MongoDb یک دیتابیس Nosql سندگراست که توسط ++C نوشته شده است و از پشتیبانی خوبی در بسیاری از زبانها برخوردار است. مونگو از ساختاری به نام Bson که ساختاری مشابه Json
را دارد استفاده میکند؛ با این تفاوت که در Json مبحث دیتاتایپ یا نوع
داده وجود ندارد، ولی در Bson دیتاتایپها تعریف میشوند. برای دیدن نوعهای
Bson و نحوه نوشته شدن سند آن میتوانید مقاله MongoDb#7 را مطالعه بفرمایید.
برای آغاز به کار با این دیتابیس ابتدا باید آن را از سایت اصلی دریافت و بر روی سیستم نصب نمایید. متاسفانه سایت مونگو برای کشور ایران محدودیتی قرار داده است و باید از روشهای دیگری آن را دریافت نمایید و بر روی سیستم خود نصب نمایید. نحوه نصب این دیتابیس را میتوانید در مقاله MongoDb#3 مشاهده نمایید.
شاید نیاز باشد بجای کار کردن با محیط کنسول این دیتابیس، با یک محیط گرافیکی شبیه آن چیزی که Raven دارد کار کنید وتغییرات را مشاهده نمایید؛ برای همین به این آدرس رفته و محیط دلخواه خود را انتخاب نمایید.
یک پروژه از نوع کنسول را در ویژوال استادیو ایجاد کنید و سپس درایور رسمی مونگو را از این آدرس یا از طریق nuget نصب نمایید:
ابتدا سه مدل را به شکل زیر ایجاد میکنیم:
نوع ObjectId، نوعی است که توسط مونگو برای مشخص کردن کلید یکتای سند معرفی میشود.
در خطوط اولیه کد زیر، یک شیء از مدل بالا را ساخته و آن را مقداردهی میکنیم:
بعد از آن یک شیء کلاینت از نوع mongoClient میسازیم که نوع خروجی آن یک اینترفیس میباشد که توسط کلاسی از جنس آن مقداردهی شده است. بیشتر خروجیهای مونگو در این کتابخانه از نوع اینترفیس هستند. شیء کلاینت وظیفه دارد تا ارتباط شما را با سرور مونگو برقرار کند:
البته در این حالت سرور اتصالی مونگو، سیستم جاری و پورت شماره 27017 فرض
میشود. در صورتیکه بخواهید آدرسی غیر از آن را بدهید یا حتی همین آدرس را به
طور دستی تعیین کنید، از طریق زیر امکان پذیر است. پارامترهای سازنده این شیء
کلاینت میتوانند به صورت رشتهای، رشته اتصال را دریافت کنند و یا از طریق
شیء MangoClientSettings آن را پاس کنید.
در قسمت بعد لازم است که از سرور جاری، دیتابیس خود را دریافت کنیم. در صورتیکه دیتابیس درخواستی وجود نداشته باشد، یک دیتابیس جدید با آن نام ساخته خواهد شد:
در نمونه کدهای قدیمی مونگو، قبل از دریافت سرور بایستی شیء Server را از طریق متد GetServer نیز دریافت میکردید که از نسخه دو به بعد، آن را منسوخ اعلام کردهاند و همین تنظیمات بالا کفایت میکند.
در مونگو اصطلاحی به نام collection وجود دارد که اسناد در آن قرار گرفته و ارتباط با اسناد از طریق آنها انجام میپذیرد. پس در اینجا قبل از هر کاری باید یک collection را ایجاد کرد و در صورتیکه کالکشن درخواستی وجود نداشته باشد، آن را تولید و ارتباط با آن را برخواهد گرداند.
در اینجا کالکشنی با نام books با تبدیلاتی بر اساس مدل Book ایجاد میشود. در مرحله بعد لازم است که شیء ایجاد شده بر اساس کلاس مدل را با استفاده از متدهای insert شیء کالکشن، در دیتابیس ارسال کنیم.
شیءهای درج یک سند جدید به دیتابیس حالات مختلفی را دارد: افزودن تک سند، افزودن چند سند و دو مورد قبلی به صورت غیر همزمان میباشند:
متد بالا سند جدید را به صورت غیرهمزمان در سیستم درج میکند. نمونه ذخیره
شده این سند را که توسط برنامه Mongo Compass نمایش داده شده است،
میتوانید در زیر ببینید:
قبل از هر چیزی برای اینکه در مانور دادن بر روی دادهها راحت باشیم و اطلاعات را با فیلترهای متفاوتی واکشی کنیم، 7 عدد کتاب را با مشخصات زیر اضافه میکنیم. دو فیلد سال و تاریخ آخرین موجودی انبار را هم اضافه میکنیم.
