وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
تولید فایل Word بدون نصب MS Word بر روی سرور

یکی از مواردی که ممکن است در محیط کاری با آن برخورد داشت، تقاضای تولید فایل word یک گزارش با فرمتی مشخص از یک برنامه ASP.Net است. برای مثال یک قالب درست کرده‌اند که header‌ و footer و کلا یک فرمت رسمی دارد. الان برنامه شما باید این فایل word رسمی را با گزارشی که تولید می‌کند پر کند. حالا اینجاست که گرفتاری برنامه نویس شروع می‌شود! روی سرور باید word نصب باشد تا توسط اشیاء COM آن بتوان یک چنین کارهایی را آن‌هم با ASP.Net که به صورت پیش فرض کمترین سطح دسترسی را روی سیستم دارد انجام داد. یا اینکه باید به سراغ کامپوننت‌های تجاری رفت و حالا اینجا با این وضع تحریم و غیره چگونه بتوان آنها را خریداری کرد یا شاید احتمالا در سایت‌های وارز بتوان نسخه تکه پاره شده آنها را یافت. مشکلی هم که این نوع کامپوننت‌ها دارند این است که ممکن است سال دیگر اصلا ساپورت نشوند. محصولات مایکروسافت هم که مرتبا در حال به روز رسانی هستند. در این حالت برنامه متکی به این نوع کامپوننت‌های تجاری سورس بسته در همان نگارش قبلی خود مجبور است باقی بماند.
خوشبختانه با ارائه آفیس 2007 و فرمت OpenXML فایلهای آن، این مشکل تقریبا مرتفع شده است. مایکروسافت نیز برای سهولت تولید این نوع اسناد، OpenXML SDK را ارائه داده است که از آدرس زیر قابل دریافت است:
Open XML Format SDK 1.0

البته پیش نمایش نگارش دو SDK آن نیز موجود است که در مطلب جاری به آن پرداخته نخواهد شد.

فایل‌های office 2007 از یک فایلzip تشکیل شده از چند فایل xml داخل آن، ایجاد شده‌اند. برای مثال یک فایل docx را با winrar یا امثال آن باز کنید (تصویر زیر):



برای کار با اینگونه اسناد باید با اصطلاحات زیر آشنا شد:
Package : فایل zip شما (همان فایل برای مثال docx) اینجا یک بسته نام دارد.
Parts : اجزای این بسته که همان فایل‌های آن هستند، parts نامیده شده اند.
Relations : اگر به فایل‌های موجود در یک بسته دقت کنید، فایلهایی با پسوند rels را خواهید دید که بیانگر نحوه ارتباط Parts با یکدیگر هستند.
Relations Ids: هر ارتباط با یک ID منحصربفرد تعریف می‌گردد.

اگر علاقمند باشید که پوستری را در این رابطه مشاهده نمائید می‌توان به آدرس زیر مراجعه نمود.
Open XML Developer Map

نحوه استفاده از OpenXML SDK در دات نت:
ابتدا باید ارجاعی را به فایل DocumentFormat.OpenXml.dll که پس از نصب در مسیر OpenXMLSDK\1.0.1825\lib قرار گرفته است به پروژه افزود. سپس نیاز است تا ارجاعی به کتابخانه WindowsBase نیز به برنامه افزوده شود (تصویر زیر). افزودن ارجاعی به این کتابخانه جهت کامپایل برنامه ضروری است (شکل زیر).


تا اینجا ارجاعات برنامه به صورت زیر خواهند بود:



یک مثال ساده:
قصد داریم یک فایل docx ساده را با استفاده از OpenXML SDK ایجاد کنیم. در مثال زیر فرمت متغیر docXml را می‌توان با ایجاد یک فایل docx ساده در word و سپس باز کردن بسته فشرده شده آن و مشاهده محتوای فایل word\document.xml بدست آورد.
using System.IO;
using System.Text;
using DocumentFormat.OpenXml;
using DocumentFormat.OpenXml.Packaging;

namespace OpenXMLTestApp
{
 class CWord
 {

     public static void CreateDocument(string documentFileName, string text)
     {
         using (WordprocessingDocument wordDoc =
             WordprocessingDocument.Create(documentFileName, WordprocessingDocumentType.Document))
         {
             MainDocumentPart mainPart = wordDoc.AddMainDocumentPart();

             string docXml =
                         @"<?xml version=""1.0"" encoding=""UTF-8"" standalone=""yes""?>
                         <w:document xmlns:w=""http://schemas.openxmlformats.org/wordprocessingml/2006/main"">
                         <w:body><w:p><w:r><w:t>#REPLACE#</w:t></w:r></w:p></w:body>
                         </w:document>";

             docXml = docXml.Replace("#REPLACE#", text);

             using (Stream stream = mainPart.GetStream())
             {
                 byte[] buf = (new UTF8Encoding()).GetBytes(docXml);
                 stream.Write(buf, 0, buf.Length);
             }
         }
     }
 }
}

و نحوه استفاده از آن می‌تواند به صورت زیر باشد:

CWord.CreateDocument("test.docx", "سلام دنیا");

این کتابخانه کار ایجاد فایل‌های xml ، تولید روابط بین‌ آنها و همچنین بسته بندی و zip کردن نهایی را به صورت خودکار انجام می‌دهد.

برای مطالعه بیشتر می‌توان به منابع زیر مراجعه نمود:

یک ویدیوی آموزشی رایگان از مایکروسافت
دریافت

سؤالات متداول در MSDN
http://msdn.microsoft.com/en-us/library/bb491088.aspx
البته اگر پس از نصب SDK به پوشه doc آن مراجعه نمائید، این سؤال و جواب‌ها را در فایل راهنمای chm آن نیز می‌توان پیدا کرد.

مثال دیگری در مورد ایجاد یک گزارش از بانک اطلاعاتی و گرفتن خروجی docx از آن
http://openxmldeveloper.org/articles/GenerateWordTable.aspx
البته این مثال خیلی قدیمی است و قسمت‌های کار با پکیج را با SDK‌ ارائه شده می‌توان به صورت خودکار انجام داد. اما حداقل نحوه تولید جداول استاندارد OpenXML را می‌توان از آن ایده گرفت.

مثالی در مورد نحوه قرار دادن عکس در فایل docx تولیدی

همچنین مثال‌های بیشتری را در وبلاگ‌های مربوطه می‌توان یافت:
http://blogs.msdn.com/brian_jones/
http://blogs.msdn.com/ericwhite/default.aspx


‫۱۵ سال و ۱۲ ماه قبل، چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۸۷، ساعت ۲۰:۵۷
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
Angular CLI - قسمت ششم - استفاده از کتابخانه‌های ثالث
در قسمت قبل با نحوه‌ی ساخت و توزیع برنامه‌های Angular، توسط Angular CLI آشنا شدیم. یکی از فایل‌هایی که توسط سیستم build آن تولید می‌شود، فایل vendor.bundle.js است که شامل کدهای اصلی Angular و همچنین کتابخانه‌های ثالث مورد استفاده‌است و با توجه به اینکه در حالت پیش فرض کار با Angular CLI قرار نیست فایل تنظیمات webpack آن‌را استخراج و ویرایش کنیم، چگونه باید سایر کتابخانه‌های ثالث مورد نیاز را به این سیستم build معرفی کرد؟


استفاده از کتابخانه‌های جاوا اسکریپتی ثالث

برای استفاده از کتابخانه‌های جاوا اسکریپتی ثالث، نیاز است آن‌ها را به فایل angular-cli.json. معرفی کنیم:
  "apps": [
    {
      "assets": [
        "assets",
        "favicon.ico"
      ],
      "styles": [
        "styles.css"
      ],
      "scripts": [],
در اینجا امکان معرفی فایل‌های اسکریپت و همچنین شیوه‌نامه‌های اضافی بیشتری (علاوه بر فایل src\styles.css پیش فرض پروژه) جهت معرفی آن‌ها به سیستم build برنامه موجود است.
به علاوه تعریف پوشه‌ی src\assets را نیز در اینجا مشاهده می‌کنید؛ به همراه فایل‌های اضافی دیگری مانند src\favicon.ico که ذیل آن ذکر شده‌است.


