مطالب
استفاده از گرافیک برداری در iTextSharp


در مورد «ترسیم اشکال گرافیکی با iTextSharp» مطلب مفصلی را در اینجا می‌توانید مطالعه کنید؛ که قصد تکرار مجدد آن‌را ندارم. فقط این روش‌ها یک مشکل مهم دارند : «کار من ترسیم این نوع اشکال گرافیکی نیست!». مثلا من الان نیاز دارم در گزارشی، بجای ستون Boolean آن در مواردی که مقدار ردیف true هست، مثلا یک «چک مارک» را بجای true/false یا بله/خیر نمایش دهم. می‌شود اینکار را با یک تصویر معمولی هم انجام داد. فقط حجم فایل حاصل، بیش از اندازه بالا می‌رود و همچنین نتیجه استفاده از یک bitmap، به زیبایی بکارگیری گرافیک برداری با قابلیت تغییر ابعاد بدون نگرانی در مورد از دست دادن کیفیت آن، نیست.

خوشبختانه هستند سایت‌هایی که این نوع تصاویر برداری را به رایگان ارائه دهند؛ برای مثال: سایت Openclipart، تعداد قابل توجهی فایل با فرمت SVG دارد. فایل‌های SVG را مستقیما نمی‌توان توسط iTextSharp استفاده کرد؛ اما یک سری برنامه‌ی کمکی برای تبدیل فرمت SVG به مثلا XAML (قابل توجه برنامه نویس‌های WPF و Silverlight) یا WMF و غیره وجود دارد. برای نمونه iTextSharp امکان خواندن فایل‌های WMF را داشته (توسط همان متد معروف Image.GetInstance آن) و اینبار این Image حاصل، یک تصویر برداری است و نه یک Bitmap.
در بین این برنامه‌های تبدیل کننده‌ فرمت‌های برداری، برنامه‌ی معروف و سورس باز Inkscape، در صدر محبوبیت قرار دارد. تنها کافی است فایل SVG خود را در آن گشوده و سپس به انواع و اقسام فرمت‌های دیگر تبدیل (Save As) کنید:



یکی از فرمت‌های جالب خروجی آن، Tex است (مربوط به یک برنامه ادیتور، به نام LaTeX است). فرض کنید یکی از این «چک مارک»های سایت Openclipart را در برنامه Inkscape باز کرده‌ و سپس با فرمت Tex ذخیره کرده‌ایم. خروجی فایل متنی آن مثلا به شکل زیر خواهد بود:

%LaTeX with PSTricks extensions
%%Creator: 0.48.0
%%Please note this file requires PSTricks extensions
\psset{xunit=.5pt,yunit=.5pt,runit=.5pt}
\begin{pspicture}(190,190)
{
\newrgbcolor{curcolor}{0 0 0}
\pscustom[linestyle=none,fillstyle=solid,fillcolor=curcolor]
{
\newpath
\moveto(52.73079005,101.89500456)
\curveto(31.29686559,101.89500456)(13.84575258,84.04652127)(13.8457479,62.12456369)
\curveto(13.8457479,40.20259605)(31.29686559,22.35412714)(52.73079005,22.35412235)
\curveto(74.16470983,22.35412235)(91.6158322,40.20259605)(91.61582751,62.12456369)
\curveto(91.61582751,71.60188248)(88.48023622,80.07729424)(83.15553076,87.02034164)
\lineto(79.49425309,82.58209245)
\curveto(84.13622847,76.73639073)(85.95313131,70.24630402)(85.95313131,62.12456369)
\curveto(85.95313131,43.33817595)(71.09893654,28.1547277)(52.73079005,28.1547277)
\curveto(34.36263419,28.15473249)(19.50844879,43.33817595)(19.50844879,62.12456369)
\curveto(19.50844879,80.91094185)(34.36264355,96.10336589)(52.73079005,96.10336589)
\curveto(58.55122776,96.10336589)(62.90459266,95.2476225)(67.65721002,92.5630926)
\lineto(71.13570481,97.23509821)
\curveto(65.57113223,100.3782653)(59.52269945,101.89500456)(52.73079005,101.89500456)
\closepath
}
}
{
\newrgbcolor{curcolor}{0 0 0}
\pscustom[linestyle=none,fillstyle=solid,fillcolor=curcolor]
{
\newpath
\moveto(38.33889376,67.35513328)
\curveto(39.90689547,67.35509017)(41.09296342,66.03921993)(41.89711165,63.40748424)
\curveto(43.50531445,58.47289182)(44.65118131,56.00562195)(45.33470755,56.0056459)
\curveto(45.85735449,56.00562195)(46.40013944,56.41682961)(46.96305772,57.23928802)
\curveto(58.2608517,75.74384316)(68.7143666,90.71198997)(78.32362116,102.14379168)
\curveto(80.81631349,105.10443984)(84.77658911,106.58480942)(90.20445269,106.58489085)
\curveto(91.49097185,106.58480942)(92.35539361,106.46145048)(92.79773204,106.21480444)
\curveto(93.23991593,105.96799555)(93.4610547,105.65958382)(93.46113432,105.28956447)
\curveto(93.4610547,104.71379041)(92.7976618,103.58294901)(91.47094155,101.89705463)
\curveto(75.95141033,82.81670149)(61.55772504,62.66726353)(48.28984822,41.44869669)
\curveto(47.36506862,39.96831273)(45.47540199,39.22812555)(42.62081088,39.22813992)
\curveto(39.72597184,39.22812555)(38.0172148,39.35149407)(37.49457722,39.5982407)
\curveto(36.12755286,40.2150402)(34.51931728,43.36081778)(32.66987047,49.03557823)
\curveto(30.57914689,55.32711903)(29.53378743,59.27475848)(29.53381085,60.87852533)
\curveto(29.53378743,62.60558406)(30.94099884,64.27099685)(33.75542165,65.87476369)
\curveto(35.48425582,66.86164481)(37.01207517,67.35509017)(38.33889376,67.35513328)
}
}

\end{pspicture}


استفاده از این خروجی در iTextSharp بسیار ساده است. برای مثال:

using System.Diagnostics;
using System.IO;
using iTextSharp.text;
using iTextSharp.text.pdf;

namespace HtmlToPdf
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
using (var pdfDoc = new Document(PageSize.A4))
{
var pdfWriter = PdfWriter.GetInstance(pdfDoc, new FileStream("Test.pdf", FileMode.Create));
pdfDoc.Open();

var cb = pdfWriter.DirectContent;

cb.MoveTo(52.73079005f, 101.89500456f);
cb.CurveTo(31.29686559f, 101.89500456f, 13.84575258f, 84.04652127f, 13.8457479f, 62.12456369f);
cb.CurveTo(13.8457479f, 40.20259605f, 31.29686559f, 22.35412714f, 52.73079005f, 22.35412235f);
cb.CurveTo(74.16470983f, 22.35412235f, 91.6158322f, 40.20259605f, 91.61582751f, 62.12456369f);
cb.CurveTo(91.61582751f, 71.60188248f, 88.48023622f, 80.07729424f, 83.15553076f, 87.02034164f);
cb.LineTo(79.49425309f, 82.58209245f);
cb.CurveTo(84.13622847f, 76.73639073f, 85.95313131f, 70.24630402f, 85.95313131f, 62.12456369f);
cb.CurveTo(85.95313131f, 43.33817595f, 71.09893654f, 28.1547277f, 52.73079005f, 28.1547277f);
cb.CurveTo(34.36263419f, 28.15473249f, 19.50844879f, 43.33817595f, 19.50844879f, 62.12456369f);
cb.CurveTo(19.50844879f, 80.91094185f, 34.36264355f, 96.10336589f, 52.73079005f, 96.10336589f);
cb.CurveTo(58.55122776f, 96.10336589f, 62.90459266f, 95.2476225f, 67.65721002f, 92.5630926f);
cb.LineTo(71.13570481f, 97.23509821f);
cb.CurveTo(65.57113223f, 100.3782653f, 59.52269945f, 101.89500456f, 52.73079005f, 101.89500456f);

cb.MoveTo(38.33889376f, 67.35513328f);
cb.CurveTo(39.90689547f, 67.35509017f, 41.09296342f, 66.03921993f, 41.89711165f, 63.40748424f);
cb.CurveTo(43.50531445f, 58.47289182f, 44.65118131f, 56.00562195f, 45.33470755f, 56.0056459f);
cb.CurveTo(45.85735449f, 56.00562195f, 46.40013944f, 56.41682961f, 46.96305772f, 57.23928802f);
cb.CurveTo(58.2608517f, 75.74384316f, 68.7143666f, 90.71198997f, 78.32362116f, 102.14379168f);
cb.CurveTo(80.81631349f, 105.10443984f, 84.77658911f, 106.58480942f, 90.20445269f, 106.58489085f);
cb.CurveTo(91.49097185f, 106.58480942f, 92.35539361f, 106.46145048f, 92.79773204f, 106.21480444f);
cb.CurveTo(93.23991593f, 105.96799555f, 93.4610547f, 105.65958382f, 93.46113432f, 105.28956447f);
cb.CurveTo(93.4610547f, 104.71379041f, 92.7976618f, 103.58294901f, 91.47094155f, 101.89705463f);
cb.CurveTo(75.95141033f, 82.81670149f, 61.55772504f, 62.66726353f, 48.28984822f, 41.44869669f);
cb.CurveTo(47.36506862f, 39.96831273f, 45.47540199f, 39.22812555f, 42.62081088f, 39.22813992f);
cb.CurveTo(39.72597184f, 39.22812555f, 38.0172148f, 39.35149407f, 37.49457722f, 39.5982407f);
cb.CurveTo(36.12755286f, 40.2150402f, 34.51931728f, 43.36081778f, 32.66987047f, 49.03557823f);
cb.CurveTo(30.57914689f, 55.32711903f, 29.53378743f, 59.27475848f, 29.53381085f, 60.87852533f);
cb.CurveTo(29.53378743f, 62.60558406f, 30.94099884f, 64.27099685f, 33.75542165f, 65.87476369f);
cb.CurveTo(35.48425582f, 66.86164481f, 37.01207517f, 67.35509017f, 38.33889376f, 67.35513328f);

cb.SetRGBColorFill(0, 0, 0);
cb.Fill();
}

Process.Start("Test.pdf");
}
}
}

در اینجا، pdfWriter.DirectContent یک Canvas را جهت ترسیمات گرافیکی در اختیار ما قرار می‌دهد. سپس مابقی هم آن مشخص است و یک تناظر یک به یک را می‌شود بین خروجی Tex و متدهای فراخوانی شده، مشاهده کرد. PDF خروجی هم به شکل زیر است:



تا اینجا یک مرحله پیشرفت است. مشکل از اینجا شروع می‌شود که خوب! من که یک «چک مارک» این اندازه‌ای لازم ندارم! آن هم قرار گرفته در پایین صفحه. یک راه حل این مشکل استفاده از متد Transform شیء cb فوق است. این متد یک System.Drawing.Drawing2D.Matrix را دریافت می‌کند و سپس می‌شود توسط آن، اعمال تغییر اندازه (Scale)، تغییر مکان (Translate) و غیره را اعمال کرد. راه دیگر تعریف یک Template از دستورات فوق است. سپس متد Image.GetInstance کتابخانه iTextSharp ورودی از نوع Template را هم قبول می‌کند. خروجی حاصل یک تصویر برداری خواهد بود که اکنون با اکثر اشیاء iTextSharp سازگار است. برای مثال متد سازنده PdfPCell، آرگومان از نوع Image را هم قبول می‌کند. به علاوه شیء Image در اینجا متدهای تغییر اندازه و امثال آن‌را نیز به همراه دارد:

using System.Diagnostics;
using System.IO;
using iTextSharp.text;
using iTextSharp.text.pdf;

namespace HtmlToPdf
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
using (var pdfDoc = new Document(PageSize.A4))
{
var pdfWriter = PdfWriter.GetInstance(pdfDoc, new FileStream("Test.pdf", FileMode.Create));
pdfDoc.Open();

var cb = pdfWriter.DirectContent;
var template = createCheckMark(cb);

var image = Image.GetInstance(template);
image.ScaleAbsolute(40, 40);

var table = new PdfPTable(3);
var cell = new PdfPCell(image)
{
HorizontalAlignment = Element.ALIGN_CENTER
};

for (int i = 0; i < 9; i++)
table.AddCell(cell);

pdfDoc.Add(table);
}

Process.Start("Test.pdf");
}

private static PdfTemplate createCheckMark(PdfContentByte cb)
{
var template = cb.CreateTemplate(140, 140);

template.MoveTo(52.73079005f, 101.89500456f);
template.CurveTo(31.29686559f, 101.89500456f, 13.84575258f, 84.04652127f, 13.8457479f, 62.12456369f);
template.CurveTo(13.8457479f, 40.20259605f, 31.29686559f, 22.35412714f, 52.73079005f, 22.35412235f);
template.CurveTo(74.16470983f, 22.35412235f, 91.6158322f, 40.20259605f, 91.61582751f, 62.12456369f);
template.CurveTo(91.61582751f, 71.60188248f, 88.48023622f, 80.07729424f, 83.15553076f, 87.02034164f);
template.LineTo(79.49425309f, 82.58209245f);
template.CurveTo(84.13622847f, 76.73639073f, 85.95313131f, 70.24630402f, 85.95313131f, 62.12456369f);
template.CurveTo(85.95313131f, 43.33817595f, 71.09893654f, 28.1547277f, 52.73079005f, 28.1547277f);
template.CurveTo(34.36263419f, 28.15473249f, 19.50844879f, 43.33817595f, 19.50844879f, 62.12456369f);
template.CurveTo(19.50844879f, 80.91094185f, 34.36264355f, 96.10336589f, 52.73079005f, 96.10336589f);
template.CurveTo(58.55122776f, 96.10336589f, 62.90459266f, 95.2476225f, 67.65721002f, 92.5630926f);
template.LineTo(71.13570481f, 97.23509821f);
template.CurveTo(65.57113223f, 100.3782653f, 59.52269945f, 101.89500456f, 52.73079005f, 101.89500456f);

template.MoveTo(38.33889376f, 67.35513328f);
template.CurveTo(39.90689547f, 67.35509017f, 41.09296342f, 66.03921993f, 41.89711165f, 63.40748424f);
template.CurveTo(43.50531445f, 58.47289182f, 44.65118131f, 56.00562195f, 45.33470755f, 56.0056459f);
template.CurveTo(45.85735449f, 56.00562195f, 46.40013944f, 56.41682961f, 46.96305772f, 57.23928802f);
template.CurveTo(58.2608517f, 75.74384316f, 68.7143666f, 90.71198997f, 78.32362116f, 102.14379168f);
template.CurveTo(80.81631349f, 105.10443984f, 84.77658911f, 106.58480942f, 90.20445269f, 106.58489085f);
template.CurveTo(91.49097185f, 106.58480942f, 92.35539361f, 106.46145048f, 92.79773204f, 106.21480444f);
template.CurveTo(93.23991593f, 105.96799555f, 93.4610547f, 105.65958382f, 93.46113432f, 105.28956447f);
template.CurveTo(93.4610547f, 104.71379041f, 92.7976618f, 103.58294901f, 91.47094155f, 101.89705463f);
template.CurveTo(75.95141033f, 82.81670149f, 61.55772504f, 62.66726353f, 48.28984822f, 41.44869669f);
template.CurveTo(47.36506862f, 39.96831273f, 45.47540199f, 39.22812555f, 42.62081088f, 39.22813992f);
template.CurveTo(39.72597184f, 39.22812555f, 38.0172148f, 39.35149407f, 37.49457722f, 39.5982407f);
template.CurveTo(36.12755286f, 40.2150402f, 34.51931728f, 43.36081778f, 32.66987047f, 49.03557823f);
template.CurveTo(30.57914689f, 55.32711903f, 29.53378743f, 59.27475848f, 29.53381085f, 60.87852533f);
template.CurveTo(29.53378743f, 62.60558406f, 30.94099884f, 64.27099685f, 33.75542165f, 65.87476369f);
template.CurveTo(35.48425582f, 66.86164481f, 37.01207517f, 67.35509017f, 38.33889376f, 67.35513328f);

template.SetRGBColorFill(0, 0, 0);
template.Fill();

return template;
}
}
}

در این مثال، با کمک متد CreateTemplate مرتبط با Canvas دریافتی، یک قالب جدید ایجاد و سپس روی آن نقاشی خواهیم کرد. اکنون می‌توان از این قالب تهیه شده، یک Image دریافت کرده و سپس مثلا در سلول‌های یک جدول نمایش داد. اینبار خروجی نهایی ما به شکل زیر خواهد بود:



مطالب
تبدیل عدد به حروف

به طور قطع توابع و کلاس‌های تبدیل عدد به حروف، در جعبه ابزار توابع کمکی شما هم پیدا می‌شوند. روز قبل سعی کردم جهت آزمایش، عدد 3000,000,000,000,000 ریال را با کلاسی که دارم تست کنم و نتیجه overflow یا اصطلاحا ترکیدن سیستم بود! البته اگر مطالب این سایت را دنبال کرده باشید پیشتر در همین راستا مطلبی در مورد نحوه‌ی صحیح بکارگیری توابع تجمعی SQL در این سایت منتشر شده است و جزو الزامات هر سیستمی است (تفاوتی هم نمی‌کند که به چه زبانی تهیه شده باشد). اگر آ‌ن‌را رعایت نکرده‌اید، سیستم شما «روزی» دچار overflow خواهد شد.

