مطالب
Blazor 5x - قسمت 15 - کار با فرم‌ها - بخش 3 - ویرایش اطلاعات
در قسمت قبل، ویژگی‌های ثبت اطلاعات یک اتاق جدید و سپس نمایش لیست آن‌ها را تکمیل کردیم. در این قسمت می‌خواهیم امکان ویرایش آن‌ها را نیز اضافه کنیم.


افزودن دکمه‌ی ویرایش، به رکوردهای لیست اتاق‌ها و نمایش جزئیات رکورد در حال ویرایش

تا اینجا کامپوننت Pages\HotelRoom\HotelRoomUpsert.razor دارای یک چنین مسیریابی است:
@page "/hotel-room/create"
در ادامه می‌خواهیم اگر کاربری برای مثال به آدرس hotel-room/edit/1 مراجعه کرد، اطلاعات رکورد متناظر با آن نمایش داده شود؛ تا بتواند آن‌ها را ویرایش کند. یعنی می‌خواهیم از همین صفحه، هم برای ویرایش اطلاعات موجود و هم برای ثبت اطلاعات جدید استفاده کنیم. بنابراین نیاز به تعریف مسیریابی دومی در کامپوننت HotelRoomUpsert وجود دارد:
@page "/hotel-room/create"
@page "/hotel-room/edit/{Id:int}"
در اینجا مسیریابی دوم تعریف شده، یک پارامتر مقید شده‌ی به نوع int را انتظار دارد. مزیت این مقید سازی، نمایش خودکار صفحه‌ی «یافت نشد» تعریف شده‌ی در فایل BlazorServer.App\App.razor، با ورود اطلاعاتی غیر عددی است. مسیریابی اول، برای ثبت اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد و مسیریابی دوم، برای ویرایش اطلاعات.
پس از تعریف مسیریابی دریافت پارامتر Id رکورد در حال ویرایش، نحوه‌ی واکنش نشان دادن به آن در کامپوننت HotelRoomUpsert.razor به صورت زیر است:
@code
{
    // ...

    [Parameter] public int? Id { get; set; }

    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        if (Id.HasValue)
        {
            // Update Mode
            Title = "Update";
            HotelRoomModel = await HotelRoomService.GetHotelRoomAsync(Id.Value);
        }
        else
        {
            // Create Mode
            HotelRoomModel = new HotelRoomDTO();
        }
    }

    // ...
}
- در اینجا پارامتر عددی Id مسیریابی را از نوع nullable تعریف کرده‌ایم. علت اینجا است که اگر کاربر با مسیریابی اول تعریف شده، به این کامپوننت برسد، یعنی قصد ثبت اطلاعات جدیدی را دارد. بنابراین ذکر Id، اختیاری است.
- سپس می‌خواهیم در زمان بارگذاری کامپوننت جاری، اگر مقدار Id، تنظیم شده بود، تمام فیلدهای فرم متصل به شیء HotelRoomModel را به صورت خودکار بر اساس اطلاعات رکورد متناظر با آن در بانک اطلاعاتی، مقدار دهی اولیه کنیم.
<EditForm Model="HotelRoomModel" OnValidSubmit="HandleHotelRoomUpsert">
چون فرم جاری توسط کامپوننت EditForm تعریف شده‌است و مدل آن به HotelRoomModel متصل است، بر اساس two-way binding‌های تعریف شده‌ی در اینجا، اگر مقدار Model را به روز رسانی کنیم، به صورت خودکار تمام فیلدهای متصل به آن نیز مقدار دهی اولیه خواهند شد.
کار مقدار دهی اولیه‌ی فیلدهای یک کامپوننت نیز باید در روال رویداد گردان OnInitializedAsync انجام شود که نمونه‌ای از آن را در کدهای فوق مشاهده می‌کنید. در این مثال اگر Id مقدار داشته باشد، مقدار آن‌را به متد GetHotelRoomAsync ارسال کرده و سپس شیء DTO دریافتی از آن‌را به مدل فرم انتساب می‌دهیم تا فرم ویرایشی، قابل استفاده شود:


در ادامه برای ساده سازی رسیدن به مسیرهایی مانند hotel-room/edit/1، به کامپوننت Pages\HotelRoom\HotelRoomList.razor مراجعه کرده و در همان ردیفی که اطلاعات رکورد یک اتاق را نمایش می‌دهیم، لینکی را نیز به صفحه‌ی ویرایش آن، اضافه می‌کنیم:
<tr>
    <td>@room.Name</td>
    <td>@room.Occupancy</td>
    <td>@room.RegularRate.ToString("c")</td>
    <td>@room.SqFt</td>
    <td>
        <NavLink href="@($"hotel-room/edit/{room.Id}")" class="btn btn-primary">Edit</NavLink>
    </td>
</tr>
برای این منظور فقط کافی است در جائیکه tr هر رکورد رندر می‌شود، یک td مخصوص NavLink منتهی به hotel-room/edit/{room.Id} را نیز تعریف کنیم:



مدیریت ثبت اطلاعات ویرایش شده‌ی یک اتاق، در بانک اطلاعاتی

در حین تکمیل این قسمت می‌خواهیم پیام‌هایی مانند موفقیت آمیز بودن عملیات را نیز به کاربر نمایش دهیم. به همین جهت مراحل «Blazor 5x - قسمت یازدهم - مبانی Blazor - بخش 8 - کار با جاوا اسکریپت» را برای افزودن کتابخانه‌ی معروف جاوا اسکریپتی Toastr طی می‌کنیم که شامل این قسمت‌ها است:
- دریافت و نصب بسته‌های jquery و toastr
- اصلاح فایل Pages\_Host.cshtml برای افزودن مداخل فایل‌های CSS و JS بسته‌های نصب شده
- تعریف فایل جدید wwwroot\js\common.js برای سادگی کار با توابع جاوا اسکریپتی toastr و افزودن مدخل آن به فایل Pages\_Host.cshtml
- تعریف متدهای الحاقی JSRuntimeExtensions ، جهت کاهش کدهای تکراری فراخوانی متدهای toastr و افزودن فضای نام آن به فایل Imports.razor_

جزئیات این موارد را در قسمت یازدهم این سری می‌توانید مطالعه کنید و از تکرار آن‌ها در اینجا صرفنظر می‌شود. همچنین کدهای تکمیل شده‌ی این قسمت را از انتهای مطلب جاری نیز می‌توانید دریافت کنید.

همچنین پیش از تکمیل ادامه‌ی کدهای ویرایش اطلاعات، نیاز است متد IsRoomUniqueAsync را به صورت زیر اصلاح کنیم:
namespace BlazorServer.Services
{
    public interface IHotelRoomService
    {
        Task<bool> IsRoomUniqueAsync(string name, int roomId);

        // ...
    }
}

namespace BlazorServer.Services
{
    public class HotelRoomService : IHotelRoomService
    {
        // ...
 
        public Task<bool> IsRoomUniqueAsync(string name, int roomId)
        {
            if (roomId == 0)
            {
                // Create Mode
                return _dbContext.HotelRooms
                                .ProjectTo<HotelRoomDTO>(_mapperConfiguration)
                                .AnyAsync(x => x.Name != name);
            }
            else
            {
                // Edit Mode
                return _dbContext.HotelRooms
                                .ProjectTo<HotelRoomDTO>(_mapperConfiguration)
                                .AnyAsync(x => x.Name != name && x.Id != roomId);
            }
        }
    }
}
پیشتر در قست 13، بررسی منحصربفرد بودن نام اتاق، از طریق بررسی وجود نام آن در بانک اطلاعاتی صورت می‌گرفت. اینکار در حین ثبت اطلاعات یک رکورد جدید (Id==0) مشکلی را ایجاد نمی‌کند. اما اگر در حال ویرایش اطلاعات باشیم، چون این نام پیشتر ثبت شده‌است، پیام تکراری بودن نام اتاق را دریافت می‌کنیم؛ حتی اگر در اینجا نام اتاق در حال ویرایش را تغییر نداده باشیم و همان نام قبلی باشد. به همین جهت نیاز است در حالت ویرایش اطلاعات، اگر نامی در سایر رکوردها و نه رکوردی با Id مساوی فرم در حال ویرایش، با نام جدید یکی بود، آنگاه آن نام را به صورت تکراری گزارش دهیم که نمونه‌ای از آن‌را در اینجا مشاهده می‌کنید.

اکنون متد HandleHotelRoomUpsert کامپوننت Pages\HotelRoom\HotelRoomUpsert.razor جهت مدیریت ثبت و ویرایش اطلاعات به صورت زیر تغییر می‌کند:
// ...
@inject IJSRuntime JsRuntime


@code
{
   // ...

    private async Task HandleHotelRoomUpsert()
    {
        var isRoomUnique = await HotelRoomService.IsRoomUniqueAsync(HotelRoomModel.Name, HotelRoomModel.Id);
        if (!isRoomUnique)
        {
            await JsRuntime.ToastrError($"The room name: `{HotelRoomModel.Name}` already exists.");
            return;
        }

        if (HotelRoomModel.Id != 0 && Title == "Update")
        {
            // Update Mode
            var updateResult = await HotelRoomService.UpdateHotelRoomAsync(HotelRoomModel.Id, HotelRoomModel);
            await JsRuntime.ToastrSuccess($"The `{HotelRoomModel.Name}` updated successfully.");
        }
        else
        {
            // Create Mode
            var createResult = await HotelRoomService.CreateHotelRoomAsync(HotelRoomModel);
            await JsRuntime.ToastrSuccess($"The `{HotelRoomModel.Name}` created successfully.");
        }

        NavigationManager.NavigateTo("hotel-room");
    }
}
- در ابتدا چون می‌خواهیم پیام‌هایی را توسط Toastr نمایش دهیم، سرویس IJSRuntime را به کامپوننت جاری تزریق کرده‌ایم که این سرویس، امکان دسترسی به متدهای الحاقی ToastrError و ToastrSuccess تعریف شده‌ی در فایل Utils\JSRuntimeExtensions.cs را می‌دهد (کدهای آن در قسمت 11 ارائه شدند).
- در ابتدا عدم تکراری بودن نام اتاق بررسی می‌شود:


- در آخر بر اساس Id مدل فرم، حالت ویرایش و یا ثبت اطلاعات را تشخیص می‌دهیم. البته Id مدل فرم، در حالت ثبت اطلاعات نیز صفر است؛ به علت فراخوانی ()HotelRoomModel = new HotelRoomDTO که سبب مقدار دهی Id آن با عدد پیش‌فرض صفر می‌شود. بنابراین صرفا بررسی Id مدل، کافی نیست و برای مثال می‌توان عنوان تنظیم شده‌ی در متد OnInitializedAsync را نیز بررسی کرد.
- پس از تشخیص حالت ویرایش و یا ثبت، یکی از متدهای متناظر HotelRoom Service را مانند UpdateHotelRoomAsync و یا CreateHotelRoomAsync فراخوانی کرده و سپس پیامی را به کاربر نمایش داده و او را به صفحه‌ی نمایش لیست اتاق‌ها، هدایت می‌کنیم:




کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor-5x-Part-15.zip
مطالب
پیاده سازی سیاست‌های دسترسی پویای سمت سرور و کلاینت در برنامه‌های Blazor WASM
فرض کنید در حال توسعه‌ی یک برنامه‌ی Blazor WASM هاست شده هستید و می‌خواهید که نیازی نباشد تا به ازای هر صفحه‌ای که به برنامه اضافه می‌کنید، یکبار منوی آن‌را به روز رسانی کنید و نمایش منو به صورت خودکار توسط برنامه صورت گیرد. همچنین در این حالت نیاز است در قسمت مدیریتی برنامه، بتوان به صورت پویا، به ازای هر کاربری، مشخص کرد که به کدامیک از صفحات برنامه دسترسی دارد و یا خیر و به علاوه اگر به صفحاتی دسترسی ندارد، مشخصات این صفحه، در منوی پویا برنامه ظاهر نشود و همچنین با تایپ آدرس آن در نوار آدرس مرورگر نیز قابل دسترسی نباشد. امن سازی پویای سمت کلاینت، یک قسمت از پروژه‌است؛ قسمت دیگر چنین پروژه‌ای، لیست کردن اکشن متدهای API سمت سرور پروژه و انتساب دسترسی‌های پویایی به این اکشن متدها، به کاربران مختلف برنامه‌است.


