنامه نویسی قابل اجرا باشند باید از این قرارداد پیروی کنیم.
2. تا آنجا که امکان دارد باید از به‌کار بردن مخفف کلمات در نام‌گذاری اشیا دوری کنیم. مثلا به جای استفاده از GetChr باید از GetCharacter استفاده کرد.
البته در برخی موارد که مخفف واژه موردنظر کاربرد گسترده ای دارد می‌توان از عبارت مخفف نیز استفاده کرد. مثل UI به جای UserInterface و یا IO به جای InputOutput.
 
آ. اصول نام‌گذاری فضای نام (namespace)
1. اساس نام‌گذاری فضای نام باید از قاعده زیر پیروی کند:
<Company>.<Technology|Produt|Project>[.<Feature>][.<SubNamespace>]
( < > : اجباری        [ ] : اختیاری )
2. برای نام‌گذاری فضای نام باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. در هنگام تعریف فضاهای نام به وابستگی آنها توجه داشته باشید. به عنوان مثال اشیای درون یک فضای نام پدر نباید به اشیای درون فضای نام یکی از فرزندانش وابسته باشد. مثلا در فضای نام System نباید اشیایی وجود داشته باشند که به اشیای درون فضای نام System.UI وابسته باشند.
4. سعی کنید از نام‌ها به صورت جمع برای عناوین فضای نام استفاده کنید. مثلا به جای استفاده از Kara.CSS.HQ.Manager.Entity از Kara.CSS.HQ.Manager.Entities استفاده کنید. البته برای مورادی که از عناوین مخفف و یا برندهای خاص استفاده کرده‌اید از این قرارداد پیروی نکنید. مثلا نباید از عنوانی شبیه به Kara.CSS.Manager.IOs استفاده کنید.
5. از عنوانی پایدار و مستقل از نسخه محصول برای بخش دوم عنوان فضای نام استفاده کنید. بدین معنی که این عناوین با گذر زمان و تغییر و تحولات در محتوای محصول و یا تولیدکننده نباید تغییر کنند. مثال:
Microsoft.Reporting.WebForms
Kara.Support.Manager.Enums
Kara.CSS.HQ.WebUI.Configuration
6. از عناوین یکسان برای فضای نام و اشیای درون آن استفاده نکنید. مثلا نباید کلاسی با عنوان Manager در فضای نام Kara.CSS.Manager وجود داشته باشد.
7. از عناوین یکسان برای اشیای درون فضاهای نام یک برنامه استفاده نکنید. مثلا نباید دو کلاس با نام Package در فضاهای نام Kara.CSS.Manger و Kara.CSS.Manger.Entities داشته باشید.

ب. اصول نام‌گذاری کلاس‌ها و Structها
1. عنوان کلاس باید اسم یا موصوف باشد.
2. در نام‌گذاری کلاس‌ها باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. نباید از عناوین مخففی که رایج نیستند استفاده کرد.
4. از پیشوندهای زائد مثل C یا Cls نباید استفاده شود.
5. نباید از کاراکترهایی به غیر از حروف (و یا در برخی موارد خیلی خاص، شماره نسخه) در نام‌گذاری کلاس‌ها استفاده شود.
مثال:
درست:
PackageManager , PacakgeConfigGenerator
Circle , Utility , Package
نادرست:
CreateConfig , classdata
CManager , ClsPackage , Config_Creator , Config1389
6. در نام‌گذاری اشیای Generic از استفاده از عناوینی چون Element, Node, Log و یا Message پرهیز کنید. این کار موجب به‌وجودآمدن کانفلیکت در عناوین اشیا می‌شود. در این موارد بهتر است از عناوینی چون FormElement, XmlNode, EventLog و SoapMessage استفاده شود. درواقع بهتر است نام اشیای جنریک، برای موارد موردنیاز، کاملا اختصاصی و درعین حال مشخص‌کننده محتوا و کاربرد باشند.
7. از عناوینی مشابه عناوین کتابخانه‌های پایه دات‌نت برای اشیای خود استفاده نکنید. مثلا نباید کلاسی با عنوان Console, Parameter, Action و یا Data را توسعه دهید. هم‌چنین از کابرد عناوینی مشابه اشیای موجود در فضاهای نام غیرپایه دات‌نت و یا غیردات‌نتی اما مورداستفاده در پروژه خود که محتوا و کاربردی مختص همان فضای نام دارند پرهیز کنید. مثلا نباید کلاسی با عنوان Page در صورت استفاده از فضای نام System.Web.UI تولید کنید.
8. سعی کنید در مواردی که مناسب به‌نظر می‌رسد از عنوان کلاس پایه در انتهای نام کلاس‌های مشتق‌شده استفاده کنید. مثل FileStream که از کلاس Stream مشتق شده است. البته این قاعده در تمام موارد نتیجه مطلوب ندارد. مثلا کلاس Button که از کلاس Control مشتق شده است. بنابراین در به‌کاربردن این مورد بهتر است تمام جوانب و قواعد را درنظر بگیرید.

پ. اصول نام‌گذاری مجموعه‌ها (Collections)
یک مجموعه در واقع یک نوع کلاس خاص است که حاوی مجموعه‌ای از داده‌هاست و از همان قوانین کلاس‌ها برای نام‌گذاری آن‌ها استفاده می‌شود.
1. بهتر است در انتهای عنوان مجموعه از کلمه Collection استفاده شود. مثال:
CenterCollection , PackageCollection
2. البته درصورتی‌که کلاس مورد نظر ما رابط IDictionary را پیاده‌سازی کرده باشد بهتر است از پسوند Dictionary استفاده شود.

ت. اصول نام‌گذاری Delegateها
1. عنوان یک delegate باید اسم یا موصوف باشد.
2. در نام‌گذاری delegateها باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. نباید از عناوین مخففی که رایج نیستند استفاده کرد.
4. از پیشوندهای زائد مثل D یا del نباید استفاده شود.
5. نباید از کاراکترهایی به غیر از حروف در نام‌گذاری delegateها استفاده شود.
6. نباید در انتهای نام یک delegate از عبارت Delegate استفاده شود.
7. بهتر است که درصورت امکان در انتهای نام یک delegate که برای Event Handler استفاده نمی‌شود از عبارت Callback استفاده شود. البته تنها درصورتی‌که معنی و مفهوم مناسب را داشته باشد.
مثال:
نحوه تعریف یک delegate
public delegate void Logger (string log);
public delegate void LoggingCallback (object sender, string reason);