برای واکشی دیتاها کالکشنی از آن نوع را همانند قبل درخواست میکنیم. بعد از آن نیاز است که فیلتری برای واکشی اطلاعات تعریف کنیم که این فیلتر در قالب یک کلاس به نام BsonDocument ایجاد میشود که ما در اینجا، به دلیل اینکه میخواهیم همه اسناد را واکشی کنیم ، این سند Bson را مقداردهی نمیکنیم و توسط متد Find آن را در واکشی دیتاها شرکت میدهیم و سپس با صدا زدن متد ToList، عملیات واکشی را انجام میدهیم، برای اینکار میتوانیم از عملیات غیرهمزمان هم استفاده کنیم.
با اجرای کد بالا به نتایج زیر میرسیم:
اگر بخواهید فیلتری را بر روی این واکشی قرار دهید و مثلا بخواهید کتابهای منتشر شده در سال 2009 را واکشی نمایید، باید این سند Bson را مقداردهی نمایید. ولی برای راحتی اینکار، این کتابخانه شامل یک بیلدر Builder بوده که میتوان از طریق آن فیلترهای متنوعی را به صورت سادهتر طراحی کنید:
در خطوط بالا ابتدا یک بیلدر را برای کلاس مورد نظر ایجاد کرده و از خصوصیت Filter آن استفاده میکنیم و این خصوصیت شامل متدهای فراوانی است که میتوانید برای ایجاد شرط یا فیلتر استفاده کنید. تعدادی از متدهای پر استفاده آن همانند eq (برابری) ، gt (برزگتر از ...) ، gte (بزرگتر مساوی ...) و طبیعتا خانواده lt و ... موجود هستند.
در کد بالا ما از متد eq برای بررسی برابر بودن استفاده کردیم و درخواست
اسنادی را کردیم که دارای فیلد سال انتشار هستند و مقدار آن برابر 2009
میباشد و نتیجه آن به صورت زیر نمایش داده میشود:
حتی میتوانید با استفاده از شیء فیلتر، ترکیبات شرطی زیر را نیز اعمال نمایید:
در بالا ابتدا نوعی از شیء Filter را از کلاس Builder دریافت میکنیم و سپس
با استفاده عملیات بیتی آنها را با یکدیگر Or میکنیم. در این پرس و جو
باید کتابهایی که در سال 2009 منتشر شدهاند یا قیمتی کمتر از پنجاه هزار
ریال یا برابر را دارند، نمایش داده شوند.
برای اینکه بتوانید از linq به جای queryBuilder استفاده کنید، میتوانید از خصوصیت AsQueryable استفاده کنید. خط زیر همان شرط یا فیلتر بالا را توسط Linq اعمال میکند
Sort کردن دادهها
برای مرتب سازی اطلاعات به شیوه کوئری بیلدر، همانند فیلتر که از کلاس Builder استفاده میکردیم، از همین شیء استفاده میکنیم؛ با این تفاوت که بجای استفاده از خصوصیت Filter، از Sort استفاده میکنیم و شیء ایجاد شده را به متد Sort میدهیم:
در نتیجه خطوط بالا کتابها ابتدا بر اساس نام به صورت صعودی و سپس بر اساس قیمت به صورت نزولی لیست میشوند.
توجه داشته باشید که متد sort بعد از فیلتر گذاری، یعنی عمل Find در دسترس میباشد.
در قسمت بعدی به روزرسانی، حذف و ایندکس گذاری را مورد بررسی قرار میدهیم.
برای آغاز به کار با این دیتابیس ابتدا باید آن را از سایت اصلی دریافت و بر روی سیستم نصب نمایید. متاسفانه سایت مونگو برای کشور ایران محدودیتی قرار داده است و باید از روشهای دیگری آن را دریافت نمایید و بر روی سیستم خود نصب نمایید. نحوه نصب این دیتابیس را میتوانید در مقاله MongoDb#3 مشاهده نمایید.
شاید نیاز باشد بجای کار کردن با محیط کنسول این دیتابیس، با یک محیط گرافیکی شبیه آن چیزی که Raven دارد کار کنید وتغییرات را مشاهده نمایید؛ برای همین به این آدرس رفته و محیط دلخواه خود را انتخاب نمایید.
یک پروژه از نوع کنسول را در ویژوال استادیو ایجاد کنید و سپس درایور رسمی مونگو را از این آدرس یا از طریق nuget نصب نمایید:
Install-Package mongocsharpdriver
ابتدا سه مدل را به شکل زیر ایجاد میکنیم:
public class Author { public ObjectId Id { get; set; } public string Name { get; set; } }
public class Language { public ObjectId Id { get; set; } public string Name { get; set; } }
public class Book { public ObjectId Id { get; set; } public string Title { get; set; } public string ISBN { get; set; } public int Price { get; set; } public List<Author> Authors { get; set; } public Language Language { get; set; } }
نوع ObjectId، نوعی است که توسط مونگو برای مشخص کردن کلید یکتای سند معرفی میشود.