یک مثال: معرفی کتابخانه‌ی ng2-bootstrap به Angular CLI

دریافت و نصب بسته‌های مورد نیاز
مرحله‌ی اول کار با یک کتابخانه‌ی ثالث نوشته شده‌ی برای Angular مانند ngx-bootstrap، دریافت و نصب بسته‌ی npm آن می‌باشد. به همین جهت به ریشه‌ی پروژه وارد شده و دستورات ذیل را صادر کنید تا بوت استرپ و همچنین کامپوننت‌های +Angular 2.0 آن نصب شوند:
> npm install bootstrap --save
> npm install ngx-bootstrap --save

پرچم save در اینجا سبب به روز رسانی خودکار فایل package.json می‌شود:
"dependencies": {
   "bootstrap": "^3.3.7",
   "ngx-bootstrap": "^1.6.6",

معرفی بسته‌های نصب شده به تنظیمات Angular CLI
پس از آن، همانطور که عنوان شد نیاز است به فایل angular-cli.json. مراجعه کرده و شیوه‌نامه‌ی بوت استرپ را تعریف کنیم:
  "apps": [
    {
      "styles": [
    "../node_modules/bootstrap/dist/css/bootstrap.min.css",
        "styles.css"
      ],

چون از ngx-bootstrap استفاده می‌کنیم، نیازی به مقدار دهی مستقیم []:"scripts" فایل angular-cli.json. نیست. ولی اگر خواستید اینکار را انجام دهید، روش آن به صورت ذیل است (که البته نیاز به نصب بسته‌ی jQuery را نیز خواهد داشت):
"scripts": [
   "../node_modules/jquery/dist/jquery.js",
   "../node_modules/bootstrap/dist/js/bootstrap.js"
],

بنابراین تا اینجا بسته‌های بوت استرپ و همچنین ngx-bootstarp نصب شدند و شیوه‌نامه‌ی بوت استرپ به فایل angular-cli.json اضافه گردید (نیازی هم به تکمیل قسمت scripts نیست).


استفاده از ماژول‌های مختلف بسته‌ی نصب شده در برنامه
در ادامه نیاز است تا ماژولی را از ngx-bootstarp را به قسمت imports فایل src\app\app.component.ts اضافه کرد. هرکدام از کامپوننت‌های این بسته به صورت یک ماژول مجزا تعریف شده‌اند. بنابراین برای استفاده‌ی از آن‌ها نیاز است برنامه را از وجودشان مطلع کرد. برای مثال روش استفاده‌ی از AlertModule آن به صورت ذیل است:
import { AlertModule } from 'ngx-bootstrap';

@NgModule({
  declarations: [
    AppComponent
  ],
  imports: [
    BrowserModule,
    FormsModule,
    HttpModule,

    AlertModule.forRoot()
  ],
  providers: [],
  bootstrap: [AppComponent]
})
export class AppModule { }
در اینجا ابتدا AlertModule از ngx-bootstrap دریافت شده و سپس به قسمت imports فایل src\app\app.component.ts اضافه گردیده‌است.

آزمایش برنامه و اجرای آن
برای آزمایش مراحل فوق، فایل src/app/app.component.html را گشوده و به صورت ذیل تغییر دهید:
<h1>
  {{title}}
</h1>

<button class="btn btn-primary">Hello!</button>

<alert type="success">Alert success!</alert>
در اینجا یک دکمه‌ی جدید با شیوه‌نامه‌های بوت استرپ اضافه شده‌اند (جهت بررسی عملکرد بوت استرپ) و همچنین یک Alert نیز از مجموعه کامپوننت‌های ngx-bootstrap به صفحه اضافه شده‌است.
اکنون اگر دستور ng serve -o را اجرا کنیم، خروجی ذیل حاصل خواهد شد:



مستندات و مثال‌های بیشتری را از ماژول‌های ngx-bootstarp، در اینجا می‌توانید بررسی کنید.
‫۷ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲۵ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۱۷:۳۵
سالار ربال سالار ربال
بازخوردهای پروژه‌ها
نظر سنجی در مورد نحوه تکمیل پروژه

به نظر دوستان بهتر است است کدام یک از فریمورک‌های زیر را مورد استفاده قرار دهم تا در آینده هم به توان از این قالب به عنوان یک فریمورک برای کار‌های روزمره استفاده کنیم؟ واقعا نسبت به این موضوع وسواس شدیدی دارم .

  1. Kendo UI
  2. AngularJs
  3. AngularJs X-editable
  4. یا روش معمول و استفاده از HTML خالی
برای دسترسی داینامیک سورس  SmartStore  را هم بررسی کردم و به نظرم  ورش جالبی بود. ولی بنده با آن شیوه عمل نمیکنم درواقع با Attribute‌ها کار را به صورت داینامیک‌تر جلو میبرم .
لطفا سورس کد را در مخزن آن  بررسی کنید و پیشنهادات و نظرات خود را در مورد بهبود و تکمیل این قالب  و حتی  در مورد روشی که برای مدیریت داینامیک دسترسی‌ها در نظر گرفته ایم، بفرمایید. 

بعد از نظرات دوستان 2 روز فرصت لازم دارم پروژه را کامل کنم .
با تشکر
‫۹ سال و ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۳۲
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
Angular CLI - قسمت اول - نصب و راه اندازی
از زمان Angular 2 به بعد، تنها یک نام برای نگارش‌های جدید آن درنظر گرفته شده‌است و آن هم «Angular» است. بنابراین در اینجا منظور از Angular همان +AngularJS 2.0 است.
ایجاد و توزیع برنامه‌های جدید AngularJS به همراه تمام وابستگی‌های آن‌ها و همچنین رعایت بهترین تجربه‌های کاری آن، اندکی مشکل است. به همین جهت تیم Angular برنامه‌ای را به نام Angular CLI تدارک دیده‌است که تمام این مراحل را به سادگی هرچه تمام‌تر مدیریت می‌کند. ممکن است قالب‌های زیادی را در مورد شروع به کار با AngularJS 2.0+ در وب پیدا کنید؛ اما هیچکدام از آن‌ها تمام قابلیت‌های Angular CLI را ارائه نمی‌دهند و همواره چندین قدم عقب‌تر از تیم Angular هستند. به همین جهت در طی یک سری قصد داریم قابلیت‌های گوناگون این ابزار را بررسی کنیم.


Angular CLI چیست؟

ایجاد برنامه‌های جدید Angular لذت بخش هستند؛ اما ایجاد برنامه‌هایی که از بهترین تجربه‌های کاری توصیه شده‌ی توسط تیم Angular پیروی می‌کنند، به همراه Unit tests هستند و همچنین برای توزیع بهینه سازی شده‌اند، بسیار چالش برانگیز می‌باشند. به همین جهت برنامه‌ی خط فرمانی به نام Angular CLI برای مدیریت این مسایل توسط تیم Angular ایجاد شده‌است، تا توسعه دهندگان بیشتر وقت خود را صرف بهینه سازی کدهای خود کنند تا اینکه درگیر تدارک مسایل جانبی این فریم ورک باشند.
اگر به پروژه‌های سورس باز ارائه شده‌ی جهت شروع کار با +AngularJS 2.0 دقت کنید، تعداد بی‌شماری پروژه‌ی seed، قالب‌های آماده، کدساز و غیره را خواهید یافت. اکثر آن‌ها تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای را با یکدیگر داشته و در اغلب موارد بهترین تجربه‌های کاری Angular را نیز رعایت نمی‌کنند. برای مثال خبری از style guide آن و یا مباحث بهینه سازی ساخت و توزیع لحاظ شده‌ی در نگارش‌های جدید Angular، در آن‌ها نیست.
در اینجا بود که تیم Angular تصمیم گرفت تا در جهت ساماندهی به این وضعیت آشفته، برنامه‌ی Angular CLI را ایجاد کند تا برنامه نویس‌ها به همراه ابزاری باشند که بر اساس بهترین تجربه‌های کاری Angular تهیه شده‌است؛ سبب ایجاد برنامه‌هایی خواهد شد که یکدست به نظر می‌رسند و همچنین همواره آخرین تغییرات توزیع و آزمایش برنامه‌ها را نیز به همراه دارد.