ث. اصول نام‌گذاری رویدادها (Events)
1. عنوان یک رویداد باید فعل یا مصدر باشد.
2. در نام‌گذاری کلاس‌ها باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. نباید از عناوین مخففی که رایج نیستند استفاده کرد.
4. از پیشوندهای زائد نباید استفاده شود.
5. نباید از کاراکترهایی به غیر از حروف در نام‌گذاری رویدادها استفاده شود.
6. بهتر است از پسوند EventHandler در عنوان هندلر رویداد استفاده شود.
7. از به کاربردن عباراتی چون AfterXXX و یا BeforeXXX برای نمایش رویدادهای قبل و یا بعد از رخداد خاصی خودداری شود. به جای آن باید از اسم مصدر (شکل ingدار فعل) برای نام‌گذاری رویداد قبل از رخداد و هم‌چنین شکل گذشته فعل برای نام‌گذاری رویداد بعد از رخداد خاص استفاده کرد.
مثلا اگر کلاسی دارای رویداد Open باشد باید از عنوان Openning برای رویداد قبل از Open و از عنوان Opened برای رویداد بعد از Open استفاده کرد.
8. نباید از پیشوند On برای نام‌گذاری رویداد استفاده شود.
9. همیشه پارامتر e و sender را برای آرگومانهای رویداد پیاده سازی کنید. sender که از نوع object است نمایش دهنده شیی است که رویداد مربوطه را به وجود آورده است و e درواقع آرگومانهای رویداد مربوطه است.
10. عنوان کلاس‌آرگومان‌های رویداد باید دارای پسوند EventArgs باشد.
مثال:
عنوان کلاس‌آرگومان:
AddEventArgs , EditEventArgs , DeleteEventArgs
عنوان رویداد:
Adding , Add , Added
تعریف یک EventHandler:
public delegate void <EventName>EventHandler  (object sender, <EventName>EventArgs e);
نکته: نیاز به تولید یک EventHandler مختص توسعه یک برنامه به‌ندرت ایجاد می‌شود. در اکثر موارد می‌توان با استفاده از کلاس جنریک <EventHandler<TEventArgs تمام احتیاجات خود را برطرف کرد.
تعریف یک رویداد:
public event EventHandler <AddEventArgs> Adding;

ج. اصول نام‌گذاری Attributeها
1. عنوان یک attribute باید اسم یا موصوف باشد.
2. در نام‌گذاری attributeها باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. نباید از عناوین مخففی که رایج نیستند استفاده کرد.
4. از پیشوندهای زائد مثل A یا atr نباید استفاده شود.
5. نباید از کاراکترهایی به غیر از حروف در نام‌گذاری attributeها استفاده شود.
6. بهتر است در انتهای نام یک attribute از عبارت Attribute استفاده شود.
مثال:
DisplayNameAttribute , MessageTypeAttribute

چ. اصول نام‌گذاری Interfaceها
1. در ابتدای عنوان interface باید از حرف I استفاده شود.
2. نام باید اسم، موصوف یا صفتی باشد که interface را توصیف می‌کند.
به عنوان مثال:
IComponent  (اسم)
IConnectionProvider (موصوف)
ICloneable (صفت)
3. از روش Pascal Casing استفاده شود.
4. خودداری از بکاربردن عبارات مخفف غیررایج.
5. باید تنها از کاراکترهای حرفی در نام interface استفاده شود.
 
ح. اصول نام‌گذاری Enumerationها
1. استفاده از روش Pascal Casing
2. خودداری از کاربرد عبارات مخفف غیررایج
3. تنها از کاراکترهای حرفی در نام Enumretionها استفاده شود.
4. نباید از پسوند یا پیشوند Enum یا Flag استفاده شود.
5. اعضای یک Enum نیز باید با روش Pascal Casing نام‌گذاری شوند.
مثال:
public enum FileMode {
    Append,
    Read, …
}
6. درصورتی‌که enum موردنظر از نوع flag نیست باید عنوان آن مفرد باشد. 
7. درصورتی‌که enum موردنظر برای کاربرد flag طراحی شده باشد نام آن باید جمع باشد. مثال:
[Flag]
public enum KeyModifiers {
    Alt = 1, 
    Control = 2,
    Shift = 4
}
8. از به‌کاربردن پسوند و یا پیشوندهای اضافه در نام‌گذاری اعضای یک enum نیز پرهیز کنید. مثلا نام‌گذاری زیر نادرست است:
public enum OperationState {
    DoneState, 
    FaultState,
    RollbackState
}

خ. اصول نام‌گذاری متدها
1. نام متد باید فعل یا ترکیبی از فعل و اسم یا موصوف باشد.
2. باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. خودداری از بکاربردن عبارات مخفف غیررایج و یا استفاده زیاد از اختصار
4. تنها از کاراکترهای حرفی برای نام متد استفاده شود.
مثال:
AddDays , Save , DeleteRow , BindData , Close , Open

د. اصول نام‌گذاری Propertyها
1. نام باید اسم، صفت یا موصوف باشد.
2. باید از روش Pascal Casing استفاده شود.
3. خودداری از بکاربردن عبارات مخفف غیررایج.
4. تنها از کاراکترهای حرفی برای نام‌گذاری پراپرتی استفاده شود.
مثال:
Radius , ReportType , DataSource , Mode , CurrentCenterId
5. از عبارت Get در ابتدای هیچ Propertyای استفاده نکنید.
6. نام خاصیت‌هایی که یک مجموعه برمی‌گرداند باید به صورت جمع باشد. عنوان این Propertyها نباید به‌صورت مفرد به همراه پسوند Collection یا List باشد. مثال:
public CenterCollection Centers { get; set; }
7. خواص Boolean را با عناوینی مثبت پیاده‌سازی کنید. مثلا به‌جای استفاده از CantRead از CanRead استفاده کنید. بهتر است این Propertyها پیشوندهایی چون Is, Can یا Has داشته باشند، البته تنها درصورتی‌که استفاده از چنین پیشوندهایی ارزش افزوده داشته و مفهوم آن را بهتر برساند. مثلا عنوان CanSeek مفهوم روشن‌تری نسبت به Seekable دارد. اما استفاده از Created خیلی بهتر از IsCreated است یا Enabled کاربرد به مراتب راحت‌تری از IsEnabled دارد.
برای تشخیص بهتر این موارد بهتر است از روش ifسنجی استفاده شود. به عنوان مثال
if (list.Contains(item))
if (regularExpression.Matches(text))
if (stream.CanSeek)
if (context.Created)
if (form.Enabled)
مفهوم درست‌تری نسبت به موارد زیر دارند:
if (list.IsContains(item))
if (regularExpression.Match(text))
if (stream.Seekable)
if (context.IsCreated)
if (form.IsEnabled)
8. بهتر است در موارد مناسب عنوان Property با نام نوعش برابر باشد. مثلا
public Color Color { get; set; }

ذ. اصول نام‌گذاری پارامترها
پارامتر درحالت کلی به آرگومان وروی تعریف شده برای یک متد گفته می‌شود.
1. حتما از یک نام توصیفی استفاده شود. از نام‌گذاری پارامترها براساس نوعشان به‌شدت پرهیز کنید.
2. از روش camel Casing استفاده شود.
3. تنها از کاراکترهای حرفی برای نام‌گذاری پارامترها استفاده شود.
مثال:
firstName , e , id , packageId , centerName , name
4. نکاتی برای نام‌گذاری پارامترهای Operator Oveloading:
- برای operatorهای دو پارامتری (binary operators) از عناوین left و right برای پارامترهای آن استفاده کنید:
public static MyType operator +(MyType left, MyType right)
public static bool operator ==(MyType left, MyType right)
- برای operatorهای تک‌پارامتری (unary operators) اگر برای پارامتر مورد استفاده هیچ عنوان توصیفی مناسبی پیدا نکردید حتما از عبارت value استفاده کنید:
public static MyType operator ++(MyType value)
- درصورتی‌که استفاده از عناوین توصیفی دارای ارزش افزوده بوده و خوانایی کد را بهتر می‌کند حتما از این نوع عناوین استفاده کنید:
public static MyType operator /(MyType dividend, MyType divisor)
- نباید از عبارات مخفف یا عناوینی با اندیس‌های عددی استفاده کنید:
public static MyType operator -(MyType d1, MyType d2) // incorrect!