در خطوط اولیه کد زیر، یک شیء از مدل بالا را ساخته و آن را مقداردهی میکنیم:
var book =new Book() { Title = "Gone With Wind", ISBN = "43442424", Price = 50000, Language = new Language() { Name = "Persian" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Margaret Mitchell" }, new Author() { Name = "Ali Mahboobi (Translator)" }, } };
بعد از آن یک شیء کلاینت از نوع mongoClient میسازیم که نوع خروجی آن یک اینترفیس میباشد که توسط کلاسی از جنس آن مقداردهی شده است. بیشتر خروجیهای مونگو در این کتابخانه از نوع اینترفیس هستند. شیء کلاینت وظیفه دارد تا ارتباط شما را با سرور مونگو برقرار کند:
var client = new MongoClient();
string connectionString = "mongodb://localhost:27017"; MongoClientSettings settings = MongoClientSettings.FromUrl(new MongoUrl(connectionString)); var client = new MongoClient(settings);
در قسمت بعد لازم است که از سرور جاری، دیتابیس خود را دریافت کنیم. در صورتیکه دیتابیس درخواستی وجود نداشته باشد، یک دیتابیس جدید با آن نام ساخته خواهد شد:
var db = client.GetDatabase("publisher");
در مونگو اصطلاحی به نام collection وجود دارد که اسناد در آن قرار گرفته و ارتباط با اسناد از طریق آنها انجام میپذیرد. پس در اینجا قبل از هر کاری باید یک collection را ایجاد کرد و در صورتیکه کالکشن درخواستی وجود نداشته باشد، آن را تولید و ارتباط با آن را برخواهد گرداند.
var collection = db.GetCollection<Book>("books");
در اینجا کالکشنی با نام books با تبدیلاتی بر اساس مدل Book ایجاد میشود. در مرحله بعد لازم است که شیء ایجاد شده بر اساس کلاس مدل را با استفاده از متدهای insert شیء کالکشن، در دیتابیس ارسال کنیم.
شیءهای درج یک سند جدید به دیتابیس حالات مختلفی را دارد: افزودن تک سند، افزودن چند سند و دو مورد قبلی به صورت غیر همزمان میباشند:
collection.InsertOneAsync(book);
فعلا موجودیتهای مؤلفان و زبان به دلیل اینکه سند اختصاصی برای خود ندارند، با صفر پر شدهاند؛ ولی شناسه یکتای سند، مقدار خود را گرفته است.
عملیات خواندن
قبل از هر چیزی برای اینکه در مانور دادن بر روی دادهها راحت باشیم و اطلاعات را با فیلترهای متفاوتی واکشی کنیم، 7 عدد کتاب را با مشخصات زیر اضافه میکنیم. دو فیلد سال و تاریخ آخرین موجودی انبار را هم اضافه میکنیم.
var client = new MongoClient(); var db = client.GetDatabase("publisher"); db.DropCollection("books"); var collection = db.GetCollection<Book>("books"); var book =new Book() { Title = "Gone With Wind", ISBN = "43442424", Price = 50000, Year = 1936, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-13), Language = new Language() { Name = "Persian" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Margaret Mitchell" }, new Author() { Name = "Ali Mahboobi (Translator)" }, } }; var book2 = new Book() { Title = "Jane Eyre", ISBN = "87897897", Price = 60000, Year = 1847, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-5), Language = new Language() { Name = "English" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Charlotte Brontë" }, } }; var book3 = new Book() { Title = "White Fang", ISBN = "43442424", Price = 50000, Year = 1936, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-13), Language = new Language() { Name = "English" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Jack London" }, new Author() { Name = "Philippe Mignon" }, } }; var book4 = new Book() { Title = "The Lost Symbol", ISBN = "43442424", Price = 3500000, Year = 2009, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-17), Language = new Language() { Name = "Persian" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Dan Brown" }, new Author() { Name = "Mehrdad" }, } }; var book7 = new Book() { Title = "The Lost Symbol", ISBN = "43442424", Price = 47000000, Year = 2009, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-56), Language = new Language() { Name = "Persian" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Dan Brown" }, new Author() { Name = "Mehrdad" }, } }; var book5= new Book() { Title = "The Help", ISBN = "45345e3er3", Price = 9000000, Year = 2009, LastStock = DateTime.Now.AddDays(-2), Language = new Language() { Name = "Enlish" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Kathryn Stockett" }, } }; var book6 = new Book() { Title = "City of Glass", ISBN = "454534545", Price = 500000, Year = 2009, LastStock = DateTime.Now, Language = new Language() { Name = "Persian" }, Authors = new List<Author>() { new Author() { Name = "Cassandra Clare" }, new Author() { Name = "Ali" }, } }; var books = new List<Book> {book, book2, book3, book4, book5, book6,book7}; collection.InsertManyAsync(books);
برای واکشی دیتاها کالکشنی از آن نوع را همانند قبل درخواست میکنیم. بعد از آن نیاز است که فیلتری برای واکشی اطلاعات تعریف کنیم که این فیلتر در قالب یک کلاس به نام BsonDocument ایجاد میشود که ما در اینجا، به دلیل اینکه میخواهیم همه اسناد را واکشی کنیم ، این سند Bson را مقداردهی نمیکنیم و توسط متد Find آن را در واکشی دیتاها شرکت میدهیم و سپس با صدا زدن متد ToList، عملیات واکشی را انجام میدهیم، برای اینکار میتوانیم از عملیات غیرهمزمان هم استفاده کنیم.