دریافت کدهای کامل این پروژه

کدهای کامل پروژه‌ای که نیازمندی‌های فوق را پیاده سازی می‌کند، در اینجا می‌توانید مشاهده و دریافت کنید. در این مطلب از قرار دادن مستقیم این کدها صرفنظر شده و سعی خواهد شد بجای آن، نقشه‌ی ذهنی درک کدهای آن توضیح داده شود.


پیشنیازها

در پروژه‌ی فوق برای شروع به کار، از اطلاعات مطرح شده‌ی در سلسله مطالب زیر استفاده شده‌است:

- «اعتبارسنجی مبتنی بر JWT در ASP.NET Core 2.0 بدون استفاده از سیستم Identity»
- پیاده سازی اعتبارسنجی کاربران در برنامه‌های Blazor WASM؛ قسمت‌های 31 تا 33 .
- «غنی سازی کامپایلر C# 9.0 با افزونه‌ها»
- «مدیریت مرکزی شماره نگارش‌های بسته‌های NuGet در پروژه‌های NET Core.»
- «کاهش تعداد بار تعریف using‌ها در C# 10.0 و NET 6.0.»
- «روش یافتن لیست تمام کنترلرها و اکشن متدهای یک برنامه‌ی ASP.NET Core»


  نیاز به علامتگذاری صفحات امن شده‌ی سمت کلاینت، جهت نمایش خودکار آن‌ها 

صفحات امن سازی شده‌ی سمت کلاینت، با ویژگی Authorize مشخص می‌شوند. بنابراین قید آن الزامی است، تا صرفا جهت کاربران اعتبارسنجی شده، قابل دسترسی شوند. در اینجا می‌توان یک نمونه‌ی سفارشی سازی شده‌ی ویژگی Authorize را به نام ProtectedPageAttribute نیز مورد استفاده قرار داد. این ویژگی از AuthorizeAttribute ارث‌بری کرده و دقیقا مانند آن عمل می‌کند؛ اما این اضافات را نیز به همراه دارد:
- به همراه یک Policy از پیش تعیین شده به نام CustomPolicies.DynamicClientPermission است تا توسط قسمت‌های بررسی سطوح دسترسی پویا و همچنین منوساز برنامه، یافت شده و مورد استفاده قرار گیرد.
- به همراه خواص اضافه‌تری مانند GroupName و Title نیز هست. GroupName نام سرتیتر منوی dropdown نمایش داده شده‌ی در منوی اصلی برنامه‌است و Title همان عنوان صفحه که در این منو نمایش داده می‌شود. اگر صفحه‌ی محافظت شده‌ای به همراه GroupName نباشد، یعنی باید به صورت یک آیتم اصلی نمایش داده شود. همچنین در اینجا یک سری Order هم درنظر گرفته شده‌اند تا بتوان ترتیب نمایش صفحات را نیز به دلخواه تغییر داد.


نمونه‌ای از استفاده‌ی از ویژگی فوق را در مسیر src\Client\Pages\Feature1 می‌توانید مشاهده کنید که خلاصه‌ی آن به صورت زیر است:
 @attribute [ProtectedPage(GroupName = "Feature 1", Title = "Page 1", GlyphIcon = "bi bi-dot", GroupOrder = 1, ItemOrder = 1)]

ویژگی ProtectedPage را معادل یک ویژگی Authorize سفارشی، به همراه چند خاصیت بیشتر، جهت منوساز پویای برنامه درنظر بگیرید.


نیاز به لیست کردن صفحات علامتگذاری شده‌ی با ویژگی ProtectedPage

پس از اینکه صفحات مختلف برنامه را توسط ویژگی ProtectedPage علامتگذاری کردیم، اکنون نوبت به لیست کردن پویای آن‌ها است. اینکار توسط سرویس ProtectedPagesProvider صورت می‌گیرد. این سرویس با استفاده از Reflection، ابتدا تمام IComponentها یا همان کامپوننت‌های تعریف شده‌ی در برنامه را از اسمبلی جاری استخراج می‌کند. بنابراین اگر نیاز دارید که این جستجو در چندین اسمبلی صورت گیرد، فقط کافی است ابتدای این کدها را تغییر دهید. پس از یافت شدن IComponent ها، فقط آن‌هایی که دارای RouteAttribute هستند، پردازش می‌شوند؛ یعنی کامپوننت‌هایی که به همراه مسیریابی هستند. پس از آن بررسی می‌شود که آیا این کامپوننت دارای ProtectedPageAttribute هست یا خیر؟ اگر بله، این کامپوننت در لیست نهایی درج خواهد شد.


نیاز به یک منوساز پویا جهت نمایش خودکار صفحات امن سازی شده‌ی با ویژگی ProtectedPage

اکنون که لیست صفحات امن سازی شده‌ی توسط ویژگی ProtectedPage را در اختیار داریم، می‌توانیم آن‌ها را توسط کامپوننت سفارشی NavBarDynamicMenus به صورت خودکار نمایش دهیم. این کامپوننت لیست صفحات را توسط کامپوننت NavBarDropdownMenu نمایش می‌دهد.


تهیه‌ی جداول و سرویس‌های ثبت دسترسی‌های پویای سمت کلاینت


جداول و فیلدهای مورد استفاده‌ی در این پروژه را در تصویر فوق ملاحظه می‌کنید که در پوشه‌ی src\Server\Entities نیز قابل دسترسی هستند. در این برنامه نیاز به ذخیره سازی اطلاعات نقش‌های کاربران مانند نقش Admin، ذخیره سازی سطوح دسترسی پویای سمت کلاینت و همچنین سمت سرور است. بنابراین بجای اینکه به ازای هر کدام، یک جدول جداگانه را تعریف کنیم، می‌توان از همان طراحی ASP.NET Core Identity مایکروسافت با استفاده از جدول UserClaimها ایده گرفت. یعنی هر کدام از این موارد، یک Claim خواهند شد:


در اینجا نقش‌ها با Claim استانداردی به نام http://schemas.microsoft.com/ws/2008/06/identity/claims/role که توسط خود مایکروسافت نامگذاری شده و سیستم‌های اعتبارسنجی آن بر همین اساس کار می‌کنند، قابل مشاهده‌است. همچنین دو Claim سفارشی دیگر ::DynamicClientPermission:: برای ذخیره سازی اطلاعات صفحات محافظت شده‌ی سمت کلاینت و ::DynamicServerPermission::  جهت ذخیره سازی اطلاعات اکشن متدهای محافظت شده‌ی سمت سرور نیز تعریف شده‌اند. رابطه‌ای این اطلاعات با جدول کاربران، many-to-many است.


به این ترتیب است که مشخص می‌شود کدام کاربر، به چه claimهایی دسترسی دارد.

برای کار با این جداول، سه سرویس UsersService، UserClaimsService و UserTokensService پیش بینی شده‌اند. UserTokens اطلاعات توکن‌های صادر شده‌ی توسط برنامه را ذخیره می‌کند و توسط آن می‌توان logout سمت سرور را پیاده سازی کرد؛ از این جهت که JWTها متکی به خود هستند و تا زمانیکه منقضی نشوند، در سمت سرور پردازش خواهند شد، نیاز است بتوان به نحوی اگر کاربری غیرفعال شد، از آن ثانیه به بعد، توکن‌های او در سمت سرور پردازش نشوند که به این نکات در مطلب «اعتبارسنجی مبتنی بر JWT در ASP.NET Core 2.0 بدون استفاده از سیستم Identity» پیشتر پرداخته شده‌است.
اطلاعات این سرویس‌ها توسط اکشن متدهای UsersAccountManagerController، در اختیار برنامه‌ی کلاینت قرار می‌گیرند.


نیاز به قسمت مدیریتی ثبت دسترسی‌های پویای سمت کلاینت و سرور

قبل از اینکه بتوان قسمت‌های مختلف کامپوننت NavBarDynamicMenus را توضیح داد، نیاز است ابتدا یک قسمت مدیریتی را جهت استفاده‌ی از لیست ProtectedPageها نیز تهیه کرد:


در این برنامه، کامپوننت src\Client\Pages\Identity\UsersManager.razor کار لیست کردن کاربران، که اطلاعات آن‌را از کنترلر UsersAccountManagerController دریافت می‌کند، انجام می‌دهد. در مقابل نام هر کاربر، دو دکمه‌ی ثبت اطلاعات پویای دسترسی‌های سمت کلاینت و سمت سرور وجود دارد. سمت کلاینت آن توسط کامپوننت UserClientSidePermissions.razor مدیریت می‌شود و سمت سرور آن توسط UserServerSidePermissions.razor.
کامپوننت UserClientSidePermissions.razor، همان لیست صفحات محافظت شده‌ی توسط ویژگی ProtectedPage را به صورت گروه بندی شده و به همراه یک سری chekmark، ارائه می‌دهد. اگر در اینجا صفحه‌ای انتخاب شد، اطلاعات آن به سمت سرور ارسال می‌شود تا توسط Claim ای به نام ::DynamicClientPermission:: به کاربر انتخابی انتساب داده شود.


شبیه به همین عملکرد در مورد دسترسی سمت سرور نیز برقرار است. UserServerSidePermissions.razor، لیست اکشن متدهای محافظت شده را از کنترلر DynamicPermissionsManagerController دریافت کرده و نمایش می‌دهد. این اطلاعات توسط سرویس ApiActionsDiscoveryService جمع آوری می‌شود. همچنین این اکشن متدهای ویژه نیز باید با ویژگی Authorize(Policy = CustomPolicies.DynamicServerPermission) مزین شده باشند که نمونه مثال آن‌ها را در مسیر src\Server\Controllers\Tests می‌توانید مشاهده کنید. اگر در سمت کلاینت و قسمت مدیریتی آن، اکشن متدی جهت کاربر خاصی انتخاب شد، اطلاعات آن ذیل Claimای به نام ::DynamicServerPermission::  به کاربر انتخابی انتساب داده می‌شود.



بازگشت اطلاعات پویای دسترسی‌های سمت کلاینت از API

تا اینجا کامپوننت‌های امن سازی شده‌ی سمت کلاینت و اکشن متدهای امن سازی شده‌ی سمت سرور را توسط صفحات مدیریتی برنامه، به کاربران مدنظر خود انتساب دادیم و توسط سرویس‌های سمت سرور، اطلاعات آن‌ها را در بانک اطلاعاتی ذخیره کردیم. اکنون نوبت به استفاده‌ی از claims تعریف شده و مرتبط با هر کاربر است. پس از یک لاگین موفقیت آمیز توسط UsersAccountManagerController، سه توکن به سمت کاربر ارسال می‌شوند:
- توکن دسترسی: اطلاعات اعتبارسنجی کاربر به همراه نام و نقش‌های او در این توکن وجود دارند.
- توکن به روز رسانی: هدف از آن، دریافت یک توکن دسترسی جدید، بدون نیاز به لاگین مجدد است. به این ترتیب کاربر مدام نیاز به لاگین مجدد نخواهد داشت و تا زمانیکه refresh token منقضی نشده‌است، برنامه می‌تواند از آن جهت دریافت یک access token جدید استفاده کند.
- توکن سطوح دسترسی پویای سمت کلاینت: در اینجا لیست ::DynamicClientPermission::ها به صورت یک توکن مجزا به سمت کاربر ارسال می‌شود. این اطلاعات به توکن دسترسی اضافه نشده‌اند تا بی‌جهت حجم آن اضافه نشود؛ از این جهت که نیازی نیست تا به ازای هر درخواست HTTP به سمت سرور، این لیست حجیم claims پویای سمت کلاینت نیز به سمت سرور ارسال شود. چون سمت سرور از claims دیگری به نام ::DynamicServerPermission:: استفاده می‌کند.


اگر دقت کنید، هم refresh-token و هم DynamicPermissions هر دو به صورت JWT ارسال شده‌اند. می‌شد هر دو را به صورت plain و ساده نیز ارسال کرد. اما مزیت refresh token ارسال شده‌ی به صورت JWT، انجام اعتبارسنجی خودکار سمت سرور اطلاعات آن است که دستکاری سمت کلاینت آن‌را مشکل می‌کند.
این سه توکن توسط سرویس BearerTokensStore، در برنامه‌ی سمت کلاینت ذخیره و بازیابی می‌شوند. توکن دسترسی یا همان access token، توسط ClientHttpInterceptorService به صورت خودکار به تمام درخواست‌های ارسالی توسط برنامه الصاق خواهد شد.