ر. اصول نام‌گذاری متغیر (Variable)ها
- نام متغیر باید اسم، صفت یا موصوف باشد.
نام‌گذاری متغیرها باید با توجه به نوع آن انجام شود.
1. متغیرهای عمومی (public) و protected و Constantها
- استفاده از روش Pascal Casing
- تنها از کاراکترهای حرفی برای نام متغیر عمومی استفاده شود.
مثال:
Area , DataBinder , PublicCacheName
2. متغیرهای private (در سطح کلاس یا همان field)
- نام این نوع متغیر باید با یک "_" شروع شود.
- از روش camel Casing استفاده شود.
مثال:
_centersList
_firstName
_currentCenter
3. متغیرهای محلی در سطح متد
- باید از روش camel Casing استفاده شود.
- تنها از کاراکترهای حرفی استفاده شود.
مثال:
parameterType , packageOperationTypeId

ز. اصول نام‌گذاری کنترل‌های UI
1. نام باید اسم یا موصوف باشد.
2. استفاده از روش Hungarian !
3. عبارت مخفف معرفی‌کننده کنترل، باید به اندازه کافی برای تشخیص نوع آن مناسب باشد.
مثال:
lblName (Label)
txtHeader (TextBox)
btnSave (Button)

ژ. اصول نام‌گذاری Exceptionها
تمام موارد مربوط به نام‌گذاری کلاس‌ها باید در این مورد رعایت شود. 
1. باید از پسوند Exception در انتهای عنوان استفاده شود.
مثال:
ArgumentNullException , InvalidOperaionException

س. نام‌گذاری اسمبلی‌ها و DLLها
1. عناوینی که برای نام‌گذاری اسمبلی‌ها استفاده می‌شوند، باید نمایش‌دهنده محتوای کلی آن باشند. مثل:
System.Data
2. از روش زیر برای نام‌گذاری اسمبلی‌ها استفاده شود:
<Company>.<Component>.dll
<Company>.<Project|Product|Technology>.<Component>.dll
مثل:
Microsoft.CSharp.dll , Kara.CSS.Manager.dll

ش. نام‌گذاری پارامترهای نوع (Generic (type parameter
1. از حرف T برای پارامترهای تک‌حرفی استفاده کنید. مثل:
public int IComparer<T> {…}
public delegate bool Predicate<T> (T item)
2. تمامی پارامترهای جنریک را با عناوینی توصیفی و مناسب که مفهوم و کاربرد آنرا برساند نام‌گذاری کنید، مگر آنکه یافتن چنین عباراتی ارزش افزوده‌ای در روشن‌تر کردن کد نداشته باشد. مثال:
public int ISessionChannel<TSession> {…}
public delegate TOutput Converter<TInput, TOutput> (TInput from)
public class Nullable<T> {…}
public class List<T> {…}
3. در ابتدای عناوین توصیفی حتما از حرف T استفاده کنید.
4. بهتر است تا به‌صورتی روشن نوع قید قرار داده شده بر روی پارامتری خاص را در نام آن پارامتر نمایش دهید. مثلا اگر قید ISession را برای پارامتری قرار دادید بهتر است نام آن پارامتر را TSession درنظر بگیرید.
 
ص. نام‌گذاری کلید Resourceها
به دلیل شباهت ساختاری که میان کلیدهای resource و propertyها وجود دارد قواعد نام‌گذاری propertyها در اینجا نیز معتبر هستند.
1. از روش نام‌گذاری Pascal Casing برای کلیدهای resource استفاده کنید.
2. از عناوین توصیفی برای این کلیدها استفاده کنید. سعی کنید تا حد امکان به هیچ وجه از عناوین کوتاه و یا مخففی که مفهوم را به‌صورت ناکامل می‌رساند استفاده نکنید. درواقع سعی کنید که خوانایی بیشتر کد را فدای فضای بیشتر نکنید.
3. از کلیدواژه‌های CLR و یا زبان مورداستفاده برای برنامه‌نویسی در نام‌گذاری این کلیدها استفاده نکنید.
4. تنها از حروف و اعداد و _ در نام‌گذاری این کلیدها استفاده کنید.
5. سعی کنید از عناوین توصیفی همانند زیر برای پیام‌های مناسب خطاها جهت نمایش به کاربر برای کلیدهای مربوطه استفاده کنید. درواقع نام کلید باید ترکیبی از نام نوع خطا و یک آی‌دی مشخص‌کننده پیغام مربوطه باشد:
ArgumentExceptionIllegalCharacters
ArgumentExceptionInvalidName
ArgumentExceptionFileNotFound
 
نکاتی درمورد کلمات مرکب
کلمات مرکب به کلماتی گفته می‌شود که در آن از بیش از یک کلمه با مفهوم مستقل استفاده شده باشد. مثل Callback یا FileName. 
باید توجه داشت که با تمام کلمات موجود در یک کلمه مرکب نباید همانند یک کلمه مستقل رفتار کرد و حرف اول آن را در روش‌های نام‌گذاری موجود به‌صورت بزرگ نوشت. کلمات مرکبی وجود دارند که به آن‌ها closed-form گفته می‌شود. این کلمات مرکب با اینکه از 2 یا چند کلمه دارای مفهوم مستقل تشکیل شده‌اند اما به‌خودی‌خود دارای مفهوم جداگانه و مستقلی هستند. برای تشخیص این کلمات می‌توان به فرهنگ لغت مراجعه کرد (و یا به‌سادگی از نرم‌افزار Microsoft Word استفاده کرد) و دریافت که آیا کلمه مرکب موردنظر آیا مفهوم مستقلی برای خود دارد، یعنی درواقع آیا عبارتی closed-form است. با کلمات مرکب از نوع closed-form همانند یک کلمه ساده برخورد می‌شود! 
در جدول زیر مثال‌هایی از عبارات رایج و نحوه درست و نادرست استفاده از هریک نشان داده شده است.