در کل این کلاس تبدیل عدد به حروف را به صورت ذیل اصلاح کردم و همچنین دو زبانه است؛ چیزی که کمتر در پیاده سازی‌های عمومی به آن توجه شده است:

using System.Collections.Generic;
using System.Linq;

namespace NumberToWordsLib
{
/// <summary>
/// Number to word languages
/// </summary>
public enum Language
{
/// <summary>
/// English Language
/// </summary>
English,

/// <summary>
/// Persian Language
/// </summary>
Persian
}

/// <summary>
/// Digit's groups
/// </summary>
public enum DigitGroup
{
/// <summary>
/// Ones group
/// </summary>
Ones,

/// <summary>
/// Teens group
/// </summary>
Teens,

/// <summary>
/// Tens group
/// </summary>
Tens,

/// <summary>
/// Hundreds group
/// </summary>
Hundreds,

/// <summary>
/// Thousands group
/// </summary>
Thousands
}

/// <summary>
/// Equivalent names of a group
/// </summary>
public class NumberWord
{
/// <summary>
/// Digit's group
/// </summary>
public DigitGroup Group { set; get; }

/// <summary>
/// Number to word language
/// </summary>
public Language Language { set; get; }

/// <summary>
/// Equivalent names
/// </summary>
public IList<string> Names { set; get; }
}

/// <summary>
/// Convert a number into words
/// </summary>
public static class HumanReadableInteger
{
#region Fields (4)

private static readonly IDictionary<Language, string> And = new Dictionary<Language, string>
{
{ Language.English, " " },
{ Language.Persian, " و " }
};
private static readonly IList<NumberWord> NumberWords = new List<NumberWord>
{
new NumberWord { Group= DigitGroup.Ones, Language= Language.English, Names=
new List<string> { string.Empty, "One", "Two", "Three", "Four", "Five", "Six", "Seven", "Eight", "Nine" }},
new NumberWord { Group= DigitGroup.Ones, Language= Language.Persian, Names=
new List<string> { string.Empty, "یک", "دو", "سه", "چهار", "پنج", "شش", "هفت", "هشت", "نه" }},

new NumberWord { Group= DigitGroup.Teens, Language= Language.English, Names=
new List<string> { "Ten", "Eleven", "Twelve", "Thirteen", "Fourteen", "Fifteen", "Sixteen", "Seventeen", "Eighteen", "Nineteen" }},
new NumberWord { Group= DigitGroup.Teens, Language= Language.Persian, Names=
new List<string> { "ده", "یازده", "دوازده", "سیزده", "چهارده", "پانزده", "شانزده", "هفده", "هجده", "نوزده" }},

new NumberWord { Group= DigitGroup.Tens, Language= Language.English, Names=
new List<string> { "Twenty", "Thirty", "Forty", "Fifty", "Sixty", "Seventy", "Eighty", "Ninety" }},
new NumberWord { Group= DigitGroup.Tens, Language= Language.Persian, Names=
new List<string> { "بیست", "سی", "چهل", "پنجاه", "شصت", "هفتاد", "هشتاد", "نود" }},

new NumberWord { Group= DigitGroup.Hundreds, Language= Language.English, Names=
new List<string> {string.Empty, "One Hundred", "Two Hundred", "Three Hundred", "Four Hundred",
"Five Hundred", "Six Hundred", "Seven Hundred", "Eight Hundred", "Nine Hundred" }},
new NumberWord { Group= DigitGroup.Hundreds, Language= Language.Persian, Names=
new List<string> {string.Empty, "یکصد", "دویست", "سیصد", "چهارصد", "پانصد", "ششصد", "هفتصد", "هشتصد" , "نهصد" }},

new NumberWord { Group= DigitGroup.Thousands, Language= Language.English, Names=
new List<string> { string.Empty, " Thousand", " Million", " Billion"," Trillion", " Quadrillion", " Quintillion", " Sextillian",
" Septillion", " Octillion", " Nonillion", " Decillion", " Undecillion", " Duodecillion", " Tredecillion",
" Quattuordecillion", " Quindecillion", " Sexdecillion", " Septendecillion", " Octodecillion", " Novemdecillion",
" Vigintillion", " Unvigintillion", " Duovigintillion", " 10^72", " 10^75", " 10^78", " 10^81", " 10^84", " 10^87",
" Vigintinonillion", " 10^93", " 10^96", " Duotrigintillion", " Trestrigintillion" }},
new NumberWord { Group= DigitGroup.Thousands, Language= Language.Persian, Names=
new List<string> { string.Empty, " هزار", " میلیون", " میلیارد"," تریلیون", " Quadrillion", " Quintillion", " Sextillian",
" Septillion", " Octillion", " Nonillion", " Decillion", " Undecillion", " Duodecillion", " Tredecillion",
" Quattuordecillion", " Quindecillion", " Sexdecillion", " Septendecillion", " Octodecillion", " Novemdecillion",
" Vigintillion", " Unvigintillion", " Duovigintillion", " 10^72", " 10^75", " 10^78", " 10^81", " 10^84", " 10^87",
" Vigintinonillion", " 10^93", " 10^96", " Duotrigintillion", " Trestrigintillion" }},
};
private static readonly IDictionary<Language, string> Negative = new Dictionary<Language, string>
{
{ Language.English, "Negative " },
{ Language.Persian, "منهای " }
};
private static readonly IDictionary<Language, string> Zero = new Dictionary<Language, string>
{
{ Language.English, "Zero" },
{ Language.Persian, "صفر" }
};

#endregion Fields

#region Methods (7)

// Public Methods (5) 

/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this int number, Language language)
{
return NumberToText((long)number, language);
}


/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this uint number, Language language)
{
return NumberToText((long)number, language);
}

/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this byte number, Language language)
{
return NumberToText((long)number, language);
}

/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this decimal number, Language language)
{
return NumberToText((long)number, language);
}

/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this double number, Language language)
{
return NumberToText((long)number, language);
}

/// <summary>
/// display a numeric value using the equivalent text
/// </summary>
/// <param name="number">input number</param>
/// <param name="language">local language</param>
/// <returns>the equivalent text</returns>
public static string NumberToText(this long number, Language language)
{
if (number == 0)
{
return Zero[language];
}

if (number < 0)
{
return Negative[language] + NumberToText(-number, language);
}

return wordify(number, language, string.Empty, 0);
}
// Private Methods (2) 

private static string getName(int idx, Language language, DigitGroup group)
{
return NumberWords.Where(x => x.Group == group && x.Language == language).First().Names[idx];
}

private static string wordify(long number, Language language, string leftDigitsText, int thousands)
{
if (number == 0)
{
return leftDigitsText;
}

var wordValue = leftDigitsText;
if (wordValue.Length > 0)
{
wordValue += And[language];
}

if (number < 10)
{
wordValue += getName((int)number, language, DigitGroup.Ones);
}
else if (number < 20)
{
wordValue += getName((int)(number - 10), language, DigitGroup.Teens);
}
else if (number < 100)
{
wordValue += wordify(number % 10, language, getName((int)(number / 10 - 2), language, DigitGroup.Tens), 0);
}
else if (number < 1000)
{
wordValue += wordify(number % 100, language, getName((int)(number / 100), language, DigitGroup.Hundreds), 0);
}
else
{
wordValue += wordify(number % 1000, language, wordify(number / 1000, language, string.Empty, thousands + 1), 0);
}

if (number % 1000 == 0) return wordValue;
return wordValue + getName(thousands, language, DigitGroup.Thousands);
}

#endregion Methods
}
}



دریافت پروژه کامل به همراه Unit tests مرتبط


مطالب
مدیریت Join در NHibernate 3.0

مباحث eager fetching/loading (واکشی حریصانه) و lazy loading/fetching (واکشی در صورت نیاز، با تاخیر، تنبل) جزو نکات کلیدی کار با ORM های پیشرفته بوده و در صورت عدم اطلاع از آن‌ها و یا استفاده‌ی ناصحیح از هر کدام، باید منتظر از کار افتادن زود هنگام سیستم در زیر بار چند کاربر همزمان بود. به همین جهت تصور اینکه "با استفاده از ORMs دیگر از فراگیری SQL راحت شدیم!" یا اینکه "به من چه که پشت صحنه چه اتفاقی می‌افته!" بسی مهلک و نادرست است!
در ادامه به تفصیل به این موضوع پرداخته خواهد شد.

ابزار مورد نیاز

در این مطلب از برنامه‌ی NHProf استفاده خواهد شد.
اگر مطالب NHibernate این سایت را دنبال کرده باشید، در مورد لاگ کردن SQL تولیدی به اندازه‌ی کافی توضیح داده شده یا حتی یک ماژول جمع و جور هم برای مصارف دم دستی نوشته شده است. این موارد شاید این ایده را به همراه داشته باشند که چقدر خوب می‌شد یک برنامه‌ی جامع‌تر برای این نوع بررسی‌ها تهیه می‌شد. حداقل SQL نهایی فرمت می‌شد (یعنی برنامه باید مجهز به یک SQL Parser تمام عیار باشد که کار چند ماهی هست ...؛ با توجه به اینکه مثلا NHibernate از افزونه‌های SQL ویژه بانک‌های اطلاعاتی مختلف هم پشتیبانی می‌کند، مثلا T-SQL مایکروسافت با یک سری ریزه کاری‌های منحصر به MySQL متفاوت است)، یا پس از فرمت شدن، syntax highlighting به آن اضافه می‌شد، در ادامه مشخص می‌کرد کدام کوئری‌ها سنگین‌تر هستند، کدامیک نشانه‌ی عدم استفاده‌ی صحیح از ORM مورد استفاده است، چه مشکلی دارد و از این موارد.
خوشبختانه این ایده‌ها یا آرزوها با برنامه‌ی NHProf محقق شده است. این برنامه برای استفاده‌ی یک ماه اول آن رایگان است (آدرس ایمیل خود را وارد کنید تا یک فایل مجوز رایگان یک ماهه برای شما ارسال گردد) و پس از یک ماه، باید حداقل 300 دلار هزینه کنید.


واکشی حریصانه و غیرحریصانه چیست؟

رفتار یک ORM جهت تعیین اینکه آیا نیاز است برای دریافت اطلاعات بین جداول Join صورت گیرد یا خیر، واکشی حریصانه و غیرحریصانه را مشخص می‌سازد.
در حالت واکشی حریصانه به ORM خواهیم گفت که لطفا جهت دریافت اطلاعات فیلدهای جداول مختلف، از همان ابتدای کار در پشت صحنه، Join های لازم را تدارک ببین. در حالت واکشی غیرحریصانه به ORM خواهیم گفت به هیچ عنوان حق نداری Join ایی را تشکیل دهی. هر زمانی که نیاز به اطلاعات فیلدی از جدولی دیگر بود باید به صورت مستقیم به آن مراجعه کرده و آن مقدار را دریافت کنی.
به صورت خلاصه برنامه نویس در حین کار با ORM های پیشرفته نیازی نیست Join بنویسد. تنها باید ORM را طوری تنظیم کند که آیا اینکار را حتما خودش در پشت صحنه انجام دهد (واکشی حریصانه)، یا اینکه خیر، به هیچ عنوان SQL های تولیدی در پشت صحنه نباید حاوی Join باشند (lazy loading).