مدیریت خودکار اجرای Refresh Token در برنامه‌های Blazor WASM

دریافت refresh token از سمت سرور تنها قسمتی از مدیریت دریافت مجدد یک access token معتبر است. قسمت مهم آن شامل دو مرحله‌ی زیر است:
الف) اگر خطاهای سمت سرور 401 و یا 403 رخ دادند، ممکن است نیاز به refresh token باشد؛ چون احتمالا یا کاربر جاری به این منبع دسترسی ندارد و یا access token دریافتی که طول عمر آن کمتر از refresh token است، منقضی شده و دیگر قابل استفاده نیست.
ب) پیش از منقضی شدن access token، بهتر است با استفاده از refresh token، یک access token جدید را دریافت کرد تا حالت الف رخ ندهد.

- برای مدیریت حالت الف، یک Policy ویژه‌ی Polly طراحی شده‌است که آن‌را در کلاس ClientRefreshTokenRetryPolicy مشاهده می‌کنید. در این Policy ویژه، هرگاه خطاهای 401 و یا 403 رخ دهند، با استفاده از سرویس جدید IClientRefreshTokenService، کار به روز رسانی توکن انجام خواهد شد. این Policy در کلاس program برنامه ثبت شده‌است. مزیت کار با Policyهای Polly، عدم نیاز به try/catch نوشتن‌های تکراری، در هر جائیکه از سرویس‌های HttpClient استفاده می‌شود، می‌باشد.

- برای مدیریت حالت ب، حتما نیاز به یک تایمر سمت کلاینت است که چند ثانیه پیش از منقضی شدن access token دریافتی پس از لاگین، کار دریافت access token جدیدی را به کمک refresh token موجود، انجام دهد. پیاده سازی این تایمر را در کلاس ClientRefreshTokenTimer مشاهده می‌کنید که محل فراخوانی و راه اندازی آن یا پس از لاگین موفق در سمت کلاینت و یا با ریفرش صفحه (فشرده شدن دکمه‌ی F5) و در کلاس آغازین ClientAuthenticationStateProvider می‌باشد.



نیاز به پیاده سازی Security Trimming سمت کلاینت

از داخل DynamicPermissions دریافتی پس از لاگین، لیست claimهای دسترسی پویای سمت کلاینت کاربر لاگین شده استخراج می‌شود. بنابراین مرحله‌ی بعد، استخراج، پردازش و اعمال این سطوح دسترسی پویای دریافت شده‌ی از سرور است.
سرویس BearerTokensStore، کار ذخیره سازی توکن‌های دریافتی پس از لاگین را انجام می‌دهد و سپس با استفاده از سرویس DynamicClientPermissionsProvider، توکن سوم دریافت شده که مرتبط با لیست claims دسترسی کاربر جاری است را پردازش کرده و تبدیل به یک لیست قابل استفاده می‌کنیم تا توسط آن بتوان زمانیکه قرار است آیتم‌های منوها را به صورت پویا نمایش داد، مشخص کنیم که کاربر، به کدامیک دسترسی دارد و به کدامیک خیر. عدم نمایش قسمتی از صفحه که کاربر به آن دسترسی ندارد را security trimming گویند. برای نمونه کامپوننت ویژه‌ی SecurityTrim.razor، با استفاده از نقش‌ها و claims یک کاربر، می‌تواند تعیین کند که آیا قسمت محصور شده‌ی صفحه توسط آن قابل نمایش به کاربر است یا خیر. این کامپوننت از متدهای کمکی AuthenticationStateExtensions که کار با user claims دریافتی از طریق JWTها را ساده می‌کنند، استفاده می‌کند. یک نمونه از کاربرد کامپوننت SecurityTrim را در فایل src\Client\Shared\MainLayout.razor می‌توانید مشاهده کنید که توسط آن لینک Users Manager، فقط به کاربران دارای نقش Admin نمایش داده می‌شود.
نحوه‌ی مدیریت security trimming منوی پویای برنامه، اندکی متفاوت است. DynamicClientPermissionsProvider لیست claims متعلق به کاربر را بازگشت می‌دهد. این لیست پس از لاگین موفقیت آمیز دریافت شده‌است. سپس لیست کلی صفحاتی را که در ابتدای برنامه استخراج کردیم، در طی حلقه‌ای از سرویس ClientSecurityTrimmingService عبور می‌دهیم. یعنی مسیر صفحه و همچنین دسترسی‌های پویای کاربر، مشخص هستند. در این بین هر مسیری که در لیست claims پویای کاربر نبود، در لیست آیتم‌های منوی پویای برنامه، نمایش داده نمی‌شود.


نیاز به قطع دسترسی به مسیرهایی در سمت کلاینت که کاربر به صورت پویا به آن‌ها دسترسی ندارد

با استفاده از ClientSecurityTrimmingService، در حلقه‌ای که آیتم‌های منوی سایت را نمایش می‌دهد، موارد غیرمرتبط با کاربر جاری را حذف کردیم و نمایش ندادیم. اما این حذف، به این معنا نیست که اگر این آدرس‌ها را به صورت مستقیم در مرورگر وارد کند، به آن‌ها دسترسی نخواهد داشت. برای رفع این مشکل، نیاز به پیاده سازی یک سیاست دسترسی پویای سمت کلاینت است. روش ثبت این سیاست را در کلاس DynamicClientPermissionsPolicyExtensions مشاهده می‌کنید. کلید آن همان CustomPolicies.DynamicClientPermission که در حین تعریف ProtectedPageAttribute به عنوان مقدار Policy پیش‌فرض مقدار دهی شد. یعنی هرگاه ویژگی ProtectedPage به صفحه‌ای اعمال شد، از این سیاست دسترسی استفاده می‌کند که پردازشگر آن DynamicClientPermissionsAuthorizationHandler است. این هندلر نیز از ClientSecurityTrimmingService استفاده می‌کند. در هندلر context.User جاری مشخص است. این کاربر را به متد تعیین دسترسی مسیر جاری به سرویس ClientSecurityTrimming ارسال می‌کنیم تا مشخص شود که آیا به مسیر درخواستی دسترسی دارد یا خیر؟


نیاز به قطع دسترسی به منابعی در سمت سرور که کاربر به صورت پویا به آن‌ها دسترسی ندارد

شبیه به ClientSecurityTrimmingService سمت کلاینت را در سمت سرور نیز داریم؛ به نام ServerSecurityTrimmingService که کار آن، پردازش claimهایی از نوع ::DynamicServerPermission::  است که در صفحه‌ی مدیریتی مرتبطی در سمت کلاینت، به هر کاربر قابل انتساب است. هندلر سیاست دسترسی پویایی که از آن استفاده می‌کند نیز DynamicServerPermissionsAuthorizationHandler می‌باشد. این سیاست دسترسی پویا با کلید CustomPolicies.DynamicServerPermission در کلاس ConfigureServicesExtensions تعریف شده‌است. به همین جهت هر اکشن متدی که Policy آن با این کلید مقدار دهی شده باشد، از هندلر پویای فوق جهت تعیین دسترسی پویا عبور خواهد کرد. منطق پیاده سازی شده‌ی در اینجا، بسیار شبیه به مطلب «سفارشی سازی ASP.NET Core Identity - قسمت پنجم - سیاست‌های دسترسی پویا» است؛ اما بدون استفاده‌ی از ASP.NET Core Identity.


روش اجرای برنامه

چون این برنامه از نوع Blazor WASM هاست شده‌است، نیاز است تا برنامه‌ی Server آن‌را در ابتدا اجرا کنید. با اجرای آن، بانک اطلاعاتی SQLite برنامه به صورت خودکار توسط EF-Core ساخته شده و مقدار دهی اولیه می‌شود. لیست کاربران پیش‌فرض آن‌را در اینجا می‌توانید مشاهده کنید. ابتدا با کاربر ادمین وارد شده و سطوح دسترسی سایر کاربران را تغییر دهید. سپس بجای آن‌ها وارد سیستم شده و تغییرات منوها و سطوح دسترسی پویا را بررسی کنید.
مطالب
پیاده سازی CQRS توسط MediatR - قسمت دوم
در این مطلب قصد داریم به بررسی امکانات داخلی فریمورک MediatR بپردازیم. سورس این قسمت مقاله در این ریپازیتوری قابل دسترسی است.

نصب و راه اندازی


در ابتدا یک پروژه جدید ASP.NET Core از نوع API را ایجاد میکنیم و با استفاده از Nuget Package Manager ، پکیج MediatR را داخل پروژه نصب میکنیم:
Install-Package MediatR

بعد از نصب نیاز داریم تا نیازمندی‌های این فریمورک را داخل DI Container خود Register کنیم. اگر از DI Container پیشفرض ASP.NET Core استفاده کنیم ، کافیست پکیج متناسب آن با Microsoft.Extensions.DependencyInjection را نصب کرده و به‌راحتی نیازمندی‌های MediatR را فراهم سازیم:
Install-Package MediatR.Extensions.Microsoft.DependencyInjection
بعد از نصب کافیست این کد را به متد ConfigureServices فایل Startup.cs پروژه خود اضافه کنید تا نیازمندی‌های MediatR داخل DI Container شما Register شوند:
public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
{
    services.AddMvc();
    services.AddMediatR();
}

* اگر از DI Container‌های دیگری استفاده میکنید، میتوانید با استفاده از توضیحات این لینک MediatR را داخل Container مورد نظرتان Register کنید.

IRequest

همانطور که در مطلب قبل گفتیم، در CQRS متدهای برنامه به 2 قسمت Command و Query تقسیم میشوند. در MediatR اینترفیسی بنام IRequest ایجاد شده‌است و تمامی Class‌های Command/Query ما که درخواست انجام کاری را میدهند، از این interface ارث بری خواهند کرد.

دلیل نامگذاری این interface به IRequest این است که ما درخواست افزودن یک مشتری جدید را ایجاد میکنیم و قسمت دیگری از برنامه، وظیفه پاسخگویی به این درخواست را برعهده خواهد داشت.

IRequest دارای 2 Overload از نوع Generic و Non-Generic است.
پیاده سازی Non-Generic آن برای درخواست‌هایی است که Response برگشتی ندارند ( معمولا Command‌ها ) و منتظر جوابی از سمت آن‌ها نیستیم و پیاده سازی Generic آن، نوع Response ای را که بعد از پردازش درخواست برگشت داده میشود، مشخص میسازد.

برای مثال قصد داریم مشتری جدیدی را در برنامه خود ایجاد کنیم. کلاس Customer به این صورت تعریف شده است:
public class Customer
{
    public int Id { get; set; }

    public string FirstName { get; set; }

    public string LastName { get; set; }

    public DateTime RegistrationDate { get; set; }
}

و Dto متناسب با آن نیز به این صورت تعریف شده است :
public class CustomerDto
{
    public int Id { get; set; }

    public string FirstName { get; set; }

    public string LastName { get; set; }

    public string RegistrationDate { get; set; }
}

افزودن مشتری، یک Command است؛ زیرا باعث افزودن رکوردی جدیدی به دیتابیس و تغییر State برنامه میشود. کلاس جدیدی به اسم CreateCustomerCommand ایجاد کرده و از IRequest ارث بری میکنیم و نوع Response برگشتی آن را CustomerDto قرار میدهیم:
public class CreateCustomerCommand : IRequest<CustomerDto>
{
    public CreateCustomerCommand(string firstName, string lastName)
    {
        FirstName = firstName;
        LastName = lastName;
    }

    public string FirstName { get; }

    public string LastName { get; }
}

کلاس CreateCustomerCommand نیازمندی‌های خود را از طریق Constructor مشخص میسازد. برای ایجاد کردن یک مشتری حداقل چیزی که لازم است، Firstname و Lastname آن است و بعد از ارسال مقادیر مورد نیاز به سازنده این کلاس، مقادیر بدلیل get-only بودن قابل تغییر نیستند.
در اینجا مفهوم immutability بطور کامل رعایت شده است.

Immutability


IRequestHandler


هر Request نیاز به یک Handler دارد تا آن را پردازش کند. در MediatR کلاس‌هایی که وظیفه پردازش یک IRequest را دارند، از اینترفیس IRequestHandler ارث بری کرده و متد Handle آن را پیاده سازی میکنند. اگر متد شما Synchronous است میتوانید از کلاس RequestHandler بطور مستقیم ارث بری کنید.