پیشنیازهای نصب Angular CLI

پیش از شروع به نصب Angular CLI باید مطمئن شوید که آخرین نگارش NodeJS را نصب کرده‌اید. برای این منظور خط فرمان را گشوده و دستور ذیل را صادر کنید:
C:\>node -v
v5.10.1
در اینجا نگارش نصب شده‌ی بر روی سیستم من 5.10 است که برای کار با Angular CLI مناسب نیست و این برنامه‌ی خط فرمان، حداقل نیاز به نصب نگارش 6.9 آن‌را دارد. به همین جهت نیاز است به آدرس https://nodejs.org/en/download مراجعه کرده و آخرین نگارش node.js را دریافت و نصب کرد.

اگر این مطلب را در چند ماه بعد پس از نگارش آن مطالعه می‌کنید، به پروژه‌ی Angular CLI مراجعه کرده و قسمت Prerequisites مستندات ابتدایی آن‌را برای مشاهده‌ی آخرین نگارش NodeJS مورد نیاز آن، بررسی کنید.


نصب Angular CLI

پس از نصب پیشنیاز آن، اکنون خط فرمان را گشوده و دستور ذیل را صادر کنید:
 C:\>npm install -g @angular/cli
به این ترتیب پس از چند دقیقه، Angular CLI به صورت global و عمومی نصب خواهد شد.

پس از نصب آن، جهت اطمینان از عملیات انجام شده، دستور ذیل را در خط فرمان صادر کنید:
 C:\>npm list -g @angular/cli --depth=0
کار سوئیچ list، ارائه گزارشی از بسته‌های عمومی نصب شده‌ی با نام angular/cli@ است. depth=0 به این معنا است که نیازی به تهیه لیستی از وابستگی‌های آن نیست. برای نمونه خروجی آن می‌تواند به صورت ذیل باشد:
 C:\>npm list -g @angular/cli --depth=0
C:\Users\Vahid\AppData\Roaming\npm
`-- @angular/cli@1.0.0

و همچنین برای مشاهده‌ی نگارش CLI نصب شده، دستور ذیل را اجرا نمائید:
C:\>ng -v
    _                      _                 ____ _     ___
   / \   _ __   __ _ _   _| | __ _ _ __     / ___| |   |_ _|
  / △ \ | '_ \ / _` | | | | |/ _` | '__|   | |   | |    | |
 / ___ \| | | | (_| | |_| | | (_| | |      | |___| |___ | |
/_/   \_\_| |_|\__, |\__,_|_|\__,_|_|       \____|_____|___|
               |___/
@angular/cli: 1.0.0
node: 6.10.2
os: win32 x64
در اینجا ng همان Angular CLI است.


ایجاد یک برنامه‌ی جدید توسط Angular CLI

پس از نصب Angular CLI، اکنون می‌توان از آن جهت ساخت یک برنامه‌ی جدید Angular استفاده کرد. برای این منظور یک پوشه‌ی جدید را ایجاد کرده و سپس از طریق خط فرمان به آن وارد شده (نگه داشتن دکمه‌ی shift و سپس کلیک راست و انتخاب گزینه‌ی Open command window here) و دستور ذیل را صادر کنید:
> ng new ngtest --skip-install
ng به معنای اجرای Angular CLI است. پارامتر new آن سبب ایجاد یک برنامه‌ی جدید خواهد شد و پارامتر skip-install آن، کار فراخوانی خودکار npm install را لغو می‌کند. به این ترتیب می‌توان در سریعترین زمان ممکن، یک برنامه‌ی Angular را ایجاد کرد.


در اینجا ساختار یک پروژه‌ی جدید Angular را مشاهده می‌کنید.
فایل
توضیحات
 .angular-cli.json   تنظیمات cli را به همراه دارد.
 editorconfig   مربوط به تنظیمات VSCode است.
 karma.conf.js   برای انجام unit tests است. 
 package.json    وابستگی‌های npm برنامه را به همراه دارد (که در زمان نگارش این مطلب تنظیمات Angular 4 را به همراه دارد). 
 protractor.conf.js   برای اجرای آزمون‌های end to end که در اینجا e2e نام گرفته‌است، می‌باشد. 
 tsconfig.json   تنظیمات کامپایلر TypeScript را به همراه دارد. 
 tslint.json   جهت اجرای Lint و ارائه‌ی بهترین تجربه‌های کاری با TypeScript است. 

داخل پوشه‌ی src، فایل‌های اصلی پروژه قرار دارند:

- فایل index.html کار ارائه و شروع برنامه را انجام می‌دهد.
- فایل main.ts نقطه‌ی آغاز برنامه است.

با توجه به استفاده‌ی از پارامتر skip-install، هنوز وابستگی‌های فایل package.json نصب نشده‌اند. برای این منظور به پوشه‌ی اصلی پروژه وارد شده (جایی که پوشه‌ی ngtest و فایل package.json قرار دارد) و دستور npm install را صادر کنید تا وابستگی‌های برنامه نیز دریافت شوند. البته اگر از پارامتر یاد شده استفاده نمی‌شد، اینکار به صورت خودکار توسط ng new  انجام می‌گرفت.
>npm install


به این ترتیب وابستگی‌های پروژه در پوشه‌ی node_modules تشکیل خواهند شد.


به روز رسانی Angular CLI

روش به روز رسانی AngularCLI شامل این مراحل است:
الف) به روز رسانی بسته‌ی عمومی نصب شده‌ی آن
npm uninstall -g @angular/cli
npm cache clean
npm install -g @angular/cli@latest
ابتدا باید نگارش موجود عزل شود. سپس cache قدیمی مربوط به npm نیز باید پاک شود و پس از آن نیاز است مجددا آخرین نگارش cli نصب گردد.

ب) به روز رسانی یک برنامه‌ی محلی
در ادامه به پوشه‌ی برنامه‌ی خود وارد شده و دستورات ذیل را اجرا کنید:
rm rmdir /S/Q node_modules dist
npm install --save-dev @angular/cli@latest
npm install
این دستورات ابتدا پوشه‌های node_modules و همچنین dist قبلی را پاک می‌کنند. دستور بعدی، کار به روز رسانی وابستگی‌های package.json را انجام می‌دهد و در آخر دستور npm install، تغییرات فایل package.json را دریافت و نصب می‌کند.

مورد «الف» را به ازای هر نگارش جدید CLI، تنها یکبار باید انجام داد. اما مورد «ب» به ازای هر پروژه‌ی موجود باید یکبار انجام شود (که سریعترین روش به روز رسانی وابستگی‌های یک برنامه، به آخرین نگارش Angular است).
‫۷ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۱۹:۲۰
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب دوره‌ها
ارتباطات بلادرنگ و SignalR
زمانیکه صحبت از برنامه‌های بلادرنگ می‌شود با کاربرانی سر و کار داریم که نیاز دارند تا اطلاعات مورد نیاز خود را همواره و بلافاصله در آخرین وضعیت به روز آن مشاهده کنند. در این بین، کلاینت می‌خواهد یک برنامه وب باشد یا سیلورلایت و یا یک برنامه نوشته شده با WPF. حتی برنامه‌های موبایل را نیز باید به این لیست اضافه کرد.
در اینجا کلمه بلادرنگ به معنای ارسال اطلاعات از طرف سرور به کلاینت‌ها با فاصله زمانی بسیار کوتاهی از به روز رسانی اطلاعات صورت گرفته در سمت سرور است.
نمونه‌ای از این برنامه‌ها شامل موارد ذیل هستند:
- اطلاع رسانی همزمان به گروهی از کاربران
- جستجوهای زنده و به روز رسانی‌هایی از این دست
- نمایش بلادرنگ قیمت‌ها و وضعیت تجاری محصولات و سهام‌ها
- بازی‌های تعاملی
- برنامه‌های گروهی و تعاملی (مانند برنامه‌های Chat)
- برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی (برای مثال پیام جدیدی دارید؛ شخص خاصی آنلاین یا آفلاین شد و امثال آن)

بنابراین به صورت خلاصه قصد داریم به ارائه بازخوردها و اطلاع رسانی‌های بلادرنگ یا نسبتا سریع و به روز از سمت سرور به کلاینت‌ها برسیم.
برای مثال یک دیتاگرید را درنظر بگیرید. دو کاربر در شبکه صفحه یکسانی را گشوده‌اند و یکی از آن‌ها مشغول به ویرایش و یا حذف اطلاعات است. در ارتباطات بلادرنگ کاربر یا کاربران دیگر نیز باید (یا بهتر است) در زمانیکه گرید یکسانی را گشوده‌اند، بلافاصله آخرین تغییرات را ملاحظه کنند. یا حتی حالتی را درنظر بگیرید که شخصی SQL Server management studio را گشوده و در آنجا مشغول به تغییر اطلاعات گردیده است. در این حالت نیز بهتر است آخرین تغییرات بلافاصله به اطلاع کاربران رسانده شوند.