Pascal Casing

camel Casing

Wrong

Callback

callback

CallBack

BitFlag

bitFlag

Bitflag / bitflag

Canceled

canceled

Cancelled

DoNot

doNot

Donot / Don’t

Email

email

EMail

Endpoint

endpoint

EndPoint / endPoint

FileName

fileName

Filename / filename

Gridline

gridline

GridLine / gridLine

Hashtable

hashtable

HashTable / hashTable

Id

id

ID

Indexes

indexes

Indices

LogOff

logOff

Logoff / LogOut !

LogOn

logOn

Logon / LogIn !

SignOut

signOut

Signout / SignOff

SignIn

signIn

Signin / SignOn

Metadata

metadata

MetaData / metaData

Multipanel

multipanel

MultiPanel / multiPanel

Multiview

multiview

MultiView / multiView

Namespace

namespace

NameSpace / nameSpace

Ok

ok

OK

Pi

pi

PI

Placeholder

placeholder

PlaceHolder / placeHolder

UserName

username

Username / username

WhiteSpace

whiteSpace

Whitespace / whitespace

Writable

writable

Writeable / writeable

همان‌طور که در جدول بالا مشاهد می‌شود در استفاده از قوانین عبارات مخفف دو مورد استثنا وجود دارد که عبارتند از Id و Ok. این کلمات باید همان‌طور که در اینجا نشان داده شده‌اند استفاده شوند.
 
نکاتی درباره عبارات مخفف
1. عبارات مخفف (Acronym) با خلاصه‌سازی کلمات (Abbreviation) فرق دارند. یک عبارت مخفف شامل حروف اول یک عبارت طولانی یا معروف است، درصورتی‌که خلاصه‌سازی یک عبارت یا کلمه از حذف بخشی از آن به‌دست می‌آید. تا آنجاکه امکان دارد از خلاصه‌سازی عبارات نباید استفاده شود. هم‌چنین استفاده از عبارات مخفف غیررایج توصیه نمی‌شود.
مثال: IO و UI
2. براساس تعریف، یک مخفف حداقل باید 2 حرف داشته باشد. نحوه برخورد با مخفف‌های دارای بیشتر از 2 حرف با مخفف‌های دارای 2 حرف باهم متفاوت است. با مخفف‌های دارای 2 حرف همانند کلمه‌ای یک حرفی! برخورد می‌شود، درصورتی‌که با سایر مخفف‌ها همانند یک کلمه کامل چندحرفی برخورد می‌شود. به‌عنوان مثال IOStream برای روش PascalCasing و ioStream برای روش camelCasing استفاده می‌شود. هم‌چنین از HtmlBody و htmlBody به‌ترتیب برای روش‌های Pascal و camel استفاده می‌شود.
3. هیچ‌کدام از حروف یک عبارت مخفف در ابتدای یک واژه نام‌گذاری‌شده به روش camelCasing به‌صورت بزرگ نوشته نمی‌شود!
نکته: موارد زیادی را می‌توان یافت که در ابتدا به‌نظر می‌رسد برای پیاده‌سازی آنها باید قوانین فوق را نقض کرد. این موارد شامل استفاده از کتابخانه‌های سایر پلتفرم‌ها (مثل MFC, HTML و غیره)، جلوگیری از مشکلات جغرافیایی! (مثلا در مورد نام کشورها یا سایر موقعیت‌های جغرافیایی)، احترام به نام افراد درگذشته، و مواردی از این دست می‌شود. اما در بیشتر قریب به اتفاق این موارد هم می‌توان بدون تقض قوانین فوق اقدام به نام‌گذاری اشیا کرد، بدون اینکه با تغییر عبارت اصلی (که موجب تطابق با این قوانین می‌شود) لطمه‌ای به مفهوم آن بزند. البته تنها موردی که به‌نظر می‌رسد می‌تواند قوانین فوق را نقض کند نام‌های تجاری هستند. البته استفاده از نام‌های تجاری توصیه نمی‌شود، چون این نام‌ها سریع‌تر از محتوای کتابخانه‌های برنامه‌نویسان تغییر می‌کنند!
نکته: برای درک بهتر قانون "عدم استفاده از عبارات مخففی که رایج نیستند" مثالی از زبان توسعه دهندگان دات‌نت‌فریمورک ذکر می‌شود. در کلاس Color متد زیر با Overloadهای مختلف در دسترس است:
public class Color {
    …
    public static Color FromArgb(…)
    { … }
}
همان‌طور که مشاهده می‌شود برای رعایت قوانین فوق به‌جای استفاده از ARGB از عبارت Argb استفاده شده است. اما این نحوه استفاده موجب شده تا این سوال به‌ظاهر خنده‌دار اما درست پیش‌آید:
"چطور می‌شود در این کلاس رنگی را از ARGB تبدل کرد؟ هرچه که من میبینم فقط تبدیل از طریق (Argb) آرگومان b است!"
حال در این نقطه به‌نظر می‌رسد که در اینجا باید قوانین فوق را نقض کرد و از عنوان FromARGB که مفهوم درست را می‌رساند استفاده کرد. اما با کمی دقت متوجه می‌شویم که این قوانین در ابتدا نیز با پیاده‌سازی نشان داده شده در قطعه کد بالا نقض شده‌اند! همه می‌دانیم که عبارت RGB مخفف معروفی برای عبارت Red Green Blue است. اما استفاده از ARGB برای افزودن کلمه Alpha به ابتدای عبارت مذکور چندان رایج نیست. پس استفاده از مخفف Argb از همان ابتدا اشتباه به‌نظر می‌رسد. بنابراین راه‌حل بهتر می‌تواند استفاده از عنوان FromAlphaRgb باشد که هم قوانین فوق را نقض نکرده و هم مفهوم را بهتر می‌رساند.
 
دیگر نکات
1. قراردادهای اشاره شده در این سند حاصل کار شبانه روزی تعداد بسیاری از برنامه نویسان در سرتاسر جهان در پروژه‌های بزرگ بوده است. این اصول کلی تنها برای توسعه آسان‌تر و سریع‌تر پروژه‌های بزرگ تعیین شده‌اند و همان‌طور که روشن است تنها ازطریق تجربه دست‌یافتنی هستند. بنابراین چه بهتر است که در این راه از تجارب بزرگان این عرصه بیشترین بهره برده شود.
2. هم‌چنین توجه داشته باشید که بیشتر قراردادهای اشاره شده در این سند از راهنمای نام‌گذاری تیم توسعه BCL دات‌نت‌فریمورک گرفته شده است. این تیم طبق اعتراف خودشان زمان بسیار زیادی را برای نام‌گذاری اشیا صرف کرده‌اند و توصیه کرده‌اند که دیگران نیز برای نام‌گذاری، زمان مناسب و کافی را در توسعه پروژه‌ها درنظر بگیرند.
 