در ادامه مثال قبلی، کلاسی به اسم CreateCustomerCommandHandler ایجاد و از IRequestHandler ارث بری میکنیم و منطق افزودن مشتری به دیتابیس را پیاده سازی میکنیم:
public class CreateCustomerCommandHandler : IRequestHandler<CreateCustomerCommand, CustomerDto>
{
    readonly ApplicationDbContext _context;
    readonly IMapper _mapper;

    public CreateCustomerCommandHandler(ApplicationDbContext context, IMapper mapper)
    {
        _context = context;
        _mapper = mapper;
    }

    public async Task<CustomerDto> Handle(CreateCustomerCommand createCustomerCommand, CancellationToken cancellationToken)
    {
        Customer customer = _mapper.Map<Customer>(createCustomerCommand);

        await _context.Customers.AddAsync(customer, cancellationToken);
        await _context.SaveChangesAsync(cancellationToken);

        return _mapper.Map<CustomerDto>(customer);
    }
}

ورودی اول IRequestHandler، کلاسی است که درخواست، آن را پردازش خواهد کرد و پارامتر ورودی دوم، کلاسی است که در نتیجه پردازش بعنوان Response برگشت داده خواهد شد.

همانطور که میبینید در این Handler از DbContext مربوط به Entity Framework برای ثبت اطلاعات داخل دیتابیس و IMapper مربوط به AutoMapper برای نگاشت CreateCustomerCommand به Customer استفاده شده است.

تنظیمات Profile مربوط به AutoMapper ما به این صورت است تا در هنگام نگاشت CreateCustomerCommand ، مقدار RegistrationDate مربوط به Customer برابر با زمان فعلی قرار داده شود و برای نگاشت Customer به CustomerDto نیز ، تاریخ RegistrationDate با فرمتی قابل فهم به کاربران نمایش داده شود :
public class DomainProfile : Profile
{
    public DomainProfile()
    {
        CreateMap<CreateCustomerCommand, Customer>()
            .ForMember(c => c.RegistrationDate, opt =>
                opt.MapFrom(_ => DateTime.Now));

        CreateMap<Customer, CustomerDto>()
            .ForMember(cd => cd.RegistrationDate, opt =>
                opt.MapFrom(c => c.RegistrationDate.ToShortDateString()));
    }
}

در نهایت با inject کردن اینترفیس IMediator به کنترلر خود و فرستادن یک درخواست POST به این اکشن، درخواست ایجاد مشتری را توسط متد Send میدهیم :
[HttpPost]
public async Task<IActionResult> CreateCustomer([FromBody] CreateCustomerCommand createCustomerCommand)
{
    CustomerDto customer = await _mediator.Send(createCustomerCommand);
    return CreatedAtAction(nameof(GetCustomerById), new { customerId = customer.Id }, customer);
}

همانطور که میبینید ما در اینجا فقط درخواست، فرستاده‌ایم و وظیفه پیدا کردن Handler این درخواست را فریمورک MediatR برعهده گرفته‌است و ما هیچ جایی بطور مستقیم Handler خود را صدا نزده ایم. ( Hollywood Principle: Don't Call Us, We Call You )


روند پیاده سازی Query‌ها نیز دقیقا شبیه به Command است و نمونه‌ای از آن داخل ریپازیتوری ذکر شده‌ی در ابتدای مطلب وجود دارد.
اینترفیس IMediator علاوه بر متد Send ، دارای متد دیگری بنام Publish نیز هست که وظیفه Raise کردن Event‌ها را برعهده دارد که در مقالات بعدی از آن استفاده خواهیم کرد.

چند نکته :
1- در نامگذاری Command‌ها، کلمه Command در انتهای نام آن‌ها آورده میشود؛ مثال: CreateCustomerCommand
2- در نامگذاری Query‌ها، کلمه Query در انتهای نام آن‌ها آورده میشود؛ مثال : GetCustomerByIdQuery
3- در نامگذاری Handler‌ها، از ترکیب Command/Query + Handler استفاده میکنیم؛ مثال : CreateCustomerCommandHandler, GetCustomerByIdQueryHandler
4- در این قسمت Request‌های ما بدون هیچ Validation ای وارد Handler هایشان میشدند که این نیاز اکثر برنامه‌ها نیست. در قسمت بعدی با استفاده از Fluent Validation پارامترهای Request هایمان را بطور خودکار اعتبارسنجی میکنیم.
نظرات مطالب
Solar Calendar 3.0 منتشر شد
سلام
چرا این کامپوننت یونی کد نیست قسمت‌های فارسی درست نمایش داده نمی‌شوند البته بدون تغییر زیاد در قسمت زبان
مطالب
Blazor 5x - قسمت 28 - برنامه‌ی Blazor WASM - نمایش لیست اطلاعات دریافتی از Web API
در قسمت قبل، سرویس و کامپوننت دریافت اطلاعات اتاق‌ها را از Web API برنامه، تکمیل کردیم. در این قسمت با استفاده از اطلاعات مهیا شده، UI آن‌را نیز تکمیل خواهیم کرد.


نمایش منتظر بمانید در حین بارگذاری اولیه‌ی کامپوننت

کامپوننت‌هایی که قرار است اطلاعات را از یک Web API دریافت کنند، مدتی باید منتظر بمانند تا عملیات رفت و برگشت به سرور، تکمیل شود. در این بین می‌توان یک loading را به کاربر نمایش داد:
@page "/hotel/rooms"

@if (Rooms is not null && Rooms.Any())
{

}
else
{
    <div style="position:fixed;top:50%;left:50%;margin-top:-50px;margin-left:-100px;">
        <img src="images/loader.gif" />
    </div>
}

@code {
    IEnumerable<HotelRoomDTO> Rooms = new List<HotelRoomDTO>();
    // ... 
}
- فیلد Rooms را در قسمت قبل، در متد LoadRooms، از Web API دریافت و مقدار دهی کردیم. تا زمان تکمیل عملیات این متد، فیلد Rooms، فاقد عضوی است؛ بنابراین قسمت else شرط فوق اجرا می‌شود که یک loading را نمایش خواهد داد. مابقی UI برنامه در قسمت if آن قرار می‌گیرد.
- هر زمانیکه کار روال رویدادگردان OnInitializedAsync به پایان برسد (که شامل اجرای متد LoadRooms نیز هست)، سبب فراخوانی خودکار StateHasChanged می‌شود. این فراخوانی، UI را مجددا رندر می‌کند. به همین جهت است که پس از پایان کار، محتوای if، رندر خواهد شد.
- از این loading سفارشی که در میانه‌ی صفحه نمایش داده می‌شود، می‌توان در فایل wwwroot\index.html نیز بجای loading پیش‌فرض آن استفاده کرد:
  <body>
    <div id="app">
      <div
        style="
          position: fixed;
          top: 50%;
          left: 50%;
          margin-top: -50px;
          margin-left: -100px;
        "
      >
        <img src="images/ajax-loader.gif" />
      </div>
    </div>

افزودن خواصی جدید به HotelRoomDTO

می‌خواهیم به کاربر امکان تغییر تعداد روزهای اقامت را بدهیم. این انتخاب باید در لیست اتاق‌های نمایش داده شده، با تغییر تعداد روزهای اقامت (TotalDays) و هزینه‌ی جدید متناظر با آن (TotalAmount)، منعکس شود. به همین جهت این خواص را به HotelRoomDTO، اضافه می‌کنیم:
namespace BlazorServer.Models
{
    public class HotelRoomDTO
    {
        // ...

        public int TotalDays { get; set; }
        public decimal TotalAmount { get; set; }
    }
}
محاسبات مربوط به این خواص را هم می‌توان در همان کامپوننت HotelRooms.razor، پس از بارگذاری لیست اتاق‌ها از Web API، انجام داد:
@code
{
     HomeVM HomeModel = new HomeVM();
    // ...

    private async Task LoadRoomsAsync()
    {
        Rooms = await HotelRoomService.GetHotelRoomsAsync(HomeModel.StartDate, HomeModel.EndDate);
        foreach (var room in Rooms)
        {
            room.TotalAmount = room.RegularRate * HomeModel.NoOfNights;
            room.TotalDays = HomeModel.NoOfNights;
        }
    }
}


افزودن امکان تغییر تعداد روزهای اقامت در همان صفحه‌ی نمایش لیست اتاق‌ها


همانطور که در تصویر فوق هم مشاهده می‌کنید، می‌خواهیم در این صفحه نیز کاربر بتواند زمان شروع اقامت و مدت مدنظر را تغییر دهد. به همین جهت، HomeModel ای را که در قسمت قبل از Local Storage دریافت کردیم، به فرم زیر متصل می‌کنیم تا اجزای آن در این فرم، نمایش داده شده و قابل تغییر شوند:
@if (Rooms is not null && Rooms.Any())
{
    <EditForm Model="HomeModel" OnValidSubmit="SaveBookingInfo" class="bg-light">
        <div class="pt-3 pb-2 px-5 mx-1 mx-md-0 bg-secondary">
            <DataAnnotationsValidator />
            <div class="row px-3 mx-3">
                <div class="col-6 col-md-4">
                    <div class="form-group">
                        <label class="text-warning">Check in Date</label>
                        <InputDate @bind-Value="HomeModel.StartDate" class="form-control" />
                    </div>
                </div>
                <div class="col-6 col-md-4">
                    <div class="form-group">
                        <label class="text-warning">Check Out Date</label>
                        <input @bind="HomeModel.EndDate" disabled="disabled"
                            readonly="readonly" type="date" class="form-control" />
                    </div>
                </div>
                <div class=" col-4 col-md-2">
                    <div class="form-group">
                        <label class="text-warning">No. of nights</label>
                        <select class="form-control" @bind="HomeModel.NoOfNights">
                            <option value="Select" selected disabled="disabled">(Select No. Of Nights)</option>
                            @for (var i = 1; i <= 10; i++)
                            {
                                <option value="@i">@i</option>
                            }
                        </select>
                    </div>
                </div>

                <div class="col-8 col-md-2">
                    <div class="form-group" style="margin-top: 1.9rem !important;">
                        @if (IsProcessing)
                        {
                            <button class="btn btn-success btn-block form-control">
                                <i class="fa fa-spin fa-spinner"></i>Processing...
                            </button>
                        }
                        else
                        {
                            <input type="submit" value="Update" class="btn btn-success btn-block form-control" />
                        }
                    </div>
                </div>
            </div>
        </div>
    </EditForm>
نکته‌ی مهم این فرم، مدیریت قسمت کلیک بر روی دکمه‌ی Update است که سبب فراخوانی روال رویدادگران OnValidSubmit می‌شود:
@code {
    bool IsProcessing;

    // ...

    private async Task SaveBookingInfo()
    {
        IsProcessing = true;
        HomeModel.EndDate = HomeModel.StartDate.AddDays(HomeModel.NoOfNights);
        await LocalStorage.SetItemAsync(ConstantKeys.LocalInitialBooking, HomeModel);
        await LoadRoomsAsync();
        IsProcessing = false;
    }
}
در ابتدای عملیات، فیلد جدید IsProcessing را به true تنظیم می‌کنیم. این مورد سبب می‌شود تا برچسب دکمه‌ی Update به Processing... تغییر کند. سپس فیلد محاسباتی EndDate را بر اساس اطلاعات جدید فرم، به روز رسانی می‌کنیم. در ادامه، مجددا این اطلاعات را در Local Storage ذخیره سازی کرده و کار LoadRoomsAsync را انجام می‌دهیم که به همراه آن، خواص جدید تعداد روزها و هزینه‌ی اقامت نیز مجددا محاسبه می‌شوند. در آخر برچسب دکمه‌ی Update را به حالت اول باز می‌گردانیم.