چگونه واکشی حریصانه و غیرحریصانه را در NHibernate 3.0 تنظیم کنیم؟

در NHibernate اگر تنظیم خاصی را تدارک ندیده و خواص جداول خود را به صورت virtual معرفی کرده باشید، تنظیم پیش فرض دریافت اطلاعات همان lazy loading است. به مثالی در این زمینه توجه بفرمائید:

مدل برنامه:
مدل برنامه همان مثال کلاسیک مشتری و سفارشات او می‌باشد. هر مشتری چندین سفارش می‌تواند داشته باشد. هر سفارش به یک مشتری وابسته است. هر سفارش نیز از چندین قلم جنس تشکیل شده است. در این خرید، هر جنس نیز به یک سفارش وابسته است.


using System.Collections.Generic;
namespace CustomerOrdersSample.Domain
{
public class Customer
{
public virtual int Id { get; set; }
public virtual string Name { get; set; }
public virtual IList<Order> Orders { get; set; }
}
}

using System;
using System.Collections.Generic;
namespace CustomerOrdersSample.Domain
{
public class Order
{
public virtual int Id { get; set; }
public virtual DateTime OrderDate { set; get; }
public virtual Customer Customer { get; set; }
public virtual IList<OrderItem> OrderItems { set; get; }
}
}

namespace CustomerOrdersSample.Domain
{
public class OrderItem
{
public virtual int Id { get; set; }
public virtual Product Product { get; set; }
public virtual int Quntity { get; set; }
public virtual Order Order { set; get; }
}
}

namespace CustomerOrdersSample.Domain
{
public class Product
{
public virtual int Id { set; get; }
public virtual string Name { get; set; }
public virtual decimal UnitPrice { get; set; }
}
}

که جداول متناظر با آن به صورت زیر خواهند بود:
    create table Customers (
CustomerId INT IDENTITY NOT NULL,
Name NVARCHAR(255) null,
primary key (CustomerId)
)

create table Orders (
OrderId INT IDENTITY NOT NULL,
OrderDate DATETIME null,
CustomerId INT null,
primary key (OrderId)
)

create table OrderItems (
OrderItemId INT IDENTITY NOT NULL,
Quntity INT null,
ProductId INT null,
OrderId INT null,
primary key (OrderItemId)
)

create table Products (
ProductId INT IDENTITY NOT NULL,
Name NVARCHAR(255) null,
UnitPrice NUMERIC(19,5) null,
primary key (ProductId)
)

alter table Orders
add constraint fk_Customer_Order
foreign key (CustomerId)
references Customers

alter table OrderItems
add constraint fk_Product_OrderItem
foreign key (ProductId)
references Products

alter table OrderItems
add constraint fk_Order_OrderItem
foreign key (OrderId)
references Orders

همچنین یک سری اطلاعات آزمایشی زیر را هم در نظر بگیرید: (بانک اطلاعاتی انتخاب شده SQL CE است)

SET IDENTITY_INSERT [Customers] ON;
GO
INSERT INTO [Customers] ([CustomerId],[Name]) VALUES (1,N'Customer1');
GO
SET IDENTITY_INSERT [Customers] OFF;
GO
SET IDENTITY_INSERT [Products] ON;
GO
INSERT INTO [Products] ([ProductId],[Name],[UnitPrice]) VALUES (1,N'Product1',1000.00000);
GO
INSERT INTO [Products] ([ProductId],[Name],[UnitPrice]) VALUES (2,N'Product2',2000.00000);
GO
INSERT INTO [Products] ([ProductId],[Name],[UnitPrice]) VALUES (3,N'Product3',3000.00000);
GO
SET IDENTITY_INSERT [Products] OFF;
GO
SET IDENTITY_INSERT [Orders] ON;
GO
INSERT INTO [Orders] ([OrderId],[OrderDate],[CustomerId]) VALUES (1,{ts '2011-01-07 11:25:20.000'},1);
GO
SET IDENTITY_INSERT [Orders] OFF;
GO
SET IDENTITY_INSERT [OrderItems] ON;
GO
INSERT INTO [OrderItems] ([OrderItemId],[Quntity],[ProductId],[OrderId]) VALUES (1,10,1,1);
GO
INSERT INTO [OrderItems] ([OrderItemId],[Quntity],[ProductId],[OrderId]) VALUES (2,5,2,1);
GO
INSERT INTO [OrderItems] ([OrderItemId],[Quntity],[ProductId],[OrderId]) VALUES (3,20,3,1);
GO
SET IDENTITY_INSERT [OrderItems] OFF;
GO

دریافت اطلاعات :
می‌خواهیم نام کلیه محصولات خریداری شده توسط مشتری‌ها را به همراه نام مشتری و زمان خرید مربوطه، نمایش دهیم (دریافت اطلاعات از 4 جدول بدون join نویسی):

var list = session.QueryOver<Customer>().List();

foreach (var customer in list)
{
foreach (var order in customer.Orders)
{
foreach (var orderItem in order.OrderItems)
{
Console.WriteLine("{0}:{1}:{2}", customer.Name, order.OrderDate, orderItem.Product.Name);
}
}
}

خروجی به صورت زیر خواهد بود:
Customer1:2011/01/07 11:25:20 :Product1
Customer1:2011/01/07 11:25:20 :Product2
Customer1:2011/01/07 11:25:20 :Product3
اما بهتر است نگاهی هم به پشت صحنه عملیات داشته باشیم:



همانطور که مشاهده می‌کنید در اینجا اطلاعات از 4 جدول مختلف دریافت می‌شوند اما ما Join ایی را ننوشته‌ایم. ORM هرجایی که به اطلاعات فیلدهای جداول دیگر نیاز داشته، به صورت مستقیم به آن جدول مراجعه کرده و یک کوئری، حاصل این عملیات خواهد بود (مطابق تصویر جمعا 6 کوئری در پشت صحنه برای نمایش سه سطر خروجی فوق اجرا شده است).
این حالت فقط و فقط با تعداد رکورد کم بهینه است (و به همین دلیل هم تدارک دیده شده است). بنابراین اگر برای مثال قصد نمایش اطلاعات حاصل از 4 جدول فوق را در یک گرید داشته باشیم، بسته به تعداد رکوردها و تعداد کاربران همزمان برنامه (خصوصا در برنامه‌های تحت وب)، بانک اطلاعاتی باید بتواند هزاران هزار کوئری رسیده حاصل از lazy loading را پردازش کند و این یعنی مصرف بیش از حد منابع (IO بالا، مصرف حافظه بالا) به همراه بالا رفتن CPU usage و از کار افتادن زود هنگام سیستم.
کسانی که پیش از این با SQL نویسی خو گرفته‌اند احتمالا الان منابع موجود را در مورد نحوه‌ی نوشتن Join در NHibernate زیر و رو خواهند کرد؛ زیرا پیش از این آموخته‌اند که برای دریافت اطلاعات از دو یا چند جدول مرتبط باید Join نوشت. اما همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، اگر با جزئیات کار با NHibernate آشنا شویم، نیازی به Join نویسی نخواهیم داشت. اینکار را خود ORM در پشت صحنه باید و می‌تواند مدیریت کند. اما چگونه؟
در NHibernate 3.0 با معرفی QueryOver که جایگزینی از نوع strongly typed همان ICriteria API قدیمی است، یا با معرفی Query که همان LINQ to NHibernate می‌باشد، متدی به نام Fetch نیز تدارک دیده شده است که استراتژی‌های lazy loading و eager loading را به سادگی توسط آن می‌توان مشخص نمود.

مثال: دریافت اطلاعات با استفاده از QueryOver

var list = session
.QueryOver<Customer>()
.Fetch(c => c.Orders).Eager
.Fetch(c => c.Orders.First().OrderItems).Eager
.Fetch(c => c.Orders.First().OrderItems.First().Product).Eager
.List();

foreach (var customer in list)
{
foreach (var order in customer.Orders)
{
foreach (var orderItem in order.OrderItems)
{
Console.WriteLine("{0}:{1}:{2}", customer.Name, order.OrderDate, orderItem.Product.Name);
}
}
}

پشت صحنه:



اینبار فقط یک کوئری حاصل عملیات بوده و join ها به صورت خودکار با توجه به متدهای Fetch ذکر شده که حالت eager loading آن‌ها صریحا مشخص شده است، تشکیل شده‌اند (6 بار رفت و برگشت به بانک اطلاعاتی به یکبار تقلیل یافت).

نکته 1: نتایج تکراری
اگر حاصل join آخر را نمایش دهیم، نتایجی تکراری خواهیم داشت که مربوط است به مقدار دهی customer با سه وهله از شیء مربوطه تا بتواند واکشی حریصانه‌ی مجموعه اشیاء فرزند آن‌را نیز پوشش دهد. برای رفع این مشکل یک سطر TransformUsing باید اضافه شود:
...
.TransformUsing(NHibernate.Transform.Transformers.DistinctRootEntity)
.List();


دریافت اطلاعات با استفاده از LINQ to NHibernate3.0
برای اینکه بتوان متدهای Fetch ذکر شده را به LINQ to NHibernate 3.0 اعمال نمود، ذکر فضای نام NHibernate.Linq ضروری است. پس از آن خواهیم داشت:
var list = session
.Query()
.FetchMany(c => c.Orders)
.ThenFetchMany(o => o.OrderItems)
.ThenFetch(p => p.Product)
.ToList();

اینبار از FetchMany، سپس ThenFetchMany (برای واکشی حریصانه مجموعه‌های فرزند) و در آخر از ThenFetch استفاده خواهد شد.

همانطور که ملاحظه می‌کنید حاصل این کوئری، با کوئری قبلی ذکر شده یکسان است. هر دو، اطلاعات مورد نیاز از دو جدول مختلف را نمایش می‌دهند. اما یکی در پشت صحنه شامل چندین و چند کوئری برای دریافت اطلاعات است، اما دیگری تنها از یک کوئری Join دار تشکیل شده است.


نکته 2: خطاهای ممکن
ممکن است حین تعریف متدهای Fetch در زمان اجرا به خطاهای Antlr.Runtime.MismatchedTreeNodeException و یا Specified method is not supported و یا موارد مشابهی برخورد نمائید. تنها کاری که باید انجام داد جابجا کردن مکان بکارگیری extension methods است. برای مثال متد Fetch باید پس از Where در حالت استفاده از LINQ ذکر شود و نه قبل از آن.

مطالب
آموزش MDX Query - قسمت اول

در طول این سری آموزش‌های MDX (البته هنوز نمی‌دانم چند قسمت خواهد بود) تلاش خواهم کرد تمامی موارد موجود در MDX‌ها را به طور کامل با شرح و توضیح مناسب پوشش دهم.

امیدوارم شما دوستان عزیز پس از مطالعه‌ی این مجموعه مقالات به دانش کافی در خصوص MDX Query‌ها دست پیدا کنید.

در قسمت اول این آموزش‌ها در نظر دارم در ابتدا مفاهیم اولیه OLAP و همچنین مفاهیم مورد نیاز در Multi Dimentional Data Base  ها برای شما عزیزان توضیح دهم و در قسمت‌های بعدی این مجموعه در خصوص MDX Query‌ها صحبت خواهم کرد.

انباره داده (Data Warehouse)

عملا یک یا چند پایگاه داده می‌باشد که اطلاعات تجمیع شده از دیگر پایگاه‌های داده را درخود نگه داری می‌کند. برای ارایه گزارشاتی که از پایگاه داده‌های OLTP نمی‌توانیم به راحتی بگیریم.

(OLTP (Online transaction processing

سیستم پردازش تراکنش بر‌خط می‌باشند . که عملا همان سیستم هایی می‌باشند که در طول روز دارای تغییرات بسیار زیادی می‌باشند (مانند سیستم‌های حسابداری، انبار داری و ... که در طول روز دایما دارای تغییرات در سطح داده می‌باشند.)

(OLAP (OnLine Analysis Processing 

این سیستم‌ها خدماتی در نقش تحلیل‌گر داده و تصمیم گیرنده ارائه می‌‌کند. چنین سیستمهایی می‌‌توانند، داده را در قالبهای مختلف برای هماهنگ کردن نیازهای مختلف کاربران مختلف، سازماندهی کنند.

تفاوت انبار داده (Data Warehouse) و پایگاه داده(Data Base)

وظیفه اصلی سیستم‌های پایگاه‌داده کاربردی OnLine ،پشتیبانی از تراکنش‌های بر‌خط و  پردازش کوئری است. این سیستم‌ها، سیستم پردازش تراکنش بر‌خط(OLTP)  نامیده می‌شوند و بیشتر عملیات روزمره یک سازمان را پوشش می‌‌دهند. از سوی دیگر انبار‌داده، خدماتی در نقش تحلیل‌گر داده و تصمیم گیرنده ارائه می‌‌کند. چنین سیستمهایی می‌‌توانند داده را در قالبهای مختلف برای هماهنگ کردن نیازهای مختلف کاربران مختلف، سازماندهی و ارائه می‌کند. این سیستم‌ها با نام سیستم‌های پردازش تحلیلی بر‌خط (OLAP) شناخته‌می‌شوند.

موارد تفاوت انبار داده (Data Warehouse) و پایگاه داده(Data Base)

• از لحاظ مدل‌های داده: پایگاه‌های داده برای مدل  OLTP بهینه سازی شده‌است. که بر اساس مدل داده رابطه‌ای امکان پردازش تعداد زیادی تراکنش همروند، که اغلب حاوی رکورد‌های اندکی هستند را دارد. اما در انبارهای داده که برای پردازش تحلیلی بر خط، طراحی شده‌اند امکان پردازش تعداد کمی کوئری پیچیده بر روی تعداد بسیار زیادی رکورد داده فراهم می‌شود. سرورهای OLAP می‌توانند از دو نوع رابطه‌ای  (ROLAP)  یا چند‌بعدی باشند (MOLAP).
• از لحاظ کاربران: کاربران پایگاه‌داده کارمندان دفتری و مسؤولان هستند در حالی‌که کاربران انبار‌داده مدیران و تصمیم‌گیرنده‌ها هستند.
• از لحاظ عملیات قابل اجرا بر روی آن‌ها: عملیات انجام شده برروی پایگاه‌های داده عمدتا عملیات (Select/Insert/Update/Delete) می‌باشد ، در حالی که عملیات روی انبار داده عمدتا Select  ها می‌باشند.
• از لحاظ مقدار داده‌ها: مقدار داده‌های یک پایگاه‌داده در حدود چند مگابایت تا چند گیگابایت است در حالی که این مقدار در انبار داده در حدود چند گیگابایت تا چند ترابایت است.
• از لحاظ زمان پرس و جو : به طور کلی سرعت پرس و جو  ها روی انباره‌ی داده بسیار بالاتر از کوئری مشابه آن روی پایگاه داده می‌باشد.
مراحل ساخت یک انباره‌ی داده (Data WareHouse) به شرح زیر می‌باشد 



• پاکسازی داده (Data Cleansing)

پاکسازی داده‌ها عبارت است از شناسایی و حذف خطاها و ناسازگاریهای داده ای به منظور دستیابی به داده‌ها‌یی با کیفیت بالاتر.

اگر داده‌ها  از منابع یکسان مثل فایل‌ها  یا پایگاه‌های داده ای گرفته شوند خطاهایی از قبیل اشتباهات تایپی، داده‌های نادرست و فیلدهای بدون مقدار را خواهیم داشت و چنانچه داده‌ها  از منابع مختلف مثل پایگاه داده‌های مختلف یا سیستم اطلاعاتی مبتنی بر وب گرفته شوند .با توجه به نمایش‌های دادهای مختلف خطاها بیشتر بوده و پاکسازی داده‌ها  اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. برای دستیابی به دادههای دقیق و سازگار، بایستی داده‌ها  را یکپارچه نموده و تکرارهای آنها را حذف نمود.

وجود خطاهای نویزی، ناسازگاری در داده‌های انبار داده و ناقص بودن داده‌ها  امری طبیعی است. فیلدهای یک جدول ممکن است خالی باشند و یا دارای داده‌های خطا دار و ناسازگار باشند. برای هر کدام از این حالت‌ها  روشهایی جهت پاکسازی و اصلاح داده‌ها  ارایه می‌شود. 

در این بخش عملیات مختلفی برای پاکسازی داده‌ها  قابل انجام است:

• نادیده گرفتن تاپل‌های نادرست
• پرکردن فیلدهای نادرست به صورت دستی
• پرکردن فیلدهای نادرست با یک مقدار مشخص
• پرکردن فیلدها با توجه به نوع فیلد و داده‌ها ی موجود
• پرکردن فیلدها با نزدیکترین مقدار ممکن (مثلا میانگین فیلد تاپل‌های دیگر می‌تواند به عنوان یک مقدار مناسب در نظر گرفته شود)
• یکپارچه‌سازی (Integration)
این فاز شامل ترکیب داده‌های دریافتی از منابع اطلاعاتی مختلف، استفاده از متاداده‌ها  برای شناسایی و حذف افزونگی داده ها، تشخیص و رفع برخوردهای داده ای می‌باشد. 

یکپارچه سازی داده‌ها از سه فاز کلی تشکیل شده است:
• شناسایی فیلدهای یکسان: فیلدهای یکسان که در جدول‌ها ی مختلف دارای نامهای مختلف میباشند. 

• شناسایی افزونگی‌ها ی موجود در داده‌ها ی ورودی:  داده‌های ورودی گاهی دارای افزونگی است. مثلا بخشی از رکورد در جداول مختلف وجود دارد.