مطالب
ساخت یک گزارش ساز به کمک iTextSharp و Open Office

iTextSharp پایه کار با فایل‌های PDF را ارائه می‌دهد اما ابزاری را جهت ساده‌تر سازی تولید فایل‌های PDF به همراه ندارد؛ هر چند مثلا امکان تبدیل HTML به PDF را دارا است اما باید گفت: «تا حدودی البته». اگر نیاز باشد جدولی را ایجاد کنیم باید کد نویسی کرد، اگر نیاز باشد تصویری اضافه شود به همین ترتیب و الی آخر. البته این را هم باید در نظر داشت که کد نویسی انعطاف قابل توجهی را در اختیار برنامه نویس قرار می‌دهد؛ شاید به همین دلیل این روزها مباحث «Code first» بیشتر مورد توجه برنامه نویس‌ها است، تا مباحث «Wizard first» یک دهه قبل!
اما باز هم داشتن یک طراح بد نیست و می‌تواند در کاهش مدت زمان تولید نهایی یک فایل PDF مؤثر باشد. برای این منظور می‌توان از برنامه‌ی رایگان و معروف Open office استفاده کرد. توسط آن می‌توان یک فرم PDF را طراحی و سپس فیلدهای آن‌را (این قالب تهیه شده را) با iTextSharp پر کرد. این مورد می‌تواند برای تهیه گزارش‌هایی که تهیه آن‌ها با ابزارهای متداول گزارش سازی عموما میسر نیست،‌ بسیار مناسب باشد.


طراحی یک فرم PDF با استفاده از برنامه Open Office

آخرین نگارش برنامه Open office را از اینجا می‌توانید دریافت کنید و آنچنان حجمی هم ندارد؛ حدودا 154 مگابایت است.
پس از نصب و اجرای برنامه، حداقل به دو طریق می‌توان یک فرم جدید را شروع کرد:
الف) آغاز یک XML Form document جدید در Open office سبب خواهد شد که نوارهای ابزار طراحی فرم، مانند قرار دادن TextBox ، CheckBox و غیره به صورت خودکار ظاهر شوند.
ب) و یا آغاز یک سند معمولی و سپس مراجعه به منوی View->Toolbars->Form Controls هم همان حالت را به همراه خواهد داشت.


در اینجا برای طراحی یک گزارش یا فرم جدید تنها کافی است همانند روش‌های متداول تهیه یک سند معمولی رفتار کنیم و مواردی را که قرار است توسط iTextSharp مقدار دهی کنیم، با کنترل‌های نوار ابزار Form آن بر روی صفحه قرار دهیم که نمونه‌ی ساده آن‌را در شکل زیر ملاحظه می‌کنید:


برای گزارش‌های فارسی بهتر است Alignment یک کنترل به Right تنظیم شود و Border به حالت Without frame مقدار دهی گردد. نام این کنترل را هم بخاطر بسپارید و یا تغییر دهید. از این نام‌ها در iTextSharp استفاده خواهیم کرد. (صفحه خواص فوق با دوبار کلیک بر روی یک کنترل قرار گرفته بر روی فرم ظاهر می‌شود)

مرحله بعد، تبدیل این فرم به فایل PDF است. کلیک بر روی دکمه تهیه خروجی به صورت PDF در نوار ابزار اصلی آن برای اینکار کفایت می‌کند. این گزینه در منوی File نیز موجود است.


فرم‌های PDF تهیه شده در اینجا، فقط خواندنی هستند. مثلا یک کاربر می‌تواند آن‌ها را پر کرده و چاپ کند. اما ما از آن‌ها در ادامه به عنوان قالب گزارشات استفاده خواهیم کرد. بنابراین جهت ویرایش فرم‌های تهیه شده بهتر است فایل‌های اصلی Open Office مرتبط را نیز درجایی نگهداری کرد و هر بار پس از ویرایش، نیاز است تا خروجی جدید PDF آن‌ها تهیه شود.


استفاده از iTextSharp جهت مقدار دهی فیلدهای یک فرم PDF

در ادامه می‌خواهیم این قالب گزارشی را که تهیه کردیم با کمک iTextSharp پر کرده و یک فایل PDF جدید تهیه کنیم. سورس کامل اینکار را در ذیل مشاهده می‌کنید:


using System;
using System.Diagnostics;
using System.IO;
using iTextSharp.text;
using iTextSharp.text.pdf;

namespace PdfForm
{
class Program
{
//روش صحیح ثبت و معرفی فونت در این کتابخانه
public static iTextSharp.text.Font GetTahoma()
{
var fontName = "Tahoma";
if (!FontFactory.IsRegistered(fontName))
{
var fontPath = Environment.GetEnvironmentVariable("SystemRoot") + "\\fonts\\tahoma.ttf";
FontFactory.Register(fontPath);
}
return FontFactory.GetFont(fontName, BaseFont.IDENTITY_H, BaseFont.EMBEDDED);
}

static void Main(string[] args)
{
string fileNameExisting = @"form.pdf";
string fileNameNew = @"newform.pdf";

using (var existingFileStream = new FileStream(fileNameExisting, FileMode.Open))
using (var newFileStream = new FileStream(fileNameNew, FileMode.Create))
{
var pdfReader = new PdfReader(existingFileStream);
using (var stamper = new PdfStamper(pdfReader, newFileStream))
{
//نکته مهم جهت کار با اطلاعات فارسی
//در غیراینصورت شاهد ثبت اطلاعات نخواهید بود
stamper.AcroFields.AddSubstitutionFont(GetTahoma().BaseFont);

//form.Fields.Keys = تمام فیلدهای موجود در فرم
var form = stamper.AcroFields;

//مقدار دهی فیلدهای فرم
form.SetField("TextBox1", "مقدار1");
form.SetField("TextBox2", "مقدار2");

// "Yes" and "Off" are valid values here
form.SetField("Check Box 1", "Yes");

// "" and "Off" are valid values here
form.SetField("Option Button 1", "");

// نحوه مقدار دهی لیست
form.SetListOption("ListBox1", new[] { "1مقدار یک", "مقدار دو1" }, null);
form.SetField("ListBox1", null);

// به این ترتیب فرم دیگر توسط کاربر قابل ویرایش نخواهد بود
//stamper.PartialFormFlattening --> جهت غیرقابل ویرایش نمودن فیلدی مشخص
stamper.FormFlattening = true;