سؤال: زمانیکه IsProcessing به true تنظیم می‌شود که هنوز کار متد رویدادگردان SaveBookingInfo به پایان نرسیده‌است و فراخوانی خودکار StateHasChanged در پایان متدهای رویدادگردان صورت می‌گیرد. پس چطور است که سبب رندر مجدد UI و تغییر برچسب دکمه‌ی Update می‌شود؟
پاسخ به این سؤال را در قسمت 6 این سری با بررسی چرخه‌ی حیات کامپوننت‌ها، مشاهده کردیم:
«البته متدهای رویدادگردان async، دوبار سبب فراخوانی ضمنی StateHasChanged می‌شوند؛ یکبار زمانیکه قسمت sync متد به پایان می‌رسد (در این مثال یعنی تا قبل از اولین await نوشته شده) و یکبار هم زمانیکه کار فراخوانی کلی متد به پایان خواهد رسید»


نمایش لیست اتاق‌ها


نمایش لیست اتاق‌ها مطابق تصویر فوق، دو قسمت اصلی را دارد:
الف) نمایش لیست تصاویر منتسب به یک اتاق، توسط کامپوننت carousel بوت استرپ
@foreach (var room in Rooms)
{
            <div class="row p-2 my-3 " style="border-radius:20px; border: 1px solid gray">
                <div class="col-12 col-lg-3 col-md-4">
                    <div id="carouselExampleIndicators_@room.Id"
                        class="carousel slide mb-4 m-md-3 m-0 pt-3 pt-md-0"
                        data-ride="carousel">
                        <ol class="carousel-indicators">
                            @{
                                int imageIndex = 0;
                                int innerImageIndex = 0;
                            }
                            @foreach (var image in room.HotelRoomImages)
                            {
                                if (imageIndex == 0)
                                {
                                    <li data-target="#carouselExampleIndicators_@room.Id"
                                        data-slide-to="@imageIndex" class="active"></li>

                                }
                                else
                                {
                                    <li data-target="#carouselExampleIndicators_@room.Id"
                                        data-slide-to="@imageIndex"></li>
                                }
                                imageIndex++;
                            }
                        </ol>
                        <div class="carousel-inner">
                            @foreach (var image in room.HotelRoomImages)
                            {
                                var imageUrl = $"{ImagesBaseAddress}/{image.RoomImageUrl}";
                                if (innerImageIndex == 0)
                                {
                                    <div class="carousel-item active">
                                        <img class="d-block w-100" style="border-radius:20px;"
                                            src="@imageUrl" alt="First slide">
                                    </div>
                                }
                                else
                                {
                                    <div class="carousel-item">
                                        <img class="d-block w-100" style="border-radius:20px;"
                                            src="@imageUrl" alt="First slide">
                                    </div>
                                }

                                innerImageIndex++;
                            }
                        </div>
                        <a class="carousel-control-prev" href="#carouselExampleIndicators_@room.Id"
                            role="button" data-slide="prev">
                            <span class="carousel-control-prev-icon" aria-hidden="true"></span>
                            <span class="sr-only">Previous</span>
                        </a>
                        <a class="carousel-control-next" href="#carouselExampleIndicators_@room.Id"
                            role="button" data-slide="next">
                            <span class="carousel-control-next-icon" aria-hidden="true"></span>
                            <span class="sr-only">Next</span>
                        </a>
                    </div>
                </div>
}
- هرچند این قطعه کد، طولانی به نظر می‌رسد اما قسمت‌های مختلف آن صرفا بر اساس مستندات سایت بوت استرپ، جهت تشکیل ساختار ابتدایی و استاندارد کامپوننت carousel، تهیه شده‌اند.
- سپس در حلقه‌ای که برای نمایش لیست اتاق‌ها تهیه کرده‌ایم، قسمت‌های مختلف carousel را تکمیل می‌کنیم که در اینجا نیاز به ایندکس تصاویر، لیست تصاویر و یک Id منحصربفرد برای این carousel خاص را دارد تا بتوان چندین وهله از آن‌را در صفحه قرار داد که این id را بر اساس Id اتاق مشخص کرد‌ه‌ایم.

دو نکته:
- در این مثال برای تعریف لینک به تصاویر، کد زیر را مشاهده می‌کنید:
var imageUrl = $"{ImagesBaseAddress}/{image.RoomImageUrl}";
و این ImagesBaseAddress، به صورت زیر تعریف شده که همان آدرس برنامه‌ی blazor server ای است که مشخصات اتاق‌ها و تصاویر را ثبت می‌کند:
@code {
   string ImagesBaseAddress = "https://localhost:5006";
بنابراین اگر می‌خواهید تصاویر را هم مشاهده کنید، باید برنامه‌ی مجزای blazor server این سری نیز در حال اجرا باشد.
- کامپوننت carousel برای اجرا، نیاز به فایل lib/bootstrap/dist/js/bootstrap.bundle.min.js را نیز دارد. به همین جهت مدخل اسکریپت آن‌را باید به فایل wwwroot\index.html اضافه کرد.

ب) نمایش جزئیات نام و هزینه‌ی اتاق
قسمت دوم حلقه‌ی foreach نمایش لیست اتاق‌ها، جهت نمایش جزئیات هر اتاق تعریف شده‌است:
@foreach (var room in Rooms)
{
                <div class="col-12 col-lg-9 col-md-8">
                    <div class="row pt-3">
                        <div class="col-12 col-lg-8">
                            <p class="card-title text-warning" style="font-size:xx-large">@room.Name</p>
                            <p class="card-text">
                                @((MarkupString)room.Details)
                            </p>
                        </div>
                        <div class="col-12 col-lg-4">
                            <div class="row pb-3 pt-2">
                                <div class="col-12 col-lg-11 offset-lg-1">
                                    <a href="@($"hotel/room-details/{room.Id}")" class="btn btn-success btn-block">Book</a>
                                </div>
                            </div>
                            <div class="row ">
                                <div class="col-12 pb-5">
                                    <span class="float-right">
                                        <span class="float-right">Occupancy : @room.Occupancy adults </span><br />
                                        <span class="float-right pt-1">Room Size : @room.SqFt sqft</span><br />
                                        <h4 class="text-warning font-weight-bold pt-4">
                                            <span style="border-bottom:1px solid #ff6a00">
                                                @room.TotalAmount.ToString("#,#.00;(#,#.00#)")
                                            </span>
                                        </h4>
                                        <span class="float-right">Cost for  @room.TotalDays nights</span>
                                    </span>
                                </div>
                            </div>
                        </div>
                    </div>
                </div>
            </div>
}
- در این مثال از MarkupString استفاده شده تا بتوان یک محتوای HTML ای را در صفحه نمایش داد.
- هر اتاق نمایش داده شده، لینکی را به صفحه‌ی خاص خودش نیز دارد که آن‌را در قسمت بعدی تکمیل می‌کنیم.
- در اینجا TotalAmount و TotalDays محاسباتی و قابل تغییر بر اساس انتخاب کاربر نیز درج شده‌اند.


یک تمرین: در برنامه‌ی Blazor Server، سرویسی را جهت درج مشخصات امکانات رفاهی هتل تهیه کردیم. این امکانات رفاهی را از طریق Web API برنامه دریافت و سپس در برنامه‌ی سمت کلاینت نمایش دهید.
بنابراین تکمیل این تمرین شامل تهیه‌ی موارد زیر است که کدنویسی آن، با دو قسمت اخیر این سری دقیقا یکی است و نکته‌ی جدیدی را به همراه ندارد (و کدهای کامل آن را از انتهای بحث می‌توانید دریافت کنید):
- تهیه‌ی HotelAmenityController در پروژه‌ی Web API که به کمک IAmenityService، لیست امکانات رفاهی را بازگشت می‌دهد.
- تهیه‌ی ‍ClientHotelAmenityService در پروژه‌ی WASM که همانند ClientHotelRoomService قسمت قبل ، از Web API، لیست HotelAmenityDTO‌ها را دریافت می‌کند.
- ثبت سرویس جدید ‍ClientHotelAmenityService در Program.cs.
- در آخر حلقه‌ای را بر روی لیست HotelAmenityDTO دریافتی از ClientHotelRoomService در کامپوننت Index.razor تشکیل داده و آن‌ها را نمایش می‌دهیم.


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor-5x-Part-28.zip
مطالب
Blazor 5x - قسمت 23 - احراز هویت و اعتبارسنجی کاربران Blazor Server - بخش 3 - کار با نقش‌های کاربران
در قسمت قبل، روش یکپارچه سازی context مربوط به ASP.NET Core Identity را با یک برنامه‌ی Blazor Server، بررسی کردیم. در این قسمت می‌خواهیم محدود کردن دسترسی‌ها را بر اساس نقش‌های کاربران و همچنین کدنویسی مستقیم، بررسی کنیم.


کار با Authentication State از طریق کدنویسی

فرض کنید در کامپوننت HotelRoomUpsert.razor نمی‌خواهیم دسترسی‌ها را به کمک اعمال ویژگی attribute [Authorize]@ محدود کنیم؛ می‌خواهیم اینکار را از طریق کدنویسی مستقیم انجام دهیم:
// ...

@*@attribute [Authorize]*@


@code
{
    [CascadingParameter] public Task<AuthenticationState> AuthenticationState { get; set; }

    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        var authenticationState = await AuthenticationState;
        if (!authenticationState.User.Identity.IsAuthenticated)
        {
            var uri = new Uri(NavigationManager.Uri);
            NavigationManager.NavigateTo($"/identity/account/login?returnUrl={uri.LocalPath}");
        }
        // ...
- در اینجا در ابتدا اعمال ویژگی Authorize را کامنت کردیم.
- سپس یک پارامتر ویژه را از نوع CascadingParameter، به نام AuthenticationState تعریف کردیم. این خاصیت از طریق کامپوننت CascadingAuthenticationState که در قسمت قبل به فایل BlazorServer.App\App.razor اضافه کردیم، تامین می‌شود.
- در آخر در روال رویدادگردان OnInitializedAsync، بر اساس آن می‌توان به اطلاعات User جاری وارد شده‌ی به سیستم دسترسی یافت و برای مثال اگر اعتبارسنجی نشده بود، با استفاده از NavigationManager، او را به صفحه‌ی لاگین هدایت می‌کنیم.
- در اینجا روش ارسال آدرس صفحه‌ی فعلی را نیز مشاهده می‌کنید. این امر سبب می‌شود تا پس از لاگین، کاربر مجددا به همین صفحه هدایت شود.

authenticationState، امکانات بیشتری را نیز در اختیار ما قرار می‌دهد؛ برای مثال با استفاده از متد ()authenticationState.User.IsInRole آن می‌توان دسترسی به قسمتی را بر اساس نقش‌های خاصی محدود کرد.


ثبت کاربر ادمین Identity

در ادامه می‌خواهیم دسترسی به کامپوننت‌های مختلف را بر اساس نقش‌ها، محدود کنیم. به همین جهت نیاز است تعدادی نقش و یک کاربر ادمین را به بانک اطلاعاتی برنامه اضافه کنیم. برای اینکار به پروژه‌ی BlazorServer.Common مراجعه کرده و تعدادی نقش ثابت را تعریف می‌کنیم:
namespace BlazorServer.Common
{
    public static class ConstantRoles
    {
        public const string Admin = nameof(Admin);
        public const string Customer = nameof(Customer);
        public const string Employee = nameof(Employee);
    }
}
علت قرار دادن این کلاس در پروژه‌ی Common، نیاز به دسترسی به آن در پروژه‌ی اصلی Blazor Server و همچنین در پروژه‌ی سرویس‌های برنامه‌است. فضای نام این کلاس را نیز در فایل imports.razor_ قرار می‌دهیم.

سپس در فایل BlazorServer.App\appsettings.json، مشخصات ابتدایی کاربر ادمین را ثبت می‌کنیم:
{
  "AdminUserSeed": {
    "UserName": "vahid@dntips.ir",
    "Password": "123@456#Pass",
    "Email": "vahid@dntips.ir"
  }
}
جهت دریافت strongly typed این تنظیمات در برنامه، کلاس معادل AdminUserSeed را به پروژه‌ی Models اضافه می‌کنیم:
namespace BlazorServer.Models
{
    public class AdminUserSeed
    {
        public string UserName { get; set; }
        public string Password { get; set; }
        public string Email { get; set; }
    }
}
که به صورت زیر در فایل BlazorServer.App\Startup.cs به سیستم تزریق وابستگی‌های برنامه معرفی می‌شود:
namespace BlazorServer.App
{
    public class Startup
    {

        public IConfiguration Configuration { get; }

        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddOptions<AdminUserSeed>().Bind(Configuration.GetSection("AdminUserSeed"));
            // ...
اکنون می‌توان سرویس افزودن نقش‌ها و کاربر ادمین را در پروژه‌ی BlazorServer.Services تکمیل کرد:
using System;
using System.Linq;
using System.Threading.Tasks;
using BlazorServer.Common;
using BlazorServer.DataAccess;
using BlazorServer.Models;
using Microsoft.AspNetCore.Identity;
using Microsoft.EntityFrameworkCore;
using Microsoft.Extensions.Options;

namespace BlazorServer.Services
{
    public class IdentityDbInitializer : IIdentityDbInitializer
    {
        private readonly ApplicationDbContext _dbContext;
        private readonly UserManager<IdentityUser> _userManager;
        private readonly RoleManager<IdentityRole> _roleManager;
        private readonly IOptions<AdminUserSeed> _adminUserSeedOptions;

        public IdentityDbInitializer(
            ApplicationDbContext dbContext,
            UserManager<IdentityUser> userManager,
            RoleManager<IdentityRole> roleManager,
            IOptions<AdminUserSeed> adminUserSeedOptions)
        {
            _dbContext = dbContext ?? throw new ArgumentNullException(nameof(dbContext));
            _roleManager = roleManager ?? throw new ArgumentNullException(nameof(roleManager));
            _userManager = userManager ?? throw new ArgumentNullException(nameof(userManager));
            _adminUserSeedOptions = adminUserSeedOptions ?? throw new ArgumentNullException(nameof(adminUserSeedOptions));
        }