معرفی الگوی Push service

البته باید دقت داشت که الگوی push service یک الگوی رسمی ذکر شده در گروه‌های مرسوم الگوهای طراحی نیست، اما مفهوم آن سرویسی است که چندین کار ذیل را انجام می‌دهد:
الف) پذیرش اتصالات از چندین مصرف کننده. مصرف کننده‌ها در اینجا الزاما محدود به کلاینت‌های وب یا دسکتاپ نیستند؛ می‌توانند حتی یک سرور یا سرویس دیگر نیز باشند.
ب) قادر است اطلاعات را به مصرف کننده‌های خود ارسال کند. این سرویس می‌تواند یک برنامه ASP.NET باشد یا حتی یک سرویس متداول ویندوز.
ج) در اینجا چندین منبع خارجی مانند یک بانک اطلاعاتی یا تغییرات رخ داده توسط یک سخت افزار که می‌توانند سبب بروز رخدادهایی در push service گردند نیز می‌تواند وجود داشته باشند. هر زمان که تغییری در این منابع خارجی رخ دهد، مایل هستیم تا مصرف کننده‌ها را مطلع سازیم.


پروتکل HTTP و ارتباطات بلادرنگ

پروتکلی که در ارتباطات بلادرنگ مبتنی بر SignalR مورد استفاده قرار می‌گیرد، HTTP است و از قابلیت‌های Request و Response آن در اینجا بیشترین بهره برده می‌شود. پیاده سازی Push عموما بر مبنای یکی از روش‌های متداول زیر است:
1) Periodic polling
به این معنا که مثلا هر 10 ثانیه یکبار، کاری را انجام بده؛ مانند ارسال متناوب: آیا تغییری رخ داده؟ آیا تغییری رخ داده؟ و .... به همین ترتیب. این روش اصلا بهینه نبوده و منابع زیادی را خصوصا در سمت سرور مصرف خواهد کرد. برای مثال:
function getInfo() {
         $.ajax("url", function ( newInfo){
                  if ( newInfo != null) {
                      // do something with the data
                  }
         });
    // poll again after 20 seconds
    setTimeout(getInfo,20000);
}
// start the polling loop
getInfo();

2) Long polling
به آن HTTP Streaming یا Comet هم گفته می‌شود. این روش نسبتا هوشمند بوده و کلاینت اتصالی را به سرور برقرار خواهد کرد. سرور در این حالت تا زمانیکه اطلاعاتی را در دسترس نداشته باشد، پاسخی نخواهد داد. برای نمونه:
function getNewInfo(){
  $.ajax("url", function (newinfo) {
      // do something with the data
  // start the new request
      getNewINfo();
  });
}
// start the polling loop
getNewInfo();

این روش نسبت به حالت Periodic polling بهینه‌تر است اما نیاز به اتصالات زیادی داشته و همچنین تردهای بسیاری را در سمت سرور به خود مشغول خواهد کرد.

3) Forever frame
فقط در IE پشتیبانی می‌شود. در این روش یک Iframe مخفی توسط مرورگر تشکیل شده و از طریق آن درخواستی به سرور ارسال می‌شود. سپس سرور متناوبا با تزریق اسکریپت‌هایی به این Iframe سبب فراخوانی مجدد وضعیت خود می‌گردد. در این روش نیز به ازای هر درخواست و پاسخ، ارتباطات گشوده و بسته خواهند شد.

4) Server Sent Events یا SSE
این مورد جزو استاندارد HTML5 است. در اینجا اتصالی برقرار شده و داده‌ها از طریق اتصالات HTTP منتقل می‌شوند.
var eventSrc = new EventSource("url");
    // register event handler for the message
    eventSrc.addEventListener( "message",function (evt) {
    //process the data
});
این روش نیز بسیار شبیه به حالت long polling است. سرور تا زمانیکه اطلاعاتی را برای پاسخ دهی فراهم نداشته باشد، اتصال را باز نگه می‌دارد. به این ترتیب از لحاظ مقیاس پذیری گزینه بهتری است (نسبت به حالتیکه مدام اتصال برقرار و قطع می‌شود). اکثر مرورگرها منهای نگارش‌های قدیمی IE از این روش پشتیبانی می‌کنند.
تنها تفاوت آن با حالت long polling در این است که پس از ارائه پاسخ به کلاینت، اتصال را قطع نمی‌کند. Long polling نیز اتصال را باز نگه می‌دارد، اما این اتصال را بلافاصله پس از ارائه پاسخ، می‌بندد.

5) Web sockets
Web sockets در سکوی کاری ویندوز، تنها در ویندوز‌های 8، ویندوز سرور 2012 و دات نت 4 و نیم پشتیبانی می‌شود. هرچند این روش در حال حاضر به عنوان بهترین روش Push مطرح است اما به دلیل محدودیتی که یاد شد، مدتی طول خواهد کشید تا استفاده گسترده‌ای پیدا کند.
var socket = new WebSocket("url");
socket.onmessage = function (msg) {
var newInfo = msg.data;
// do something with the data
}
// client can also send request to server
socket.send(.... )
با این اوصاف آیا راه حل بهتر و میانه‌تری وجود دارد؟
بلی. اگر به وضعیت فعلی سکوی کاری ASP.NET نگاه کنیم:

SignalR را می‌توان مشاهده کرد که در گروه ساخت سرویس‌های آن قرار گرفته است. همانطور که ملاحظه می‌کنید، این سرویس جدید آنچنان وابستگی به سایر اجزای آن نداشته و می‌تواند خارج از ASP.NET نیز مورد استفاده قرار گیرد.

SignalR چیست؟

SignalR راه حلی است سمت سرور برای نوشتن push services. همچنین به همراه کتابخانه‌های سمت کاربری است که ارتباطات push services را در انواع و اقسام سکوهای کاری میسر می‌سازد. SignalR سورس باز بوده و برای اعمال غیرهمزمان (asynchronous) بهینه سازی شده است.
SignalR بر اساس مدل ذهنی اتصالات ماندگار (persistent connections) طراحی شده است. اتصالات ماندگار را باید به عنوان اتصالاتی سریع و غیرطولانی درنظر گرفت. در اینجا Signal یک اتصال است که اطلاعاتی به آن ارسال می‌گردد و هدف، انتقال قطعات کوچکی از اطلاعات است و هدف، ارسال حجم عظیمی از اطلاعات نیست. برای مثال اطلاع رسانی سریعی صورت گیرد که تغییراتی رخ داده است و سپس ادامه کار و دریافت اطلاعات واقعی توسط فرآیندهای متداول مثلا HTTP GET انجام شود. البته باید دقت داشت SignalR نیز نهایتا از یکی از 5 روش push بررسی شده در این قسمت استفاده می‌کند. اما بر اساس توانایی‌های کلاینت و سرور، به صورت هوشمند بهترین و بهینه‌ترین انتخاب را به کاربر ارائه می‌دهد.
اتصالات ماندگار قسمت سطح پایین SignalR را تشکیل می‌دهند. سطح بالاتر آن که این مفاهیم را به شکلی کپسوله شده ارائه می‌دهد، Hubs نام دارد که پایه اصلی دوره جاری را تشکیل خواهد داد.