stamper.Close();
pdfReader.Close();
}
}

Process.Start("newform.pdf");
}
}
}

توضیحات:
چون در اینجا فایل PDF، از پیش تهیه شده است، پس باید از اشیاء PdfReader و PdfStamper جهت خواندن و نوشتن اطلاعات در آن‌ها استفاده کرد. سپس توسط شیء stamper.AcroFields می‌توان به این فیلدها یا همان کنترل‌هایی که در برنامه‌ی Open office بر روی فرم قرار دادیم، دسترسی پیدا کنیم.
در ابتدا نیاز است فونت این فیلدها توسط متد AddSubstitutionFont مقدار دهی شود. این مورد برای گزارش‌های فارسی الزامی است؛ در غیراینصورت متنی را در خروجی مشاهده نخواهید کرد.
ادامه کار هم مشخص است. توسط متد form.SetField مقداری را به کنترل‌های قرار گرفته بر روی فرم نسبت می‌دهیم. آرگومان اول آن نام کنترل است و آرگومان دوم، مقدار مورد نظر می‌باشد. اگر کنترل CheckBox را بر روی صفحه قرار دادید، تنها مقدارهای Yes و Off را می‌پذیرد (آن هم با توجه به اینکه به کوچکی و بزرگی حروف حساس است). اگر یک Radio button یا در اینجا Option button را بر روی فرم قرار دادید، تنها مقدارهای خالی و Off را قبول خواهد کرد. نحوه‌ی مقدار دهی یک لیست هم در اینجا ذکر شده است.
در پایان چون نمی‌خواهیم کاربر نهایی قادر به ویرایش اطلاعات باشد، FormFlattening را true خواهیم کرد و به این ترتیب، کنترل‌ها فقط خواندنی خواهند شد. البته اگر همانطور که ذکر شد، border کنترل‌ها را در حین طراحی حذف کنید، PDF نهایی تولیدی یکپارچه و یک دست به نظر می‌رسد و اصلا مشخص نخواهد بود که این فایل پیشتر یک فرم قابل پر کردن بوده است.

بازخوردهای دوره
تزریق وابستگی‌ها
- کار آزاد سازی منابع را به صورت خودکار GC انجام خواهد داد. فقط وهله سازی در اینجا توسط IoC Container انجام می‌شود. مابقی مسایل مانند قبل است.
- خیر. برای نمونه همین سایت جاری از StructerMap استفاده می‌کند و مشکلی هم از لحاظ میزان مصرف حافظه وجود ندارد. اساسا ایجاد چند شیء در سازنده یک کلاس آنچنان حافظه‌ای را مصرف نمی‌کنند مگر اینکه سازنده‌های این کلاس‌ها دارای تخصیص منابع قابل توجهی باشند. بنابراین سازنده‌های تعریف شده را سبک درنظر بگیرید و طراحی کنید.
- یک قسمت را به StructerMapاختصاص خواهم داد؛ به صورت جداگانه.
مطالب
بررسی مفهوم Event bubbling در جی کوئری و تاثیر آن بر کارآیی کدهای نوشته شده
Event bubbling یا جوشیدن رویدادها به مفهوم انتقال رویدادهای رخ داده در یک المنت به سمت المنت یا المنت‌های والد می‌باشد. برای مثال با کلیک بر روی یک المنت در صفحه، رویداد کلیک هم در همان المنت اجرا خواهد شد و هم در المنت‌های والد.
ساختار سند زیر را در نظر بگیرید:
<div id="parent">
    <div id="child1">
        <div id="child2">
            <div id="child3"></div>
        </div>
    </div>
</div>
حال اگر برای هرکدام از divهای موجود در سند، یک هندلر برای مدیریت رویداد کلیک نوشته شود و کاربر بر روی child3 کلیک کند، به ترتیب ابتدا رویداد مربوط به المنت child3 سپس child2 سپس child1 و در نهایت parent اجرا خواهد شد. یعنی با کلیک بر روی child3، تمامی هندلرهای کلیک اجرا خواهند شد. دلیل اینکار همان مفهوم Event bubbling است.
Event bubbling فقط مختص صفحات وب نیست؛ بلکه در تمامی سیستم عامل‌ها یکی از مفاهیم مدیریت رخدادها(Events) است. حتی در برنامه‌های مبتنی بر ویندوز فرم هم شما با این مفهوم برخورد کرده‌اید.
در صفحات وب، در نهایت رویدادها به شیء Window منتقل می‌شوند و در یک وب فرم، به From اصلی برنامه.
حال با این مقدمه به سراغ بهینه سازی کدهای نوشته شده‌ی خود می‌رویم. اگر از کتابخانه‌ی جی‌کوئری استفاده کرده باشید، حتما از رویدادهای مختلف ماوس و صفحه کلید بهره برده‌اید. تصور برنامه‌ای که از رویدادها استفاده نکند و باید با کاربر در تعامل باشد، غیرممکن است؛ زیرا این رویدادها هستند که درخواست‌های کاربر را به برنامه منتقل می‌کنند.
به قطعه کد زیر توجه کنید:
$('#parent').on('click', function (event) {

});

$('#child1').on('click', function (event) {

});

$('#child2').on('click', function (event) {

});
ما یک هندلر برای مدیریت رویداد کلیک المنت parent نوشته‌ایم؛ یکی برای المنت child1 و یکی دیگر برای child2. با استفاده از مفهوم جوشیدن رخدادها می‌توانیم هر سه هندلر را حذف و به یک هندلر تبدیل کنیم!
$(document).on('click', '#parent, #child1, #child2, #child3', function (event) {

});
شاید بپرسید مزیت اینکار چیست؟ نکته‌ی کلیدی در همینجاست. میزان حافظه‌ی مصرفی مدیریت یک رخداد، به مراتب کمتر از چندین رخداد است.
در واقع شما فقط یک هندلر را ثبت و تمامی کارهای لازم را به آن می‌سپارید. شدیدا توصیه می‌شود که در نوشتن کدهای خود از ایجاد هندلر بر روی هر عنصر خودداری کنید.
برای مثال اگر شما در صفحه‌ی مدیریت پست‌ها قرار دارید و برای ویرایش هر پست دکمه‌ای را تعیین کرده باشید به جای نوشتن کدی مانند زیر:
$('.post .edit').on('click', function (event) {

});
از نسخه‌ی بهینه شده‌ی آن استفاده کنید:
$(document).on('click', '.post .edit', function (event) {

});
تصور کنید شما در همین صفحه 50 پست را به کاربر نشان داده باشید و اگر از کد بالا استفاده کنید، به ازای هر 50 دکمه‌ی ویرایش، یک هندلر برای رویداد کلیک خواهید داشت. حالا اگر از کد پایین استفاده کنید، تنها یک هندلر برای 50 رویداد خواهید داشت.
همان صفحه‌ی مدیریت پست را در نظر بگیرید. 50 پست داریم. هر کدام یک دکمه‌ی ویرایش، حذف، امتیازات، کامنتها و کلی ابزار دیگر که همه با رویداد کلیک فعال می‌شوند. چیزی حدود به 300 رویداد را باید ثبت کنید!
این واقعا یک تراژدی بزرگ در مصرف حافظه محسوب می‌شود. پس بهینه‌تر است تا با نوشتن یک رویداد کلیک روی کل شیء سند، از ایجاد هندلرهای اضافی خودداری کنید.

در اینجا دو نکته قابل ذکر است:
1- چگونه از Event bubbling جلوگیری کنیم؟
برخی از اوقات لازم است تا در لایه‌های تو در تو، به ازای هر لایه، کد خاصی اجرا شود. یعنی با کلیک بر روی child3 نمی‌خواهیم رویداد مربوط به parent یا حتی child2 اجرا شوند. در این حالت باید از event.stopPropagation در بدنه‌ی هندلر استفاده کنیم.