• مشخص کردن برخورد‌های داده ای: مثالی از  برخوردهای داده ای یکسان نبودن واحدهای نمایش داده ای است. مثلا فیلد وزن در یک جدول بر حسب کیلوگرم و در جدولی دیگر بر حسب گرم ذخیره شده است.


• تبدیل داده‌ها(Data Transformation)
در این فاز، داده‌های ورودی طی مراحل زیر به شکلی که مناسب عمل داده کاوی باشند، در می‌آیند:
• از بین بردن نویز داده¬ها(Smoothing)
• تجمیع داده¬ها(Aggregation)
• کلی¬سازی(Generalization)
• نرمال¬سازی(Normalization)
• افزودن فیلدهای جدید
در ادامه به شرح  هر یک می‌پردازیم:
1. از بین بردن نویزهای داده ای(Smoothing): منظور از  داده‌های نویزی، داده هایی هستند که در خارج از بازه مورد نظر قرار می‌گیرند. مثلا اگر بازه حقوقی کارمندان بین یک صد هزار تومان و یک میلیون تومان باشد، داده‌های خارج از این بازه به عنوان داده‌های نویزی شناخته شده و در این مرحله اصلاح می‌گردند. برای اصلاح داده‌های نویزی از روشهای زیر استفاده می‌شود:
• استفاده از مقادیر مجاور برای تعیین یک مقدار مناسب برای فیلدهای دارای نویز
• دسته بندی داده‌های موجود و مقداردهی فیلد دارای داده نویزی با استفاده از دسته نزدیکتر
• ترکیب روشهای فوق با ملاحظات انسانی، در این روش، اصلاح مقادیر نویزی با استفاده از یکی از روشهای فوق انجام می‌گیرد اما افرادی برای بررسی و اصلاح نیز وجود دارند
2. تجمیع داده ها(Aggregation): تجمیع داده‌ها به معنی بدست آوردن اطلاعات جدید از ترکیب داده‌های موجود می‌باشد. به عنوان مثال بدست فروش ماهانه از حساب فروش‌های روزانه.
3. کلی سازی(Generalization): کلی سازی به معنی دسته بندی داده‌های موجود براساس ماهیت و نوع آنها است. به عنوان مثال می‌توان اطلاع رده‌های سنی خاص (جوان، بزرگسال، سالخورده) را از فیلد سن استخراج کرد. 
4. نرمال سازی(Normalization): منظور از نرمال سازی، تغییر مقیاس داده‌ها است. به عنوان مثالی از نرمال سازی، می‌توان به تغییر بازه یک فیلد از مقادیر موجود به بازه 0 تا 1 اشاره کرد.

5. افزودن فیلدهای جدید: گاهی اوقات برای سهولت عمل داده کاوی می‌توان فیلدهایی به مجموعه فیلدهای موجود اضافه کرد. مثلا می‌توان فیلد میانگین حقوق کارمندان یک شعبه را به مجموعه فیلدهای موجود اضافه نمود.

• کاهش داده‌ها(Reduction)

در این مرحله، عملیات کاهش داده‌ها انجام می‌گیرد که شامل تکنیکهایی برای نمایش کمینه اطلاعات موجود است

. این فاز از سه بخش  تشکیل می‌شود:

• کاهش دامنه و بعد: فیلدهای نامربوط، نامناسب و تکراری حذف می‌شوند. برای تشخیص فیلدهای اضافی، روشهای آماری و تجربی وجود دارند ؛ یعنی  با اعمال الگوریتمهای آماری و یا تجربی بر روی داده‌های موجود در یک بازه زمانی مشخص، به این نتیجه می‌رسیم که فیلد یا فیلدهای خاصی کاربردی در انباره داده ای و داده کاوی نداشته و آنها را حذف می‌کنیم. 

• فشرده سازی داده ها: از تکنیکهای فشرده سازی برای کاهش اندازه داده‌ها استفاده می‌شود.
• کدکردن داده ها: داده‌ها در صورت امکان با پارامترها و اطلاعات کوچکتر جایگزین می‌شوند.

مدل داده‌ای رابطه‌ای (Relational) وچند بعدی (Multidimensional)  :

1. مدل داده رابطه‌ای (Relational data modeling)  بر اساس دو مفهوم اساسی موجودیت (entity)  و رابطه (relation) بنا نهاده شده است. از این رو آن را با نام مدل ER نیز می‌شناسند.

• موجودیت (entity) : نمایانگر همه چیزهایی که در پایگاه داده وجود خارجی دارند یا به تصور در می‌آیند. پدیده‌ها دارای مشخصاتی هستندکه به آن‌ها صفت (attribute) گفته می‌شود.

• رابطه (relation) : پدیده‌ها را به هم می‌پیوندد و چگونگی در ارتباط قرار گرفتن آن‌ها با یکدیگر را مشخص می‌کند.

2. مدل داده چند‌بعدی ( Multidimensional modeling ) یا MD بر پایه دو ساختار جدولی اصلی بنا نهاده شده است: 



• جدول حقایق (Fact Table)

• جداول ابعاد (Dimension Table)


این ساختار امکان داشتن یک نگرش مدیریتی و تصمیم‌گیری به داده‌های موجود در پایگاه داده را تسهیل می‌کند. 

جدول حقایق : قلب حجم داده‌ای ما را تشکیل می‌دهد و شامل دو سری فیلد است : کلیدهای خارجی به ابعاد و شاخص‌ها (Measure). 

شاخص‌ها (Measure) : معیارهایی هستند که بر روی آن‌ها تحلیل انجام می‌گیرد و درون جدول حقایق قرار دارند. شاخص‌ها قبل از شکل‌گیری انبار داده توسط مدیران و تحلیل‌گران به دقت مشخص می‌‌شوند. چون در مرحله کار با انبار اطلاعات اساسی هر تحلیل بر اساس همین شاخص‌ها شکل می‌گیرد. شاخص‌‌ها تقریباً همیشه مقادیر عددی را شامل می‌شوند. مثلا برای یک فروشگاه زنجیره‌ای این شاخص‌ها می‌توانند واحدهای فروخته‌شده کالاها و مبلغ فروش به تومان باشند.

بعد (Dimension) : هر موجودیت در این مدل می‌تواند با یک بعد تعریف شود. ولی بعدها با موجودیت‌های مدل ER متفاوتند زیرا آن‌ها سازمان شاخص‌ها را تعیین می‌کنند. علاوه بر این دارای یک ساختار سلسله مراتبی هستند و به طور کلی برای حمایت از سیستم‌های تصمیم گیری سازمان‌دهی شده‌اند.

اجزای بعدها member نام دارند و تقریباٌ همه بعدها، memberهای خود را در یک یا چند سطح سلسله مراتبی (hierarchies) سازمان‌دهی می‌نمایند، که این سلسله مراتب نمایانگر مسیر تجمیع (integration) و ارتباط بین سطوح پایین‌تر (مثل روز) و سطوح بالاتر (مثل ماه و سال) است. وقتی یک دسته از memberهای خاص با هم مفهوم جدیدی را ایجاد می‌‌کنند، به آنها یک سطح (Level) می‌گوییم. ( مثلاٌ هر سی روز را ماه می‌‌گوییم. در این حالت ماه یک سطح است. ) 

حجم‌های داده‌ای (Data Cube)

حجم‌های داده‌ای یا Cube از ارتباط تعدادی بعد با تعدادی شاخص تعریف می‌‌شود. ترکیب memberهای هر بعد از حجم داده‌ای فضای منطقی را تعریف می‌کند که در آن مقادیر شاخص‌ها  ظاهر می‌‌شوند. هر بخش مجزا که شامل یکی از memberهای بعد در حجم داده‌ای است ، سلول (cell) نامیده‌می‌شود. سلول‌ها شاخص‌های مربوط به تجمیع‌های مختلف را در خود نگهداری می‌نمایند. در واقع مقادیر مربوط به حقایق (Fact) که در جدول حقایق (Fact) تعریف می‌شوند در حجم داده‌ای (Data Cube) در سلول‌ها (Cell) نمایان می‌گردند.

     

شماهای داده‌ای (Data Schema)  : سه نوع Schema در طراحی Data Warehouse وجود دارد 

1. Stare
2. Snowflake
3. Galaxy
1. شمای ستاره‌ای (Star Schema) : متداولترین شما، همین شمای‌ستاره‌ای است. که در آن انبار‌داده با استفاده از اجزای زیر تعریف می‌شود:
• یک جدول مرکزی بزرگ به نام جدول حقایق که شامل حجم زیادی از داده‌های بدون تکرار است.

• مجموعه‌ای از جدول‌های کمکی کوچک‌تر به نام‏ جدول بعد ، که به ازای هر بعد یکی از این جداول موجود خواهد بود.

• شکل این شما به صورت یک ستاره است که جدول حقایق در مرکز آن قرار گرفته و هر یک از ‏ جداول بعد‏ به وسیله شعاع‌هایی به آن مربوط هستند.

مشکل این مدل احتمال پیشامد افزونگی در آن است.

2. شمای دانه‌برفی ( Snowflake Schema ) : در واقع شمای دانه‌برفی، نوعی از شمای ستاره‌ای است که در آن بعضی از ‏ جداول بعد نرمال شده‌اند. و به همین خاطر دارای تقسیمات بیشتری به شکل جداول اضافی می‌باشد که از ‏ جداول بعد‏ جدا شده‌اند. 

تفاوت این دو شما در این است که جداول شمای دانه برف نرمال هستند و افزونگی در آن‌ها  کاهش یافته است. که این برای کار کردن با داده‌ها و از لحاظ فضای ذخیره‌سازی مفید است. ولی در عوض کارایی را پایین می‌آورد، زیرا در محاسبه کوئری‌ها به joinهای بیشتری نیاز داریم. 

3. شمای کهکشانی (galaxy schema) : در کاربرد‌های پیچیده برای به اشتراک گذاشتن ابعاد نیاز به جداول حقایق چندگانه احساس می‌شود که یک یا چند ‏ جدول بعد‏ را در بین خود به اشتراک می‌گذارند. این نوع شما به صورت مجموعه‌ای از شماهای ستاره‌ای است و به همین دلیل شمای کهکشان یا شمای منظومه‌ای نامیده‌می‌شود. این شما به ما این امکان را می‌دهد که جداول بعد بین جداول حقایق مختلف به اشتراک گذاشته شوند.

عملیات بر روی حجم‌های داده‌ای :

• Roll Up  (یا Drill-up) : با بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی مفهومی یک حجم داده‌ای، یا با کاهش دادن بعد، یک مجموعه با جزئیات کمتر (خلاصه شده) ایجاد می‌نماید. بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی به معنای حذف قسمتی از جزئیات است. برای مثال اگر قبلاٌ بعد مکان بر حسب شهر بوده آن را با بالا رفتن در ساختار سلسله مراتبی بر حسب کشور درمی‌آوریم. ولی وقتی با کاهش دادن بعد سروکار داریم منظور حذف یکی از ابعاد و جایگزین کردن مقادیر کل است. در واقع همان عمل تجمیع (aggregation) است. 
• Drill Down : بر عکس عملRoll-up است و از موقعیتی با جزئیات داده‌ای کم به جزئیات زیاد می‌رود. این کار با پایین آمدن در ساختار سلسله مراتبی( به سمت جزئیات بیشتر) یا با ایجاد ابعاد اضافی انجام می‌گیرد.

نمونه‌ای از عملیات Drill Down و Roll Up

• Slice : با انتخاب و اعمال شرط بر روی یکی از ابعاد یک subcube به شکل یک برش دو بعدی ایجاد می‌کند. در واقع همان عمل انتخاب (select) است.

• Dice : با انتخاب قسمتی از ساختار سلسله مراتبی بر روی دو یا چند بعد یک subcube ایجاد می‌نماید.

نمونه‌ای از عملیات Dice و Slice

• Pivot (یا Rotate) : این عملیات بردارهای بعد را در ظاهر می‌چرخاند.

نمونه‌ای از عملیات pivot

• Drill-across : نتیجه اجرای کوئری‌هایی که نتیجه اجرای آنها حجم‌های داده‌ایهای مرکب با بیش از یک fact-table است.

• Ranking : سلول‌هایی را باز می‌گرداند که در بالا یا پایین شرط خاصی واقع هستند. مثلاٌ ده محصولی که بهترین فروش را داشته‌اند.

سرورهای OLAP :

در تکنولوژیOALP داده‌ها به دو صورت چند‌بعدی (Multidimensional OLAP) (MOLAP) و رابطه‌ای (Relational OLAP) (ROLAP) ذخیره می‌شوند. OLAP پیوندی(HOLAP) تکنولوژیی است که دو نوع قبل را با هم ترکیب می‌کند.

MOLAP : روشی است که معمولاٌ برای تحلیل‌های OLAP در تجارت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در MOLAP، داده‌ها با ساختار یک حجم داده‌ای ( Data Cube ) چند بعدی ذخیره می‌شوند. ذخیره‌سازی در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای انجام نمی‌گیرد، بلکه با یک فرمت خاص انجام می‌شود. اغلب محصولات موفق MOLAP از یک روش چند‌بعدی استفاده می‌نمایند که در آن یک سری حجم‌های داده‌ای کوچک، انبوه و از پیش محاسبه‌شده، یک حجم داده‌ای بزرگ (hypercube  ) را می‌سازند. 

علاوه بر‌این MOLAP به شما امکان می‌دهد داده‌های دیدهای (View) تحلیل‌گران را دسته بندی کنید، که این در حذف اشتباهات و برخورد با ترجمه‌های پرغلط کمک بزرگی است.

گذشته از همه این‌ها از آن‌جا که داده‌ها به طور فیزیکی در حجم‌های داده‌ای بزرگ چند‌بعدی ذخیره می‌شوند، سرعت انجام فعالیت‌ها بسیار زیاد خواهد بود.

از آنجا که یک کپی از داده‌های منبع در کامپیوتر Analysis server ذخیره‌می‌شود، کوئری‌‌ها می‌توانند بدون مراجعه به منابع مجدداً محاسبه شوند. کامپیوتر Analysis server ممکن است کامپیوترسرور که تقسیم بندی‌ها در آن انجام شده یا کامپیوتر دیگری باشد. این امر بستگی به این دارد که تقسیم‌بندی‌ها در کجا تعریف شده‌اند. حتی اگر پاسخ کوئری‌ها از روی تقسیمات تجمیع (integration) شده قابل دستیابی نباشند، MOLAP سریع‌ترین پاسخ را فراهم می‌کند. سرعت انجام این کار به طراحی و درصد تجمیع تقسیم‌بندی‌ها بستگی دارد. 

مزایا : کارایی عالی-  حجم‌های داده‌ای MOLAP برای بازیابی سریع داده‌ها ساخته شده‌اند و در فعالیت‌های slice و dice به صورت بهینه پاسخ می‌دهند. ترکیب سادگی و سرعت مزیت اصلی MOLAP است.

در ضمنMOLAP  قابلیت محاسبه محاسبات پیچیده را فراهم می‌کند. همه محاسبات از پیش وقتی که حجم‌های داده‌ای ساخته می‌‌شود، ایجاد می‌شوند. بنابراین نه تنها محاسبات پیچیده انجام شدنی هستند بلکه بسیار سریع هم پاسخ می‌دهند.