var client = new MongoClient(); var db = client.GetDatabase("publisher"); var collection = db.GetCollection<Book>("books"); var filter=new BsonDocument(); var docs = collection.Find(filter).ToList(); foreach (var book in docs) { Console.WriteLine(book.Title + " By "+ book.Authors[0].Name); }
با اجرای کد بالا به نتایج زیر میرسیم:
Gone With Wind By Margaret Mitchell Jane Eyre By Charlotte Brontë White Fang By Jack London The Lost Symbol By Dan Brown The Help By Kathryn Stockett City of Glass By Cassandra Clare The Lost Symbol By Dan Brown
اگر بخواهید فیلتری را بر روی این واکشی قرار دهید و مثلا بخواهید کتابهای منتشر شده در سال 2009 را واکشی نمایید، باید این سند Bson را مقداردهی نمایید. ولی برای راحتی اینکار، این کتابخانه شامل یک بیلدر Builder بوده که میتوان از طریق آن فیلترهای متنوعی را به صورت سادهتر طراحی کنید:
در خطوط بالا ابتدا یک بیلدر را برای کلاس مورد نظر ایجاد کرده و از خصوصیت Filter آن استفاده میکنیم و این خصوصیت شامل متدهای فراوانی است که میتوانید برای ایجاد شرط یا فیلتر استفاده کنید. تعدادی از متدهای پر استفاده آن همانند eq (برابری) ، gt (برزگتر از ...) ، gte (بزرگتر مساوی ...) و طبیعتا خانواده lt و ... موجود هستند.
var filter = Builders<Book>.Filter.Eq("Year", 2009); var docs = collection.Find(filter).ToList(); foreach (var book in docs) { Console.WriteLine(book.Title + " By "+ book.Authors[0].Name); }
The Lost Symbol By Dan Brown The Help By Kathryn Stockett City of Glass By Cassandra Clare The Lost Symbol By Dan Brown
// var filter=new BsonDocument(); var filterBuilder = Builders<Book>.Filter; var filter= filterBuilder.Eq("Year", 2009) | filterBuilder.Gte("Price",700000); var docs = collection.Find(filter).ToList(); foreach (var book in docs) { Console.WriteLine(book.Title + " By "+ book.Authors[0].Name); }
Gone With Wind By Margaret Mitchell White Fang By Jack London The Lost Symbol By Dan Brown The Help By Kathryn Stockett City of Glass By Cassandra Clare The Lost Symbol By Dan Brown
برای اینکه بتوانید از linq به جای queryBuilder استفاده کنید، میتوانید از خصوصیت AsQueryable استفاده کنید. خط زیر همان شرط یا فیلتر بالا را توسط Linq اعمال میکند
var docs = collection.AsQueryable().Where(x => x.Year == 2009 || x.Price <= 50000).ToList();
Sort کردن دادهها
برای مرتب سازی اطلاعات به شیوه کوئری بیلدر، همانند فیلتر که از کلاس Builder استفاده میکردیم، از همین شیء استفاده میکنیم؛ با این تفاوت که بجای استفاده از خصوصیت Filter، از Sort استفاده میکنیم و شیء ایجاد شده را به متد Sort میدهیم:
var sort = Builders<Book>.Sort.Ascending("Title").Descending("Price"); var docs = collection.Find(filter).Sort(sort).ToList(); foreach (var book in docs) { Console.WriteLine(book.Title + " By "+ book.Authors[0].Name); }
City of Glass By Cassandra Clare Gone With Wind By Margaret Mitchell The Help By Kathryn Stockett The Lost Symbol By Dan Brown The Lost Symbol By Dan Brown White Fang By Jack London
توجه داشته باشید که متد sort بعد از فیلتر گذاری، یعنی عمل Find در دسترس میباشد.
در قسمت بعدی به روزرسانی، حذف و ایندکس گذاری را مورد بررسی قرار میدهیم.