        public async Task SeedDatabaseWithAdminUserAsync()
        {
            if (_dbContext.Roles.Any(role => role.Name == ConstantRoles.Admin))
            {
                return;
            }

            await _roleManager.CreateAsync(new IdentityRole(ConstantRoles.Admin));
            await _roleManager.CreateAsync(new IdentityRole(ConstantRoles.Customer));
            await _roleManager.CreateAsync(new IdentityRole(ConstantRoles.Employee));

            await _userManager.CreateAsync(
                new IdentityUser
                {
                    UserName = _adminUserSeedOptions.Value.UserName,
                    Email = _adminUserSeedOptions.Value.Email,
                    EmailConfirmed = true
                },
                _adminUserSeedOptions.Value.Password);

            var user = await _dbContext.Users.FirstAsync(u => u.Email == _adminUserSeedOptions.Value.Email);
            await _userManager.AddToRoleAsync(user, ConstantRoles.Admin);
        }
    }
}
این سرویس، با استفاده از دو سرویس توکار UserManager و RoleManager کتابخانه‌ی Identity، ابتدا سه نقش ادمین، مشتری و کارمند را ثبت می‌کند. سپس بر اساس اطلاعات AdminUserSeed تعریف شده، کاربر ادمین را ثبت می‌کند. البته این کاربر در این مرحله، یک کاربر معمولی بیشتر نیست. در مرحله‌ی بعد است که با انتساب نقش ادمین به او، می‌توان کاربر او را بر اساس این نقش ویژه، شناسایی کرد. کلاس‌های IdentityRole و IdentityUser، کلاس‌های پایه‌ی نقش‌ها و کاربران کتابخانه‌ی Identity هستند.

پس از تعریف این سرویس، نیاز است آن‌را به سیستم تزریق وابستگی‌های برنامه اضافه کرد:
namespace BlazorServer.App
{
    public class Startup
    {
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddScoped<IIdentityDbInitializer, IdentityDbInitializer>();
            // ...
مرحله‌ی آخر، اعمال و اجرای سرویس IIdentityDbInitializer، در زمان آغاز برنامه‌است و محل توصیه شده‌ی آن، در متد Main برنامه‌ی اصلی، پیش از اجرای برنامه‌است. به همین جهت، نیاز است BlazorServer.DataAccess\Utils\MigrationHelpers.cs را به صورت زیر ایجاد کرد:
using System;
using Microsoft.EntityFrameworkCore;
using Microsoft.Extensions.DependencyInjection;
using Microsoft.Extensions.Logging;
using Polly;

namespace BlazorServer.DataAccess.Utils
{
    public static class MigrationHelpers
    {
        public static void MigrateDbContext<TContext>(
                this IServiceProvider serviceProvider,
                Action<IServiceProvider> postMigrationAction
                ) where TContext : DbContext
        {
            using var scope = serviceProvider.CreateScope();
            var scopedServiceProvider = scope.ServiceProvider;
            var logger = scopedServiceProvider.GetRequiredService<ILogger<TContext>>();
            using var context = scopedServiceProvider.GetService<TContext>();

            logger.LogInformation($"Migrating the DB associated with the context {typeof(TContext).Name}");

            var retry = Policy.Handle<Exception>().WaitAndRetry(new[]
                {
                    TimeSpan.FromSeconds(5), TimeSpan.FromSeconds(10), TimeSpan.FromSeconds(15)
                });

            retry.Execute(() =>
                {
                    context.Database.Migrate();
                    postMigrationAction(scopedServiceProvider);
                });

            logger.LogInformation($"Migrated the DB associated with the context {typeof(TContext).Name}");
        }
    }
}
در مورد این متد و استفاده از Polly جهت تکرار عملیات شکست خورده پیشتر در مطلب «اضافه کردن سعی مجدد به اجرای عملیات Migration در EF Core» بحث شده‌است.
کار متد الحاقی فوق، دریافت یک IServiceProvider است که به سرویس‌های اصلی برنامه اشاره می‌کند. سپس بر اساس آن، یک Scoped ServiceProvider را ایجاد می‌کند تا درون آن بتوان با Context برنامه در طی مدت کوتاهی کار کرد و در پایان آن، سرویس‌های ایجاد شده را Dispose کرد.
در این متد ابتدا Database.Migrate فراخوانی می‌شود تا اگر مرحله‌ای از Migrations برنامه هنوز به بانک اطلاعاتی اعمال نشده، کار اجرا و اعمال آن انجام شود. سپس یک متد سفارشی را از فراخوان دریافت کرده و اجرا می‌کند. برای مثال توسط آن می‌توان IIdentityDbInitializer در فایل BlazorServer.App\Program.cs به صوت زیر فراخوانی کرد:
public static void Main(string[] args)
{
    var host = CreateHostBuilder(args).Build();
    host.Services.MigrateDbContext<ApplicationDbContext>(
     scopedServiceProvider =>
            scopedServiceProvider.GetRequiredService<IIdentityDbInitializer>()
                                 .SeedDatabaseWithAdminUserAsync()
                                 .GetAwaiter()
                                 .GetResult()
    );
    host.Run();
}
تا اینجا اگر برنامه را اجرا کنیم، سه نقش پیش‌فرض، به بانک اطلاعاتی برنامه اضافه شده‌اند:


و همچنین کاربر پیش‌فرض سیستم را نیز می‌توان مشاهده کرد:


که نقش ادمین و کاربر پیش‌فرض، به این صورت به هم مرتبط شده‌اند (یک رابطه‌ی many-to-many برقرار است):



محدود کردن دسترسی کاربران بر اساس نقش‌ها

پس از ایجاد کاربر ادمین و تعریف نقش‌های پیش‌فرض، اکنون محدود کردن دسترسی به کامپوننت‌های برنامه بر اساس نقش‌ها، ساده‌است. برای این منظور فقط کافی است لیست نقش‌های مدنظر را که می‌توانند توسط کاما از هم جدا شوند، به ویژگی Authorize کامپوننت‌ها معرفی کرد:
@attribute [Authorize(Roles = ConstantRoles.Admin)]
و یا از طریق کدنویسی به صورت زیر نیز قابل اعمال است:
    protected override async Task OnInitializedAsync()
    {
        var authenticationState = await AuthenticationState;
        if (!authenticationState.User.Identity.IsAuthenticated ||
            !authenticationState.User.IsInRole(ConstantRoles.Admin))
        {
            var uri = new Uri(NavigationManager.Uri);
            NavigationManager.NavigateTo($"/identity/account/login?returnUrl={uri.LocalPath}");
        }


کدهای کامل این مطلب را از اینجا می‌توانید دریافت کنید: Blazor-5x-Part-23.zip
نظرات مطالب
React 16x - قسمت 16 - مسیریابی - بخش 2 - پارامترهای مسیریابی
با سلام؛ به نظر میرسه اگر کامپوننتی رو داخل یک کامپوننت دیگر رند کنیم، در حالیکه در کامپوننت فرزند دکمه‌ای داشته باشیم که بعد پردازش بخواد به یک صفحه دیگه‌ای منتقل بشه (redirect کنه)، props دیگه اینجا خالیه و دستور this.props.history.push("") کار نمیکنه و خطای Cannot read property 'push' of undefined رو نشون خواهد داد. 
اگر جائیکه کامپوننت فرزند رو رندر میکنیم بخوایم props والد رو که شامل شی history هست رو بهش پاس بدیم:
<MyComponent{...this.props} />
اینبار خطای The prop `to` is marked as required in `Redirect`, but its value is `undefined`. رو از react ریافت خواهیم کرد.
در نهایت باید بجای دستور  this.props.history.push("") از  return <Redirect to={"/search/" + this.state.name} />
استفاده کنیم . آیا این امکان وجود دارد اگه نخوایم سراغ query string بریم و  بجای استفاده از روش فوق، از همان متد push در شیء history  استفاده کرد؟
مطالب
ذخیره سازی اطلاعات در مرورگر توسط برنامه‌های Angular
تمام برنامه‌های وب، از داده‌ها استفاده می‌کنند و امکان ذخیره سازی، به اشتراک گذاری و بازیابی آن‌ها حتی زمانیکه اتصال به شبکه برقرار نیست، بسیار حائز اهمیت است. به همین جهت مرورگرهای امروزی نیز به همراه قابلیت‌هایی هستند تا این امر را ساده‌تر کنند. این محل ذخیره سازی، درون مرورگر کاربر بوده و دسترسی به آن نیز بسیار سریع است. همچنین امکان دسترسی به آن در حالت آفلاین و بدون اتصال به شبکه نیز میسر است. البته باید دقت داشت که بسته به نوع ذخیره سازی اطلاعات محلی انتخاب شده، حداکثر 10 مگابایت بیشتر در اختیار برنامه قرار نمی‌گیرد. همچنین دسترسی این اطلاعات وابسته‌است به ماشین و وسیله‌ی مورد استفاده. برای مثال اگر کاربر از طریق سیستم و ماشین دیگری برنامه را مرور کند، دیگر دسترسی به اطلاعات محلی قبلی خود نخواهد داشت و یا اگر کاربر کش مرورگر را خالی کند، این اطلاعات نیز حذف می‌شوند.


حالت‌های مختلف ذخیره سازی اطلاعات در مرورگر کاربر

Web Storage و یا Client-side storage در دو حالت کلی session storage و local storage قابل دسترسی است:
الف) session storage
در این حالت اطلاعات ذخیره شده‌ی در session storage، پس از بسته شدن مرورگر، به صورت خودکار حذف خواهند شد.

ب) local storage
اطلاعات ذخیره شده‌ی در local storage پس از بسته شدن مرورگر نیز باقی مانده و قابل دسترسی و بازیابی مجدد هستند. تاریخ انقضای آن‌ها صرفا بر اساس خالی شدن دستی کش مرورگر توسط کاربر و یا حذف دستی اطلاعات آن توسط کدهای برنامه تعیین می‌شود.

هر دو حالت فوق به صورت ایزوله ارائه می‌شوند؛ با محدودیت حجم 10 مگابایت (جمع حجم نهایی هر دو حالت با هم، محدود به 10 مگابایت است). به این معنا که برنامه‌های هر دومین، تنها به محل ذخیره سازی خاص همان دومین دسترسی خواهند داشت.
همچنین API دسترسی به آن‌ها synchronous است و کار کردن با آن‌ها ساده‌است.

البته Client-side storage به دو مورد فوق خلاصه نمی‌شود و شامل File Storage ،WebSQL ،IndexedDB و کوکی‌های مرورگر نیز هست.
- File Storage هنوز مراحل آزمایشی خودش را طی می‌کند و مناسب برنامه‌های دنیای واقعی نیست.
- WebSQL قرار بود بر اساس بانک اطلاعاتی معروف SQLite ارائه شود؛ اما W3C در سال 2010 این استاندارد را منسوخ شده اعلام کرد و با IndexedDB جایگزین شد. دسترسی به آن async است و می‌تواند موضوع بحثی مجزا باشد.
- کوکی‌های مرورگرها نیز یکی دیگر از روش‌های ذخیره سازی اطلاعات در مرورگرها هستند و تنها به ذخیره سازی حداکثر 4096 بایت اطلاعات محدود هستند. کوکی‌ها نیز همانند local storage پس از بسته شدن مرورگر باقی می‌مانند؛ اما برخلاف آن، دارای تاریخ انقضاء و همچنین قابلیت ارسال بین دومین‌ها را نیز دارا می‌باشند. اگر تاریخ انقضای یک کوکی تعیین نشود، همانند session storage، در پایان کار مرورگر و بسته شدن آن، حذف خواهد شد.