معایب : عیب این روش این است که تنها برای داده‌هایی با مقدار محدود کارکرد خوبی دارد. از آنجا که همه محاسبات زمانی که حجم‌های داده‌ای ساخته می‌شود، محاسبه می‌گردند، امکان این که حجم‌های داده‌ای مقدار زیادی از داده‌ها را در خود جای دهد، وجود ندارد. ولی این به این معنا نیست که داده‌‌های حجم‌های داده‌ای نمی‌توانند از مقدار زیادی داده مشتق شده باشند. داده‌ها می‌توانند از مقدار زیادی داده مشتق شده‌باشند. اما در این صورت، فقط اطلاعات level خلاصه (level ای که دارای کمترین جزئیات است یعنی سطوح بالاتر) می‌‌توانند در حجم‌های داده‌ای  موجود باشند. 

ROLAP : محدودیت MOLAP در حجم داده‌های قابل پرس‌و‌جو و نیاز به روشی که از داده‌های ذخیره‌شده به روش رابطه‌ای حمایت کند، موجب پیشرفت ROLAP شد.

مبنای این روش کارکردن با داده‌هایی که در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای ذخیره‌شده‌اند، برای انجام اعمال slicing و dicing معمولی است. با استفاده از این مدل ذخیره‌سازی می‌توان داده‌ها را بدون ایجاد واقعی تجمیع در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای به هم مربوط کرد.

مزایا : با این روش می‌توان به حجم زیادی از داده‌ها را رسیدگی کرد. محدودیت حجم داده در تکنولوژی ROLAP مربوط به محدودیت حجم داده‌های قابل ذخیره‌سازی در پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای است. به بیان دیگر، خود ROLAP هیچ محدودیتی بر روی حجم داده‌ها اعمال نمی‌کند.

معایب : ممکن است کارایی پایین بیاید. زیرا هر گزارش ROLAP در واقع یک کواِری SQL (یا چند کواِری SQL )در پایگاه داده‌های رابطه‌ای است و اگر حجم داده‌ها زیاد باشد ممکن است زمان پاسخ کواِری طولانی شود. در مجموع ROLAP سنگین است، نگهداری آن سخت است و کند هم هست. بخصوص زمانی که نیاز به آدرس دهی جدول‌های ذخیره شده در سیستم چند بعدی داریم.

این محدودیت ناشی از عملکرد SQL است. زیرا تکنولوژی ROLAP بر پایه عبارات مولد SQL برای پرسش و پاسخ بر روی پایگاه داده رابطه‌ای است و عبارات SQL به همه نیازها پاسخ نمی‌دهند (مثلاٌ محاسبه حساب‌های پیچیده در SQL مشکل است)، بنابراین فعالیت‌های ROLAP به آن چه SQL قادر به انجام آن است محدود می‌گردد. 

تفاوت ROALP و MOLAP : تفاوت اصلی این دو در معماری آن‌ها است. محصولات MOLAP داده‌های مورد نیاز را در یک حافظه نهان (cache) مخصوص می‌گذارد. ولی ROLAP تحلیل‌های خود را بدون استفاده از یک حافظه میانی انجام می‌دهد، بدون آن که از یک مرحله میانی برای گذاشتن داده‌ها در یک سرور خاص استفاده کند. 

با توجه به کند بودن ROLAP در مقایسه باMOLAP ، باید توجه داشت که کاربرد این روش بیشتر در پایگاه داده‌های بسیار بزرگی است که  گاه‌گاهی پرس و جویی بر روی آن‌ها شکل می‌گیرد، مثل داده‌های تاریخی و کمتر جدید سال‌‌های گذشته.

نکته: اگر از Analysis Services که به وسیله Microsoft OLE DB Provider مهیا شده استفاده می‌کنید، تجمیع‌ها نمی‌توانند برای تقسیم‌بندی از روش ROLAP استفاده نمایند.

HOLAP : با توجه به نیاز رو به رشدی که برای کارکردن با داده‌های بلادرنگ (real time) در بخش‌های مختلف در صنعت و تجارت احساس می‌شود، مدیران تجاری انتظار دارند بتوانند با دامنه وسیعی از اطلاعات که فوراً و بدون حتی لحظه‌ای تأخیر در دسترس باشند، کار کنند. در حال حاضر شبکه اینترنت و سایر کاربرد‌ها یی که به داده‌هایی از منابع مختلف مراجعه دارند و نیاز به فعالیت با یک سیستم بلادرنگ هم دارند، همگی از سیستم HOLAP بهره می‌گیرند.

named set :

Named Set مجموعه‌ای از memberهای بعد یا مجموعه‌ای از عبارات است که برای استفاده مجدد ایجاد می‌شود.

Calculated member 

Calculated Memberها memberهایی هستند که بر اساس داده‌ها نیستند بلکه بر اساس عبارات ارزیابی MDX هستند. آنها دقیقاَ به سبک سایر memberهای معمولی هستند. MDX یک مجموعه قوی از عملیاتی را تامین میکند که میتوانند برای ساختCalculated Memberها مورد استفاده قرار گیرند به طوری که به شما امکان داشتن انعطاف زیاد در کار کردن با داده‌های چند بعدی را بدهد. 

امیدوارم در این قسمت با مفاهیم نخستین OLAP آشنا شده باشید.

تلاش خواهم کرد در قسمت بعدی در خصوص نصب SQL Server Analysis Services و نصب پایگاه داده‌ی Adventure Work DW 2008 شرح کاملی را ارایه کنم.

 

مطالب دوره‌ها
الگوی معکوس سازی کنترل چیست؟
معکوس سازی کنترل (Inversion of Control) الگویی است که نحوه پیاده سازی اصل معکوس سازی وابستگی‌ها (Dependency inversion principle) را بیان می‌کند. با معکوس سازی کنترل، کنترل چیزی را با تغییر کنترل کننده، معکوس می‌کنیم. برای نمونه کلاسی را داریم که ایجاد اشیاء را کنترل می‌کند؛ با معکوس سازی آن به کلاسی یا قسمتی دیگر از سیستم، این مسئولیت را واگذار خواهیم کرد.
IoC یک الگوی سطح بالا است و به روش‌های مختلفی به مسایل متفاوتی جهت معکوس سازی کنترل، قابل اعمال می‌باشد؛ مانند:
- کنترل اینترفیس‌های بین دو سیستم
- کنترل جریان کاری برنامه
- کنترل بر روی ایجاد وابستگی‌ها (جایی که تزریق وابستگی‌ها و DI ظاهر می‌شوند)


سؤال: بین IoC و DIP چه تفاوتی وجود دارد؟

در DIP (قسمت قبل) به این نتیجه رسیدیم که یک ماژول سطح بالاتر نباید به جزئیات پیاده سازی‌های ماژولی سطح پایین‌تر وابسته باشد. هر دوی این‌ها باید بر اساس Abstraction با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. IoC روشی است که این Abstraction را فراهم می‌کند. در DIP فقط نگران این هستیم که ماژول‌های موجود در لایه‌های مختلف برنامه به یکدیگر وابسته نباشند اما بیان نکردیم که چگونه.


معکوس سازی اینترفیس‌ها

هدف از معکوس سازی اینترفیس‌ها، استفاده صحیح و معنا دار از اینترفیس‌ها می‌باشد. به این معنا که صرفا تعریف اینترفیس‌ها به این معنا نیست که طراحی صحیحی در برنامه بکار گرفته شده است و در حالت کلی هیچ معنای خاصی ندارد و ارزشی را به برنامه و سیستم شما اضافه نخواهد کرد.
برای مثال یک مسابقه بوکس را درنظر بگیرید. در اینجا Ali یک بوکسور است. مطابق عادت معمول، یک اینترفیس را مخصوص این کلاس ایجاد کرده، به نام IAli و مسابقه بوکس از آن استفاده خواهد کرد. در اینجا تعریف یک اینترفیس برای Ali، هیچ ارزش افزوده‌ای را به همراه ندارد و متاسفانه عادتی است که در بین بسیاری از برنامه نویس‌ها متداول شده است؛ بدون اینکه علت واقعی آن‌را بدانند و تسلطی به الگوهای طراحی برنامه نویسی شیءگرا داشته باشند. صرف اینکه به آن‌ها گفته شده است تعریف اینترفیس خوب است، سعی می‌کنند برای همه چیز اینترفیس تعریف کنند!
تعریف یک اینترفیس تنها زمانی ارزش خواهد داشت که چندین پیاده سازی از آن ارائه شود. در مثال ما پیاده سازی‌های مختلفی از اینترفیس IAli بی‌مفهوم است. همچنین در دنیای واقعی، در یک مسابقه بوکس، چندین و چند شرکت کننده وجود خواهند داشت. آیا باید به ازای هر کدام یک اینترفیس جداگانه تعریف کرد؟ ضمنا ممکن است اینترفیس IAli متدی داشته باشد به نام ضربه، اینترفیس IVahid متد دیگری داشته باشد به نام دفاع.
کاری که در اینجا جهت طراحی صحیح باید صورت گیرد، معکوس سازی اینترفیس‌ها است. به این ترتیب که مسابقه بوکس است که باید اینترفیس مورد نیاز خود را تعریف کند و آن هم تنها یک اینترفیس است به نام IBoxer. اکنون Ali، Vahid و سایرین باید این اینترفیس را جهت شرکت در مسابقه بوکس پیاده سازی کنند. بنابراین دیگر صرف وجود یک کلاس، اینترفیس مجزایی برای آن تعریف نشده و بر اساس معکوس سازی کنترل است که تعریف اینترفیس IBoxer معنا پیدا کرده است. اکنون IBoxer دارای چندین و چند پیاده سازی خواهد بود. به این ترتیب، تعریف اینترفیس، ارزشی را به سیستم افزوده است.
به این نوع معکوس سازی اینترفیس‌ها، الگوی provider model نیز گفته می‌شود. برای مثال کلاسی که از چندین سرویس استفاده می‌کند، بهتر است یک IService را ایجاد کرده و تامین کننده‌هایی، این IService را پیاده سازی کنند. نمونه‌ای از آن در دنیای دات نت، Membership Provider موجود در ASP.NET است که پیاده سازی‌های بسیاری از آن تاکنون تهیه و ارائه شده‌اند.




معکوس سازی جریان کاری برنامه

جریان کاری معمول یک برنامه یا Noraml flow، عموما رویه‌ای یا Procedural است؛ به این معنا که از یک مرحله به مرحله‌ای بعد هدایت خواهد شد. برای مثال یک برنامه خط فرمان را درنظر بگیرید که ابتدا می‌پرسد نام شما چیست؟ در مرحله بعد مثلا رنگ مورد علاقه شما را خواهد پرسید.
برای معکوس سازی این جریان کاری، از یک رابط کاربری گرافیکی یا GUI استفاده می‌شود. مثلا یک فرم را درنظر بگیرید که در آن دو جعبه متنی، کار دریافت نام و رنگ را به عهده دارند؛ به همراه یک دکمه ثبت اطلاعات. به این ترتیب بجای اینکه برنامه، مرحله به مرحله کاربر را جهت ثبت اطلاعات هدایت کند، کنترل به کاربر منتقل و معکوس شده است.


معکوس سازی تولید اشیاء

معکوس سازی تولید اشیاء، اصل بحث دوره و سری جاری را تشکیل می‌دهد و در ادامه مباحث، بیشتر و عمیق‌تر بررسی خواهد گردید.
روش متداول تعریف و استفاده از اشیاء دیگر درون یک کلاس، وهله سازی آن‌ها توسط کلمه کلیدی new است. به این ترتیب از یک وابستگی به صورت مستقیم درون کدهای کلاس استفاده خواهد شد. بنابراین در این حالت کلاس‌های سطح بالاتر به ماژول‌های سطح پایین، به صورت مستقیم وابسته می‌گردند.
برای اینکه این کنترل را معکوس کنیم، نیاز است ایجاد و وهله سازی این اشیاء وابستگی را در خارج از کلاس جاری انجام دهیم. شاید در اینجا بپرسید که چرا؟
اگر با الگوی طراحی شیءگرای Factory آشنا باشید، همان ایده در اینجا مدنظر است:
Button button;
switch (UserSettings.UserSkinType)
{
   case UserSkinTypes.Normal:
      button = new Button();
      break;
   case UserSkinTypes.Fancy:
      button = new FancyButton();
      break;
}
در این مثال بر اساس تنظیمات کاربر، قرار است شکل دکمه‌های نمایش داده شده در صفحه تغییر کنند.
حال در این برنامه اگر قرار باشد کار و کنترل محل وهله سازی این دکمه‌ها معکوس نشود، در هر قسمتی از برنامه نیاز است این سوئیچ تکرار گردد (برای مثال در چند ده فرم مختلف برنامه). بنابراین بهتر است محل ایجاد این دکمه‌ها به کلاس دیگری منتقل شود مانند ButtonFactory و سپس از این کلاس در مکان‌های مختلف برنامه استفاده گردد:
 Button button = ButtonFactory.CreateButton();
در این حالت علاوه بر کاهش کدهای تکراری، اگر حالت دکمه جدیدی نیز طراحی گردید، نیاز نخواهد بود تا بسیاری از نقاط برنامه بازنویسی شوند.
بنابراین در مثال فوق، کنترل ایجاد دکمه‌ها به یک کلاس پایه قرار گرفته در خارج از کلاس جاری، معکوس شده است.


انواع معکوس سازی تولید اشیاء

بسیاری شاید تصور کنند که تنها راه معکوس سازی تولید اشیاء، تزریق وابستگی‌ها است؛ اما روش‌های چندی برای انجام اینکار وجود دارد:
الف) استفاده از الگوی طراحی Factory (که نمونه‌ای از آن‌را در قسمت قبل مشاهده کردید)
ب) استفاده از الگوی Service Locator
 Button button = ServiceLocator.Create(IButton.Class)
در این الگو بر اساس یک سری تنظیمات اولیه، نوع خاصی از یک اینترفیس درخواست شده و نهایتا وهله‌ای که آن‌را پیاده سازی می‌کند، به برنامه بازگشت داده می‌شود.
ج) تزریق وابستگی‌ها
Button button = GetTheButton();
Form1 frm = new Form1(button);
در اینجا نوع وابستگی مورد نیاز کلاس Form1 در سازنده آن تعریف شده و کار تهیه وهله‌ای از آن وابستگی در خارج از کلاس صورت می‌گیرد.

به صورت خلاصه هر زمانیکه تولید و وهله سازی وابستگی‌های یک کلاس را به خارج از آن منتقل کردید، کار معکوس سازی تولید وابستگی‌ها انجام شده است.
مطالب
غیرمعتبر کردن توکن و یا کوکی سرقت شده در برنامه‌های مبتنی بر ASP.NET Core
چند روز قبل، یکی از کانال‌های فنی معروف یوتیوب با بیش از 15 میلیون مشترک، هک و پاک شد! که داستان آن‌را در اینجا می‌توانید پیگیری کنید. در این هک، مهاجم در سعی اول، پیشنهاد پشتیبانی مالی از شبکه را داده و در ایمیل دوم، پس از جلب اعتماد اولیه، یک فایل به ظاهر PDF مفاد قرارداد را ارسال کرده که با کلیک بر روی آن، تمام کوکی‌های یوتیوب مالک کانال، سرقت و مورد سوء استفاده قرار گرفته! در یک چنین حالتی، مهم نیست که شما اعتبارسنجی دو مرحله‌ای را فعال کرده‌اید و یا از بهترین روش‌های رمزنگاری برای امن کردن اطلاعات کوکی و یا توکن خود استفاده کرده‌اید، همینقدر که اصل محتوای کوکی و یا توکن شما در اختیار شخص دیگری قرار گیرد، می‌تواند بدون نیاز به لاگین و دانستن کلمه‌ی عبور شما، بجای شما وارد سیستم شده و تغییرات دلخواهی را اعمال کند!
بنابراین سؤال اینجاست که ما (توسعه دهندگان) چگونه می‌توانیم یک چنین حملاتی را مشکل‌تر کنیم؟ در این مطلب روشی را در جهت سعی در غیرمعتبر کردن توکن‌ها و یا کوکی‌های سرقت شده، در برنامه‌های مبتنی بر ASP.NET Core بررسی خواهیم کرد.