همانطور که عنوان شد، SignalR سورس باز بوده و دارای مخزن کدی عمومی در GitHub است. همچنین بسته‌های تشکیل دهنده‌ی آن از طریق NuGet نیز قابل دریافت هستند. این بسته‌ها شامل هسته SignalR و کلاینت‌های آن مانند کلاینت‌های WinRT، سیلورلایت، jQuery، ویندوز فون8 و امثال آن هستند.

شروع کار با SignalR

تیم SignalR مثالی مقدماتی از نحوه کار با SignalR را به صورت یک بسته NuGet ارائه داده‌اند که از طریق آدرس و فرمان ذیل قابل دریافت است:
 PM> Install-Package Microsoft.AspNet.SignalR.Sample
قبل از اینکه این مثال را دریافت کنید نیاز است ابتدا یک برنامه ASP.NET جدید را آغاز نمائید (تفاوتی نمی‌کند که MVC باشد یا Web forms). سپس دستور فوق را فراخوانی کنید.

پس از دریافت مثال، یکبار پروژه را کامپایل کرده و سپس بر روی فایل StockTicker.html آن کلیک راست نموده و گزینه مشاهده در مرورگر را انتخاب کنید. همچنین برای اینکه این مثال را بهتر مشاهده کنید، بهتر است دو وهله از مرورگر را باز کرده و آدرس باز شده را در آن بررسی کنید تا اعمال تغییرات همزمان به کلاینت‌های متفاوت را بهتر بتوان بررسی و مشاهده کرد.

‫۱۱ سال و ۷ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ فروردین ۱۳۹۲، ساعت ۰۳:۵۳
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
Anti CSRF module for ASP.NET

CSRF یا Cross Site Request Forgery به صورت خلاصه به این معنا است که شخص مهاجم اعمالی را توسط شما و با سطح دسترسی شما بر روی سایت انجام دهد و اطلاعات مورد نظر خود را استخراج کرده (محتویات کوکی یا سشن و امثال آن) و به هر سایتی که تمایل دارد ارسال کند. این‌کار عموما با تزریق کد در صفحه صورت می‌گیرد. مثلا ارسال تصویری پویا به شکل زیر در یک صفحه فوروم، بلاگ یا ایمیل:

<img src="http://www.example.com/logout.aspx">

شخصی که این صفحه را مشاهده می‌کند، متوجه وجود هیچگونه مشکلی نخواهد شد و مرورگر حداکثر جای خالی تصویر را به او نمایش می‌دهد. اما کدی با سطح دسترسی شخص بازدید کننده بر روی سایت اجرا خواهد شد.

روش‌های مقابله:
  • هر زمانیکه کار شما با یک سایت حساس به پایان رسید، log off کنید. به این صورت بجای منتظر شدن جهت به پایان رسیدن خودکار طول سشن، سشن را زودتر خاتمه داده‌اید یا برنامه نویس‌ها نیز باید طول مدت مجاز سشن در برنامه‌های حساس را کاهش دهند. شاید بپرسید این مورد چه اهمیتی دارد؟ مرورگری که امکان اجازه‌ی بازکردن چندین سایت با هم را به شما در tab های مختلف می‌دهد، ممکن است سشن یک سایت را در برگه‌ای دیگر به سایت مهاجم ارسال کند. بنابراین زمانیکه به یک سایت حساس لاگین کرده‌اید، سایت‌های دیگر را مرور نکنید. البته مرورگرهای جدید مقاوم به این مسایل شده‌اند ولی جانب احتیاط را باید رعایت کرد.
برای نمونه افزونه‌ای مخصوص فایرفاکس جهت مقابله با این منظور در آدرس زیر قابل دریافت است:

  • در برنامه خود قسمت Referrer header را بررسی کنید. آیا متد POST رسیده، از سایت شما صادر شده است یا اینکه صفحه‌ای دیگر در سایتی دیگر جعل شده و به برنامه شما ارسال شده است؟ هر چند این روش آنچنان قوی نیست و فایروال‌های جدید یا حتی بعضی از مرورگرها با افزونه‌هایی ویژه، امکان عدم ارسال این قسمت از header درخواست را میسر می‌سازند.
  • برنامه نویس‌ها نباید مقادیر حساس را از طریق GET requests ارسال کنند. استفاده از روش POST نیز به تنهایی کارآمد نیست و آن‌را باید با random tokens ترکیب کرد تا امکان جعل درخواست منتفی شود. برای مثال استفاده از ViewStateUserKey در ASP.Net . جهت خودکار سازی اعمال این موارد در ASP.Net، اخیرا HTTP ماژول زیر ارائه شده است:

تنها کافی است که فایل dll آن در دایرکتوری bin پروژه شما قرار گیرد و در وب کانفیگ برنامه ارجاعی به این ماژول را لحاظ نمائید.

کاری که این نوع ماژول‌ها انجام می‌دهند افزودن نشانه‌هایی اتفاقی ( random tokens ) به صفحه‌ است که مرورگر آن‌ها را بخاطر نمی‌سپارد و این token به ازای هر سشن و صفحه منحصر بفرد خواهد بود.

برای PHP‌ نیز چنین تلاش‌هایی صورت گرفته است:
http://csrf.htmlpurifier.org/


مراجعی برای مطالعه بیشتر
Prevent Cross-Site Request Forgery (CSRF) using ASP.NET MVC’s AntiForgeryToken() helper
Cross-site request forgery
Top 10 2007-Cross Site Request Forgery
CSRF - An underestimated attack method

‫۱۵ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۲ بهمن ۱۳۸۷، ساعت ۱۴:۴۱
وحید نصیری وحید نصیری
نظرات مطالب
BulkInsert در EF CodeFirst
اگر در حین کار با کتابخانه‌های مختلف، صفحه دیالوگ گشودن فایل به همراه پیام cs file not found مشاهده شد، این صفحه را لغو کنید تا استثنای اصلی نمایش داده شود. همچنین در EF باید Inner exception را هم بررسی کنید.
علت اصلی هم به اینجا بر می‌گردد که فایل pdb، به همراه کتابخانه‌ی مورد نظر توزیع شده و این فایل حاوی محل قرارگیری سورس کتابخانه و همچنین شماره سطر مرتبط با استثناء است. چون این سورس بر روی سیستم شما موجود نیست و فایل pdb نیز پیوست شده، صفحه‌ی باز کردن فایل یافت نشده، نمایش داده می‌شود.
‫۱۰ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۳، ساعت ۱۳:۵۶
مسعود مشهدی مسعود مشهدی
مطالب
تعامل MATLAB (متلب) با دات نت - قسمت دوم
در قسمت قبل در مورد استفاده دات نت در متلب توضیح داده شد. در این قسمت به نحوه استفاده توابع متلب در دات نت بصورت ساده می‌پردازیم.
فرض کنید تیم برنامه‌نویس متلب و تیم برنامه‌نویس دات نت در تعامل با یکدیگر هستند. وظیفه تیم برنامه نویسی متلب به شرح زیر می‌باشد :

1- نوشتن توابع در متلب و تست کردن آنها جهت توسعه و ارائه مناسب به تیم مقابل
2- درست کردن کامپوننت دات نت در متلب با استفاده از محیط  Deployment Tool GUI  (با اجرای دستور deploytool در متلب)
3- استفاده از یک پکیج بسته‌بندی شده از فایل‌های قابل ارائه به تیم مقابل (اختیاری)
4- کپی پکیج در محل از قبل تعیین شده توسط دو تیم یا ارائه آن به تیم مقابل جهت استفاده

برای مثال M فایل (اصطلاح فایل‌ها در متلب همانند کلاس در دات نت) makesquare.m را که در مسیر 
matlabroot\toolbox\dotnetbuilder\Examples\VS8\NET\MagicSquareExample\MagicSquareComp
است را در نظر بگیرید :   
function y = makesquare(x)
%MAKESQUARE Magic square of size x.
%   Y = MAKESQUARE(X) returns a magic square of size x.
%   This file is used as an example for the MATLAB 
%   Builder NE product.