تهیه یک سرویس Angular برای کار با Web Storage

جهت کپسوله سازی نحوه‌ی کار با session storage و local storage می‌توان سرویسی را برای این‌کار تهیه کرد:
import { Injectable } from "@angular/core";

@Injectable()
export class BrowserStorageService {

  getSession(key: string): any {
    const data = window.sessionStorage.getItem(key);
    return JSON.parse(data);
  }

  setSession(key: string, value: any): void {
    const data = value === undefined ? null : JSON.stringify(value);
    window.sessionStorage.setItem(key, data);
  }

  removeSession(key: string): void {
    window.sessionStorage.removeItem(key);
  }

  removeAllSessions(): void {
    for (const key in window.sessionStorage) {
      if (window.sessionStorage.hasOwnProperty(key)) {
        this.removeSession(key);
      }
    }
  }

  getLocal(key: string): any {
    const data = window.localStorage.getItem(key);
    return JSON.parse(data);
  }

  setLocal(key: string, value: any): void {
    const data = value === undefined ? null : JSON.stringify(value);
    window.localStorage.setItem(key, data);
  }

  removeLocal(key: string): void {
    window.localStorage.removeItem(key);
  }

  removeAllLocals(): void {
    for (const key in window.localStorage) {
      if (window.localStorage.hasOwnProperty(key)) {
        this.removeLocal(key);
      }
    }
  }
}
دسترسی به local storage از طریق شیء window.localStorage انجام می‌شود و کار با آن در برنامه‌های Angular، نیاز به وابستگی خاص دیگری ندارد. این مورد برای کار با session storage از طریق شیء window.sessionStorage صورت می‌گیرد. هر دو حالت، دارای متدهای setItem برای ذخیره سازی اطلاعات، getItem برای دریافت اطلاعات، بر اساس کلیدی مشخص و removeItem برای حذف اطلاعات کلیدی معلوم، هستند.
در حالت setItem اطلاعاتی را که مرورگرها ذخیره می‌کنند باید رشته‌ای باشد. به همین جهت توسط متد JSON.stringify می‌توان یک شیء را تبدیل به رشته کرد و ذخیره نمود و در حالت getItem توسط متد JSON.parse، می‌توان این رشته را مجددا به همان شیء پیشین خود تبدیل کرد و بازگشت داد.


محل صحیح تعریف BrowserStorageService

همانطور که در مطلب «سازماندهی برنامه‌های Angular توسط ماژول‌ها» بررسی شد، محل صحیح تعریف این سرویس سراسری مشترک در بین کامپوننت‌ها و ماژول‌های برنامه، در CoreModule و پوشه‌ی src\app\core\browser-storage.service.ts است:
import { BrowserStorageService } from "./browser-storage.service";
import { NgModule } from "@angular/core";
import { CommonModule } from "@angular/common";
import { RouterModule } from "@angular/router";

@NgModule({
  imports: [CommonModule, RouterModule],
  exports: [], // components that are used in app.component.ts will be listed here.
  declarations: [], // components that are used in app.component.ts will be listed here.
  providers: [BrowserStorageService] // singleton services of the whole app will be listed here.
})
export class CoreModule { };

و CoreModule نیز به AppModule اضافه می‌شود:
import { CoreModule } from "./core/core.module";

@NgModule({
  imports:      [
//...
    CoreModule,
//...
    RouterModule.forRoot(appRoutes)
  ],
//...
})
export class AppModule { }

بنابراین یکی دیگر از روش‌های به اشتراک گذاری اطلاعات در بین قسمت‌های مختلف برنامه، ذخیره سازی آن‌ها در session/local storage و سپس بازیابی آن‌ها بر اساس کلیدهای مشخص آن‌ها است.


مثالی از نحوه‌ی کاربرد BrowserStorageService

برای آزمایش سرویس تهیه شده، از کامپوننت و قالب ذیل استفاده خواهیم کرد. در اینجا سرویس BrowserStorageService به سازنده‌ی کلاس تزریق شده‌است و سپس دو حالت session storage و local storage مورد بررسی قرار گرفته‌اند:
import { BrowserStorageService } from "./../../core/browser-storage.service";
import { Component, OnInit } from "@angular/core";

@Component({
  selector: "app-browser-storage-sample-test",
  templateUrl: "./browser-storage-sample-test.component.html",
  styleUrls: ["./browser-storage-sample-test.component.css"]
})
export class BrowserStorageSampleTestComponent implements OnInit {

  fromSessionStorage = "";
  fromLocalStorage = ""

  sessionStorageKey = "sessionStorageKey1";
  localStorageKey = "localStorageKey1"

  constructor(private browserStorage: BrowserStorageService) { }

  ngOnInit() {
  }

  sessionStorageSetItem() {
    this.browserStorage.setSession(this.sessionStorageKey, "Val1");
  }

  sessionStorageGetItem() {
    this.fromSessionStorage = this.browserStorage.getSession(this.sessionStorageKey);
  }

  localStorageSetItem() {
    this.browserStorage.setLocal(this.localStorageKey, { key1: "val1", key2: 2 });
  }

  localStorageGetItem() {
    this.fromLocalStorage = JSON.stringify(this.browserStorage.getLocal(this.localStorageKey));
  }
}
به همراه قالب:
<h1>Browser storage sample</h1>
<div class="panel">
  <button class="btn btn-primary" (click)="sessionStorageSetItem()" type="button">sessionStorage -> Set Item</button>
  <button class="btn btn-success" (click)="sessionStorageGetItem()" type="button">sessionStorage -> Get Item</button>
  <div class="alert alert-info" *ngIf="fromSessionStorage">
    {{fromSessionStorage}}
  </div>
</div>

<div class="panel">
  <button class="btn btn-warning" (click)="localStorageSetItem()" type="button">localStorage -> Set Item</button>
  <button class="btn btn-success" (click)="localStorageGetItem()" type="button">localStorage -> Get Item</button>
  <div class="alert alert-info" *ngIf="fromLocalStorage">
    {{fromLocalStorage}}
  </div>
</div>

در این حالت اگر برنامه را اجرا کنیم، یک چنین خروجی قابل مشاهده خواهد بود:


و اگر به برگه‌ی Application کنسول ابزارهای توسعه دهنده‌های مرورگرها نیز مراجعه کنیم، این مقادیر ثبت شده را در دو حالت استفاده‌ی از session storage و local storage، می‌توان مشاهده کرد:



کدهای کامل این قسمت را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.
مطالب
کنترل دسترسی‌ها در Angular با استفاده از Ng2Permission
سناریویی را در نظر بگیرید که در آن بعد از احراز هویت کاربر، لیست دسترسی‌هایی را که کاربر به بخش‌های مختلف خواهد داشت، از سرور دریافت می‌کند. به عنوان مثال کل دسترسی‌های موجود در سیستم به شرح زیر است:
  1. ViewUsers 
  2. CreateUser 
  3. EditUser 
  4. DeleteUser 
حالا فرض کنید، کاربر X بعد از احراز هویت، از لیست دسترسی‌های موجود، تنها دسترسی ViewUsers و EditUser را دریافت می‌کند. یعنی تنها مجاز به مشاهده‌ی لیست کاربران و ویرایش کردن آنها می‌باشد.
در اینجا جهت جلوگیری از دسترسی به ویرایش کاربر، با استفاده از یک Router guard سفارشی می‌توان مسیر users/edit را برای کاربر غیر قابل استفاده کرد؛ به نحوی که اگر کاربر وارد شده مجوز EditUser را نداشت، این مسیر غیر قابل دسترسی باشد. 
از طرفی صفحه‌ی ViewUsers، برای کاربری با تمامی دسترسی‌ها، به شکل زیر خواهد بود: 


همانطور که مشاهده می‌کنید، المنت‌هایی در صفحه وجود دارند که کاربر X نباید آنها را مشاهده کند. از جمله دکمه حذف کاربر و دکمه ایجاد کاربر. برای مخفی کردن آنها چه راه‌حلی را می‌توان ارائه داد؟ شاید بخواهید برای اینکار از ngIf* استفاده کنید. برای اینکار کافی است دست بکار شوید تا مشکلاتی را که در این روش به آنها بر می‌خورید، متوجه شوید. از جمله این مشکلات می‌توان به پیچیدگی بسیار زیاد و وجود کدهای تکراری در هر کامپوننت اشاره کرد (در بهترین حالت هر کامپوننت باید سرویس حاوی دسترسی‌ها را در خود تزریق کرده و با استفاده از توابعی، وجود یا عدم وجود دسترسی را بررسی کند). 

راه‌حل بهتر، استفاده از یک Directive سفارشی است. همچنین ماژول  Ng2Permission  علاوه بر فراهم کردن Directive جهت مدیریت المنت‌های روی صفحه، امکاناتی را جهت نگهداری و تعریف دسترسی‌های جدید و همچنین محافظت از Routeها فراهم کرده است. این ماژول الهام گرفته از ماژول  angular-permission می‌باشد.

کافی است با استفاده از دستور زیر این ماژول را نصب کنید: 

npm install angular2-permission --save

بعد از نصب، ماژول Ng2Permission را در قسمت imports در ماژول اصلی برنامه، اضافه کنید. 

import { Ng2Permission } from 'angular2-permission';
@NgModule({
  imports: [
    Ng2Permission
  ]
})


مدیریت دسترسی‌ها

 برای مدیریت دسترسی‌های کاربر، از سرویس PermissionService، در هرجایی از برنامه می‌توانید استفاده کنید. این سرویس دارای متدهای زیر است.:
توضیحات  امضاء 
 تعریف دسترسی‌های جدید   define(permissions: Array<string>): void
 افزودن دسترسی جدید   add(permission: string ) : void 
 حذف دسترسی مشخص شده   remove(permission: string ) : void 
 برسی اینکه دسترسی قبلا تعریف شده است؟   hasDefined( permission : string ) : boolean 
 برسی اینکه حداقل یکی از دسترسی‌های ورودی قبلا تعریف شده است؟   hasOneDefined(permissions: Array < string > ) : boolean 
 حذف تمامی دسترسی‌ها   clearStore( ) : void 
 دریافت تمامی دسترسی‌های تعریف شده   get store ( ) : Array < string>
 Emitter جهت تغییر در دسترسی‌ها  get permissionStoreChangeEmitter ( ) : EventEmitter< an y>

برای مثال جهت تعریف دسترسی‌های جدید، کافی است سرویس PermissionService را تزریق کرده و با استفاده از متدهای define اقدام به اینکار کنید: 

import { PermissionService } from 'angular2-permission';
@Component({
    […]
})
export class LoginComponent implements OnInit {
    constructor(private _permissionService: PermissionService) { 
        this._permissionService.define(['ViewUsers', 'CreateUser', 'EditUser', 'DeleteUser']);
    }
}

آنچه که واضح است، این است که لیست دسترسی‌ها می‌توانند از سمت سرور تامین شوند.

 

محافظت از مسیرهای تعریف شده

 بعد از تعریف دسترسی‌ها، برای محافظت از مسیر‌های غیر مجاز برای کاربر می‌توانید از PermissionGuard به شکل زیر استفاده کنید: 
import { PermissionGuard, IPermissionGuardModel } from 'angular2-permission';
[…]
const routes: Routes = [
    {
        path: 'login',
        component: LoginComponent,
        children: []
    },
    {
        path: 'users',
        component: UserListComponent,
        canActivate: [PermissionGuard],
        data: {
            Permission: {
                Only: ['ViewUsers'],
                RedirectTo: '403'
            } as IPermissionGuardModel
        },
        children: []
    },
    {
        path: 'users/create',
        component: UserCreateComponent,
        canActivate: [PermissionGuard],
        data: {
            Permission: {
                Only: ['CreateUser'],
                RedirectTo: '403'
            } as IPermissionGuardModel
        },
        children: []
    },
    {
        path: '403',
        component: AccessDeniedComponent,
        children: []
    }
];

@NgModule({
    imports: [RouterModule.forRoot(routes)],
    exports: [RouterModule]
})
export class AppRoutingModule { }
همانطور که مشاهده می‌کنید کافی است canActivate در هر Route را به PermissionGuard تنظیم کنید. همچنین در data از طریق کلید Permission، تنظیمات این Guard را مشخص کنید. کلید Permission در data یک شیء از نوع IPermissionGuardModel را دریافت خواهد کرد که حاوی خصوصیات زیر است:
 
توضیحات     خصوصیت 
 فقط دسترسی‌های تعریف شده در این قسمت، امکان پیمایش به این مسیر را خواهند داشت.   Only 
 تمامی دسترسی‌های تعریف شده، به جز دسترسی‌های تعریف شده در این قسمت، امکان پیمایش به این مسیر را خواهند داشت.   Except 
 در صورتیکه تقاضای غیر مجازی جهت پیمایش به این مسیر صادر شد، کاربر را به این مسیر هدایت می‌کند.   RedirectTo 

نکته ۱: مقدار دهی همزمان Only و Except مجاز نیست.
نکته ۲: ذکر چند دسترسی در هر یک از خصوصیت‌های Only و Except معنی «یا منطقی» دارد. مثلا در قطعه کد زیر، اگر دسترسی Admin باشد «یا» دسترسی CreateUser باشد امکان مشاهده پیمایش صفحه وجود خواهد داشت. 
{
    path: 'users/create',
    component: UserCreateComponent,
    canActivate: [PermissionGuard],
    data: {
        Permission: {
            Only: ['Admin', 'CreateUser'],
            RedirectTo: '403'
        } as IPermissionGuardModel
    },
    children: []
}

محافظت از المنت‌های صفحه

 جهت محافظت از المنت‌های موجود در صفحه، ماژول Ng2Permission دایرکتیوهایی را برای این منظور تدارک دیده است: 
 توضیحات  Input type     Directive 
 فقط دسترسی‌های تعریف شده در این دایرکتیو امکان مشاهده (به صورت پیش فرض) المنت را دارند.   Arrayy<string>   hasPermission 
 تمامی دسترسی‌های موجود، به جز دسترسی‌های تعریف شده در این دایرکتیو امکان مشاهده (به صورت پیش فرض) المنت را دارند.   Array<string>   exceptPermission
 استراتژی برخورد با المنت، هنگامیکه کاربر دسترسی به المنت دارد.   string | Function   onAuthorizedPermission 
 استراتژی برخورد با المنت، هنگامیکه کاربر دسترسی به المنت را ندارد.  string | Function 
 onUnauthorizedPermission 

در مثال زیر فقط کاربرانی که دسترسی DeleteUser را داشته باشند، امکان مشاهده دکمه حذف را خواهند داشت.
<button type="button" [hasPermission]="['DeleteUser']">
  <span aria-hidden="true"></span>
  Delete
</button>

در صورتیکه بیش از یک دسترسی مد نظر باشد، با کاما از هم جدا خواهند شد.