2- چگونه می‌توان تشخیص داد که بر روی کدام لایه یا المنت کلیک شده است؟
شما با استفاده از event.event.target، به شیء هدف دسترسی خواهید داشت. برای مثال اگر قصد داشته باشیم که قسمتی از کدهای ما فقط بر روی یک المنت خاص اجرا شوند، می‌توانیم به شکل زیر آنها را تفکیک کنیم:
        var elemnt = $(event.target);
        if (elemnt.attr('id') === 'parent') {
            alert('this is parnet');
        }
        else if (elemnt.attr('id') === 'child2') {
            alert('this is child2');
        }
البته نوشتن شرط برای همه‌ی المنت‌ها در یک هندلر هم باعث طولانی شدن کدها و هم تولید کد اضافه خواهد شد. خوشبختانه جی کوئری، مدیریت و ثبت رخدادها را هوشمندانه انجام می‌دهد. به جای نوشتن شرط، به راحتی کدهای مربوط به هر المنت را در یک رجیستر کننده‌ی جدا بنویسید و در نهایت جی کوئری آن‌ها را برای شما به یک هندلر منتقل خواهد کرد:
$(document).ready(function () {

    $(document).on('click','#parent', function (event) {

    });

    $(document).on('click','#child1', function (event) {

    });

    $(document).on('click','#child2', function (event) {
        event.st
    });

});

یکی دیگر از مهمترین مزایای کدنویسی به شکل فوق اینست که حتی رویدادهای مربوط به اشیایی که به صورت پویا به سند اضافه می‌شوند، اجرا خواهند شد.
در صفحه‌ی اصلی همین سایت بر روی دکمه‌ی بارگزاری بیشتر کلیک کنید. پس از اضافه شدن پست‌ها سعی کنید به یک پست امتیاز دهید. اتفاقی نخواهد افتاد. زیرا برای عناصری که بصورت پویا به صفحه اضافه شده‌اند رویدادی ثبت نشده است، که اگر از کدهای فوق استفاده شود با کمترین هزینه به هدف دلخواه خود خواهیم رسید.
پس همیشه رویدادها را تا حد امکان بر روی عنصر ریشه تعریف کنید.
دیدن لینک زیر برای اجرای یک تست و درک بهتر مطلب خالی از لطف نخواهد بود:
http://jsperf.com/jquery-body-delegate-vs-document-delegate
اشتراک‌ها
تحلیل سرعت بارگذاری یک سایت از نقاط مختلف جهان به صورت گرافیکی و برروی نقشه جهان.

ابتدا مکان سرور مربوط به وب سایت را روی نقشه مشخص کرده و سپس به صورت گرافیکی سرعت بارگذاری سایت را از مکان‌های مختلف دنیا روی نقشه به شما نشان می‌دهد. تحلیلی مناسب برای سایت‌های چند ملیتی.

تحلیل سرعت بارگذاری یک سایت از نقاط مختلف جهان به صورت گرافیکی و برروی نقشه جهان.
نظرات مطالب
C# 7 - Pattern matching and switch expressions
C# 7.1 - Pattern-Matching with Generics

C# 7.1 پشتیبانی بهتری از pattern-matching را جهت کار با Generics ارائه داده‌است.
public class Car {}
public class SportsCar : Car
{
   public string Color { get; set; }
}
در اینجا یک کلاس پایه خودرو و سپس یک کلاس مشتق شده‌ی خودرو‌های ورزشی را داریم. اکنون در جائی از برنامه می‌خواهیم متد راندن این خودروها را تعریف کنیم:
public static void Run<T>(T car) where T : Car
{
   if (car is SportsCar sportsCar)
   {
   }

   switch (car)
   {
      case SportsCar sCar:
      break;
   }
}
در اینجا نوع خودرو به صورت جنریک تعریف شده‌است و سپس با استفاده از قابلیت‌های pattern-matching سعی در انطباق با آن‌ها را داریم. کامپایل این قطعه کد در C# 7.0 با خطای کامپایلر ذیل متوقف می‌شود:
 An expression of type "T" cannot be handled by a pattern of type "SportsCar"

اگر این قطعه کد را بخواهیم با C# 7.0 کامپایل کنیم نیاز است ابتدا شیء دریافتی به object تبدیل شود و سپس کار pattern-matching با موفقیت صورت خواهد گرفت:
public static void Run<T>(T car) where T : Car
{
   if ((object)car is SportsCar sportsCar)
   {
   }

   switch ((object)car)
   {
      case SportsCar sCar:
      break;
   }
}
این محدودیت در C# 7.1 برطرف شده‌است و دیگر نیازی به این cast اضافه نیست و می‌توان (object) را از قطعه کد فوق حذف کرد.
مطالب
استفاده از postgres در برنامه‌های ASP.NET Core - قسمت اول
postgres یک بانک اطلاعاتی متن باز، قدرتمند و relational میباشد که پس از 30 سال توسعه‌ی فعال، به کارآیی بالا، قابل اطمینان بودن و قدرتمند بودن شهرت دارد. همچنین در بنچمارک‌های مربوط به وبسایت techempower نیز استفاده از  این پایگاه داده در کنار asp.net core باعث شده‌است تا جایگاه خوبی کسب شود. علاوه بر این ویژگی‌ها، انعطاف نوع داده‌ها (data type) سبب تفاوت بین رقبا شده است. برای مثال فرض کنید که یک جدول به اسم Blog و قصد ذخیره تگ‌های مقاله را داریم. کار به چه صورت خواهد بود؟
اگر پیش‌تر با postgres آشنایی نداشته باشید، یکی از دو سناریو زیر را پیاده سازی خواهید کرد:
- ذخیره در یک فیلد به صورت nvarchar و جدا کردن حرف‌ها با یک کاراکتر (برای مثال: dntips, csharp با کارکتر , از هم جدا شده اند)
Blog ID
BlogID int
Title nvarchar(250)
Tags nvarchar(500)