توسعه‌ی یک سرویس تشخیص مرورگر و سیستم عامل شخص وارد شده‌ی به سیستم

یکی از روش‌های غیرممکن کردن یک چنین حملاتی، درج مشخصات سیستم عامل و مرورگر شخص وارد شده‌ی به سیستم، در کوکی و همچنین توکن صادر شده‌ی حاصل از اعتبارسنجی موفق است. سپس زمانیکه قرار است از اطلاعات این کوکی و یا توکن در برنامه استفاده شود، این اطلاعات را با اطلاعات درخواست جاری کاربر مقایسه کرده و در صورت عدم تطابق، درخواست او را برگشت می‌زنیم. برای مثال اگر عملیات لاگین، در ویندوز انجام شده و اکنون توکن و یا کوکی حاصل، در سیستم عامل اندروید در حاصل استفاده‌است، یعنی ... این عملیات مشکوک است و باید خاتمه یابد و کاربر باید مجبور به لاگین مجدد شود و نه اعتبارسنجی خودکار بدون زحمت!
برای این منظور می‌توان از کتابخانه‌ی UA-Parser استفاده کرد و توسط آن سرویس زیر را توسعه داد:
using System.Security.Claims;
using Microsoft.AspNetCore.Http;
using Microsoft.Net.Http.Headers;
using UAParser;

namespace ASPNETCore2JwtAuthentication.Services;

/// <summary>
///     To invalidate an old user's token from a new device
/// </summary>
public class DeviceDetectionService : IDeviceDetectionService
{
    private readonly IHttpContextAccessor _httpContextAccessor;
    private readonly ISecurityService _securityService;

    public DeviceDetectionService(ISecurityService securityService, IHttpContextAccessor httpContextAccessor)
    {
        _securityService = securityService ?? throw new ArgumentNullException(nameof(securityService));
        _httpContextAccessor = httpContextAccessor ?? throw new ArgumentNullException(nameof(httpContextAccessor));
    }

    public string GetCurrentRequestDeviceDetails() => GetDeviceDetails(_httpContextAccessor.HttpContext);

    public string GetDeviceDetails(HttpContext context)
    {
        var ua = GetUserAgent(context);
        if (ua is null)
        {
            return "unknown";
        }

        var client = Parser.GetDefault().Parse(ua);
        var deviceInfo = client.Device.Family;
        var browserInfo = $"{client.UA.Family}, {client.UA.Major}.{client.UA.Minor}";
        var osInfo = $"{client.OS.Family}, {client.OS.Major}.{client.OS.Minor}";
        //TODO: Add the user's IP address here, if it's a banking system.
        return $"{deviceInfo}, {browserInfo}, {osInfo}";
    }

    public string GetDeviceDetailsHash(HttpContext context) =>
        _securityService.GetSha256Hash(GetDeviceDetails(context));

    public string GetCurrentRequestDeviceDetailsHash() => GetDeviceDetailsHash(_httpContextAccessor.HttpContext);

    public string GetCurrentUserTokenDeviceDetailsHash() =>
        GetUserTokenDeviceDetailsHash(_httpContextAccessor.HttpContext?.User.Identity as ClaimsIdentity);

    public string GetUserTokenDeviceDetailsHash(ClaimsIdentity claimsIdentity)
    {
        if (claimsIdentity?.Claims == null || !claimsIdentity.Claims.Any())
        {
            return null;
        }

        return claimsIdentity.FindFirst(ClaimTypes.System)?.Value;
    }

    public bool HasCurrentUserTokenValidDeviceDetails() =>
        HasUserTokenValidDeviceDetails(_httpContextAccessor.HttpContext?.User.Identity as ClaimsIdentity);

    public bool HasUserTokenValidDeviceDetails(ClaimsIdentity claimsIdentity) =>
        string.Equals(GetCurrentRequestDeviceDetailsHash(), GetUserTokenDeviceDetailsHash(claimsIdentity),
                      StringComparison.Ordinal);

    private static string GetUserAgent(HttpContext context)
    {
        if (context is null)
        {
            return null;
        }

        return context.Request.Headers.TryGetValue(HeaderNames.UserAgent, out var userAgent)
                   ? userAgent.ToString()
                   : null;
    }
}
توضیحات:
اصل کار این سرویس در متد زیر رخ می‌دهد:
    public string GetDeviceDetails(HttpContext context)
    {
        var ua = GetUserAgent(context);
        if (ua is null)
        {
            return "unknown";
        }

        var client = Parser.GetDefault().Parse(ua);
        var deviceInfo = client.Device.Family;
        var browserInfo = $"{client.UA.Family}, {client.UA.Major}.{client.UA.Minor}";
        var osInfo = $"{client.OS.Family}, {client.OS.Major}.{client.OS.Minor}";
        //TODO: Add the user's IP address here, if it's a banking system.
        return $"{deviceInfo}, {browserInfo}, {osInfo}";
    }
در اینجا با استفاده از کتابخانه‌ی UA-Parser، سعی می‌کنیم تا جزئیات مرورگر و سیستم عامل شخص را تهیه کنیم. سپس در قسمت دیگری از این سرویس، این اطلاعات را هش می‌کنیم. از این جهت که هم حجم آن کاهش یابد و بی‌جهت کوکی و یا توکن ما را حجیم نکند و هم بررسی محتوای آن جهت شبیه سازی آن، غیرممکن شود. هر مشخصات دریافتی در حین لاگین، همواره یک هش مشخص و یکتا را دارد. به همین جهت متدهای هش کردن اطلاعات را هم در اینجا مشاهده می‌کنید. به علاوه‌ی متد HasUserTokenValidDeviceDetails که کار آن، دریافت Claim مرتبط با این اطلاعات، از کوکی و یا توکن جاری و مقایسه‌ی آن با اطلاعات Http Request جاری است. اگر این دو یکی نبودند، یعنی احتمال سوء استفاده‌ی از اطلاعات شخص، وجود دارد.


اضافه کردن اطلاعات مشخصات دستگاه کاربر به کوکی و یا توکن او

همانطور که عنوان شد، در متد HasUserTokenValidDeviceDetails، ابتدا مشخصات دستگاه موجود در کوکی و یا توکن دریافتی، استخراج می‌شود. به همین جهت نیاز است این مشخصات را دقیقا در حین لاگین موفق، به صورت یک Claim جدید، برای مثال از نوع ClaimTypes.System به مجموعه‌ی Claims کاربر اضافه کرد:
new(ClaimTypes.System, _deviceDetectionService.GetCurrentRequestDeviceDetailsHash(),
ClaimValueTypes.String, _configuration.Value.Issuer),


یکپارچه کردن DeviceDetectionService با اعتبارسنج‌های کوکی‌ها و توکن‌ها

پس از افزودن مشخصات سیستم کاربر وارد شده‌ی به سیستم، به صورت یک Claim جدید به توکن‌ها، روش اعتبارسنجی اطلاعات موجود در توکن رسیده، در رخ‌داد گردان OnTokenValidated است که امکان دسترسی به HttpContext و محتوای توکن را میسر می‌کند:
.AddJwtBearer(cfg =>
{
      cfg.Events = new JwtBearerEvents
      {
           OnTokenValidated = context =>
           {
               var tokenValidatorService = context.HttpContext.RequestServices.GetRequiredService<ITokenValidatorService>();
              return tokenValidatorService.ValidateAsync(context);
           },
       };
  });
و یا اگر از کوکی‌ها استفاده می‌کنید، معادل آن به صورت زیر است:
.AddCookie(options =>
{
    options.Events = new CookieAuthenticationEvents
    {
       OnValidatePrincipal = context =>
       {
         var cookieValidatorService = context.HttpContext.RequestServices.GetRequiredService<ICookieValidatorService>();
         return cookieValidatorService.ValidateAsync(context);
       }
    };
});

در کل تمام تغییرات مورد نیاز مرتبط را جهت یک برنامه‌ی تولید کننده‌ی JWT در اینجا و برای یک برنامه‌ی مبتنی بر کوکی‌ها در اینجا می‌توانید مشاهده کنید.
مطالب
پیاده سازی پروژه‌های React با TypeScript - قسمت دوم - تعیین نوع‌های پیشرفته‌تر props
در قسمت قبل با معرفی نوع props توسط TypeScript، مجبور به تکمیل اجباری تک تک آن‌ها شدیم؛ اما در React می‌توان props را به صورت اختیاری و یا با مقادیری پیش‌فرض نیز تعریف کرد.


روش تعیین props پیش‌فرض توسط TypeScript

اگر بخواهیم توسط روش‌های خود React، مقادیر پیش‌فرض props را تعیین کنیم، می‌توان از defaultProps به صورت زیر با تعریف یک شیء جاوا اسکریپتی از پیش مقدار دهی شده، استفاده کرد:
Head.defaultProps = {
   title: "Hello",
   isActive: true
};
اما در حالت استفاده‌ی از TypeScript و یا حتی نگارش ES6 آن (React در حالت پیش‌فرض آن)، می‌توان مقادیر پیش‌فرض props را با مقدار دهی مستقیم متغیرهای حاصل از Object Destructuring آن، تعیین کرد:
type Props = {
  title: string;
  isActive: boolean;
};

export const Head = ({ title = "Hello", isActive = true }: Props) => {
در اینجا هر متغیری که با مقداری پیش‌فرض، مقدار دهی شده باشد، اختیاری در نظر گرفته شده و اگر دارای مقدار پیش‌فرضی نباشد، باید به صورت اجباری در حین تعریف المان این کامپوننت، ذکر شود.
در این حالت انتظار داریم که در حین استفاده و تعریف المان کامپوننت Head، اگر برای مثال ویژگی isActive را ذکر نکردیم، کامپایلر TypeScript خطایی را گزارش نکند؛ که اینطور نیست:


هنوز هم در اینجا می‌توان خطای عدم تعریف خاصیت isActive را مشاهده کرد. برای رفع این مشکل، به صورت زیر عمل می‌کنیم:
type Props = {
  title: string;
  isActive?: boolean;
};

export const Head = ({ title, isActive = true }: Props) => {
در حین تعریف یک type، اگر خاصیتی با علامت ? ذکر شود، به معنای اختیاری بودن آن است. همچنین در اینجا مقدار پیش‌فرض title را هم حذف کرده‌ایم تا تعریف آن اجباری شود. بنابراین در typeها، تمام خواص اجباری هستند؛ مگر اینکه توسط ? به صورت اختیاری تعریف شوند. این مورد هم مزیتی است که در ابتدای طراحی props یک کامپوننت، باید در مورد اختیاری و یا اجباری بودن آن‌ها بیشتر فکر کرد. همچنین نیازی به استفاده از روش‌های غیراستانداردی مانند Head.defaultProps خود React نیست. ذکر مقدار پیش‌فرض متغیرهای حاصل از Object Destructuring، جزئی از جاوااسکریپت استاندارد است و یا مشخص سازی خواص اختیاری در TypeScript، فقط مختص به پروژه‌های React نیست و در همه جا به همین شکل کاربرد دارد.
اکنون با تعریف isActive?: boolean، دیگر شاهد نمایش خطایی در حین تعریف المان Head، بدون ذکر خاصیت isActive، نخواهیم بود.


تعریف انواع و اقسام نوع‌های props

تا اینجا نوع‌های ساده‌ای مانند string و boolean و همچنین نحوه‌ی تعریف اجباری و اختیاری آن‌ها را بررسی کردیم. در ادامه یک نمونه‌ی کامل‌تر را مشاهده می‌کنید:
type User = {
  name: string;
};

type Props = {
  title: string;
  isActive?: boolean;
  count: number;
  options: string[];
  status: "loading" | "loaded";
  thing: {};
  thing2: {
    name: string;
  };
  user: User;
  func: () => void;
};
- در ابتدا نوع‌های متداولی مانند number و string ذکر شده‌اند.
- سپس نحوه‌ی تعریف آرایه‌ای از رشته‌ها را مشاهده می‌کنید.
- یا می‌توان مقدار یک خاصیت را تنها به مقادیری خاص محدود کرد؛ مانند خاصیت status در اینجا و اگر در حین مقدار دهی این خاصیت، از مقدار دیگری استفاده شود، تایپ‌اسکریپت، خطایی را صادر می‌کند.
- در ادامه سه روش تعریف اشیاء تو در تو را مشاهده می‌کنید؛ خاصیت thing از نوع یک شیء خالی تعریف شده‌است (بجای آن می‌توان از نوع object هم استفاده کرد). خاصیت thing2 از نوع یک شیء که دارای خاصیت رشته‌ای name است، تعریف شده و یا بهتر است این نوع تعاریف را به یک type مستقل دیگر مانند User منتقل کرد و سپس از آن جهت تعیین نوع خاصیتی مانند user استفاده نمود.
- در اینجا حتی می‌توان یک خاصیت را که از نوع یک تابع است، تعریف کرد. در این تعریف، void نوع خروجی آن است.


روش تعریف props تابعی در TypeScript

برای بررسی روش تعریف نوع توابع ارسالی از طریق props، ابتدا کامپوننت جدید src\components\Button.tsx را ایجاد می‌کنیم. سپس آن‌را به صورت زیر تکمیل خواهیم کرد:
import React from "react";

type Props = {
  // onClick(): string;  method returns string
  // onClick(): void  method returns nothing;
  // onClick(text: string): void; method with params
  // onClick: () => void; function returns nothing
  onClick: (text: string) => void; // function with params
};

export const Button = ({ onClick }: Props) => {
  return <button onClick={() => onClick("hi")}>Click Me</button>;
};
در این کامپوننت، متغیر onClick حاصل از Object Destructuring شیء props دریافتی، یک تابع است که قرار است با کلیک بر روی دکمه‌ای که در این کامپوننت قرار دارد، پیامی را به کامپوننت والد ارسال کند.
با توجه به تعریف { onClick }، در همان لحظه، خطای any بودن نوع آن از طرف TypeScript گزارش داده می‌شود. بنابراین نوع جدید Props را ایجاد کرده و برای onClick، نوع متناسبی را تعریف می‌کنیم. در اینجا 4 روش مختلف تعریف نوع function را در TypeScript مشاهده می‌کنید؛ دو حالت آن با ذکر پرانتزها و درج امضای متد انجام شده و دو حالت دیگر به کمک arrow functions پیاده سازی شده‌اند.
برای نمونه آخرین حالت تعریف شده از روش arrow functions استفاده می‌کند که متداول‌ترین روش تعریف نوع توابع است (چون عنوان می‌کند که نوع onClick، یک تابع است و آن‌را شبیه به یک متد معمولی نمایش نمی‌دهد) که در آن در ابتدا امضای پارامترهای این تابع مشخص شده‌اند و در ادامه پس از <=، نوع خروجی این تابع تعریف شده‌است که void می‌باشد (این تابع چیزی را بر نمی‌گرداند).