<button type="button" [hasPermission]="[ 'Admin', 'DeleteUser']">
  <span aria-hidden="true"></span>
  Delete
</button>
در مثال بالا درصورتیکه کاربر دسترسی Admin « یا » دسترسی DeleteUser را داشته باشد، امکان مشاهده (به صورت پیش فرض) المنت را خواهد داشت. مثال زیر یعنی تمامی کاربران با هر دسترسی امکان مشاهده المنت را خواهند داشت؛ بجز دسترسی GeustUser. 
<button type="button" [exceptPermission]="['GeustUser']">
  <span aria-hidden="true"></span>
  Delete
</button>
به صورت پیش فرض هنگامیکه کاربری دسترسی به المنتی را نداشته باشد، دایرکتیو، این المنت را مخفی خواهد کرد (با تنظیم استایل display به none). شاید شما بخواهید بجای مخفی/نمایش المنت، مثلا از فعال/غیرفعال کردن المنت استفاده کنید. برای این کار از خصوصیت onAuthorizedPermission و onUnauthorizedPermission به شکل زیر استفاده کنید:
<button type="button" 
  [hasPermission]="['GeustUser']"
  onAuthorizedPermission="enable"
  onUnauthorizedPermission="disable">
  <span aria-hidden="true"></span>
  Delete
</button>
تمامی استراتژی‌های از قبل تعریف شده و قابل استفاده برای خصوصیت onAuthorizedPermission و onUnauthorizedPermission به شرح زیر است:
 رفتار   مقدار 
 حذف خصوصیت disabled از المنت   enable 
افزودن خصوصیت disabled به المنت     disable 
 تنظیم استایل display به inherit   show 
 تنظیم استایل display به none   hide 

در صورتیکه هیچ‌کدام از این استراتژی‌ها، پاسخگوی نیاز شما جهت برخورد با المنت نبود، می‌توانید بجای ارسال یک رشته ثابت به خصوصیت onAuthorizedPermission و onUnauthorizedPermission، یک تابع را ارسال کنید تا عملی که می‌خواهید، بر روی المنت انجام دهد. به عنوان مثال می‌خواهیم در صورتیکه کاربر مجاز به استفاده از المنتی نبود، المنت را از طریق تنظیم استایل visibility به hidden، مخفی کنیم و در صورتیکه کاربر مجاز به استفاده از المنت بود، استایل visibility به inherit تنظیم شود. 
با این فرض، کدهای کامپوننت به شکل زیر:
@Component({
    selector: 'app-user-list',
    templateUrl: './user-list.component.html',
    styleUrls: ['./user-list.component.css']
})
export class UserListComponent {

  constructor() { }

  OnAuthorizedPermission(element: ElementRef) {
    element.nativeElement.style.visibility ="inherit";
  }

  OnUnauthorizedPermission(element: ElementRef) {
    element.nativeElement.style.visibility = "hidden";    
  }
}
و تگهای Html زیر: 
<button 
  [hasPermission]="['CreateUser']"
  [onAuthorizedPermission]="OnAuthorizedPermission"
  [onUnauthorizedPermission]="OnUnauthorizedPermission">
  <span aria-hidden="true"></span>
  Add New User
</button>
نکته:  هر تغییر در لیست دسترسی‌ها در لحظه سبب اجرای دوباره دایرکتیوها خواهد شد و تغییرات، در همان لحظه در لایه نمایش قابل مشاهده خواهند بود. 
مطالب
کامپوننت‌ها در AngularJS 1.5 - قسمت دوم - مسیریابی
در این قسمت به معرفی سیستم مسیریاب در Angular 1.5 خواهیم پرداخت. قبل از معرفی این سیستم ابتدا سیستم مسیریاب اصلی در Angular را بررسی خواهیم کرد.

مروری بر مسیریابی در AngularJS
برای استفاده از مسیریاب اصلی Angular کافی است از دایرکتیو ویژه‌ایی با نام ng-view به همراه یکسری تنظیمات پیکربندی استفاده کنیم. به عنوان مثال اگر آدرس صفحه با home/ مطابقت داشته باشد، تمپلیت home.html توسط دایرکتیو ng-view بارگذاری خواهد شد. برای فعال‌سازی این سیستم ابتدا باید پکیج angular-route را به پروژه مثال قسمت قبل اضافه کنید:
bower install angular-route --save
در ادامه لازم است وابستگی فوق را به صفحه‌ی index.html اضافه نمائید:
<script src="bower_components/angular-route/angular-route.min.js" type="text/javascript"></script>
اکنون درون صفحه به جای نمایش مستقیم کامپوننت، از دایرکتیو ng-view استفاده خواهیم کرد:
<div class="col-md-9">
                <ng-view></ng-view>
</div>

 همچنین مقدار فیلد url کامپوننت dntWidget را به صورت زیر تغییر دهید:
      model.panel = {
          title: "Panel Title",
          items: [
              {
                  title: "Home", url: "#/home"
              },
              {
                  title: "Articles", url: "#/articles"
              },
              {
                  title: "Authors", url: "#/authors"
              }
          ]
      };

در ادامه باید سیستم مسیریاب را به عنوان یک وابستگی به اپلیکیشن معرفی کنیم:
var module = angular.module("dntModule", ["ngRoute"]);
اکنون می‌توانیم پیکربندی موردنظر جهت هدایت آدرس‌ها به تمپلیت‌های مربوطه را بنویسیم:
module.config(function ($routeProvider) {
        $routeProvider
            .when("/home", { template: "<app-home></app-home>" })
            .when("/articles", { template: "<app-articles></app-articles>" })
            .when("/authors", { template: "<app-authors></app-authors>" })
            .otherwise({ redirectTo: "/home" });
    });

همانطور که مشاهده می‌کنید به route provider اعلام کرده‌ایم که در صورت مطابقت داشتن آدرس URL با هر کدام از حالت‌های فوق، تمپلیت متناسب با آن را نمایش بدهد. در نهایت توسط otherwise اگر آدرس، با هیچکدام از حالت‌های تعریف شده مطابقت نداشت، کاربر به آدرس home/ هدایت خواهد شد. 
نکته‌ایی که در کد فوق وجود دارد این است که سیستم مسیریاب اصلی Angular تا اینجا هیچ اطلاعی از وجود کامپوننت‌ها ندارد، اما می‌داند یک تمپلیت چیست. بنابراین از تمپلیت، جهت نمایش یک کامپوننت استفاده خواهد کرد.
برای ایجاد کامپوننت‌های فوق نیز می‌توانید آن را به صورت زیر ایجاد کنید:
module.component("appHome", {
        template: `
        <hr><div>
            <div>Panel heading = HomePage</div>
            <div>
                HomePage
            </div>
        </div>`
    });
    module.component("appArticles", {
        template: `
        <hr><div>
            <div>Panel heading = Articles</div>
            <div>
                Articles
            </div>
        </div>`
    });
    module.component("appAuthors", {
        template: `
        <hr><div>
            <div>Panel heading = Authors</div>
            <div>
                Authors
            </div>
        </div>`
    });

اکنون اگر برنامه را اجرا کنید، خواهید دید که به صورت پیش‌فرض به آدرس home/# هدایت خواهیم شد. زیرا آدرسی برای root، درون route configuration تعریف نکرده‌ایم:

اکنون توسط لینک‌های تعریف شده می‌توانیم به راحتی درون تمپلیت‌ها، پیمایش کنیم. همانطور که عنوان شد تا اینجا مسیریاب پیش‌فرض Angular هیچ اطلاعی از کامپوننت‌ها ندارد؛ بلکه آنها را با کمک template، به صورت غیر مستقیم، درون صفحه نمایش داده‌ایم.


معرفی Component Router

مزیت این روتر این است که به صورت اختصاصی برای کار با کامپوننت‌ها طراحی شده است. بنابراین دیگر نیازی به استفاده از template درون route configuration نیست. برای استفاده از این روتر ابتدا باید پکیج آن را نصب کنیم:

bower install angular-component-router --save

سپس وابستگی فوق را با روتر پیش‌فرضی که در مثال قبل بررسی کردیم، جایگزین خواهیم کرد:

<script src="bower_components/angular-component-router/angular_1_router.js"></script>

همچنین درون فایل module.js به جای وابستگی ngRoute از ngComponentrouter استفاده خواهیم کرد:

var module = angular.module("dntModule", ["ngComponentRouter"]);

در ادامه به جای تمامی route configurations قبلی، اینبار یک کامپوننت جدید را به صورت زیر ایجاد خواهیم کرد:

module.component("appHome", {
        template: `
        <hr>
        <div>
            <div>Panel heading = HomePage</div>
            <div>
                HomePage
            </div>
        </div>`
    });

همانطور که مشاهده می‌کنید برای پاسخ‌گویی به تغییرات URL، مقدار routeConfig$ را مقداردهی کرده‌ایم. در اینجا به جای بارگذاری تمپلیت، خود کامپوننت، در هر یک از ruleهای فوق بارگذاری خواهد شد. برای حالت otherwise نیز از سینتکس **/ استفاده کرده‌ایم.

تمپلیت کامپوننت فوق نیز به صورت زیر است:

<div class="container">
    <div class="row">
        <div class="col-md-3">
            <hr>
            <dnt-widget></dnt-widget>
        </div>
        <div class="col-md-9">
            <ng-outlet></ng-outlet>
        </div>
    </div>
</div>

لازم به ذکر است دیگر نباید از دایرکتیو  ng-view استفاده کنیم؛ زیرا این دایرکتیو برای استفاده از روتر اصلی طراحی شده است. به جای آن از دایرکتیو ng-outlet استفاده شده است. این کامپوننت به عنوان یک کامپوننت top level عمل خواهد کرد. بنابراین درون صفحه‌ی index.html از کامپوننت فوق استفاده خواهیم کرد:

<html ng-app="dntModule">
<head>
    <meta charset="UTF-8">
    <title>Using Angular 1.5 Component Router</title>
    <link rel="stylesheet" href="bower_components/bootstrap/dist/css/bootstrap.css">
    <link rel="stylesheet" href="bower_components/font-awesome/css/font-awesome.min.css">
</head>
<body>
    
    <dnt-app></dnt-app>

    <script src="bower_components/angular/angular.js" type="text/javascript"></script>
    <script src="bower_components/angular-component-router/angular_1_router.js"></script>
    <script src="scripts/module.js" type="text/javascript"></script>
    <script src="scripts/dnt-app.component.js"></script>
    <script src="scripts/dnt-widget.component.js"></script>
</body>
</html>

در نهایت باید جهت فعال‌سازی سیستم مسیریابی جدید، سرویس زیر را همراه با نام کامپوننت فوق ریجستر کنیم:

module.value("$routerRootComponent", "dntApp");

اکنون اگر برنامه را اجرا کنید خواهید دید که همانند قبل، کار خواهد کرد. اما اینبار از روتر جدید و سازگار با کامپوننت‌ها استفاده می‌کند.

کدهای این قسمت را نیز از اینجا می‌توانید دریافت کنید.