- ساخت جدول و رابطه چند به چند 
Blog Tags Tbl
BlogID int
TagID int
ایراد قطعه کد اول عدم امکان سرچ اصولی در بین کلمات کلیدی میباشد؛ زیرا شما مجبور به جستجو در یک فیلد هستید که واژه‌ها با کاراکتری از یکدیگر جدا شده‌اند. پس شما سرچ دقیقی نخواهید داشت. پس از این مشکل میتوان به وجود تگ‌های تکراری در یک رکورد و یا نداشتن تگ‌ها به صورت یکپارچه اشاره کرد و به عنوان مشکل آخر میتواند به یک سربار برای سیستم تبدیل شود. چون هر بار که دیتا واکشی میشود، باید یکبار کلمات را از یکدیگر جدا و سپس به یک آرایه تبدیل و هنگام ذخیره شدن نیز مجددا این رشته‌ها را به هم بچسبانیم.
در مورد کد دوم هم شاید بتوان به انباشته شدن زیاد سطر‌ها و یا عدم ساختار مدرن اشاره کرد.
اما در postgres به راحتی میتوان این گونه دیتا‌ها را به صورت آرایه ذخیره سازی کرد:
CREATE TABLE sal_emp (
    name            text,
    pay_by_quarter  integer[],
    schedule        text[][]
);
که سبب سرچ اصولی و واکشی سریع‌تر اطلاعات خواهد شد.
راجع به نوع داده array در postgres در بیشتر مطالعه کنید.
در همین بحث دیتا تایپ‌ها میتوان به نوع text اشاره کرد که جایگزینی برای nvarchar و یا varchar میباشد. در اینجا نیازی به مشخص کردن سایز رشته نیز نیست و تمام فرآیند، به صورت خودکار در پس‌زمینه انجام خواهد شد.  مثلا بجای nvarcahr 500 و یا MAX تنها، نوع داده را برابر text قرار می‌دهید.
از نظر ساختار زبانی و syntax بسیار شبیه به سایر provider‌‌ها میباشد و تنها تفاوت اساسی آن، حساس بودن به حروف کوچک و بزرگ است.
سایر مزیت‌های postgres را میتوانید از زبان shayro jan sky، در کانال دات نت و در ویدیو لینک شده مشاهده کنید.

مزیت بزرگ آن که باعث میشود تا از آن بتوانیم در پروژه‌های خود استفاده کنیم، سازگاری آن با ef core میباشد. یعنی اگر کل برنامه‌ی شما با ef core پیاده سازی شده باشد، با عوض کردن متد UseSqlServer به UseNpgsql در کلاس program، مشکلی در برنامه رخ نخواهد داد و اپلیکیشن شما بجای استفاده از sql server به راحتی از postgres استفاده خواهد کرد.
متد نام برده شده در پکیج زیر قابل دسترسی میباشد:
Npgsql.EntityFrameworkCore.PostgreSQL

کار‌ها تماما مانند ef و حتی با کتابخانه‌های مربوط به آن انجام خواهد شد و تنها تغییر در کدها، همین متد UseNpgsql میباشد که provider را عوض خواهد کرد. 

در قسمت بعد به نصب و راه اندازی postrgress و دشبرد‌های مدیریتی آن از طریق داکر و پیاده سازی CRUD خواهیم پرداخت.
مطالب
پیدا کردن وابستگی‌های اشیاء در SQL Server

با بالا رفتن تعداد اشیاء تعریف شده در SQL server ، نگهداری آنها نیز مشکل‌تر می‌شود. در این حالت تغییر کوچکی در یکی از اشیاء ممکن است باعث از کار افتادن قسمتی از سیستم شود. بنابراین قبل از هر گونه تغییری در یک شیء، ابتدا باید سایر اشیاء وابسته به آن‌ را یافت و در نظر داشت ( dependencies ). برای این منظور ( impact analysis ) راه‌کارهای مختلفی در SQL server وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

الف) استفاده از امکانات management studio (اس کیوال سرور 2005 به بعد)

ساده‌ترین راه ممکن که گزارش مفصلی را نیز ارائه می‌دهد، کلیک بر روی یک شیء در management studio و انتخاب گزینه view dependencies است (شکل زیر).


در صفحه ظاهر شده می‌توان اشیایی را که شیء مورد نظر به آنها وابسته است، مشاهده نمود یا برعکس (اشیایی که عملکرد آنها وابسته به شیء انتخابی است را نیز می‌توان ملاحظه کرد).

ب) کوئری گرفتن از جداول سیستمی

امکانات قسمت قبل را با استفاده از اطلاعات جدول syscomments نیز می‌توان شبیه سازی کرد. در این جدول اطلاعات تعاریف کلیه view ، trigger ، رویه‌های ذخیره شده و غیره نگهداری می‌شود. برای مثال فرض کنید قصد داریم در جدول Orders دیتابیس Northwind ، نام فیلد OrderDate را تغییر دهیم. قبل از این‌کار بهتر است کوئری زیر را اجرا کنیم تا نام اشیاء وابسته را بدست آوریم:
SELECT NAME
FROM syscomments c
JOIN sysobjects o
ON c.id = o.id
WHERE TEXT LIKE '%OrderDate%'
AND TEXT LIKE '%Orders%'


این روش انعطاف پذیری بیشتری را نسبت به امکانات قسمت الف ، ارائه می‌دهد. برای نمونه فرض کنید می‌خواهید در یک دیتابیس کلیه اشیایی که عملیات delete را انجام می‌دهند پیدا کنید (جستجوی اشیاء حاوی یک عبارت خاص). در این مورد خواهیم داشت:

SELECT NAME
FROM syscomments c
JOIN Northwind.dbo.sysobjects o
ON c.id = o.id
WHERE TEXT LIKE '%delete%'

ج) استفاده از رویه ذخیره شده سیستمی sp_depends

جدول سیستمی دیگری در اس کیوال سرور به نام sysdepends وجود دارد که اطلاعات وابستگی‌های اشیاء در آن‌ها نگهداری می‌شود. برای دسترسی به اطلاعات این جدول ، اس کیوال سرور رویه ذخیره شده سیستمی sp_depends را ارائه داده است. برای مثال فرض کنید می‌خواهیم لیست اشیایی را که به جدول Oredres دیتابیس Northwind وابسته هستند، پیدا کنیم. در این حالت داریم:
USE Northwind
EXEC sp_depends 'Orders'


د) استفاده از schema view

با استفاده از view سیستمی INFORMATION_SCHEMA.ROUTINES ، که از ترکیب جداول syscolumns و sysobjects ایجاد شده است نیز می‌توان عملکرد sp_depends را شبیه سازی کرد اما جداول و view ها از گزارش آن حذف شده‌اند.
SELECT routine_name,
routine_type
FROM INFORMATION_SCHEMA.ROUTINES
WHERE routine_definition LIKE '%Orders%'

در جدول زیر مقایسه‌ای از امکانات و گزارش حاصل از این چهار روش با هم مقایسه شده‌اند:



ه) استفاده از برنامه SQL Dependency Tracker

نسخه آزمایشی برنامه ذکر شده را از این آدرس می‌توان دریافت کرد.


همانطور که ملاحظه می‌کنید این جستجوها بر روی اطلاعات ذخیره شده در اس کیوال سرور صورت می‌گیرند و اگر در کدهای خود در خارج از اس کیوال سرور مخلوطی از عبارات اس کیوال را داشته باشید، نگهداری آنها بسیار مشکل خواهد بود. بنابراین تا حد ممکن باید عملیات مرتبط را در دیتابیس و توسط اشیاء اس کیوال سرور مانند رویه‌های ذخیره شده، view ها و امثال آن‌ها انجام داد تا این جدا سازی به‌خوبی صورت گرفته و در زمان نیاز به انجام تغییرات، ردگیری اشیاء وابسته به‌سادگی صورت گیرد.