در آخر، تعریف المان آن‌را به صورت زیر به فایل src\App.tsx اضافه می‌کنیم که onClick آن یک مقدار را دریافت کرده و سپس آن‌را در کنسول نمایش می‌دهد.
البته خروجی از نوع void، در اینجا بسیار معمول است؛ چون هدف از این نوع توابع بیشتر ارسال مقادیری به کامپوننت در برگیرنده‌ی آن‌ها است (مانند value در اینجا) و اگر برای مثال خروجی رشته‌ای را داشته باشند، باید در حین درج و تعریف المان آن‌ها، برای نمونه یک "return "value1 را هم در انتهای کار قرار داد که عملا استفاده‌ای ندارد و بی‌معنا است:
import { Button } from "./components/Button";
import { Head } from "./components/Head";
// ...

function App() {
  return (
    <div className="App">
      <Head title="Hello" />
      <Button
        onClick={(value) => {
          console.log(value);
        }}
      />
  // ...
مطالب
تزریق وابستگی‌ها در ASP.NET Core - بخش 2 - ثبت اولین سرویس
یک پروژه‌ی ASP.NET Core را با قرار دادن نسخه‌ی NET Core. بر روی 3.1 و با استفاده از قالب Model View Controller ایجاد کنید. در اینجا نام پروژه را AspNetCoreDependencyInjection گذاشته‌ام. حالا در  پوشه‌ی Models، فایلی را با نام HomeViewModel.cs با محتویاتی به صورت زیر اضافه کنید:
public class HomeViewModel
{
     public string Id { get; set; }
     public string Message { get; set; }
     public DateTime DateTime { get; set; }
}

اکنون به پوشه‌ی Views بروید و فایل Index.cshtml را به این صورت تغییر دهید:

@model AspNetCoreDependencyInjection.Models.HomeViewModel
@{
ViewData["Title"] = "Home";
}

<div>
<div>
<div>
<p>
<b>Id : </b><span>@Model.Id</span> <br />
<b>Date And Time : </b><span> @Model.DateTime </span> <br/>
<b>Message : </b><span>@Model.Message</span>
</p>
</div>
</div>
</div>
و فایل MessageServiceA.cs را به پروژه اضافه کنید:
using AspNetCoreDependencyInjection.Services;

namespace AspNetCoreDependencyInjection.ServicesImplentaions
{
    public class MessageServiceAA 
    {
        public string Message()
        {
            return "A message from MessageServiceAA";
        }
    }
}
و همچنین فایل GuidHelper.cs را نیز اضافه می‌کنیم:
namespace AspNetCoreDependencyInjection.Helpers
{
    public class GuidProvider
    {
        private readonly Guid _serviceGuid;

        public GuidProvider()
        {
            _serviceGuid = Guid.NewGuid();
        }

        public Guid GetNewGuid() => Guid.NewGuid();

        public string GetGuidAsFormatedString(string prefix = "") => getFormatedGuid(_serviceGuid, prefix);

        private string getFormatedGuid(Guid guid, string prefix = "")
        {
            var guidString = guid.GetHashCode().ToString("x");
            if (string.IsNullOrEmpty(prefix) == false)
                guidString = new StringBuilder($"{prefix}-").Append(guidString).ToString();
            return guidString;
        }
    }
}

حالا درون کنترل HomeController، این تغییرات را انجام می‌دهیم:

private readonly ILogger<HomeController> _logger;
private readonly MessageServiceAA _messageService;
private readonly GuidProvider _ guidProvider;

public HomeController(ILogger<HomeController> logger)
{
            _logger = logger;
            _messageService = new MessageServiceAA();
            _guidProvider = new GuidProvider();
}

public IActionResult Index()
{
            var model = new HomeViewModel()
            {
                Id = _ guidProvider.GetGuidAsFormatedString(),
                Message = _messageService.Message(),
                DateTime = DateTime.Now,
            };
            return View(model);
}

همانطور که می‌بینید، در کد بالا، کنترلر HomeController، به دو شیء از کلاس‌ها و یا سرویس‌های GuidProvider و MessageServiceAA به صورت مستقیم وابسته شده‌است و با هر تغییری در هر کدام از این سرویسها، باید دوباره کامپایل شود. علاوه بر این اگر بخواهیم پیاده سازی‌های مختلفی را برای هر کدام از این موارد، ارائه دهیم، به مشکل بر می‌خوریم. خب بیاید تغییراتی را در کد بالا بدهیم تا مشکلات ذکر شده را حل کنیم.

برای این منظور پوشه‌ای را به نام Services می‌سازیم و اینترفیسی را به نام IMessageBrokerA ایجاد می‌کنیم و سپس کاری می‌کنیم که MessageServiceAA از این اینترفیس ارث بری کند:

namespace AspNetCoreDependencyInjection.Services
{
    public interface IMessageServiceA
    {
        string Message();
    }
}

و حالا می‌خواهیم با استفاده از تزریق وابستگی، وابستگی کنترلر HomeController را از کلاس MessageBrokerAA لغو کرده و آن را به اینترفیس IMessageBrokerA (انتزاع) وابسته کنیم. در اینجا ما از تکنیک تزریق درون سازنده یا Constructor Injection استفاده می‌کنیم.


تزریق درون سازنده

در این تکنیک، ما لیستی از وابستگی‌های مورد نیاز را به عنوان پارامترهای ورودی سازنده‌ی کلاس، تعریف می‌کنیم:
private readonly ILogger<HomeController> _logger;
private readonly IMessageServiceA _messageService;
private readonly GuidProvider _guidHelper;
public HomeController(ILogger<HomeController> logger , IMessageServiceA messageService)
{
        _logger = logger;
        _messageService = messageService;
        _messageService = new MessageServiceAA();
        _guidHelper = new GuidProvider();
}
و حالا اگر برنامه را اجرا کنیم، با خطایی روبه رو می‌شویم که در آن می‌گوید امکان واکشی (Resolve) سرویس‌های مورد نظر وجود ندارد. این خطا به دلیل ثبت نشدن اینترفیس IMessageServiceA و پیاده سازی آن، درون Microsoft Dependency Injection Container است   DI Container‌ها معمولا باید در زمان شروع برنامه، پیکربندی و مقدار دهی شودند، تا در ادامه‌ی چرخه‌ی حیات برنامه، بتوانند سرویس‌ها و اشیاء مورد نیاز را به کلاس‌هایی که نیاز دارند، واکشی و تزریق کنند. اولین مرحله از کار با DI Container‌ها، ثبت کردن سرویس‌ها درون آنهاست.
در ASP.NET Core از IServiceCollection برای ثبت کردن سرویس‌های برنامه‌ی خودمان استفاده می‌کنیم. تمامی سرویس‌هایی را که انتظار داریم توسط DI Container به کلاس‌هایی تزریق شوند، باید درون IServiceCollection ثبت گردند. تمام سرویس‌هایی که به وسیله‌ی IServiceCollection ثبت شده‌اند، پس از ساخته شدن، توسط اینترفیس IServiceProvider قابل واکشی هستند.

بنابراین دو اینترفیس حیاتی برای کار کرد صحیح Microsoft Dependency Injection Container درون ASP.NET Core وجود دارند:
  • IServiceCollection : برای ثبت سرویس‌ها
  • IServiceProvider : برای واکشی سرویس‌ها

در ASP.NET Core معمول‌ترین مکان برای ثبت کردن سرویس‌ها درون Container، به صورت پیش فرض درون کلاس Startup و درون متد ConfigureServices انجام می‌گیرد.
به صورت پیش فرض کلاس Startup دو متد دارد:
  • ConfigureServices : برای پیکربندی و ثبت سرویس‌های درونی DI Container استفاده می‌شود.
  • Configure : برای تنظیمات pipeline میان افزارها ( Middlewares ) بکار می‌رود.

در اینجا پیاده سازی پیش فرض کلاس Startup را می‌بینیم که البته کدهای درون متد Configure را برای درگیر نکردن ذهن شما، مخفی کرده‌ایم: 
public class Startup
    {
        public Startup(IConfiguration configuration)
        {
            Configuration = configuration;
        }

        public IConfiguration Configuration { get; }

        // This method gets called by the runtime. Use this method to add services to the container.
        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddControllersWithViews();
        }

        // This method gets called by the runtime. Use this method to configure the HTTP request pipeline.
        public void Configure(IApplicationBuilder app, IWebHostEnvironment env)
        {
            //  کدها جهت خوانایی بیشتر مخفی شده اند
        }
    }

همانطورکه می‌بینید، متد ConfigureService پارامتر IServiceCollection را می‌گیرد که به وسیله‌ی WebHost در زمان اجرای برنامه، مقدار دهی می‌شود.

تعداد زیادی Extension method برای IServiceCollection وجود دارند که برای پشتیبانی از ثبت کردن سرویس‌های مختلف در سناریوهای گوناگون به کار می‌روند. در اینجا ما از نسخه‌ی 3.1 چارچوب ASP.NET Core استفاده می‌کنیم. برای همین هم برای ثبت سرویس‌های پیش فرض فریمورک MVC از متد توسعه‌ی services.AddControllersWithViews()    استفاده می‌کنیم.  متد توسعه‌ی AddControllersWithViews() سرویس‌هایی را که معمولا در فریم ورک MVC استفاده می‌شوند، درون IServiceCollection ثبت می‌کند. در نسخه‌های قبلی چارچوب ASP.NET Core،  مانند نسخه‌های 2.1 و 2.2 برای این کار از متد توسعه‌ی AddMvc() استفاده می‌شد.

در Microsoft Dependency Injection Container ، معمولا  ترتیب ثبت سرویس‌ها مهم نیست.

خب، اولین سرویس اختصاصی برنامه‌ی خودمان را با چرخه‌ی حیات Transient و زیر سرویس پیشین، به شکل زیر ثبت می‌کنیم :

        public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
        {
            services.AddControllersWithViews();
            services.AddTransient<IMessageServiceA, MessageServiceAA>();
        }
همانطور که می‌بینید، در اینجا ما از متد AddTransient() استفاده کرده‌ایم. متد AddTransient() درون فضای نام Microsoft.Extensions.DependencyInjection قرار دارد. این متد Overload ‌های گوناگونی دارد و ما از نوعی از آن استفاده کرده‌ایم که دو نوع generic را می‌پذیرد و تعریف آن به صورت زیر است: 
public static IServiceCollection AddTransient<TService, TImplementation>(this IServiceCollection services)
در اینجا TService ، اینترفیس سرویس ماست. این نوع، همان نوعی است که کلاس‌های ما می‌توانند به آن وابسته باشند. پارامتر دوم، از نوع TImplemention است که پیاده سازی مورد نظر برای TService را ثبت می‌کند. TImplmention   نوعی است که Container در زمان واکشی و تزریق TService از آن نمونه سازی کرده و به کلاس مورد نظر تزریق می‌کند.

در اینجا وقتی ما برای IMessageServiceA ، پیاده سازی MessageServiceA را ثبت می‌کنیم، از این به بعد DI Container، هر زمانیکه در لیست پارامترهای سازنده‌ی یک کلاس، IMessageServiceA را مشاهده کند، بررسی می‌کند که چه کلاسی به عنوانی پیاده سازی این اینترفیس ثبت شده‌است، سپس از آن نمونه سازی می‌کند و درون سازنده‌ی مورد نظر تزریق می‌کند. خب، حالا برنامه را دوباره اجرا کنید؛ می‌بینید که برنامه اجرا می‌شود.

 
در ادامه ابتدا در مورد روش‌های مختلف ثبت سرویس‌ها و بعد روش‌های واکشی سرویس‌ها را بررسی می‌کنیم.
مطالب
استفاده از قالب مخصوص Redux Toolkit جهت ایجاد پروژه‌های React/Redux
استفاده از Redux درون پروژه‌های React، به روش‌های مختلفی قابل انجام است؛ یعنی محدودیتی از لحاظ نحوه چیدمان فایل‌ها، تغییر state و نحوه‌ی dispatch کردن action وجود ندارد. به عبارتی این آزادی عمل را خواهیم داشت تا خودمان سیم‌کشی پروژه را انجام دهیم؛ ولی مشکل اصلی اینجاست که نمی‌توانیم مطمئن شویم روشی که پروژه را با آن ستاپ کرده‌ایم آیا به عنوان یک best-practice محسوب می‌شود یا خیر. در نهایت خروجی را که خواهیم داشت، حجم انبوهی از کدهای boilerplate و پکیج‌های زیادی است که در حین توسعه‌ی پروژه، به همراه Redux اضافه شده‌اند. همچنین در نهایت یک store پیچیده را خواهیم داشت که مدیریت آن به مراتب سخت خواهد شد. یک مشکل دیگر این است که روال گفته شده را باید به ازای هر پروژه‌ی جدید تکرار کنیم. برای حل این مشکل، یکی از maintainerهای اصلی تیم ریداکس، یک پروژه را تحت عنوان Redux Toolkit، مدتها قبل برای حل مشکلات عنوان شده شروع کرده است و این پکیج، جدیداً به قالب رسمی create-react-app اضافه شده است. که در واقع یک روش استاندارد و به اصطلاح opinionated برای ایجاد پروژه‌های ریداکسی می‌باشد و شامل تمامی وابستگی‌های موردنیاز برای کار با Redux از قبیل redux-thunk و همچنین Redux DevTools است. 

 ایجاد یک برنامه‌ی خالی React با قالب redux
در ادامه برای بررسی این قالب جدید، یک پروژه‌ی جدید React را ایجاد خواهیم کرد:
> npx create-react-app redux-template --template redux
> cd redux-template
> yarn start


بررسی ساختار پروژه‌ی ایجاد شده
ساختار پروژه‌ی ایجاد شده به صورت زیر است:


این ساختار خیلی شبیه به قالب پیش‌فرض create-react-app می‌باشد. همانطور که در تصویر فوق نیز مشاهده میکنید، پروژه‌ی ایجاد شده‌ی با قالب redux (تصویر سمت چپ)، یک فایل با نام store و همچنین یک دایرکتوری را به نام features دارد. اگر به فایل store.js مراجعه کنید، خواهید دید که تنظیمات اولیه‌ی ایجاد store را در قالب یک مثال Counter ایجاد کرده‌است:
import { configureStore } from '@reduxjs/toolkit';
import counterReducer from './features/counter/counterSlice';

export default configureStore({
  reducer: {
    counter: counterReducer,
  },
});
در کد فوق، نحوه‌ی ایجاد store، نسبت به حالت معمول، خیلی تمیزتر است. نکته‌ی جالب این است که به همراه کد فوق، Redux DevTools و همچنین redux-thunk هم از قبل تنظیم شده‌اند و در نتیجه، نیازی به تنظیم و نصب آنها نیست. تغییر مهم دیگر، پوشه‌ی features می‌باشد که یک روش رایج برای گروه‌بندی کامپوننت‌ها، همراه با فایل‌های وابسته‌ی آن‌ها است. درون این پوشه، یک پوشه جدید را تحت عنوان counter داریم که حاوی فایل‌های زیر می‌باشد: 
Counter
Counter.module.css
counterSlice.js
Counter.js، کامپوننتی است که در نهایت درون صفحه رندر خواهد شد. درون این فایل با استفاده از Redux Hooks کار اتصال به store و همچنین dispatch کردن اکشن‌ها انجام گرفته است:
import React, { useState } from 'react';
import { useSelector, useDispatch } from 'react-redux';
import {
  decrement,
  increment,
  incrementByAmount,
  selectCount,
} from './counterSlice';
import styles from './Counter.module.css';

export function Counter() {
  const count = useSelector(selectCount);
  const dispatch = useDispatch();
  const [incrementAmount, setIncrementAmount] = useState(2);

  return (
    <div>
      <div className={styles.row}>
        <button
          className={styles.button}
          aria-label="Increment value"
          onClick={() => dispatch(increment())}
        >
          +
        </button>
        <span className={styles.value}>{count}</span>
        <button
          className={styles.button}
          aria-label="Decrement value"
          onClick={() => dispatch(decrement())}
        >
          -
        </button>
      </div>
      <div className={styles.row}>
        <input
          className={styles.textbox}
          value={incrementAmount}
          onChange={e => setIncrementAmount(e.target.value)}
        />
        <button
          className={styles.button}
          onClick={() =>
            dispatch(
              incrementByAmount({ amount: Number(incrementAmount) || 0 })
            )
          }
        >
          Add Amount
        </button>
      </div>
    </div>
  );
}