%   Copyright 2001-2012 The MathWorks, Inc.

y = magic(x);
تابع majic یک ماتریس در ابعاد x در x درست می‌کند که درایه‌های آن اعداد صحیح از 1 تا X^2 بوده و مجموع سطر و ستون‌های آن با هم برابر است. X باید بزرگتر یا مساوی 3 باشد.
در صورتی که x  برابر 5 انتخاب شود خروجی متلب بصورت زیر خواهد بود : 
17 24  1  8 15
23  5  7 14 16
 4  6 13 20 22
10 12 19 21  3
11 18 25  2  9
در قسمت تهیه یک کامپوننت دات نت اطلاعات زیر را در نظر بگیرید :
 
 makeSqr  
 Project Name 
 MLTestClass 
Class Name 
 makesquare.m  File to compile 
سپس برای درست کردن کامپوننت در محیط  Deployment Tool GUI برنامه متلب را اجرا کرده و در پنجره command دستور deploytool  را اجرا کنید تا پنجره زیر باز شود :

نام و مسیر پروژه را تعیین کنید سپس از منوی کشویی نوع پروژه، که دات نت اسمبلی باشد را انتخاب کنید. پنجره‌ای در به شکل زیر مشاهده خواهد شد : 

در تب build اگر قصد استفاده از اپلیکیشن COM را دارید و یا فایل‌هایی جهت تکمیل پروژه قصد پیوست دارید را در قسمت پایین Add files را انتخاب کنید. و اگر قصد استفاده از اپلیکیشن دات نت را دارید قسمت بالایی Add classes را انتخاب کنید و نام کلاس را وارد کنید.

سپس برای کلاس مورد نظر فایل‌های متلبی که قصد کامپایل کردن آنها را دارید از قسمت Add files پیوست کنید. در صورتیکه قصد اضافه کردن کلاس اضافی را داشتید مجددا مراحل را طی کنید. در انتها دکمه build را زده تا عملیات کامپایل آغاز شود. اما برای استفاده تیم برنامه‌نویسی دات نت احتیاج به کامپایلر متلب می‌باشد که این مهم در پکیجی که به این تیم ارائه خواهد شد مد نظر قرار خواهد گرفت.در قسمت تب Package گزینه Add MCR را انتخاب نمائید :

بعد از انتخاب، دو گزینه برای انتخاب وجود دارد که بطور خلاصه گزینه اول فایل‌های کامپایلر متلب در داخل پروژه جهت ارائه قرار می‌گیرد. همچنین این گزینه جهت استفاده در مواقع درون شبکه‌ای، مواردی که فضای دیسک و عملکرد و .... چندان اهمیت ندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما گزینه دوم عکس قضیه بالا عمل می‌کند و برای تعداد یوزر بالا و شبکه‌ای و ... مورد استفاده می‌باشد.

در اینجا گزینه اول را انتخاب می‌کنیم. در صورتیکه فایل‌های دیگری جهت ضمیمه به پکیج احتیاج است به آن اضافه می‌کینم.

سپس کلید پکیج  را زده تا پکیج مورد نظر آماده شود. دقت داشته باشید که بعد از انتخاب کامپایلر متلب، حجم پکیج نزدیک به 400 مگابایت خواهد شد. پکیج مورد نظر بصورت یک فایل exe فشرده خواهد شد.
معمولا پکیج شامل فایل‌های زیر باید باشد :

 Documentation files   componentName.xml 
 Program Database File, which contains debugging information   componentName.pdb (if Debug optionis selected)
 Component assembly file   componentName.dll 
 MCR Installer (if not already installed on the target machine).   MCR Installer 

بعد از طی مراحل فوق نوبت به تیم برنامه‌نویسی دات نت می‌رسد. بعد از دریافت پکیج از تیم برنامه‌نویسی متلب در صورتیکه بر روی سیستم هدف کامپایلر متلب و یا خود متلب نصب نیست باید از داخل پکیج این کامپایلر نصب شود.
دقت داشته باشید که ورژن کامپایلر بر روی سیستم باید با ورژن پکیج دریافتی یکی باشد.
در VS یک پروژه کنسول ایجاد کنید و از فولدر پکیج پروژه دریافتی در زیرفولدر distrib فایل makeSqr.dll را به رفرنس برنامه VS اضافه کنید.
در ادامه از مسیر نصب کامپایلر فایل MWArray.dll را هم به رفرنس پروژه اضافه کنید. این فایل جهت تبادل داده اپلیکیشن با کامپایلر متلب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

installation_folder\toolbox\dotnetbuilder\bin\architecture\framework_version
اسمبلی‌های زیر را به کلاس Program  برنامه اضافه کنید : 
using System;
using MathWorks.MATLAB.NET.Arrays;
using MyComponentName;
سپس کدهای زیر را به کلاس فوق اضافه نمائید : 
static void Main(string[] args)
        {
            MLTestClass obj = new MLTestClass();
            MWArray[] result = obj.makesquare(1, 5);

            MWNumericArray output = (MWNumericArray)result[0];
            Console.WriteLine(output);

        }
توضیحات کدهای فوق :
1- MWNumericArray یک اینترفیس جهت تعیین و نمایش نوع آرایه‌های عددی در متلب است.
2- MWArray یک کلاس abstract جهت دسترسی، فرمت‌دهی و مدیریت آرایه‌های متلب می‌باشد.
3- عدد 1 مشخص کننده تعداد خروجی تابع متلب و عدد 5 ورودی تابع می‌باشد.

خروجی برنامه همانند خروجی متلب بصورت زیر خواهد بود :

نکته:
ورژن فریمورک دات نت در هنگام کامپایل با ورژن Mwarray.dll باید یکی باشد.

‫۱۰ سال و ۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۴۰
وحید نصیری وحید نصیری
مطالب
کار با Docker بر روی ویندوز - قسمت اول - Container چیست؟
نصب بسیاری از نرم افزارها، کاری مشکل است

فرض کنید می‌خواهید یک فایل ویدیویی با قالب m4v را بر روی تلویزیون خود نمایش دهید؛ اما تلویزیون شما تنها از فایل‌های mp4، پشتیبانی می‌کند. برای رفع این مشکل نیاز به یک نرم افزار تبدیل کننده‌ی فرمت‌های ویدیویی را داریم و یکی از قوی‌ترین‌های آن‌ها، FFmpeg است. اگر به سایت آن مراجعه کنید، لینک دانلود آن به یک فایل tar.bz2 ختم می‌شود که حاوی سورس آن است! هرچند در قسمتی از آن، فایل‌های نهایی کامپایل شده‌ی مخصوص سیستم عامل‌های مختلف را نیز می‌توانید پیدا کنید، اما باز هم با انبوهی از لینک‌ها مواجه خواهید شد که دقیقا مشخص نیست کدام را باید دریافت کرد و آیا نگارش دریافت شده، با سیستم عامل فعلی سازگار است یا خیر.
همانطور که مشاهده می‌کنید، هنوز هم شروع به کار با نرم افزارهای مختلف برای بسیاری از کاربران، کاری مشکل و طاقت‌فرسا است. در اینجا شاید این سؤال مطرح شود که این موضوع چه ربطی به Docker (Docker) و کانتینرها (Containers) دارد؟ تمام هیاهویی که پیرامون Docker ایجاد شده‌است، در اصل جهت ساده سازی نصب، راه اندازی و تعامل با نرم افزارهای مختلف است.


چالش‌های پیش روی یافتن نرم افزارهای مناسب


این روزها بیشتر نرم افزارهای مورد نیاز خود را از اینترنت تهیه می‌کنیم. اولین مرحله‌ی آن و اولین چالشی که در اینجا وجود دارد، یافتن نرم افزاری با مشخصات مدنظر است. برای نمونه حتی اگر با FFmpeg آشنا نیز باشید، به سادگی مشخص نیست که برای سیستم عامل و معماری خاص پردازنده‌ی آن، دقیقا کدام نگارش آن‌را از چه آدرسی می‌توان دریافت کرد. پس از یافتن نرم افزار و نگارش مدنظر، مرحله‌ی بعد، استخراج محتویات آن از یک فایل zip و یا اجرای برنامه‌ی نصاب آن است و مرحله‌ی آخر، اجرای این برنامه می‌باشد.
بنابراین اولین چالش، یافتن محلی برای دریافت نرم افزار است:
-  این روزها برای بعضی از سکوهای کاری، App Storeهایی وجود دارند که می‌توان از آنجا شروع کرد؛ اما چنین قابلیتی برای تمام سکوهای کاری پیش بینی نشده‌است.
- در لینوکس قابلیت دیگری به نام Package manager وجود دارد که کار یافتن و نصب نرم افزارها را ساده می‌کند؛ اما گاهی از اوقات اطلاعات آن، آنچنان به روز نیست. همچنین اگر بسته‌ای برای توزیع خاصی از لینوکس وجود داشته باشد، الزاما به این معنا نیست که این بسته، قابلیت استفاده‌ی در سایر توزیع‌های لینوکس را نیز به همراه دارد. در ویندوز نیز وضعیت مشخص است! فاقد یک Package manager توکار و استاندارد است. هرچند یک App Store برای آن از طرف مایکروسافت ارائه شده‌است، اما آنچنان محبوبیتی پیدا نکرده‌است.
- و روش متداول دیگری که وجود دارد، مراجعه‌ی مستقیم به سایت اصلی سازنده‌ی نرم افزار است.

- علاوه بر این‌ها داشتن یک سری متادیتا و آمار نیز در مورد نرم افزارها بسیار مفید هستند تا بتوانند در مورد تصمیم به استفاده‌، یا عدم استفاده‌ی از نرم افزار، راهنمای کاربران باشند؛ مانند میزان محبوبیت، تعداد بار دریافت، تعداد مشکلاتی که کاربران با آن داشته‌اند و آخرین باری که نرم افزار به روز شده‌است. اما با توجه به پراکندگی روش‌های دریافت نرم افزار که ذکر شدند، عموما یک چنین آمارهایی را مشاهده نمی‌کنیم.
- چالش دیگر، مشکل سخت اطمینان کردن به روش‌های مختلف توزیع نرم افزارها است. آیا سایتی که این نرم افزار را ارائه می‌دهد، واقعا مرتبط با نویسنده‌ی اصلی آن است؟ همچنین آیا خود نرم افزار مشکلات امنیتی را به همراه ندارد؟ چه کاری را انجام می‌دهد؟
- مشکل بعدی، در دسترس بودن سایت توزیع کننده‌ی نرم افزار است. آیا زمانیکه به برنامه‌ای نیاز داریم، پهنای باند سایت توزیع کننده‌ی آن تمام نشده‌است و می‌توان به آن دسترسی داشت؟
- چالش دیگر، چگونگی پرداخت مبلغی برای دسترسی به نرم افزار است. به نظر تا به اینجا تنها App Storeها موفق شده‌اند روشی یک دست را برای خرید برنامه‌ها و همچنین ارائه‌ی مجوزی برای استفاده‌ی از آن‌ها، ارائه دهند.


چالش‌های پیش روی نصب نرم افزارها

زمانیکه به مرحله‌ی نصب نرم افزار می‌رسیم، هر نرم افزار، روش نصب و تنظیمات آغازین خاص خودش را دارد.
- اولین چالش پس از دریافت نرم افزار، بررسی سازگاری آن با سیستم عامل و پردازنده‌ی فعلی است. شاید این مسایل برای توسعه دهندگان نرم افزارها پیش‌پا افتاده به نظر برسند، اما برای عموم کاربران، چالشی جدی به شما می‌روند.
- پس از مشخص شدن سازگاری یک نرم افزار با سیستم فعلی، قالب ارائه‌ی آن نرم افزار نیز می‌توان مشکل‌زا باشد. بعضی از برنامه‌ها صرفا از طریق سورس کد منتشر می‌شوند. بعضی از آن‌ها توسط یک فایل exe متکی به خود ارائه می‌شوند و بعضی دیگر به همراه یک فایل exe و تعدادی dll به همراه آن‌ها. گاهی از اوقات این برنامه‌ها نیاز به نصب جداگانه‌ی NET Runtime. و یا Java Runtime را برای اجرا دارند و یا وابستگی آن‌ها صرفا به نگارش خاصی از این کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های ثالث است. هرچند اگر برنامه‌ای به همراه بسته‌ی نصاب آن باشد، به احتمال زیاد این وابستگی‌ها را نیز نصب می‌کند؛ اما تمام برنامه‌ها اینگونه ارائه نمی‌شوند. به علاوه خیلی‌ها علاقه‌ای به کار با برنامه‌های نصاب ندارند و از ایجاد تغییرات بسیاری که آن‌ها در سیستم ایجاد می‌کنند، خشنود نیستند.
- پس از نصب نرم افزار، مشکل بعدی، نحوه‌ی به روز رسانی آن‌ها است. چگونه باید اینکار انجام شود؟ (تمام مراحل و چالش‌هایی را که تاکنون بررسی کردیم، یکبار دیگر از ابتدا مرور کنید!)

بنابراین همانطور که مشاهده می‌کنید، نصب، راه اندازی و به روز رسانی نرم افزارها این روزها بسیار پیچیده شده‌اند و بسیاری از کاربران به سادگی از عهده‌ی آن‌ها بر نمی‌آیند.


چالش‌های پیش روی کار با نرم افزارها

مرحله‌ی بعد، نیاز به مستندات کافی برای کار با برنامه است. این مستندات را از کجا می‌توان تهیه کرد؟ آخرین باری که به روز شده، چه زمانی بوده‌است؟ بسیاری از اوقات بین مستندات تهیه شده و آخرین نگارش نرم افزار، ناسازگاری وجود دارد و به سختی قابل استفاده‌است. آیا نیاز است برنامه را به PATH اضافه کرد؟ آیا نیاز است به صورت سرویس نصب شود؟ اگر بله، چگونه باید این مراحل را انجام داد؟ مجوز کار کردن با آن‌ها چگونه است؟
مشکل مهم دیگری که حین کار با نرم افزارها، در حالت متداول آن‌ها وجود دارد، دسترسی کامل آن‌ها به تمام اجزای سیستم و شبکه است و درون یک sandbox (قرنطینه) امنیتی اجرا نمی‌شوند.
مشکل بعدی، به روز رسانی اجزای ثالث سیستم و یا حتی خود سیستم عامل، مانند به روز رسانی OpenSSL نصب شده و پس از آن، از کار افتادن برنامه‌ای خاص است که وابستگی به نگارشی خاص از این کتابخانه را دارد.


کانتینرها در مورد برنامه‌ها هستند و نه مجازی سازی

خوب، تا اینجا دریافتیم که مدیریت توزیع، نصب و استفاده‌ی از برنامه‌ها، کار ساده‌ای نیست. اما این‌ها چه ارتباطی با Docker دارند؟ در بسیاری از اوقات، زمانیکه صحبت از Docker می‌شود، تصور بسیاری از آن، ارائه‌ی جایگزینی برای ماشین‌های مجازی است. اما ... اینگونه نیست. کانتینرها در مورد نرم افزارها هستند. برای مثال در آینده در مورد ایمیج‌های (Images) کانتینرها بیشتر بحث خواهیم کرد. این ایمیج‌ها در اصل یک بسته‌ی حاوی برنامه‌ها هستند. بنابراین بیشتر شبیه به فایل zip ای است که از یک وب سایت دریافت می‌کنیم (در قسمت یافتن نرم افزار).


یک کانتینر (Container) چیست؟

برای درک بهتر مواردی که تاکنون بحث شدند و همچنین بررسی مفهوم Containers، ابتدا MonogoDB را به صورت معمول نصب می‌کنیم. سپس نحوه‌ی نصب آن‌را درون یک Container بررسی خواهیم کرد. البته هدف اصلی در اینجا، بررسی مفهومی این مراحل و مقایسه‌ی آن‌ها با هم هستند و در قسمت‌های بعدی کار نصب و استفاده‌ی از Docker را قدم به قدم بررسی خواهیم کرد.
 
مراحل نصب محلی MongoDB به صورت متداول:
- ابتدا برای مثال به سایت گوگل مراجعه کرده و mongodb را جستجو می‌کنیم تا بتوانیم به سایت اصلی و محل دریافت بسته‌ی آن، هدایت شویم.
- پس از ورود به سایت mongodb، در بالای صفحه اصلی آن، لینک به صفحه‌ی دریافت بسته‌ی mongodb را می‌توان مشاهده کرد.
- با انتخاب آن، به صفحه‌ی دریافت بسته‌ی mongodb بر اساس سیستم عامل‌های مختلفی هدایت می‌شویم. برای مثال در ویندوز، بسته‌ی msi آن‌را دریافت می‌کنیم.
- به نظر می‌رسد که بسته‌ی نصاب msi آن تمام کارهای لازم برای راه اندازی اولیه‌ی mongodb را انجام می‌دهد. به همین جهت آن‌را اجرا کرده و پس از چندبار انتخاب گزینه‌ی next، نصب آن به پایان می‌رسد.
- پس از پایان نصب، ابتدا به کنسول service.msc ویندوز مراجعه می‌کنیم تا مطمئن شویم که سرویس آن، توسط نصاب msi نصب شده‌است یا خیر؟ و ... خیر! این نصاب، سرویس آن‌را نصب نکرده‌است.
- به همین جهت به مستندات نصب آن در سایت mongodb مراجعه می‌کنیم (لینک Installation instructions در همان صفحه‌ی دریافت بسته‌ی msi وجود دارد). پس از پایان مراحل نصب، عنوان کرده‌است که باید دستور md \data\db را اجرا کنید تا مسیر پیش فرض اطلاعات آن به صورت دستی ایجاد شود. اما ... این مسیر دقیقا به کجا اشاره می‌کند؟ چون شبیه به مسیرهای ویندوزی نیست.
- در ادامه برای آزمایش، به پوشه‌ی program files ویندوز رفته، monogodb نصب شده را یافته و سپس فایل mongod.exe را از طریق خط فرمان اجرا می‌کنیم (برنامه‌ی سرور). اگر این کار را انجام دهیم، این پروسه با نمایش خطای یافت نشدن مسیر c:\data\db، بلافاصله خاتمه پیدا می‌کند. به همین جهت در همین مسیری که در خط فرمان قرار داریم (جائیکه فایل mongod.exe قرار دارد)، دستور md \data\db را اجرا می‌کنیم. اجرای این دستور در این حالت، همان پوشه‌ی c:\data\db را ایجاد می‌کند. نکته‌ای که شاید خیلی‌ها با آن آشنایی نداشته باشند.
- اکنون اگر مجددا فایل mongod.exe را اجرا کنیم، اجرای آن موفقیت آمیز خواهد بود و پیام منتظر دریافت اتصالات بودن از طریق پورت 27017 را نمایش می‌دهد.
- مرحله‌ی بعد، اجرای فایل mongo.exe است تا به این دیتابیس سرور در حال اجرا متصل شویم (برنامه‌ی کلاینت). در اینجا برای مثال می‌توان دستور show dbs را اجرا کرد تا لیست بانک‌های اطلاعاتی آن‌را نمایش دهد.
 

مراحل نصب MongoDB به صورت Container توسط Docker:
- ابتدا برای مثال به سایت گوگل مراجعه کرده و اینبار mongodb docker را جستجو می‌کنیم تا بتوانیم به محل دریافت image آن هدایت شویم. با ورود به آن، در بالای صفحه عنوان شده‌است که official repository است که سبب اطمینان از بسته‌ی ارائه شده‌ی توسط آن می‌شود. بنابراین در اینجا بجای مراجعه به سایت متکی به خود mongodb، به docker hub برای دریافت آن مراجعه کرده‌ایم. در اینجا با جستجوی یک برنامه، متادیتا و اطلاعات آماری بسیاری را نیز می‌توان در مورد برنامه‌های مختلف، مشاهده کرد که در سایت متکی به خود نرم افزارهای مختلف، در دسترس نیستند. همچنین در اینجا اگر بر روی برگه‌ی Tags یک مخزن کلیک کنید، مشاهده می‌کنید که تمام فایل‌های موجود در آن توسط docker hub از لحاظ مشکلات امنیتی پیشتر اسکن شده‌اند و گزارش آن‌ها قابل مشاهده‌است. علاوه بر این‌ها docker hub به همراه یک docker store برای برنامه‌های غیر رایگان نیز هست و این مورد فرآیند کار با نرم افزارهای تجاری را یک دست می‌کند.
- مرحله‌ی بعد، دریافت یک کپی از mongodb از docker hub است. اینبار بجای دریافت مستقیم یک فایل zip یا msi، از دستور docker pull mongo استفاده می‌شود که یک image را در نهایت دریافت می‌کند. این image، حاوی برنامه‌ی مدنظر و تمام وابستگی‌های آن است.
- پس از دریافت image، مرحله‌ی بعد، اجرای mongodb به همراه آن است. در حالت متداول، ابتدا نرم افزار داخل فایل zip یا msi استخراج شده و سپس بر روی سیستم اجرا می‌شوند، اما در اینجا مفهوم معادل نصب نرم افزار دریافت شده‌ی از بسته‌ی zip همراه آن، یک container است. یک container دقیقا مانند یک نرم افزار از پیش نصب شده، عمل می‌کند و معادل اجرای فایل exe مانگو دی بی در اینجا، اجرای container آن است. بنابراین docker، از image دریافت شده، یک container را ایجاد می‌کند که دقیقا معادل یک نرم افزار از پیش نصب شده، رفتار خواهد کرد.
- پس از دریافت image، جهت اجرای آن به عنوان یک container، برای استفاده از نرم افزاری که دریافت کرده‌ایم، تنها یک دستور است که باید با آن آشنا باشیم: docker run mongo. این دستور را در همان صفحه‌ی docker hub مربوطه نیز می‌توانید مشاهده کنید. پس از اجرای این دستور، دقیقا همان خروجی و پیام منتظر دریافت اتصالات بودن از طریق پورت 27017 را مشاهده خواهیم کرد. برای اجرای کلاینت آن نیز دستور docker exec -it 27 mongo را می‌توان اجرا کرد. docker exec کار اجرای چندباره‌ی یک نرم افزار نصب شده را انجام می‌دهد.
این فرآیند در مورد تمام containerها یکی است و به این ترتیب به ازای هر نرم افزار مختلف، شاهد روش نصب متفاوتی نخواهیم بود.
- اجرای دستور docker stop نیز سبب خاتمه‌ی تمام این‌ها می‌شود.


در این تصویر مقایسه‌ای را بین مراحل متداول یافتن، دریافت، نصب و اجرای برنامه‌ها را در دو حالت متداول و همچنین استفاده‌ی از docker، مشاهده می‌کنید.

همچنین نکته‌ی جالبی که در مورد docker وجود دارد این است که اگر به task manager ویندوز مراجعه کنیم:


تمام پروسه‌هایی که با job id مساوی 172 در اینجا اجرا شده‌اند، متعلق به docker بوده و آن‌ها دقیقا مانند یک پروسه‌ی معمولی سیستم عامل جاری، در کنار سایر پروسه‌های موجود، اجرا می‌شوند. بنابراین برنامه‌ای که از طریق docker اجرا می‌شود، هیچ تفاوتی با اجرای متداول آن بر روی سیستم عامل، از طریق روش مراجعه‌ی مستقیم به فایل exe مرتبط و اجرای مستقیم آن ندارد. همانطور که پیش‌تر نیز عنوان شد، containerها در مورد نرم افزارها هستند و نه مجازی سازی و یک container در حال اجرا، حاوی تعدادی برنامه‌ی در حال اجرای بر روی سیستم عامل جاری، در کنار سایر برنامه‌های آن می‌باشد.
البته containers به همراه ایزوله سازی‌های بسیاری اجرا می‌شوند. برای مثال به روز رسانی یک کتابخانه‌ی ثالث بر روی سیستم عامل، سبب از کار افتادن برنامه‌ی اجرای شده‌ی توسط یک container نمی‌شود.


در قسمت بعد، نحوه‌ی نصب Docker را بر روی ویندوز، بررسی می‌کنیم.
‫۵ سال و ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۷، ساعت ۱۶:۱۵