فایل Counter.module.css نیز در واقع استایل‌های مربوط به کامپوننت فوق میباشد که به صورت CSS module اضافه شده‌است. در نهایت فایل counterSlice.js را داریم که  کار همان reducer سابق را برایمان انجام خواهد داد؛ اما اینبار با یک ساختار جدید و تحت عنوان slice. اگر به فایل عنوان شده مراجعه کنید، کدهای زیر را خواهید دید:
import { createSlice } from '@reduxjs/toolkit';

export const slice = createSlice({
  name: 'counter',
  initialState: {
    value: 0,
  },
  reducers: {
    increment: state => {
      // Redux Toolkit allows us to 'mutate' the state. It doesn't actually
      // mutate the state because it uses the immer library, which detects
      // changes to a "draft state" and produces a brand new immutable state
      // based off those changes
      state.value += 1;
    },
    decrement: state => {
      state.value -= 1;
    },
    incrementByAmount: (state, action) => {
      state.value += action.payload.amount;
    },
  },
});

export const selectCount = state => state.counter.value;
export const { increment, decrement, incrementByAmount } = slice.actions;

export default slice.reducer;
در این قالب جدید، ترکیب این قطعات هستند که شیء اصلی یا در واقع همان state کلی پروژه را تشکیل خواهند داد. همانطور که مشاهده میکنید، برای ایجاد یک قطعه جدید، از تابع createSlice استفاده شده است. این تابع، تعدادی پارامتر را از ورودی دریافت می‌کند:
  • name: برای هر بخش از state، می‌توانیم یک نام را تعیین کنیم و این همان عنوانی خواهد بود که می‌توانید توسط Redux DevTools مشاهده کنید.
  • initialValue: در اینجا می‌توانیم مقادیر اولیه‌ای را برای این بخش از state، تعیین کنیم که در مثال فوق، value به مقدار صفر تنظیم شده‌است.
  • reducers: این قسمت محل تعریف actionهایی هستند که قرار است state را تغییر دهند. نکته جالب توجه این است که state در هر کدام از متدهای فوق، به ظاهر mutate شده است؛ اما همانطور که به صورت کامنت نیز نوشته‌است، در پشت صحنه از کتابخانه‌ای با عنوان immer استفاده می‌کند که در عمل بجای تغییر state اصلی، یک کپی از state جدید را جایگزین state قبلی خواهد کرد.
توسط selectCount نیز کار انتخاب مقدار موردنظر از state انجام شده‌است که معادل همان mapPropsToState است و در اینجا امکان دسترسی به state ذخیره شده در مخزن redux فراهم شده است. همچنین در خطوط پایانی فایل نیز اکشن‌ها برای دسترسی ساده‌تر به درون کامپوننت، به صورت Object Destructuring به بیرون export شده‌اند. در نهایت reducer نهایی را از slice ایجاد شده استخراج کرده‌ایم. این پراپرتی برای ایجاد store مورداستفاده قرار می‌گیرد.

چرا قالب Redux Toolkit از immer برای تغییر state استفاده میکند؟
همانطور که در این قسمت از سری Redux توضیح داده شد، اعمال تغییرات بر روی آرایه‌ها و اشیاء، باعث ایجاد ناخالصی خواهد شد؛ بنابراین به جای تغییر شیء اصلی، باید توسط یکی از روش‌های Object.assign و یا spread operator، یک clone از state اصلی را ایجاد کرده و آن را به عنوان state نهایی لحاظ کنیم. اما در حین کار با اشیاء nested، انجام اینکار سخت خواهد شد و همچنین خوانایی کد را نیز کاهش می‌دهد:
return {
    ...state,
    models: state.models.map(c =>
        c.model === action.payload.model
          ? {
              ...c,
              on: action.payload.toggle
            }
          : c
      )
  };
اما با کمک immer می‌توانیم به صورت مستقیم state را تغییر دهیم:
state.models.forEach(item => {
    if (item.model === action.payload.model) {
      item.on = action.payload.toggle;
    }
 });
کاری که immer انجام می‌دهد، تغییر یک شیء، به صورت مستقیم نیست؛ در واقع یک draftState را ایجاد خواهد کرد که در عمل یک proxy برای state فعلی می‌باشد. یعنی با mutate کردن state، یک شیء جدید را در نهایت clone خواهد کرد و به عنوان state نهایی برمی‌گرداند.
مطالب
پَرباد - آموزش پیاده‌سازی پرداخت آنلاین در دات نت - تنظیمات
در قسمت قبل یاد گرفتیم چگونه عملیات پرداخت را انجام دهیم. در این قسمت قصد داریم با تنظیمات پَرباد آشنا شویم.

این تنظیمات در حالت کلی شامل موارد زیر است:

  • درگاه‌ها (اجباری)
  • HttpContext (اجباری)
  • پایگاه داده (اجباری)
  • پیام‌ها (اختیاری)

روش‌های تنظیم:
  • وارد کردن تنظیمات به صورت ثابت (استاتیک)
  • تنظیم به صورت داینامیک (برای مثال استفاده از یک منبع، مانند پایگاه داده وب سایت شما)
  • تنظیم توسط اینترفیس مایکروسافت IConfiguration

اما قبل از رجوع مستقیم به تنظیمات، بهتر است با نحوه کارکرد آنها آشنا شوید.
پَرباد برای ایجاد و مدیریت تنظیمات و سرویس‌های خود، به صورت توکار از تزریق وابستگی‌ها استفاده می‌کند. بنابراین تنظیم کردن آن به دو حالت امکان پذیر است:

برای روش اول، تنظیمات در حالت کلی به صورت زیر است:
(نمونه مثال در یک اپلیکیشن ASP.NET CORE)
using Parbad.Builder;

public void ConfigureServices(IServiceCollection services)
{
    services.AddMvc();

    services.AddParbad()
         // .configurations
         // .configurations
         // .configurations
}
همانطور که می‌بینید، با استفاده از سرویس موجود در اپلیکیشن، به راحتی می‌توانید تنظیمات مورد نیاز را انجام دهید.

و برای روش دوم، تنظیمات در حالت کلی به صورت زیر است:
(نمونه مثال در یک اپلیکیشن ASP.NET MVC)
using Parbad.Builder;

public class Startup
{
    public void Configuration(IAppBuilder app)
    {
        ParbadBuilder.CreateDefaultBuilder()
                  // .configurations
                  // .configurations
                  // .configurations
    }
}


اکنون، با توجه به اینکه با روش‌های مختلف تنظیمات آشنا شدید، برای ادامه توضیحات و مثال‌ها (صرفا جهت نوشتن راحت‌تر این مطلب) از همان روش اول استفاده می‌کنیم.

تنظیمات درگاه‌ها

طبیعتا شما برای انجام یک پرداخت در درگاه بانک ملت (برای مثال) نیاز به اطلاعاتی مانند نام کاربری و رمز عبور حساب بانکی خود را دارید.
به همین دلیل قبل از انجام هر گونه عملیات پرداخت، ابتدا باید تنظیمات درگاه‌های مورد استفاده خود را انجام دهید.  

روش اول: وارد کردن اطلاعات ثابت

نمونه کد‌های تنظیم درگاه بانک ملت:
services.AddParbad()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
                .AddMellat()
                .WithOptions(options =>
                {
                     options.TerminalId = 123;
                     options.UserName = "MyId";
                     options.UserPassword = "MyPassword";
                });
        });
نکته: تنظیم سایر درگاه‌ها نیز کاملا مشابه فرمت کد‌های بالا است. 

روش دوم: تنظیم به صورت داینامیک

برای تنظیم به صورت داینامیک، کلاسی را تعریف کنید که اینترفیس IParbadOptionsProvider را پیاده‌سازی می‌کند. مقدار T در این اینترفیس، معادل کلاس مورد نظر جهت تنظیم است.
مثال: تنظیم درگاه ملت توسط یک منبع:
ما قصد داریم اطلاعات مربوط به درگاه بانک ملت را از پایگاه داده فروشگاه خود دریافت کنیم. بنابراین یک منبع را به صورت زیر تعریف می‌کنیم:
public class MellatOptionsProvider : IParbadOptionsProvider<MellatGatewayOptions>
{
    private readonly IMySettingsService _settingsService;

    public MellatOptionsProvider(IMySettingsService settingsService)
    {
        _settingsService = settingsService;
    }

    public void Provide(MellatGatewayOptions options)
    {
        var settings = _settingsService.GetSettings();

        options.TerminalId = settings.TerminalId;
        options.UserName = settings.UserName;
        options.UserPassword = settings.UserPassword;
    }
}
کد بالا اطلاعات مربوط به درگاه بانک ملت را از پایگاه داده (وب سایت شما) دریافت کرده و سپس در متد Provide، آنها را نسبت می‌دهد.
نکته: همانطور که در مثال بالا می‌بینید، در تعریف یک منبع، شما همچنین قادر به تزریق وابستگی‌ها نیز هستید (در صورت نیاز). بدیهی است که در اینجا، اینترفیس IMySettingsService توسط تزریق وابستگی اپلیکیشن شما باید ثبت شده باشد، در غیر اینصورت پَرباد قادر به ساخت منبع شما نخواهد بود.
در نهایت منبع را به پَرباد معرفی می‌کنیم:
services.AddParbad()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
                .AddMellat()
                .WithOptionsProvider<MellatOptionsProvider>(ServiceLifetime.Transient);
        });
نکته: ServiceLifetime در اینجا تعیین کننده طول عمر منبع ما است.
نمونه مثال کامل را در اینجا می‌توانید پیدا کنید.

روش سوم: تنظیم توسط IConfiguration

اگر با اپلیکیشن‌های ASP.NET CORE آشنایی داشته باشید، پس قطعا IConfiguration را نیز می‌شناسید. این اینترفیس به شما کمک می‌کند تنظیمات مورد نیاز در یک اپلیکیشن را از منابع مختلفی (مانند فایل‌های JSON ) دریافت و استفاده کنید.
کد زیر نمونه تنظیم درگاه بانک ملت، با استفاده از IConfiguration و یک فایل JSON است.
services.AddParbad()
        .ConfigureGateways(gateways =>
        {
            gateways
                .AddMellat()
                .WithConfiguration(IConfiguration.GetSection("Mellat");
        });

و محتوای فایل JSON:
"Mellat": {
    "TerminalId": 123,
    "UserName": "MyUsername",
    "UserPassword": "MyPassword"
}



تنظیمات HttpContext

پَرباد برای تبادل اطلاعات با درگاه‌های بانکی، نیاز به یک HttpContext دارد.

ASP.NET WebForms, ASP.NET MVC
ParbadBuilder.CreateDefaultBuilder()
             .ConfigureHttpContext(builder => builder.UseOwinFromCurrentHttpContext());


در کد بالا، پَرباد HttpContext مورد نیاز خود را توسط Owin تامین می‌کند. متد UseOwin همچنین شامل گزینه‌های دیگری جهت تنظیمات بیشتر نیز می‌باشد.

ASP.NET CORE
services.AddParbad()
        .ConfigureHttpContext(builder => builder.UseDefaultAspNetCore());
در کد بالا، پَرباد از اینترفیس پیش فرض IHttpContextAccessor در اپلیکیشن ASP.NET CORE استفاده می‌کند.

نکته: اگر این اینترفیس قبلا توسط شما و یا اپلیکیشن شما ثبت شده باشد، پَرباد از آن استفاده خواهد کرد؛ در غیر اینصورت، کلاس پیش فرض HttpContextAccessor را به صورت خودکار جهت استفاده ثبت می‌کند.

تنظیمات پایگاه داده

پایگاه داده استفاده شده در پَرباد سیستم مشهور و شناخته شده‌ی EntityFrameworkCore است. این بدان معناست که شما می‌توانید پایگاه داده مورد نیاز پَرباد را توسط منابع بسیار مختلفی از جمله SQL Server, MySql, Oracle, SQLite و غیره تامین کنید.
SQL Server و InMemory به صورت پیش فرض با پکیج پَرباد در اپلیکیشن شما نصب خواهند شد. اما اگر نیاز به پایگاه داده‌ی دیگری دارید، می‌توانید آن را از بین تامین کننده‌های مختلف انتخاب، نصب و استفاده کنید.
نکته: پایگاه داده، برای مصرف و عملکرد داخلی پَرباد است و نه مصرف خارجی در اپلیکیشن شما. در واقع شما نیازی به داشتن اطلاعات درونی پایگاه داده پَرباد ندارید و موارد مهمی مانند کد رهگیری، شماره تراکنش بانکی، مبلغ، نام بانک و غیره را پس از هر عمل پرداخت می‌توانید توسط پَرباد دریافت کنید و در پایگاه داده خود برای فاکتور مورد نظر ذخیره کنید.

نمونه کد‌های تنظیم را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
SQL Server
services.AddParbad()
        .ConfigureStorage(builder => builder.UseParbadSqlServer("ConnectionString"));
نکته: همانطور که می‌دانید، متد اصلی دیگری به نام UseSqlServer وجود دارد. تفاوت آن با متد استفاده شده‌ی در کد بالا این است که UseParbadSqlServer ، به صورت خودکار Migration‌های مرتبط با پروژه پَرباد را نیز اعمال می‌کند. هر چند که این عمل توسط خود شما نیز امکان پذیر است.
In-Memory Database
services.AddParbad()
        .ConfigureStorage(builder => builder.UseInMemoryDatabase("MyMemoryName"));
نکته: اگر به هر دلیلی، سرور و یا وب سایت شما، ری‌استارت شود، اطلاعات موجود در این پایگاه داده ( In-Memory Database ) نیز از بین خواهند رفت. به عبارت دیگر، این پایگاه داده پایدار نیست و صرفا جهت اهداف تست از آن استفاده می‌شود.

تنظیمات پیام‌ها (اختیاری)

منظور از پیام‌ها، پیام‌های متنی‌ای است که پس از انجام عملیات‌های مختلف به شما بازگشت داده می‌شوند؛ برای مثال: پرداخت با موفقیت انجام شد.
شما می‌توانید این پیام‌ها را به شکل زیر تنظیم کنید:
services.AddParbad()
        .ConfigureMessages(options => 
        {
                options.PaymentSucceed = "Payment was successful.";
                options.PaymentFailed = "Payment was not successful.";
                // other messages...
        });

بدیهی است که شما می‌توانید این تنظیمات را نادیده گرفته و خودتان مسئولیت نمایش پیام به کاربران را به عهده بگیرید.
نکته: شما همچنین می‌توانید از اینترفیس IConfiguration که بالاتر توضیح داده شد نیز برای تنظیم پیام‌ها استفاده کنید.

نمونه پروژه‌ها:
مقاله‌های مرتبط: